D. D.
DISSERTATIO ACADEMICA.
DE
ÅNNULO PISCA-
TOKIO PAPA LI,
QUAM,
SUFFRAGIO AMPL. SENATUS PHILOSOPH.
IN 1LLUSTKI UrSAUENSl ATHEN/10
PRAESIDE
VIRO CELEBERRIMO,
MAG. P E T R O
EKERMAN,
Eloquent. PRQFESSORE Reg. et. Ord.
PRO GRADU PHILOSÖPHICO,
/£0]'AE BONORUM CENSUR/E SUBJfCIT
JOHANNES E. WESTERSTRÖMGESTRICIUS,
IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE IV. JUNII,
Anni MDCCLXI.
Boris Antemeridianis.
UPS ALU
I
E m Jl
$ F>
nnulorum originem non sr no*
ftris, fed inde ab antiquiflimis tem-
poribus,efle reperendam,abundé fa--
tisomnisteßantur «vi monumenta.
Eorum opc videre licet non unumr
fed diverfiflimum fuifle annuiige¬
nus;di verflimcum geftandlmodum|:
diverfum ejusdém ufum. Praecipue
infignando, qui annulus vel fignatorius, vel, ut all! vo»
lunt, figillaritiis di&us eft, adhlbebatur. Ejusmodl pri«
mum annuloj non omnes folum, tam publica»r quam
privatas, pa&a conuenta contlnentes> tabulas, fed etjam1 diplomata, epiftolas, quin immo, resvarias^ ut templa,;
omnem fere fupelle&ilem, pecuniam, alla, obftgnatare- periuntur. Deinde inobfignandis tabulis acliteris,prsed- pue pri vitis, annulo, cera, creta ac Uno$ contra in Ii*
teris publlcis, quippe quaeapertse,feu, ut hodie loquimur,,
patentes erant, nequeiino, neque cera ufos fuifle veteret,, iccepimus. Poftremoyfidei caufla, im« pagin*,figiflum,,
❖ ) 3 ( &
In princlpio, adpofkum, deinc^psvcro, corrigiafeu fifis adpenfum fuiffe perhibent icriptores. Verum enim vero
h«c, & alia bene muita, curatius perfequi nimis longum faret, necnoftri eft inftituti: Videfis Jo. KIRCHMAN- NUxVt, Georg. LONGUM, Ahr. GORMEUM, Henr.
KORNMANNUM, Egg-SCHAUMIUM, HARSDORF- FpRUM, vlros longeceleberrimos» qui fingularesdean-
nulisfcripfere libros, nobisque, hac In re, fecere otium«,
Nos (<e Annulo Pontificis Romani, qui Pifcatorius an-
dit, agere in animum induximus. Si vcro ob fummam
eorum, quae in hoc nobis argumento lucem pr«ferre po- tuerunt, penuriam, expedtationl Tu«, L. B» haud fe-
cerimus facis, Tuum erlr, innoxiosfaltem conatus inme-
ilorem interpretaripartem, id quod enixe pctimus, obfe-
cramus.
fr II.
Feliclori ut progrediamur pede,ab Initio ordiendum eft. Nemo, nifi in hiftoria p«ne höfpes, nefcit, filium perditlonis, Papam Ioquor Romanum, ab illo inde fem*
pore, quocaput extulerlt, }ura , ut ei vifum, fua quam latifRme diffundere., annixum fuiffeope atque opera omnf.
