MORTIS CONTEMTZE

Ö

G).

£ &p_ DlSSERTATIO GRADUALIS De

CAÜXS1S

CONTEMTZE

MORTIS

Apud

Veteres

_Philofophos,

Quam»

Confenju

Amplijjl

Senat.

Philofi

in _Reg.

_slcad.

_Upjal.

PRi£SlDE

FIRO

_Amphff.

_atque

_Qeleherr.

Dn.

LAUREN

TIO

ARRHENIÖ,

Hiftor. Prof._{Reg & Ordin.} Public& _cenfura modefte fubjidi ANDREAS

Andersson,

R OSLsiÖÜS.

In Audit.Carol. _{Majori, die XV.}

_Maj»

Anno MDCCXXV

Horis ante meridiem folitis.

* — i —

2fole od>

mutante

d)crrc

_{od) lagman}

uti _{Upfant) ocb}

_DiojTagen/

$

%m

OHAN

GYLLENCREUTZ,

SHui

_©unfitflc

_Jpem,

ben _{ftore ©ubené i>cDer/} .

|^r||Utaf

cg

ej laggcé ncber/

;^yq _{ftå IXiPen uti flor.} 92 ir _{fom alla} ratten muta/

2)a fan man nieb _{gldbie |Iuta /}

^dmja meö all farlcf _qxöu & Aftrsa _{fi<5 bdr gldber,}

Themis _{oförfTrdcft framtrdber/}

9^annaf)emi fdgna får/ SHfbe 9Mi fom tdtta unber

OuffenS bdrba alla jUinbec-/

911 ti fronan blir för froår.

?>e fom roacfcrt funna laga/ e;

_Jolcfet

_{bar at fiaga}/

2(ra _{Äongaré (>ögra fjanb*}

$ble

od) rPålbowe

Jpcn:

Sagmané

^Brfammetfie

äbfe

oc{) $)rtlbome

JP)erre

_od)

_{#årat>é!;)£>fotngc}

f" uti ©öbermatrtanb /

Herr

_CARL

ST 1

ER

NR

_OS,

Sftm

_künftige

_Jperre,

©c _{fom böaa fafcr fftöfa/}

DvåDevPitho at bemöta

©JeD all roörbnab t ftt _ftanb« Uber _{bngb dr mig ett f)tnber.}

(Jbert _{(of mig banben btttber/}

2lt berömma _{fom ftj} bör»}

L> _{Sngcti bar (Jrjobbet trutif;}

$?en bc mina _{mebra njutit$}

'^bft _{mig til ftnneO för.} himlen böre bmab _{jag beber /}

^mab fom ^eliifaq önflar (Jber 50?inc Jperrar baba tmåi

@bcr meb _{ftn näbe bdanc/}

?^eb all jorbtiTt _{nöje faejne}

2it t Ncftors ålber nö.

2'iöle

od)

Wdlbome

-£>ew

_{JpätabstjöfMujen*}

Plur. Rever. _aique

_Clarrffmo

_Domino,

Dn.

_JOANN1

S915©.@/

Pastori in SHdnuna &

©ottrSra/

meritiflimo, ur 5c

adjacenfis

di-ftridus Pr^ép. adcuratifTimo.

Plur. Rever. (pr

Clarißimo

Domino

Mag.

ANDRE/E

Pastori in (Efeltt) 0C()

vigilantiffimo.

Plur. Rever.

_{Clariffimoque}

_Domino

Dn.

_JOHANNI

T W

F

_1,

Pastori in

_symjebafa

_Weft-Gofh.

digniftimo

,

Praeceptori

fidelifli-mo _quavis

obfervanria

colendo.

Reverendo

_Dodijpmoque

_Domino

Dn.

JOHANNI

AGRIVILLIO,

V. D. Comministro Enecopiae

fideliffimo.

Leviflimas has lucubrationes in gtati animi ae

ob-fervan.ise pigmis D, D. D.

A. & &. *

f

éååålééåååléåéé^®**

tAt'J*t^e^t&eÅse^eA*eketaJs«Ws^X'.Aa«X

^^0000000000000000000000^^

&B.

^

§. I.

A eft indoles hurttansg

naturse, ut maxima

crucietur metu

rrsof-tis, & omnes

perlva-fum habeanr y tut

(poßeguv

<Pc^e^JruTOf

eile morfem , _quae mortales _nun rarö

ad

_lacryfnas

& ejulatus compellit.

Un-de _{inquit Seneca}

: Nemo tam imperitus

tfi> ut nefciat fibi _{quandoque motienduml}

tarnen _cum

prope accefifertty tergivirfatur^ tremity plotat a). _Quidmagis

perfpi-cuum elt , _quam fibi quenque velie-*

■•menter Carum efie, _{& natUramjab in*} teritu _{abhorrere* Adolefcentem, fe*}

nem, medium> _aeque mortis timidurTi

invenimus, ut in moribundis

conti-nuandi vitae_{appareatdefiderium,}

_åfait

A _eß

-» ₎ o (

H»-yftentpt, autqvctus quisque ,ait Cicero*

cui mors cum _{avpropingvet : *Non}

refu-•gi/fttimido f/ingvis , atque exalbefcat me-tit _{b). JVtf'S ftne querela morttur,} quis

non _{recujans}quis non gemens} exit c). §.

ii.

Sed hifce mortis terroribus vincula

Philofophiam inj'.cere crediderunt

Ve-£eres: ut _loquitur philofopborum

pr»n-,ccds > & maeif^er Plato : Ävqp tcf ovn

CV<p^0*0<pU

äfetTgllJ/aS

_TOy

£ioy,

&ct'ßfifcv

pgdS.iV ci7ro3'ccv£i$'at /-/V, qui peromnem

■•Vitara incubuit pbilofoph'<e _{magna cum}

■dmia imminentem exfpettat _mortem d)%

Ot

oqQcos

<piÅo(ro<^,Qvns

"thn&vgirx.s.iV

_fxs

As-tebcri Kant rs&vdvat rjdtdJ dvTolg

cciögoo--Trav

{poßegov.

