JOHANN PHILOSOPHIA

(1)

9O95©6OO®.GO3©Od©©SO©Q'3O56O90©(3©©Q9g*3

^""

"""~

©O00O0©OG;©O©©O©0O©Sy^|^5)O©©O©^ ^900006

«*"! Q.BVD0M- °""e

I C 0 L L e 6 I J L o G l C l

'

Dl SPUTA TI O I, <'rt.

/?e_f

PHILOSOPHIA

IN G E N E R E-

£>uam-* _I

In Regla Upfahenfium Äcadcmiå? !

Da,. JOHANN Eg

QCHESNECOPHERO.ME-!

Dl Cl NA. DOCTORE, PHYSIOLO. -<

gia: Prof. crd & Log. extraord. (

PUBLICE <

Pro ingenij T>tribiu ad dtem é. Sepsembr. defen- (

dere conabttur - <

JOANNES S VENO-WIVÅLLIUS, (

Nsricicnfisr*. <

Hor ii (fr to co confvetts, <

Il BS ALL!, I

SxcudeUt Eichillus Macthiaz,Anm (

ÖC, XXIX. ~

; ^S)03©OgOOO

(2)

VIRO ET DOMINO,

y^ \^ßß^^jidifionü ₁ mujtiformi (plendorcperluci-

ae wftruBtßtmo,

D*-PETRO MAGNI BUR1-

NIO, INDEFESSO STUDIO/ SS. THEOL.

IHTERPRETI DILIGENTISSI MC/,E I U S D E M QU F,

omni encomio ^, gregis Dominici difpenfatori cemmendatifs, In Regiå

Eccl«fiå XOfoboo j Paft. dignifs. Et quinq; adjnnéiarum. Ecclefiartun

Prxp. Ut finceras religionis defendend* ftudiofiflimoj lta deccn-

tis ordinis obfervandi attentifsimo.

NEC NON,

Paßortbui & Minißrü in eddem Pr&pofiturayprs.clard

fcientid affabré Clarißmis,

Dn. Joanni Laurentij Bcckio, Paß. in folertißirno.

Dn. Laurentio Jacobi, Paß. in Itifyaxtbfy candidißimo.

Dn. Andreas Gcorgij, Paß. tn (gxflütiCi/Bruditißimo.

Dn. Abraham© Erici Jalcf/ Paß in ©objcrbp/ Do&ißim.

Dn. Laurentia Petri, Paß. in CMeritißmo,

Dn. Erico Laur. Geftricio, Mtniß.in^abbH/ digniß.

Dn. Petro Job. Roslagio, commintß. in fidcltß*

Dn. Andreas Jacobi, Adminiß. in ©5&fktf)p/ vtgilantiß.

Dn. Magno Erici Geftricio,Symyfla in^X^/bumanißtm*

UT ET,

Juvenibui PolittorU Brudtttonü multtplici decorc*

apprimé txpeditißtmü,

Dn-.. Carolo Petri Buraenio, 7 R

Dn-. Gabrieli Petri Buraenio, ₅ g l *

jfli^Ut Fautort certtßimo, Promotori propcnfißitnotüc Nu tri"

tori Ubtraliß. bumilimo reverentt£ obfcquto colendtßtmo.

Iß«, Ut Bcnefa&ortbtu indubitattßimis. His autem 9Ut

Amtcis infucato am ort probatißimis} Itafratcrno

iefidcraStßtmis* _S _Å»

(3)

^©Oé©O©0O00O06O»©O6©O©©O©©O©^

SALUTEM ET ANNOS OPTA.

TOS; CUM SUMMA AN IM I SUBMIS- fione precatur.

