/. N. J.
<1
£
Brevis Delineatio Moralis
SOCIETATIS
AD
AC1DULAS,
Quam,
Aiitloritate 0® Permtjfu Incluti
SenatusAcad.Upfalienlts,
Sub PRÄSIDIO
VIRl AMPLISSIMl,
DN. JOHANNIS
«®3!S889i©/
Phil. Pra£. Prof.Reg &Ord.
PublicoBonorum examinifubjicit
*ERICUS 559^SK2>$9t/ Joh.FiL
DalEKARLUS;
InAttdit. Gußav. Maj.WHicm Decemb.
Anni MDCCVI
vi?»
UPSALIiE,
Joh.H. Werner, &P. AT#
Upf, Acad Typogr*
S:£ R:<e M:tis VIRO MAGNM FIDEI,
MontanarumRegionum,
Fahlunenfis &Occidentalis,
Nec non
vSdtetté5c territorioru,
&
Utriusque Dalekarlia?
GUBERNATORI,
Penllufiri Generofisßmoque
DOMINO,
Dn. iacobo
Domino meoGratiofiffimo*
QUÄNDO. VIRTUTES.
TAM. ILLUSTRIUM.
NEC.INGENII. ATATISQUE.MEA.
NEC. HJ£.PAGELLAE. CURTISSI- SPECIMEN. HOC. ACADEMICUM.
REVERENTER.DO.
ATQUE. CUM. OMNIS,PROSPERITÄT
ME. IN.rOSTERUM, GRATIA".
SUMMORUM.
DiVOTE. AC.ENI- DéVptilHmus
- ■
E.
Generoß) atque Nobilisßmo
D OMINO,
Dn MCOLAO
»$^Ö3!S®3i©/
Regiorum Redituum,
Ex MagnoPortorioMaritimo,
DIRECTORI SUPREMO,
Mcccenati Meo Maximo.
MERIT A. FAMAM.
NOMINUM.
TENERITAS,DIGNE. EXFRIMERE.
UM. SATIS. CAPERE. POSSUNT.
SOLLENNI. CAMOEMIS. VERBO.
DICO. DEDICO.
TIS.CALIDISSIMA. ADPRECATIONE»
ET. SPES. MEAS.
CURÄQUE.
PATRONORUM.
XE,COMMENDO.
Ciicns, :>
93.
V I R O
^Amplißimo & Confultijpme
Dn JOHANNI
HOLENIO,
CivitatisFahlunenfisConluliJu- ßitia^quiflimo, Prudentifiimo-
que, Promotori ter-
Dn. SAMUELI
Thefauri Publici, quem Bancum_»
vocant,jamque prius Fahlunsetra-
Äabatur, Praefe&o vigilantiflimo *
fidiflimo: Avunculo, & Nutritio per annos bene multos benignifli-
mo, ob affe&um inme omninopa- térnum, curam quoque & bene-
§cia^ filiali obfervantia indefi-
tifllmo*
ijltmo ér ProbateFzdei VIRO,
nentercolendo.
Amplijfimo &Égregi*Digriitatis
Dn-OLAO®M33?Jv
ee-R© /
Rerum apud Fahlunenlés Me¬
tallica? & Lignari# Infpe&oti ad-
curatiffimo , Evergeta? fem-
per obfervando.
Speäabili HonoratiJJimoque Oft. 30^0'
00^
In Urbe Regia Stockh. Mercatori
integerrimo & prudentiffimo ; ob
mutuam fangvitois conjun&ionem
quovis amicitia? officio & ho-
norepröfequendo. .
Vobis, haneqmlemctmque otiimei äfiivalis ujuram, pradem per- petm in Pos obfervantiA, tc-
ßemojue grata 'voluntatis, in jjpemfarüorps, inpoßernm quo-
queiobtinendi, facram mitto at- que dtco. Deum^ utVos cum
Veßris omnibus dtuttsftmefeli-
eesfvifvatis&rvaleatts,ruemrQv
Ampliflimorum ac Honoratiffimo-
rumNominumVeftrorum
obfcrvantißimus ctiltor E. SJwil&tt.
