S A L I C E S
L A P P O K I Æ
QUARUM R E SC R IPT IO N E S
V E N I A A M P L . F A C E L T . P H I L O S . L P S A L .
p. p.
NICOLAUS JOHANNES ANDERSON
P H IL . MAG. S T I» . H F.L LV IK . ET A X iF n E D . A U G U ST. W O N G O S T R O G O T H I r J N A U D IT . G U STA V . D IE I I I D ECEM B. MDCCCXLV. H . a . M . S . PARSI.
<* <*<♦ - U P S A L I Æ W A H L S T R Ö M & C..
P R O S T E N o c h K Y R K O H E R D E N
H Ö G V Ö R D I G E ocn H Ö G L Ä R D E H E R R M A G I S T E R
ANDERS GUST. LOENBOM
e g n a s d e s s a 1> 1 a d
m ed v ö r d n a d
a f RESPONDEN S.
V ö r d a d e F ö r ä l d r a r
o c li
Ä l s k a d e S y s k o n
l i e l g a t l taf
A L F R E D .U n i c u i q u e oculis et m e n te indolem diversam vegetationis in d iversis Patriae locis o b se rv a n ti m ox perspicuum erit, eam i n t r e s p a r t e s facile posse dividi, unam dico (G othiam ), quæ a d n a tu ra m ceterae E u r o p æ australioris et situ et habitu appro p i n q u a t , a lte ra m (L a p p o n ia m ), quæ ah eadem Europa dis j u n c t a e t d iv ersa e s t , sed m ulta cum ceteris regionibus ar- cticis c ir c a p o lu m sitis et florum et animalium communia h a b e t , c t tertia m (Sueciara mediam) ah his duabus quasi c o m p o s it a m , vel ad eas transitum quodamm odo eflicientem.
T e r r a m L ap p o n iæ ad maximam p artem p e rcurrunt alpes» i n t e r q uas in n u m erabiles e x te n d u n tu r paludes. P ra ta, ne m o r a , a g r iq u e ibi ra r a s u n t, quam oh rem etiam inde aufu g e r u n t p la n tæ in aliis regionibus talia loca am antes; in bis a lp i b u s p a lu d ib u sq u e su p e rb it vegetatio prorsus propria; m a gnis tu r b is C aricum p ra to ru m immensorum et densorum i n s t a r i m p le n t u r p a lu d e s , densissima Salicta non tantum eas s e p i u n t , se d etiam virgultis conncxis radices alpium obte g u n t , q u a r u m la te ra fertiliora cam posque steriles frondibus læ lis d e n iq u e o rn an t. E x o m n ib u s ita q u e m iraculis, quæ r e r u m natura^ bis regionibus minime paupera, progenuit, nullae i n v e n i u n t u r , q uæ num ero quum specierum tum et praecipue in d i v i d u o r u m ta n ta p la n ta ru m iuvcsligatorem admiratione stu p e f a c i u n t; q u a n ta C arices Salicesquc.
H u ic i t a q u e P a tr iæ Suecanæ m axime propriae p a rti Sa lic es c t C arices m axim e propriae sunt plantæ. E st igitur q u a s i officium sanctum rei herbariæ cultoribus Succiæ eas d i l i g e n t e r s t u d e r e el extricare.
Q u a n t a a u te m m olestia afficiunt paludes illae Carici b u s a ltis p eragrandae^ e t arbusculae illae Salicum densissimae, ta n t a m etiam afferunt difficultatem ei sc ru tato ri, qui in iis o r d i n e m q u e n d a m invenire studeat. Omnibus est notum et c o u c e s s u m , ubi genus q u o d d am quasi centrum suae regiouis h a b e a t , ib i etiam formis plurim is et perturbanlissimis Indere. R e g io a l p e s tr i s Salicum est p a tria ; in Lapponia vigintam
p a r t e m to t iu s v e g e ta tio n is efficiunt (n e d ic a m m u l ti tu d in e m im mensam i n d i v i d u o r u m ) . N u n c h u c n u n c illu c q u a t i u n t e t d is sip a n t v e n t i v io len tissim i p a p p o s leves . C o e li m u ta b ilis v ic issitu d in e s ibi s u n t su bitae, n u n c c a l o r in t o l e r a b i l i s , n u n c f r ig o r o m n e viv um c o n g e l a n s , i d q u e n o n o m n ib u s a n n is aequa l e , s e d n u n c siccitas e x t r e m a , n u n c in u n d a t i o a q u a r u m . S i q u id i g i t u r v e r i illo d ic t o i n s i t , q u o c o n t e n d u n t , terrae c o e - liq u e n a t u r a m in p l a n t a s e a r u m q u e h a b i t u m m a x im a m h a b e r e v i m , ta li e le m e n to r u m c o m m u ta t i o n e m i ru m in m o d u m n e - cesse v a r i a n t plantae indigenae. Q u o e tia m difficillime e st il lu m filum i n v e n i r e , q u o d u c t u s e x b o c l a b y r i n t h o fa llaci e x e a t s c r u t a t o r .
T e m e r e a c j a c t a n t e r it a q u e fa c e r e v id e r e r , si me t a l e aenigma s o l v e r e p o s s e s p e r a r e m , si m e ea m d is p o s itio n e m in lu c e m p r o p o n e r e posse c r e d e r e m , q u a ta n t a m o l e s difficu lta t u m s u b l e v a ta fieret. — Q u o d m inim e p r o f i te r i a u s u s su m. U s q u e a t e m p o r i b u s Linnaei — is e n im f u i t , cui d ic e r e l i c u i t : ” N o v u m bin e p o n a m f u n d a m e n t u m , n o v a m q u e s u p e r s t r u a m d o m u m ” (cfr. FI. L a p p . p. 2 8 1 ) — ad n o s , m u ltis in o p e r i b u s h a r u m p l a n t a r u m e la b o r a ti o t e n t a t a f u it. U n u s q u is q u e fe r e A u c t o r b o t a n i c u s , in iis d e s c r ib e n d i s o c c u p a t u s , su u m p r o j e c i t f u n d a m e n tu m d is p o s it io n is , n o v a s q u e p r o p o s u i t s p e c i e s ; q u o fa c tu m e s t , u t p l u r e s divi p a t r i s B o ta n i c e s s p e cies i n t e r i e r i n t — e t in p o s t e r u m f o r s it a n in te ritu ra e sint! — u t sy n o n y m a in m olem im m ensam c r e v e r i n t , u t d e n iq u e o m n ia m i x ta e t t u r b a t a sint. C la rissim u s ille F r i e s , d is q u is i ti o n e a c c u r a t i o r i o m n e s d en u o re v is it (B o t. N o t. 1 8 4 0 ) ; n u ll a s ta m e n d ia g n o s e s s p e c i e r u m ibi f u n d a v i t , e t , o m n e s S a lic e s Patriae p e r t r a c t a n s , fo r m a s p r o p e i n n u m e r a b i l e s , q u ib u s g a u d e t te llu s L apponiac, o p e r e c o m p l e t o b a u d d e s c r i b e r e p o t u i t , li m iti b u s t a m a r c tis c o e rc itu s .