Non unum, fed vel mille excogitavit modos, quibus fa-
ftui &avariti« velihcaretur. Aiiaut taeeam, huc faélura,
velprofan« mentis delirianominaffe fufficiet Quemadmo-
dumreligtonem, adunco, Inter inftrumentaStatus habens,
fufpendcre nafo, nunquam dubitavit Papa, vere Antl- Chriftus, Itaillum eandem, provarietate fortune, va- riaffe videbis. Pofteaquam Principatum ecclefi« fu«, re¬
nitentelicet fcripturaiacra,magno conatu ftudioquevin-
dicare adgreffus effet, nefumum, ut ajunt, vendere vide-
returi ei placult Petrl fuccelTorem fe jaftare. Nihil au-
tem,cui nonfubeftratio, diuturnum videns, caufTam in- terpofulf, B. Petrutn omnes interApoftoios principe
A 2 Ro-
❖ ) 4( £
Komse, urbis urbium, epifcopum per XXV. annos fedif- fe, ibique univerfam in eeclefiam,in ejusque fucce/Tores
transferendum atque etjam translatum, exercuifie domini¬
um. Porro, per iongam temporum feriem, experientia edodus fuperflitiorre nuilurn fere aräius dari vinculum,
quo mortalium, facile credulorum» anlmi, tamquam ca-
piftromaxime valido,teneantur, omnem femper, ut dici- iur,movit lapiaem, eandem non tantum confervare,ve¬
rum confervatam, mirutnquantum, adaugere, Sic Tota-
tum atque eminentiam fusrn oftenfurö, non fuffecit Pefri Succefforem , quin immoEphorum & Caput omnium Ec»
cleEarum, Epifcopum totius orbis, Sponfurn fidel, Deum
infer homines eflfe, aft pro fummaPetri, antccefTori«fui, fanclitate, velutipro aris & focis,pugnare, prsegeftiebat,
Iilum maxime colenclum, &, pr® ceterlsfanétis, omni ve- nerationls genere, fine uÜo pudore, adftruxk. Tecnpfa ei eriguntur& facra fiunt. Petro genua non fieåere, pedlus
non fcrire, divino prorfus honore non adficere, religio
erat. Verum enim vero, non Apoftolus modo, fed et- jam, id quod mkeris, omnia, qu® ad illum , maximi ha-
benda didlitavit, nugas vendens, Papa« Sic ejus catenis,
quas, «niraculorum vi gaudentes, Rom®, adfervari per- hibet, cfr.Dl/T. Mag.Eric. Ljung Anti Baroni&na Upf.1729
de Catenis Petri Apoftoli, bafilicam & feftos dicavit di¬
es. Sic clavei Petrlnas , quibus benedi<fHonem & vim a
peccatis folvendl adfcribit, id manus habet. Ut de fefto
Cathedr« Petri nihil dicam,quod (olenniter celébrari legi«
mus.SImulacrumPetrltaceam,ubique facrofan&um.Prsetere- am,quantiejuschlamydem rcliquiasquefaciantPapsei. Nemo
autem hic exi/timet (Tuperftitiofurn Petri cukum, fub uno
Pondfice, ad fummurn adfcendiffe fafliglum; certe non u- nius fuit Pap® tot tantaque errorum mon/tra excogitare,
fed finguli> fe ordine excipientes, novas femper adpen-
dices
# ) 5 C #
dices addiderunt. Nec credas, velim, Apoftolum, fta«
tim, ab initlo principatus, cultu fuifie divino honoratum,
Anfiftes ecclefjce ftomana;, longo temporis traétu, dignl»
täte primus fuerat, cum legitimam, camque univerfalem,
in eeclcfiam, per fucceffionemPetri infe derivataro, mon-
archiam conCenderet. Sacra pagina edoéti non negamus ftiifle, quiPetro, nimiurn quantum adfcribentes, tempo¬
re Pauli, ex nomine Cephae, feCephicos adpeilitarint, ut
viderelicct, i.CorJ.12. Hocautemadreiiquospotius,inpri-
mis Antiochenuoi Epifcopum pertinere, cum LÖSCHE«
RO, nulii dubltamus: prsefertim cum plurei Pontificum
Romanenfiumteftentur llterse, Paulum, in princlpio, Ro«
mee,rnaximi habitum fuiflej feculo vero VI. at non prtus,
divinos honores Petro obtigifle. Verbo: quo longius a puritate apoftolica, eo propius ad fuperflitionem Papifti-
cam devcntum eft. Non injucundum föret, per fingula
eundo fccula, explfcari,quomodo culius Petri incremen«
ta magis magisque ceperlt, ita quidem, ut, quemadmo-
dum fubmonuitLÖSCHER inAiLReforrnar.Tom. I« p. 17,
die Ebvgeitzigen, Nachlaßtgen, Aberglaubigen und Inter-
eßirtenjkh ins gemein an denKomiIcbenStuhl hieltens und
derfclbe (eine veltlicber veife erlangte Verrechte endlichen
mit denApoftoliJeben Vorrechten Fetri vereinigte, undallein
dejjen Nachfolger beißen tm/le> nlfi anguftia temporis i<§
prohiberet. Quicquid eil, ortumannuli pifcatoril exPrl-
matu iito Petrino, clypeo Paplcolarum, ß dils placet,
Achilleo, qijem tarnen perfregit haud itapridem Joh.Frid.
