Dissertatio logica de homonymis eorumque vera expositione, quam ... præside M. Olao N. Bohlio ... exercitij gratia publicæ disquisitioni exhibet Laurentius Preutz, Nycopia-Suderm. In auditorio veteri majori ad diem 16 Junij horis consuetis, anni, M DC XXX

!D IS SER T AT_{I ©'LO GlCA}

HOMONYM

IS,

VERA

_EXPOSITIONE,

QVAM

ExconfenfuVenerandi

_Collegij

Phl-lofophici Upfalienfiis,

P

R

_jE

S

I

D

E

M.OLAO

N.

_BOHLICX

De-Morn. AL

Exercitijgratia Publica_difyu'ißtto¬ nt _exhibet

LÄ

_{UR EN}

_{TI US}

_Vm/

Kycopiå • Suderm.

In Åuditorio Veteri

_Majori

_{ad diemi>}

junijhorisconfvetis,

Anni, M DC _{XXXX IIX,}

U P _SALI

_f;

pitmecupido penitiusharre intelleåus remoram_introfpi«

ciendi>_{ejusquéimaginenrdodorumconfiderationi}

fubjici-eudi.

II r*

Nominura_{ambiguitatern pritnum necesfitas genuif»*}

vocum_{inopia, copia rerum» I. i.Eleoch, Soph.}

c. i. /. 5. Cumenim _{verbafingulis rebus non luppetereot, transfuia^} eft corum _{fignificatio adres divedas fignificaådasr*.}

De-inde dele&atiocelebravit» narnutveftü_{frigoris deptäendicaw}

fareperlaprimötpoft adhibericaptaeft adornatumttiamcorporis,$

digmtatem; Sic _{verbhranßatio inßituta eft inopUcauja,}

tram**-lata_{deieCiationts%CicU. /, deOratore*.}

'

IV*

Eft autemnomen_{arnbignurn, quodres naturadiverßts}

ittdißinEle ißconfusé■figmftcat^ Keckerm, Sy(i. Lgo. 9, /. I,c.r9

Res verö_{ambiguo ifto nominenotaca?feu Homonyms,lunt}

quorum nomenJolumcommune\adiäucTveronomenaccommodata

Deßnitio eft diverfa. 1, Cat: 1. jf. /. 6)uemadmodum fß Ho¬

mot fßquodpteiumeft,animal dicitur:Horumnarndp_nomenjoium"

eft commune* Ad-täudverdnometiaccommodata _{deßnitio eß di±>}

verja» d. L

-r.

ÄnirnadVertitur _{amh'guitas harc varijs löcis» utpotes} contrariorom, _{contradicentium,privaotiurn. rslatorum_j>}

conjugatorutn, generis 1 djfterenciar<k ipeciei, _quorumu»

qua? cireumferuntur axionuaca in _grumptu habere-

pluri-ftiunr_{expedit«. /.Top i8\}

VT»

Detcßa talimodo_{ambiguitatc, certä;ejus} conftitu-gixdacfuntclafies. Quasdam enim vocesdiverfarum rerum

fa61as funt iadices _{cafu%i.8th. c. 6, Qua*dam certo confiiioy}

irWpicientepartim voluntatem _{oyopctToShx; partim rsrun-L»} ipiarura fimilitudinem, _{rcfpeétum, åc analogiam.*. 7.} Ptyf. c f. / 21* Varias hic fubdivifiones, varias

Schola-ßicorum _{trica?,quibus procul habjtis, admedia,quibus}

Ho-ittonyroia? obviam eundum_{properabimus. Nonrenim(uf~}

ficitnovineqoidfit

Homonymiaj ledrequiriture _Dma**

lo _{huic remedium quasratuiw}

Adeo_{captiofa eftHoraonymia, & veritati}

indagan» cfenoxia, utnifi maturé _{diftingvatur, neceffe fit omncra} aioflramin literis accuratioribus _{peregrinationem,} mifera-bilem efle_{errationem, &difcurfumnon}

juperrebut• Sedfuper

nominibws tantuminßitui. _{/. Top,16. /.2. FeÜci}

proinde veri-»

tansStudiolojprima de ambiguitate

removenda>&genui-Bovods feofu_{n.anifeftando}cura erit. Nec _{prius ad Lo«}

gicorum indrumentorum _{spplicationem accingatur, qua} Homonymiam cxüio multaverit, unde rede _Logici

do-eent: _Homonyroa

ante neq;dfcfinicnda

_eil&ucqüe

dividen«-da, ölc. _{quam eüüincu fuennt..}

VIT.