Æ s t a t e anni 1 8 4 5 lias p la n t a s in ip s a n a t u r a s t u d e r e mihi lic itu m f u i t ; d e n u o t e m p o r e v e r n a l i , aestivo e t a u t u m nali anni j a m v o lv e n tis e a s , sed in r e g i o n i b u s q u u m a u s t r a lio r ib u s tu m magis s e p t e n tr i o n e m v e r s u s , i t e r u m s a l u t a v i ; c o ll e c ti o n e s q u a s exim ias s e r v a n t DD. Proff. F r i e s , W a h l b e r g c l W i k s t r ö m , nec non D:r C. H a r t m a n , lib e - r a l i t a t e , p r o q u a u t g r a tia m ineain si n c e r r im a m edicam v e r b a m e d e f ic iu n t , mihi in s p icien d i et u t e n d i causa communicatae f u e r u n t ; fo rmae, q u a s in L a p p o n ia le c t a s his aliisque viris misit rev Ecclesiae K a r e s u a n d e n s i s P raepos itus D. L. L. L ae- s t a d i u s , e o r u m o p e r a mihi s u n t datae; species q u a s in F in n m a r k i a c o ll e g it cel. ad Univ ers, quae Christianize floret, B o ta n ic e s A d j. N. L u n d , mihi c o n d o n a v it a m i c u s ; c o ll e c io n e m
d e n iq u e d e te r m i n a ti o n ib u s F r i e s i i t y p i c a m , e o d e m f a v o r e , q u o n o s o m n e s d is c ip u lo s a m p l e c t i t u r s u m m u s M a g i s te r ; a d s tu d e n d a m t r a d i d i t Ipse. C r e d i d i i g i t u r me scientiae amatae a li q u i d u ti li t a t is p o s s e c o n t r i b u e r e , si o b s e r v a t i o n e s , q u a s in ip s a n a t u r a d e his p la n t is f e c i , i n u n u m c o m p r e h e n d e r e ; d i a g n o s e s , om nes f o r m as a d s i n g u l a m s p e c ie m p e r t i n e n t e s , q u a n t u m fieri p o s s i t , a m p l e c t e n t e s p r o p o n e r e ; sy n o n y m a t u r b a t a in u n u m e t a d s i m i li tu d in e m r e d i g e r e ; d is p o s itio n e m f o r m a r u m , q u a s in tr a li m i te s Lapponia e v el ego v e l alius i n v e n e r i t , q u a n tu m scivi p o t u i q u e c o m p l e ta m d a r e , c o n a tu s essem. — S it ita q u e n e m o , q u i h ic n o v a m aliis q u e m e lio r e m d is p o s i t io n e m , bic n o v a s a l i is q u e m e l io r e s d e t e r m i n a t i o n e s , e t m inim e a liq u id j a m c o m p l e t u m e t a b s o l u t u m , in o p u s c u l o m e o quaerat. I d t a n t u m — h u m i le , s e d mihi m a g n u m ! — m ih i fuit p r o p o s i t u m , u t q u o d m u l t i , iiq u e sum mi v i r i , d iv e r s is in o p e r ib u s de his p l a n t i s e n u n t i a v e r u n t , c o l l i g e r e m , e t , si fa c e r e p o s s e m , in S y n o p s i n h a r m o n ic a m s p e c ie r u m S a li c u m Lapponiae re d ig e re m . — Haec praem o n en s r o g o e t o p t o v e lin t j u d i c e s , difficultatis t a n t i o p e r i s p e r i t i , m i te e t c l e m e n t e r j u d i c a r e tironem .
I. IIISTOKIA SALICUM LAPPONIÆ LITTERARIA INTRA PATRIAM.
Q u a m q u a m L in n æ o d e b e m u s o rig in e m e ju s , q u a m h a b e mus d e S a lic ib u s L a p p o n i æ , c o g n it i o n i s , a n te e u m ta m e n is f u i t , q u i j L a p p o n ia m v i s i t a n s } a lp e s q u e ejus p e r l u s t r a n s , e tia m d e bis p l a n t i s m u l t a m e m o riæ e t p o s t e r i t a t i re liq u i t. O l a u s R u d b c c k i u s ( F i l i u s ) , a n n o 1 6 9 3 fines L a p p o n i æ t r a n s e u n s , e a m q u e t o t a aestate p e r a g r a n s , p l a n t a s e t a n i m a lia d il ig e n t e r e t a c c u r a t e o b s e r v a v i t , d e s c r i p s i t e t d e p i n x i t ; t a b u l æ , a L i n n æ o , S a li c e s e t F u n g o s é l a b o r a n t e , s e m p e r in F l o r a L a p p o n i c a c i t a t æ , a d h u c innocuae r e s t a n t ( q u a m q u a m 1 4 m a n u f u r tiv o e x s e c a t æ , omnes c e te ra e , quae S a lic e s e ju s r e p r e s e n t a n t } j a m servatae s u n t) . D :r H a r t m a n , d e F l o r a n o s t r a m e r it is s im u s A u c t o r , eas a c c u r a t e i n v e s tig a v i t e x a m i n a v i t q u e , e t r e l a t i o n e m c o m p l e ta m (vide B o ta n i s k a N o tis e r A:i 1 8 4 1 p. 4 9 — 7 0 ) d e iis n o b is r e d d i d i t ; ip s e etia m eas artificio se d e p i n x i t ; cujus q u u m li b e r a l i t a t e eas i n s p ic e r e mihi l i c u i t , t u m ob a u c t o r i t a t e m , j a m a L i n n æ o m e m o r a t a m , tu m q u ia R u d b e c k iu s facile p r i m u s f u i t , q u i d e S a lic ib u s a li q u id in m e d i u m p r o t u l i t , s p e c ie s E ju s hic e n u m e r a r e l u b e t : T a b . 2 2 , S a liti re tic u la ta L . 3 1 . S . g r a n d i f o lia S er. 3 2 . S . ro s m a rin ifo lia L .
e F e n ilia ! 3 5 . S . C a p r te a L . 3 4 . S . v e r s i f o lia XX bg * ) 5 3 . S. g la u c a L. 3 6 . ---v. g la b r a ta . 5 7 . S . a m y g d a lin a L. 3 8 . S . canescens F r . * ) 3 9 . S . a m yg d a lin a ; v a r . 4 0 . S . ( d ep ressa ) liv id a W b g . 4 1 . S . C a p rœ a h u m ilior H n . *) L i n n a e u s d e i n d e , q u u m i t e r su u m l o n g u m e t , tu n c te m p o r i s , m i r a c u l o s u m a d L a p p o n ia m e t F in n l a n d ia m 1 7 3 2 p e r f e
* ) D c nom inibus vide sub sin g u la specie in fra. T a b , 4 2 . S . d e p r e ss a L . 4 3 . S . g la u c a L . 4 4 . S . L a p p o n u m L . 4 5 . S . h a sta ta L . 4 6 . S. m y r s in ite s L . 4 7 . S . L a p p o n u m L , 4 8 . S . arbu scu la L . * ) 5 0 . S . g la u c a v a r . ( I l n . ) * ) 5 1 . S. v im in a lis L . (n o n e L ap p .) 3 2 . S. re p en s L. (n o n e L a p p .) 8 3 . S . h erb a c ea L.
a
c i s s e t , f lo r a m L appon icam c o n s c r ip s it ( E d . 2 . A m s t e l o d a m i 1 7 5 7 . 8:0) e t ib i ” n ova nomina cum differentiis im p o s u i t s p e c i e b u s , b r e v e s d e s c r ip tio n e s e x h i b u i t , e t u n ic u m f o l iu m in singula sp e c ie d e p in x i t.” A d m i r e m u r sane d i lig e n tia m e t aciem o c u l o r u m , q u a ta m m ulta s L a p p o n iæ in c o la s d e t e x i t , u t , fo rm is m u l tis t a n t u m e x c e p t i s , ex g e n e r e ibi ditis sim o ta m m u lti s c r u t a t o r e s ibi p e r e g r in a n t e s no n p l u r e s ac 5 a d d e r e p o t u e r u n t . Linnaeana S y n o n y m a e x m a x im a p a r t e a W a h l e n b e r g i o p r i m o e la r e fixa, dein p e c u li a r i d is s e r t a ti o n e in F r i e s Maut. I. e x p o s i t a ; cujus d e t e r m i n a t i o n e s } e d e s c r i p t i o n i b u s Linnacan is, ic o n e s U u d b e c liia n æ d e in m i re c o n fir m a r u n t ; s u n t n e m p e :
N :o 5 4 8 . S . g r a n d i fo lia S er. * ) N:o 5 8 9 . S . r e tic u la ta L .
5 4 9 . a - S . p e n t a n d r a t c t r a n - 5 8 0 . S . a rb u scu la L . * ).
d r a F r . 5 6 1 . S . d e p re ssa L . [ y = S . a m y d a lin u L."] * ) 5 6 2 . S . L a p p o n u m le v c o p h y
l-5 8 0 . S . n ig ric a n s S m * ) . Ia F r . *).
