Dissertatio politica, de prærogativa regni, ad Aristot. Pol. IV. c.II. Qvam ex consensu amplissimi senatus philosophici, in regia academia Vpsaliensi, præside ... Martino Brunnero ... publico examini submittit Haraldus Hasslegreen S.R.M. alumnus. Ad diem

3^ t. *· f.F. SL·

©ISSIRTATIO POLITICA,

PR£ROGATIVA

R

Ε

G

Ν

_I.

ad Ariftot. Pol IV. c. II.

QJAM

Mit _{(onfenfu Amplifstmi Senatus Philofophiciä}

in_{RegiaAcadmia Vpfalienfi ,}

Ρ R Μ $ I D Ε

te ci.

M. MARTINO BRUN NERO

Grace- L Prof.Ord.

Publice Examini _fubmittit

HARALD US _%aßm<w

S. R. M. Alumnus.

Ad diem _{13. Maij Anno Μ DC LXV.}

In Audir. Vet._Maj.

UPS ALI Μ,

fizcuditHε ν ricυs Cηri o» S. R. M. Sc

luvem

_{Praßantifrimo}

DN. Η A R A L D O

_tyaßU&m

pr.xflantia _regni

erudicé_diiierenci,

~£yUederegms

HARALDE

bic

differü.uü

Optimaprogrefjusdansdecumentatut.

Pergepart

fiudio

EtGothtci,&_{Cbrißi, civis ut ejjequeai*}

L Μ _{Q: fcribebat}

JORDAN EDENIUS,

Ρ IL ΐ I Α τ ί ό. opult qui in neminem unum

\jusimperandi

lerunt > licet ab omni nomine

fervitutisabhorreant, nonnun*

quam iamtnlibertatemparumßnceram

babent. Fit énim utubi_{impérareomnec}

conteduntyÜliquosforstagitρarendt.aut

durum_{ferviantfervitutem.ob Ubidiné}

eo-runt_y quibusfuccubuere: _{autetiamjußa}

detreftent _{imperiä, tå cuique quicquiä}

libetjiceati _{Potefiate igitur fummuopus}

eß, quaautpenei certosßthomines,aut

intoto_{populö certö modo defcripta, &}

ordinata.Hiiic_{fitüifummte vim}

pote-ftdtis,autin totius_{corporepopuli,}ad

ido-nearedaPli_{harmoniä,autinpaucioribus»}

autinuno_{repetire liceai.interquos}

impe-randi_{modos.judiciOgraviüvirovumy im¬}

periumunius_{Rcgnumeminet. Idquvtf}

bacbrevi_{dijjettattöneutcunqueoflendere}

n2Jßeffus fum>

petenter acfolide omnes bicoccurrentes

difficultates _{expticare pojfe} , ea enirn

tonfummati_{irigeniifueritgloria: fedut}

oCCaßonem baheam, übaliis doWoribus

Audienäi, _{quälepretium}

_flatuant

ra-iionibus, quas ego eliquoinnumero ka-hendas duxi. _{Neq;enimtnillis} afiiman-då, ita ineptimihiipfiplaceo:utnonil¬ lis, quiperfpieaciaingenii (3eruditione

pollent, fi exaftius

hac

liken-ter_{affurgam. Tuverooptime Deustfine}

iujusconfilio,ope,

honore,

nihil

ni¬

hilprovidenteragi

potefl,

mentemque

dirige

modo

meifjdlutaria

vidcam,dijudicem,promamo

Textus

Τΐράτηκαι ύειοτάτηηβατιλάα,, C Α Ρ. I.

De

_regni

_antiquitate.

I

r?

Ariftotelcs

III.

PoL

f.

adcom-munem utilitatem fpeUans _.

Et

id

ιτξωτον

efTe

quod

de_{tempore,fed δί de dignitate}

_intelligi

poteft. Re^num autem, interre"

rumpublicarum formas reliquas,

ac-tate_{antiquisfimam efle, primum ex} literis divinis _{quidam probatum}

vére.Nimrodi,_quiGen.

