CHRISTI IN CORDE TERRAL

///

DISPUTATIO ÄCADEMICA

D£

RATIONE COMPUTANDI TRIDUUM COMMORATIONIS

CHRISTI IN CORDE TERRAL

Matth. XII.: _40.

Qvam

;CONS. AMPLfSS. ORDIN. PHILOSOPH.

IN REGIA ACADIMIÄ UPSAL.

PR £S I D

E,

MAG. JOHANNE

FLODERO,

Gjeea Lit. Prof, Reg et Ord.

P UBL ICE D EFEND E T Alumnus Regtus

Johannes Pontzler,

VPLANDUS.

IN AUDITORIO CAROLINO MINORT.

DIE XIV. DECEMBR. _A. MDCCLXXIV.

Horis Ante Mekidiebi Solitis,

UPSALIjE.

Typis Edmannianis.

MAGNJE

In S"iam' R:am M:temi FlDEL VIROi

PERILLUSTRl GENEROSISSIMOque

BARONI ac

DOMINO,

S:^E R:7E' M:TIS CUBICULARiO

ht

ORD. REG De VASA EQVFfi AURATO

i

MjECENATI ^• MAXIMO >

PRO PE N SISSIMÖ„.

SEÄ.C R U ME.

VUIS

Admodum Reverendis atque Pr&clari/]imis

D ^no Mag. JOHAN N I

THORELL

f S. S. Theol. LECTORI ad Gymnaf.

Geralfcnfe,

PASTORI in Hille Geftricis

Vigilantiflimo.

I):no Mag. ERIC O J.

s. S. Theol. CANDIDATO3 ac L. L. O. G. LECTORI Gyron. Geval. nec non PASTORI Ecclefiae

Vendelenfis defignato,

Fautoribus Propenfiffimis.

VIRQ Spe&ntiffi'imo Er Honor

ätiffitno

D:noERlCO KIELLMAN

OiFicin. Ferror. ad Scr6msberg, Ullfors & Vefsland dnlpCciori. PATRONO Beneficentiiliiiio,

Ob

^&i

maxima _dignati

_eftis,

plane _beneficia, ^paterna,

_cum

quibus

_aliud

me

_non

ample- _fup-

petat,

pagellas praefentes,

in pignus

gratiffimse

men- tis, cum omnigense profperitacis voto, venerabunda

mente

dat, dicat, dedicac

Nominum

Veftrorum

cultor humillimus

JOHANNES PONTZLER.

Bruks- Bokhållaren

Högaktade

Herr JOHAN PONTZLER:,

Särat

Dygdädla Frun,

Fru MAGDALENA PONTZLER,

Född Hellberg.

Mine Huldafte och Kårafte Föräldrar,.

tS

^e Jadan dr den lott, fiom vi fått af naturen,

. Att vifränfödfilens ftund, långt mer än andra djurenⁱ

Dem är^o til be(var, Jom ofis ba lifvet gett.

En Mor i dåden _gar, når wi til verIden föd/s,

Til _{våra mogna} år, Föråldrar [vettas, mödas,

At wi må växa til, i dygder och i

At födas til enplikt, /?;/// upfyllas hinner, Tycks ^vara mycket fivart, faß man tillika finner5 .

^ Skaparn häruti, ofs vifiat ftorßa nåd.

Bekymmer och befvär, ?/W hoppet ljufligt blandas,

Föräldrars örna brofl, af glädje endafl andas,

iV/r barnet lydigt ^gar, /0^7/z deras råd.

Et takfamtfinne Jer fin vanmakt, fom ^en börda,

Det är dock hjertats frogd, Fhråldras huldhet vörda,„

Fafl ?nan knapt önfka djerfs, at kunna löna den.

5<?, Hulda Tar och Mor, hvadkänfia hos mig väckesy^.

Når deßa pappersblad, Zf ZVfom pant framräckes

Åttjagfikal vörda Ety och vara .dygdens vän.

Mine Hüldafte och Kårafté Föräldrars.

Lydigfle Son •

JOHAN PONTZLER;

B: D:

§• I. _

deo illuftria edidit Chriftus, dum in terra ambtl»

iavit humano ami&us corpore, figna & prodigiay.

