la rom/e

<f£ _\ . A» _{Kj, få,} Histokicum.

Septem

_colles

rom/e

Leviter adumbrans Ex

_eonfenfif

_Amplijj'.

_Scnatm

Philofoph, Regia Acad. Upfal,

MODERANTE

VIRO

_Amptisjmo

_atque

_Celeber

_rimo,

Dn.

la urentio

a

_rrhenio,

Hiftor, Pro£

_Beg.

_&

_ordin.

Pro Grada

_AAagißerii

Publice ventilandum fiftic

Zacharias

_JuringiuS,

O' G 0 THUS,

In Audit. Gußav.

_Maj.

_{die III}

_Julii

Anno clo clcc Xxviii.

S:E R:£ M:TIS

A rz NT ZXT T? T n TT T VlRD.

Dn.

torstano

rudeen,

S.

_Theologii

_DOCTOKI

_Cc-

|

leberrimo, incluta? Dicecefeos Lin-copenfis

EPISCOPO

Eminentifii-mo, Venerandi Confiftorii

Eccle-

v

fiaftici PR/ESIDI Graviffimo, Gymnafii

Scholaiumque

pec_>

O-Gothiam EPHORO

Adcuratiflimo,

MECENATI MAXIMO.

ft

må^er

$em

metum(lue

b'

vet mea tennis

Q?

incul-ta Minerva, cum

in

conjfte&um

y

Tuum,

Maecenas,prodire&

ad

aram

bemgmtatis Tuse

bunc

qua

■

lemcunqut fcetum deponere geßit:

yilisßmut

quippe

habitm,

um

bra

quam

luce dignior, fuß)en(d?n

te•

net. Pincit tamen _ammumquc

addit _pia

_recordatio

_inußtati

Tui, Reverendisfime Pater, in

omnes

Aiufamm

alumnosfavorit.

Igitur temeritati tgnojcas

grät

tiojo

vultu

accipias bumiÜimus

oro

levisfimam bancce

lucubratiuncu-lam•, quam,

pietatbsfua

declaran

_•

da

_defiderio

_capta,

_NorriniTuo

Reverendisfimo

confecrarenan-tique

Maecenatis

Patrocinium

fubmifjo mentis

affe&u implorare

audet♦ Å/leum erit, pro

Tua

o-mniumque

Tuorum

incolumitaU\

vota _nuncupare

_calidisfima.

Reverendiffmi

Dn. episcopi

cliens devotiflimus

Max. Rever.&_Amplisfimo

_VIRÖ,

mag.

ilndreie

o

rhyzelio,

ÄRCHI -PR/EPOSITO Dlcecefeos Lincopenf.longe meritiffimo,

Con-fiftorii Ecclefiaftici ÄDSESSO-RI _Priraario,

FA T RO NO MAGNO.

T

Anta funt Tua,

ptime, in me merit

Patrone

a, ut, fi

vet

Ö-iotum vit£ me<e_{tempusgratiis}

ref

_eren*

dis _{impenderem,maximum tarnenTibi} debitorem me moritufum _{fctam. Qu<é}

cumfint_{omni presdicaiione majora,pio}

illa_{jilentio involvo, ingratique animi} teljeram tumultuarie cnnfcriptaf hafce pagellas Ampliflimo Nomini Tuo

addico , cum perennisfelicitatis voto,

velit_{fupremum Nttmen Te ? quem}

be-nignisfimé O-Gotbi£ noftree concesftt $ cum Nobiliffima Famiba _{Jalvum ht} mullam annor_{umferiem confervare.}

Åmplifiimi Nominis Tui

cliens humiUirnus

/. «tt ₅

;§. i.

Ti urbes & cete¬ ra ex infimo

na-fcuntur, itaetjam Romaexiguum5c

durum habuit

i-nitium _{; quippe-i}

qv.x , in prima fua astate-, circa»i

ipfa moenia cum finitimis luélata

eft. Deinde vero, accrefcente mul*

titudine , & fua ipfius virtute, 5c

Fortuna , tanquam inter fe de

im-perio Romario conftituendo

con-tendentibus , ad tantum accrevit^»

faftigium;ut haud immeritorerum

gentiumque

domina

5c per excel-lentiam urbs a veteribus

ta fit. Taata etenim veneratione hane urbern, tam extern gentes 7

quam ipfi Romani profecuci funt;

ut eam infiar heroin® De®qj, cuitu

iummo coiuerint. Unde Martialis.

Terrarum Dea , Gentiiimqne Roma,

Cui _{par eftnihil,}

_{& nihil fecundum}

_, Et Pöeta

H<ec tantum alias inter_{caput extil¬}

lit _urbes,

Quantum

Jenta

folent

inter

vibur¬

na _cuprejfi

Quando in Gr®corum monimentis hujus urbis mentio occurrit,

ßa,-cr&ioigp, five

quod

idem

eft,

ßa-ciÅzarjg7rofÅ£0ög nomine venit.