Um laudabili ^more recept um (it ^> Pater

admodum Reverende, Nutritor &Pro~

motor humilis obfervantiae genere uni«

ce afficiende; Debitae fubmiflionis cultu furnmé venerande; &perpetui honoris affcéhi of-

ficiose colende. Reverendå item dignitate dariC ,

fimi vin,Fautores ac Promotores propcnfiffimi

Cum finquam) laudabili mcre recept um, appro- lata confvetudme confirmatum fit ^> utßudiofi Difpu-

tationes publtcis exam ini bus in Academiis comproba-

t as,vir is illis infcHbant, quieas placido obtutufujcu plant i fufceptas ^, amor is favör is radiis ^c o gno-

fcant; cognittä,&qndjudicy lan.ce dmdicent. Eapro-

pter commotus £jf adduUus ^? mihipolltcebar, ut hane

Primavn Difputationem Logico-Ramaeam^dePhi#»*

lofophiå ⁱⁿ ^{genere^} in me(ufciperem > eam£proptef

raram rari ingenij redolentem eruditionem, (fi fingu~ ' lar em limatißimi judicij oftendentem dexteritatemy

typis m andar em 5 0 T.R.D.t' F.R.fr infcriberem

dcdicarem,ut ftudiorum me orum curfus ( halle-

nth tenuioris fortun* umbone jnffultus ) inpoßerum

);(2 ful

(4)

fub T. R. DJ* få V. R.rumpy^ciavo patrocinio concu tatior fat ^> få feltet or evadat. Nam de T. R. Djh få V. R.rumplacjdo favore, få ßngulari benevolen-

tid adeo fumcertw>utplane ^non dubitem,quin hoc do-

no carthaceo, confvetumfavör ^em, få tnmepromo- vendo propenfitatem maximoperé corroborduertM^«

Hoc fi cognoveroy tunc de uberioribm exercitm Aca-

de mich in aüum deducendh få T. R. DMaeV. R.jjs

exbibendh-tpropediem ^operam dabo, ^uodfupereß

Deum T. O. M. êx intimh c or dus penetralibm ôro få obteftor? ut T. R.D. få V.R. Vit âm ³ cum bona cor-

porh valetudine, longam; Honorem, cum Dtrtutis confiantiåyfirmum ; Fort un am, cum optimarum re-

tum affluenttitprofperam ^; Finem ^> cum animre cor¬

poris^ falutcy beälißimum ^{^} paterné concedat, få

€T* R. D. få V. R. cum Ecclefih få Qeconomijs de¬

menter benefaciat. Cujus div inre tute V, omnipotentb

prote&ionijfå infallibilipatrocinio T. K, ^D. få V. R*

pips voth commendo. Ubfalire 6. Sepiembr.

frus&guTnimxs,LM. DC. XXIX.

Joannes Sveno-Wivalx,ius>

Ncricienfir'. ^' \

(5)

^üf^faM(pZ

^-

^UL

r,^*>

j

^.

u 'tm-

(ü Jié -htlcuLnJ,«, %<(ti ^r»<cji ^. /

? M« ' 4 ■ i »»i r-

■

^. ^-

Jd^ui (bio *%tiL ^„„

„;n rrvttl fihtifi.

■

**J Qj(?vn: %' f>.

fit

mt$'-

l tjyUoru

&nn vyt^ßij

hti- Qmfå$ jkii'jf. yi/i/é^étX

fouttInf ^y4% ^> Ußf ^lau* 4n..

i UnCÅ&fto. ^.

fuÅaU ^%6% djf cß'

^•

J^t CUkia

^'

■

-

'.dfi IßyU ^ri- tjp fnwclt nii X&ttMcr /Ml

f M€^IIW fil t&*-n ^yn ^/ok éivL

J/. fl y '•/ -i> t/ di ^4,

J/*: IrtunM w&M tömmfad-cflutiK t

l^e e/r" 71

4 icVnt ÅuXétirP é&d: ii .Mtf tÄ' ^V

!^->Ltv^a5 fouli/ ^Ib' "VZ>i7n,

(6)

(7)

r

■

(8)

ifet* fnqUhlbQ

^Vr»

jkhi. W$«W

itfj

$&

**f

rwH-

■ t3K

L P

^rkfT

rTr°

ijvnfrd v^yWrf

^7*

T1*®

'ii^Hl

'

~"mr

>„wvnM

,;

;vf,

K*# WM*/«*y*n

T«wa^A««* ifppßr

Pj-^faLb

* ért

ppf*w

■$

^

vnv wnsttjttyi,

ppk u^

^ tySYLtOLr

^'

nn

H

»>»£

An?3-P

uifrtA/fau Tij

(9)

