METAPHRASIN SVECANAM.

ι κ.}Q D. D.

EXERCITATIONES PHILOLOGIC2E

IN

Μ A T T _{Η /E i}

EVANGELIUM,

EJUSQUE

METAPHRASIN SVECANAM.

QUARUM, ΡARTEΜ IX.

CÖNSENS. AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.

IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,

pr/eside

Mag. JOHANNE

_

FLÖDE RO,

Gitffic. Lit. PROF. Reg et Ord.

PUBLICE FENTLLANDAi{ _SISTIT

olavus westlin g,

FESTMANNUS IN AUD. CAROL. MA]. DIE XII

JUNII,

AΝNI MDCCLXV.

Häris Ante Meridiem SAitis.

■. adfc®

UPSA I^, I JE.

V[RO

ADMODVM RÉFÉRENDO atque·

CLARISS1M0

DOMINO

DANIEL!

W Ε S T L I Ν G,

Ecclefise, anse Deo in

Kihla Wcftmannia ooiligruir,

PASTOR! MERlTISSiMO.

'PARENTI lNDÜLGENTISSIMÖ

♦AfiJPi rj JTi Kjf *2Εν

^f

ti

me^ Pater. CariiTTine, éumulafli

lieneßciis,

v/jr

z/f majera cuipiam

coüataßnt

^\ at:

patiaris

tarnen

pi-

um animi niotum, jamdiu

preecordiis i?ichifum, ißic data

occaßone, /or/zs prorumpcrc. Benigne ^vero

aeeipe, Parens Indulgentiilime, paginuiasg

quas.

Tilo fnmtu adj'utus edi~

di_\ ßnt teßeSy indefcßce. Tue, in

progre/Jiomkis. meis

tuen-

zf/Vj ac patern<£; curce.

Qitid reddam i Nihil fane

mihi

efl^y prater

fufpiria·

calidiflima, ad fumtnum verum

humanarum SJrbitrum fun-

denda, ztf dignetur 7>, Pater

optiiiqe,.

^quam,

^dhitißßme fal-

iw/zz ET fofpitem confervare,

ecclefiß. emolumentum, fa>

milice noflrce meumque gaudium ac fiilcrum.

Ego

^>

dum fpi-

ritus,fiterit

mihi Juptriles,

ρer

manch

o

PARENTIS INDULGENTISSMi

Filius obedientiflurius

OLAVUS WESTLING.

τ

MATTH. CÄP. III.

V. VII.

I TV

ⁱⁿ⁾_dijfet

ie

^{τ c}

πολλύϊ

_multos^{βάπτισμα}

^των

P/jurißeörum^άντΰ

φαξίσχίων

^{, iinev}<J

ygy

^{άυΤοισ.)}Sadducveorum

Σαο^νάιων

^{Qmun mit}

^{ερχόμενα·;}

venientes^{em vi-}

ad baptismajiiiim,

redciunt

Latini .Interpretes omnes: At

vcro GOTTFRIDUS OLEARIUS a) aliter, quam qul·-.

dem ceteri fecerunt interpretes, explicandam ceniét pra;-

pofitionem in). Videlicet, Aucior eil LUCAS £), Pha- riheos, fpreto Dei confilio, non recepiile Johannis ba-.

ptisrnum» & ipfi infuper Pharifa'i apud MATTFIiLUM c) fe reos peragunt negata: Baptifta: fidei & rejecli ba- ptismatos, ne ergo , argumentatur OLEARIUS, excite-

tur pugna inter Evangeliftas, exponere convcnit prte-

pofitionem in) non ad^ fed contra, ut fenfus, ceteris con- * veniens facris teflimoniis, talis nafcatur: _Quum Johan¬

nes videret multos Pharifa^os &Sadduca?os accedere in)

το βάπτισμα «Vre,contra baptismum ejus, ut fe ejus op- ponerent baptismo, &c. Hanc τα in) notionem mul-

tis firmatOLEARIUS exemplis,quum ex facris, tum pro- fanis fcriptoribus erutis. Et licet negare non poflimus

in ifto

fignificatu

voculamhanc occurrerenon nunquam,

ut tarnen eundem noftro in ioco ipfi vindicemus OLEA-

RII permoveri non pofllimus argumentis: Quod enim

LUCAS dicit Phariia^os baptisatos a Johanne ^non fuis- ie, id pariter incedere cum MATTHAiI efiato potefl:

videlicetquemadmodum JOHANNES Evangeiiita d),

S pri-

a) Obferv. IX, ad, Matthe III.

d) XII, 57, 42.

h) VII, 30. c) XXI.·

114 Matth. TIT. v. 7. B.

dantes deprehendamus promifcue

interdura <Wvνειν

&

νποΰεικννειν ufurpari,

&: fignihcare ob

ocidos fonere,

dfer* , d c:re, expofitis cäuflis & rationibus fvatlere: ii er¬

go, quod

notier

habet

Metaphraftes,

verbum

foregifvd

rejicere volueris, reddas verba noftra, ho hafver Idrt e-

der, vel, ho hafver varnat, ßyrckt, intalt, förmatt eder

at' undfly &c. Non ferme alio modo reddit ANGLUS:

jpho bath rvarned Kou to fies jrom ibe wreath to come.