É7n-7c(jlyjv l?js ov/;d[A£vy)s, dbdvu\ov,

sv-Jux.?!, oM%y.hy)v lyjg yrjg , mundi

e-pitomen, 6c compendium; immon

raiem, felicem, orbem orbis

ter-rarum vocabant, _{6c communi}

ve-lut _{pr®conio gloriam ejus}

auge-banr. Ceterum, ut omnia exedit vetuftas, ita 6c h®c human® vicis*

fitudinis _{exemplum fuit, quum-i}

I o H 3

non modo perennes _{& ftabHes ejus}

v

moles _{defecifle, fed earurii quoque}

memoriam dtlctam efie

reptria-mus _{jInimo6c feptem filos, quibus}

olim _{(uperbiebac colles, vetuftate}

I

folo.fere

aequatos

deprehendamus.

Hi _{funt, de quibus in pradenti} o-pella agere conftitui,non tamenita,

ut recentiorum _{quoque temporum}

rationem _{habeam, nam &}

immen-fihoc efTet laboris & humeris meis majus. Sed ea (olum _{refpiciam_.}

, quibus crevit Romana magnitudo,

donec _{feptem iilos colles inträ}

po-rnceria (ua _{recepiflet. Qaod dum} focio, Tuam _{imploro C. L. bene*}

volentiam, velis oculis baud

ini-quis ad hane meam operam, levis-fimam _{licet, refpicere, quam fi} confecutus fuero _impenfe

mihigra-tulabor: fin _{minus operam & ole¬}

um, hac in re, me perdidiffe,

ne-, quidquam poenicebit. Sed ante-1

quam propius ad propofitum acce-do tiv sv _{7Txgofru, pauca de}

nomi-nis 6c urbis auélore dicenda funt.

A 2 5. II.

$. II.

Conditae Roma? decus _plerique

veterum _{fcriptorum Romulo tri«}

buere: licet alii Evandrum Area« dem ante Romulum collem

Palati-num _{imperio tenuifte , gra?cumque}

nomen _{quod Latinis valen*}

tia _{eft, urbi indidifle aflerant; Alii}

a Romo vel Romulo,iEnea? jovis*

ve, aut Ulyfiis, aut Itali filio, diu

ante RomulumAlbanum _conditam,

& montern _Capitolinum

, multis

annis ante iEnea? adventum inlta* liam habitatum affeverent. Verum de his in tarn denfa _{antiquitatis nu*} be & obfcuritate certi _quid

ftatue-re, _{anceps<& temerarium eftet. In»}

terim eam ab Evandro habitatam,

poftea vero defertam & a Romulo reftitutam, & ab _{ejus nomine,} no#

men Roma? fortitam fuifle , vero

quam maxime fimile eft. De hu-jus Romuli genere & origine non

eft, ut multa dicamus, cum res c

mnibus fit notifiima j obitertarnen

pauca attingere animus eft. Ilia,

feu nomine _{vulgari, Rhea Syluia,} Numitoris_{filia, ab Amulio}

perfpe-ciem honoris veftalis leda , ut eo

omnis _{fpes partus adimeretur, qui}

patrem regnoexadum, aliquando vindicare _{poßet, haud multo poft}

comprefTa geminos edidit fratres,

Romulum de Remum* Verum nec

illa, nec filii a _{regis crudelitate«»}

vindicari _{potuerunt: ipla enim, aut}

viva _defoffa, aut _{perpetuo carceri}

damnata _{eft, ut diverfa eft opinio,} filii in _{profluentem Tiberim}

pro-jedi funt, fed fingulari fatorum«.

induftria properipam inventosFau-ftulus , armentorum regis paftor_r

invenic & ad uxorem fuam Accam

Laurentiam nutriendos detulit_.

Qui dum adolefcerent inrer

pafto-res, & per certamina quötidiana

vires & robur _{acquirerent,latrones}

arcere _{eeeperunt. Ab his tandem}

Remus _{captus ad Amulium regem}

cognovis-fet Romulus, fa&a _conjuratione

Åmulium obtrnncat. Poft hac

ce-pir

cupido horum

juvenum

animos,

nova? condend^ urb^s, _{in iis} locis,

tibi _{expofiti 6c edueati fuerant.} I-girur Aventinum montern,

aufpi-caturus _{Remus, Palatinum}, augu»

rio vißor _{occupat Romulus,}

ese-foque iratre folus regnat. Siccon* ditå eft Roma, verba funt Donati in de urb. Roma lib4 i, c. i, in

wedio Italic, cujus &1 reliquarumgeni

ttum _imperio

cfeflinabatur.