STAPFERUSln Inftit.TheologicijPolemicisT. IV.P.Ä94.
feq. deTivandum cenfemus. Papa,fuis mandatis & decre-
tis majorem conciliaturus audloritatem ac fidera, annulo
fignatorio infculptam ejus potiflimum voluit imaglnem,
quem maxime colendumfibi & aliii, ut ita dlcam» pro-
pinaret. En! Papseam arrogaotlami Eo! credulitarem
A l bo-
■<& )*( #
homlnum nunquam fatis deplorandaro. Heic, fi quidego
video, heile quadrit TroAu^uAA^ror illud: Mundus vult decipt, erge decipiatur. Item:
Qut facile credit, facilt quoqus falJitur idem.
Hinc exortas intelligimus phr&fes: ciavesPetri tene-
re,inPetri cathedra federe, feilaniPetrinam confcendere,
de fede Apoftoiica dejici, & fic porro. Sed e diverticulo
in viam.
§. m.
Ne officio deefTe videamur, quid perannulumlauda-
tum intelligatur, explicatenobisjun dicenducnerit. Pre*
eunte JABLONSKY & KGRNMANNO, figiliumeftPon- tificis Romani, quo, in cera rubea, impreffo, fuas Bul¬
lat,Brevia & decreta fubhgnare& roborare fölet. Ita G.
LONGUS: in Brevis apoftolici, inquie, expeditione9 ru-
bea cera adhibetur, ad dißerentiam alterius gråtits, qua
cera viridi obßgnatur. Infuper aridit jABLONSKY, ef- fiäum in lllo adparere Apoftoium Petrum, in navicula, fuppllcem, ad pedes JEfu procidcntem. Idein fentlt MABJLLONIUS: in annulopifcatorio,folaPetriadeft effi- giesp in eo babitu conflituta, cum, e navicula, in ma•
ripifearetur» Hlftoriamfumtam nofti ex Lue.y. i, 3, 4, feqq. Cfr. Math. 4. &Marc.f. ScilicetJEfut, ad ripam
mar!« Galilael deambulans, duas confpexit cyrnbas, pifca-
tores fero egreflo*. Tum ejusconfcendit naviculam, qul difebatur Petrus, cum jubens pifcari. Quo fa&um eft,
maximam ut pifcium, una cum fodalibut, caperet mul- tudinem, ufqueadeo, ut fidere cceperint navieul«. Hinc
Salvatoremagnofceni & fummo percujlus timore, Petrus
in genua fe provoluit, dicens, homo peccator fum, id quod clarlus ex locis cttatispatefdt. Pifcatorius, vel, (i mavis, pifcatorls dicitur annufus. Ratio nominiseft in pfomtu, liquidem (aeri edocemur paglna Petrum ante, quam
# ) 7 ( ❖
quam munerlapoftolleoadßioveretur,plfcätörem exftllifte.