Neque inepte reddit ifte Metaphrailes ysAAacrav cgyrjv

wreath_{to come,} eil enim

partieipium

μέλλων

futurus,

ven-

iurus_, vel immivens, atque adeo Svethice vocari poteil

Den tilkommande,inftundande, vreden,

V. 8.^

ΤΙοιησατε av καρπές οίξίπς ^της μετανοίας) Vetos ιη- terpres Latinus

reddit καρπός dfifi.ae

της

μετανοίας,

fruBus dignoS peenitentia, quum verp

ambiguum iila jffats gi-

gnat

ienilim, poflunt enim frudus digni pGcnitentåa

vo¬

cari adiones, _quee merito peenitentiam eliciant, quarum quem poeniteat, potius

ampledamur verfionem BEZ/E,

SCHMIDII gliorumque: jacite, vel ferte fruSlus ccmve■ nientes refipifeentid, vel, ut ERASMUS habet, ^qui dece-

ant refipifeentiam.

Tflam explicationem

&natura

rei

exigit,

non refpuit ufus adjeddivi άξιος: hoc fenfu nominat

POLYB1US h) _αννξας αγαΒχς yaj των

προγεγονότων

ες·

yXV αξίας: vir^os fortes

W

qui

rebus

ante

geftis fe dignos

prezbent, quorum vica

reipondet prarclaris

^antea

editis fa-

cinoribus. Et alio loco i) meminit virorum ^, της ρώμης

αξίων, dignorum, qui

Romani habe

antar, quorum virtus

Romano refpondet virtuti. Atque adeo etiam heic

καρπό)

της μετανοίας άξιοι funt

frudus,

h. e. adiones, quas re-

fpondeant

refi

ρlicentiat, ^qure

deceant

illos, qui refipue-

runt: ut non iine cauila SVECUS Metaphraftes circum-

locu-

h) L· m, r. ^

i) L,

m% e. n.

1.

Matth. III. V* 8· fy

locutione utatur : gårer fådan

fruckt, fom bättring tfhkr

rer. Quo ferrae

modo habet ANGLUS: bring forth

therefore früits meet

fev repentancei Neque aiia im

pro¬

banda loquendi

forma:

gorer

råtta bättrings frukter

^,

^ut

LUTEIFRUS &

HEUMÄNNUS reddunt:

t

hut (bringet)

rechtfcbuffene

furchte der buffé, vel, ti

ma

vis,. vifer Eder

bättring ι gjerningarnc*.

idque aci imitation

cm vet

fon

js,

quam iupra

iaudavifiius5NoviΊ'eft.Anglicas let

your

a&ions:

then Jhow your repentance». * v

V. _9*

Ku) _μη

$ό£ητε

λέγειν εν έαυτοις)

Varie haec verba

Ä·

.Latinis redJuntur. VULGATUS habet: Ne velitis di-

cere _, BEZA^, ne putetis

vobis dicendum, ERASMUS,

ne hac mente fitis, ut> dicutis,

SCHMIDIUS,

ne

prcsfumatis

cogitare apud^vos

ipjos. SVECUS LU .iHERI verfionem

Germanicam, dencket nur nicht das ihr bey euch volt fa-

gen, imitatus

reddit: Och tänckcr icke at i velen Jäga vid

ederβeljva: quo

modo

etiam

habet ANGLUS: and think

not to fay within your-

'jehes:

quas

quidem loquendi for¬

mås iedati propriam &

ufitätiorem ob oculos habuiile

videntur re JW/V norionem. Quod fi vero etiam ra- tionem habere vclimus noflrte indolis lingual, ivafero pcri.is, tit dicatur:

och,

menen

icke,

at

1 boren [äga

^y

quaii fcriptum in Grteco textu

foret:

^μη

ecjfvrs

όεϊν

λέ¬

γειν, quem ex

vcrbis noftris fenium elicit Bh7A, vel,

Ii ER SMUM fequi volueris: och varer

icke

Ja

finn

ade

at I Jagen. Nam

fic etiam feliciilime fenfum adfeque-

mur , quem non aiium

éiie

coniiat,

nifi excutiendam

eile animo adrcgantiam illam, qua

inflati Judaei,

ideo

fibi maxime plaeebant, & pra: fe alios contemnebant,

quod

_dicit

Abrahami foboles eflent:

atque

ideo

non

inepte

BEZA,™ bcvriv heic notarealiquid

fibi

per adrogan-

tiam tk animi clationem perfvadeie.