_{Porro in}

wedw, niquit, ItalmJtnu Roma, ut gemma in aüro, cor in corpore,

[vi

in

ceelo, coilocatur. Adeo ut _ipfe

con-diror nunc locum confilio elegilTe

videatur, circa faiuberrimos coiles,

flumen opportunum, quo. ex me¬ diterraneis locis _{Truges devehi 6c} maritirni commeatus _accipi

pos-fent, neque nimia propinquitate

ad mare _{vicinum, expoiita effeü}

periculis clailiurn externarurn_.

Quoautem anno condita fit Roma,

B o ü 7

apud

au&ores

divcrla?

occurrunc

opiniones. Timans

(iculus,

a

Ro-mulo a?dificatam dicic, eodem fere tempore, quo Carthago in Africa

a Tyriis, o&avo _8c trigefimo _anno

ante _primam Olympiadem. _L.

Cin-dusannoquarto duodecima _Olym¬

piadis. Qumtus

fabius P

i

flor

anno

primo

Olympiadis o&av<£.

Diodo¬

rus Siculus Olympiadis _{feptimas an¬}

no fecundo. Alii,quos _enumerare

longum föret,

olympiadis

(eptimas

anno primo,alii iterum Olympiadis

(extas anno _{quarto. Cum hac}

fen-tentia conciliarunt eruditi eorum ,

qui dicunt Romarn

conditam

efle

Olympiadis

(extas anno tertio. Quas

opinio communis

fuit P. R.

poft tempora C. Casfaris,

hodieque.»

recepta

eft.

§» III»

Locus urbis a Romulo

condi-tas, _{ejusque, &} poflea _imperii

fe-des, fuit collis Palatinus, quiafé-ptentrione Foro Romano, feu

val-le _ipfum

_{interjacente 2c}

tim,ab occafu valle inter Palatinum

& Aventinum fita, ubi olim circus

maximus, a meridie valle incer e*

undem Palatinum & Ccelium in¬

termedia, ab ortu via olim facra, &planitie, quae Palatino adjacet,

Coelio ,

Ésquilino

_, & Quirinali

i

clauditur. Ab ea _parte , quaforum

fpe&at, vocabatur Germalus, verfus

Cce!ium Veli<e. Dicitur &Palatinus

& _{Palätium, cujus appellationis ra¬}

tio varie _{explicatur. Alii cum}

Li-vio a _{Palanteo, Arcadias quondam}

)

Metropoli,(ic ab Evandro appella¬

tum _{prodiderunt. Alii a Palario,}

oppidoaliquo veteri in agro Reati*

no, unde pars Aborigenum

pro-fefta in monte Palatino confederat. lunt _{etjam, qui a palando, five a}

Pale Paftorali Dea , vel a Palante,

Evandri proavo, deducant.

Sca-Jiger autem conjicit,

quemadmo-dumGraecilummum montis_jugum

_I

TtttXdtv\iov vocanf, ita etjam hunc

collem antea _{appellatum fuifle.Mub}

Hs'ampliflimis

ardificiis illuftris

fuit,

inter qua? eminebat Palatium,in quo habitarunt Ca?färes primi

poft

Auguftum , cujus tempore

modi-I cum

fuit,

poftea

vero

in

eximiam

amplitudinem a fuccefToribus au-dum. Iuxta Palatium conftrudum

erat _{templum Soiisab Heliogabalo.}

Templum ibi quoque fuit

Divo-rum Gefarum, quod Tacitus _Im¬

perator exftrui curavit. Aliquot

prasterea aedificia Palatii nobis cara

i mine defcribit Martialis _IIb.i.Ep.71. Inde_{facrovenerandapetespalatia cltvo,}

Plurima _{quafeimmi fulget imagoduck.}

Nee te detineat miri radiata _colofft,

Qua

Rhodium

moles vincere gnadet opus.

Riede vias hac, qua madidi, feint te*

da _Lyai.

Et _Cyhelespido

_{flat Corihante}

_tholus, Protmus a lava clari_{)ub fronte}

Pe-J, nates,

Atriaque

excelß

funt

adeumla

domus,

Heic _{quoque fuit templum}

_fidei,

quod

quod vetuftiflimas efle _originis, a

Trojanis usque remporibos, qui-darn ftatuunt? re$ius veroNumas vindicant Livius Sc _{Dionyfius Ha¬}

licar. _{Quadratam aliquam cedem}

huic quoque ad fcribunt Colli; cui

tamen dicata fuerit non convenit.

