&_F. i F. g.
chronologi am
mnemomcam
Diilerratione GraduaJi
Breviter delineatam,
Cum
Confenfu Amphßmä, in Alcdd. IDpfalienfi, Fdcul-
.tdtis Pbilofophica,
PR2ES1DE
Adm. Rev. Celeberrimoque Viro.
du. m- olavo celsio,
Linguarum Oriental. Pro£ Reg. & ord,
Public£eruditorum decet nwdeftia»ten/ur#,qua
fubjicit,
Johannes N. ü£@@e£69iW
Dalia-"Wermelandus.
Ad d. MDCCXV1.X. Martil,
in Judit. Guß. Majori.
ssfsgi&ü
vpsalij;,
Typis Joh. Henr4 Werner.
Saer. Reg. Majeftatis atque Acad. Upfal. Typogr.
S:m R:^e M:tis
MAGNJE FIDEI VIRO,
Reverendijfimo Patri ac Domino,
Dn. m. torstano
rgdeen
Dicecefios per Wermelandiam & Da-
liam SUPERINTENDENT! eminentiffimo,
Confiflorii PR^ESIDI, Regiique Gymnafii
EPHORO graviflimo , adcura-
tiflimo,
Mxcenati Maximo:
Ateries> qm bek Tibi, Rcverendisß-
mcPÄTERy humilhme offerier,ejus efi
indolts, ut Tuum maxime dejuleret\ci¬
tyocinwm /arvovem* ettamfi deßt illud, quotan-
to nomine digna cenfertpoffet, elegantia nempe atque eruditionis, decuijfet, ornatus. Perfona quoque
offerentisyTuo.Reverendtsßme PRAiSZJL, cumulata faisore Qf indulgentia, ^//o p^öo
redimat grattam, humÜlimt gratisftmtque ani-
yni indtcem, nra remunerandt facultas tion (uppe-
tat, Eibl offene atque cqnfecrare , maxt-
me interejje judicat. Ignojcas itaque, PR^ESXJL ex-
optatisfime, rei, «0*2 qmdem temere, cJ//o ^//o-
benigmsßmo conjenfu atque nutu fufcepta 5 ^<7- jpicias Jerena fronte munens exigmtatem 5 &> ut
joles , innoxtos conatus benigne fcveas. Concedat
p<?rfummam fuam mifericordiam DEUS O.
incolumitate REGIS, tranquillitate tandem Pa-
tna , Euaque profperttäte perennt gaudentes , y?#r
diis nofirts fingult, quoque credit! fumus injpe&.toni, operemur.;
Reverenciiflinii Patris
'ik 'C 4.
Humillimus cliens
joH.^jciTfißtcn,
Domino JOHANN!
A R VIC A N DR O,
Officinarum ferrariarum ad ÜtUtl^
btXQ öc^tnttefor^uPatrono maxime indu-
Ürio, Affini honoratiflima.
AStudiisdiverfa Juntquidemnegotialiterarumtua, Affiaisnunc colendealiquant, umita
tarnen, Mt barum dulcedine Mque votuptaie , qua olim mvre capiebans, Te etiamnam vehementer de~
leSlari me mmirae fugiat. Quocirca , cum snter Literatos ferrariarmn, quas IPcrmelandia nofira posßdeatofficmamm Patron.os, locum band po-
ßremum jure "Tibi vindices, ,A4ufis<fo ipßs nomen
tuum peramabtle ßt, boni, quafo , confulas hoc, quantumvis exile hterarium manas^colleSmn^f ob-
latum ab illo, gw, ^ perquam malta Tibi debet,
ita g^w plurima ex animo Tibi vovere feltcia
nunquam de[inet,
Tuo Clariflf» Spc&atisfimoqs Nomini
ÄddiÜisßmm
PROOEMIUM
Uod de rebus adver[is re&e quon- dam prönunciavitRex Darius, in
kis nonJpeeiofa diflu, jed u[u neeeffa-
riafequendaeffe, a) id in pandendis fpeciminibusAcademicis quando-
que obtinere exiftimo. Felicita-
temenim ingenii, atque eruditio- nispra?flantiam, exquibus non o- itn.es cEque participant , non o- mnesetiam asq; oftenderepoflunt. Diverfa quoq; ftudia
ac conditiones difputantium, diverfa fubminiftrare fo-
lentdifpufcationum argumenta. Cujusrei intuitu,non inconveniens mihi viaebaturin Chronologicispraefen-
tem collocare operam , non quidem uliå ingenii con- fidentia addu&o, quodfentio, quam fit exignum, b) Ted