& ut, fi mens non lar/a fuiflet, ⁱⁿ fubfidium advo- catis argumentis aiiis, conficere inde potuident Judafi fuifie illurn patribus promUlum Mstfiam; Ted ea erat ii- lorum vei coecitas vel pervicacia, ut, pd clarifTirnam iu-

cem obturatis fenfibus, fpretlsque mir&culis ejus, clama-

tent:

s7il$ei%ov,

jjfuv arijueTov sk rS égc&vs Math. XVI. i. & rur-

iUS: S'fAojjlsv cc7t0 (t8 (t'/jfXs7oV lås7v Math.XlfigR. Quod po- flulatum illorura ita eludit Salvator, ut fignum ie dice-

ret iliis editurum efle, non e coelo deduftum, fed ^ex i-

mis terrs vilcerihus, quod vim tamen habiturum effet luperancem omnera coeleftium fignorum evidentiam: oos-

7inquit, yjv- loovds ^sv rrj, koiKIoc re ky\t8s rqsls r\^hotsk&j T$s7s VVKTCt?, hTOOS S^Oii 6 VICS T8 CCV$<OO07T8 ^SV Tij

KOC^iOC

Ttj?

yrf? r^sis vy.s^us y&j rqsis vvktccäy

Intelügit autem per

km^oIccv

tv? yifc, fepulcrum, in

quo Chrifli exuvis per triduum condita; fuerunt: ita enim loqui ^arnant orientales, ^{ubi unum} inträ alferum quocunque modo contineri (ignificatum volunt. Sic di- cit David Pf XLVI: _{3. non} timeremus, Ii dimoveren-

tur montes Q'01 3V3 in cor marhim,h. e. fi in mare mer-

gerentur, ita ut aquis obtegerentur, & quafi fépelirentur.

A3, Bt

Ä w r ®

=£0? J ° L ^

Et Salotno Prov. XXIIL _34. eris ut qui jacet, £2"*

3S3

in corde maris, i. e. in mediis aquis. Neque fore

credi-

mus ullum , qui hane rijs-

y.cc^locs fignificationem in du

- bium vocet: Sed interea ^tarnen de ejus terminis & cir- eurofcriptione difFident nonnihii inter le interpretes.

Fue-

re ehim,qui nomine raadlocs rifc yr,? inteiiexerint non

i-

pfum tantum fepulcrum,

fed infuper

etiam loca

anguffe,

mortem proxime antecedentis. Quo minus autem

ad fe-

pulcrum rantummodo htec ffiais

referatur, id ipfis in pri-

mis obflare videtur, quod fnturus dicitur in corde ter¬

rae per tres dies & tres nottes» quum

iilic

tamen

deten-

.tus fuerit duntaxat per folidum & quod ex- curric. Itaque menfuram hujus temporis, quo

Chriftus

fuerit in corde terra*, inchoant a velpera ultirote ccente, ab illo cum dif.ipulis celebrstae, ^atque finiunt ^{cum ve¬}

lpera illa, qua Chriftus ex inferis

reveclus ad difcipulos

veneric roov Bvg&v zexteiopévoov Joh. XX; 19.

Iftas enim

inter vefperas imerjectum fpatium

effc

triura

dierura &

trium no£tium. Atque ideo exiftiraant

flatum, in

quo

Chriftus toto ifto _tempore fuerit, vocari

kugtöccv

tvs yns.

Sed quis eft,quin videat,

abfonum hoc efie?

non

enim

naturadiSionis iilius patitur,ut locum intelligamus partim fupra terram partim inträ

illam, ftatumque dnguftia: cujus»

vis9 Quo etiam accedit,

quod ifia explicandi ratio

^pro-

miffionem figni tollit. Quas Jonas

acciderunt

a

Ceto ab-

lorpto admodum erant

mirabilia & Ninevitis figno fue-

runt manifeftifTimo. Iftis fimilia de le pollicetur Chriftus.