KORNMANNÜS, in libro fuo* Üac de re certioresnor facit, ubi ita habentur verbat Romanus Pontifex gloria-*
tur fe D. Petri eße fueeeßerem. Hinc D Apoßclum Pe¬
tkum, utpotequi fuit pifeator, pro ftgtüo gerit, Hinc ipfius feeretum five ßqillum nominatur annülus pifeato-
rius. REBÜF. in praxi tit. de BreviApcftoHco, & aliissi fjgiHum Pap®, pifeatorium annulum ex eo adpellari putat3>
quodDivus Petrus illb primum ufus fuerit. Sic Hon de»
Ibnt Pontificiis, ut arbitrantur ipfi, argumenta, qulbus
annulofuo robur add2nt, firmiflima. Et inde, ni valde- ifailimur, fcilicetex munere Petri pifeatorio, dedücertd«' ftint, quepaflim apud Au&ores occurrunt* nihil aliud,,
quammunutfummi Pontificif denotantes locutionesy ad clävutn navieüf« Petrin»federe, naviciilam Petri intrare,- ali®que longe plurimac. Nam, quemadmodum Petrus»
priftino Vit® generc mifTo, pifeatornlhilominus fa&us cftf
pttra hominom» fic etjam Papa, tanquam ejus fuccefior»
ejosmodi pr» feferre geftif pifcaföris fpeclem. CeterUtn
hieannalüs,totosfolidüs, fidemhabebimusWAGEN-'
SEiLIO de ritihus Romana Ectiefta p, logo» exporo au°-
ro confedus eft tanti pretii, cemöm ut «ftlmetur feuta-
tis. Nec praetereundum eft, hoc infigne, effigie Petri pifeantis nunitiln», Pontificitos Romanis, nunquam non' proprium fuifle. Cfh Aéla Eruditör. Lipfienfia A. 1687^
P* '7& Contra autem figiilum Pontificls, in quo confpi-
ciünturimaginesS; Pétri &Pauli, ab alii$, & quidem pri- vatls, uf*rparum haud diffiteor. Sic de Carolo Bat, Epi-
fcopoLincopenf,, h»c Ieguntür apod Job.Güft. HALL¬
ANAN, Minne ffverPåtaAttenLit. W: CarolusBat, [om kallades pa LatinCymba, (Spegels Bi/hops Cbrön» p. 202.
It&n Rbyzelii Epifcopo/c,p.10g.) Riks-Rådet Jon Perfons
fort tillFIisbult, blef åt 1311. Bifkop iLinköping, dåban:
# ) 8 f #
forde ifitt ßgnets S. Petri och Pauli belåten, hållandes ett
monftrantz i hhgdenc,och baggeflåndandes i en Båt. Enira-
vero, ecjamfiAntiochenus & rdiqu?, ut fupra acdivimü*, Epifcopi, fuo, jam dudtim, tempore, fe Petrum fequi jaélitabant, eos tarnen hoc emblemate ufos, nec vola,
«etveftjglumconvincir. Contra, aliis eosdem typis fua fignaffe inftrumenta lovenio. Sic permültos u£ raceam,
Germanum, Archlcpifcopum novse Romae, frgiflum,cu¬
jus a'terum latus fanélimmam Deiparain idnis Chriltum geftantem, alterum vero nomen & titulum repraefentavit, ufurpafle legimus. Hic etjam addere nobis liceat, sufum hajus annuli, pofleaquam femel introduétus effet, quan-
tum ego quidem fcio, femper viguifle. Queroadmodum enim, aprifcis ufque temporibus, in tam infigni Pontificum choro, ullum vixreperi, ab effiåis juribus qui abftinerec,
ita potius leges acconfvetudines> pravo ufu , recepfas,
fingulos ftrenue defenfitaffe perfvafum habemus. Quid , quod, multa alia, de quibus infra verbo dicemus, pne- ter hunc annulum, olim ufurpaffc Egna, ac hodie ulur-
pare Pontifices Romanos obfervo»qute, quotquotdemum lint, omnia, ne annulo quidem pifcatorio excepto, Papa
moriente, franguntur. Poflquam decefflt Papa, funt ver-
ba VAGENSEILII« Cardinalis Nepos omnesquefamiliäres
ejusPalatium deferunt, ac in urhem habitatum comedunt,
vacuum relinquendo Palatium Caräinali Camer avio, ut
ibi moretur, quoad in conclave ingreftus fit. Adefl mox
Camerarius & poftquam exanime cadaver Pontificis non
nihil collußravit, omnia figilla & typaria defwich, qu<z ad ipfitm Datarii acSecretarii dejerunt, ne quafrans in
poflerwn committi queat, confringit. Gommimitur quo- que in frufta ännuluspifcatorius, cujus fratimina, ex ve.
terimore, cedunt magiflrisCeremoniarum. Ha&enus ilie.