(10)

(11)

M*/Jk 'Åis>fi oJi^A i ^(t ^{^UdU}

bÛl i-tw*. ihyfüA, Îvb â- (/cV^^J

\%lJ^J\Aa^ déiyut/^

\WlC ^pyj^uic otr 4vl^

■ö^%x yw$Tyr ^{^43}

jtu4> n^ui^'ltrn Jbtun/Lu^ rlafcu\

/lA^\iiA^ ^jvOl bly

'MÅ

Am ^rhUd^ ^7rfn ^uwy* Z*«J<i4

lij/ui (]$**». (,rt 'ij4>«y* £& Wtäj/^^OUp: ^%

CifJloA^ 41 tf> fy^hrJiju ^rn ^{^}

lAls $ji<Qa$ul rLttuliL Jj;

nnHYfi O ^»M clflhj

®£|

t

<1 A U4

J

*tiiu[kl>t Cj4l/ub

,

ML chi^ ^{fyyuL fui}

Tjftu

Sft

rfu;

tiQ/j

(12)

(13)

L

^.

> n UÅ..1A «_ L /H

^,

ü --

Mi tftjMS 'I%£i

Vtdunfcdtiom. c/dtkcwcj

j^jpW^ u£ U&ts ^i/Ü/CLmh ^/

ikt yrwjrt U\ KA» A U>6{, 4<*" 4^0wfa>n ^A lity fo-

j»» tyn-WJtJ^^VCl^nJ^lu^j^-

'

flMt&Cf jk£ Teuéti

ULvt^ yilunJt—^

lijll iL

tut uru

Jh

ICPWViyiA

\Ml ₁₀ (plbuUfM> ^Wwvn

«I*

A&Jh

^wfåtficauA,: ^/ ^Cy&'

.< Myf.Uk:,.*L: ^

«ftL ^tltuu ^iCi ^^fffisevurn,

ewls

lSAi/ö Atö'sf'

j£ yA 9%4CAMT*' TIsAM

wiildfa ti _if

}

H9

*WL}H (frpüjtfb'll'H,

f. 4 S

Uflvéuih. HvLfyl+tLj ^a/t

B* ^4$ trüC%ftoAaf> &

(14)

—■ , it

c/'um ^ä ^WtlmYwt

ji,Jl J 14 idlt}

iUW^ CA^jw H>.jL

]u å ^u

tji AffäfUusj^'^*L~ ¥t'

0i**e>ißitädltfi^r^ iiontiAty {smj

cKfi$CeM Anöéut

^fsC^c^fje Ijf^cbH, ^é ^wm owwy&fi ii

1\&7nfv2} ytyGtfjp t^fr oyrmti?,

zotwwiUWGQ^

Myjyn^pi ^iÅt fys/l

)V/lJü)YK

fjjji ^Uvt} $&jjf ^Ut*, té/jfl^^jn j

■Im

%

i*/

1 UT*

W j

CsO%t

XaiéiiLlittot- ^.

f- 9UM I

rwt' i

(15)

ntfatn/

Avsytt/

(16)

HRHPBVHPVnl

4WM UL(Ljl$ pvUj^uC

Cpjiyn ßu'f^ onwM<$t ^fyto jfwuß%

^{^/ruéx _xß (^ty^ti^üsU $£fa< v$WW

ü* nen

,

^jjsWw+jU-ifi

^&hyLoC ^TM* låtwMU Ji>tov$ &[jt Cjttndttf #4 t s /It.. Af-

£fa7Lb» ^/|i«v

o^M tt ^(pU ^i£

* *' " -,l

^Y^^hjudycPtfiy^ ^yw uh*

iMtfMütM,

nom AfUMnh ^te

(J&tffivQ* ^' ^cjw-ta

<- ^• h-ilejAi'iA, ßc-nfiAMi ^?m ^cenjOcub

in Mtii ^T- ^*W ^**

gfr e«ii/qikws fc# w/rtiM"» $\pfjpftujl!

itjMu _^4jW»> fpfte^T"u'f, f\ ¹

^"Ti ^T ^j ^- T!