Jam vero Hierofolymis

illura vexari ab impia Judaeo»

rum gente, tandemqöe

occidi, id nullum efie

^poterat

fignum, unde

conficeretur efie iiium Meffiam.: led

mor»

tuum ilium fepeiiri vivumque ex fepuicro

redire ad

men¬

furam, quo Jonas in ventre

Ceti fuerit, id

vero

mira-

bile maxime fuic fignumque

luculentiflimum ejus de

quo Judsri ambigebant. Quum ergo

perviderint alii ioqui

hcic

J 7 L^- c&S3

lieic SÉvatorem de fua in fepulcro commorätione ^{, ut}

confiet ratio trium dierura & noflium , dixerunt non,

quod creditum haaenus fuit, Cbriflum feria féxta five

die venerls, féd feria quinta five die Jovis cruci adfi-

xutn, mortuum & fepultum efie. filos inter noraen pro¬

fitetur LANfåiUS : ita enim llle ajj; Infallibilis paffionis

cbara&ev efl, quod incidat in feriam quintam fen diem Jo- visi non feriam fextam fen diem Venevis, ficut ba&enusper¬

peram creditum fuit. Id exfcripturis fallere nefciis

iiflus

Chrißi certijjimo ac omni exccptfone majori teftimonio con-

flat,.Verba Salvatoris hetcfunt Matth. XIf:^40: Sicut Jo¬

nas fuit in ventre Ceti tres dies £r tres noSles, fic etit fi*

Hus hominis in corde terra tres dies & tres noEles. Sic er¬

go rationes fubducit LANGIUS: matutino tempore pri-

mas feptimanze diei exiit Chriflus e corde terra?; fi hinc

retro fiat computatio, non pofiunt obdneri tres dies &

tres nofies, qutbus ^cum oportuit in fepulcro detineri,

nifi ad feriam quintam, five diemJovis, adfcendamusnPro

ergo die mortuus & fepultus efl Chriflus. Sed vero fe^-

cus fe rem habere ex clariffimis Evangelifiarum teflimo-

niis demonflratum ibimus, oftenfuri deinde nihil hinc rietrahi veritati prsediclionis Chnfli, _qua dixit tres fe dies

St tres^. nofles futurum efie in corde terra?. .

§• ii-

Ordine ergo ut procedamus, difpiciamus oportet,

primum, quo feptimanae die Chriflus pafcha cum difci- pufis ederit. Ita vero de il!o Evangelifta?: Mätthsus c.

XXVI: _17» rij J? TTgojTrj TCÜV dfu/Aoov 7r^oor,X^ov ^or ftciQ"t]Tcc} r£

, .Aéyovres- mvtoj'■ IIS B'ehets éroi^ccaooiJih coi (pctyeiv ro Marcus C. XIV: 12. Kcci tc^cLt^ ■ffxe^oc rchv

(ttoVf GTS TO 7S0K?%<X, sB~V0Vy XsyUTlV CCVTOO Cl pct&riT06l K. T. A, L»

«V > a) De. annis Chrißi Li II,c, p,r.

•fä ]

8

[ |S

Lucas 3.XXII: _J. rÅBs _ri^e^cc t£v u^v/jlöov ev r< 'éÅetSvecQxi

.rc ~:tv%ct x. r. A Ex hoc trium Evangeliflarum conten- fieore teflimonio conficitur, coente pafchalis pr^paratio-

-nem mandacam difcipulis fuifle prlrno die _{azymorurn, &}

fumtatti tam a Chriflo fuifle infecuta vefpera. Sed, in quam hebdomadte menflsque diern r, r<£V ceQ-poav

jnciderit diflentientes obfervamus efle eruditorum (encen- tias. GROTIUS exiftimat ifta Evangeliflarum verba non

intelligenda efle,ut fotiant, fed poicere omnino aliquam interpretationem. Probabile cnira hautquaquara efle di- eit, Difcipulos Chrifli diiaturos fuifle pafchatis prseparn- tionern in primum azymorurn, ha e. XV. menfis diem,