_{Rette philofophantes mor¬}

tem comnentantur, atque ab ea minime

pmnium perterrentur Rationem

ad-hibet _Cicero, dicendo: philofophiam

ejfe

Optimam rerum humanarum

moderatri-cem _f). Qua: fuos eultores

adverfus

omnes vel _femporum vel fortunar>

vel naturae inßdias munire

poteft,& in

quocun-i) €ic.Iib.f.defin. c). Sen. de benef. l.f»

c. _{17. d)inPhad.p.48, e)pag- jt•}

dt

) ° C ?

quocunque corporis h'abitu pra?ftac

fortem , in confpe&u _mortis hilarem

laetumque, nec _{deficienrem, quarnvis}

deficiat. Unde _{inquit Bernartius :} Verus _{Vhilofopbusftat erettut fub}

quocun~ que pondere7 nihil illi eorum■, _{qu<s ferenda} funt , d/fplic_et. Sive _in morbo _collocesy

five in fanit/ite, indivitiis, vel in pauper<• täte, amicum _{babedt, five amiferit,} cor-ptu _{integrum five} ntancum fitf Utatur,

Contentus _{fua forte vivit ,}

qualis*unque

ta_{fit , uno tenore}

eequabills , nec ut tri lance _{propendens aut dependens}

g^). So*

crates _{itaque hilariter admodum}

cali-cem veneno _{impletum haufit , nihil}

omnino commotus _{, neque colore}

nequc vultu mutato > cum dolor adeo

amicos

_fuperaret

, ut lacrymse

largi-ter iis _{profluerent. * De caufiis}

con-temtae _{mortis apud}

vet.

Philofophos

nonnihil diflerere cum animus fit, te

L. _{B. enixe}

rogamus, ut non faltem fa-vorem _{concedas, ,fed innoxium} cona-tum

_benigne

interpreteris.

§. III.

Inquifitionevocabulorummuaefröns

Ai

difler-g) J. Berndrt. _adlib.i. Boet. _deConf. Phh

4 ; ö

c

S4M-diflertationis noftrar prae fe

fert,

fuper*

fedemus _{fiquidem neminem}

fugiaf*

qui ftüdiis operam

dederit

5

ande

hxe

©rtum traxerint. Ob mefiorem ramera

fequenthim

inteiligentiam,

bipartitam

mortis divifionem a philofophis

ufita-tam confiderabimus. Quarumuna

na-turå accidit , dum ornnis calor vitalis periit,

åibri

b

fy) &uvc&to$

tfi

ifyvfyc

%

gVTo$ h). Ac inftar luminis ,

in

ellychnio accenfo , prac

defedu

olei

confumpti , extinovimr, & refte

Pla-tone : if$t> &?Åo, tj åvotvirgetypiatcni

ÅvdS , Tys &

o"upia,T(^>

*1*

«AAjjAsw i) Haec moriendi

neceflitas

omnibus eft (ubeunda. Cui fententiac

Sc _{pulchre Ovidius poeta}

_accfnit,

Tendimus huc ömnes , metar» propera»

mus ad anamy

Omnia _{fab leget mors vocat attA}

fuas _k). §- IV.

Altera ex virtute _{proficrfeitur}

_fy

quam Å) Ariflot.Prob/, f B. XIV. i) Plat. Gorg»

pag, 357. b. k) Ovid. adLiv. ti. 3J7*

♦ _{*|* vide Macrob, in Som». Scip. eap. 13=»}

Rhodig. Antig,Left, lib*ig. $8.

PWijf

•»* ) 0 C *«• f

quam veteres mortem _{philofophicam}

dixere _{j eamque eflfe , cum animus} adhuc _{corpori jundlus illecebras}

vo-lupcatis defpicit , omnes exuit

paffio-nes, _{infidiasque corporis efFugit}

5 ne

libidine vexetur, & ulli _pareat

cupi-diitati. Sed omnium vitiorum fra&o impetu, cupiditatumque apicibus ex

ammo _{penitus evulfisadnobiliora}

afpi-rat, _{omnique ftudio ad fupera &}

natu-rac fuae congrua _{fublimis fertur, utcum}

Deo tandem _uniatur, a _{quo ortuseft.}

Audiamus Ciceronem : Tota, _inquif»

Philofopborumvita commentatio mortiseft,

Nam _{quid aliudagimus, cuma voluptate,} id_{eft, acorpore}

9 cum a re familiariy qu<e eft _{miniftra & famula corporis, cum a}

re-publ, cum a _{negotio omni fevocamus ani->}

ntum ? _{Quid , inquam}

j tum agimus> ni/i

animum ad _{feipfum advocamus ? fecum}

effe cogimus9 maximeque a corporeab

du-eimm ? _fecernereautem a_corporeanimum,

nequidquam aliud, eft , quam emori

di-ftere /). Cui _{opinioni & Plato affentit!} Ket) douei_{yg 7fx, tdie mlkdis dv9flu7rea*j}

ffloevnav Tuv_{mxToay, ptajåe{tere^ei etvruv,} ktx _dfyov

_{divca Ißv}

,

d7id

tyyvs r#

relmv

A _{5 rx}

6 ₎ o (

jTfzSvoLvai o [tffjev

<p^evulct)V rolv

fåwoo

_V

cli 24& &cräptar©* ii&i. Putant, inquitj

pleiique eum hommem , cui nihil taiium

dulce _flt5 neque Ulis fruatur, revera vi-Vere exiflimandum non ejje , _pene

mor-/»««? , voluptatibuf corporis non

flu-deat _m).

_Aoy'ifjcTcu

_åeyé

_{7tX ron}

«TO!»' duTvjv TkTOüv pnjJw

'ZZrfytAVTry.

Ra-tiocinatur tunc _{optime, cjuando horum ni¬}

hileum perturbat _n). Summam homi¬

nis felicitatem in hac folutione

ani-mae a _corpore & _{eorum , quae revera}

funt,contemplatione collocandam e(Te exiftimaverunt veteres. Et

ingenti-bus _quibusdam , admirandisque bonis

horum _{philofophorum animos}

refer-tos effe _praedicant, ac poft corporis

mortalis interitum divinis epulisvefci, veritatisque campum cum diis immor» talibus Una circumluftrare , idque _ex

eo _{promereri, quod in} omni vita

de-fiderio fcientiae divinae _{flagraverint.}

Sed ut confulam difTertationis

brevita-ti ea _{praetermitto , qua: praefentis non}

funt inftituti.