Juu, uÅu,£tj )raUMom "

Amn-nt fltj fwCfry wmCrt, '" " "

(17)

^0<^eo©©S0©ö0i^j©p>©©oo©^©eo©^

Difputatio Prima-..

Du

PHILOSOPHIA IN GENERE.

Refpondent^

JOANNE SFENO-W1VALL10, Tiericienfu*

Thefts /.

laleElicam Dijputationem Rami>

fDivini numinis auxilio)disputa-

turi^nmo deipsd pbilofophid itz_»

Genere Disputationem inftituero

animus efl, ne difcentes., quafi in ignotå regione verfentur, fiDia-

iedlicam cogmturi, quo i]Ja pertinet ^? Sc unde de«

fumpta fit, ignorent.

II. Praeterca cum c onitat Philofophix in Bcclcfid

Sc Republicd longe maximum ufum eile, ut eanu ducem> legum inventricem, veritatps indaga-

tricem, vitiorum expultriccm, ^mor um doUrinx

magiftrdm luculenter hic eloquentU Parens cicero

appeflaverit. Et Plato TumdemumforebeatM civi- tatcsß dut Pbiloßpbi regerent auf qui reguni philo-

fopharentur^ diät* Fiopterea haud hconveniens,

A ^nec

(18)

neeiiiFruglferum exiflimamus ficoUegium hoc no- ftrum L&gicQ-RdmAum ab ipsdpbilojophid in Gene-

re ordumur. SQuid igitur Pbilofipbia fit> _ejm principia> gjuodnam Subje$umy &c deniq; ejm

Dißributio jam videamus~\

* III.

Philofephiam multis defcribere,nonadeö dif- ficile ac laboriofum fuit, fed perfe&e & fufficien-

ter eam definire> bic labor hoc _opus eft.

IV. Perfe&isautem omnibus aliis Definitionibus,

PUiofepbiahic commodé definitur. Pbilofophia efi

4rtmm liberalium compr&benfiotdoftrwa S coenitio.

V. Dicitur pbilofophia alio nomine

ließ: Inßitutio circularésyzxit reéliusärbos circulmy

mnulm artium liberalium y ouod ntmtrum eas com-

plehbatur 0* cingat ^y non fecus atqui annulus digi-

turru. Tenendum & illud eft, Quod nobis nunc

pbilofophia eft, prifcis «#<* di&um fuifTe: Pßba-

gom enim/tefte Cicerone in Tufcul. Qj Curn^

videret fapientiam humanam admodum elfe exi- guam, nolebat dici ; id eft; Sapiens> fed <p<AoV.

id eft: fapientUßudiofi&s. Itaque Pythagoras

omnium primus nominationem philofophi# intro-

duxit. _Diaitwt CompY&henfio doffrina ^y quatenm

pr#-

(19)

praecepta methodicé difpoflta continet. Cognhio au*

tem quatenue art es quM continet habitm ?funt in a~

nimo feu inteüeSvt philofophi, findephilofophiam co~ *

gnofiendifacultatem, (fl art em vit ^am optimé trådte

cendi dicebant. Quidam verd arbitrati.iunt ipfam potiue facultatem fpeculandiqure eligendafugienda fint: pereligenda bona; per fugienda mala^figni-

ficanter*.

VI. Ufurpatur etiam a philofophis vöcabulum*

philofophiae dupliciter, ^i. Improprié pzr Metono^

miam Effedli^ö ipfo hahitu in mentemper prrecept a

(fl exercitationem intro du So, quo padio dicimuS^

Platonem fuiffe fummum philofophum, per philo¬

fophiam ^, intelligentes compagem habituum in_j

mentePlatonis. 2. Proprie^pro Sy fl ^em Ate artium lu

beralium> _quo accedente ufu feu exercitatione ha-

bitus iile philofophicus in intellediu comparatur atque acquiritur, juxta hane acceptionem dici-

mus Platonem nobis Philofophiam perfcriptam ^re- liquiffe, ubi non intelliguntur relidli Platonicae

mentis habitus ^{^} qui praefcribi non poflunt, fed ar-

tes quibus tum Plato iftum habitum fibi acquifi-

verat, tum etiam nos aflequipoffumus. Reliquas philofophiae figniheationes ^{^} & inanes illas diftin-

dtiones ad fchdafticas altereationcs remittimuffj

K 2 cum

(20)

ctim nihil utilitatis in communi hominum _vita _ha- beant. Cum etiam philofophia fitfludium _fapientUy

& DialeBica fitmmamin fe contineat fapientiant-,, quia inte ließ ^um dirigit informat, imperite fåne

faciuht illi qui eam ex apro philofophico ^exter-

minanO. V1I.