_K.g.potens

dicitur venatione% v 10. regni

prirt-cipumfiijje dicitur Babel. cap. xxv.

V· 16.dicitur_{duodecimprincipes fuiil©} infamiliaIfraélis. c. xxxv i. åv. i_y

ad finem _{capitisusque,reccnfcntur} mulci duces_{regesque ex pofteritate}

Eiavi,_{diiperiain terra bdom.}

II Necdciunt 3qux exprofanis,

ut_{vulgo loquimur, au&oribus, in} eandem fentcntiam _{coliigipoffunt.}

Juilinusinicio fusc hifloriae, Prmci-pioinquitrerum,_{gentium nationumque} imperium_{penes regeserat. Salluttius} in Bello Cat. c. i. id nomen _tmperii

primum in terns fuiffe ajjcrtt. EtCi¬

cero Lin deLL.c.2. omnes

anti-quasgentesregibusquondamparuiße

af-firmat. Seorfim de Grxcis _icribit

Iiocr. inPanath. _{quod antequam}

a-lix urbes Graccix conditar_eiTent, A-thenae _{regibus paruermt. Sed}

neq;

hujusgentis antiquisfimam

hiftori-am bic_{excutio,neque plura}

cutnu-lo _teftimonia, Totam enim illara

qux-quxftionem

de

alic-niorcft,_inprxfcns_omictendam du-xi.

C α ρ. II.

De

_regni

_prxftantia.

I. Prxftancia _{imperii regii,}

tri-plici potisfimumargumentarum

ge-nere adilruitur. ct.

feßimomtsprüden-liorttm. Herod. I. in.'82. _regale genus imperii rem brxftantisfimam

piadicat. Et apud Livium 1. 11.

c. _{9. Tarquinii vix iine iui}

con-ieniu feculi , I{egnum vocant rem

inter Dens bomines_{que pulcberrimam·}

Sencca1.11. deBenef,c. 20. Opti¬

mumcivitatisfiatum _{ait ejje}fub _rege

jufio.

Monarchiam

praflarecattris,G? interaliasrefpublicas

maximé excellere contenåit. Et

_quid

pulebriusinquitPlinius inPancg. aut

praflabiliusmunusDeorum, quam

fan-Bus,&_{caflus>& Diisfimilimusprinceps.}

Veteres etiam maximé

_approbaiTe

Niel. _qtiédDeof

_dixere

Jovem, _{Quifermoß verus efl,inquit,}

apparet Deosetiam htinc fiatum cceteris anteferre. Sin rei veritatemnemonovit,

fedibficonjeföurts in tflamopinionemad·

duüi _{fumus: ιάargumentaeß,}

noso-mnesmonarchiam

praßantußmamjudi-care.

II. V>. _{7{ationibus.Quis}exmcntc

eruditiorum rcccnfcnti mihi, _prima occurrit,_{quod ftatumilli}

monarchi-cum, _{adaequicatem aptisfimum}

ha-beant. In illoenimin_{primis, ex}

vir-tute xftimantur_{cives,iubljta}

xqua-liratc_{illa qua?in demoeratiaregnat,} tum_{quac&inter optimates exigitur.} Servatur evidentius diicrimen bo¬

norum&malorum. Uli_prout

meri-tum _{cujusquefuerit,ad}

_dignitates

c-vehuneur,_prxmiisq;

ornantur,i«tdi-gnitati# meritis refpondeat

fortu-na: hisita ncc farilc _publica

mui,Q-raadire, nccita_{impune licetmalis}

efTe. Inexteris_{ftatibus, xqualitas}

illa honorum& _dignitatum

iioni_magis

_jänua

sequali locoeftignavus & ftrenuus j

quandonemo

Faciie

ali-osfine periculo & invidia _emincre.

III. Secundo_{urgent,certins &}

fa-cilius hic obtineri finem

rc-publicaeft falus popull, 6c vita felix

boneßaque, δί praeftanti* human*

natur*conveniens. In_{facris pax 8C}

prasperitas

Åicitux, Jer.xxix.