§. V.

Citra omnem dubitationis alearru ftatui*

-äs ) ° ₍₇

ftatuimus, _{gentilium fapientes}

inve-itigare non potuilley unde murs fuam

e* ducac _{originem, nonnulb eam} fove-bant fentcntiam > cafu ita fieri, quod

intereant homines _{pecudum i nitar,}

quodque ita conditus (it homo , uc

rurfus ei (it moriendum. Hinc Ma-nilius Poeta canit.

Nafcentei morimur, _{finisque ab} ortgi-ne _{penäst o).}

Quidam inruentes calamitatum multi»

tudinem, & _{plurimos mortalium ante}

tcmpus diem fuum obire , & tragicis

cafibus perire > quae omnia non

pos-funt _{plane eflfe fortuita , addudti funt}

in _{admirationem, &cceperunt in}

caus-fas _{lnquirere , qua ratione ifta omnia}

accidant homini y cujus inter omnia

animantia _{dignitas eft & praeftantia_*}

fumma, _{ideoque conditio ejus ceteris}

palmam praeriper-e debet. Sed cauflas

dtvinare non _{potuerunt» praeterquam}

quod ocuhs _{fubjicerent mukös ßbi}

mortem arceßere

- - hos beüa,hos

aquorapofcunt\

Hbamor exitio, Juror hts & Java cu*

pido•

A4

g o (

-m)

na-Ut _{fikam m orbos hos ora rigatitta} bruw&)

Jüos _{implacidi letalis Seirius igni} Hos manet imbrtfero fallens _autumnus

hiatu _p).

Heu _{quot habet morsfava vias, ar} tes-quenotendi q)*

§.

vt.

Kis _{prarmiffis ad cauflas}

inveftigan-das _{progredimur. Quisque veterum}

philofophorum infpiciens fcripta

faci-le _{deprehendet , eos certo}

_perfvafos

fuifle mortem vita eflfe meliorem ? in

qua nihil aliud invenerunt , quam-,

meros labores , ingratitudinem

vuh

, contemtum & omne genus

af-flicdionum» Praeterea morbi illis hinc

äncidentes _{inveftigationem veritatis} impediebant, ut folidam fapientiam

confequi non poffent. Omnis

anti-qua philofophia, inquit

Plutarchus

demonftrataerumnofiflimam &

mole-ftiarum _{pleniilimam effe hane vitams}

_f

& mwlti _{fapientes conditionem}

hurna-nam

jf) Stat. l.

Syfa.

i. ti, ll%. q)

Palitig.

in

*in Confol* ad

_Apoi«

4M ) o (

^ ^ 9

fjam déploraverunt _, qui

fupplicium

ducebant vitam e(Te ac principium^,

quod natus homo

(itc

lade

ra

maxi-mam. _JNafci vero non intelllgoy quibus

expeäiat, ait Cicero, nam in <erumnasy

miferiasque ingredientes quid gratum>

quid hilare afficimus y quare potius non

offendimur ? quod primus iUe nafcentium

vagitus , & ejulatus fatis decUrat r),

Unde Herodotus s)y & Cicero

extol-lunt Thraciae gentem , quas

natales

hominum obortis lacrymis

profe-qvuntur, exequiascantu

lufuque

cele-brant. _{Qua fententia ufus}

_eft

_Euri¬

pides in Crefphont. ap.

Clem.

Ale-xand. lib. III. Strom, p. 51

É i _yaq

ypZs

_{<rv?koyov Trcuspievxe} T"V divnct, 3"fi)iv&w, eig ccfmystcli xaxce,

t*.k fCL ' \ ' '

Tov de uvijctvcvTct xai mvuv _{7ie7rct,vp%vot}

Xcu(*ovTctg

iv(pij[Mbvjci$

_{CK,7rffi7r$iv}

Jo-ptcov,

JNam nosdecebat convenire publice5 &

beflere nat um f quod tot

ingreditur

ptald'

A _{j Aft}

r) Cic. inCo_{nföl. s) lib.y.circaprinc*}

vid.

in Conf, Cic. Alex, ab Alex. lih. 1« f.if, FaLMax, Hb, %;6 a, 12. Xenocrat, dé

10 _{) o C}

slft mortuum, cuique jam quies data

eß*

Efferre Letts gratulationibus.

§■ VII.

Prolixum edet multorum referre

philofophorum fententias , qui in fuis

fcriptis eos laude _dignoselfe judicant,

qir in ipfo apatis flore exflingvuntur.

Of 01 Qeo) (piÅxe-t "Xczvßujrxet _{re(S^ t)»}

Amphiaraunri a _{iuperis funmo quodam}

affeidu dile&um , _integro & corpore

& ani.mo _{ereprum ede dicunt nec}

fe-ntum _{attigifTe. Itaque Alcidamus,} rhe-tor lile _{antiquifFimus> fcripfit}

laudario-ncm mortis ex humanorum malorurit

ejaumeratione conftantem u), Et He*

gefias Cyrenaicus philofophus fic mala

vitac _{repraefentabat , ut eorum} mife-randa _{imagine audientium pe&oribus}

inferta, multis voluntariam mortis ap-petendae cupiditatem ingeneraret ip).