Gaeterum definirhus Philofophiam per DoBri-

nam, quiaphilofophiamconfideramus, quatenus^

å philofophis inventa nobis ex ipforum libris reli- élis, addifcenda, & difcipulis explicanda efl, ad

quam poflumusprovocare, & nos & difcipulos^

exercerc, fola enim dodlrina docet 5c hominem_»

erudit.» Praeceptores docent tantum minillraliter;

ficper doBrinam inteUigimusprscepta artium_»>

qus exercitatione cognitf halitum promptitudi-

ncm ali^uam in intelleßu hominisprogenerant. Phi- lofophia enim feu dodlrina philoiophica eftnatura prior, habitusveroådoblrinå illa prod ens^naturä pofterior, 5c contingenter doblrinam philofophi-

cam infequitur.

VIII. C au fa Efficiens Philofophis poft De um ,funt in~

geniofi hömtncs, qui ufifuntdupliciinfirumento, ln~

terno (£ Exter ^no. IX.

Internum eft Mens hominis, duabut infiruBa^

facultatibuty ^Inveniendi judicandu

X.h

(21)

•)

X. In In ventendi facultatc ußfuntphilofophi qua-*

tuor inßmmentps tanquam ädminißrt'<?, ^z. Senf tu 2*

Obfervatione. InduBione. Sc 4. Sxperientid.

XI;

Seifßw) ßngula (ß ßngularia in hominum pe¬

rlt ^o rum ufu exempla percipit: Sed qua fenfui effå-

runtiir ßatim efßuunt (ß evanefcunt> nifi diligenti

obfervatione memoria Commendentur: hutc igttur

adjungenda neceßariofuit. 2. Obfervatio, qme varia exempla fenfu percepta objervat, (ß ea memoria, tanquamßdelißtmo cußodi mandat.

XII. 5. InduElio, ex multps t>arijsg; exemplM ^> £ff

ufu doclor um hominum obfervatw '/fitfficientér^ e-

mmerdtps colligit, (ß conßituit ^notionem univerfa~

lem-j» XIII.

4, Sxperientidß qua univerfalem illam notio¬

nem, fenfu^obfervatione Qf induBione coüeBam ^ß in-

failibilifuo teßimonio conßrmat: Sic quando Gram-

maticus fenfu percepit pennanT,menfamjp3ateam>

Sc ab optimis authoribus ufurpari in genere faemi-

nino: deindéobfervavit etiam reliquanominapri¬

mae Declinationis in A. in faeminino genere efferri:

Tum Tertid multorum variorumq; exemplorom

induétione confirmatus Sc edo&us: Concludiu>

1 A3 .Gene-

(22)

Generale artis Theorema Sc praeceptum: Nomina

Latina in Å. primae declinationis funt ferninini _ge-

neris: idem de reliquarum artium documentis ju- dicandum eft. XIV.

Judicium ^, eftfacultas htelle&utpoflerior ^, qu*

de rebut inuenttsjudicat, Axiom aticé>$yllogiftice &

Methodice* 3CV.

Externum Inftrumentum ^, quo uftfunt ingenioß

homines, eft I. Ußus accuratut erttditus,profus

enim ufas eft cenfor (ß Magifl er artiumdt a ut nuüum prazeeptum debeat ejfe in arte cujus nuüus eft ufm:

Quarenonimmerito Ramua ufum. id eü.:illuftria^

exempla natur*, artium omnium _par entern , Magi- firum (ß ccnforem appeUat.