PR&FATIO.
r'| ^Raffatiombus omnisgenerisin lu-
A cememittendispräfationesåddere,
inde abantiquo mosfint; & moralibus
inprimis iüotas,quod dicifölet>applicare
manusJemper indecorum habitum. Ce-
terum,quod aliismos autdecusejjefokt,
m/w mihinecef]itas lex eft. Certee- nim, fiquando adolefcentibus in fenio-
rum cbnjefpijocari in buccarn venerit,
/V/ veniamprafatos magis decebit. Efl, fiateor, &hicingenioh mei, quodfentio
quamfit exiguumpnm niji lufus qui-,
dam utpote in quem quadrare viden-
turlityri VirgilimiMantuarnRomam-
que,quam nunquam viderat, conten- dentis : putavi Stultus ego huic no- ftraefimilem &c. få'«zäHbtmagna gravitatis nonmodo concejfum, quin&
laudifiiitingeniishfijje; fic enim Stal-
titiamj Peäiculos Paupertatemlau-
darunt. Fällor an adolefcenti fimile quid, /«/eaföe,äg#1*conveniatßtutpa¬
tres handaquisfequaturpajfibus. An- fam rei habui ex iis, qua tn confluxu
hominum adfantes acidulos in Tatria
mea
rfiea contingereper aliquot annbs ob-
fervare potui; judicmis non prorjus indigmim ejje exemplum , quodad ect,
qu£inpoliticis prudenter &commode
dibfa memoria mandavi, conferretur.
In hac vero collatione , licetprobeJci-
rem quantum dijcriminis (it interci-
vitatumJtruduras &* haue privatum
hominum focietatem ; non tarnen ideo
nova bukreipotuianlerevocabula,&
peculiaresloquendimoJos'j fed necejjuin
mihifu 'tt, utaPoliticis intelligere§> po- litica quoque loqyerer Imgva,Jinonfo-
tius lallarem. Datatarnened, nifallor,
r opera, ut quidcorpusinter <£rumbram
Jjt dijcriminisubique conftaret. Debu-
ijfeteqmdern trablatio pluribus orhari
modis (fcreondiri-, verum imperataopu- fculo brevitas, neq;multum ms alieni
qjnererem, ea fere oimiia fepon 't jus-
Jtt, folamque dogmatumdelineationcm
tudemin chartamconjicipermißt; cujus
Peniamculpce ,/t hoc impetraveropr<e-
\oquio, contentum mebeatumqiiepreedU
cabo.
C D. A.
Caput Prius
Präliminare.
Tbef. I.
Uamquam apofteri-
orimanifeftüfit,ho- mines, faltem poft depravatam natu-
ram , folitariam_,
non pofTe agere vitam; & intern,
omnesconftare poffit, quidquid«eft
hominum, ex uno pari conjugum
originem dueere potuifle: per ab-
1 raäionem tarnen, n$elioris de-
clarationis ergo,uti concipere licet
talem hominis conditionem, qualis
A futura
futuraintelligitur, fi omnis ipfi de-
negaretur cultura, aliorum indu-
ftria 5c inventis accedens: Ita irL,
eo ftatu homo quoque deprehendi-
tur rationalis,legibustantum natu- ralibus obligatus,immunem abhu-
mano imperio fpiritum ducens;
jus aliquod ad omnia,non aliena^, habens; res, a&ionesque fuas ipfe
arftimans & regens; utpote de qui-
bus alius, ob eommunem aequali-
tatem naturs, & cujusque fenten-
tia? inefficaciam, nequidquam fibi
putaret cogitandum, aut quasren- dum; atque adeo vere illa früitur libertate, qua? fibi optime compe- titperinnatam generis pra?ftantiä.