partim iplb allicienteftudio ad propriam utilitatem in aliquoproficiendi, modoliceat[eribendogroßeere,<&*pro-
ßciendofertbeh, c)illudq; Catonis: d) Resage,cpt£profunt,
fedulo cogitare; partim etiam, utnonnullis forte aliis junioribiis eadem opera prodefTe poflem, quibus, ex
A defe&u
d) Curt,5,1:8. b) Gc.proArebia, c) Benz. Hiß, ad
Lefl. d) Diflieh, 4,8,
2
defe&u brevioris alicujus Chronologie, circa hifto-
rias rire inteliigendas, exoriri foleat difficultas, ade-
oqve ut ad ftudium hiftoricum impigrius capesfen-
dum mecum aliquos allicerem, Hunc enim , <3c
non aliumrefpexioperas atqveimpenfe hujusfru&um.
Quanquam enim magnifacio, ut magnifaciendi Tunt, honores philofophicos, illisqve dignum a doftis judi-
cari resfitperhonorifica, & anxie quasrenda: fplendi-
dum tamen nomen verecunda, fuasqve confcia infir-
mitatis Minerva fere fubterfugiflet, nifi adimplende
vei hac occafione officii alicujus partis cupido atqve
fpes animum addidiflet, nomenquarrogantie amotum iri fpofpondiflet. Ut enimex muneris, quo fungor,
ratione ad me pertinetillud : o Trxicfctyttyäv^cc xotXä loTg
7roii(rlv fösa 77DIST, e)ita, quantum fieri liceat, nullonon tempore exfequendum mihi efle duco.
§ II. Chronologiam itaq} polliceor Mnemonicam f.
Memorialem, h. e. non omnia . quas quoquo modo ad Chronologiam fpe&ent, conquiram,utiIla denuo pro- traham inlucem ; qui labor, poft tot inhoc literature genereeruditorö infignia opera atc^fpecimina, &fru-
ftraneus elfet & prasgravis: fed pauciflima exquiram
momenta, quibus memoria in comprehendendis hifto- riis, temporibusqve promtius adplicandis juvari fir- mariqve poflit. Quod, poftquam primumde Chrono- logia ingenerenonihil dixerim,quanta fieripoflit bre-
vitate, quae etiam memoria amica eft, abfolvam. Tu
vero, B. L. conatui huic, pro candore & favore tuo folito,haud gravate ignofcesatqve favebis. Erratum ficubi å me deprehenderis, excufationem verbis Sca-
ligeriy facile,ut fpes eft, obtinebo: infinitares, inquit, Epocha&intervaüa temporum,Jed inqua materia nullaju- jtiorvenia* e)Iufign:Sent:Cent:y 15. Dq
v
3
De Chronologia in genere*
§ III. Quodadnomea Chronologie attinet, di-
cituromo rS %<°åva t3 Xéyx, nobisqve dici poteft:fer-
mo de tempore; non quodtemporis naturam confiderer, quod Phyficorum ert;_nec numerum ejus abflrade ad
motumcodi^ que conftderatiopure aßronomica eft;/) nec durationem, quod ad rnetaphyficos fpe&at; nec vicis-
fitudines ac fpecies, quod faciunt Computiftce: Sed quod intervalla ac periodos temporum confideret, re¬
läteadresgeflas, feu quatenus rerumgeßarum memorid illuflrari debeant,utfere loquiturCalvirtus. Diftertpra?- tereaåComputo, quod hujus fit etiä temporis praefentis
&futuriratione tradere, Chronologie vero nonnifi pra?- teriti; å Chronico^quod iliud proprieAnnales fignificet;
Chronologia vero res quidem indigitat, illas tarnen referendas Hiftoricis relinquit. Äiquivocationi alicui
notabili vocem hane fubje&am erte nonfufpicor, nifi
quandoqj} late pro quarumcimque hißoriarnm ord'watione adfiuat empora; quandoq veßritfe, protah ordinationehi¬
ßoriarnm certarum,exmenteB.Pet^ätK},^) aeeipiatur.