5 8 1 . S . ph ylicccfo lia L . * ) . 5 6 5 . S . g la u c a L . 5 5 2 . S . phyliccef. te n u ifo lia 5 6 4 . S v e r s ifo lia \ \ 7bg * ).
F r . * ) . (fu sc a L . F t. S u .) 5 5 5 . S . tn y rs in ile s L , 5 6 8 . S . C a p rœ a L . 5 5 4 . S . h a sta ta L . 5 6 6 . S . L a p p o u u m . L . * ) 5 5 5 . S . h erbacea L . 5 6 7 . S . canescens F r .* ) 5 5 6 . S . liv id a W b g * ) . 5 6 8 . S . la n a ta L . 5 5 7 . S . m y r tillo id e s L . 5 6 9 . S . a u rita L . 5 5 8 . S . la u r in a S i n ? * ) . 5 7 0 . S . p e n ta n ilr a L . [ v c l: S . n ig r ic . borealis F r .* )] H a s o m n e s ex fo r m a f o lio r u m d i s t r i b u i t , q u a m etiam in t a bu lis F l o r æ a d n e x is d e p in g e r e c u r a v i t , n u llis v e r b is for m a m e tc . c a p s u l a r u m m e m o r a n s , e t s ynonym a R u d b e c k ia n a d ia g n o s i p e r b r e v i s u b j u n x it . In f ' i o r a S u e c i c a (E d . 2 . S to c k h o lm iæ 1 7 5 5 . 8:0) n o m in a specifica his i m p o s u i t ; e t , n u ll a s sp ecies L a p p o n i æ n o v a s e n u m e r a n s , earum ta m e n p lu r e s a l i te r ac in F l o r a L a p p o n i c a d is p o s u it . Tali m o d o n. 5 5 0 (vide s u p r a ) u t v a r i e t a t e m cum n. 5 5 1 ( e r r o r e ty p o g r . n. 5 5 8 est o r t u m ) ; sub., n o m . S.. p h y lic œ fo lia , c o n ju n g i t; sp ecies, d e q u ib u s sub 11. 5 4 9 m e n tio n e m f e c i t; hic n o m in ib u s : ”S . fr a g ilis ” ( a d q u a m c i t a t fig. b ) e t r'S. a m yg d a lin a ” ( s u b y FI. L a p p .) (v id e d e h is s u b Sal. p e n t a n d r a ! ) p r o p o n i t ; s u b 110111. S . a r lu s c u -
lœ t r e s c o n f u n d i t sp ecies d i s t i n c t a s : « = F l. L a p p . t. 8 f. c. = N . 5 5 2 i b i d e m , ß = Fl. L. t. 8 f. m. = N. 5 G 0 ib id ., e t y = FI. L. N. 5 5 6 (cfr. d e bis o m n ib u s i n f r a ) ; N. 5 6 2 F l . L . , h ic S . a ren a ria m a p c l l a t a m , c u m variet. S. r e p e n t i s c o n f u n d i t ; N. 5 6 7 u t v a r ie ta te m S. C a p ræ æ s u b j u n g i t , e t N.
3 5 8 S. c in e r e a m v o c a t ( c u m q u a s p e c ie S. a u r i t a m a p e rte c o n f u n d i t , v id e i n f ra ). — In ” S p e c i e s P l a n t a r u r n ” ( E d . 2. H o lm iæ 1 7 6 5 . 8:o) d e S al. n i g r i c a n t e , p h y l i c æ f o l i a , amyg
d a lin a e t fr a g ili e a n d e m h a b e t o p i n i o n e m , u t in F I . S u e c . S al. a r b u s c u l a e a s d e m 5 c o m p r e h e n d i t sp ecies u t 1. c. sed P hic y , e t vice v e r s a , -vocatur. N :o 5 6 1 u t v a r. S a l. lanatae p r o f e r t . N:o 5 6 2 nom . S . a re n a r iœ e tia m hic a u d it . N:o 5 5 8 e ti a m hic cin erea v o c a t u r . — V i d e m u s ig i t u r E u m naturae Lapponicae p r o p i o r e o d e m fe r e m o d o u t nos S a li c e s d is tin x i s s e , sed e a s , m u ltis annis p o s t e a , v a rio m o d o c o m m u ta s s e e t i n t e r se c o n f u d i s s e , q u o d e t i a m in E p ilo b ii s e t c . o b s e r v a r e licet. P o s t Linnaeum n o n d e f u e r u n t , q u i p e r L a pponiae p a r te s d iv e r s a s i tin e r a f e c e r i n t , q u o r u m n o tissim i f u e r u n t O . S w a r t z e t S. L i l j e b l a d . P l a n t a s a l i q u o t Florae n ovitia s s e c u m r e p o r t a v e r u n t , e x S a lic ib u s u nam t a n t u m n o v a m , S a licem dic o -polarem , h u n c p o s t u m u m a d lacum T o r n e n s e m p r i m u m d e t e x i s s e a udivim us .
Q u a t u o r vicibus a lp e s e t sy lv a s v astissim as d il ig e n t is s im e p e r s c r u t a v i t G. W a h l e n b e r g se. A n n is 1 8 0 0 , 1 8 0 2 , 1 8 0 7 & 1 8 1 0 . Q u a n t a in v e n ta tu n c f e c e r it Ipse in F l o r a s u a , a c c u r a t io r is S a lic u m Historiae in itio e t f u n d a m e n to p e r e n n i , e x h ib u i t. P r a e t e r m u lta s fo r m a s n o v a s e t m e m o r a b i l e s , d e q u i b u s infra d is p u t a b i m u s , u t s p e c ie s novas p r i m u s i n t r o d u x i t : S alicem p u n c ta ta m ( d e S . m a ja li vide in fra s u b S. p b y - licaefolia), S . p o larem e t S . v ersifo lia m ( u t S. f u s c a m Linnaeo ta m e n an tea sin e d u b io n o ta m ) . E x a m i n i a c c u r a t i o r i s p e c ie s a n t i q u a s s u b j e c i t , m e t h o d u m n o v a m e a r u m e x f r u c t u d i s p o n e n d a r u m p r o p o s u i t , s y n o n y m a e t n o m i n a , a n t e v a g a e t arn- p h i b o l a , fixit. His i t i n e r i b u s , q u ib u s L a p p o n ia o r b i e r u d i t o m a g is m a- g is q u e c o g n i t a fieri c o e p i t , f in itis, n em o fu it n o s t r a t u m * ) , q u i v e g e ta tio n e m h u ju s t e r r æ d e n u o i n v e s t i g a r e t , nis i r e v e r . D. P r æ p . L. L. L ; e s t a d i u s . I s , Lapponiae ip s e n a t u s e t f e r e e d u c a t u s , d e in d e vitae m a x im a m p a r t e m ibij d e g e n s , p l a n t a s om n iu m g e n e r u m o c u la t is s im u s l e g i t , s p e c im in a b o t a n icis c e te r is Patriae m i s i t , m u l t a s q u e fo rm as m e m o r a b i le s d i vu lg a v it. I s , S a lic e s a p r i m a a n tb e s i u s q u e a d finem e a r u m v e g e t a n d i m u l t i s d iv e r sis lo c i s , m u l t i s q u e s u b a nnis , d il i g e n tissim e o b s e r v a n s , o p t i m u s e s s e t , q u i M o n o g r a p h ia m c o m p l e ta m e t a c c u r a t a m h u j u s g e n e r i s variabil is n o b is d a r e t ; f r u s t r a
*) C l. L e s s i n g , G erm a n a m , p er h as region es p e r ig r in a n te m , pauca tamen nova ib i in v e n iss e , au d ivim u s.
d diu e x s p e c t a v im u s ; quae a u te m in v e n i t; et o b s e r v a t i o n e s , q u a s diu e t s c i e n te r c o l l e g i t , m u ltis d im is it; q u i b u s h a r u m p la n t a r u m co g n itio v a ld e a u c ta fuit.