Alir Graecorum fententiam _optimam

e0e dicunt: non nafci ede bonum, fed

natum _{quam citidime aboleri.}

Qui-bus

t) Menand. P/ut, de _{conf. dpol.} 119. ti) Cic. _{Qutfi. Tufc.hb< 1. Ve) Valer*} M*_{lib, g.} c,p%

•4$^ ) o"( iI

bus vcrbis Silenus a Mida _captus

Ii-bertatem (ibi vindicavit. His

adftipu-lari DiiGentiliumvidentur, cum mor-tales ab iis hane _pietatis

remuneratio-nem affecuti fint. Referunt fcripto-res Cleobis &Bitonis juvenum Argi-vorum matrem , Junonis facerdotem

fuiflfe , ac cum proficifcendi

ad

tem-plum tempus inftaret ,

remorantibus

jumentis, hos, vefte

pofita

,

&

cor-poribus oleo perundbs ,

fubifte

jugurn

currus, matrem ad delubrum vexifTe>

cum a dea _precata efiet _{> ut}

illis

prae-nuum daret _{pro pietate,} quod

maxi¬

mum mortalibus dari poffitadeo Jvla* ne inventi funt mortui : rtjg Qex ror

Qctvctrov ctvroigTygiveeßeictg dpLoißtjv

(rctfMntjg. Dea pictatemlpforummgite

ut _{praemio compenfante x).}

Eadem

precatione Trophonius &

Agamedes

y) ufi fuere , cum Apollini

Delphis

fanumexsdificaflfent,venerantes deum

peti-x) Plutarcb. tnconf. ad Apol. p. I<58. Cic.

Quaft, Tufc.hb \tXenocrat. detnort.He»

rod. _{lib»\% cap. 31. Lucianui}

inCbaron-te _{t.i.p. 146«) SvidatinCrafo. y)} Pla¬ to in Axiocho pag. 15 04. E. Cic. 4, /.

is _{4$-§ ) O (}

petiverünt mercedem , _parvam qui»

^dem operis & laboris fui> nihil certi, fed _{quod optimum homini. Guibus}

Apol/o ad diem tertium eam _fe per-foluturum oftendit > interea ut

epula-rentur _{praecepit* Hi di&o audientes»}

feptima no&e fopiti mortem cum vita

commutaverunt» _{Judicavifie Deum->>}

inquit Cicero, & eum _{quidem deum,} cui _{reliqui Dii conceffifTent, ut}

praeter

ceteros divinaretmortem vita eile

me-liorem.

§. VIII.

Neque parum fecit ad contemtum

mortis, _{quod crederent nihil efle in}

morte mali.

^

Socrates

inquit :

KivJvn-vei _{yccg [mi 7a} ^vfaßeßyxcg _txto

,

etya-yeyovévai k ai gcrs" onus _qfustg

öjj&us

_{\s&n>acifu&a,vo,}

oaoi bia(iefa

xcckoy iivcn to rsqvavooi. _{Appdret mibi}

quod contigit bonum e(fe. Nec ullo modo

judicatur a _{nobis, quicuncjue mortem}

opi-namur ejfe _{malam z). Mors, tefte}

Se-»,neca a), omntum dolorum & folu*

„tio eft & firtis : ultra _{quam mala}

no-»,ftra non exeunt, _{optimum natura:}

inven-$) PUton.Apolog.p, jq, a) *V confol. ad

4« ) o ( M

^inventum , multis remedium ?

qui-»jbusdam votum. Haec e carcere edu-,

»dt. Haec eft , quae effecit, ut

nafd

}3non fit _fupplicium, Haec

exfulibus

in

»patriam femper animum

oculosque

j>tendentibus,oftendit,nihilinterefle

in-»ter qvosquisqqaceat.

Hinc

canitPoéta:

t Oy S'UVettcV Tl

QoßsK&e

_Tiv fjCVXitji

, , / ,

Toy 7mvovtti vocmst kool jrevb/f cdi,vctgi

Mortem _{quid timetis quietis gene»} tricem '

Scdantem morbos & _{paupertatis do*}

lores _b).

J&uid morte beattus' e/fe poteft ? inquit

Cicero5 nec ad ostarna properari > nift

morte _{janitore ac duce qua mtgratio}

efij ad ccelefles (uperasque jedes c).

Pul-era, _{pia quis neget, & fenfus,}

finon

orisChrtftiani. Socrates _{itaque mor¬}

tem _adaequabat

_{profundifßmo}

_fomno

d)> & Cicero mortis imaginem

appel«

lat fomnum e). Idem de feneéiutez

jam vero'videtis nihil ehe tam morft

fimile,quam

fomnum. Bene

Ovidius

i.

cleg. 9. Stulte

b) Agatha inAnthol. Grote. lib.\ ~t*ljj*ep.U <c) Cic.conf d") Apol%Socrat,p.jo, e) Gif,

14 ) o (

Sr®-Stulte _{quid efi fomttus, gelid£ nifimor~}

tis _imago?

Longa quiefcendi tempora fata

da-bunt.

Diogenes Cynicus cum exceüurus vi¬

ta _{jam eflfet,excitante eum medico}

per-cun&anteque ecquam moleftiam

fen-tiret: nuHami _inquit, nam fräter

fo-f-orem _{anticipat fomnus mortem /).} v7T\ioy xcti SavdTOtt Jijy_{fictows. Sömnum}

& mortem _{gemellos vocat Homerus.}

W.7T v,682. Nec vet._Philofophi

defpe-rabant deauxilio deorum &natura?

be-nignitate, quin properantes e vita

di--fcedere» foveren t. _{Cujus rei in} mo-rientibus non raro _{figna haud dubia}

deprehendebant.

$. ix.

Inter _{przecipuas contemts mortis}

cauflfas,_{ipfam immortalitatis fpem}

fuis-fe conftat. Multa _{itaque praeclara ac}

fere _{divina* praducente naturs}

fcin-tillula, _{Plato, Ariitoteles, Plutarchus,}

.Cicero & Seneca de immortalitate

ani-cnac &ftatu _{poft mortem feliciori}

fcri-pfere$ nec mirandum eft , dum verac

) ° C i ?