Synonymafi addamus, dicetur: dofirina temporum, utBo-
dino ; notatiotemporis, rerumgeßarum memoria ilhßrati, utCalvifio; calculus temporum, & qua? hujus generis
alia erte poffint. Ubi vero omnium dux hißoriarnm di-
citur Bodino, officium magis, ac finem,quam fynony-
mum aliquod refpici putamus; qua ratione etiam hi-
ftorias lumen,oculus, columna &c. merito audit.
§ IV. Definiunt illam Alßedius, Hildebrandus 8c alii, perdifciplinam-y non quidem male, fi ad rationem å
Wagnero traditam attendatur, quod, jundamentum
A 2
e]us
■ f)JVagn.lnß,Hiß.I. i.e.4. g) Chronol.Sucr.c.i.§ 5.
4
ejusJolidiflflmum mcibemathum fit, cujus generisdifdpli-
nas xufejrG%fv å difcendo( piaySuvetv) diélas -accepi-
mus. Nonnihil tarnen aptius, five per DoBrinam, li¬
cet irrproprie 6c metonymice.five proprieperHabitum
dtfiniri arbitramur, qui animi erit,^ certisfundamentis demonßrans, quo tempore res queeque w hißorits narrateee-
vetterei ut veritas iliaruw, advit# civilis ujum pertinens, magis elucejcat.
§ V. Commimiter,<5cquidem ratione tradtatio- nis, Chronologia dividitur in Chronographiam, qua?
tervalJa temporum examinat dt1 demonflrät;& Canonicum,
qua? intervalla temporumdemonflräta<& coüeäajigillatim,
^ /w expanfos (f difperfos,quibus opponuntur
colleäi) acjenes Juas digerit, quidque flngulisannisgeflum
fit,exponit. hy quamdiftm&ionem exScaligero Chro- nologi deiumlerunt. In hac parte occurrunt vari^
Epoche? &SEree; qua? iieet quandoqve fynonyma fint,
tarnen ineo differunt,quod Jtrafltinitium temporis nu*
mer andi;Tpocha vero integer tratfus temporis numeratt, Alftedioi)aiipefciturlngenerale,qux eetiologica dieitur,&
fpecialem,ieu,bifloricå;quamtarnendiftinäionénontam
re quam nomineaprioridifferrearbitror, Ratione ob-
je&i, eft velfacra velprofana, quas etiam revelatam &
naturalem Rev. Ep. 35änqadpeJIat. Diftin&ionesalias,
fi qua? funt, confulto mktimus.
$ VI. Principia, quorum beneficio in Cognitio¬
nen! & certitudinem temporis pervenimus, funtpar¬
tim Hißorica, quo pertinet tam Sacra? Scripturse fides, quamprobatiffimorumau$orumteftimonia& confen- fus
h) Conf. Hartnacc p. m. 5.& Hild. Hiß, univ. p,m. 12»
/) Chronol, Éncyclop c. 1.
5 fus. S:aS;a ufque ad annum M. 3360. k) (aliis ad an.
7415. aut 3439) feu vaftationem Hierofolymornmr
non folum indrcat ipfas periodos temporum, (ed &
terminos, a quihus& ad quos fit numerandum; adeo
ut folius S:a?S;e duflu hucusqve anni fatis feliciter
numerari qveant. Poft vero illud tempus, ufqve ad
excidium ultimum Gentis Hebreeee & Urbis , ad men-
tem Scaligeriöc Calvifii; vel juxta alios adpäjjionemSer¬
vatoris noflri, (de termino enim 70. hebdomadum
Danielis controverfia eft) ubiS:aS:a intervallaquidem
nobis aperit, fed termmos ipfos, ubi incipiendum at-
qve (ubfiftendum fit numerando, filentio preterit; ib!