XVI. II. Artium Trincipium Materia dielt ur-, quam-»

praeepta fuppeditant: iEx pr*ccptts enim unaquaefc

Ars conftat: hajufmodi praseepta tribus notis infi- gnita cfle debent. ^i. id eft: de omni&

fempervera. ^2. ideft.-perfe^homogenea,

Sc yeluti unius corporis membra. ^3.

Id eft: univerfaliter prima ^, ita ut partes fint reci-

procae & aequalis ambitur*.

XVII. III. Artiumprineipiumeft Forma,qu* in ^me~

tbodiedpraeeptortim difpoßtme cenftftit,

; ~ ~

, XVIII.

(23)

XVIII. 1 V. Et Ultimum Arnum (p Philofiphm Prw~

cipium efl Finisfit>e Namad id eft;

babitum beni agendi omnia pracepta-, cujmcunoj art is

referuntur. Sic RammYib. ^i. Dial. c. g. omwum ar¬

ttum ( inopitjefl aliquod fummum bonum, (p finis

externus-, ut Grammaticasbeneloqui. Artium itaq;

finis eft humanas vitas utilitas, undé Sm: råtes apud

Platonem art es id eft: Fontes bonar um

in vita appellat. XIX.

SubjeBum Philofophi# efl Triplex, i* Inbafionif»

2* Cognitionis. vel Operations,

XX. i. SubjeBum Inbafionis artiumpbilofopbicarum eflanimus ^hominis ^y ^mcdentuf enim ar tes humanas infirmitati per lapfum introdu dias.

XXI.

2

.

SubjeBum Cognitionis eß modus philofophatu

di artificiofm ^> ^quam artes philofophcae ^fuis ^prseee- ptis notificant atque defcribunO.

XXII. 5. SubjeBum Operations eßomne Ens (ß no%-&

Ens. Atque haec Jufficiant depbilqfophia prineipijs (fißibjeBo>fiquiturnunc Divifio.

XXIII. TOividitur Pbilojophia in Ar tes Generale$i$ Spei

mks. ~ ' XXIV.

(24)

XXIVe

Gener des fun t DialeEiica, Grxmmatica} Rh et o-

rica. Has omnes licet Generales fint, fuos tamen_*

habentgradus,inter hosprimos attrihuimus ^Diale-

&ica-> Ea enim omnium WMudtvi eft: Secundos

Grammatica: Tertios Rhetorica: fiquidem Diale-

<ftica abfque oratione &: voce fuum munus exequi poteft^nec fubfidioGrammaticas agit,nedum Rhe-

toricae. At neq; Grammatica quicquä, ^nec Rheto-

rica fine ratione valet. Etenim diiFerere poffumus abfq; oratione: at fine ratione nec loqui poflumus^

nec dicere. Ut igitur ratio oratione naturae ordine prior eft: Sic ars rationis?artibus orationis prior

quoq; eft. Grammaticae autemfecüdastribuimus.

Tertias Rhetoricae,quia oratio pura effe poteft fine

ornatu, ornatus autem non poteft effe abfqu£j>

puritato- XXV.

zAfs fpecialia efl, cujus Objeélum eftfpecia-

le. Haec v el ßmplex eft ^> v el Mix ta-*»

XXVI. Sirqplex, Quaepropriam rem confiderat, pro-

priumq; confiderandi modum habet. Et eft Natu¬

ra. vel Mor ^um. Ars Natura complelhtur Phyftcam

St Maihematicam. Phyfica eft corporum naturalium

fcientia. Mathematica, rerum^uantitatem interpre-

Mtur> ut Aritbmetica & Geometri a. Anthmetica-*

-

_

do

(25)

de quamttdte difcreid. Geometria de continud. Sub

Mixtd Arte comprebendunturyMuficayAftronomia, Geographta, Optica Sc Mechanica. Hae ratione fub~

je&i ad Fhyficam ^, ratione Modi ad Mathematicam fpe&ant. XXVII.

Ars Mor um Sthica dicitur, Sc compleBitur Po*

liticam, Qeconomic am* Apodemicam> F$lemkam~»

XXVIII.