Sed quia verum eft hoc: fac ms
fingulos: quidfiimus ? pr&da animali-
um vifiim#, acimbecillimus & 'ß~
cillimusJängvis. Seneca Üb: de be-
nef: Quare certo nobis perfvade-
mus hominem, pro obligatione fui confervandi, a natura injun&a, &
ftudio ipfi quoque appetitui infer-
to
to,fegregem illam damnafTe vitam,
& vi rationis focietates inifte pri-
mo fimplices, mox etiam compo-
fitas minores. Tum denique homi-
nes, ad omnem fufficientiae&com- modi finem obtinendum, ex pluri-
mis minoribus, civitates feu impe-
ria civilia conftituerunt. In his au-
tem ultimo acquiefcentes majori
vitas praslentis felicitate fruuntur.
Th. II.
Clvitasautemtis plurimorumconftituta,viribus atque_»aduna-
voluntatibus, novam omnino offi-
ciorum rationem exigit, obfervan-
dam inter eos, qui in eandem con-
fentiunt: videlieet libertate, quam
ipfa confentientium ratio,perleges
ut plurimum pofitivasciviles,tem-
perat, fe abdicunt flatus naturalis,
quoadfinis Civitatisid flagitat;qua-
re curas acftionescß fuas ad falutem publicam dirigere debent. Hinc,
civitate conftituta, nova quasdå,ex
impofttione civili, exiftimatio ho-«
minum
4
minum örtum cepit: qua?difcrimen perfonarumaccurate obfervandum
innuic,perimpofitionem titulorum,
& munerum publicorum fubordi-
nationem. Cum nihil aliud lint
tituli, (quos vulgari in fermone chara&eres dicimus) quam figna_»
civilia cujusque honoris atque o- neris; notumque reddunt ordinem conftitutiones,quasSRangorfeningar appellamus, quibus cives, naturali¬
ter pares, difcriminantur. Dicitur
autem civilis hsecce celiimatio in-
tenfroa, qux, exjudicio viri Gondl¬
et eruditionis Pufendorfii, in eo
confiftit, qvod Jeciwdum illam, per- foihe, alias qrioad exifhmationem jhn-
piicem äqualesyjtbi invicem prxfernn-
turj proutmilpr# altero mjunt, queis
aliorum animiad exhibendum honorem
permoveri Jolent. Et funt fane in_-»
omnibus civitatibus Miniftrorum,
' quibus negotia reip. incumbunt_>, Civiumque vulgarium, quibus ob-
'
féquii gloria relinquitur, ordines.
5
Afqne adeo, vel hocmodo, bona^
ex parte ja&uram libertatis & x- qualitatis naturalis homo perCivi-
tatem fecit; cummulta facere debe-
at, qua extra civitatempojhüs minime
fecijjet, contraqite omittere, qa£ cordi
maxime iWiJmit; eleganter prorfus
Thefmarin not:fuisad Hug.- Grot.
Th. III.
CEterumdicamusnonconditionemeo delabimur,quacun-ut
que adventitiam libertatem plane_>
omnemtollerenaturalem; quomo¬
do deterioris omnino conditionis
effet membrum (ocietatis, quam in
ftatu degens naturali; fed ufum e- jus legibus circumfcribere pofiti-
vis, atque ita ordinäre, ututraque
conditio mutub infervire queat, tantumquedeuna detrahere,quan-
tum in altero llatuTalus requirit fo-
cietatis & reip.commodum ; quifi-
nis Civitatis quöque eft, nee obti-
neri poteftfine diftin&ione & ordi-
ne civium. Hiec temperata liber-
tas
6
tas in quacunque forma Civitatis re&a, omnibus aequaliter competit, fiquidem illa intelligitur legibus
communibus munita idoneis, qua?
omnium libertatem <equaliter tem-
perant. Unde non eamodo libera
manere intelliguntur, qu^e per le-
ges, vel fpecialiter permifla funt,
vel omifla; led etiam quod cives imperio non fubfmü* in illis rebus,
quse fecuritatem & felicitatem aut totius Civitatis non interturbant,
autfingulorum: verum pro arbi-
trio, quod bonum videtur, facere, j poflint: ita quidem, uü cum aliis, quanquam diverfi ordinis civilis,
at tarnenquafi cum ^qualibus, pa- öaferireexufufuo privato queant.
