Aus? iciö S. S. TRINITATIS ''Αρχων
ΑΤΑΘΟ%
Seu deBONO
PRINCIPE
ΔΙΑΤΡΙΒΗ';ÜiJä/iiw
inllluflriß T^eqt'aAeaåemiλ
VpfalienßptrmißuSenatusPhilofophiciSub Prisidio
M. PETRI
AURIVILLII
Grarc.LißgvProf.
Ord.& S.
ThcoL
Extraordinär»
*PulbliiO examinififiit
LAURENTIUS ALSTRlN
Wernal.
In Αad,GuiUv. ad diemjpJjaeuMii AknO i«77.
i] F S A L I
Ircudit HbkR-icusCur10 S. R.M. Sc Acadctsi« Vj>&ieAfc Uibliop.
ΠΡΟΑ ΤΛΙΟΝ
Α 'ξΧων "Χ1*?*?Λγώχί
Qvcrénon minus quamgravtter
fcribit,
quoglorioßus
cumMufis
conjunxtffe Martern,
vix
quem-quam
dixeris,
Xenophon
K^.vaih βιβλ. by$.
^THagna
nimirum
famtlia
Respublica
eft
,&
Prin-I
cepsplurimorum Pater, qui
baud
aliter,
acqui domum
regit,
quo-po([it
modo,
/#«
confulit
pro-Jpicitque
fubditis,
utquamfelicif·
fimé
agant. ° 75 «cpm« r«yτγ<ιμ-07TÄ)f fxyjwn αυτιίς Tupoc^tc
c^Afi-ψΊ>&pXuv τ'
σνμβχλίυΐ
πκ~^χο-μ,ίνοις,αφ'ωνμ,Λλις·'av
kvS1Οί/Αονχνπς
rsAwgy.
iWe
&*
officia
Patruf
a-milias,
Boniqué Impcratoris
egre-confért Socrates
in
colloquio
cum
Nicomachide
apad
laudatum
Xenophontem
^μνημον^μάτων ß&\
y. KCtj Ο ΝM9[*>&#$ης, μα ΔΓ {ίφη)» ω"Σωκ^ιτίς, che αν mrv ωμψkyu σ* &%%'
foq ως Äyocfy οι^νόμοι, ayctfti fgßwjyu
av ««v. κ9ι (eipsf) ίϊζτΰσωβρ tu ipya cκα,τίρϋ αυτών ,'ίνα ίώωμιν τήτζρον ταοωτα \ςιν, tj|
24Ηανυ
yt, $(pjf.©υκί?»
(e<P>|) τ» aar "λ^χομίνους καττ;Κοϋς τ«λ) £ΐΛΓ«3"«ί· ίαυτοίςφ^σχ&αζδΐν,
αμφοτέρων •ςινβ^β*; Κα) μαλα, gip^ τί q , ts *z?ö>-ςχ,τίίν ΐκΛς-χς cfkm^etov? Trgprletv; Κα< τκτβ,gips?· Κα) μψ ^73 srirκακέ? χ$λ<ί<* ζ«ν» ?cenr άραθ"έ;<· τιμα,ν αμφο-άροις οι»paj &ζρ(»ίκ«ν. πκ'νυ
ptyu
χν, Ιφη. To^ CW\jzrqx0itf ίυμίνας τηΐΗ&ννι πως χ καλόν αμφα-ηροιςj Κα) τχτϋ, %φη. ΧυμμάχΧς ^ κβοη$χς πξοσιΙγί<&ξ £«ku m ονμφίρη* αμφοτίροις, tjx$ πάνυ μ(νχν3 Ιφν\^ Α?λα φυλακτικχς των όντωνche αμφοτίρχςπρο?' r,%\; Χφόδζμ γ , ίφη. 'ουκχν ^
ο^μμίλί^
%φίλΑτάνχς άμφοτίξχς πζθ(πίκ\ ©§) τα <ώ-Tfc>yg/jpa. ΎοΖτλ μίνχν (εφη) tfkvtuομοίωςαμφοτίρων kh. Et ψΛ
pllir*
mCmO-au11or atato locoerudite&
tfißi perfequitur.
In
Maltis
fané
BONI PRlNCIPlS
&
Patrisfamilias convcnit
munta.Uterqué
utfibi
fubjefti rcfté edt*~
centurfS*
inculpaté
vivant,
pro¬prio
curabit
exemplo,
in
excellen-ti
fede
pofitus
normainf
ar,ad
quamfinguli
fttos förment
&
effin-gant mores.
Ρ
orrå
utrique
inter-eft, β
Je
Jahos velint,ßibditos
fi¬
bi non timore
fed benevokntia
&*
amore
objequentes habere
atquemorigeros,
bonos
item
acdiligen-tes
pramiis afficere,
matos
verb
&
officium
fuum
nonfacientes
pu-nire,
imb interdum vir
gam mo-do illisoflendere,
atquefic
metum
pro pxnaincutkndo,
peccantes
emendare. Hoc
[ecum
reputansBurgersdtcius,
Bonum
pruden-temque
Fatremfamilias
non ib-lumlum bonum civem efTe fed cti*
am maxiaie idoncum ad
Reai-pnblicam
geiendarn
condudit.
Id.Dod. Oeconom cap. ι.β. ίο. De Patre illo PubItco, e?o
argu-mentt
pra>ßantia Qj9 jucundttate
permotm,
exercitii toco,
exeru-ditorum monumentis
aliqua
solle-giy
colledaque
examini
tuo> Be-neyole Ledor,fubjtcere
nondu-bitavi. yerum cum non
ignorem
buic
negotio
ingenium
meum quamßt
im
bar,Tuam
imploro
boni-tatem , meisaußbus
ingentique
te-nuitati
condoncs, Qf
excufes
qua-cunque
deprehenderis
ad
eamnonvcnifle
psrfeclionem,
quam ma^ turius tmm hicdeßderare poßet
ingenium.
de
& hifce
meis
co-natibus
β
noneruditis,
boncftis
tarnen
favc.
Car, I.
Όκοματολογι'αν
εχ ιί 1 bet·
Perarprctium mc fa*
åurum ipero* ii
pro-utilinonminus
acne-ceiTariOi inquc
icho-Iisjam diu rcccpto
argumentum aliquod
traftandimorc, abcxpontioncvocis*
mcacdifiertationis feccroinitium, prat-icrtim com iic faciiior ad rei ipfius
cönfiderationemfterni qucatvia,
jux-taillud Ciceronis ncutiquam
fpcrncn-dum confiliumi In prmeipiv omnium.
difputatiénumfierioportet, ut quidt
Hud
fit,dtquodifputetur,
expianeiur,
ne vaga~riΦtrrarecogatur oratio
„
fi
it qui
inter
fe
dijfenferini,noniåem
ejfei!!ud de
quo agt*turmtedigtnt.
Lib.
i„deorat:
n, J4.$. i. Quod autcm
natales
voeis
Trintipisattinet,parumintercfie
vide-Cur*utrumå caput, ancapienåo
dcduca-tur. Sunt qui å eaput
defivant
qux-cunqueliteram Tin
obliquis
lervant,for-formato gcnitivo in cipiw: å caf>iendg
vcio ,quae non aiiumpco Γ, ingeniti-vo bciunc CupU vel apis vid. Becman.
deÜrig· Lac.ρ. m. 5 57.VoiT in Lty~ tnul. Q o indicio coniiat t» Princeps
aVrimum&eapiendo eile natuαϊ, undé & vi vociseumqaiprimusca, it denouc.