Ali! Romo , alii Romulo, feu

Qui-rino attribuunt, noviffime Caftori

Sc Polluci _{adfcripferunt, quorum}

^des Donatus aflerit in _{ipfo foro} ad Palatii radiccs fitas fuifle: Cum

v er_{o, inquiü, h'tc duo fuermt tfdes,}

altera rotunda, altera _quadrata, ju-ß)icari

aliquis

pojßt,utrumquefratrem

Romulum ac Remum _{gemina <ede} cuU

tum _{fuße. Jam rotunda quafi}

veflibu-lumalterlus ed. üb. 3. c. 4. de urbe

RXiceronern quoquecum inimico

fuo vicino Clodio in hoc colle ha-bitafTe _{ibique amplas habuilTedo«}

mos conftaf.Fuerunt prasterea

mul-ta alia hujus _{montis ornamenta Sc}

decora, quce ornnia enumerare Sc

delcribere brevitati litantibus non

M o tå ii §. IV.

Capitoliurn armorum

&

impe-riiCaput, ad oriencem

folem

Palatii

partem habuit, viamque facraoi-.

& _{Amphitheatrum Flavium.}

Adoc-cidenfem urbis _planitisrn

fiveregi-ones CirciFlaminii & Campi Martti.

Meridiem Aventinus _{occupabat, 8c} Tiberinum flumen; _{feptentrionem}

Collis _{Quirinalis. In aititudinem}

fu-praomnia urbisaedifkicia

exfurge-bat: _ideoque

_Capttolia

_celfa,

fubli-mia,alta, ccelojwtda vocantur a

Po-étis. In tres dividicur partes,faxum,

arcem & capitoliurn.

Saxumeil

prae-rupta & afpera rupes ,

montisque^

pars, qua?

ad

occafum

&

Tiberim

vergit; arx eft editior &

munitior

illa rnontis pars , qua? Theatrum

Marcelli & Dianam Aventinam re-fpiciebat.

Capitoliurn

vero ea pars,

quse in aquilonem

dire&a planioL-,

fpatioftorque erat,

Ante

mons

fa-rurnius di<ftus eft, & urbs in eo a faturno condita (aturnia vocata_».

Vir-Virgilius de _{Capitolio & Janiculo IE"}

neid. i. 8.

Hane _{Januspater, haneSaturnus}

con-didit urhem

Janiculum

tUi^huicfueratfaturnia

no-men.

Di&us _{quoque eft Tarpejus}

a

vir-gine _{Tarpeja fp.}

_Tarpeji

_{filia: de} qua _{legi poteft Livius. Poftea vero} & _{quidem fub}

Tarquinio fuperbo, Capitolium _{appeliari coepit,}

abin-vento _{capite O/i five Toli}

cujusdam.

Audiamus _{Dionyfium Halicar. 1.}

4.

ubi _{loquitur de Tarquinio}

fuperbo

fundamenta_{jaciente asdi ]ov\s:} quo tempore inquit, mirum _{quoddam fub} terra

_{exßitit prodigium:}

fundamentis

operafojjorumad_magnam

profundita-tern_{peräudii, inventum}

recenshominis

oeeifi

Caput, quod & facie vivo erat

fimile & calido, etjamnum recentm

fanguine manahatrex illo temporelocus

is vocatur _{Capitolium, ab}

invento ihi

capite. Et _{templum quoque ipfum}

Capitolii nomine _{infignitum eft,}

ü © sei H

quod

Tarquinius

Prifcus

Jovi,

Ju-noni& Minerva?_{quidemvoverat^,} Ted morre _pneventus

eft,

itaque.»

nepos ejus

perfecit & extruxit_j,

Quod teftatur Tacitus

hift.

III. 72.

voverat _{Tarquinius Prifcus rex}

belio

JabinOy jeceratque

fundamentale

ma¬

gis futura

magnitudinis,

quam quomo

-chedeadhuc, P. R.resfufficerent.

Mox

Servius Tuüius_{fociorum (iudio;}

_deinde

Tarquinius

Juperbus,

capta

SveJJa

Po-metia

_{hoftiumjpoliis}

_exfiruxere.

_Fuit

hoc

_Capitolium

_omnium

_Delubrorum

religionum , facrorum capuc,

De-orum domicilium de velut alterum

Jovislulminantis

coelum.

/EdiCa-pitolina?

adje&um

erat

terriplum

Jo-vis euftodis, non longe a rupe_.

Tarpeja , &

eodem

in

loco

Junonis

Monetde & fortunae templa fuerunt. Pra?terea Bibliothecam , &

Tabel-larium in arce Templique

capito»

lini a?dificiis fuiffe memoria

pro-ditum eft. Fuit _etjamin

_Capitolio

Athenaeum, ubidocebant oratores,

Gram-14 ° m

Grammatici, Sophiftce,

_Philofophi,

Jurisconfulti. Ubi _etjam Poet# 5c

oratores (ua habebant _(ubfellia

, de

quibus fua fcripta, pnefentibus(x* piffime Auguftis recitabaht.