•quo comedendum fuiflet, fed fuifle iilam t£v d- Cvfxav primam prat-parativam, h, e. biduum ante feflum

pafebatos, flve diem XIII, pridianamrfe Trccfcoo-xevvjs. Quod

ergo Marcus dicic difeipufos fcitatos fuifle Ghriilum de loco, ubi pra1para rent pafcha, ^ev rf? vr^dryi ^toov m^v/aooVj ^ers

to TO&vyjz eBvcv, id ita interpretatur GROTIUS, ut verba,

are éSucv, non referat adtfy jv >j/^é^oiv, fed ad ro, ro>v

dgv/ucov,quafi bic eflet fenfüs^: primo die fefli azymorurn,

ni quo feflo agnus pafchalis rnadtari folebat. Atque in

Lucae- verbis explicat ^ro, ?a3s, per ijyyics ^, hoc modo:

quura jam adpropinquaret primus azymorurn dies* Sed

iftie funt nullo foiido fundamento nixa? (cripturarum tor- fiones: quis enim efl, quin videat diferriflime verbisMat- th^i & Marci doceri, die, qua: vocatur, t$o&t^{y\ toov} .&&-

j««y,confvevifle juda?os pafcha matare _atque adeo non

potuifle füam efle XÜI. Men-fis diem. Neque fle ramen

éxiftimavero deflgnari XV. diem, qua: ex legis praderi-

pto T.ev. XXIIT: 6. Nimi. XXVfll: 16. fefla efle debuit, efu fernieotatorum non poüuenda: quum enirü dies He-

brteorum ineiperent ab occafu folis, inepeiffimum-fuerit dicere, piimodiei XV. h. e. ipfius pafchatis initio vefper- jina, _quo ipfum paieba comedendum _erat, de eo paran-

eS£b "V rv t

) y \

do derttum

rogaviffe Difeipulos.

Licet ergo XV men- fis dies, cujus _{seque ac ceterorum} dierura initium fuit teropus occicienris folis, efu agni pafchalis celebrandum, primus fuerit fefli

feptiduani,

tamen antegreflus XIV

dies haut fine ratione dici potelf primus azyroorum, quum ante illius exitum ^omne fermentum deberet e(Te fublatum,_atque azymi panes parati in ufum vefper# in-

(ecuts. Scilicet cautum erat lege, ut prins quam agnus

pafchalis ma£laretur, omne ex ardibus fermentum remo- veretur: & id quidem prsflitiffe dicuntur judaei nocte, quae initium erat diei XIV, fcrutantes omnes angulos,

atque colligentes, quidquid deprehendebatur fermentum.

Ob hane rationem exiflimavero diem XIV, antegreffum primum fefli leptiduani diem, vocari ab Evangeliftis

rr,v 7r%wttiv tg>v cz^v/aoov, inprimis quum tempore ejusdem

diei pomeridiano ^& ad vefperam fumendi pafchatos in- efttvato fe a fermento abflinuifle dicantur Judaei. Nifi forte, THF.OPHYLACTUM pluresque alios fecutus,ex-

plicare velis rw 7rgootrtv roov per rrjv 7t$ rm «£u-

fj.cov, diem anregrelTam feflum _{azymorum. Sed utram-}

cunque explicandi viam ingrediaris, diem famen habe-

bis non alium quam quidem illum, qui primum fefli fe¬

ptiduani diem antegrediebatur, h. e XIV, qui tunc, ut

ex fequentibus conirabit, in feriam quintam, quam vo-

eamus diem Jovisy incidebat.

§• ni.

Vefpertino infequentis, h. e. XVdiei, irritio, pofl fo¬

lis occafum, adcubuit Chriflus _cum Difcipulis fupremis epulis atque evchariftiam inflituit, conf. Math. XXVhiy.

fequ. Marc. XIV: 12. fequ. Luc. XXII: 7. feqv. Hoc fun-

flus officio, cantatis ex recepto roore hymnis, feceflit,

no3e ingruente, in locum diflum Gethfemanet ibi com*"

prehenaitur a Judaeis & ad Pontificem abducitur. Pri-

B _mo

~] Tn r 3

«aip J AU L

mo ejusdem diei mane ad Pilati tribunal perducitur, da-

mnatur deinde, cruci

adfigitur

&

animam exlpirat, conf.