Hißoria ftcut omnium artium exempla continety fic omnium artium fubfidio explicatur, Exempla e- nim furs Regulis fubjiciendafiint: praecipue tarnen ad Etbicäm JpeBaty cum talia exempla exhibeao,

in quibus virtutes commendat?6c vitiä deteftatur*

huc rcfertur Chronologie

XXIX. Poefis non eßpeculiam artü jpecies, cumprio*

ris parti# Grammatkd nimirum Etymologie partu cula fit, ubi enim agitur de Syllabis, ibi agendum_*

de earum quantitate, nifi propriam affedtionem a

proprio fubje&ofeparare velimus. Nequefortaffé

male fecerimus^ficum clariffimoNigrinoy &aliis,

Metrum feü Pedes ad Rhetoricam referamus^hac

moti ratione: Sine cujus cognitione punisrfamo comparari poteft, illud non pertinet ad Grammati.

cam. Atquefine Pedum item Metrorum cognitio-

m fermo purus comparari poteft. Pes igitur Sc

B Me-

(26)

Ar tes lune

Metrum ad Grammaticam non pertinent, quisu,

funt de fermone ornato, &:hujus gratiä tantum in-

yenta, ut ex folå fabulä de Orpheö liquet.

XXX. Licet autem Philofophia fta eleganter & exa- cfte, ut di<ftum eftdividitur, Nos tarnen aliam ejus

diatypofin, in publicis LedtionibusLogicis dedi-

mus, quamhicingratiamftudiofagjuventutisfub-

jungere utile efTe exiftimamus. Eft autem tali$-\

XXXI. fPurse, Grammaticä,

[folutx.j

forationis?J fornatx, Rhet&rica,

Exoteri-^ _(.Ligatat,

ex, «xq ,• iRationis,

DialcElico-»*

CArithmctica/

'MtiMitic«^GesmnriaÅArcl!ittSlon'c

MuficOs,,

I Acfoamatic, ^ rhjfu.*, ytßrommU.

fuboufi, ^{^} (Geograf ^ A4 c dt cm b", As»

OeconomicfLs»

l

\A4tcbaniciU*

UD

StbicALj, fub quå,

Politicas.

Studium Antiquität is»

J ApodfmicéL*»

'

PoltmicOs.

Htfiorits»

JwiéprudcntiiUi»

7 beortticsu»

(27)

XXXII. Vulgarem ittam divißonem Thilofophia in Theo-

reticam (ß FraSicam>cum Clarißimis virisJacobp

Mazonio,Petro Ramo, £$Xaurentio Paulino Go-

tho?SS. Th. &Thi\oT.I)oö:o1czceleberyimo,(ß Epi- fcopo Stregnenfi dignißimoyejtcimus >quippe cum-*

nulla ßt philofophia pars in quä Theoreticum (ß Tra-

Flicum ^non inveniatur: Sic philofophia de Deo &

intelligentiis, non tantum inventa eft ad Cognitio¬

nen^ f eft enim natura inquit Baßlius ideoque phi¬

lofophia ^quae ^natüram explicat^^Wdw

<not$. id eft: Schola cognitionis Dei,8c turpis omnis

philofophia,quae mentione &tituloDei caret^fed

etiam ad cultum divinum Dco exhibendum» Sic Fhyßc* praxis eft operatio Naturalis^quapotißimum

in curativd arte Adedicd conjpicitur. Sic Geometri<&

praxis eft Geodaßa. Aßronomi# praxi* eft divina-

t rix. Mufica luampraxin habet. Mechanica quae to¬

ta videtur Mathematici*. Fratica fuam habet Theow-

riam apraxidifiin&am ^> ut teftatur Fappus Alexan-

drinus infine collediionum Mathematicarum; his

verbis: Mechanicae partem alteram rationalem.,.,

alteram manuum opera dirigere TtniitStiero Me~

chanicus-, &c quidem rationalem partem ex Geome-

tria, Arithmeticdy ScAßronomia ³ Sc ex Phyftcis ra- tionibus conftare> eam vero quae manuum opera

B 2 I indi-

(28)

indiget^ex aerariå, aedificatoriå, teftonicåqM&urå,

& in omni ^manuum exercitatione. _De Sthicd te-

ßatur Arißoteles lib. ^10. Sth.ad Nicbomacum, ubi diferte ait, aliud effc ySwifae/** Aliud praxin^,

qSvcijv, Sicut igiturin fcicntiis fpeculativis vulgd di£Iis,reperitur aliquidpra&icum: Ita in pra&icis

artibu$,Theoreticuttbunde prafticum & Thcore- ticum,per ^omnes Philofophbe partes permeant, 6c

fefe infinuant.