placere debet illaprocedendi ratio, ut intervalla cbronologica in Sacris 6. fignata, cmferantur cum iis, cuee apud idoneos Jcriptores exoticosjubmaeJeofferunt. Et meruit ideeflima-
ri ut magnum divinee bonitatis argumentum, quod pauloan-
te finemProphetorum, & deficientibus intemporum notati¬
on eJcriptoribus cammas, (eriemtemporum, rerumqveinw
geflarum , tex erecapenntJcriptores exteri /). Partim et-
jain Aßronotnica (unt Chronologieprwcipia, ufpoter^- volutwnes ccrporum cceleßium, & eclipjes, quas diligen-
ter ab au&oribus annotatas cbiervamus; Nec con-
temnendi chara&eres temporfi civiles, an-ni fc.Sabba-
tici, Jubilei, indi&iones, ludi &c. Acceduntetiampo-
(lulata f hypothejes, v. g.annumnuncefte åN.Ch, 1716.
illum natum A.M. 5947. &c. m) Hocenim fatis fu-
perqve deprehenfum eft, non ex (ola Hiftoria, absqve
calculo aflronomico, deaucifr/fecertitudinem aliquam Chro-
_
. „ A 3 mlogtcamr
k)Cap. 9./.i.hß Hji Iiagn. 1)Terz. Biß. § 5,pro-
leg. C 7, conjer,Epoch, 7.§1. w) vid. Paper-
Chronol.inproleg:
6
fiologicam, eclipfesaoero, &obfervationesaflrononice, fiint incomparabilis thefmirus Afirmomle £r Chronologie,utpote hafes charaderestemporum naturales, eoqve infallibiles.
ltaqve fi hoc volumen coeli conjungatur cum volumine "Bi- bliorum, inde ab ^A.M, 3180. quoprima eclipfis ab au- doribus efi memoria prodita, irreprehenjtbilis hand dubie
annorum feries contexetur,fcriplaqve ethnicorum hac ra-
tione cumhifioridfacrä connedipojfunt n): Errandicaufa,
inquit Bodinus 0) (puta inChronologico calculo) mil-
lamajorfalt, quam ex ignoto Jolis <& Inne curfa; in quo, tametft omnis antiquitasfe valde tor[it, ne c efficere fotuit,
utcertam annorumac menfium rationem haberemus, anno
tarnenJulianocomunicer hoc cribuunt elogium Chro- nologi fummi,Scaliger, Calvifius p), 8c alii, ejus formam (verba funtGalvilli) quamproxime accedere adannum A•
firomicum tropicam& equabilem; 8cmox: Hinc ämnes o-
mniumfeculorum epochas ad hane anni formam ä Condito mundo ad nos
usqve reduci, eidemqve alligari pofle ait.
An veroGregoi'ianus annus huic prüftet, noftri non
eftinfticuti declarare ; videfis teftimonia Moeftlini &
Scaligeri ap. Wagnerum,p. 46. *
§ VII. LAjjedionesChronologiehas potiffimum tribui
invenimus: I. Veritätem<&*-certitudinem,x\u annfåne com- mendabiléilla nobisfuppeditant principia, modo often-
fa. Utenim nihil dicam de S:aS:a,quaefalliprorfus ne- fcia eft,profanorüau&orumhic illa effcratio,<\xxo8,cwn
res aliqva ab ipfis rede notata efi charadere hnjusmodi, cujusantea faéfca eft mentio, ccelefti, omnisde tempore e- ius rei dubitatioefi fublata, & tergiverfatia excluja,tiifi
forte n) Alfied. TheJ.Chronol. p. 53. oj Meth.Hiß.cap, %.p>
471. f) Ijag. Chronol. c. 15»
forte mit Ceelum errare, aut auBeres Mos, qtu tyotivcpsva
ejus gererIs Iltens coi.jignarunt, corfulto nierttri, pofteris-
qve nrporere vohnjje, cum cur idvellent, cav[Tam örmino mälam haberent, äiccre hbeat, quodJane utrumq; injuria
quam ir/citiafuerit propius q). Quam veritätern etiam
per diffenfnm Chronologorum,& difHeu!tatem5dequå
mox,deftruinonpoffe exiftimamus. Ade&ionumAlte¬
ra eft Utilitas, eaq; multiplex, huc a. fererediens, quod, qui temporanovit diftinguere, multa folvit dubia; de