Imo, cum cives linguli,quatales, äquales adhuc quodammodo lint;
utß vita in aliquas wßdias, (iin vim,
ßin tela autlatromim aut tmmicorinn incident, omnishoneßa ratio fibi ad¬
huc conftetexpediendaejalutis. Cice¬
ro x. ofF:<3c pro Milone. Pulcre ita- que
7 que quidam internicentes libertatis
radii civitatem adhuc diftingvunt.
Th. IV.
FrRumpuntvterdum attributaautem evidentiuslibertatis na¬in-
turalis inter homines, diverfas etia
dignitatis civilis; ubi cafus,aut u~
fus iftam civilem diilin£i;ionem_,,
vel non ita accurate poftulant, vel quaü ultro abnuunt': utpote in ex- teris, in naufragiis, inque illis, qui aliquo fortunas cafu laborant; qua-
tenus amor fui ipfius nunquarru
non poteft ipfis quaii pro lege eile fubigente, ut fi falvari juvarique_»
velint ab aliis, etiam nonnunquam
extremas fortis hominibus, exuant
tantifper dignationem fuara civile, induantque habitum asqualitatis.
Poftremo, nitido cum Iplendore,
jucundaque fvavitate , ufus cujus-
dam a?quälitatis refulget in iis, qui
peculiaris utilitatis, jucunditatisqj
illis communis & privatas caufa_»
eonfpirant; Öuemadmodum etiam
inter
8
inter eos, qui hofpites ad fontes
acidulos valetudinis ergo conflu-
unt. Horum focietatem paucis de-
lineare jam eft animus. Eft autem novum, & quantum fcimus, nemi-
nianteata<ftum,quod molimur,fpe-
cimen morale: Separatum quoque
ab ea traSatione, qux civiles con-
ftitutiones, has focietates concer- nentes, proprie fapit; nifi forte a- licubi, exempli atque illuftrationis gratia, in aéhi exercito eas tetige¬
rimus. Tusevero humanitatis e- rit L.B. fecundum Deum prafttare,
ut nos ccepti non poeniteat, & fi
minus ha?q tibi placuerint, qua? ru- di Minerva & feftinanti manu con-
fcripta funt, paratam nobis excufa-
tionem habere.
Caput Pofterius
Ipfam coniinens tra&ationem.
DUmias confideratioriemipfam locietatis adaggredi-Acidu-
mur, paucis, quid libi velint ver- ba_->>
9
ba, quibus hane cireumfcribimuß
tra&ationem, indicandum eft; non quod obfeuritas aliqua verborunL*
fit, quas tale a nobis fevere exigat;
cum ejus fint generis utLatio orl- ginem fuaro debeant, & clare no-
Sram oftendant fententiam : Sed
quod receptus plerisque eruditis
mos quafilegis vim penes nos ob-
tineat, cui etiam obfequi hoc tem¬
pore pulcrum ducimus. Infcriptio-
neitaquepraefentisdifiertationisin- telligimus Corpus quoddam morale grotantium hominum> diverjts ex löds
temponbusaflivis coeuntiuni ad fontes
actauks, ibique aliquod temporis Jpa-
tiolum degentium,ut falubritatefruan-
tur fontium valétudinis recuperandß
miteonfirmmidagfatia. Varia pas- fim occurruntnomina, quibus fon¬
tes acidos denotare volunt fcripto-
res, Dicuntur enim medkatorum
iorrentium vem; medicatifornes; aJ
cetofafontalia; aqu<e ferrate; aliiß denique aliter, prodiveria ipforurcv
B qua«
JO
qualitate. Utimur aut^m nos ad
eos defignandos, voce acidularurn
abfolute pofita; videlicet quas ut-
plurimum in vulgari adhib.eturfer-
mone. Sunt veroAcidul#^prout_,,
qui eas definiunt, dicunt, aqtue aci- dulqu#fapore acido & viribus alns
amineralibus imbut#, morbosconveni-
arter adhibit#depellunt; vel fi mavis cü^crödero in Pharm:Med:Chyrrn
iib. 5.Suntaqu£ metallic# médicat#a-
&ufrigid#yacidi magis vel minus fa-
poris, mineralibusejjentiis in terr# a-
byjfo impr#gnat#. Sed hafceScalias
Acidularurn definitiones, fmtno
probsé, an minus, aliis examinan-
dasrelinqüimus*
Tk II.