Huic quoquefententi® acceditJOH.SAM. STRIMESIUS
# ) 9 ( #
ProfcfTor Regiomontanus In libro, qul infcribiför: Hl*
flori(kay Geograpkifka och Genealogi/ka anmärkningar hf-
ver 1724' ärs Pofttidningar i Königsberg, ubi ita habet:
med. fi/kare-ringen fbrfegla Päfvarna fina Bullas. Denna jfi(hare-ringen varder af Cardinal-Cammerlingen, tillika
med andra figneten Jonderjlagen, pä det ingen efter Påf-
vens död ma hunna dermed bekräfta och fbrfegla någon
Bulla. Quid? Difp. Magiftri Joh. Schoug Gothob. llp-
fa!.habit, dePapaRomanoA. 1718. eadem fere ufurpat ver- ba: Mortuo Papa, Lamerarii efi, flgtllum majus, quo Bullte fignari /neuerint, confringere. Non hie incommo»
de ejusadjungeretur typur, fed dolemus nob's deefle Ii-
brum, Gaüka exaraturn lingva, addito citulo, Hiftoire
des Conclaues, undedefcriptio exprefia po/Tct hatiriri.
§ IV.
Antequam Iongiusprogrediamur,ut clariora evadant poftea dicenda, paucajuvabit pr^monere. Primum nobis
Bullas Inrer ScBrevia occurrit difcrimen AudiamusMA- BILLONIUM,dere diploroadcaegregiefcriptitantem.Bre>
via, ut iliius utar verbis, dicuntur, quod brevi via feu
manu, remotis omnibus ambagibus, abfolvuntur, quippe
qucc a Pontifice, ut plitrimum, fponte & absque longa
rei difcufftone, conficinntur. Bulla v er o, ea de cau[Ja fiunt, ut diuturniores fint, IB ilh-e potiffimum, quse Car»
dinahum fubjcriptione firmata & Conftfioriales dicuntur.
Ipfa etiam ffgiila, quée literis Principum adpendebantur,
a fequiorls &vi fcriptoribus , tam Grsccis, quam Latinis,
Bull« nomine infignitas acceplmus. Vnde & ipfa: Princlpa-
les literaePcntificiimque decreta interdumBulla? dicuntur.
Rationem noroiniscraditKIRCHMANNUS: Bullie adpel¬
lontur^nonquod in iis confuleretur auf decerneretur aliquid
ab Iwperatore vel Pontifice, voce a Grceco ßshvj deducfa, Jed quod Bulla, id e(lt majus figiUum literis iIiisadpende-
B re-
# ) 10 C #
retur, «Ä altter Jane, quam olim Bulle pueris prttex-
tatis Romanorum. Sed alirer alii lentiunt. Iirmo a ffgil-
lis non nro diplomata diåa fulfle ßgilla legimus. Ron-
tifieum Romanorum ftqiUa, pcrgit MABILLON, proprio nomine, Ruthe vocantür, vocabulum Uteris etiam
Rontificiis, nedum figillis adpofitit, tribuitur. Alibi pla-
nius rem exponit, dum Refcriptorum Papalium tria efle generadiounturdi&itat.Cancellarie feu BulltePrimum diplomata, fecundumfacit, quaeinftrumenta,Refcripta
qusB Rrevia, & tertium Chartas, quar private Jeu Ute- poffunt adpellari. Prima Refcripta graviore! materi¬
as & beneficia fpe&ant. Brevta minores, at graves ta¬
rnen, fpe^anc caufTas. Sie, ad ElechvemSaxonia Pride- ricum A. 15iß* venit Carolus de Miltitz, Sedis Apofle»
lice Nuntius, caufla D* Mart. Lutberi, Jußarcinatusad LXX. ßrevibus Apoflolicis, quorum magnam partem ad-
fervat LÖSCH. A&.Reform. T.II. c. 11- & 16. ut bo•