reru quarumlibetcertitudine, eventibus& convenien-
tiareélejudicat, &volnptatem ex hiftoriaru evolutione
fentit prorfus jucundam. AJeceJJhatemporro, (imul ac utilitatem VerbaRev: quondam D. Er. Benzelii appri-
méprobantr): Chronologie,inquit,tanto major efi necejp-
tas} quanto arBiorem cognationem &nexum habet temporis
notatio cum noftro cognojcendi modo,quifme illatanquam in
tenebris verjätur. rjeec inprimis efi, qti£ divinne guherna¬
tions artes, ver<e & fal/a döflrin£ propagationem, perge-
tuum Ecclejns teftimenium, droinarumpromiffionum verita-
tem,humanarum afliomimperiodos, mundi vanafludia,ju~
flaq;Deijudiciaplenins repreefentat& explicat, AffeÄio-
nibus 4. & ultimo loco Dijpcultas annumeratur, quam
agnofcant neeefte eftomnesChronologi. Peculiarisdif- ficultas occnrritin colleBione annorum mundi, in quibuspu¬
tandis vixpaucos reperias, qui cumalm confentiant, ait__,
Terfer. inChron.ad Le<ft. & ,Jt ad alligandos numeratos
aptidauflores annos cum annis a Condito mundo,jußaferie continuandis, devenitur, dici vix poteß, quantisdifficultati- bushfioriarum Chronologie? ßudiojusimpediatur, adftatuen- dum, quod apodiflice concludendum eft, ob drcerfitatemJen- tentiarum, q) Alfted,ChronoIEncyclop,c,^,Reg.^.expl. r)Proleg¥
Hiß. Eccl. V. T, § 3.
8
tenttarum, quibus exceUentifJimi Aflronomi, quorum calcn-
lus Chronologie auima eß, diflentiunt, verba fuiit
Wagneri j). & iterum : Hicnotanhm efl, nos non loqui
de Cbronologiain abflraölo, •- - fed inconcretofermonem ejfe de hoc ftudio , quatenusJacros numeros adplicumus ad
resgeflas, & ex Cbronologia facimits canonem, tan c, ut
omnia bene flbi refpondeant, redeque inierfe cohereant,
hoc opus htc labor efl, t)
Ad Chronologiam Mnemonicam
§ IIX. Ut propius accedamus, ante ornnia il-
lud in Chronölogicis neceflarium efFe arbitror,ut tem¬
porum (eriem & rite intelligamus, & memoria tenea-
mus ; adeo, ut ocuiis quafi & coram ii lain intueri &
diftinguere queamus. NecefTarium, inquam, efl: illi, cui do&i in his etiam rebus viri nomen non displiceat;
cum, ut in omnibus aliis difciplinis, ita heic obtineat
illud v ui gatu m:Tantumpojfumus, quantummemoria tern-
mus. Qaam vero taidiofum fit ac moleftum, ubi rei a-
licujus incidit mentio, illam tum demum in aiioram
inquirere tabulis, ut innotefcat geftie tempus, nemo
non perfpicit. Quin prseftat atque expedit, juxta mo- nitum Hiftorici fummi Polybii u), univerfam mundi
hiftorlam £7to fxiav avvo'fiv ctysiv, tij <tuplctt07toisiv, h. e.
uno intwtu compledt , velut in corpus redaSlam anima comprehendere , feu, ut eadem, credo, verba reddit
Hartnaccius x): major, inquit, adhucluxaccedetei,^lo-
cutus erat antea deGeographia) qui univerfamtempo-
rumferiem in unum velut corpus redaäam, &cerusarti-
culis
i)Infi.Hiß.l.\*c.\o. t)Helvic. inPrej.Theat.Hifl. ti)cit.
Bucholz.inpref,Ind, Chronol. x) Hifl. Univ.p.5.
9
Ollis veluti memiris dißmdam merite comprehendit, &1 me-
mor'ue infixamcircumfert-, m, quarumcunque inßgnium ve¬
rum fiat mentio, confeßimadquam temporis periodum aut articulumilUpert'meant,cogitarequeat; Itaque,cum /»hi- ftoricis, & Chronologicis quoque, ut arbitror,pruecipue ufas ejus artis (Mnemonicae) fiexferat, jy) videndum, quomodo rebus hifce adplicari pofiit.