•
§. 5. HoAti^ov eiie vocabuium rim
cipis neminem niii lacinicaris ptorius
ignaruni latere puto. In miluia Ho¬
rn an a fuere viriwtjuvmes didi
Primi-pes, armis maxin e iniignes, Anton. Thyi. Antiq. Rom.p.m. 54. Liv. Iib.
8*cap 8. ApudRomanos fihiquoout
Imperatorum capicndis munenbus Ma-giftratus deftinati, Princtges juventutü
aomiuabantur Ant.Thyf.Aneiq.Rom, p. m. 313.Jacob. Pont.Prog. Lac. Iib. 4. prog. ι 7» Princeps tnbus vel famtltte
gentis ahcujtis,
eß
qut ejusdem tribm (3fawtli* heminibus prafefftu eß, Gr&cis ψυλαρχ& diffus : Princeps weih (UmuA
alicujusefl prtecipuM (3Juperierimfamiha urta(eu domo tribusaheujurqui grace αι~ citur ·πατζ/άργν\ς, AlthubPol.
cap. 3.
n. 6. 17. Diabolns vocatur αρχα» J
jccV^# τar# Joh. 12, 31. Achcnienfes
cer-cercum quoddam genus
Magiftratus
*Αρχονmg appellarunt
Vcll.
Pat.
lib.
\+c. 2. jVieuri..de Archonr. Praeterea is,
Jfrmcepsincerdum diciturqui alicujus
rc Caput eft,cauia vel auftor.
Eil
ÖCτο Prtnceps nomcn ordinis idem ac
πξωτ&apud Ciceroncm & alios.
Prirt-tipes quoqué non raro
audiunc
λ/α-gifiratus minores.vid.
Alchuf. Pol.c.
n. 24. 50. 51. 55. Quibus omnibus
fignificationibus ,.aliisque ejusmodi,
ίϊ
qux fint, miftis, perPrincipemintelligo
eum qui fumm Magißratns fungirqr muntre , hoceft, penesquem iumma
rerum eil poteilas, & cui reliqui
omnes parerc neeeße habent, §. 4, Συνώνυμα curiofé inveiligare
quamvis non adeo fit necefTarium»
nonnuila tarnen , né fieco , ut ajunt,
pede.ea tranfiiffe videar, pro iolito
adpofuiile juvat* Prtnceps alio nomi¬
ne dicitur Deus, Pater Patria,
Procu-tatar Dert Vtcartus Det, Nutntius
Eccle-fia, Rerum moderater & arbtter, Rex>
Dax, Cußos poPuli,ßattts putttn Tutor, Curetor, Defenfor , Reipubhea Caput, Det
minißer9[ervuspublicusyAmma ΘSpiritus
vita-vitalisimberü, Angiitis Dei, Lucerna
P/i-publica.Graece ϊιχων
ίμψυχ,®*
©£*,incav®ε£ ¥ τπ&ντΰί α-ωζοη®*, παμψ λαων &C.
Quorum tamen plurimanon tamw^
νυμαquam
Ιγκωμια,
eiTe
dikerim*
Cap. II.
Societätis civilis
caufam
&
neccßitA*
tem
monßrat*
§· i. v
EXcuiTa
fturus videorjam
'ονοματολογία,
non ingracam,rem
necfa»
prxfenti inftituto incopvenientemaut
Iiiinns ncceiTariam, itno verg
maxi-moperc otilem, fi de focktate humana
ejusque condicore nonnulla, hac
oc-cafione, pracmifero, cum
conftetci-vitatem aliquam feu communionem
prius omnino eile ponendam, quam Princeps vcl Potior confticuatur.
Pri-möitaqu é vidcndum crit,quamobcau¬
fam neceilé fit hominem in focietate
vivcre,& dcindecur ei
necejjarius
Prin¬ ceps,§. %. Prius quod concernit,firem paulo accuratius introfpiciamus, non
potcft
eile obfeurum
hominem
natura
animal focialeeile Scpoliticutn, hoc ed,naturam lnchdiiTehomini όρμψ ieu appccicum ad communemvitas
con-iuetudinem, adcoque naturam
comu-nioniscivilis efle eaufam> miniroé ex* clufo, quinatura?au&or
eft,
Deo.vid,
Licbent. Coli*Pol. Excrcit. a. Tb. J» Homoenimttanatm Φ compa* ratusefttHt vivat incwiltcanverjatione
fen
costualiquo communi.
Beiold. fyn.
Pol*
prascog. §.35·
Docethoc
pneclare
Afi-ftotelesinquiens:νασκ ™>λις φυ<άέΥ,
^ AV&pmφύιτ$τηλιτικονζω$ν,
^
ολις φυπν £}& τνχΐν , ηπι φώλος
ΐςίΐ> ηΛρ&τωνη civ3'pu7r(&J.item; ό μη ου*
VAfliKoivwétv,tj
(Atl^ZV
OtOfltV®"
,</V
οωτχ'ξκΗΑν, x&ev
fiiy@h
πτλιως,}j0£oY. Ccetcrum φυπ( πολινκαν
ζώο*
ety&p&iwic 6ςι τπίσηζ
μίλίτίης
κ.αγζ-λβΐχ ζώχ μάλλον.
Pol. lib.
j. cap. a.conf* Althuf. Pol. cap. 1,11,24. ;a*
Thoro. Äquin.lib. i.e. 1.
de
Regim,
Pfinc,Arnif, Pol.cap. 2.§. 4. Imo eofine Canditus
videtur
utebaritatem,quam
tßatim
acin
banc vitam
intraverit, exptrtmeß,
vietßim
altü
fertiat*Befold.
Syn.
Pol.prxcog.§> 22.lcteåejijua naturå quamammuntia coetera
promor eß ad oreeHanda beneßcii, ac
mi-tior, Inltit.
Reg.
Prmc* part i.§. 10/interprctcAmplifl. Scheff. Quia [olw
ille ratiottu vt neteffitates altorum
atque
indtgentiampateβmteiligere, jolus ex
ea-demvi
excogitare medta, qnibus eos fuble-vet, tgiturηt frußraeadatahnt e> a natu¬
ra,bominem naturaTcadem fecitmtfericor'
dem ut neceßitatibus alto ummoveatur,
atqutficnonpoffitmodo ,fed& velit fubve-nire, Coniulciil. Schcff. inNot. adrit.
loc.Coni.Gic.Liei. de amidc n.
31.Be-ncficiatamen cxhiberenonpoteft,imo
né unam quidcm virtucummoraliumi,
qu*alios refpiciunt, exereere,niil alns
fit(bciatus,quibusiuampraeilare queat
probitatem. vid. Inftit, Reg. Princ.
cit, lo. Althuf. Fol cap. 1. n. 4.
$· $, Hominem ad κοινωviuv hane
iive συμ,βίωτιν inftin&u naturali trahi
aperté mdieat fermo,quem ioli
homi-niconceffit natura, co fine > ut fenfa
animi
exponeret aliis4 Si
sgiturho-mofolus
ageret & non gauderet
iermonis nfus,fequereturque naturam
hummi fruftra eundem tnbuifle. vid, Liebent. coli-Pol.Excrc. a.quarft. ι. li.ltic, Reg. Princ. part. i*$. 2. At η
φύηςίαΡίν aXbyusiroiü tcftc Arift. lib. 1.
deCarlo cap. n-fruOra ergö
non
tri-buit, ledqiiia fermofolt homtin datuseßt
fequttureum folum maximl· civilem ejje»
Piccart. in Ärift. Pol.lib, 1, c. 2.