Math. XXVII. Marc. XV. Luc. XXIIL Hxc ornnia _per-

acta funt intra illud qucd in diem XV. ejus

menfis tunc incidebat, & nos vocamus diem veneris;

iftum enim diem fuifle Chrifti Bavccai^cv, ccnfkkur in¬

de, quod vocaturwaqc&cy.evr, &

^^oaccßßccTcv

Marc. XV: 42.

Luc. XXIII: _54. 7.Tcifctattevq dicitur, quod in ea praepara- bantur, _qua; ad infequentem diem

feftum neceflaria

^e-

rant: imrao etiam Trfco-ußßuTcv, quod proxime pnece- debat ipfum Sabbatum. Eodem illo

die,

quo

Chriftus

vitam pofuerat in cruce, fepuitura; etiam

traditur. Mar¬

cus enim dicic loco citato: ngy c-^lois y?vcy.?vqs (jTih yv 710t'

guay.evrj, o 7tqoq7CißßuTp\>) ijhss "looaricp - - tt^cs 7tihccrov

\.ty\7octo 70 (toofxcx, t& it]78 k. T» A. Intelligitur autern 0-

y/ccs nomine in hoc loco non (era vefpera,

poft folis

occafum: ^tunc enim incidiftet (epultura Chrifti in

ipfum

fabbatum, _{quum, ut}

fupra indicatum eft,Judaei inchoa-

verint dies ab occafu folis; (ed intelligitur vefpera mci- piens, occafum (olis

praecedens.

Hoc

(enfu ufurpatum

occurrit vocabulura hoc Math. XIV: 15. ubi dilclpuli di-

cuntur proceftifte ad Chr iftum

c-^las

yevpysvns, arque ro- gavifte ut dimitteret

populum,

qui

ad illura confluxerat.

Intelligi autem illic vefperam incipientem,

five

tempus pomeridianum ad vefperam vergens,

conficitur inde,

quod aliquot

poft horis,

»quum

populum prius cibavis-

fet & dimififtet, atque inde in montern

confcendiiTet,di¬

citur v. 23, ibi fuiile folus yeypyevfo. In

priori lo¬

co deftgnatur tempus ante folis occafum, at

loco pofte-

riori (era vefpera , occidentem folem

excipiens. Itaque

die veneris, paulo ante (olis occafum, fepuicro

infertur

corpus Chrifti: atque

omnibns demum ad ejus compofi-

tionem peraftis

cußßcvfov, illucefcebat, hoc eft

kicipiebat fabbatum^„ ut

Lucas, dicit^

^cap.

XXIII:

54.

§• IV-

"N t T f c512a ) 11 l

§. IV.

Vefpera diem fabbati antegrefla fepulcro illatus Sal¬

vator cjuievit ibi per integrum diem Sabbati, atque in-

de primo mane infequentis diei Solis vivus exiit. Id quod ex manifeftiflimis confickur Evangeliftarum refli-

moniis« Matth^sus enim dicic c, XXVIH: i. mulieribus ad

fepulcrum accedentibus manifeftatam fuifle Cbrifti refur-

reßionem c\^s uocßßocTM rtj s7ri(poo<rv.écriiEis ylotv vocßßctvanr.

Marcus dicic ^c. XVI: i. id faßum fuiiTe3 hctyevoyéva ^ra

(TOißßoCT8, ålotV 7TPOöl't»fa fj.l&s TM COcßßoCTM CiVOCTelkoiVTOS TH nki8, Lucas teflatur ^c. XXIV: i. ho^c contigiflé rij yid

TM onxßßt&TM cföga ßaQtog, Et Johannes c» XX: i. ty\ yioo

TM aaßßccTM ttqooi cKOTio&s sTi a-r/jg. Iq eo ergo conien-

tiunc inter fe omnes Evangeliftce, quod Chriftus fur-

rexerit t?j yiä tm

aocßßocTM. Notifiirnum

efl in memo- riam fabbati ^a Deo inflituti, totam feptimanam vocari

fabbatum vel fabbata: hoc fenfa dicit jactabundus Phari- Leus Luc. XVIII.* i2. fe jejunare confveviße $h ra o-otß- ßo&tii) bis quavis feptimana. Hinc fingulae

feptimana? dies

a fabbato hoc ordine denominantur, ut dies fabbatum proxirne fubfequens dicatur prima fabbati vel labbato-