§ IX. Chronoiogiam ejusmodi habitualem ad-
quifituro, videntur nonnulla primum ingenere obfer-
vanda efle,& deitide, circa quemvis temporumdecur-
fum,fpecialia quxdam. Inter illa, primo loco eft: verum
nun neceßariarum. mi/ßo. Res adpello non néceftarias,
primo: ipfiim laborein ac curam emendandi tempus>
(eft vero emendatio ifta, errorum, quiaptidvarios audo-
res occurrunt, corredto, veri calculi jubßitutio zj in
quo fummus Jojephus Scaliger,& poft illum multi fe ex-
ercuerünt, & etiamnum exercentur; deinde infinitam illam inüeliigo quasftionum controverfarum, qua? hic
occurrunt, multitudinem; quas omnia non nifi ad do-
<ftos meritopertinere debent. Juvenis, poft univerfa-
lem temporum ac rerum canonem primum adquifitü, deinceps tantum cura? rebus iftis impendere poüerit,
„quantumftudiofuo fufficiat; alioquin eotempore,quopr<e*
cipue alendü ingentum, atqueinäulgentiaquadam enutmendü
eft,ajperiorum tradatu verumatteritur. d) Ideonovitins hi-
noriarum, ait Wagn: b)ßudioßts,primo conatu non nimi-
um, inhoc tricarum genere. fcrupulis indulgeat, necflatim
omniaad vivumrefecareconetur; ledio ledioni multa addet,
B Efi
yj Morh:Polyb:L 2.C.6. z) A1ßed:Chronol:E,ncyclop: c, i.
Reg.9. 0) Qmnctil:l%ßmfl. b) Inß:Hiß;L 1.c. 1$.
12(5»
IO c
EtCiceroc)hicnoninepte:ömmaquidemfcire,cujusq\modi
fpit, cupere, curiojormn: duci veromajorum rerumcomem- platione adcupiditatemfcientiajuwmorum virorum eflpu¬
tandum. Ad res hoc loco non necefiarias referimus
etiam perplurimasillasa?ras,apud Chronologos paffim
obvias5 quin & multas res fiéfas, autminimumincerta?
fidei, & ejusmodialia; qualia Cicerorefpexifie videtur,
alterum? inquiens, d)efl Vitium^quodquidam nimismagnum
ßudium^multamq; operam inres objcuras>atq\ difficdets con-
ferunt,easdemq;non necejfarias,åquo nifi caverimus, ne-
cefTariaforte ignoramus, dumnonnecefiaria difcimus*
§ ¥Ur^Aiterumyquod ad fublevandam in Chro-
nologicis me Ptriodorum
principaUum, fibi invicem juccedentium, ordo diflinciio.
Memorfltf in Hifloriis intervalla&articulos certos vel in-
primis objetvare jubent> ait Alftedius e) & iterum:
pocharum, inquit,connexioprimum dijcenda eß Chronologo
futurö, cujus vinculibeneßcio omnes epochasadimamaliquam
epocham reduciqveant. f) Hic ordinem intelligit,quem,
inter fubfidia memoria? generaliarelatum,pertemporis
& re* um dißwäionem defcribit& explicat. g) Quem
etiam ordinem,diftin<3:amq;rerumcognitionernChro-
nologia quidem , in fe, atque ex fua natura intendit;
cujus quippe officium eft hiftorias omnes in fuurn or-
dinem redigere,ita,ut unam aiteri perpetuo apte fub-
jungat,&qua? temporisfint ejusdem,commode juxtå
ponat; attamen, nifi Chronologus ordinem eundtnu
re&e obfervet&perfpiciat,atquecertislimitibus acter»
minis,iisq; quantum fieripolfiti]luftribus,quibusterri-
• porum
c) Lik 5. Fin. c. 12* d) Off'. 1.5:5V é) Chrono| Éncych
c.2♦Reg: 2, J) Cdp. %J\eg,2. g) Mnemon.c.6.