jTVE ortu Acidularurn communis
JL/fere efl eruditorum fententia,
cui 6c nos ädftipulamur, quod ori- ginem fiiam rererantad congrega-, tionem illam aquarum, quag Gen:
I; in unum legitur fa&a locüm j.
b.e»inquit' Terferus, inßngula hca^
ne
il
necreäamustotam aquarumvim in u-
num Oceanum congregatam. Undea-
qua adterra? cavernås, gravitate.*
5c fluiditate fua, ada&a, vi caloris
fubterranei in vapores folvitur,qui
eademvi furfum pulfi iterum, oc-
curfa frigidarum particularum, a-
qua fiunt: qua?, per occultospro-
filiens terra?meatus vim medicam
a fpiritu vitrioli, falis, & aluminis,
a quo impra?gnatur, accipit, atque
adeo fons fit acidus. Id quod plu-
rimis Jac; Franc; Vicarius in (iio
Hydrophilaciocap.5.fe&.1.necfton
Anti le Grand Jnft: Phil: partis 6v
cap. 11.Hujusmodi fontes plurimi
ubique réperiuntur, 5c paflirn a Geographis atque Medicis defcri-
buntur. Horum magnum nobis
numerum fiftit Job: Jac: Wecker
inAntidotario fuo fpec; Hifcetem- poribus c#lebrantur inprimis iru»
Germania Spa, 5cHeilbrun; in Da-
nia fons S,Helena?•, inSvecia
xoi/ SMjtebefg/ @<JWan/ Sabfcra
X2
©UrbttUUtdt/ Sc plurimi alii, quos
omnes recenfere noftrum non eft.
Quando autem Acidulae in varios mortalium ufus Sc commoda pri-
mura nota; fafint, de eo certi
quid definirenonpoftumus: Quan¬
tum tarnen conjicere licet,nihil du- bitationis fubefte poteft, quin, pri-
mo fortuito cafu deinde lenta ob- fervatione Sc experientia bibentiu,
fere utaliaefcientiae,ita notitiaquo-
queAcidularum, primis tempori-
bus in mentesirrepferithominum.
Id verum eft eas fuifle tempore«»
Chrifticelebratas; ceu quarum cre- bram faciuntmentionem fcriptores
lllorum temporum; Sc praeter all-
osPlinius, qui meminit Acidulze
ab TeanoSidicinio quatuorM.paf- fuum, quse frigida eft. QucE in no- ftrafunt Patria Acidul^, fuperiori
demum inclaruere feculo; quam- quam multo prius claros fuifte fon-
tes affirmemus; fed qui propter^»
Üiperftitionemobftru&hfinedubio,
aut d
aut debilifeati funt, adeoque quoad
ufum plane negle&i, oblivionique
traditi. Omni igitur^voto optanaü,
ut in Dei ipfius glorkm, noftrum-
que commodum fruamur Acidu- lis, quasjam habemus.