Potisfimum ergo medium tollendae Homonymie 6c espforisj diftin&io eit, & _{vag« ambiguitatis ad}

tum & _{liquidum fenfum IJmitatio. Ha?c obfcuritatis}

ncfculas _{difpell't, pcripiruitatem rcducit}

> _qi ö iriteliedusr*

Intcrdiverlas_{fignificationes anceps»redam}

qua iturad

ve-ritatemviam, noncerrsere folum, fed_ingredi

etiam & ad optatam mctam

_{infiftereposfiu.}

_{d.i. /. i»}

i x:♦

Cacterumut _{utilitas,& necesfitas dißindionis}

vocaba-forum _{ambiguorurn maxima eßj Ita difficultas ejush^ud}

mioon.. Etenim verum vocis _{ambiguae lenfum ubique}

oftendere, & _{probare, res eil intricati & feré immenli} ope-tis. Hinctot _{oominum aroblguorum diflenticntes}

dillen-tientjum _{expodtiones. Utigitur in}

re tam intricatacerto

progrcdiamurpede » regulae quafdam _voccs ambiguas

ex-plicaodi, quas ceu filura _{quoddam Ariadnasum lequatnur}

oßendeadas lunt. .

x*

übi _{praffuppooimus: primüm vocis}

ambiguae extfa

compofitionem exeventu _{multiplicem quidem fenlum}

cfle _{poflej in compofitioncvcrö}

cum alijs vocibus, &

ora-tioneå_{lapiente & bonoaudore}

profcda, quianimifenfa_.

mamfeftare _{cupit, unicom duntaxatefle fenfum,}

eumqoc

fi _{nooåquovis, certé ab idoneo & attento auditore,vel}

ledore _deprashendi

aptum»Conrad. Dannbavv. in tdca boni

intcrf. p. /6.

XI

Deindc boni

_interpretis

_eflc,

nonfolum

indigitare

con-

venientem fenfum j

fcd

verum

etiam»

quo

ad

ejus

fieri

poteft i

demgnftrare.

Aliud

enirn

ert:

pofie,

aliud

debcrc

vocem ira explicari» juxta

illud

beati

Lutheri:

tgin

an*

fcere _fjice Un

|>

ptiffkti

/

em

anbere

es

muß

fe

feeffjefu

Cauté _{crgd nobis} in tanta re

agendum>

prafertim

in

Divi-ftti oraculü exponmdis,

$

omnino

cavendum

ne

quü

nobis

per

aßutas

falla

ctas

Oracula

viventis

Dei invertat,

in

quibua jalu-s

noßra £5? gloria

Deißta

eß,

Flaciua

p,

z.

Clavis

p,

2

8 2. n.

Hifce _pofitis»

_fequentes

_bonas

interpretationis

ncminum

ambiguorum

fubjungimus

regulas.

XIL

i. In interpretation®

potior

vocis

ambiguse

fignifica-tio _primum

aflbmenda

eft,

å

_qua

fine

urgente

ceceftita-teadfequioremnon

eft

recedendum.

Summa

dementia

eft%

detor_{quere oraiionem,}

_cui

recla

eße

licet

Senec,

/,

/.

de

c

lam,

Loquimurde

Komony

mis

confilio

quorum

duplex

fignifi-catio: Fropria una;

impropria

altera.

Illa

prior» hscc

pofterior

eft,

ad

quamnon

veniendum

nift

manifeftum

ne-cesfitatistelumcogat.

Sic

vox

D

E

U

S

prior

veri

Dei

in-dexeft,

_{pofterior^dagiftratus.}

Ubi

notandum

accuratius,

»ecesfkatemhanenon

utilitatis»

explicationis

communis,

Loeorumcollationis, &c. momeatotantum

pendere;

Sed

apertaediflenfionis

cum

mente

aucftorisJnfallibiiibusbonai

interpretationis

adminiculis

rnanifeftata?«,

XIII

Sedoriturhic_quseftiocumvocum

tranftatio

frequens

fit,Ånea resquae

improprié»