Habu-it 6c _{Capitolium Cafam Romuii,}

quam facerdotes viminibus> 6c

can-nis te&am

_{inftaurabantutfempen^}

integra permaneret. Curia Cala-bra prope templum Jovis fuit, 5c

quoniam ex ilia ortus luna? obfer-vandus , loco editiilimo pofita eft

ubi _{plaga inter meridiem 6c} occi-dentem, 6c errantium fiderum a

-fpe&us contempiandusofFerebatur. Inter arcem 6c _{Capitolium fuit}

A-fylum j quod Romulus, more

Grae-corum,ibi exftruxic _{adsmultiplican*}

dam _{Romanam gentem,uc quisquis}

eo_{confugi/Tet loci religione}

defen-deretur. ItaOvidius lib, _5.

Romulus ut_{faxo lucumcircumäeditalto}

Oujlthet huc dixit, _{confnge, tutus} eris. Sunt, _{qui in Capitolioquidem}

con-dicum _{concedant, attamen extra«*}

° _{ü 1 f} muros civitatis,ubialienigenarurn

> concurfus nequequietipublicanecg

lecuritati obftaret. _Templum

Jo-vis feretrii _{antiquiffimum in} Capi-tolio iacravit Romulus; in quo ipfe & reiiqui

deinceps duces hofti*

um fpoiia

_opima

fervabant.

§•

Möns Aventinus

perampIuSjin-ter _{Paiatinum, Cceuum&Tiberim}

patet, longior tarnen quam latior.

A _{Tiberi, quo fere aliuitur ,}

_fe*

cundum Velabrum, circum Ma¬

ximum & _{Appiam viam, ad}

por-tam _{usque Capenarn}

excurrit.

Secundum urbismoenia extendit fe

ad _{portam hoftienfem.}

_Inde

_inter feptentrionem & occafumelata

pla-nitie _{exfurgit, ubiTeftaceusmons}

eft. Inde _{biceps Aventinus , duos}

vertices vetuftis fan&orum_templis nobiies late extollit. Nomen

for-titum ferunt ab _{avibus, quodeo fe}

a Tiberi _reciperent; alii _{a rege_>}

Avencino _{Albano, qui ibi}

_creditur

\6 _{f|j o §§}

fepultus. Ali! ab adventu homi- i

num _{, quod ibi commune Latino*}

rum Dian® _{Templum fuerit: alii}

autem _{quod , cum olim paludibus}

1

a ceteris eilet _{feparatus, non nid}

adeum navi vehi _{pofTent: aliiab}

A-vente fluvio _{provinci® Sabinorum,} Vocabatur _{anteaMurcus, a}

Mur-ci® De® facello , quod fub

radicj-bus _{ejus erat, alii Murcium voeav}

tum _{dicunt, quode lapidibus velut}

Miiro _{conftitutus effet. Dicebatur}

etjam Collis Dian® a _templo ejus- _7j"

dem _{De®, quo fuit infignis. Lo¬}

cus , ubi Remus de condenda urbe

auguria cepit in furnmo montis

ju-go, vocabaturRemuria. Et hicCol¬

lis variis _{Templis eminuit: Tem¬}

plum Dian®, impellente Servio

Tullio fecere _{Populi Latini cum-,}

P.R.,& civitatibus_{Afi®, utvult}

Li-vius, _{fitumque eratin fummoclivo}

Aventini, unde facilis _{profpe&us ^} habebatur _{inlPalatium,Capitolium,}

CJeelium,

_alia<j

_{urbis loca}

<4 o _{p '7}

!<rima. In eodem_{aliudtethplum} ei-dem Dians fuit facrum , quod di-5

verfo nomine _LunsTemplum

di-<ftum _{eft,dequoOvidiuslib. 3.faft.}

Luna _{regit menfes, bujusquoqite} tern-Twtf _{Aventino, colenda jugo.}

Habuic quoque celebre Junonis re¬

gins fanum , quod Camillus ex

prsda Vejentana condidit. Cole* bat_{quoqj populus in eodem colle}

Minervam, Bonam Deam ,quorum

sdes ibidem exftruxeraC. Hercules & _{Sylvanus communem ibi}

habu-erunt sdem. Fuic _{quoque Elicii}

Jovis ara ad radices _{Avencini, ubi}

fons_{Egeris Nymphsefle}

credeba-tur; cum _{qua fermones no&urnos}

fimulavit Numa. _{De quaOvidius}

üb. _{3. faft.}

hgeriae(l quafr

debet

aquasDeagrata Camenis

1 _{Illa Numeeconjux, confilhimque fuiff}

5. VI.

Ceelius mons ab orieate habet

Si. o _§g»

urbis moetiia, 6c

terminumEfquili-naeregionis, portam Elquilinam,

6c _{Amphitheatrum : ab occidente}

Suburram 6c rrontem Palatinum:a

feptentrione

Carinas 6c Efquilias:

a meridie Pifcinam publicam, 6c

vallem quae eft ante viam Appiam.