Vi'

ta_{tranqutUa& qmeta cum omnipietate}

ξ$ boneßate* I.Tim. 11.2. Qu*

quanquam non femper *quali cura

& _{prudentia qu*rantur, autqu*fita}

aequali felicitate inveniantur

pofli-deanturque:

eftrei-public*omni,obhocutfit

refpubli*

ca, ahouam deberi felicitatcm: &

graviter ctiam

affli&am

aliquid

ha¬

bereboni_{pr*anarchia, &finecom¬} munis _{imperii iocietate cτνο^ψ} habitantium vita. _{Qu*quidemex¬} tra _{confpedum mentis non erant}

Ehilolophorum

Ariftoteli,

cum doårinse Politicar hoc

initf-umdaretjWitfl-Äi/ττόλινάγαΒ-χτιν cV

éV«-J66V <τ\ΐΗςctKivcq. Jam _vero

grande

hocbonum, inmonarchia felicius & _{expeditius parari}

_creditur,

quodineaunusfeit

omnia

fe

aut iuis _{aufpieiis, oportcre}

perfici.

nego-tiis, de_{reipublicx (alute unus}

ma-ximéfolicituseft.Ubi ita érc fuerit,' cicius conillia _{capit, quam}

_multij

_facilius

_perinde

reäo-res, confenfum expe&arealiorum,

eadempoteftaepgaudentium.

Ino-ptimatum δζ populari imperio, ne¬

mo unus facile res_magnas

aggredi

poteft, n'fijuüus. Mandataautem

fxpelentius qua poftulat

neceffitat

rerum_{procedunt, &}poilquam tan-7, dem_{proceffcre, cuη$antiasquam}

pro

boni publici? ufü,

inveniunt,

IV. Tertio> Unius imperium_po«

tencius eft & efficacius. Totum

e-nim _{jus imperaadi cum intmum} collatum videntcives, cum _plus&

metucnt_{mali,& amabunt boni,}cum in _{ejus unius manucflefciant, δζ}

punire malos, & benc facere bonis·

V. _{Qutrto, iEmulationibus,}co~

que &c confuiionibusatq; mutatio^ nibus minus öbnoxium _cftrcgnum. Teftantur _{Hiftoria? diutius} duraffe

regna, quamalia genera civitatum.

iEgyptios narrat Diod. 1.1. c. ηχ*

longi/Jimo temporefub regtbus vigmffe,

& Herodot.Urs._{147.nullotemporis}

momento_{potuiffefineregevivere. No-»} ftram quoque patriam , qur vetu^

ilate facile cum aliis _{rebuspublicis}

certat, non niiiaregibus,_{aut regum}

loco,_{fegiaqueformaå}

gubernatori-bus,adminiftratamfuiiTc, noilrates teftanturHiftörici,

VI. Quinto, Naturr

dusvidetitr,_{impcfärcunutri. Ma¬}

jeftasenimin unoinprimis

eflegau-det. Et _{impcrancibus pluribus,} nc-minis uniusiummum cft _imperium.

Prstercabominü_{paucilibtrtatem,pars}

maxima_{judosdominosvolunt,utinquit}

Salluftius1.1V.inOr.Mirhrid.In

a-nimalibusquoquc irrationalibus

ela-Cet_{imagoimperii regii.Inter alia}

a-puttipulcherrimu cft

exempium,

egregie

oftenditSenecai.i.dcCIcrn.

C._19. Meretur & hic legi Upfalix noftrsehonos

_{J,Loccenius,de}

blica apum, c- 3.

VII, SextoMonarchici_regiminis forma,_{pra:csterisfimilis eft illi, qua} iummugillereru arbiter D.O. Max. utitur. Et_{feptimoreliquarerumpu·} blicarum _{genera tanto credita iunt} fuifle fucre fcliciora , quanto ad

hane formam acceiTerunt _propius.