rum,& ßc deinceps. Efl ergo ylat cccßßocTM, i. e. ex mo-

re loquendi orientalibus familiari, tipcZtvi

o-ctßßccTaov,

pri¬

mus hebdomadis dies> quem vocamus diem foiis. Iftius

diei primo mane venerunt mulieres ad fepulcrum & re- fciverunc jam tum Chriftum refurrexiffe. Non enim de- bemus, quod complures interpretum feciße conflat,ex-

plicare o\ps

actßßotTM

apud Matthsum ^per vefperamipfius

fabbati. Eft enim o\ps a-ccßßccrM idem, ac apud Marcum hctysvoyha reaaßßxTa, poft fabbatum vel,quum fabba¬

tum prsteriiflet. Ita enim ufurpatur o\pé ^cum genitivo cafu, etiam ^a profanis fcriptoribus; c\ps ^tm ßccTikexe %qo-

mv apud PLUTaRCHUxM b) poft tempora Regis. Et

B 2 0\J>8

b) ViU Num,

1 tn r

<?$> J *z L taga

o\ps rris oogxs' b/évsro apud DEMQSTHENEM c) eft ve¬

nit poft datutum tempus, Ire v\ &>^os Trc&geÅriAv&ei, quum

tenapus prseceriiflet, ut ULPIANÜS exponit. Quum ergo

ex bis, _quae diRa funt hadenus,. condet, Chridum iv rjf TroigotGxivij vel 7rfc<r(zßßdTM, hoc ed, die fabbatum ante«

grcdo, qui efl diés veneris, mortuum & (epulcum efie, patet LANGiUM, mortem Chridi ad feriam quintam»

feu diem Jovis referentem, facris Scriptoribus in os con-

tradicere atque errorem committere manifedidimum.Sed

vero3 fi, quod oftenlum ed ha&enus , mortuus fit die veneris ad vefperarn inclinato, & furrexerit primo ^må¬

ne diei Polis, quomodo dicere ipfe potuit, fe in fepul-

cro futurum efle tres dies & tres nodes, & apud Mat»

thxum c. VIII: 31. fe refurreåurum eile fuerd r^iis qjas.

pus. In hoc nodo folvendo fequitur ^{nunc, ut} operam

qualerncunque nodram coiiocemus.

§• V.

Non ed, cur dicamus Chridum, furgendo e rnor-

tuis, nondum expleto triduo, benevolentifiimo in huma-

num genus adfedu plus prseditide, quam pollickus fit:

quo argumento, repugnantiam

prxdidionum

& ipfius fa-

di crepantibus occurfurns, ISIDORUS PELUSIOTA uti-

tur: ita enim i lie d)\ Si perjeBos tres dies cf noSies _qii&~

runtt iUud refponde, quodRex quoque,fi

admijfa

^eorum, qui

jn tnetalljs Ö"5 vincidis funtxdeprecatione & fiipplicatione, hoc ipfis poJlicitus fuijjet, fe poß terttum diem eos mijjos fatfu,'

ruin, ac prafiitutum diem antevertens eos liberajjet, per hane

celeritatem verum magis dixijjet. Ad eundem itaque modum Dominus, citius _quam promijerat refuvgens ab omnibus meri-

to adorabitur. Cui quidem hac in re prteivifie videtur CHRYSOSTOMUS e): propterea inquit, citius refurrexit,

ne.'

c).Örat,xontra Mid. d) L. /. Ep. uq.< e) Rom.^po,in Matth*

e§>?3 *1 T..A f" c§Cb

W J l3 t

ne dieaut eam mentitnm aut furto [uhlatum ef/e, citius emm

rejnrrexijje criminationi non erat obmxinm, Jerins autem ple¬

num futffét fujpicioms. Non, inquam, tft, cur ita _argumen¬

temur, aut , quod non nullcs facete indicavimus §. i.