minein opprimeret rZ dvccBn/Aart, ßve, ut fufpitabantur
il TtoWo) hs rijv Poofxyjv rys, Attulit idem rrv snayysÅU
siv allati tS 'Po& xfvah* Utor verbis GEORG- SPA- LATINI in Annalibus edit. Mencken. pag. 593. Tertü
deniqtie generisRefcripta privata exhibent negotia. Tan¬
dem obfervei velim triplex efife Papae figlllum, unum
magnum, unum parvum, ac infignia, ut ita dicam, pri¬
vata, non certae magnitudinfe, fed modo majora, modo minora, quorum iliud Authenticum dicitur, iftutl
flgiilum fecretum feu fecretl, feu annulus pifcatorius,
haec fnfignia adpellantur Gentiiiria. Buliij, tefte eodem MABILLONIO» adpenditur primum: Brevibus fecun- dum, & iofignibus Gentilitiif tertium. In medium ve-
niat JABLONSKY: Breve foll nach feinem urfprum7 ein Lateinifcbes wort feytt, dasfo viel bedeutett als einkurt-
zes Schreiben oder brief. Es iß aber vtarfibeinlicbery
das
# ) II ( ❖
das es aus dem Teutfchen briefoder nach NiederSachßfcber
muhd-art href, inLateinijcbeübernommen worden. Es wird
nichtgefagtt als vondenfend-fcbrriben, die der Pabflunter
dem kleinen ftegeU lab annuio pifcatoris, abgehen laßet,
und Breve Apoßolicum, ein Apoßolijchen Brevegenennet
werden. Sufficiant hsec propofito noftro.
§• V.
Prlfcis, fateor, temporibus Idem fam Breulbus,quam Bullis adponebatur figillum. Poft ex >rtum vero annu- lum Pifcatorium, illa eodem munita, bis vero foiis ve-
tus Üigillurn refervatum lego. Neque mox in Brevibu*
ufurpari ccepcus eft annulus ifte, fed multi intercefTere
anni, quorum fpatio, non nift in literis privaris adhibi-
tum deprehendes. Porro hujus annuli obferves propri¬
um, eurn femper eandem habuifTe facierm Cetera Pon-
tificum figilla, prsecipue Bullas, dlverfis temporibus,
diverfa adparulfle forma novimus. Sic primo infcul-
ptum, in antica, confpiciturPontificis nomen, at inpo-
ftica earum parte vocabulum Pap®, prsefixo otrinque figno crucl/. Alti fubinde Pontifices alia fuperaddkle-
runt, quod videre licet apud CIACONIUM. Urbanus II.
deinde, aliique fimlliter poft eum, ex una parte Bulla?,
hsec verba; Urbanus II. l\ P, ex alia vero, nomina S. Petri & S. Pauli cum cruce adpofuit. Poftea non- nulii Pontificum, pro nominibus Apoftolorum, eorum
imaglnes feu capita depingenda curarunt. Poftremode-
crevit Paulus II, ut, ubl nomen folum antea prsefige- batur, Ibl jam quafi Imago Papa? Infulati, coram popu- li multitudine, extaret, & fic porro. Verum enlm ve¬
ro, hunc annulum, ld quod mireris, Summ! Pontificis
furnmce aliaslevitatisfignum haudminimum,allquando mu- tatum, nusquam reperio. Nec eadem femper fuit mate- ries, In qua Bullas imprefTas Ieglmus. In fignando,
B 2 quan-
☆ ) 12 C #
quantum nobls conftat, nanquam auro, nifi in confir-
mationeJmperatorisRomani, qu®liter®, teileDOMINICQ RAYNALDO apud Allatium , inde nomen fibi Aure®
Bullae vindicarunr, argentoque nunquam ufus eft Pspa.