Il
porum periodi fe invicemexcipiunt, tioveritdiftingue-
re, intelle&uidc memoria hiftoriarum parum feliciter
fuccurret. Etenirn, non confufa, temeraria aut iti-
confulta quadam rerum cumulatione valemus lillas
clare rnente comprehendere, fed fucceilive & di-
ftin&e neceffe eft res noftras ornnes cognofcamus, u- bi ordo vel folus litramque pagtnam facit,cujus dudtu
memoria fedes ac domicilia veluc quaedam fibi legit, in quibus quiefcere,ac pedem quafifigere poffit, fimulque
in contemplationeac collationererum fecura intellige-
re ac perfpicere, unde egrella (it, 8c quo tendat, ubi
initium rei, 5c ubi finem fumat. 5Eäf
svfåtffov,årsyiotXbv ävB-gojKöts , 60g 7j Tcéfyg, ti) Et aßert,
maximelumen memoria ordo. i) Ordine (ic temporis re¬
dte cognito <Scintelle&o, ordinem quoque in legendis
hiftoricis, quocunque tlemum modo procedanivuti-
lem atqueproficuum facile cuftodiemus, .cum ibi et- jam, qui ordinem non obfervanr, non folum resgeflas ca*
pere nullo modopoflint,fedetiam memoria vimpenitus labe*
faäent. k)
§ XI. Quo autem periodorum, ordine diftin-
dtarum,etiam üenaciorfit memoria,magnum habebunt
momentum,(i accedantfTabula qua^dam Chronologie#,8c
in his memoria, quae dici folet,localis. Sicüt enimtabula
adumbrat methodum quandam perfeäam & crypticam, iüa
omnium rerum, inquibus cupimus excellere, tabulamanden-
tur memoria, monetAlßedius. I) Duplici autem ratione confignari folent illae tabula, vel mrä7tXctTog, Cperple¬
num annorum omnium expanjionem,acmutuam diverforum
B 2 regnorum
h) Xenopti. deAdmin:Domeß:p841; t) Cic./.2, de Orau k) Bodin:Metb: Hiß:c. 2.p.17, /) Mnemon:c* 7«
12
regnorum,Regumque & Fpocharwn intetJe comparatiomm, ubi,fi folida &a?qualia contineant fingula? tabells? cen-
tenaria & decades, nümeratio vel per pagtnas fieri po¬
teft, rri) Sc ea quocßfatis commoda Sc perfpicua. Verum,
cum prolixior iila fit, tabulis in ampliorem numerum
excreicentibus,compendiofiori alii utuntur,««^' opdfa
f. jummatim affignando paueiffimis tabellis fuos mille- narios, fuaque fecula, ubi vicifiim per millenarios Sc
fecula fieri poteft computatio. Faciliimus hic nobis videturmodus ineundiannorum numerum. Cum enim
Chronologia memorialetantum temporisfit, quobrevior,eo
1 / -r-g- - — g
^ ~
mui^. Pra?fertim,fi non quacunque,eademque difpa-
ri ac difiimili feculorum congeftione tabula conftrua- tur, Ted accuratiori paulo, prout Sc Rupertum 8c Schrä¬
derum Sc Jul: Ram, aliosque fecifie reperimus. Maxi-
mamenim tunc afferunt lucern, fi rotimdis Sc integris, iisque quantum fieri poffit, aqualibus claudantur fin- gula? periodis, five millenarii fuerint, five fecula ;
quam lucem etiam Dichotomia augebit, in tabulis ad- hiberi lolita, ut inter canones mnemonicos aflerit Al- fledius. Quin Sc ajmilibus Sc cppofitis interdunu, hic
memoria firmaripoteft, quae inter media,ratione in- telledus,mnemonica au&oridem recenfet. ii) In tabulis
hac ratione confedis memoriam localem habendam efie
diximus, idque iterum juxta pra?ceptum Memorifta«
rumbis id: Oportet, ut ncbis memoriam localem comparemusht ris, qui continent prmcipia alicujus artis, adeoque
m)'Hehlerinpr<efi n) Mnemonr. Junt
cap.6.