XXXIII.

Philofophi celeberrimi olimfuerunt. ^/. Peripd-

tetici it ^a do c attfunt quod in ambulant es in lycdo,cum

difcipulfcfueruntphilofophati ^, int er hos Arißoteles refertur. 2. Epicurdi* qui ftatuerunt munduoi^

conflatum effe ^ex atomis, ab Epicuro homine t>olu- ptuario didu ^3. Stoici ^a _por titu, fuerunt

homines ingeniofiiümi, Scaperipateticis fola ver- borum _novitate difcrepabant: hujus feBd author Zeno eitle w fer tur Gal. 2. de hiftoriå philofophicå.

XXXIV. 4. Academici ab Academta loco nemorofi ^not.lj proeul Atheni's fito> bftjusfiBd duxfertur Plato qui in

itto loco magna difeipulorum frequentia docebat; ^{a cu¬}

jus Schöbe celdbritate noilrae Academbe nomciu

habent, Plato Soeratem audivit: See rat es Archiv hum audiyit, Gerätes in caufaf ait, utfinceroani-

ffiO

(29)

mo homines philofophiaj incumberent: hinc So«

cratis philofophia fincerior appellata^omnes ^au«

tem quotquot ipfum Socratem accedebant?phi- lofophiae defiderio inflammatos dimittebat? atque

omnes Socratici fuerant appeüati. So erat i adjungi-

mus alterum illum protagoram Petrum Ramum-j, qui Eloquentiam ^cum philofophia conjunxit. 8t

tant um de philofophia in gener e^Pergamu* adfequ en¬

tern Difputationem-, de Dialeföicx Rame* Definitio¬

ns Divifione, de<£ Argument ⁱ Generibws•

F I N I S.

CARMEN GRATULATORIUM,

Q^U O D

Clarifimo rf SxctUentißimo vtro,

Diu. JOHANNI LAURENTII CHES-

NECOPHERO) NERICIOj MED. DOC T. EXPE-

rientiffirno^in Regia Academia Ubfalienfi Phyfiol.

Profefs. ord.&Logicaep.t. Extraord.luoprae-

Ixdi acutiffimo,fautori ^ac promotori benigniflimo,

NOnné NcriciuSjMedica Do&or, ^Johannes Laurent) Chefnecopherus, Phyficjeq; Profetior

Regius,

(30)

Regius, ac Logier Rami, pro tempore adauftor,

Kem facit acceptam Studiofis Philofophia?

Socraticse I Quando(crtbit de Philofopbiå

In Generc, ac do£ié Tbefibus definit tandem-%

tMore Ramso, per doärinam & cognitionem^

Årtium, & banc cityluv ftcdividit in Generalem.»

€t Specialem,(' ^ut vule Pater in Chrifto Reverendus, Philofophus prasftans, facrofanfla? ThejoJogiae

Doftor, PaulinusStregnenfis Epifcopus,; Ergo

Hinc capiet laudem>ejuo% m?b.<k ß&ßüct, Lahor is,

^uodTam Palladys ßudet _invigtlare Camsnis, guarn pr ode (fe cupii beni moralis fiudiofis Ubfalienftbus, ex cathedra monfirande Johannis Magiri Phyficam, Pecri Rami Logicamque,

( Ruanda operaprecium fuerit) Medtcs fiudiofis

Privatim éf _publice ad Calamum di & are Galenum.^

At% Diofchoridetn, yZwtt/Hypocratemq;, Avicennarn, Iraftantes varios morbos, medicamina, & herb ^{as. v}

TrjC VfAYjC %ct£/v sy&ttyi j K&! tvyvu- pcocvytjs mxet ctubx^scfi iaxtclidas,

Joannes Sveno-Wivallius,

Nericienfir*.