§ 6. Hane prarterea propenfionem
natura, declarant naturalisindigeniia(3
utihtas. Nemo hommumper le eft
au-τΰρκης& fatis a natura inftru&usad
vi-tam febcitertraniigendam,
quippere¬
bus multis tam ncceilariis
quam
uti-libus déftitutlis,quas niil
per
conlor-tium cum aliis, qui ipfi iuccurranr»
obtinere commodé nequici Sanc Γι bi
vidum parare & amidum, ncceiTa-riaqué alia, nullus unquam facilé po-tuir nifi altorum ope adjutas,
bcili-cct fic fingulari Numinis fadam eft
proviiione, utalter alcerius indigcret
operS , atque lic mutuis omnes
invi-cemcolligarenaur tum beneficiis
tum
auxiliis. vid, Althuf, Pol,cap^ i.n. 26»
f, 7. Aiia animantia
fibi
neceila-i
ria natur* poflidcnt
beneficio,
Pabu-lum iliis magis fponté quam
homini
nafcitur. Indumentis quibus
vcftiun-turt arma quibus fe dcfendant,
aiia
aliisdcdit natura,aut alas ad
profugi-uro,autpedum vclocitatem
adialutem»
aut cornua» dentes> ungvesad
defeh-iionem,itcm pellcs
pilötas
contrafri-gulrlpium
Vero corpushominis
esutero matris tanquatn ergaftulo
infe-heiinvaftißimumOrbis theatrum,qua-fl ab infenfa natura protraditur
incr-meA nudum, vagiens, animante quo-vis imbecillius, imo per ©mnem Vi¬
tara aiiorum
egcnsauxilio.
vid,
Inftit.
RegiPnnc.part+i.§.S*Thom,
Aquin.
deRegim*Prine. Üb* χ. cap* 1.
&
lib*
4.cap. 2.Liebent,
Coli*
Pol.
Exereit*
%.qusft.
i.Barcl* Argen,
part*3.Üb.ι»
cap* 8.
Efletque
ita homobrutis
Ion-gé
inferior raiferiorqué,
nifi
loc©
omnium ratione
gauderet»
quse ta¬rnenfingulür data4non
fufficit adfupplen«
desqudshket åefeclusac
Iren
ibeateque
vi-pendumAmplifT.
Scheff.
inNot. ad in¬
ftit.Reg. Princ.parc. !.§♦ p.
Scd
de
foci-moderumfuorum:alterumut11tum cerpm
J^eipublua curet,nedumpartem
aliquant
tuetur,reltquasdeferat
Cic.
Off hb.
ι;η. Sy. βαπλίve che μόνον Χ
iaujrS
βία κκλως νξοίςηκα, ^ ων
βΛΤίλί-ναι, τύτας kvJuiftoviac αιη(& ny,
βατιλίνς eupiiTzq,χχ'ίν& ίοωτα καλώς
32η-μίληηη , λ??λ Ίνα κ όι ίλόμΜΌ·. Λ' ajuxtv «υ
vtpfiaΙωτι,StväO.&·ημννμο<£>μάτωνβι£λ,γ.
ΝοηemmfufficitinMagifiratuejfe virum bonum (3benefyipublic*eupere, fed opor¬ tetetiamagere&retpfa[alutem
J^etpuhhc»
procurare Picea«, in
Ariftor.
Pol.
Iib.
l.cap.9. p.m. 283. lpflus
efi
regere tt~vitates,levespopulit dart, poems
cobibere
,fcire vitia, virtutibus prcemia indicerei
tuendis
regnifintbus
autprotegendis
fubdi
*tis,jtifiisquede caufis pretiid decerneré^
altes
adpacis eon/iltammtem cenvertereBard;
Argen,part. 3.11 b. 2. c. 11.
Et
ut rem omncmverbocompleftar, perBomuMPrinciPemintcliigocum, quiomncs
vigilias,curas eogitationes in
Rcipu-blicje comnaodo configrt <5i cui nihil
noncordieft,quidquid adfalutem
pu-blicam h. c. omnium cor um quibus
praeeft
promovendam fpeået, quippc
qus Candida illa meta cft, ad quåräs fl
currat regius hic Athieta, fuprema 4
lex,quam actendat ante omnia, fco- /■ pusad quemcollimet, portusquequo r dirigat. Atquci hoc uno stiaximé diU t
fert a
tyrann©, qui το ίαυτζ σι^φίξοί> χ
σχ,βπίι Arift.Pol.Üb, 8,cap. ίο.Molin, χ Eth, üb, 11.c. i2. Arniü Pol.cap. 9.
videantur Inftit. Reg. Princ. part. !.§· f9- Annot.Coiiiukifl, SchefF.in
eundLloc.Lipf. Pol.üb. 2.cap. 6. Bc-fold. Syn. Pol.pratcog §. 46.E|usdem
diilert* Pol. i.cap. 1. §,4, Hildcb. in
Not. adNep, p. m. ioé. & 216. Ja¬ cob». Ponc.Progym. Lat.1. 4. prog. 114 $. y Quare etiam Deorum nomi¬
nein facris ornantur Principes* hanc
haud dubié ob caufam, quod
guber-natio Dei, qua hunc regit mundum
Principibus cxemplo eile debeat, ue dacetur inInftit.» Reg,Pfinc.fygipru*
dentieapiendumefltxemplum ä Deo,
dentiejut ejus (alutari moderatione per
reviones omnes, quo promovent eommoda / multitudinü part, 4. üiemb. 2, §. 7» Eft namqué praeeipuus & fupretnut*
quiutgerit typumdivinxpotentat>
flaiis, glsrite>imptrii, dementia» pr»vi«
åtntue,cura,proteUiomsG?gmbernattonis
Althui. Pol,cap. 9. η.98»ica ίαmode» randa & tucnda republica dmnam
mulabitorprovidentiam,
quae confer»
vatrix cft & gubcmatrix totius uni* verfi.
§. 4. Docct id /Egidius apud Am»
pliiT. Schcff. in Not. ad Inftit. Reg, Frinc, inquiens: Principis officium
ac
munus efi
itaregnumgubeinart & ei pra·'
Cidere,fieuticorporiprafidetanima, ($
am-plius, veluti mupde Deuf. Proinde ait
Lipfiusinprxfac.ad Pol. divmitai qua-damvideturbat dignitas;fåefi profeChtfi
i falubriter*tq\
exufu publica admmißretur.
Eodcm ienfa Tacitus 3. Annal4 e.^6.
j PrincipejmfiarDeorumfunt,fy Sarisberi-v
enfis:1.6.Pol.c*25.
Pnneipemcmftat in
terris effequandam.imaginf
Deitatis,tum
Inftit. Reg. Princ.
part, 2. §. 3. fciendum, confiderandumque fe nan modo
effe bominem[ed få plus quam hominem,
folique l)eo inferiorem. Imo ccrlefte o. mnino auguftumque cft
faftigium
Principis
,curnimmenfs illiusdivini-tatistamexprefiamreferat imaginem,
in
excellentiilima
impcrii
fedc
,Dei
initar ad tutandam hominuni falutcm
pofitus,
Confcr.
Thom.
Aquin.
lit>.
i.Cap. 12. & 1;.
de Princ.
Regim.
Et
Agap. inde
off. Prin.
JF.(]iults Prtncepsheminiefttntorpore, verum ,
StStepirumofficio*jimtlemdieefje Tononti &c·
CAP. V.
jfptitudinem
Impemtdi
naturalem
BGni Principis,.