D isp o s itio n e a v e s titu c a p s u l a r u m e t l o n g i t u d i n e p e d i- c e ll o r u m s u m ta m u ltis la b o r a n l e d if ficultatib us e t n a l u r æ r é p u g n a n t e , quu in species va ld e affines lo n g e d i s j u n g a t , n o vam et affinitatem s p e c ie ru m p o ti s s im u m s p e c t a n t e m p r o p o s u it cl. F r i e s . S a lic e s fere o m n e s a u t in suis ip s a ru m s t a t i o n ib u s a u t c u lta s o b s e r v a n s , M o n o g r a p h ia m om nium s p e c i e r u m S ue c iæ h u ju s g e n e ris in N o v iti a r u m Mantissa 1. (D is s e rt. A cad cm . L u n d æ 1 8 5 2 p. 2 1 — 8 0 ) p r o p o s u it. S p ecies L in - n æ a n a s , a W a h l e n b e r g i o , du b iis q u ib u s d a m r e l i c t i s , j a m an t e a d e te r m i n a ta s , d e n u o v i n d i c a v it, sy n o n y m a ita c la r e e x t r i c a v i t , u t nihil fe r e r e s t a t , d e S a lic u m c h a r a c t e r i b u s p l e n iu s d i s p u t a v i t , q u ib u s ad p la n ta s d is p o n e n d a s aptis necne a c c u r a t o ex am in i s u b j e c t i s , m e t h o d u m omnes p a r te s plantae sim ul r e s p ic i e n te m b o la n o p h i li s m a n d a v it. Florae L a p p o n iæ n o v as ibi i n t r o d u x i t N. laurinatn (s iles iacam ) ( s e d , ju d i c a n t e F r i e s io , a Linnaeo, su b N. 5 5 8 , m e m o r a t a m ) , finnm arkicatn} v e r -
sifoliam m y r to id e m ( e t canescentem , = N. 5 6 7 Linn. FI. L a p p .)
— A n n is v o lv e n tib u s in v e n ta e t o b s e r v a tio n e s in u l ta s , c a s q u e m a x im i m o m e n t i , cir c a S alices L a p p o n iæ in cete ris M an tissis ( u t : M antissa II. p. 6 1 — 6 5 . M ant. III. p. 1 5 8 — 1 6 1 ) e v u l g a v i t , e t d e n iq u e d ian o m en in d iar iis litt e r a r iis ” B o t a n is ka N o t i s e r fö r å r 1 8 4 0 ” p g g . 1 4 5 — 2 0 6 u lt e riu s e x p o s u it. D e n iq u e i n t e r e o s , qui a d co g n it io n e m S alieum m u lla a t t u l e r u n t , praecipue n o m i n a n d u s e st cel. ille vir Dom. C. H a r t m a n , c u ju s F l o r a , m e r ito la u d a tis s im a , j a m q u a r t o e d i t a , m a n ib u s o m n iu m te r i t u r .
P a u c i s d e in d e mihi est i n d i c a n d u m quam no rm a m s e c u t u s S a lic e s a lp i n a s p r o p o s u e r i m , p r æ s e r t i m q u u m de eadem r e j a m alio lo c o l o c u t u s sum. E x fo r m is ta m p r o r s u s in n u m e r a b i l i b u s , q u ib u s prae c e te r is n o s t r is lu d i t hoc g e n u s , h a u d difficile q u i d e m fu isset unam a lt e r a m v e speciem novam c o n d e r e ; s e d n o v u m in r e h e r b a r i a h o m in e m magis d e c e r e finxi t o t t a n t o r u m q u e a n te c e s s o r u m v estig ia r e p e t e r e , p r i s c a q u c b e n e mihi c o g n it a r e d d e r e , q u a m n o v a ambigua p r o p o n e r e . — D e d ia g n o s i e t t u r b a s y n o n y m o r u m j a m dis serui; s e q u i t u r d e i n d e d e s c r i p t i o , q ua f o r m a m q u a m prim a ria m h a b e o , q u a m o p t i m e p o t u i , a d u m b r a v i ; s e d q u u m id h au d facile fieri p o t u i s s e t , u t in ea sola o m n e s f o r m a s , c h a r a c t e r i b u s m agis m i n u s v e r e c e d e n t e s , c o m p r e h e n d e r e m , eas d e in c e p s d ip o s u i. E s t m o s a u c to r u m v a r i e t a t e s , quae sin g u lares v i d e n t u r , su b n o m i n i b u s variis seorsiin p r o p o n e n d i . N o lu i n o m i n a t o t
r i e t a l i h u s f i n g e re : sin a u tem id facere p o s s im , u t quasi in u n a serie f o r m a s , qu ib u s e n u n tia tu r id ea speciei, ordinatim p r o p o n e r e m , o p tim am me ingressum fuisse viarn crederem . H o c enim motio a n a lo g i a m , quam in t e r species quasdam series v a r i e t a t u m in m odo veg eta tio n is m elius d e c la ra n t, quam f o r m a e t v e s t i t u s foliorum , lo n g itu d o p ed ice lli e t styli (quae ta men n o l æ in sp eciebus d istin g u en d is magni su n t m om enti) p e r s p ic i p o s s e credo.
II. GEOGKAPHIA SALICUM LAPP0NIÆ .
Q u o m o d o p r o c e r t o d ic u n t L apponiom p atriam esse S a l i c u m , easque ibi m axime lu c u r ia r e ^ ita etiam est ve r u m d iv e r sa s sp ecies lo c a c e rta prae cete ris eligere. E x c e p ti o n e s nullas ex hac re g u la dari m inime c o n ten d e re volo,
V. c. p l a n t a s , quæ in re g io n e h u m iliori o b v e n iu n t, non in
a lt io r e m a d s e e n d e r e , q u o d in m ultis o b se rv are li c e t; re ru m enim n a t u r a lim itib us a hom in ibus d e te rm in atis diflicile in c lu d i tu r . Suis tam en Anibus c e rtis s x p issim e circumscriptae s u n t ; e x t r a q uas magis minusvc depravatae et la n g u es centes Aunt. Q u a s Anes d e te r m i n a r e in anim o e s t , u t in d e e lu ce at d iv e r s a f a c ie s ; quam diversis locis L a p p o n ix im p o n u n t s p e cies s i n g u l x .
P r i m o tam en o b se rv a n d u m e s t , has Anes, sicut fere om nes in g e o g ra p h ia P l a n t a r u m , 11011 t a n t u m a s itu b o r c a l i v e l a u s t r a l i esse t e r m i n a n d a s , sed e tia m , et nescio n onne m a x i m e , a d is ta n tia ab j u g o alpino. Q u o a u te m lo n g iu s ab i l l o , e o m a jo re s Aunt p a lu d e s vel A umina, lacnsque p lu r e s e t a q u a r e p l e t i o r e s ; ita c alid io r etiam At x sta s ob nivem l o n g i n q u a m , et vice versa. — P lu r a de hac re essent p r o p o n e n d a . q u x au tem loci a n g u s t ix in p o s te ru m differre cog ent. U t ig i t u r L ap p o n ia in 4 a b it re g io n e s: sylvaticam, su b - s y l v a t i c a m , su b alp inam et alpinam (d e q u ib u s plenius d isse r u i t cl. W a h l e n b e r g , q. v . ) , eodem m o d o Salices ad s t a ti o n es o p t i m e d i v i d u n t u r , singula autem re g io n e in d uabus p a r t i b u s , in f e rio r i e t s u p e r io r i ; p rim um d ivisa, regione a u tem s y l v a ti c a e x c e p t a , q u x , q u u m vasta e t ampla e s t , in tr e s o p tim e d iv i d it u r p artes.