fidei & veras Iucis fulcrum deeftec , fi

a re&o veritatis tramite aberrarcnt,

i* _{quantum potuerunt fe & alios}

confo-Üti funt , certo perfvafi ultimum vi¬

tas halitumnonextindhonem» fed

com-mutationem loci afferre, & a diis

im-mortalibus ita conftit-utum eflTe 1 ut

ex-antlatis hifce laboribus terrenis , ncn

in _{fcopulos Sc fyrtesmortisincidcrenr,} fed velis _{panfis defideratiffin um}

im-mortalitatis _{attingerent porrum,}

So-trätes dicebat antmos hominum _t][c

ctivi-nos , _{usque ? cum e corpore} cxce[ff[en*%

aditum adcoelum patere _{g). Hane} 'Ssöho

-£et?iy faniores _{philofophi in Omni¬}

bus fubfternere voluerunt , eique

fu

-perftruxere quascunque tradunt aut

commemorant. Cum Plotinus

philo-fophus moriens jam jam fürer animam

afturus, _{perrexit ad eum invjfendum}

Euftochius, fjcuti ab eodem relatum fibi _{Porphyrius fcribit ; habitabat i$}

Puteolts. Tunc Plotinus , te inquit

cxfpecfto, atque equidem jam adnitor,

quod in nobis divinum eft , ad divi¬ num _{ipfum, quod viget in univerfo,}

redigere. Spintumque Iiis verbis emir

. fit

16 _{) o (} fit _{/&)♦ His accedunt Poetae;}

O&tV M €KCLS^>V €1$ 73 CUp* ctQlkétii

tnuvS' _ÄjrJ/A^e j 7tv£vpa

pfy?

oliS_£&, ,' To a_apa,

l

_ig yrjv.

Unde unaqu<eque ptirs hominis venit in

corpus , eo rediit.

Spiritus quidern in acheremj corpus

ve-ro interram _i),

Mortem _{aliquid ultra eft i vita , fi}

cupis mört. *

Unico hoc Polatio non labores tantum

vita: omnes aut _{pericula, cum quibus}

foepe Tunt luétati Ped & jpfum mortis

mctum diluiffe conltat.

§- X.

Ea _{quoque agitati Punt opmionuul}

nebuia, fe _poft mortem, Purnmam ho*

minis felicitatem confecuturos fore, Ped vivendi illa _{conditio, qualis eflet*}

ea in re ratio eorum fibi reliéla

vaga-bunda _{quafi erravit. Älii itaque pio*}

runt

b) Cocliustilodig. Hb. Ii«dntiq. Lett.r.IOV

i_{) Eurtpid. in Supplec.fr.5 3a. *Senec»} in _{dgam. v.<y$6t}

-*§>■§ ) o ( *7

' _rnm

månes in beatorum infulas > &

Elyfios campos miferunt» ubi praemia

* bene _{a&a: vitae}

acciperent. Quicquid

deliciarum ac _{voluptatis excogitari}

potuit, in has fedes intulerunt.

Jguan-j ta deleclatione , ait Cicero 9 afficerer% cum _PaUmedcm, cum _{djacem , cum altos}

)udicio iniquorum circunrventos conveni•

I rem _{k), Si quis locus efi}

t cjui humanas

animas a _{corpore folutas recipiat}

, meam

tion _{fubterraneuscaliginofutf3}

capiet, quod

miferorum effe domicilium perhibent ; nec campi quos Lethaos nominant , (cd fubli«

tnis tf _{purus ather} , in quo ajunt dinge~

( nitos fortunatam & beatam vitam degere

l). Alii animas, Acheronte &

Cocy-!jj* to

fluminibus

Aiperatis , ad Minoem,

Rhadamantum & Aiacum ducunt, ia

earr. _regionemi

quae veritatis campus

dicitur. Ubifedent _judices

examinan-tes venientis _{cujusque vitam. Pii iri}

beatorum locum_{pertranfeunt m).}

ta-tuv _{ie ctvruv 01 QiXc&oQicl licetvcg Ket'}

Q c n \ > , / ♦

, xcci _oixqeeis en tütcov B KctTktOli

Å)

Cic. Hb. _{l.Ghtäß. Tufc• /) Dionyf, Ha»}

licarnaß.Hb* ti.c. fi. _{m) vid Platon,}

Gorg, p. 3^7. in Phad, 84. C/V. Tufc. lib. I»

iS o C

X.CLfaUig cicpiKvoavrett, Inter hos (jul'

curi_{jue jer} philofophiam purgati

fuvt)

babitationesque bis etiam

pulchriores

nancifcuntur *, Quarum

amoenita-tem defcribit Xenocrates Iiis

ver-„bis : Ubi ver aeternum

omnigenis*

,,exuberat fruftibus, fontesque

niten-„ti'um aquarum

fcaturiunt.

Prata

in-„fuper amcena

variis

depifta

coloribus.

„Nec defunt philofophantium ccetus „poétarumque

theatra.

Circulares

ibi

5,chori , muficae

cantilena?

,

jucunda_.

„convivia. Inviolabile

gaudium

dul-„cisque

conviftus &c.

o). Ur

mini*

ßrent viris puelLe formoßßima,

tf" Ulis

rur*■

fus juvenes lefiiffirni p). Quorum

ani-„mae , tefte Schevio, corporibus

de-„ftituta: funt veluti

fumus

quidam,u

„in fpeciem

corporis

humani

effedus,

„qui omnes humanas

a&iones

obire

„poflunt. Rerentofemper

eodem

aeta-tis _{vigore, Dicit igitur}

_VirgiJius

A'

neam ter fruftra comprehendere

An-chifen fuum conatum fuiHe :

Et

* _{Plato in}

Phadone pag. 84. o)

Xeno-erat, de mort. _p) Sch<cvii Myt

hol.

deor. p i 14. vid. Virgil. Hb. 6.

Ainetd.

-4$?') ° CÄ- ip

Par lev ibus _{ventis^ PolucriquejimiUima} fornno q)..

Et Statius de y£nea :

Felix ille _{patrem vacuis circumdt dit}

u/nis. §. xi.

Tn hane _{fpern addu&i funt veteres}

Philofophi , non alibi puram

fapien-tiam pro dignitate fe comparaturos,

quamapud fuperos, eadem frudia,

qui-bus in vita deledabantur

fapientes>de-funftis etiamin deliciis _eile» ita ut

poe-tif cum _{poetis poetari poffint r). Id}

Ovi-1 dius hoc carmine oftendit.