Ccelius diétus eft a Cosle Vibenna,

qui eum

incoluit,

quo verötempo*

re_Jncertum; Varro _autem

ad

an-tiquiflima Romuli tempora renu refert , Taeitus in auxilium Tar*

quinio Prifco

advenifle

memoraf, Antea _{Querquetulanus dicebatur*}

quod

querceto

abundaret.

Anun-quam Auguftus appellatus fuerit__,

non certo conftat. Poftea vocatus

eft Lateranus a Lateranorum

ma-gnificentiflimis asdibus,

qu^

ibi

fu-ere, ubi Bafilica Lateranenfis, 6c

Palatium Pontificum fuit,

_quod

Conftantinus _{ingentibus impenfis}

magnifice exftruxit, 6c

Pontifici

donavit. Hic Pontifices habitarunt*

4§ o U* IP

in eodem monte fuit campus

Mar-'

tialis ad ludos & Equiria, fi

forte

Tiberis _plana

_urbis

_innundarec.

Habuit quoqueT

ullii

Hoftilii

Regi-am &Curiam, _qux de

ejus

nomine

hoftilia dicebatur. Ciaudii Casfa-ris_{tempium fuit eo}

_loci,ubi

_{nunc an}

trumNeronisvideritradunt. iEdes

quoque

Carna?Deae

ineodemaBru-to _primo

Confule

conditaeft,quam

Deam humanavifcera confervare_j

credebat _{fuperftitiofa antiquitas.}

y Habuit&Armamentarium,&

aedes

infignes

veåilianas

,

ubioccifuseft

Commodus. In infimo clivo Mi¬

nerva?, cognomento

Capta?,

Delu-brum fuit,

§. VII.

Möns _Efquilinus,

ceterisambi-tu _amplior, ab

Amphitheatro

fe-cundum Carinas orientem verfus,. valle

_profunda

_{primum ,}

_deinde«»

modica, dividituraCcelio, ubi ex»

igui collis

additamentum

exfurgit,

to _{4 d n}

inde

_perpétuo

_tra&u

mcenibuscin-gitur. Converfus ad feptentrionem

jungiturViminali: moxabeodenu

fecernitur,,

mox redit ad

Amphi-theatrum. Didhis eft _{Efquiliae ab} excubiis,quosRomuJusin

illomon-te _{habuit, cum TitoTatio parunu}

fideret, quafi Excubinus, unde^

Efquilinus. Quod innuit Ovidius faft. lib, 3.

Adde _{quodexcubias,}

_ubi

_{rex Romarns}

agebat

Qui nunc EJquilias nomineCollis habet, Alii a _{quisquiliis, quod aucupesibi}

quifquiliis fparfis aves iiluderent.

Habuit duos colies _{Cifpium &} Op-piumSeptimium; in afeenlu Efqui-liarum occurrebat _{Cyprius vicus}

aCypro ita dicftus. _Popehuncfuit

vicus fceleratus; _{cujus denomina*}

tionis c au(Ta eftca?des fervii _Tuliii, & fcedutn

_inhumanumque

_fcelus

Tuliii, qux fuper corpus patris ibi _{occifi carpentum egit, Habuit}

Servius Tulliusfuam federn in E*

o _{ggt 11}

fquiliis, habitabatqne fupraClivum Virbium. Contra _{Amphitheacrurrr,} funt Thermse Titi, quarum reli* quias adhuc fuperefle ajunt:

habu-erunt & alii Cxlares ibi fuas

Ther-mas. Multis _{prceterea iucis}

confi-tus _{fuit, fcilicetfagutali, ubi}

facel-lum _{Jovis fagutalis : Mernphiti, ubi} Memphitis Dea colebatur,& Juno-nis Lucios. De _{quo Ovid. 2. Faft.}

Monte _fub

_{hsqutlio multis inciäuus}

_an°

nisy

Junonis Magna nominelucuserat\

VIII.