I1X._{γ. Exemplü.Alitcr rationem}

impcrandinon conftare.quam ii_uni

reddatur.teftesfunt Romani, alias

regis poteftatis oiores, Quinon

anclin_{trepidisrebus, addiåatoriam}

poteftatcm,tanquamad facram an-choram,_{confugerunc, ut}

notatLi-vias. I.II. _{c.29, & IV.e. 56.}

Often-dentes_{difcordantispatrw>nonaliudeffe}

remedfum quam ut ab uno regeretur ut

aic .Tackiis i. Ann.c.9.Imperium

quoqueMaeedonicum, quodfubuno

fiare

fußinetur,

ruit,tefteCurtio.l. X.c.9. Nec eoire

(3_{confenttrepotuit Imperii Romaniper'}

culjumperturbatumquecorpustnifiuniiit

prcefidisnutu,quafiamma& menterege'

retur, _{inquitFlorus. l.lV.c.^.in quo}

tarnenauétore,ftudium & propoii-tumicribentis ,å re & ratione ipfa difcerno,· utfi_quidillc nimis dixit,

id ego meum non faciam.

IX. _{Nequetamenhxc ita}

iimpli-citer di&a _{intelle&aquc velim, ut}

non in diverfam partem _, tnultum

dandumfit_{ingeniopopuli, &}

condi-tioni _{temporum, quxaliam}

Ariftotcles IV,

Pol.c,

altera _{republicte forma}

_{exißente optabi«}

liore,alteranihilominus_{magisconducat,}

fcilicetvelpradcnticempori.vel

mo-ribus &_{ingenio civium. Prarterca} neque hocmeritum hominum, aut

hoc cffe rcrum humanarum fatunr

puto,ut rcgnum

nulla

in fanda ilia civitate vivimus ,in

qua necluBus auditur, neelabor

eß

plius utdicitur Apoc. XXI.

C α Ρ. III»

In _quo

_{qutfdam objecliones}

fohuntur.

I. Scd _{objicitur,impcrii regiiprac} cjctcris,multa_magnaq;eiTc

incom-moda. Etenim hic ex unitis,_ajant,

libidmeomniapendent. Vnihomini

tan-tumanimi$_{(olerticefuperejfenonpoteß,} ut_{aquaripofßt ingtnüs}

totoptimatumtS

virorum_{prudentum.quot inlibexis}

rebus-publicis adpublica conßlia convocantur,

Stimmte_{reipubl dignitates patent}

imme-rentibusscum easunius domusaclimims

ambitiofa angußia difpenfat» Jdu~

latio_{obßrepit rejribus, Schis iimilia,qu*}

incontumeliam_{regis Scgratiam}

pa-truifui,_{apud Barclaium, 1. i.Argj}

improbé

ingeniofus

mander.

II. _{Jamantefpontededi,& prifi*} cipatusplurimis laborare

incommo-dis.nectarnendeferendaviderur

ien-tcntiaeorum, _{qui hic refpondent,}

tolerabilioraeile _{unius quam}

multo-rum vitia. illa_{quoq; mortc}

princi-pisdefinere,pofieq;å bono

fucceilo-re _{iperari mitiora. At ubi}

impe-rantium_{collegiaaliquainvafitlabes,} qua?onerieft populo,eanon

perin-demorte _{ftngulorum tollitur.} Pr«-terca& antemortem , facjlins eft u*

nietildifticili,_{quammultis, itidera}

nonoptimis,placere. Imprimis_in populari imperio,

tarda

malorum medicina , Sc ob mul·*

titudinem, Sc ob _imperitiam

ini-potentiamq;animi[majoremcorum, quitalibusmorbis, cumgrandi

- III. Demusautem quod qüidansi

objiciunt,nosautem

fcrig

dabimas, rarioresPhamiceeile,

ma-gnae

prudenti#

praecipué

ubinoneligunturllJi, fedin

feeptru

unde

ccr-ticrimus, _{optimates, pradertim}

dumctiam fi-at.utin nnoplus fit

pru-dentix, _{quaminmultis ,utin}

The-miftocle,_{cujus ummprudentiaEuropa}

[ueeubuitApa, ut inquit Com. N.in

vita_{ejus c.f.& Fabio,quirem}

Ro-manamab Annibale quailatam.cun-ßandoreflituir,teile Livirt»l.XXII.