Sc officium, induftriaChara<?fcrem|
quantumadmifitmca, breviter dedi$ nuncquid circa Principis conflitutionem
fit
at.tendendum, perfpiecre animus cft. (
Ubi icomnium primo offertimperan-j
diquxdam
aptitudo,
quamvel
Natu¬
ralem eflfe dixeris vel
Jicquifttam.
Na¬ turalisillåvel corporis eilvcl ammi* Ad corporisaptitudinem
pertinetaugujta
frtneipisperfona, quam nimium
Perl*
in Regib iscrcandis reipexerunt,
ali-l
um ad regniclavumnon
adrnictcntcs,
quamqui corporis
ρulchritudinc,
fla»
tura & intemitate alios excelleret,
quoddciis tcfUturCurciuslib. 6.cap?
f. vcrf. 29.
§.i. Alias quoquc Gentes, utpote Indos& iEthiopes atfirmant
kripto-resin mandandis Impcnss, proeerica tis& pulchritudinis inagnam habuilie
rationem, Sc regni clavum non niil ci quiforma eilet excellentÜlimus
ob-tuliffc,indeque conitat.bcne mulros
ob imperatoriam hanc formam
iurn-misiemper extollere Reges
iaudibus.
§.3. Qjo reipiciunt Sc Poet« pi-ftoresqoe dmnam quandam corporis dignitatem Sc MajcilatcmImperato-ribustribuentei. Piccartus ait
corpo-rum diferirnine fa&umeile, ut
qutfsr-ma antecellerent, ehgerentur
eommumter
7{egej & Ducesnhorum formainferiorum,
teftesquéproducit Poetas Sc pi&ores,
quorumiUi Prtneipts& Heroas fuot
Θβoh-κίλας apbelUntyhi auguflam &
majeßati-camiüisforrrwm åelineant,quopaBo
De-osetiamfuespingere confuevere. Comm?
inAriih Pol. lib 1. cap. 5.
§ 4. Conftat Sc Lacedsmonios in
Regibus conftituendis vcncrandam corporis
dignitatem rcquifiviilc,
quip-pe
pequi
Archidamum
olim mukarune»quod
uxorem pufillamduxifTet,
cxqua non Reges led rcguios efiec
pro-creaturus; imo non modb cum au-doritate conjundam proceritatem,
fed concinnam quoqué membrorum
difpofinoncm,integricatemque, adcå
utClaudosReges cretre iilis eiletre¬
ligio, vid. Kcckerm. in
Diip.
dsRe-pub. Spart, cap.2. $. 3.
§. 5. Macrobios etiam, (dequibui
Solinus cap.17.) apulchritudine
Prin-cipem,cui parercnt, eligiile teftatur
I
Patricius de Regno üb. 2. tit. 3.Pomponius Mcla dciitu orb.cap, 10,
f. 6. Ratio prifcx hujus
confvetu-dinis.quod iiiolifolium confcendere
rcgium jubcbantur, quos eximiå
fpe-cie corporis, natura parens efiet di¬
gnat»,haec prxcipua, proeul dubio,
erat, quod magnorurn operum non j
alii capaces putarentur. vid. Curt. lib. 6*cap. 5. Habebaturenirnexternaill«
fpecies corporis, virtutis ilgnificatio
Sc interioris pulchritudinis indicium
haud fallax. Quod etiam non rar0 evcnireiolet,forma erim moresperfapé
fnnt fimiies (3 ex ipfe ore oculisquh tmu
neterudehtat utaic Hildeb. inNot- ad
Nep.Datam. p. ^46*
cumquoicn-titPec. Lauremb.in Faiicoro^nov.
eap4
2·dicensjfolent (erb duo hen invitemcon*
junof.icorpuspulchrumcumammo pulthro,
tdeft, fopiente $ ingenio[οι Excinpla
haud pauca adducuritur ab
ucroqué« Quo ipe&at & Paridis in
Epift.
adHelenamapud
NafonermFormavtgorqué animi quamvis de
plebs
vi-indiciumteäa ntbilttaiis erat, [debaf
Ec iapicntiifimus vir Socraces
legitur
mirificé amaiTc Alcibiadem adhuc
puerum, formar praeftantiåpermotus« quodegregta indolts
virtutisqub
argumen¬tet expulchrituäine ipfius
affulgentia
per-fyiceret
Kirckmag.in
Not. adNep.Ai-cib*p, rri. 544. Noh
itaquefrußra
jshla-tumufaptenttbuiradiumesternamentis
for-mamtjfe(3interioris hominisindie
em, na-turam ipfam
magnvs mentibus domiciliä
torporum
digna
meiari: ex vultu verb(3decoremembrorum poffecolligj quantus tili
tftleilisfpirtttM infideat, nam
auguftiffima
fpeciesplurimum b eoelo trahere creditur,
Barch. Argen,
part,Iib#
2. cap.ij
§. 7. Cxcerum fummé neccflarium in Principe requiiktjm formatn eile
»on atfirmaverim,ied rnagnumialccm
dixerimipfius eile ornamentum,
vir-tutemque in pulchro corpore
lorige
eiTegratiorcm.
Quid multa
?
videtur
hoc nacurali quadam vi mortaÜbui
quodammodo
imprciTum,
ut ardiuscum mulcoanimis cornple&antur, qui
Corporis
pulchricudine
& incegritarcprzevalet, quam qui
ipecic
deformi
eil vel aliquamembrorum
pravitatenotatut. Quotidiana id certius
con-ftat cxpcrientia,quamut opus
fit, hic
mulcis vel teilimoniis vel exemplis
exponi. Quis enim
ignorat,
quod
corpus forma
deeorum
ad quandam
fuivenerationem adducit? quodmovet
oculos få deketst hoc tpfo qnod tnter fe
ornntt partes cum
quodam
hpore
confen-tiant ? Cic. Off. üb. i.n#98. Sane
maqnäcorporisdignitos nonminimum tom' mendat Cor.Nep.in Dion.cap. i.imo
Duci admirationem tarn apud iuos,
quam apudhoftes conciliat. Maxime,
pulchri-focictatchaccivili prolixé agere me
i
nodeit inftituci. SuÜioiac
monftralTc
faltcniiinonprobaileuntam
ejus
eftc
neceliitatem,utiublaråilIå,hominum
quoqué vitani
fcliciorem
colli
ncccfle
fit. Tantum de priori,
pofterius
ie-quensindicabie
Caput*Gap, III,
tfyoiminis
caujam
&
necesßtcttem
decldrati
§. τ·
TN
pfarcedente
quantum peringenii
Jlicuitvires, magnorum
virorum
in-liftens veftigiis
probarum
ivi,
homi«
des cum natura tum indigtntiå&
uülU
täte,imomutuoquodamamoread
focie-tatem 5ccommunionem
civilem
ferri.
Proximum erit periphere an
ncajj»
fit tam a
1{eUore
ah
quofeu
Principe
gu-bernart. Omnino necefle eile
doret
Cicerolib. 3.deleg*num. 5.inquiens;
Magifträtibm
opusoft
fne
quorum
in-Ηbin ac diligentia tff»
tivitas
nonρό*
tißi Eodem fenfu
Ariftoteles:
tm9 * —^ Α1
μ,Ιν αναγαά&ν tlpyjuv γμ&ς, οίονναπν
U9aj πίλη Polle, hb. 6. cap.8. Nam quidquidsfl conditum idβvehocfive aho
Je/e
habest mod»,utβt cenvewensfini cu¬jusconditum eß caufa» regimine indigeti i
quippe{inequo aberrat interciditque
ße.m-tust IniHtut.Reg.Princip,pars, t. §.ιi
cumquofentic Thomas Aquinas hb, i, cap. i.de Regim, Princip, m omni-bus qua adfinem ahquem ordinantur, in
quibm contingttfic& eliter procedere, e*
puseß ahquo dingente>perquoddireül· de¬
bitumpervenißturad finem.