Thef III
ADliciusindolem noftra? focietatisnofcendam, abils incipien-fe-
dum> docente Ariftotele,qu£ mtlora
nobisJunt\ i.e. a fine, quem quivis
in agendis certum fibi propolitum
habere debet; quatenus a Deo in-
telle&us lumine donatus eft. Eft
autemfinis, indiverfitate membro-
rum hujus corporis moralis, unus
prascipuus, quem inprimis inten-
dere intelligitur & debet quivis, priusquamadhane adjungit attem- peratque fefe focietatem. Sanitas
fcilicet & corporis, & animi, vel
corrupta reficienda, vel integra_»
confirmanda. Huic fini quae con- gruant, conftans propofitü facien¬
di habeatomnis hofpes; non modo
W" . .■■■
per connatum fui ipfius conferva-
tiunis amorem, fed& quod a Deo,
ad colendam focietatem procuran-
dumque publicum commodum, de-
ftinatus fit.
Sed hic in ipfo moxintroitu ob- jicit fefe nobis qua?ftiuncula; an li-
ceat moraliter, homini integro uti Acidulis, quae folis aegris videntut
divinitus infufae ? Non enim dubio
caret:miflis quippe aliisrationibus,
cum tam pretiofo Dei naturseque-»
beneficio ludere, ceu pueri lapillis, impium videtur; pecuniaefiimtus-
que in vanum, non in neceflfaria efFiinduntur; denique Acidula? fi
non omnem, certe magnam parte de cura civili & domeftica remitti
amant: qui autéfefe praeter necefli*
tatejmunerib9 civitatis fubtrahunt, n5pro obligationeagunt. Nestame affirmamuslicerejrmo,Quod fxpi-
us quodammodo nefcientes a?gro- temus, variasque zerumnarunu caufasfbveamus; quum nullusun- quam
i5 quam in toto orbe fit, qui de undi-
quaque optima fibi gratuietur fani-
tate, utpote quse /V/ natura dari ne- quit, fedJola mente apprehendi: Ant:
le Grand Infi. Phil, part: 8. c. 23»
prudeiis vero, (quales nos ömnes decet effe,nec modo qüae ante pe- des videre* fed etiam illa qua? funt futura profpicere) morbisatque e-
orum occafionibus mature praeve- nit, ne altiores agant radices, &
denique fummo cum dolore ma-
gnisque impenfis vix depellantur*
Quae res, quia deftrü£ionem cor-1
poris, facultatumqué diminutione
minatur, rationi repugüat. II:dö Quid magis convenit, in quantuitt
rationi obfequimur, quam ad eam
adfpirare fclicitatem, qua? ex pru- denti viriumnöftrarumcorrobora- tione nafcitur, & quamDeum fpe-
ramus oblaturumexAcidulis,quod
animus, a feriisabftra&us negotiis,
converfätione aliquando iaxiori cü
tariis varioruiii ordinum homini-
16
bus; ünde difcurfuum amicorum,
jocoforum, & jocoferiorum varie-
tas; aliaque, quibus homo quam_»
optime componatur ac demulce-
atur, alacriorque redire poflit ad
officia obeunda, tam publica,quam privata. Quibus pofitis, III:tio,nul-
la tam rigida & conftans legunu»
pojitivarum pr^fümitur obligatio, nobisque a Civitate impofita, qux
non interdum neceflitati proprio
falutis confervandiP, aut etiam ho¬
nefta*modicaequerefe&ioni virium
cedere veliü; modo id in pofterum
Givitati reftitui queat, quod in_»
prajfentia officii ejus remiflum in- telligitur, ubi fanifati noftra? con- fuluerimus. Hanetainenquasftione,
ita ingratiam non paucorum aflßr-
matani,lic me limitare decet,'ut fi-
mul cautum velim quam folicitiflt-
me, ne libfpites, minus laborantes,
afflitftioribus fcaridala dent irregu-
lari potione, aut lifeeriöri vita, ne-'
gligentiqne diarta; unde faepe
grorum
grorum querela*exjufta zelotypia
äquarum, & rigore debitce dixtse, cujus jugo ipfi premuntur. Nec
minus dubitationis "inde datur ,
quod findpluVimi quiindignumju-
dicent, medelam ab aquis que¬
rere adverfus animi segritudines.