C. 12. Sc _AppioCl._quiienex &

coe-cus, dcditioncmmoliente ienacu &

populo, Pyrrhumconiilio vicit,

nu-tantemq,·rempubl.reilituit,ut

habet

millo,qui Romani åGallis liberavit,

utrefert Liviusl.v. _{49. &}

pluri-busalns Utnonomnino univerfa-literverumiic,quodhic_pars

fa_{objidt. Et f!fuis velvitiis vcl} nac-vislaborant_{principes, etiatn optima»} tumJenatusJcepetränsverJusagitur,dum

aut

_{fiuäiopropriicommodi}

a-morein_{fuos,velinpares invidia, ut}

in-quit Nicopompus apud Barel. 1.1.

Arg.InDemocratianifi_iapicnti

con-ftitutione å_{publica: rei craétatu} ar-ceatur_{promiicuumvulgus, dt} mul-titudo_{major;oculatos ducitca?cum}

vulgus,cujus _imprudentiam in

gu-bcrnanda _{rcpublica egregic}

cxpli-cat_{Plutarchus,inProcrmioadvitam} Agidis,cxvetufta _{fabula,qux refert}

difftdentemdcapite

caudamDraconis>vi-tijfimpofiulaviffeducere, _{necfueperpetuo}

illuåfequi.acceptoducatu,ciimipfam

ve-xatam_{fuiße,quodßulteinfiitueret}

iter:

tum_{caputlacérafse,}

quodmembrafurΜ

&caca_{fequicopereturycontrafuam} na-turäm.

IV._Magna?in

_{republ.dignitatcs}

ra-riusfub_{principepatent}

immerenti-bus,_{prxcipue quod univix tot fint}

clicntclx, _{quocmultisoptimatibus,}

qui

ixpe

inträ

ftirpes

famtlu

asindudunt reipubhcee munera atq->

£>0-tentiam.quofit

utgeneri

farumq·,ferven-tur_{dignitates. fqut}

obfcurafuntt

&fupercilio nobilitatis _non eximant,

in

clientelas_{fuas dividunt, utiterumait}

Nicop.apudBarel.

i.Arg.Etquam-quamidnon

necciTc

femperfieri,

(injuria cnimeaefTetin optimates» quosfsepe cumnomine & omen ha-buifte i.e. optimosfuifle, antiquaSc

pr;efcntiatemporateftantur )tarnen

in Ariftocratia,_{quam regnofaciiior} elTevideturinhocmalu

lapfus.Mul-titudo vero, ctfi &in ea isepe mulca

rite fiant, tarnen niii _prudentiorum guberneturconiilio, & fuonon

per-mitcatur _{ingenio, quod illi propé} perpetuum &familiarc eft,etiarr.

lin-pudentiffimum &

flagitioiillimum

quemq;, & quieaeftorisduritia, ut

plane depuduerit, interdum ad fum-moshonores & _{imperia, cxco} pras-cipitiq; favore provchere non

vere-turj_{impotentiusetiam, Öc}

bus faéhim

_{dcceftantibus,quam}

aliquidtalein _Tyrannide iolet, V. _{Objicuur & inregnis imprimis}

locumeflfe adulationi, nec dc nihilo

cfTe_{videtur,quodCurtius. 1. IiX.c.}

«?. _{camperpetuum malurn régurri dixir.}

Sed& in _{imperiiscaeteris,ca locum} snvenit. Etin multitodineeorum>

quibus

adrepunt

icmulationem atrociorcfle _potcft.In

populari regimine quid cffecerint

Demagogi,

populum

adulationibus ceperunt , ex vetere

hiftoria_{notumeft.Quod iivcl}

maxi-tneconcedatur,huic malo

obnoxi-umimprimis regnumciTe,habentåC cxtctxforma:fua isbi _{magis propria}

ncclevioramala. _{Quxde faftu} po-tentiorum _{&oppreffionetcnuiorura} contra_{regnumobjici folent, partim}

cx bis _{qujejam allata fant, partim}

aliundc _{dijudicaripoiTunt.}