§.ι. Sicut igitur natura nihil
pro-ducit, quod non fimul ftudet confer-vare, itanonminusanatura crit impe¬
riumquamfocutns,utpofitd Jocietate ci¬
vilt, ponatufquoqué regimen neccilc
11t, Nam illa fine hos vel aberrat vel
intercidit, adeoqué omnis inducituf
confullo åc άναρχα, quje ut generat, αι&ζίανvel άχοΜΜςχσία,ν calamitatutnßu* blicarum & privatarum lernam Althui.
Polic. cap. ip. nam. tj, ita nulla capi> talior peßü Piccari, in commcnt. ad
Ariftot.Polit. hb. i4cap. 5,
§.3· Proinde regimen usqué ädeo
eftneceflarium, ut nifi illnd cfiet ful
-crum cui innicererur Soctetas,
confi-llerenom poflet, ledtota corruerct, & alter alterum quart devoraret,
paupg-riorem locupietior, manfuetiorem
au-dacior, obicurioreni nobilior vexa·
ret & oppnmcret, imo quo quiseflet iedkmfior, eoplus portet, atquéficvi-tamviverent homines(vclinvito
Hob-befio)iationis experttm,nujiloqué ne-gotioresbrevidilaberentur. Ubi enim multi cOeunt,ibi variafunt hommum ingenia, variaquéftudia,uni hoc,
a-liialiud placet, fua quisqué ducitur
voluntate, quisqué quod iibi ert:
con-gruum providet, quisqué rem agit fuam & alterius eommodum vel
ne-gligic velimpedit, Tantara hane
ani-irsorum difiimilitudincm non portunt non fequi diicordix, difcordias lites,
lite» pugnse, pugnascatdes, atqué hine
niultitutitudinis ruina & pcrnicies.
Hacderefic pracclaré fcribit
Althufi-us: Tanta tamqul·admirabtlu efi mundi
hujusώ'verfitas, ut nifi ahqua σνμμίτζ/α,
fubsrdinationis coKigaretur Φ certis
legi-bus[ubjtalionisΦregiminis
illa
furyeenfufionefuåbrevi tempere
confumen*
dus
ejfet,
nec peJJint partes tamdiverja
tneoperfeverare,βfmqulcevellentperfepre·
rrn/tué&indifferenter epera
fua
perfitere,
atcjué poteßaspotefiati
aqualt
occurrens, perpetuädtfcerdia G?irretonciliabilt emnia
pejjundaret,
ahenaque,
quaregere nonno- ιIut, necconvemunt,ufurparettumfuaper' ;
nteie. Et dum quisqul·
(ecundum fuam
(
voltintr»tem eogitat vivere,
regulam
difct-phnaomitteret &c.
Polit.
cap. i. num.pf. Nonne igitur
neccilarius
eft
Ma-\
giflratus^qui
paceminter
omneslervet,
qui diicordcs iub
obedientiae
jugum
redigat atqué bonopublico
coniulati
Maxime, β $ a&fa οίρχανβλίτων
90/&(&ctv&rpuTOif, ojt Xj
τάτΙαν
Ικανόςίς-t,
οραντονΛτΛκτανΤφ
κκόλαζαν, Ζΐνοφ*
ΐ<ίυρ.παιλ
.(SiCA-oy^inujadeo^ut
iine
vin-culo illo,vitaliqué fpiritu,Jecieta*
eile
;Jocieteu nonpoflit. vid.
lnftit.
Reg.
Princip*part«
i.§,i4.Thom.
Aquin,
lib. i.cap. i. de Regim.Princip.
Lipf,
Pol. lib. 2.cap. i.
§.4* Coeterum nihilmoror fenten-tiam
illoru,qui
hominein
naturaquidé
(od-focietate gaudere
docent,
(ed
abhor-rcre ab imperio
alterius,
quaii
natura
ordinafletJocietatem
inoråinatam,
bra-torumnonnullorumlongé
de-teriorem , cum iemper
infallibilc
fit»
mturam intendere id quod optimum
eft,qualis cft
(metas
erdinata &
cum
imperio,
fine
quoeil
corpusiinc animo«
Sicutienim animusincorporehumano
reli-qnismembris
pr(efidet,eaq-}
fecundü propri·
asfmgulis
membris
adfignatas
funSliones
convementer üirigit &
gubernat
tßngulis
membrisfirofpuit
b
procuratdebita,
utiha
täneceffaria,quaprivatim
utiha
&univerfs
fimulfeutoti
corpori>quaqypublicé
utiha,
ut
vita(betalts confervetur, itaquoqi
in
tivili
focietatenecefféeß,utunus
rehquis
imperet
ad(ingulorumΦ
univerforum
utilitatem
&
falutem,Althuf. Polit. cap. i.nusi« 15»
Atquandodicoimperiumanatura
eile,
Deum, cujus
providentia hic
omnino
requiritur,haodquaquam
cxcludo,
icd manet f&nihilominus*«*/<·
impe-\\\principahs, quapropter
&
poteßas
ci¬
vilis dicitur
2^&,ταγη
5*
Rom«
1;. v. 2. vid, Licbent» Colleg.Polit.Ex
crcjt.6. quaeft. 1. Quo
ipcäat &
Ι(θ'
gumferbβmnium Principumquc confveludo,
fuå jcaccchs acceptäpotefiategratwqucdl·
vina imperare publice tefiantur
Amphif.
Schefr. Regn.Rom. DiHert. i. th. 14, Cönfcr. AJthuf. Polit, cap, ζ8. num,
20. Ncc obilatquod oonnunquaro
/?<?-u(las civilis dicatur oräinaito humana, |
quoniam idnoncaufaliter, icdfubjeföivb |
tantum fic & ehjsftivc,ficutre$édocet
OHandcrinBug.Grotiura de jure Bei"
Ii & Parislib, 1, cap. 4.eh. 7,
Cap. IV.
Imagmem
Bom
Bmcipis
praecipm
depmuit,
§. i.
QVura
induftriå monftraverim (ocicta-in fuperioribus qualicunqi
temcivilem ä natura, neceflitate ac
utilitatc eilefundatam, illiq; adeo
nc-ccflarinmefieregimen,utdemptoillo, iocietascorruatncceflc (it. Εfret
for-tafTisdisquirédilocus,utru (it
multitu-dini conducibilius regiab uno
an
plu-fibus? perpetuoan temporali ? clcäo ap
ah hacrediEano Principet Verum com
troverhas has ©t viribus meis gravio-res,usquibus akius fapere datum eft frelinquo,ad eaeranfiens, qux ipium
videbuntur tangefe propoütum,
ge¬
nerali notione, iinereipeäu adcertam
regiminis formam, forrmto Principe, talilcihcetj qüi iummum
quacunquc
rationcinalios teneatimperium
, non
attendcndo.anPrincepsfit éειςηοιολίγοί
γ\6ΐποΤλ.όι. Qiiod facere non
reformi-do,cum spie Ariftoteles
Fhiloibpho-rumfacilé Princeps χ άλλα
Key τωνολίγωνκ. τωνπολλών οφάςeivaj πο¬
λιτείας Pol.iib.;. cap. 5* affirmarenon dubitaverit, irooimperium Regisnon
ubiqne fimpliciter neeeflanutiii fed
alieubi aliasimperandi rationes
aptio-frcseiTe,ficutmedoeetAmpliftimus ßc derelicctaria bené merem Pntccpror
höfter Scheffcrus in Not. ad Inftit.