Collis Viminalis _{oblongus 8c}

an-guftus eft , a dextero latere Subur*

ram& Clivum fuburranum,Vicum Patricium 8c _{Esquilias habet, a} II-niftro vallem olim _{Quirini: Itaque} quain örtum tendit habetcampum

Ésquilinum

8c urbis muros, cum Caftris _{praetoriis :a meridie Esqui¬} lias: _{aboccafuSuburram, & vallem*} qu3e eft inter Esquilias, Vimina-lem 8c _{Quirinalem. Di<ftus eft Vh}

winalti a _{Jove Vimineo}

quod ib|

'

ara? _{ejus fuerint: vel}

quod ibi vi- !

mineta:

vel viminum filva fuerit, Fuiü _etjam

_fagutalis

_appellatus, filva _{fagea. Pauca ibi fuerunt}

x-dificia memoratu _{digna inter}

qua?, lavacrumf. balnea _{Agrippina?, ma¬}

tris _{Neronis, fub Templo B.}

mar-tyris Laurentii, qua coilis

decli-vis effc in vallem _{Quirinalem, 6t}

Aquilii Jure Confulti domus. §. IX.

Forma Collis _{Qnirinalis oblon- ^}

gaeft, 6c inftar cubiti inffexa verfus

occidentem:per

hortoscolumnenfes fefe _{extendens usque ad Pälatiu}

nx*

Pontificisi planitiei urbisfuperemi*

net, _{veterique campo Martio; ab}

ortu a?ftivomcenia 6c _portam

Vimi-nalem_habet: ameridie_Efquilias,6c

Collem_{Viminalem; ab occafuforü} Nervae; a _feptentrione

plana urbis, 6c _{Pinicium collem. Nomen} for-titus eft vel a Curibus _feu

Quirin-bus _{quiibi caftra}

aQuirino, h._{e. Romulocujusnobile}

fanum ibi exftru<ftum _{erat; live a} Marce,autalio _{fimili, qui nomine}

QuiriniRomae fuifte perhibetur;Di-<ftus _{quocj} eüAgonius, Agonus,Ago*}

nalis, Collums, Salutaris & vetuftiori

nomineEgomis, quafi qui fineangu-lis elJec, vel _{quia sgones}

diceban-tur rnontes. Collinus forte avicina porcaCollina vel a lex collibus, qui in _{ejus lummirate} cernebantur;un-de _{etjam Septiceps}

appellatus eft.

Caballinus dicebatur a duabus fta-tuis marmoreis _{Alexandri, Eqvum} Bucephalum domantis, quas Ale-xandria Conftantinum _Romanin. tranftülifTe _{atque in medio}

therma-rum _{, a fe exftru&arum}

, collocalle

ajunt. In hoc colle fuit Domus

Nu-mx , prope quatuorfontes, _{qui in}

illo colle _{efTeperhibentur.ltem} tem-plum Clatr£ Clatrorum, &

Cancello-rum De<e, _{& Apollim. Culta heic}

quoque

eft fortunafub

variis

nibiis , Primigem# , Public#, Redu¬

ctil Et _{templumSalutis,quod prope f}

muros urbis ad _{portam Collatinam}

fuifleconftat.

X.

Sic _{feptem collibus eorumque}

pra*cipuisa?dificiisleviter perluftra«

tis, pauca de amplitudine & incre#

raentisurbis _{fubRegibus &C$fari«} bus dicenda veniunt, Romulus,ur-bisau&or, Palatium folum

pomce-rio inclufit: licet_{reliquos (ex colles}

p.eolis frequenres fuifle non

nege-mus. Quali verofigura urbem

con-diderit _{quadrata an circulari, inter} au&ores non convenit. Eodem re*

gnante Titus Tatius, Rex

Sabino-rum, inita cum Romanis pace, _Ca«

p:tolium , fubruto interjacenternu* ro urbi addidit. Tullus _Hoftilius,

rradu&isRomam Albanis& incivi«

tatem _{receptis, Coalium montem}

conceflit habitandum. Ancus Mar¬ tins Aventinum Latinismunivit.

Ja-niculum moenibus _{fepfit: &}

Tibe-rim _{ponte Iliceo junxit. Tarqui«} nius

«§ O 25 nius urbi nihil _{foli, muri tameru»}

{v multurn addidit. Servius TulHus

Quirinalem, Viminalem, &E(quili;

num adjunxft, _{Coeliumq; pomoerio}

inclufit; Aventinus vero _{usque ad}

ClaudiumCa?farem extra

urbis^é^

ivia manfir.Ca:farem _Auguftumam«

bitum urbis auxifTe 8c _pomcerium protulifTeomnestradunt _fcriptores, qua vero ex _parte dubitant, mihi

Jamen _{probabile efly inquit Donatus}

in _{deurbRoma lib.I. 13}

_juxtaagget

rem _{Tarquinii, aportaEJquilinaynunc}

S. Laurent_{ii, verfusponamLabicanam,}

nunc_{majorem, & Cceliummonternmce}

■

nia _{äilataffe.Unde HoratiusSat.g.l 1.} Nunclicet _{Efquiliis habitarefalubrtbus}

atque

Aggerein appricojpatiari: quo modo xrijxes.