Pars_{pedibuspLiudunt chorcAS}

, & car~

mina dicunt _s).

Dii boni _{quid lucri elt emori ? inquic}

Cicero, ut _{colloqui cum Orphco, Mu-*}

faeo

,^ Ho'nero , Hefiodo liceat t)*

Keti _{7urs, ocg ioitcév,}

fjfMv e<?a,i k oRrBv-pkpcsv n Kcä tpa/jfyu _{tvpsai eivcti,}

ui<reag , tTrsi^tjv _{T6ÅevTr,<rct)pisv}

Tunc ut_{apparet-) compoies evademusejusy} quod _affettatnus , cujusve amatores

pro-B x fite'\

q) hb. 6. JEneid, v.7QO. r) Schavti

My-thoL deor _{p. iiy. j1) Pirglib.ö.jEtt*}

10 _49* ) _o

(

59»-fitemur nos ejje, feil. /apientU, cum

vi*

delteet mortui_fuerimus , dum autem

vi-vemuSiJtequaquam u)s

VoJuptates

mor¬

tall corporemixtasnec

perciperentam-plius, fed

omni

prorfustriftitia

vacuas»

ut naturam rerum, arcana

philofophiae

f & divina

_{myfteriacontemplari}

_poflent.

Praeftantiam futurac vitac in perfeda

veritatis_cognitione

_pofitam

efle

judi-cabant, ut veritatis cognitionem

aflfe-cuti , perfeda

abfoluraque

fcientia-,

?>potirentur.

Audiamus

Ciceronerna

*iprofedobeati erimus, cum

corpori-3*bus relidis, & cupiditatum*

&

acmu-jjlationum erimus expertes.

Quod-

.

*,que nunc facimus, cum

laxati

curis

>,fumus: ut fpedare

aliquid

velimus,

»& vifere ; id multo tum faciemus

3,liberius : totosque nos

in

contem- j plandis rebus ,

perfpiciendisque

po-5,nemus. Propterea, quod

&

narura

5>inefi: mentibus noftris

infatiabilis

3,quasdam

cupiditas

veri

vifendi

:

&

„orae ipfae locorum

illorum

quo per- 1

)>venerimus, quo

faciliorem

nobisco->»gnitionem rerum

cceleftium,

eo ma«

>>jorem

cognofcendi

cupiditatem

da-bunl^

bunt _{*% ixetvov <roi}

rexpLtj^to» ,

&pt/,

tüto

_dvfyog

ov dv ?fyg dycvcbttj^VTA jzzA-Aovtm "dcm&ctviic&ett , ort uk d'f

>jv Cf)f

Ac'<roQ@* , d?Aa rtg <piAo<r60[Aar@* å

avtog & 7TÜ _{år®- Tuy%dvet} cov xdi QiAo-i

x&i _{<pt\07i(jt>(&*. ijtoi tct}

ittpßS

tovtoüv , _7j ct/xCpore^c. Sufficiens conjetturd

m>,inquitSüCrates,y?quemviderismolefte

mortem _{ferre, eum noneffephilofopbum,fed}

(PiAcfdptctTOV quendam , id e(i corporis

amntorem^ atque eundem ferme _QiAo%(jri~

fA&TOV & _<piAoript,ov , id efl pecuniarum

bonorumque cupidum t aut talem, ut al*

ttrum horum _{affebiet , aut}

utrumque y),

\

§. XII.

Ut _{ignavum leti terrorem > qui}

ex-ercet _{plurimos, effugerenc,}

atque in

ejus locum pura animi tranquillitas

fuccederet , de pura confcientia

folli-citi _{fuere philofophi Hane dicebanc}

optimum efTe di&atorem f qui

often-dit convienter natura: _{vivere, nec}

il-lam _{fequi malap confvetudinis}

corru-ptelam , _quae divinitus datos igniculos

cxftingvitj

vitiaque gignit. Examen

B 5

confcien-*

*) Cic.£)u<eft. Tufe.Hb. i.inconfol.p% lOj,

21 ) O (

|H§*-confdentiae _Pythagoram

_{& Senecam-j}

inter auhcos ftrepitus nec

inttfrrtuflifle

conftat. _{Quo tendit Poeta:}

hic murus ahencus efto,

Nik confcire fibi } nulla palefcere t

culpa, z)

Fatetur Cicero > fe nullam

commu-nium malorum confoiationem

in-veni-re , praeter illam

confcientiae

re&ae

voluntacis , quam

affirmat

maximam

confoiationem elfe rerum

incommo-darum, nec efie ullum magnum

ma-lum , praeterculpam a).

Hinc

pro- _,

verb. Graecorum ; cruvufytris tyjv

xjsvxtjv.*

Hoc ipfum Poetae

(enferunt,

cum de diris, & furiisultncibus

fabu-lati Tunt»

§. XIII»

Ad contemtum mortis eos quoquc

incitavit incredibile virtutis ftudium.

Crediderunt enim _{fapientiilimi}

_qui-

_<

que z) Juvcnal. lib./.ep.i.v 6*. a)Cic.

6

epiß,

famil. ad torq. * Lipf, Civil.

Doftritt»*^

lib.i, c, _f.

2j

que, fe _{pervirtutem ultra rogum}

viftu-ros> & nomina eorum farna ftilo

im-äy mortalitatis columnis infcnbi : Mor¬

tem ommbus natura_propofutt?

crudelita-tern mortis & dedecus virtus _propulfare

f fölet. Omnia aha falfat incerta , caduiay

mobilia' Una virtus _{altiffimts defxa}

ra-dicibus, nunquam ulla vi labefattariy nun-quam dimoveri loco poteft bf Id

philo-fophorum a&a cum vircute vita pro¬

bat, _{quomodo voluptates omnes}

con-.temnerent & vitam _{ipfam laudis}

ho-neftatisque gratia profunderent, fi ni¬

hil _{quidquam ad}

_fe,

_{praeter haec}

mor-, talia, pertinere cogitarent. Homo res

caduca , ait Lipfius _, farna facit eum

:\v perpetuum e\ Et bene Poeta:

Innumeros hominesfublimis

falla

Etviriutis honos in temporalonqa fre-quentant d).