Reg. Princ.part. 4.ρ. 141.
§. ii Diipicicndum itaqöé in
fe-quentibus erit, quid in Principe
ne-ceflario fequiratur, utfe
fuosque
c'uVes rcÄe
regere, adcoqué
Principis
titulum digné tueri queat. Quiavero "Afam
Å dpfficKoivovdpocjiy iτt.
Eilhafch
lubin.in icnccnr. Omne ipiius
othei-umin Diilertationisfrontiipicio vocc
Boni indigicarc volui.
Fer
Bonum
autem PrincipeM non intelligo ta-1cm, qualemdclidcrat
Machiavellus
cap.if.dum inquit:
fe
virumbonum
omnibmpartibus
profiten
findet,
eumcerti
intertotnon bonos periclitart netejje
efi,
NecejfiariumitaqueefiPrincip*utpreceötuhabeat(ffefalvum
velit)
quarattonepof
fitejfienonboms,
tdqué
prorei
neeeffitate
infuum eonvertatvelnon conveitat
ufum*
Sed abomni parteBonum,
hoc
eil, qui
pietati
bonisque
(ludet
moribus δ£
re-gnandi
perituseil,
qai
civium
talu-tem & fortunas contraimproborutn
machinationes & tela fummo
iludio
defenderc allaborat, quiadminißran*
do,difponendo,
qubendo,
monendo
vel
vi»tando, cogendo aut
abflrabendo
cumau-thoritate dirtgit &
guberna
tvita
focialü
ntgotia
ad
obumperantiam
fingutorum
&
univerforum utihtatcm,
Alehuf.
Pol.
cr
I.n. 15. duoPiatonis pratepta tenens,
unum ut utihtateru civinmßc tueatur,ui
tüdo accedatmcntis, morumque
pro-bicas & elegantia. Sine vero
iliisani-mus, quia lmpurus, incorpore
eßfpeng-javeluti fus mpurpura& gladius plumbeus
in vagim eburnea. Hiidcb. in Not. ad
Nep. Älcib* p. m. ι % Undé etianl PetrusLaurembcrgiuein Paiicom.no.
cap. 3. $. ι3. icribit: Seiet proverbtum
jaflari
in eos φα corpus elegans, ammarrivero deformem
acceperuut: jEgyptmm templum. AZgyptiütnimmorütratytomplé
fubfiruere»
marmore eidboraté (urgentiaiaurofplendida,picluris egregiiperornata,
emmquc nitida cultuj (ed quodpracipuum
eratfi Deum reqmßviffes, fimia erat aut
hircus,autibü> autfelist autidgenus
a-liud quid'. His templis fimiler funt, qui
foriiperpohti & venufli, introrfum inteτ* tutaneü vitiis tnadent, animafwdijjhna,&
nequißimaveluti UricacircumvaÜataquam
corpore nitido velut firumam dibapba eontegunt. Nae cjusmodi hotnines co«
lofficis ftatuis funt fimilimij quse fo¬
ri· hcroica ornata: forma, intus vcrå
terri, lapidibusque iuntopplctaj.
§. S. Atqué fic
}υτμόξ/Ρ&
wajcctpé-mrtpwj η )cccÅof κακός, Parum fcöirii
prodeft ptflfhritudo, nifi
quisbonam
poiledem mentem, imo prorius ma¬
nis ,oili comirem habuem ^irtutem.
Bene itaque inßruit Theopompum Theander, inquicns: Viie ut virtut
form# refpondeat; '& qnotiers earn
con-Umhlatarus adfpeeulum te admoves, fie
temetaBoquere:Cfive,Theopompe, nsquid
gafronteliberah3hüoculorum vjgorikps θ
fpeeie tam b&neßa regtaque aliquidintür
gnum
prafiare
audeas.Barch
Ärgen^ part. hb. 2.cap* 1.§.9. Qaalis aucem eile debet for¬
malilaIroperiodignai Qcuh dcbeot
eile iplen,didi& fronsaperta, corpus
jutlae magnitudinis, omniaque mtm-braintegra &
pulchré
convcnientia. Sveton, in Tib Claud. cap. 30* åcJac.Pontan. Progym. lat.üb, 4,p* m,
860. & feq. qni imperatoriam hanc formatn elegantiiiimis depingit
colo-ribus,eamqueconliftere ait,in decen·*
ti ftatura,elegarsti membrorum
com-pofirione, lineamentorumque
con-f*rmatione peculiari. Qu^ in animis
fnbditorum vencrationemgignunt
amoremin Regem, regni (labilimea-ta, ßurgersd. Pol. cap« 2.§*6«
§. i o Deformitas vero& ftatura ru¬
ins parva, membrorumqué alsqua
veipraviras vel tiiucilatio minns rcd-dwic Pruicipcm #nerapdum &: ama-bilcni (quippe careteo, quod ad
atno-rem & gratifm apud kibditos
conci-iianduro conferr piurimuiii )smo
con-tcmptimiipHpariunt, utÄgeiilao, qui ut naturamfautmembabtwit in tribumdu mimi virtut was,fit.malefieam neföus in¬
forbore, exjr/uus & Claucihs alterd pede,
Qu# res ettam ntnmUam ahferebant de-formatatem, atqus \pjfqtifacitm ejus cum
tritmrentur, conitmnebanl. Cor. Nep,
in Agefil. cap. 8.
§. ii. Undé Hquet hominem ejus-mcdi vitiis obnoxium non gaudere
forma regia, utfi quis Ht moroculus,
nimis puiilius,, naio, auribus, ieu
membris aliis vel mutilatus vel
defor-matus, quippe eoi non tanta ineftTe
poteft majeftas & auåoritas, quanta
decentiitatura pollentibus. Atquéftc form# decus prorfus negligi non de¬ bet, ftonumenimtUuå,ornammtumefi
in-figne Magifiratut
Piccart
eomtn. in<ånft. Pol. lib. 3· c. n» Vlurimumqnl·
tfuget
ipfint auUoritatsm,
utdeformitas
fninuit. Patric. dercg4lib. 2.tit. 5.
§. ii. Sed quid tam diu hifce im· moror f Accedamad ca, quaemajoris
funt momenti, amrm icilicc. bona, ad
qua: magis eft reipiciendum,quam
ad
externa illa corporis. Quamvis enim 1
lpecioium corpus res lic Principe
di·
|
gniiiuna,mens tamen longé prxftac* Alexander Magnus» ftaturä fuit
exi-guus , At quancas
gellic
resiAgciiiaus
Claudus, quis tamen virtutem ejusqui oovcratlatis potuit adrairan?
Phi-1
lopoemcne,quisdeformior,
bellicoii-orquc?
§. 13. Sane ab hiftoriis acccpimus
Principes vel membro mutilatos,vel
pravitate aliquä deformatos, yelj
eti-ani ftaturä pulillos, res iupra
huma-namfortcm geiiiTc, multosqué
horri-biiiac trucifuiilc fpecic, ingeeio ta¬
menacerrimo,&contra dignitatccor¬ poriscxcellentiflimosin ftadio&
ftn-diovirtutis fuccuboifte. Ίeftatur quo-qué plus quäfatiiexperientia,externa
corporis bona ctiam ftupjdiftimis
fu-|iTe & efte communia, pulchrosqué
cor-corpore,interdum animo
ciTc
turpi, & ivice veriå, quemadmedum tngtmmisquandoqut fub ignebéltfirma, lätet
pul-ekerrima natura , fic in serpore
defirmi
nonnunquaminfipnem inejje ammum Ρet.