Sed

vero, ut an- xi©>

ϊϊβ Matth. ITT. ^v. _9,

V ■ - ™··' IIUHJliJßm» >« -T ι-,-·-.1 , ■ ιι ...- — τ. 1 Γ "ιι ■■■·"ι .,υ ηΐΓ.ι..α

xio ftudio verbum quarramus, quod vitivheicexpriniat

verbi ftovjfiv, minus neceilarium puramus, quum non ra-

ro accidat, wtpleonaftice alius verbi infinirivo addatur.

Sic quod PAULUS k) dicit: ο ό'οκων ^{b^ctvaiy} βλεπίτω μη

rfhviy idemeftac: ^c hebe, βλβπετω &c. & aIio loco l)

i! τις ccxeJ φιλόνεικος hm, idem valet, quod h ^τ*ε φιλά-

νεικός _{hi. Et Γι alterum} Evangehftam ex aitero explieare

fas fuerit, dicendum eile videtur, c τις δομΑ εχειν apud

LUCAM _m\ idem eile, ac ο τις εχει η), & rw fcrhroce οΐζχειν, apud MARCUM 0),id^m valere, quod ^ci όίξχον-

tsς apudMATTHiEUM _{p)\ quem t'h} Hireiv ufum etiåra

ex profanis petito exemplo -illuftrat Job. VRIEMOT _q) Quod Γι _{ergo μη}

åcfyre

^{λέγειν non} aliud Tonat, _quam

μν\ λεγητε, dicere fvethice poiTumus: och fager icke hos

ederfielfve,quo.mod-o habetHEUMANNUSJund [pri^cbet ja nicht in ^euren hertzen.

ΙΊατεξκ εχομεν rev

Κβξοάμ

Fatrem balernas Ahraha-

rn.um_, vel: Abraham efi nobis _patcr. Svethice..· vi haj-

»om Abraham til fader. Neque enim opus efi, ^ut in articulo rov emphaiin _{quteramus, quum, nominato} Abrahame, in,telligatur,

ipfum fuiile

Patriarcharn Abra-

mum,_{facla eilet}cujus filii & polheri fuerunt Judari, &, _quum ipil proroilfio, quam Deus violare non poterat,

periValerunt

fibi Judrei ^a Deo ie deferi nonpofie, quan- .tumcunque fe iceleribus commacularent. Atque hane

temerariam fiduciarn, _qua genere fuo nitebantur, ex-

iulare ex animis iliorum jubet Johannes.

Αεγω yef νμϊν ort ovyocTcct ό ©e;5 gy, rd:v λΐϋων τ&των

εγεϊξοίΐ tIkvm ^τα

Αβξαάμ)

Proverbialis fuiile videtur lo- ciitio, _qua in

defeftu

quarumcunque ^rerum lapides ubi-

vis k) J Cor X. /2. 1)1 Cor. XL ι4. m ) VIII. 18.

n) vide Matth, XIII. 12. Marc. IF. _2q. ©) X. 42. p) XX. _2j. q) obferv. in Matth&i quinque cap. prima,

Matth. III. ν. ρ. ii?

visfere obvios fubilituerunt etiam profani fcriptores: ut OVIDIUS r) Battum inducit loquentem:

Tutus _eas, /apis ifte prius tua jurta loquetur

Quafidicaf,tarii cerfo meam Tibi fidempolliceor, utpri¬

us lapides hi Vocem emiiuri fint, quam ego eam falle-

re queacn. Neque alio feniu dicitChriftus apud LUCAM

s) : iccv åra σίο&πγ,σωση, etλ'Τοι κεγςοί^οντοα. Videlicet la- pide nihil ad agendum ineptius eil , aut quod vita ma¬

gis & fenili fit deilitutum ^, rem ergo expreiluri impofli-

bilem lapidum exemplum iententiis immiieemus. Atque

hinc explicari poterunt verba Johannis: Superbiebant, quod iupra audivimus, Judaei genereftio, & quum ex

Abrahamo, cum quo foedus pepigerat Deus, originem repeterent, ad ie pertinere exiflimabant foederis bona, quomodocunque fe gererent, nec his ^excidere fe poile,

nifl Deus violaret foedus iuum. Huic temerariie opinio-

ni opponitur Johannis admonitio , cujus hic ferme fen- ius eil: Eoneil quod exiilimetis, eam eile foederis natu- ram, qua poliieitus eil Deus, fe fore Abrahami ejusque

åliorum Deum in perpetnum, ut irritum illud fieret, liquidem proraiila beneficia denegarentur Judaris: η am

priusquarnunquam futurum eft, utliberi deficiantAbra¬

ham, h. ^e. iideles, ad _quos foederis bona permanent, vel

ex lapidibus hiiee excitabit Deus liberos Abraha;, ita ut

ratum iervare poilit, quod cum Abrahamo & poiteris ejus pepigit foedus. Geterum ^, quod ad veriionem Sve-

canam attinet, nihil nos quidem deprehendimus, quod

notari debeat: verbo monemus, non fme emphaü το·

δύναται reddi, är mägtig {Gudär mägtig at af dejpi ftenar ttpväek# Abrahe barn quomodo ANGLUS dicit God

is able oj thefe fiottes to raife up children unto Abraham.