Nec non Ennius in _{Epigram, de}

fe-ipfo

- - Volito vivus per orA virüm.

B 4 S. XIV.

b) Cic. in Anton. _Philip.4.c. 5"«m. c)Vtpf

cent. _{3. ad Belg, ^} d) _Juvenc. in

n 4M ) o (

W*-$. XIV.

Mortem eo leviorem eflfe ducebant

veteres, _{quodomnibuseffetcomunis.}

Mißa fenum acjuvenum denfanturfu¬

nera: nuUum

Sava_{caput Pro/erpinafugit e)t}

ömnia mors _{aquat, *}

Praeclara funtSenecaeverba: Maximum

„folatium eft, _{cogitare, id fibi}

accide-„re , quod ante fe pafii funt _omnes,

„omnesque _pafTuri .• & ideo mihi

vi-„detur rerum natura _quod gravifli-j,mum fecit, commune feciffe,

utcru-„delitatem fati confolaretur _acqualitas /). Metumvero mortis,

omnibusper-nitiofum, & maximum efTe maIum

te-ftatur in fuis _{fcriptis Cicero.j His Poé»} ta confonat:

multts _ipfum

Ttmuiffe, nocet: multi adfatum

Venere _{fuum, dumfata timent}

g).

„Inquietam nobis vitam facimus metu

„mortis, ait Seneca h), & tanta

ho-„minum dementia , ut quidam timo-„re mortis _{cogantur ad mortem.} Fir-mandi

t) Horat. I. od.28* v. _{19. * CUudian.lL}

de_{rapt. Profcrpin* V. 3Ol. f) Sen*}

Conf.adPolyb.cap.zi. g) Sen.i»Qedip*

) o ( I f

mandi fumus, ne nimis amemus viiC

tam , & ne nimis oderimus mor-4*

'

tern. Ratio fvadet finire , non ti-<«

mere. idemIib.VI. natur.

Quaeft.quan-tum _{potes, inquit,}

lpfe

_ta

cohortare

contra metum mortis. Omnibus

igi-tur omiftis hoc unum meditare, ne

mortis nomen reformides. Cicero

üb. II. Tufc. Qui ld , quodvitari non

poteft, metuit, is

vivere

animo

quieto

nullo modo

_{poteft. Idem de}

fene&u-te : Mortemomnibushoris

impenden-temtimens, _{quis poterit}

_animo

con-fiftere ? EtPoeta:

Linque »tetum Leti , »am

ftultum

eft

tempore in omni

Dum mortem metuis, amittisgaudtA

vit<e _i)%

Chilon , infignis Lacedacmoniorumj

philofophus, he mortem

contemnen-dam _{eile, ait, ut nihilo fecius curam}

habeas incolumitatis. Non enim eft

fortitudinis , fed amentiac femet

te-mere in vitac difcrimen _{conjicere : Ted}

quoties aut inevitabilis neceftitas

ur-get, autgravis honeftaque

caufta

fva-det mortem contemnere , fortis

ani-B s

i6 _{) o (}

tniefh In morbo nonnietuendamors,

fed interim adbibenda curario medio-•cris. Unde Aufonius : _$jy

Vive memor mortis , uti fis & memor

filutis k).

-Plura _{qui de(Iderat, adeat, fi placet}

(

philofophorum fcripta, tanta enim

te-itimoniorum _{copia eft, ut nihil pofllt}

e(Te cumulatius.

XV.

Philofophi, te(leCicerone_->in[uis

le-Bults _{plerumque moriuntur l).} Inno-centibus tarnen, _lnjufta morte

caden-tibus , tam jucundum fuit mori quam

miferis defendi. Theodorus non

igno-bilis _philofophus , cum audiret Ly(i- t v

machum mortem (ibi minitantern

cru-deliflimam : Hsc, _{inquit , aulicis tuis}

potius minitare. Ego enim parum cu-ro , humi ne , an fublime in cruce

putrefcam w). Socrates ab Athenien-iibus capitq-damnatus, conftanti

vul-tu venenum e carnificis manu acce- i

ptum> admotoque labris poculo

hau-(it

4t) Conrad.Lycoßen.Apopht p.616 l)lib.i»

de_{fimb. m) &ru[on. lib.z.c*l. Val. Max. v}

hb% öi c.Xi

) o C ^ 17

fit»). Et

Anaxarchusphilofophuscaptus

a Nicocreonte Cypri tyranno , cum

in faxum concavum conjiceretur,

mal-leisque ferreis

tunderetur

?

dirum-.

mortis fupplicium contemnens :

Tun-de tunde Anaxarchi vafcuium , ait :

nam Anaxarchum nihil teris

*.

Plu-rima huic argumento

ejusmodi

exem-pla attexere

poflfem;

verum

non

eft

ut

verbofus fim.

§, XVI.

Veteresphilofophos

ad

fatale

perfbl-vendum debiturn tendentes,admonuit fenedus mortem effe

contemnendam.

Hane , quae fenio

paulatim ad

finem

deducente naturaliter furgit , inter

omnia mortis genera

levilÉmam

efie

dicebant , & cum voluptare porius

quam dolore contingere.

ÅAV7rcg Wiv

b 'ev tm _yvj^ot

S~ava.T^>.

ovdevog yct(*

ßictix 7m&xg dvroiq

<ry(*!2ciivovT(&p>

jsÅev-*]Mcrtvi ctfisl

dvaiS-yjT^

ryg

am-Avcrig yivsrui _7ra>VT6ÅMg.

il

_e. S'»e

dolo-re eji in leneciute mors :

null

A enim

vio-lentis

n)Laert. in vitaSocrat,

Xenophon.

in

Apol.

proSocrat, Brufen.

Hb.

cit.

Valet.

Max,

lib.p,c. z. * Brufon, Iib, l%C» !•

»s _-m ) o _{(. %&■} lentta_{tpfitispajfione contingente}

tnoriuntur*

[edinfenftbilisanim<e abjolutiofit omnino. *

Senilis_{anima, tefteSeneca*,} in _primis labris _eft, nec _{magna vi diftrahitur} a

corpore. HincSenec. in_Hippol.v.78*.