Sed hi erunt fere, qui, nullam fi-
dem furnmorum virorum teftimo- niis habentes, tot homines undiq$
hifce reftauratos negabunt. Hi,fi didicerint, morbos totum aggre- di hominem, licet in corpore ma- xime fentiantur, utpote cujus ex
intemperie potiflimum oriuntur ;
nam cum ejus inftrumeritis , ad
fun&iones fuas exequendas, uta-
tur animus, adeo vitiatis illis, vi
ar&iffim^e uniönis, ipfe seger pu».
tatur. Quare defmant mirari atep offendi, Acidülas in morbis animi
fvaderi atque potari: quippe qui-
bus fingularem voluit ineffe vim ,
fummus omnium terum modera¬
tor, ad affe&uum quoqueturbines
Q domai»~
i8
domandos, Id qttodexpediuntjere- nando, exammaifdo, hilarando , au-
gendoconturbatos, triftes, imminuto$%
&imbeUesJftiritus: Job. Fran. Vica. in Hydrophilacio. Quam etiam ha-
rum aquarum fmgularem vim ex-
primic Nobil. Medic. Do&or Sam.
©fcagge ♦
Set fldrar tvärt förftånö från fropé
orenltcjjjet/
Cd) ftillitx finner rott) inbiflabe for?
tretet*/
Set tvafTar (nerfaf rent/ Det fnernati få tvdt trodttar/
©5 at förnuftet rdtt jut dmbete för?
rdttar.
Stt igittir, aitSeneca, Medicimapui
agros ufus , apud fanos honor. Sed
ad rem propius.
Thef IV.
SOcietatis adgis remotus.Acidulasau&ot& univerfalis Deusma¬
eft» qui, & omnis fanitatis au&or, hominem ad beatam vitam in fuo genere creavit; ideoque focialem vitam, fub ratione medii, ipfi pro
impe*
*9
imperio injunxit, 5c eo quoquelo-
corum contendere, eamque inire
voluit focietatem , ubi fanitatem ,
ex debita Acidularum fruitione.»
oblaturus eft. Caufe vero proxi¬
mal & particularis rationem Medi-
ci habere videntur : qui, confilia
fubminiftrando medica, faciunt_*
pacientes huc conftuere. Unde_>
Jfienter traditum Deum efle audorem janitatis , Det inftYumentum ejfe na¬
turam , jed uiriusque miniftrum diet
Medicum. Lud. Ccelius RodiginuS
Leét. Ant. 28. 11 videlicet cujus per manumfati beneficium adnosper-
vemt. Sen. Q^N. c. 38. Medicos
autem, ut fuasrecfte peragant par¬
tes , aegrisque profint , commu- nemque fuum hofpitumque feriant fcopum, virtutibus& intelle<ftuali-
bus & moralibus nonpaucisinftru-
<ftos, nomine hofpitü jure quodam poftulamus. Non eft res nauci valetudo, fedinipfa omnistemporis hujus conftat beatitudo.
zo
«O abta f)d(fä/ Du all (jobftefé f;o^|ta goDai
£öår fdttfjcfé ffjron; od; att mår ml fdröäenba bort}.
$Bdl dr tf>en man/ fom tu 60or T>ooé/ ocf; fan ff)ct froba:
$an (cftoer cjlab t bacjttcj fröcjD/ fdru*
fan fot'0.