Lauremb. in PaiicQm. no. c4 2« §.11.
§· 14* Virtutcs vero animi quo4
attinct,in quibus eft , ingemum äosile
(å sptumad res optimas, quale
habuiiTc
dicit Dionem Ncpos invit, cjuscap.
ii naturalis inchnatio&tmperatidi qua»
dam dexteritas, quaoptimi quiqué im» peratores ornati floruere, & ut rem
verbo dicam, indeler verb regia, quac
inipiapueritia nen magtslätet autfallt11
quamvenerox plantaptegerminantesfru»
8us+ Nam ut ex horumpraludto futura
arboris benitatem,itaexpueriltindele
vir-tutempleniorts atatis prtefumes, inquit Jan. Gcbh. in Spicilcg. ad Nep.
Eu-mcn.p.m. 503. Hae ut adiiat
Princi-pi omninoncceflum eft, nam nen
fieri
poteftut absqueejusmodi indele vir impt·
nodignas quisevadat, quoverb
Ma
filer-tia eft praftantior eb magis ad fcientiam tempArandamaptitudo Conring.
PropoL
cap. 11. Cui ut
accedat
externailla
cor-corporis majeflas optandum qüidern
cft ,ied ii nonaccedat cauia juitanon
fubeft, cur a poileflione fceptfi P'rin»
ceps pellatur. ]d vidcrant Lacedx-monii, qui quaravis ohm ftatuißent,
ut claudus ad re^nurn adtmtrerecur,
tandem tarnen h'oc verum eife
knie-runt, qucid mlim ßtRegem (jmmrégnum
tfavdtcereKerkern), in Diiput.de 6o.
Rebusp.prifcis, th. 5.Cori uhiiqubq;
Tchediδζ Lucaninonus'que adeo
iol-liciteexternailla & iecundana obier-varunt, quinetiamdeformes & Ciau¬
dos ad Rempublicam admilefint, vid. dt, loc. probefeienies,fi virtus adik,
forma:jaduramfaeiiem eile.
>;-1 A · ✓*' ... . ,
C Α Ρ. Vf.
ptkudinem
Impermdi
acqu'tßiams
caque
quibw äcquiratur?
cantmet§· i.
F£jit
quiilta,aptitudo
videlicet Virtmnaturalis fequitur
ξ§ Prüden'ae-tta, qua legittmum tf nnmerisfürs abfolu-tumPrincipemjasiuntLipi.
Pol.lib«2.c.
7. eumqué velüti Duces per falebro*
fun. illudimperandiiter, ad lalutarem»
quam tibi propoilraui habebit regius
ille arhleta, manuJucunt metam*
Utraque Prineipi perneeeiiaria eft „
quippe cujus munus non modd am»
phtlimum eft & maximé illuftre, fed
&ionge graviflimum
difficüimumque,
adeo ur niii virtute & prudentia ex« ceiiat, co re$e fungi nequeac,Virtute»quoniam illa ömma infe habet, omni®
eaftwt hona qtizrn penes eflvirtu*
Plaut-inAmphit, a&. z. (c4 2·Prudentia,
quia ipfius trfus adimperium longémaximus efi,
quoä (ineea non(olum infirmum, fedfere
vuUum Iipf. lib, 3. cap. 1.
§. τ. Verum ad comparandamtam
prudentiom quam Virtuiem tria
requi-runtur; φντις, μά^ϊιςχ&ι αστίησίζ , ut
Plutarchus docet παίδων åyayyf, ubiita faiur : us την ττκντιλη hu.cuoir€&*
yictv t£/a$u σιν^αμαν, φύτιν λόγ(&*
λ e$©"· Cuitpfc adftipulaci
r Arifto»
teleslib.7. Pol.e* 13. αγ*$ςκwra^tu«
γιγνονtvu ΐξίων, τκ rfjict 3 tcujtu 6<π*
-(φυατις, (§(&>, Primumqutdcitl .
j &prxcipuum eft
adimpcrandujn
natuéc per naturx bonitatem aptum
eile
Principemy fed Doärina tamenvim
promovec
infitam
.accedente
veroulu
& exercitatione, demuni perfe&us
redditur. Natutaimipit, Deförina
dirt-git,
confcetudo abfohit
Burgerfd. Etb.
cap. ii. §. 18.
Conf.
Vendel, Philo·
foph. Möral. lib. i. cap. 55.Plutar·
cliusigitürcit. loc. fic pergit: καλω5
hoytv fAiY·την μά^ητιν, «3"(§h βτην ασκητιν, unβ di μίfά^χα\ Φμα9~ησιούς ,au
'β
r«j· τ5 μίλίτης,ua βακρότητας-πάντων.καθ"
, <åβctv λ«<ρθ>ϊ τι τΧτων,καπό /r£r
ανάγκη
%αληνytviddτηνάρίτην. *Ημίνγόφύτις avdj
μαθήσεως τνφλόν,ηβμά^ητις £\χαφύηως
ί)ί\ΐ7πς.$. ι* Verum enim
verå
,quamvis
tantum debeatur bonitati Natura, ut
informationihil valeat, ubi illa pror-fus abfitqtiippe quac
ad
difcendum
vim adfert maximam, adeo ut fine
naturaacquirivirttu
nonfoffit
Gol.
£th.
lib. 16. cap, 9. Virtutem tarnen non
datNatura, Φύσιςγ>avd6 μα&ηηώςτυφ*
Λovi imö ita coccä
(poftlapfuni
putaprotoplaftorumnunquam fatis
imo depravetur non raro 8c
ad
vitia vercatur, nitJ aliundé adjuvetur, cri-gitur,perficiaturj turbidumnamqué in.e*ahquidaut nubthim doärinse radio
de-purandumeß iHußrändam,quod nijt
fit,
pdteflaberrare ratio'($bonumquidem
cupe-refed c
apere malumLud. io
Manud;
ad
Fhiloioph. Stoic.iib. 2. Diiicrc. 10.Re&ifli.méi^icurSeneca Lualioquar¬
rend, quomals adnot Bont bortefiiqué
nottuapervenijjst,rcipo ηdit, hocnos
do-cere naturam nonpotuiJTe Bpift. 1 20· Dé
iiotitiisvcroinnaris & virtutarn fcmi·* nibusilc praxlareproniore fuo
loqai-turcloqaericia:pirens: Naturaparvulos nobiideditigniiulos, quos celeriter
mald
moribm,opitiiombusqué dspravatü βc re~ßingvimm
,ut nusqufonnatur#lumen
ap-parent. Sunt eriim itigenm
nofiris
femina
innata virtutum: qu# β
adolsfcere
lieeret„ipfanosad hataτι vitam naturaperduco*
ret,nunςautemftntul atquh editiin lucem
&fufcepti fumm, inomni eontinuapérvcr-I?tate verfamuri ütpcnl· cum UHe nutrieit
errorem(uxijj* videamur.
Tufcul.
Quae-ition. lib. 3.n. 2.