Animam_{feniletn, motiit exfohit fovor,}

Solon Salaminius , cum videret Pi(i-ftratum velie _{Remp. occupare,}

produ-$is armis, & ante ardes _pofitis,

coe-pic inclamare cives. At ubi Pififtratus

ad illum mifit , qui _{percontarentur,}

qua re fretus hoc auderet? Seneftute,

inquit. Et Gorgias orator jam fenex

inrerrogatus , ecquid libens obirer.

r «/ 1 v> ~ v

MccAi<ra, ei7rev, _oo<t7re(i

ycig ok <rd,7rgx kcu

pion®- btKiSix da-pltvoog

_{cLttcOAutJoiacu.}

Maxime> inquit» _{nam ut ex putri ($}

dif-fiuente domuncula, non invitus abeo. Bru*

fon. lib.4. c. 10. Stob. ferm. 117.

§ XVII.

Haec _{loquendi formula, debere}

phi-lofophum

appetere mortem , cuivis

vet. _{philofophorum fcripta}

volventi

occurrit. _{Quas verba fignificant}

ex-petendam effe mortem

philofophi-cam> de _{qua antea} diximus, _{ut omni}

contagione corporis fequeftrata, iti_»

fola

*

) o ( 19

fola _{profunditfimarum rerum}

contem-platione verfari poflit

philofophus.

Non vero difiblutionem ammas acor«

pore, antequam prsfinitus a

Deo vi¬

tas terminus advenerit. Quod Plato

nefas e(Te dixit _{o). Seneca nihil fibi}

turpiusvideri quam mortem optare />).

Summum nec, metuasdiem necoptes q).

Si _{quis mortem fibi admovifTet, moris}

Athenienfibus fuit, manum, quas hoc

peregifiet, amputare, ac

fejundtim

a

corporehumo contegere r). Invenies

tarnen _{profeflos fapientiam} qui uhro

& nuila de caufia viplentas fibi intu«

lerunt manus, Ariftoteles s),

Car-neades t\, Ifocratescicutam hauferunr«

Wenedemus u). Cleantiies p)

ine-dia exftin&i. _{Empedoclem in}

Crate-ras _{ignis asthnas faltu fe}

conjecifTe

fe-runt , ut divinitatis fuas famam

con-firmaret _{*). Metrocles y),}

ZenoCit-ticus _{z), ie ipfos fufFocaverunt.}

Me-nippus laqueo vitam finivit 4)

Dio¬

genes

d) Pldt.in Phxd.p.47. B. p) Sen.ep.117.

q) Martial. hb. to. epigr. 47. r) Cah

Rhod. _{antiq 10, f.f. s) t)iog. Laerr,L jv} t)Hb*4. u)l. i. *)/. 8> y)l>6»

SO -<ft) o (

£$-genes b), Speufippus ^aliique

volen-tes vitam cum morte commutaverunt.

Eos in ratione vita? _{peccafle ollendit}

Plato _{d) ad quem ledorem}

remitti-mus. Vetat Pythagoras injulTu

impe-ratoris, id elt , Dei, de pradidio &

ftationc vitae difcedere e).

§. XVIII.

Variae a Xenocrate & Seneca _per

modum _{dialogi traditae funt rationes} confolatoria: , _quas brevitatis cauffa_.

omitnmus. Licet veteres non

intelli-gerent corpora mortuorum terris

ob-ruta ad vitam redire _{poffe. Ut}

loqui-tur Poéta:

Haud_{facile quisquam ad vitam}

reva-cari _{potefl f).}

Suorum tarnen obitum aequo _animo

ferebant. Plato dicebat,

inmorteami-corum _{quiefcendum effe}

, partim eö

quod nondum liqueret , bonum eilet an malum _{quod accidiftet : partim-»}

quod acerba ferenti, nihil a ludu es-fet

é) /ib. 6. c) lib.4. d) in Pb<ed. p.47. B.

. ej Cic,in Cat,maj, fjSenec. inH/ppol.

%

) O ( §&• ?I fet commod: g) Anaxagoras, cum in

exilio _{agenti nunciata eOet mors}

fi-liorum; fcicbam, _{inquir, me genuiflfe}

mortalesÅ). Harefunt, quat pro tempo¬

ris ratione _{proferre, & oculis nec non}

judicro.tuo L.B. fubjicere anjmus

fuit.

Sed vereor ne _{prolixitatem pejusquam} mortem oderis .* Itaque didertationi

finem _{impono. Tu tarnen mortem,}

ut _{nunquam timeas, femper}

cogita.

g) Diog.Laert. in vit. pkilof. Hb. }. fr)

lian*III. Var. c.i.

Sil

Plnlofophm

Candidaten

*3

*

ANDREAS

_{$$<£SH©£2(£>.}

bar ett bebniffffo'cf i tiiipa fancfar binif/

R&l _{3 öpftramötder jift/ ett ftåltod)bogtförad)t}

görAtrops grpmma f)onb/ od) abeimobigtfiuurit

£l;cn månffapfom/wärt alt titintet fpneSbraeff.

<£nfafa förbenbog/ fom Itfod) anbafflljer/

SBal ftelfnaturen tu uti oj? preglabtbar;

<£i)ån få åDel fintei' od) få grpmod) rctliet

SDvan _{någon funnit}/ fomför jfift et) bapen mar.

Sftcn uttbranroårbf/aftbocfbcngamfa bebentoadbett

®ååbehnobigt tånft uppå jtn ftbfia bag,• Sitt_{l)cm få flörtföracft bar nu'ftför hlffgré flårben/}

SDicD nöjebicrtltg glabpåfallabt öbcß lag?..

$toabotfacf ber tilår/ tbet toef ofjpmnigf larn

£err E51£>/ bå ban fåtvaderttalaront/ •£>ur' bebnaraårlbf.nö solcf bar iparitaf tl>en låratr.

<£tt _eiptgfnöje gierenbpgbetvanbel from. Sittbetpga finfågnabt

jfrefbetta i baff.