& quse plura prorfus eximia No- bilifT,Stiernhielmii encomium bo-
jia?valetudinis habet. Quare, non modo Magnatum valetudo, fed 8t
inferiorum , pauperumque curas
cordique efle debet; nam ut cor¬
pus naturale, non modo capite_>,
fed 6c calcaneo aogrotare poteft;
lic refp, a?que in minimis atq; ma- Ximis laborat certe in divina illa rep. Hebrasorum, ipfe Jehova pau-?
perum ubique rationem habuifTe
folicitam abunde conftat. Itaque, praoter artem medicam, & expe- rientiam fingularium tum medica-
camentorum tum hominum, (vah
quanta loquimur, & in medico c- tiam*juniore libeutes fupponimus)
virtu-
21
virtutes moraies in idoneo MedU
co non minima aut paucas requi-
ri videntur ; fcilicet genus quod-
dam fortitudinis, temperantiam ,
verécundiam, raodeftiam Sc affabi-
litatem grata & decora cum gra- vitate conjun&am , juftitiam, vi- gilantiam, fmceritatem, fidem, fi-
lentium: Quid deprudentiamorali
& medicaloquamur,quaeadeo ipfi
eft propria, ut, vel a a hane folam
inftitutus videatur ; adeo multae funtejus, in laxiore hac focietate,
occafiones exercenda?: nam cuiil.
in genereprudentiaPhilofophisau- diat virtus optima Sc perfectiflima,
hxc fal quoque temperamentum,
Re&rix reliquarum omnium intel-
le&ualium moraliumque effe vide¬
tur. Ha?c medici confiiiaria Scco-
mes palatina per omnia negotia_»,
five homines»cujusvisconditionis,
coituros , five congregatos five a-
bituros {pe&emus. Ut enim dum t
innrmis confuluntde tranfituad A- cidu-
22
cidulas, confoetudinem valentis &na¬
turamcorporis cognofcant. Cicero üb.
2.deÖrat. Ita grave Vitium eiletin-
advertenter patientes ad Acidulas • ablegare, qua?propter diverfitatem
tam bibentium, quam mineralium
aqua? contentorum , non a?que o- mnibus prodeffe poffunt. Pari prudentia quoque in ipfa curatio-
ne, & poft illam, quin in univerfa hac vita & xonverfatione opus eft.
Quare nec confultum iine medi-
co utiAcidulis: fußentaturenimva¬
letudo notitia jtticorporis objerva-
tione eorum> qu<e aitt prodeffe aut ob- ejfe folent: Cicero Off.2. Haneve-
ro notitiam, quiipfe minus callet»
optime iibi confulet, bonum, mo¬
ratum, exercitatum, 5c prudentem
confulendo Medicum. Qui, ex praseepto Seneca?, tibi quantumam-
Mes, quantumexercearis monflrabit:
ut naviges vifcera molli jadationc
concutias: quibus cibis utans, vinum,
quando viriiim caufa advoces, quando
inter-
intermittas. RefertRodiginus,quod apud Locros Epizephyrios lex, fa-
lutis ergoobtinuerit, St quis medi-
co non hnperante,jalutts ergo meractus
haufijjet,perinde ac capitalem admijtß- fet fraudem, morte fcelus expiabatur.
SiCjUtutnon fubparipericulo,prin- eipem fere locmndnterconflitutio-
nes, ad.quasdam Acidulas,fibivin- dicat; quando praecipitur, ne quis,
Medico inconfulto , fontem bibat Acidularem.
Thef V.
POrro, focietasftituitur hominibushaec noftracujuscuncpcon-
fexus 5 nationis, & conditionis, eeu materia quadam, idonea ad ea re-
cipienda, fuftinendaque, qu<e po- litice ipfi competere poflint.
Qua?ftio autem hiciticidit; quod
Cum Acidula? omnibus exfilire vi-,
deantur, ad arumnarum depulfio-
nem; atque conftet inveterata ix-
pe, defperataqué a. medicisvitia^
ibi. percurata: an, &quatenusilli'