Contra , modo ceram, modo plumbum, tanquam me-
tallum, Scrvo Servorum maxime oonvenlens, eum ufur-
pafTe memini. Auélor eft POLYDORÜS VIRGILIUS,
tempore Agathonis I« Pontificis, in cera fignatum fuls- fe, donec Stephanus III. ejus nomiols Papa & Adria«
nus I. plumbi invexerint ufum. Audiarnus KIRCHMAN- KUM: Romanos Pontißces litens fuis Bullas plumbeas adpendeve feiere, res eft vulgo nota, quotl vero Vencto-
rum Pures etiam literas Pf monumenta publica plumba ebßgnent, id Alexandra Pontißci acceptwn referunt. Ut LONGUM taceam, qui his fimillima & maxime gemina adfert verba, Annulumveropifcatorium fempercer®,nun*
quamplumbo, imprefluminvenles. Utrum illafemperrubra fuerit, an aliquando alba, an flava, an viridis, dicere
non poffumus. Huic fairem fentenrise accedere vide-
tur M ABILLONIUS, dum ita loquiturx Annulis ßgna
toriisfucceßere ßgilla, qune magnitudine annulos Tonge pi¬
perant , pleraque penfilia. En in cera alba, rubea,
viridi, imrtjo etiam in plumba, auro, argento, Pf- in cdelatura expreßde imagines Rcgum, Pontißcuw, Prin- cipum, MiIitum, eeterorum. Nec defunt Epifcoporüm, Abbatum, Ciericorum, aliorumve exempla, qui vario, in figillis, ufi fint colore cer®. Ita MABILLONIUS:
Cereorum ßgillorurn cofores varii fuere. Ruheum adbi- buere Reges, Epifcopi, Abbates, Capitula Pf Conventusr
Clerici Pf Magnates: album Matbms Epifcopus Alba- ßenßis Pf Wilbelmus Remenßs Antiftes jec. XIh In Ii-
levisRicbardiAbbatis Compendienfts ejitsqueconventus ßgiU
hm ceva viridi conßat. Petiique fiauus colory quiRegi-
bus
# y n ( #
lus Francorum ab uno alterove feculo proprius eß, olitn
etiam aliis communis fuit: A'am Jubflaui eß coloris ß- giUum Vermundt Epijcopi Nouiomenfis fec. XIII: omni-
no flaui /igillum Petri Archiepijcopi larentafienßs, &
ficin ceteris, Pendulse funt Pontificum Bullae plunibeae,
quarum lemnifci» feu, ut alias vocantur, adpendiculae
diverfe etkm rr*ateriae dlverfique coloris fuerunt. Se-
vicea olim, inquic MABILLON1US, fuere vincula Bul¬
larum Pontificiarum, ut in autographis Bened. 111.
Nie. I UJ Urb. IL Cannabina etiam ab atinis be*
ne multiSy cjuale Job. XIII. Denique ex filo pendent figilla non Jolum Romanorum Pontißcum, fed etiamquo-
rundam Epijcoporum. Coloris porro non minor fuit
varieras in fericeis ailpendiculis. Quidam enim (erica
partim viridi, partim tiolaceo, rubeove: alii fenitus
ritbeo aut viridi vfi Junt. Hujus etiam rei, mutatis li¬
cet verbis, mentionern facit LONGUS: nioris c/?, ut
ex omni gratik Rej'cripto, Pontificis, fericeus funicu^-
lus pendeat: contra in quibusvis jufliti<e cf executori-
is literis canabaceus adponatur• Utrum vero figiilum
annuli Pifcatorii, in ipfis Brevibus cerae adpofitum > an
Ulis, per fila adpenfum, feu penfile, an aöfixum fit,
aliorum relinquimus judicio, Vero tarnen fimillirriiim eft, illud, quemadmodum in ceteris, ira etiam hic a
Bullis difcrepare. Sed ad alla pergimus.
§. VI.
Ad gefhndi modum quod adtinet,nobis refertWA- GENSEILIUS, Pontificem eundem collo pendulum ge- fiare folere> fed hsec confvetudo forfan diverfa cenfe»
bitur. Veterurn qui ocuiis colluftraverit fcripta, a!lun>
atque alium hunc fuilTe ritum manifefto videbit. Ufum fignandi unicam fuifie quondam annuli gefltandi caus- Uro
■fr ) 14 c ❖
fam, fndicat ATTEJUS CaPITO apud Macrohhim:
Veteres, inquit, non ornatus Jed fignanäi cauffa , annw tum fecum circumferebant. Fieri igitur poteft 9 ut hunc
antea morem fcrvaverit Papa. Curam porro annuli fi- gnatorii cuftodi cuidam ab Irnperatöribus olirn commis- fam fuifle audivimus. ita chartophylax erat cuftos an¬
nuli Patriarchalis, quem, ilic, a Patriarcha folenoiter ac- ceptum, in pedore geftabat, Quid igitur obftat, quo«
minus Papam aut Camerario fuo , il Camerlen^o del fa-
cro collegio, autSecretario, Sekretario di fua fantitä, qui Brevia Sc mandata Papse omnia fcribit fubfcrihitque &
nulo pifcatorio obfignat, Cfr. citat. Difp. Schoug. p. 77.