T V. ίο.

r) Metam, IL 6$6. s) XIX. _po.

102 Matth. III. ν. ίο.

V» ίο.

J? Key η ccjrlvv\ _{τΤξος την} ξίζαν ταν

Jeν^ξοον

χίϊτ&Γ

Multis ex ARRJANO aliisque auctoribus Grands prolatis exemplis probare nititur RAPHELIUSfs)., voculas Ά

ée ά frequentari, dum majus aliquod dicendum eft, at- que in hoc loco eleganter, nec fine finguiari emphafi, uihrpari, cum crefcat oratio, hoc ferme; modo: non io-

lum in veflrum excidendorum Iocum cooptari pofTunt alii, qui pari cum vobis jure fruentur, veri filii Abra¬

ham futuri j ηάη Jg verum etiam quod majus eil, fecu-

ris pridem radici eil a im^otu, h. e ira & vindidla Di¬

vina capiti veftr© imminet, &, nifi refipifcatis, brevi exfcindemini. Iilam particuiarum iilarum vim ii Sve- thice exprimere volueris ^, ambagibus ufus dicas: ja det JoT7i mer dr, yxen årfatt til roten på tråden: iic enim

conneititur veriicuius hic cum antecedenti, & nafcitur

feries orotionis, quam modo indicavimus. Neque ta¬

rnen, ut hoc hat, _{magnopere urgemus, cum non} ine-

pta videatur recfpta metaphrafis: nu år eck yxenfatt

til roten på trän Niii, quod forte majorem habere vi¬

detur emphafin, dicere velis, yxen år ock redan fatt til

roten: quomodo antea laudatus Novi Teil. Metaphrailes Anglus habet: tbe ^{ax is} already laid to tbe reot of tbe

trees. _^

Πάν 8v

$εν$ξον

^{μη 7rcixv} χα,ξπον κοίλον ]ίνχο7ίτεται nfj

Iis _πνζ βάλλεται'"· Qii?e freqii enter alias in fcriptis N. T.

occurrunt, t\ locutionibus fimilis eil h^c Johannis Ba- ptiilce, qua in imagine

arborum

hominum _exprimit na- turam,vel pietate iiluilrium, veijnuliis fsecundorum pie-

tatis fruclibus: neque enim alio valent verba hxc, niii

ut

fs) Annotat Philol in Ν Ν. exÄRRIANO PO' LFB10. t) vide Matth. Fil, _/7. Sepv. Job, XF /, Rom,

XI· _/7.

Matth. III. ν. IIP

ut indicetur, exfcindendos efiejudseos, nifi vita ipforum

veris hat confpicua pietatis fructibus: id enim eilτromv y.otf

πω y.ccKcv , edere, proferrebonosfru&us} quee ffiats in fcri«

pris Ν. T. alias non

infrequens eil,

&

ad verbum

red-

ditur a SVECO Metaphrafte: hvart ock ett

tråd,

fom ic¬

ke gior godajruckt:

quod Γι

vero, a proprietate verborum

Graxorum non nihil recedens, ad Ivecanum genium te

magis aceommodare volueris,

dicas: hvart och

ett

tråd

jom icke bar (frambringar) god fruckt,

Jkal

afhuggas och kapas i elden. Sic aufem reddi non inepte poilunt ver- ba po'tre^ma, εκκόπτετχι -ggf eis πυξ

βάλλεται,

iliu nam- que venire novimus, ut, quutxr res

certiiiitue

& brevi

eventura notatur, preefens adhbeatur η ienfu futuri;

cujus ενοίλλοογηί- plura ex profanis fcriptoribus congeilä exempla videas ab ERASMQ SCHMIDiO u): vidit hanc ivxAccyriv Danas interpres, atque ideo reddit:

Jkall

opp-

huggis och kaftis i elden, Neque tarnen improbamus

reeeptam Svecanam verftonem varder afhuggit §ch kallat

i elden, ^cum etiam prasfens tempus adhiberi a Graxis iveverit, quando

aÄio

folita, etiam in re,

de

qua a-

gitur, exercenda innuitur: quod etiam loco citato

ob-

fervavit SCHMIDIUS.

u) Obfervat. ^ad h. /.

❖

❖