dicamus triduurn iilud inchoandum jefie ah hord Getb- (emanitani angoribus ^, & terminandum in adparitione ve-

fpertina pofl refurreélionem : quum reapfe, quod futu¬

rum prardixerat Chriftus, id prceffiferit , fi, ut fas eft,

tres dies & tres noiles Synecdochice accipiarnus, non dE vifim, (ed conjun&im, ita ut a parte totum intelliga-

rous. Videlicet, die ^rys 7r»^u<rxevtjg, mortuus & fepultus

eft: _pauc® iflius diei hora.* a morte ad foiis ocoafum,fi-

ve initium fabbati , pro prirno die habendae funt. Hinc per integrum fabbatum quievit in fepulcro, faélo com-

putationis initio a vefpera diei pra-cedentis _{; atque} haee

eft fecunda dies. Denique _{vefpere fabbati} fit initium

tertise diei, _atque ea quievit ad auroram , qua? horulse

inter folis oceafum & exortum auror« intercedentes, i-

tidem pro toto die vel wx$ri(j.égoo habendas funt. Ita ve- ro explicandum effe triduum illud innuiffe videtur Sal¬

vator ipfe, quum frequenter docuerit difcipulos liios fe refurre&urum_{tribus diebus} effe rij rgirt) non completis integris

& nodtibus, (ed currente tertio die a mor- te & (epuhura ejus ^, conf. Matth.. XVI: 21. XVII: _25.

XX: _19. Hinc adferit Paulus 1 Cor. XV: 4. ort irufpti

^

ort iyriyegrcct rij rgtrtj y.otrcc y^a<poce, & confentitPe¬

trus, qui a£t. X: 39,'40. teflatur, Chriftum tertio die _efle

a Deo ex mortuis refufeitatum. Neque hoc aliter intel-

lexerunt duo ifti difcipuli verfus Emaus proficifcentes

Luc XXIV: 21., queruntur enim de eo, quod nondum Jefus adparuiflet vivus, quum tertius nihiiominus _dies

tunc ageretur a morte ejus.

§. VI.

Rcftat jam, ut videamus an loquendi ratio, ^a Mat-

B 3 th»a

; £Cbl t A f «gfe

■<&$' J 14 L

thxo adhibita, ufui loquendi convenienter, aliud defi-

gnare queat, quam tres dies integros & tres nobles. Fre-

quens ilta loquendi forma, vjxegai v&j vwtss, non ubique

.divifim accipienda ert, ita ut rj^égoc defignet totum illud temporis fpatium, -quo Sol éft lupra horizontem, & ^vv%-

res vicißim illud, quo luminare illud noftris fubdudum

cculis lätet. Id, quod probatum ibiraus, quum ex lllis locis, in quibus, nulla addita nnmerali nota, ifla com-

•paret, tum etiam ex illis, ubi numerus dierum & no- dium definitur. Lucas dick c. IL _37. Annara prophe- tillam, in templo manfifle ^vacantem vfåeious. xatj

åefoeai

•vvktoc hg) ijjusgav. Quis autem inde, ulla cum veri Ipecié,

le conficere polle dixerit, illana ab ortu folis ad ejus oc»

cafum, _atque hinc usque ad eundem iterum orientem

in templo fuilTe? profedo nihil ifto loquendi modo in-

dicatur aliud, nifi adfiduam illam fuifle templi incolam.

Sic etiam ubi Jobannes Apoc. VII: 15. dicit fandos in

ccelo Ao&Tgev&v r£> ©fa; r\jj.s^ois vvnTocé, nemo unquam dixerit figiliatim fumendas eile dies & nodes, fed aflfi-

duitatem tantum & perpetuitatem defignari. Oftenlurus

nunc porro, neque illas locutiones, in quibus numerus dierum & nodium definitur ita eile explicandas, quali

totidem defignarentur integras dies nodesque naturales,

led wyßf^ij.eqct ^, etiam ab aliqua fui parte denominata ^,

non In lubfidium advocabo illa loca, Exod. XXIV: ig.

XXXIV: 2g. in quibus Moles dicitur fuiOe cum Deo in

monte Ol1 rsuau^KovToi YipsQccsx&j

recraocgccxcvroc vwtus, neque Gen. VII: ^4. ubipluviain ter-

ram demiila dicitur itidem rea-a-a^éYovroc qpégccs- t&j res»

ffot^ccKovToi vvKTctSy quum provideam dici polle, nihil ob-

ftare, quominus v&f vvktss in iftis locis defignent

totidem dies, illisque oppofitas nodes naturales.