P rim a m i g i tu r p a r te m reyion is s y iv a tic œ , q u a m , p r o p e lim ite s infimos L a p p o n i x s ita m , im p le n t sy lv x c t p a lu d e s , i n h a b i t a n t p r x c e te ris S a lix a u r ita , d ep ressa et ca n escen s; p r i o r n o n b o r e a m magis versus qu am in p a lu d ib u s ad S te n - t r ä s k p r o p e Aumen S k e lle fte å o b v e n it, q uo autem m agis
î>
a u s t ru m versus d e s c e n d i t, co p ro c e r io r e x s t a t; m ed ia, loea a r id a et sylvatica te g e n s , h a u d longe sep ten trionem versus p r o g r e d i t u r ; e t p o ste rio re m locis siccis haud altius (jiiarn p r o p e A r f v i d s ja u r Lapp. P itcnsis observavi. A ltera m p a r te m , m edium hu ju s regionis te n e n te m , notahilem re d d u n t S. m y r tillo id e s , vcrsifolia et finnm arkica (cum m y rto id e ), quæ s p e c i e s , s e m p e r in so cietate c re s c e n te s, (finmark, et m yrtoi d e a u te m rarissimae) in p a lu d ib u s circa Kattisafvan Lapponiæ U m e ns., A r j e p l o u g L app. Pit., .lochm ock L. Lulens., et Sodan- k y lä L a p p . T o rn e n s, op tim e v ig e n t, extra quas regiones eas n o n nisi ra riss im a s videre licet. T e rtia m d en iq ue p a rtem s e p t e n t r i o n a le m reg ionis o c c u p an t Sal. Lapponum et Caprœa, il la ri p a s fluminum et m argines p aludum sepimentis densissi mis c i n g e n s , hæc loca a rid a sylvarum et collorum copiose ( c u m S . g ra n d ifo lia ) ornans.
R e g io n is d e in d e suhsylvaticœ p a rs inferior, lacuhus m a x im is — sc. S t o r - U m a n , V indelen, H o rnafvan, Saggafjaur, S t o r a L u l e å - v a t t n e t et T o rn e a triish — insignis, formis m ul ti s e t a d m iran d is s c a te t S alicis n igrican tis et phylicœfolite. C e r t u m q u id e m e st lias species p e r totam Lapponiam esse d i s t r i b u t a s , a lim itibus infimis u sque ad radices a lp iu m ; quum a u t e m in hac re g io n e m aximæ et num erosiores sin t, una (ni- g r i c a n t e ) , loca s y l v a r u m , altera (phylicæfolia) ripas lacuum e t flum inum fre q u e n tissim e o rn a n s , hic eas quasi centrum h a b e r e cred id i. In p a r te su periori, circa sinus horum lacuum s u p e r i o r e s u sq u e ad rad ices a lp iu m , p ulcherrim e m agnitu d in e e x c e ls a lu x u r ia t S al. la n a ta , foliis magnis argenteis a m e n t i s q u e a u reis eminus his locis faciem laetissimam contri b u e n s , quae a u t e m , in cam pos alpium adseensa, humilis et d e p r e s s a f a c t a , am e n ta vix p ro c r e a re valet. Ilie etiam S a - licetn p e n ta n d r a m o p tim e vigere v id i, quam quam etiam ia r e g i o n e m s u b alp in am ad seendit.
R e g io su balpin a p a r te in fe rio ri radices et latera alpium u s q u e ad te rm in u m a r b o r u m c o m p rehendit. Hic m ultitudo S a l i c u m laete vig et (u t l a n a ta , phylicæfolia e tc .), optime au t e m S a lix h a s ta ta , quae q uidem in regionibus, antea memo r a t i s , passim o c c u r r i t , hic au tem frondibus et amentis ma j o r i b u s suam in h a b itare reg ionem bene in d icat, in alpibus d e n i q u e h u m ilior, folia p a r v a , la n ce olata et integra inveniun t u r . — P a rte m a u tem superiorem maximo num ero occupavit S a lix g la u c a , quasi sylvas h u m iles ibi efficiens, suam que re g i o n e m (salicinam ) constituens. O c c u rrit qu idem in regione s u b s y l v a l i c a , u t quae etiaui p ro p e limites Lapponiæ passiua
sit o b s e r v a t a , n u ll i b i a u te m e a d e m m a g n i tu d i n e e t fr e q u e n ti a , u t hic e x s t a t , q u a r e bæc p a t r i a e ju s m e r it o v id e t u r.
In p a r te in fe r io r i reg io n is alpines s itæ s u n t il l æ a lp e s , omni v e g e ta tio n e a r b o r u m o rb a ta e , c a m p is m a g n is nivis pas sim o b t e c t a e t m a d e f a c t a , u b i p o ti s s i m u m S a lix r e tic u la ta ,
m y r sin itc s e t arbu scu la o b v e n iu n t . P r i o r e t p o s t e r i o r etiam e x t r a bas r e g io n e s n o n r a r o s u n t o b s e r v a ta e , t u n c autem h a b i t u in d i c a n t se ex lo c o n a ta l i p r o p r i o m ig ra v isse . Sal. a u te m a r b u s c n l a ( v e r a ! ) n u m q u a m nisi in a l p i b u s c e n tr a lib u s e s t l e c t a , ibi ( u t cir c a la c u m V i r i h j a u r L a p p . L u i . ) radices alpium o b te g e n s .
P a r s d e m u m s u p e r io r , q u a m c o n s t i t u u n t c a c u m i n a a l
p iu m , p e r p a u c o s a le r e p o t e s t f r u tic e s . U bi n ix s o l i u r e n ti efflu it, t e r r a a tr a ita m a d e f a e ta S a licem p r o c r e a t p g re n a ic a m
n o rv e g ic a m , herbaceam e t p o la r e m , quae, r a m is u n c ia lib u s
foliis minim is s u h o r b ic u l a t is t e c t i s , ex tr u n c is s u b t e r r a n e i s e m e r g e n ti b u s o p tim e in d i c a n t d u r u m e t i u h o s p i t a b i l e s o l u m , q u o d ta m e n r e r u m n a t u r a o m ni vivo c a r e r e n o l u i t . His b r e v i t e r e t su m m a tim p r o p o s i t i s d e n i q u e e s t o b s e r v a n d u m , bos li m i t e s in t e r r a ta m variis c o n d it io n i b u s s u b j e c t a , n o n s e m p e r e t u b i q u e a c c u r a t o s esse. I t a L a p p o n i a T o r n e n s i s , e t q u ia magis s y lv a tic a e t p a lu d o s a e s t , a lp i b u s , j u g o a lp in o e x c e p t o , fe r e n u ll is , e t q u ia s itu m h a b e t magis s e p t e n t r i o n a l e m , r e s p e c tu v e g e ta tio n is m u lta h a b e t dissim ilia, quae s u b s p e c ie b u s singulis e x p o n e r e c o n a b im u r . L a p p o n i a m L u le n s e m me bis d ivisionibus m ag is r e s p e x is s e f a t e a r n ecesse e s t , q u u m ob situ m suum i n t e r alias p r o r s u s m e d i u m , tu m qu ia magis e s t a l p e s t r i s , u n d e etia m ad v e g e t a t i o n e m alpi- n am c o n s i d e r a n d a m a p t i o r . Hic etiam f a t e r i d e b e o , me t i t u l u m , q u o i n s c r i p t u m e s t o p u s c u l u m b o c c e , ita in s e n s u m la t io r e m e x t e n d i s s e , u t eas etiam sp ecies e n u m e r a r e m , e t d e e a ru m r e g i o n i b u s v e g e ta n di c o m p l e ta m r e d d e r e m r e l a t i o n e m , q u a s in t e r r i s alp in is c e te r is S candinaviae, u t in S u e c ia u s q u e ad D a l e c a r l i a m , u b i ultimae p o r r i g u n t u r a l p e s , e t N o r r v e g i æ in F i u n m a r k i a e t r e g io n ib u s a u s t r a li o r i b u s ( u t D o v re e t c ) , c r e s c e r e au d iv im u s .