Albis_inform

_{emJfteåabant offibus}

agrum

Jn re tarnen incerta nihil certi

flatuere _{fuftinemus, certiora}

pro-1

ferantalii.

Poft _{Auguftum, Claudius} Aven-tinum inträ fines _{pomcerii recepit}

*6 _«d| o D»

CI.Neronem urbem auxiiTe _quidam

affirmant_{quidam negant.Atmoenia}

_^

Trajanus,murosacolle

hortulorum

perforü

column^

ad^Tiberim

us(J

ducendo, dilatavit. Aurelianus ;

pacato terrarum

orbe,

muros ur# bis _{ampliavit, & Campum}

_Martin

um pomoerio inclufit,

$. XL

Jam de incrementis

asdificio-rum urbis dicendum eft, quo cir«

ca incertossetatisgradus erefcentis

Romas_{amplitudo diftinguenda eft. q}

i. A condita urbe ad incendi*

um gallicum _{per annos trecentos}

fexaginta quinque

fub Regibus

5c

poft

exacftos

Reges,

exiguis

rudi-busque domibus contenta erat po*

puli civiumque panpertas, 2.

Ab

urbe reftituta & a vaftationibus

gal-licis iiberata,ad primum Augufti

confulatum, per annos trecentos

quadragmcafex,e furs

cineribus

per j

annos amplius ducentos

qnadra-ginta vix

exfurgere potuit.

De

in

de

verocrefcente imperio peracceftio-nem

hem _{Regnorum provinciarumque} crevit _{etjam urbis magnificentia_».}

3. Ab initio Augufti usque ad

de-cimum _{imperantis Neronisannum} quo urbem cremavit* per annos

centum _{trigmta feptem: cantis}

x-dificiorum ornamentis

decora-ta _{eft, ut jure moriens gloria¬} tus _{fitAuguftus, urbem fe}

mar-moream _{relinquere, quam}

lateri-tiam _{accepiftet. 4♦ Ab incendio}

Neronis ad Gothieam obfidionem per trecentos quadraginta feptem

annos rnulto _{pulchrior e fuis}

flam-misrefurrexit :adeo uteiuspulchri-tüdinem vix _{cogitando aflequi*}

iieduni narfando _{exprimere liceat,}

tantus _{fplendor 6c luxus aedificiis}

inerat. _{5. A capta ab Alarico}

Roma ad_{Juftiniani principatus än¬}

nu m 20 _{per annos trecentos qua*}

draginta feptem, quafl in venera« bili fuo fenio cum Barbaris

genti-bus _{ipfaminvadentibus lu&ata eft.} Sf

i8 _{ig o gg»} Si _{Procopio &: Orofio credere fas eft,}

quinquies

contigit, ut ea urbsab exteris nationibus _praecipue Gothicis inträ centumSc _trigintafex

annos pervim

occtiparetur; ab Alarico, aGenferico, aRicimere,

a Torila, _{qui bis}eam Sc cepit Sc diripuit: Trecen»

tis autem Se _féxanginta

annis poft eas calamitates

ab Arnolfo Germanorum _{Rege obfeffa eftSc eapta} j aui eam, ejeftis aut abdudis _{civibus, regiasque} moles magna ex parte demolitus , vacuam ac de¬

formem _{reliquit; licet deinceps,}

ut refert Proeopitis,

eam_{inftaurare, 5c conlervareftatuerir,}

Inpriorem

tarnen _eultum, cumIn Italia civilium artium Scli¬

terarum ftudia movtua _{jacerent, haud}

refur-gere valuit} licet Pontifices fummam induflriam in

aedificiis _{reparandis adhibuerint. In tantum}

ramen

refloruit, _{per architeduram,föulpturam}

,piduram,

qua;hodiein Italia florent, ut _{fpeciem urbis haud}

{pernendae referat. Id teflantur _{templa 5c Palatia}

Romx _{magnificentiflima, horti amoeniflimiSc} lara-lia _{optimatum. Inter templa urbana eminent}

qua-tuor, Vaticanum, Lateranenle, D. Mariae _Majoris, 5c S. crucis _{Jerofolymitanae Sc fuburbana tria,}

D.

Pauli> D. Sebafliani , Sc D. Laurentii: _multaque

alia, quae adferre non vacat. Ex _antiquis

monu-mentis reftant, _{praeterinnumera non ignobilia}

ru-dera, Pantheon, Columna Trajani , Sc Antonini

obelifei _{plures, lepukrum Ceftii,}

Amphitheatrum

Titi, Theatrum Marcelli , moles Hadriani, _Arcus

triumphalis Titi 8cc. Sed temporis_rerumquc mearum_{anguftiapraepeditus}

ma-num de tabula, Rf

1

S. D. G. * *

*

***