fintvektpctriisqnotidianns. o) Illud itaque,quod diaurn,
inprimis curandum eft,ut elegantia, nitore & accura- tionealiquagaudeanttabula, ut easpermutandas cum
aliis pofleflör non velit* quas poftquam famiiiares fibi
reddiderit, quod facili negotio fieri poteft, vel ipfe
locus regni aut reipublica, tempus, quo viguerit-,,
memoria liftet. Pofitus quoque regni unius, hiftoria
alterius, fynchronologice pofiti, lucem foenerabitur
eximiam*
§ XII. Ad illa, qua?Jpecialia funt memoria? ad-
jumenta properamus, f. qua? inquolibet millenario ut
bafes quadam memoriales, adtotius corporis chrono-
logici diftin&iorem perccptioneixi,firmieren que re-
tentionem haberi poflint. Quod tn.nonfacile ad quo-
rumvis calculos fieri poteft, ledunius inprimisfequa-
mur necefle eft duåum. Et confultum quidem, ut Terfero,Wagnero, aliisque,itanobisvidetur,Scaligeri,Cal-
v/fu, Helvict, Alfledii, Schraden, Sc qui plures ejusdem
fententiafunt, inadornandistabulis,premere veftigia;
nonquodprobam peromnia, Scante omnesfequendam
cenfeamus horum calculationem, fed, eadem qua di-
&iviri, ratione moti, quod tabula horum inplurimo*
rum verféntur manibus, Scexiguaimmutationonexi-
guam multis crearet moleftiam ac perturbaticnem_r.
Verba funthacRev.Terferi:p) Vitand#autemconjußonis gratia,arme*mundi juxtaScaligeri calculum putamus, quam jequuntur infiis libris chromlogicisS. Calvfins& Chr. Hel-
vicus. Quicalciilus, licet d noflris hypoihefibus nonnusquam
defleäat, tmmo - - ä vero nonmhilaberret: cum tarnen hbri eorumaßiduis ncflrorummanibus terantar>annosMun-
B 5 di
o) Mnemoir, AIHeåc,5.Reg:1, ^)mpr^f:Cbron.p-iu
14
dtjuxteteorwnfuppiitationem invariatosretinemu&.Ne fcioet- jamquemaliumfumfiffein ducem, cuinonerroraliquis
exalio diftentienteobjici poftet. Novaetiamrationeta- balasfingere, religio nobis efle debebat, cum aliis di- fplicuerit. Quierrores horum, quos dixi,ducumcor- rigere novit, quos tarnen tantosnon efTe exiftimamus, utlongiusaliquemabripiant, noftris his non offende-
tur; qui nondum novit, inoftenfus his utipoterit. Ad
tabulas itaq;, infra fubje&as, fequentia tnaxime dabi-
mus memoria adminicula & fulcimenta_4.
§ XIII. InMillenario^r/V^ & fecundo (uthos'pro-
pter iimiütu4in^mconjungamus; quernadmodumet-
jam inter IILSTlYrflinlltttrckr^aaanulla intercedit, ut
§.XV.oftendec) per ipfam rerum paucitatem memo- riaefatisfuccurritur,quapropterinhisnonopuseftfolli-
citequererefubfidiaaliquamnemoneutica.Prior ad na-
tivitatem Noachifere, 5o.<Scnonnullis annis deficienti-
bus fe extendit; Poflerior totidem circiter annis, ultra
nativitatemAbrahami, fecundum ilios, quiTerachi pri-
mogenitum fuilTe putant, natumqve annoaetatis ejus
70JJFunccius anno prascife 1950 genitumaffirmat.) Si
vero 60. annos adaas, juxta fententiam aliorum, qui
Abrahamum inter filios Terachi creduntnatu maxi¬
mum non fuifle,natumque astatisejus i^oanno,etiam
hunc inträ nat: Abrahamifubiiftere, fedS-tantum an¬
nis, deprehendes. Gaudet ficuterque terminis ä quo
8c adquem fatis illuftribus; ille abaerå conditi mnndi in*
cipiens,eomodo, quodi<ftum, porrigiturad Noachum, qui decimus eft Patrum antediluvianorum ; hic, initio
fuo nativitatem Noacbi nonnihil antevertens, i;i A' hrahamoy Patriarcharum poft diluvianorum iterumde*
Arno,