§.4. Qaoniara igifcur neqaé virtut
neque prudentia nobifcum iiafcitufi fcdtantum naturalis quaedaminclina- f
tio, diipofitioqué, follicité xtate in«
cunte initituendus eft Princeps,
bo-nisqué moribus & literis quam dili«
gentiiliméimbuendus, utvirtm & pru¬
dentia paulatim ipil ihftillentur. Nam
niillemina illaingcniis humanisinnatä j
liquorc infhtutionis eiigentur,
quid-quid in illis eric nativx virtutis, eva- i
nefcit, vitiaqué ienfim lubrépupt. Si
veronaturalis aptitudo & bona cdu*
catio conjungantur, res optimé feie
I
habebit. Cumadnaturameximiam atqul
tUuflrem(inquitCicero ) accejferitratia
rjuadam,confirmatiequl· doclrina: tum il-ludnefiio quidprttclarumac (ingulare feie¬
reexifierein orat.proAreh-Poeta η, ι
§. f. Hac de re optimé iic
loqui-tur ThcAnderinBarel. Argen*part.j.
lib. ii cap. t, Nifnatura bonü
ig
inge-nittsilhtfeminibiu virtutum educatiolibe»raidatcefferitiplerumqué fit, utvel
aru-ginem
eontrahentes
in focordiam £7 pravi»tatemdegenermt, velinfiar plantafuete necejjario deftrtuta penitus elangvefcant·
radtctsycapillifrettdesfunt, putantbom$~
nem conftrendum,
quce fignaviter exculta
trutaqué dum aåhuc tenera efl &
flexibi-Iii5fifiolones&inutiles rami inprimaori*
ginecircumcifiy ficontortainjußam
reBi-tudinem redigatur,hinein reBamultituåt-nembaud dubié quin ajjurgnt, jamqv}
grandieroptimos é£ faptdos fruBus alt-qnandobroferat: fiJecm, numnéin
tor-tuofam naturam & infruBuofum fohqub ivni inutilemtrumum defleftet? Ita prer*
fujin cereis&fiexibilibuspuererumanmis föletevenire „quinifiacunis ipfis maxmd
curiinßituantur &excolantur, mfi pravi
mores enafcentes refecentur Ö"
eaftigen-turt intortuofam vitrofamque naturamt
atquéadebmturpifftmum monßrum åeeli« nent. Et qu# plura memoratnsThe- *
ander eleganti oratione
periequitui
loc. cit. conf, Barel. Arg. part* j. lib. 2. c. 12. item AmpliiT. Scheflf.
Reg.
Rom. Difl· 6, th. 6,Tenaciffi-mi enimfunt eorum, quxrudibus an-nispercipiunt homines,adco ut
quid-quid imbibunt pueri, id feré fervent
adulti, non alitcr ac fapori!le,quo re-cens imbuitur cefta,
$.6« Sicutitaque non aliå rationc
Principem Bonum ÖC cognicione rerum
néceiTariarurn prxditu habebunr iub-diti, quäm redse educatioms
benefi-cio: lta bonaedueatioÖc iriftitucio ii* daminimé ncgligenda erit, verumå
primisannis idhitxoda, dum ansmus
adhurttner flexibsbs eft ur cera , cui
vana: impriuiipoiTuiu formas. Exem*
fcU cxrant adultorum,qutuc rede
fu-erur.t cdiucati, ira maximis imperiis
apri, &ί contra) quirnalé,peffimé etiani
näpcriruiit.
§. 7. Undé conftat nulhm
perni-tiofiorem Reipublicae peilem cflci quåm il Prwcepsfuturns in moihtie
tå\de-lüiü βddlefcat fåomniaadipßu; placttum,
libitumqul· perfonent Bciold » fyn. Fol.
lib^a.cap. i.§ 4. Qoippsiic inihtu*
■
tus,otio langvelcit. foemineumquc in morememoibtus, labores aliqaandoi atqué periculapro ia|ntc publica
iuf-ferre rccuiat, non intelligens quamtum 0t munus quod ipfl divinitus
ii*
commifluni. Teftatur id fatis fupe?' quéBarclajus in Argen, part. 2.lib.jr·
mge-nitaimperitia reltÜus eß, vix uäum tβpe¬ jus in /{»publica m&Um. Νam inåb
pl»-rumquenafciturinertijjima dtjjoluti animi
mollities,zgnavusquetumorfafiidtof· natu
cunUa defpiciens See. Csrtcrum non negavcrimin aliquibus Canumeffcna¬
tura vim, ut nullis liceris irobuti quo
pollcnt ingenii acuminc multa pru-dcnter <5: dicant & facianc, interim ta¬
rnen naturam nifi inßitucione probä
adjuvetur debilemeile, imo inmultis
ignavam & nihil omnino ροίΤβ, utex
iupra allatis ccnftat, aiiirmarc non
dubito.
Cap. ViΪ.
Quam
fit
necejjaria frlncipi
Tietd*
indigitat.
§. i.
OSccndicirca
ccdcntis Virtuteminitium capitis
Sc prudentiamprae-veluti RedoresSc Duces cfle JPrioci-pis. Vututemigitur(ut deea prius di-cam) quod attinet, pro
duplici
ob-"
jcåo, in duo» dividitur ramos Vieta«
Um6c Probitatem.
§. l. Pietaserga Deumante oninia
requirieur in Principe ceu fundamentum
*cinitiumfapüntia Prov. I.7.C.9. 10.
Syr.
i. 16. Ρί. 111. 10. & reliquarumomniumvirtutum mater. Partei namq\
mtllomorumintegritatem, fobrietatem-,
]u-ßttiam%abjHnenttarnarapina, veritatemin fermone infactisconßmitiä Molin. [ich. üb· II. C. ii. absquequaingenύ
huma-ni viseßnullet, nullum quanteecunque cau-tienü ae folertia confilium, Arnpliil,
Scheflf*inmemorab, Gent. Svet-c. i„
lm6 finepietate virtutes civiles funt
nominafinere, & fplendidavitia, Molin.
Eth. Quippe qux earunifons&
fun-damentur- cft. vid»Burgerfd4 Eth. cap* 13.$. 19. Amplili. Schefif.
Me-morab. Gent. Svet. cap. t.
§♦ 5. Ideoqué å Principe in quo nulla eftreverentiaNuminis, ne
quid-quam quod quidem ftabile fit ac fir-mumexlpedari poteftboniad ialutern
publicam vel promovendam vel
con-iervandam veré conducens.Talequid
de
Cambyfe
religionemte fcribit Juftinus ϊ Nondubitavit pofl
facrilegia ettam parricidium factre : erat
emm ä'ßicilc ut
parteretfuüqui cum
con-tem\>tu reltgiomj ettam tri Dsos grajfatu* .i.cap, 9.
§.4. Accedit quod impii omnium re*
rum fueeeßu prefpero carent, nam
defer-tores[uidejerit Deus Liebent.coli* Pol.
Exerc* 6* th„ 25. Proinde Iioerates fuo iuadet Dernonico, ut imprimif
Deos immortales colat: πξωτιν
ivoi-τύ or&c onr ©g»?, λόγ' ty. ντξ®*
Ayi/lco' Innoå ffegé lotigé majer quam ab aliis hominibus requiritur ptetac Inflit.
Reg. Princ. part. 2. $. 3.
Quippe
quinoη modobemo efl, fed &
ampliut quättt bomo ,inftarquéDei fupra cocteram multt-iudinemibid§. Sj. & feqq. Cujus
vita
fpeculumeft inquo contemplantur fe
fubditi i exemplar adquod vitam
con-formanti normaiccundum
quam mö¬ tesdirigunt. Vt
ipjefefigejferit
in
judi-ciovitaquejuaßcfe
gerere conantur omnet
tivesminiflriqueipfius.
Qualisqul· eß qui civitatipraefl, talis ipfius (oletefjéctvitas.
cit,operispart.44memb.
i*§. 1.Con-fcr.