&

per

analogiamproporttonts, ut

toqunturSchölaülei, talis _{dicituri veré talls}

fit?N>gamus,

quiautres veré talis _{fit, requiriturut rion}

nomrn lolu

par-ticipet; Sed definitionens etiam & _{eflentiam. Hinc Sca¬}

liger perjoeum Cardani Subtilitatem _conteranit,

aflarman-tis_{majorem efte difierentiam inter}

ftrenuisfimum _equuai-t

& _{ignavisfimum»}

quam

_interequum

_{verum, & pitiurrLs.}

Bygd inquit Exer.$60. _{equiignaviaformamabjecerilac}

langemi*

nun, _{quamnonequun erit: Si}

ejunnatura _{langeeftinferior eay qu<z}

neutiquam equuneß. 6)uare_{ßmtbie(Jetimperiumin}

eum, qui

iflaprodidita!%_{profiietur: Gquo piMo iehtjäherem}

per hybernoj

pulveres

_{Mtdiolanenjes»}

0icas» ü

_impropria

_{vox, falfa eft}

verae _{efTcntis not«*}

cCfgöne enunciatio_{improprijs conftansverbis fallaefti}

At-teodendus eft ante _{animusdicentis,}

voxque ad liquidum^ redigenda eft fenfum, _{quam judicium fuper enunciationis}

veritatc feratur» _{Sic Luc. ij.v 32, Vocatur Herodet}

Fulpesy

ubi _{voxVulpeSjfi ut}

oportet, _{exponatur, pro eo qui clam}

fraudulentxs ßruil_{inßdias, G/aff. Reih, Sacr. p.}

323. bené fe habet_enuntiatio.

Didingvendum ergo eft, inter dicendi

verit_{Atem, få}

Jerm&nü proprietatem : lnterveré_{aliquid dietJen*}

fu Metaphorico, fåproprio.

XV.

2. _{Intelligentia}

vocisamblguae

cxcaußjtf conßlio auBo»

rit_{depramendaeß, Hil, l.}

4* De Trinitate. Verbaenioa ani-mi flint_{jadicia, qui}

quo clariusfefe_{prodit, eö fenfa ejus}

ve-nari eft facilius. _{Proditur verö auctoris}

animus, dicendi

praefertira caufis, finc, &_{occadone: Quorums iadices funt}

v

fcrbaauctoris,Sc

annales

i'pfi

äquales. E.

g.c.i.

Job.

partes

fyangelifoe

volvi

in diyinitate

Chrifti probanda»

(i*cra-rum literarum interpretes ex verbis

Evangclift#

orten-dont» c,20 v. ji.&hirtoria quam

ictipCeruntjrenéfut

Cy

ritt#*) aliiq;.

XVf

I Vox

ambigua

ad

eum

redigenda

ert fenfum

>

quem

Connexio admittit, &

attributorum

ratio.

'Talia

enim

funt

pradkata

yualia

per

mitt

uniur

d/*>#

[ubjeftü

&

contra.

Sic

vox

Angelus» per

attributa

ad certum

reftringitur

Teufum,

ita cum divina opera Angelo in

fcriptua

tribuuntur,

intellrgen-du* _{tß filitu Dei> Vrinceps}

_miltiia

caleftis Gerb.

_de

Angel

_c4.

fetf.

/.

Sed

hic

terminus

diflertationis noftrse

figendusr\

SOLI DE O GLORIA.

Laetis ftudioromincrementis> Ingenui

Sruditi

Juvenk

L

_AURENTIJ

PREUTZ

Nycopenfis, Amici

6c

Hofpitisroei

dileéh his

_{applauderc volui.}

■ I _pr}7TtXtT<tt dtécyuvßlou

wlftoortis

sg6vty]<r&» (racpws

T^Kola, _ftetSav

_{(Pgoveeitti&A&v}

_vexkrKS

_yotvj^v TAtj&t_{(fégW ÅOl7TOe9 t&iXgOVOi}

_ci^AO.

_Héptl,

HENRICUS AlJSTUS,

l

_Eidem.

ARdua

_Ingenij,

materies

_quando

arguti

_{penfijculanda}

donarequirio

_{venio s}

Eccehaecpneclare,

conamine _{Hop^u/t« tradians} Fauftoj

_afqueingenij

_dexteritate

_tui.' Laurenti monftras ; nacn nota _haec

Fhilofophorum

Materies,

minimum non

_gravitatis

_habeO.

Gratulorergo

tuisbené

_{caeptis?gratulor}

_aufis,

Pr«mia reda

_dabit,

_{qui regit}

_aftra,

Deus.

4d_contefltnduw

perdilettofuocommenßlt_äffe$um

debit_um,

retinquerevoluit MARTINUS