111. DISPOSITIO SALICUM.
E o d e m m o d o , q u o S y s te m a tu u c p r i m u m ad s i n g u la p e r d u c i p o t e s t , q u u m , o m n ib u s s p e c i e b u s e t fo r m is r i t e p e r c e p t i s , n a t u r æ t o t i u s im a g in e m b o n a m eo e x p r i m e r e p o s s e t a u c t o r , ita e ti a m t u u c p r i m u m , q u u m in s p e c i e b u s sin g u lisIl
d e s c r ib e n d is d e v a ria tio n u m m o d i s ta m fe re in n u m e ra b ilib u s c e r t io r e s fa c ti s u m u s , dc d is p o s it io n e S alicum varias se n te n t ia s p r o p o n e m u s ; tu n c enim de affinitate e t sim ilitudine s p e c i e r u m m eliu s d is se re r e p o t e r im u s . H o c lo co tan tu m n o r ma e s t m e m o r a n d a , sec u n d u m q u a m S alices L ap p o n iæ d i s t r i b u i m u s , n o r m a m dico n a tu r a lis s im a m cl. F r i e s i i , q u a m elio r e m n o b is n u lla a d h u c e s t c o g n ita . S e q u e n ti m o d o i g i t u r o p ti m e d i v i d u n t u r species diversae :
I) Amentis ex ramis anni p ræ teriti:
A) eorum ex apicibus, nectar. 2 opposita, stam.
2
—00 = I. Amerina Fr.a) s q u a m is c a d u c i s : F ra g ile s
I 1. S . p e n ta n d ra : stam . 4 — 1 0 , stylo m ed iocri.
b ) sq u a m is p e r s i s t e n t i b u s : Am ygdalinae
I 2 . S . a m y g d a lin a : stam . 3 , sty lo brevissim o.
B) eorum ex lateribus, nect. simplicia, stam. 1-2.
a) c a p s u lis vix vel b r e v i t e r p e d ic e lla tis :« ) S q u a m is v ix c ilia t is , stam . 1 — 2 co n n ex is, nntlieris ni grescen t. — II. Helix. F r. ( o )
ß ) , , dense tornent, ,, 2 lib e r is , antheris f u
l-I vescen t. = III. Vetrlx F r .
a) ram is to r u lo sis: C rysa n th œ
3 . S . la n a ta : C ap s, se ss ilib u s, glab ris. 4 . S . la p p o n u m : „ „ sericeis. 5 . S . ca n escen s: ,, p e d ic e lla t., v illo sis . b ) ram is v im in a lib u s: V im in a le s (o ).
b ) c a p s u lis lo n g issim e p e d i c e l l a t i s , stam. 2 li beris, a n tb .
fu lvis. = IV. C a p r s e a F r . «) e in e r a s cen tes : stig m . su b sess. fo l. ru gosis, crispo — cin e
reo — v illo s is , nec n ig rica n t.: 6 . S . C a p r œ a : p ed icello nect. 6 su p eran te, gem m is g la b r is, fo liis p la n is.
7 . S . c in e r e a : „ „ 4 su p eran te, gem m is in c a n is, fo liis p la n is 8 . S . a u r ita : „ „ o su p era n te, gem m is glab ris fo liis ru go sis.
ß ) v ire sc e n tes : sty lo d istin cto , fo l. (c r isp o -v illo s is) nec n i
grican tibu s ; 9 . S . la u r in a : sty lo elo n g a to , p ed icello nect. 3 super. ped u n cu lo nudo. F o lia primo ferru gin ea, p ilo sa , u trim que v irid ia . (* S ilesia ca .)
1 0 . S . p h y lic œ f o lia : sty lo elongato p edicello nect. 2 —5 su p er, pedunculo subnudo. F o lia prim o v ir id i- n ite n tia , su b tu s glau ea.
1 1 . S , h a s ta ta : sty lo elo n g a to p ed icello nect. 2 super. p ed u n cu lo fo lia to . F o lia subtus r e tic u la to -v e n o - sa , su b tu s p a llid a .
1 2 . S . d e p r e ss a : sty lo b revissim o, p ed ic e llo n ect. 5 su
I)
A )l> )
y ) n ig ric a n te s : »tylo lo n g is s im o , fo l. n ig rica n t,n cc
crispo — v illo sis : 1 5 . S . n ig r ic a n s p e d ic e llo n ect. 5 —4 s u p ., peduneulosu b n u d o , lo i. supra p lan is.
1 4 . S . p u n c ta ta p ed icello n ect. 5 s u p ., p ed u n eu lo f o li o s o , fol. supra c la v a to -v e n o sis.
1 8 . S . v e r s if o lia p e d ic e llo n e tt, sub 2 s u p ., p ed u n eu lo f o l ia l o , fol. supra planis. ( * m y r to id e s )
d) argenteae: sty lo b r e v i, fo l. g la b r. vel s e r ic ie s , siccitate
n ig r e s c e n ti 1 6 . S . m y r tillo id c s sty lo b reviss., fo l. g la b r. b a si rectis. 1 7 . S . F in n in a rk ic a ,, e lo n g ., „ p ilo s is ,, a tten u a tis.
II) Amentis ex ramis annotinis; *
s q u a m is in -v o l u c r a n t i b u s , r o t u n d a t i s = V« C l i a m e l i x F r . a) ra m is etiam ex gem m is l a t e r a l i b u s : F rig id ce.1 8 . S . g la u c a sty lo sub n u llo, p ed icello su b n u llo . F r u tex altus.
1 9 . S . m y r s in ite s sty lo elo n g a to , p ed icello e lo n g a to . F r u tex 2 -p c d a lis .
2 0 . S . a rb u scu la sty lo m ed io cri, p ed icello n u llo . F r u tex p ed alis.
2 1 . S. p y r e n a ic a sty lo elo n g a to , p ed icello n u llo . F r u tex d ig ita lis (5 andr. ?)
b ) ram is ta n t u m ex gemm is t e r m i n a li b u s : G laciales.
2 2 . r e tic u la ta : 2 -a n d r a , caps, se ssil. h irsu tis , sty lo su b n u llo , fo l. re tic u la tis m a rg in a tis. 2 3 . sa rm e n ta c e a : 3 -a n d r a , ca p s, p ed icell. g la b r is , sty lo
p a r v o , fo l. p a r a lle lo -v c n o sis.
2 4 . h erb a cea : 2 - a n d r a , caps, se ss il. h ir s u tis , sty lo c - lo n g a to , fo l. cre n a tis, r e tic u la tis . 2 5 . p o la ris : 2 - a n d r a , caps, se ssil. p ilo s is , sty lo e lo n
g a t o , fo l. in t e g r is , venosis.
S A L I X
Tournef. Linn.
T o u r n e f o r t In s titu tio n e s R e i H erb . 3 6 5 . L i n n é S y s te - m a I^at. E d. VI. n. 8 9 ù2. E d . X II. p. 0 4 2 . G e n e ra P ia n t. ed. VI. p. £>14. E n d l i c h e r : Gen. P l a n t a r . n. 1 9 0 5 . — H o f f m a n n : H is t o r ia S a li c u m , 1 7 8 5 . S e r i n g c : E ssa i d ’u n e M o n o g r a p h ie des S a u le s d e la Suisse . B e r n e 1 8 1 5 . H o s t : S a l x . V in d o b o n æ 1 8 2 8 . K o c h : D e S a lic ib u s E u r o p æ i s C o m m e n ta tio . E r l a n g « 1 8 2 8 . F r i c s : C o m m e n t a t io d e S a l i c ib u s
ir>
Sueciæ (in Novit. Florae Sueciae Mantissa I) . L u n d æ 1 8 5 2 . F r i e s : S v e n s k a P i l a r t e r n e e f t e r n a tu r li g a f r a n d s k a p e n a n o r d n a d e , j e m t e k r itis k a a n m ä r k n in g a r (in D iariis l i t t e r a r i i s : B ota niska N o t i s e r , A:i 1 8 4 0 p. 1 4 5 — 2 0 6 ) . T r a u n s t e i n e r : M o n o g r a p h ie d e r W e i d e n v o n T i r o l un d V o r a r l b e r g . I n n s b ru c k 1 8 4 2 .
Class. S y s t. L inn. D ioecin. O r d o : D ia n d r ia .
F a m i l i a Sy st. N a t u r a l i s : A m cn ta ceœ Linn. Phil. B o t. p . 2 8 et W b g i n t r o d u c t io ad F lo r . S uec. p. r x x x . Ju liflorœ
— S alicin eœ F r . F l. S can. p. 1 4 6 .
C H A R A C T E R G E N E R I C U S : F lores d i o i c i, a m en tacei.