aut aiii cuidam cuftodiam huju* annuli delegafie cre- damus*
§. VII
Quando huius annuli inceperit ufus« dlfficlle ad- modum eft eritque di<ftu. Nam deficientibus Autftorum*
faltem quos mihi infpicere Heult, teftimoniii, certi quid
ftatuere non audemus Si vero dixerimus , cum non
ftatim, inde a cultu idololatrico Petrl , fed, interje<fto aiiquo fpatlo, cceplffe, tantum abeft, ut exiftlmemus«
nos a vero rccedere, ut potius acu rem tetiglfle nobis videarnur. Nam , quac rerum humanarum eft conditio,
non ullae artes femel Sc fimul, fed fenfim ac pedeten- tlm, inventas deprehenduntur. Quid multa? id teftafur longa temporum hiftoria; teftafur etjam, quod in firt- gendo adfequi non potuerit unus. Papa > id, pro viril», fupplevlfle alterum, ut in jf.II. monuifle fateglmus. An.
nulum aucem iftum,non heri aut nudius tertius, fed mul-
tisabhinc annis, immofeculis, ufurpatum fuiffe, credi-
tur. TemooribusAlcxandri VIII. < quem in medio, fe-
re feculi XVlI.vixifte conftat,eumfloruifie,certiores nos
facit STKIMESIUS, fed longe altius ejus repetenda funt prim-
# ) t$ ( #
primordla. Si quid ego novi > probe fubdu&is rationf-
bus, ad feculum XIII, & quod excurrit, ejus cunabula
referenda funt. Id nos credere jubent plures, quarum mentionem facit M^BILLONIUS» Pontificum Romano¬
rum liter«, quae omnes, annulum huncce, feeuloXIV,
& XIII. in iilis ufitatum fuifle probant: Credere etjarn
nos jubet MABILLONIUS, toties noeninstus, vir omni fide riigniffimus. Ita vero illei Nefcio> an multwn, an¬
te atmos quadrtngmtos, inuentus ftt annulus pijeatorius.
De eo quidem tiiktl eqo legi antiquius, quam quod refert Mafonus in demente IV., qui anno MCCLXW. Pontt»
fex renuntiatus, epißolam ad JEgiåium Großum, con-
fangvineum Juum ita concludit: non fcribimus tibi, nec confangvineis noßris fub Bulla3 fed fub Pi/caroris fiqtllo,
quo Romani Pontifices, in Jitisfecreris %uturgtur. Sed h«c hadenus: quo prlmum tempore in Brevibus eum con- fpicere liceat, nunc quoque dicendum» Id inuentl recen- tioris elTe «tatis auguramur. Praeeunte MABILLONIO,
ad Calixtum & Paulum Pontifices Remanos , quorurn uterque medio lere feculi XV. vixlr, ejusdem ufus ori- gJnem referimus, Ut iis, quae dixi, fides ronftet fua, ejus adferantur verba: Brevibus adpofirus efi annulus Pi- featoris [altem feculo X\\ qualia funt Brevia Caltfii IIB
& Pauli fi.Jub annulo Pifcatoris.
§. VIII.
Venio nunc ad miniftros Pap# & Aul« Roman«,
quorum opera, än obfignandis Bullis & Brevibus vel a- lia quacunque ratlone utitur. Piparn, qu« gravlorl*
momentt contlnent caufTas, Refcrlpta, fua manu fubferi-
bere & obfignare fulpicainur, minorlbus autem, &, ni
valde falilmur, omnibus» fub annulo pifcatorio datis, Brevibus, nunquam, nlfi perrar©, manum admovere,
Hi miniftri fuos habent fubmlniftratores, quorum larga