'

Alia

excitabo exempla manifeftiora Vir ille aegyptius, qui

;ad Dayidem deducebatur, non ederat panem, nec bi-

be-

^ [f / cS®3 j 1 y v,

berat vinum rqeis ygégotd ty) rqels vv-atccs i Sam. XXX^t*.

ii, & ipfe tamen dicit v. 12. y\\q%ÅrtByv iyd> ^aygegov rqi*

rcciosr. Nulluni ed dubium, quin utroque in loco idem

definiatur temporis fpatium. Quod v. 11. fadum dici-

tur tribus diebus & totidem nodibus, id v. 12. fadum

adleritur in tertium diem. _{Palam ergo} ed, tres dies Sc

tres nodes non illic notare totidem dies ac oppofitas.

nodes naturales, (ed eaque non integra, (ed quibus vel unus dies vel nox una laltim defuerit. Abo- quin enim non fuiflet tunc vir ide rqiroclos., féd terctg*

tocios. Quin etiam memoria proditum legimus, quod

Edhera hbi & Judads jejunium indixerit, his ufa verbis Edh. IV: 16. grj (pctyrjre g>7

Je

7Tiy\te ém ygegccff- rqiis, vvktov.

K&i Yifxegccv.j Non heic certe locum habet ^{computus a}

tempore ad tempus: non enim cibo potuque abdinuifTe:

videntur alio tempore, quam node primum, quae inda-

bat tunc, quum jejunium indicebatur, tum die ac no¬

de (equente, in tertium usque diem, nam Regem ad epulas invitavit Edhera, ^{ev ty} Ygeqcc ty rgrr, Edh. V: ^r», Quemadmodum ergo , qua? ultimaro primi diei parterna totumque diem fecundum & initium tertii jejunio träns- iit, cenfetur jejunium impievide trium dierum & trium nodium, ita etiam Chridus dici poted fuiile in corde-ter¬

rae tres dies & tres nodes, quarovis unum tantum w»

xSnge&v (olidum, cum parte aliqua primi & tertii, ibi

coniumferit. Hoc illudrat adpofite ALEXANDER MO- RUS adh. 1. ex Scholiis andquflimis in HOMERUM,

qua: de Nedore tri^- fecli fene ha?c habent: ydq o Ky*

yéfrye qpences

€7rt$9igy

^{trotsy K&j ty\ TgrY tys} eoo&ivx éfcioov, $icc

rgrt]v

ccno^Ygetv

Åsyerxi, ng) toi giotv gcvYV rsKecrcts rrjv ge- cyv i. e.. qui vefpemfcente die accedit tertii diei mane übit,paß triduum abire dicitur, etiamfi nnam jolatn medianv integre nbjolverit, Ad eundem modum vocatur Nedor

trilecli fenex,, non: quod vivendo adimpleverit; tres inte- gras»

Sf

) 16 (

f§§

gras yevstx?, fed, qood viderit finem tinius, integram a!»

terara, & mitiuni deoique ferfi.r. Eodcm

jure',

inquit MORUS, fuit Chrifhis tres dies & tres noSl.es in fepui-

cro, id

eft^cria

licet medium tan?tim ivyßf

fxsfov fueric integrum: primi enim ac tertii pars accipitur pro toto.

quod excurrit,annos amplexus

fu

ißi^>

facit,

^{ut^} quo-

cunque demum modo _per teneriorem meam

pojfim

édtatem,

aliquod

amoris

reciproci,

gratique anivii documentum edere firn _paratus.

Cumque

cognoverim Te, Differtationem propedie?n

defenfitaturum eße

pu- b Ii^{c am} _, leetitia

aßecfus,

mihi ^non temperare potui,

quo minus ^{mentem meam} oßendam

gratulabundam,

z/£ metam ad quam tendis ,

feliciter

attingas, eptem.

Prasftantiflimo D:no RESPONDENTI

• £/ candor, _{quo me} per quatuor, cif

Tili Nominis

ciüeöiffinmSi

Georgius fjfllman.