M asc.: a m e n t i bracteœ in divis æ ; p e r ig Onium n u l l u m ; lo ru s
g l a n d u l æ f o r m is ; st am ina 1—2—0 0, filamenta lib e ra vel b asi c o h a e re n tia , ra r is s im e ( n u m q u a m in n o s t r i s ) in colum nam c o n n ata. F e m .: a m e n t i bracteœ indivisae; ovarium in p la c e n tis
p r o p e b a s i n p a r i e ta l ib u s p lu r im a ; a n a t r o p a ; sty lu s b rev issi mus a u t e l o n g a t u s ; s t i g m a t a 2 e m a r g in a ta v. b i l o b a ; capsula u n i l o c o l a r i s , b iv a l v is , valvis p r o p e basim medio sem iniferis;
sem ina p l u r i m a , e r e c t a , p a p p o s a *) ; em bryo e x a l b u m i n o s u s ,
o r l h o t r o p u S ; r a d i c u la infera.
I «
A m e r i n a
Fries.
A m e n ta e x l a t e r i b u s r a m o r u m fo lio so r u m anni praeteriti. S q u a m œ c a p su la re s flav o -v irid es , h a u d s p h a c e l a t æ , nu d iu s cu læ . N e c ta r ia 2 , o p p o s i ta . S ta m in a saepe p lu r a (a c 2 ) , s e m p e r
l i b e r a , a n t b e r i s flavis. S t y l i e t stig m a ta brevia. — A r b o r e s
(r a m is s a t f r a g i l i b u s ) , a u t f r u l i c e s ? in te r ris a u s t r a li o r i b u s f r e c ju e n t io r e s j L ap p o n iae, d u a b u s ta n t u m e x c e p t i s ? exsules.
S a lix e n im a lb a , v ir id i s , f r a g ilis , c u sp id a ta , u n d u la ta e t h ip- p o p h a e fo lia , quae ex hac g r e g e in c e t e r a S u ecia o c c u r u n t ,
h in c p r o r s u s a u f u g e r u n t.
A) FR A G IL E S : squamis capsùlûribus caducis.
1. S A L I X P E N T A N D R A L i n n .
S . amentis
4
—10
an d ris, pcdunculatis,
pedun-# ) O m nes fere a u c to r e s, sem ina Salicu m d esc rip tu ri, ea ” apicc co m o sa ” d ic u n t; quem errorem p rim us ju r e castigavit F r ie s. C om aita q u e m in u s aptus ter m in u s, ut qui sem inibus F p ilo b ii n o ta b ilis ;
jta jip u s e tia m , sensu Linnæ ano ”corona pen n acea, p ilo sa v e v o lita n s ” ,
h au d b o n u s , sed S y n g en esista ru m cla ssi ad d ictu s, et ex calyce ortu s. N e c d en iq u e a r i l l u s : ” tuniea p rop ria exterio r sem in is.” O p tim e i g i tu r : ” se m in a b asi p ilis e in c ta .”
culo foliato ; capsulis ex ovata basi conico — lanceo-
latis, glabris 5 pedicello nectarium bis superantej sty
lo m ediocri, stigmatibus bifidis emarginatis ve 3 squa
mis capsularibus concoloribus caducis $ foliis ovato-el-
liptico-lanceolatis, acuminatis, serrulatis,
glaberri
mis ; stipulis ovato-oblongis.
S a lix p e n la tu lr a L i n n . F I. L a p p . n. 3 7 0 , F I. S u e c . n. 8 7 9 , S p ec. P la n t, p . 1 4 4 2 , W b g F I. L ap p . p . 2 8 7 , F I. S u e c . p. 6 8 7 ; F r i e s N o v it. M ant. I . p . 4 1 , B o t. N o t. 1 8 4 0 p. 1 7 9 ; H a r t m . S k a n d . F I. 4 . p. 3 2 0 . — W i l l d e n o w S p . P I. 4 . p. 6 8 8 ; S m i t h — S e r i n g e — G a u d i n — K o c h — W i m m e r . F ig . L in n . F I. L a p p . t. 8 . f. z. ; F lo r . D a n . t. 9 4 3 ; S v e n s k B o t. t .
5 2 8 . Jeon n o stra L t . iig . i . (e x p lic . a ) am ent, fern., cap su lis ma tu r is , p edunculo f o lia to ; b ) c a p s u la , sq u a m a , n e c ta r iu m , sty lu s , s tig m a ; c ) 8 sta m ., sq u a m a , n ectarium ).
E x s ic e . H erb ariu m N orm ale fa se. I X . n.
S u e e is: H jo ls te r , H ils te r , F e k a r e p il. — L a p p o n ib u s : J V is k e s -s ie r k a ( =
flava S a l i x ) . H a b ita t j u x t a r i p a s e t in d u m e t is p a lu d o s is p e r p a r t e m s y lv a lic a m o m n iu m L a p p o n iæ p a r t i u m f r e q u e n t e r ; a d Q u ic k - j o c k L a p p . Lui. u s q u e a d r a d i c e s a lp iu m a d s c e n d i t , a d K a r e s u a n d o L a p p . T o r n e n s , d e s i d e r a t u r (c fr. L æ s t a d i u s : L o c a p a r a l l e l a e tc . in A c tis R e g . S o c . S c ie n t . U p s a l. V o l . X I. p. 2 9 1 ) , e t L a p p . K em ensis c i r c a la c u m E n a r e o b v e n i t . E t i a m F in n m a r k i æ u s q u e a d A lte n f io r d ( s e c u n d . cl. L u n d . )
A r b o r vel f r u te x e l e g a n s , in i ti o c e te r is m a g i s flav escen s
e t g l u t i n o s a , d e in nit id issim a. R a m i l æ v e s , n i t i d i , s u b f u s c i, ju n i o r e s v ir e n te s . P e tio li 2 — 3 lin e a s l o n g i , f l a v e s c e n t e s , s u p e r n e c a n a l i c u l a t i , m u l t i g l a n d u l o s i , b a si a d g e m m a s g l a b e r r i m a s e t g l u t in o s a s d il a ta ti. F olia g l a b e r r i m a , n i t i d a , u t r i n - q u e lacte v i r i d i a , s u b t u s t a m e n p a l l i d i o r a , l a n c e o l a t e , b a s i o v a t o - a t t e n u a t a , in a p ic e m a c u m i n a tu m p r o d u c t a , saepe m u - c r o n u l o in g l a n d u l a m d e s i n e n te t e r m i n a t a , s e r r a t u r i s g l a n d u lo s is re s in a flava, o d o r a t a i m p l e t i s , s e r r u la t a . A m e n ta o m n i u m m a x im e s e r o t i n a r a m u l o s la t e r a l e s c ir c a 4 f o l ii s , c e t e ri s d e m u m v ix m i n o r i b u s , i n s t r u c t o s t e r m i n a n t i a , s o l i t a r i a , s u b n u t a n t i a , c y l i n d r i c a , p e d u n c u l o p r o p r i o e lo n g a t o , v illo s o i n s id e n t ia , m ascula c r a s s i u s c u l a , o b t u s a , a u r e a , o d o r a t a ; fe m inea g r a c i l i o r a d e m u m q u e l o n g i o r a . Squ am tc. in m a r e a l b o - p i l o s æ , o v a t æ , o b t u s i u s c u l æ , s t a m i n ib u s d u p lo b r e v i o r e s , in fern, flavae, l a n c e o l a t æ , ac utiusc ulae, p il is r a r is c o n s p e r s a e , g e r mina fe r e a e q u a n te s , deciduae. S ta m in a saepissime 3 , r a r o
JK
c r e e t is , r o t u n d a t i s , b i v a l v ib u s , flavis. Capsula: fla v o -v ir e n te s , nitidae, ex o v a t a b a s i a tte n u a ta e , p e d ic e llo n e c t a r i u m v e n tr i- c o so - c o n ic u m bis s u p e r a n t e , squamae q u a r t a p a r t e m i n o r i , p e d ic e lla ta e , s t y lo s t i g m a t e , laciniis cras siu s cu lis r e c u r v i s b i f id o , f e r e b r e v i o r i ; terminatae.
F olia v a r i a n t :
1) la n c e o la ta , in m edia p a r t e vald e d i l a t a t a , d e in d e b a s i e t a p ic e aequaliter a tt e n u a ta .
2) o v a ta , e b a s i la ta o v a ta s u b i to a c u m in a to - c u s p id a ta . •5) obovato-lanceolatri,- e basi a tt e n u a ta sens im l a t i o r a ,
t u n c s u p r a m e d iu m in a p ic e m b re v e m p r o d u c t a . O h s. 1. H a n c f o r m a m , q u æ etia m amentis s o lito lo n g i
o r i b u s , Ct c a p s u l is t e n u i b u s s u b - lin e a r ib u s v a ld e p e d i c e l l a t i s , n e d ic a m f o r m a fo lio rum (S al. p b y - lic æ fo lia m q u o d a m m o d o r e f e r e n ti u m ) est n o ta b ili s , j u x t a Q u ie k jo c k L a p p . L u i. le c ta m iu H e r b a r io cl.
D:is H a r t m a n vidimus.
S ta m in a v a r i a n t 8— 1 0 in fa s ciculis d is cretis co n g esta. — A d u r b e m P i t e a leg. r e v e r e n d . £). Læstadius. A m e n ta fem in ea o c c u r r u n t c r a s s a , fe re c l a v a t a ; p e d u n c u - lo p r o p r i o e lo n g a t o in p a r t e su p e r io r i ap k y llo m u lto b r e v i o r a ( S a l p e n ta n d r a m icrostach ya S e r i n g e E s sai See. p. 6 9 ? ) S q u a m œ v a r i a n t b r e v ü o r e s , fe r e l i n e a r e s e t t r u n c a tæ . O b s . 2 . C irca lacuiui E n a r e e t in re g io n ib u s s e p t e n t r i o n a l i b u s L a p p o n i æ fe r e s e m p e r a r b o r e s c i t , in a u s t r a l i o r i b u s tam en fr rutex p l u s ininusve altu s et ram o s u s e x s t a t ; q u a r e tetrra b o r e a l is P a t r i a ejus v id e tu r . * S A L I X P E N T A N D R A T E T R A N D R A Linn. am entis 5 — 4
a n d r i s , s t i g m a ti b u s e u u a r g i n a ti s , foliis o b lo n g o - la n c e o l a tis l o n g e a c u m i n a ti s ; r a m is c o ra llin is .
” S a l i x f o liis s e r r a ti s , g ln b r is o v a to -la n c e o la tis a cu m in a tis.” L i n n .
F I . L ap p . ii. 5 4 9 .
S . te tr a n d r a L i n n . iter O eland. (p a g . 1 5 descripta et) in indice
(d e n o m in a ta ). S . p e n t. ß. L i n n . F I. Su. n. 8 7 9 . S . p e n t, te tr a n d r a F r i e s M ant. I . p. 4 1 lt o t. N ot. 1 8 4 0 p . 1 7 9 . S . p e n t. ß. c u sp id a ta H a r t m . ]. c. (p r o p a rte).
F i y . L i n n . F l. L a p p . t. 8 . f. b. E x s ic c . lle r b . N orm . fase. X I . n. 6 0 .
H a b i t a t in p r a t i s s y lv a lic is p a lu d o s is L a p p o n iæ ( ” c o p i o s e ” L æ s t a d i u s ) , a me j u x t a Q u ic k jo c k lecta.
A r b o r b i o r y g a l i s , ” vim inibus r u f e s c e n ti b u s ” ( L . ) ; folia
g l a b e r r i m a ; n i t i d a , c r e b r e s e r r u l a t a } u tr in q u e v i r i d i a , ex b a si s u b o v a t a o b lo n g o - l a n c e o l a t a , c u sp id a ta . A m e n t o r u m e t
c a p s u l a r u m fo rm a omnino u t in S. p c n t a n d r a , peilicelli au* te m l o n g i o r e s , stig m a ta t a n t u m e m a r g in a t a .
Obs. 5. S u b Salice p c n t a n d r a jam d i u c o m n m la tæ f u e r u n t d u æ f o r m æ in s ig n e s, u n a S . c u sp id a ta S c b u l t z , a lte ra
S a l. * te tr a n d r a L i n n . A u c t o r e s q u id a u i, b as duas n o n
d i s t i n g u c r u n t , e a s u t v a ri e ta t e s S. p cn ta n d r a : vu lg o n o m in e S . p en t. ß. c u sp id a ta p r o p o n e n t e s (u t H a r tm a n in S k a n d . Fl. 1. c.). A lii eas u t s p e c i e m u nam n om ine S .
c u sp id a ta S c b u l t z a p c n t a n d r a d is tin c ta m b a b u c r u n t ( u t K o c h in C o m m e n ta t io n e s u a de Salicib. e u r o p . et in S y n o p s i Fl. G e rm . ed. 2. p. 7 4 0 , ex a u c t o r i t a t e Friesii). Cei. a u te m F r i e s iu s ip se jam in B o la n . N o t i s e r 1 8 4 0 1. c. d e id e n t i t a t e e a ru m d u b i t a v i t . S a lix en im c u sp id a ta foliis fe r e u t in S. frag ili ( q u a r e etiam cl. M eyer in C h l o r i d e H a n n o v e ra n a sua cu sp id a ta m ad fr a g ile m r e f e r t e t cel. W i m m e r in ”F l o r a von S c h le s ie n ” p. 5 2 9 eam h y b r i d a m a p e n t, e t fragili c r e d i t ) , p e d ic e llo n ectu riu m t e r q u a t e r v e s u p e r a n t e , s tip u lis o b liq u is d e s c r i b i t u r . E s t i g i t u r a p e r t u m eas lo n g e esse d iv e r s a s , et S a lic e m c u s p id a t a m sp e c ie m b o n a m , q u u m S alix t e t r a n d r a m era est v a r ie ta s sin g u laris. S. c u s p i d a ta m in L a p p o n ia le c ta m h a u d a u d iv i m u s , q u a r e d e s c r ip ti o n e m et sy n o n y m a bic e x c lu d im u s . O b s . 4 . L i n n a e u s in F l o r a L a p p o n ic a d u a s p r o p o s u i t p la n ta s a d S. p e n t a n d r a m n e c e ss e r e f e r e n d a s se. n. 3 7 0 & 3 4 9 . T o t a d e s c r i p t i o , e t figura z. in t. 8 , n. 3 7 0 S. p e n t a n d r a m v e ra m esse l u c u l e n t e r p r o b a t . De n. 5 4 9 a u te m non l i q u e t an S. p e n t a n d r a e s s e t , n e c n e ; in F l o r a Suecica eam en im ad frag ile m ip se r e f e r t . I d a u te m p r o h i b e n t q u u m d e s c r ip ti o , u bi ” f r u t e x , (n e c a r b o r ! ) vim inibus r u f e s c e n ti b u s (n ec a l b i s ! ) , foliis in f e rn e p a lli d iu s v ir id ib u s” (n e c g la u c is!) d e s c r i b i t u r , tu m folium sub f ig u ra b d e p i c t u m , e t d e n iq u e lo c u s (in L a p p o n ia enim n u m q u a m S a lix fr agilis o b s e r v a t u r ) . — CI. W a h l e n b e r g n u llis v e rb is nec h a n c , nec a r b o r e m , q u a m in S uecia c r e s c e r e e o d e m lo c o affirmat L i n n æ u s , c i t a t (vide infra d e ha c sub S. a m y g d a lin a ) .
Obs. 3. P l a n t a m la p p o n i c a m d e n iq u e e a n d e m esse ac e a , q u a m L in næ us u t v a r i e ta t e m (ß) Salicis p e n t a n d r æ in F l o r a Succ. p r o p o n i t , in d e est a p e r t u m , q u o d sp ecim i na l a p p o n ic a ad u n g u e m c o n g r u u n t cum iis a d E n e c o - p ia m (lo c u m a L in n æ o in F i. Suec. d e s i g n a tu m ! ) le c tis , e t a d cu sp id a ta m minim e r e f e r e n d i s , n e c alio m o d o ab p c n t a n d r a d is tin g u en d is.