HISTORIOLA I
LITTERATURAE GRAECAE
IN SVECIA,
C UIUS SPEC IM EN III.
V E N I A A M P L . FAC. P H ILO S. UPS.
PUBLICO E X A M I N I SU BJIC IU N T
M. E R I C U S M. F A N T ,
B i b i . A c a d . A m a n . E x t r a - O . e t E i c q u . D o c e n s ,
e t
H E N R I C U S N Y L E N ,
S T I P E N D I A R I O S RE GI US , S U D I K M A N N WS .
I N A U D . G U S T . M A J . D . VIII. N O V . A N . M D C C L X X V II.
~ i n i 11 h i — — — i ... mun 11 m — ■ " mm— —"
U P S A L I A E , TVPIS f D M A N N I A N I S .
N O B IL IS SIM O A T Q U E C O N S U L T I S S I M O
D o m i n o ANDREÆ
LUNDROTH,
C IV IT A T IS N O R R K O P IE N S IS C O N S U L I Æ Q U IS S IM O ,
P A T R O N O F A V E N T 1 S S I M 0
S A C R A T U M
DEBUIT
HENR1CUS NFLÉN-
§• 59.
Q uod fi h æ c , quae ha&enus memoravimus, vifa for
te; fuerint minutiora, neque magnam, de Græcæ littera- tiurae in patria noflra flore, excitare potuerint opinio- m e m ; paullo majora afferendi tandem jam occaffo erit, ulbi in lætiora Mulis Regina CHRIST1N Æ tempora inci- d(erimus, quibus ut omne fere litterarum genus fua inter n<os initia, ita & Græcæ hæ noflræ præcipua fua incre- mienta accepta referunt; fcilicet quod, haut dicam anne fadutari magis litteris, quam regni adminiffrationi, confi- lico, inftitutum erat, ut quemlibet illarum campum eme- tiiretur R egina, id etjam non defunftoria in Græcis ftu- diia fuo ambitu comple&ebatur. Utebatur in hoc ftadio dui&oribus, fi qui alii, peritiffimis, Claudio Salmafio d)
&; IJaco Hofjio <?), neque ullum alive finch at diem, de quo deimtas optimas boras cum hoc una privatim fiudiis non tri- biueret, tant a quidem t unique aßidua contentione , ut ne fonnno quidem parceret f). Cum igitur an. 1648 in Sve- ciiam adveniret Joachimus Gerdes, Jure Confultus Rofto-
M chicn-
d') P font i 11, Hcll. fub A 1 S 0, p. 40.
e ) P ort .s quidem cf’ O ratores, qua G rxcos, qua Latinos partim legiiffe, partim ntcmcriu ntandajfe huius Tini jocusqifç fuit, verba fünf hujus Vo)ffii ad C H M S T I N A M , in Dedicatione Operis 'iGer. Job. Vofju, Pa
t r i « , de Hiftoricis Grxcis.
/ ) P- D . kiuetii Commentarius de rebus ad fc ipfiim pertinentibus, p. 29. Feltiv um Reginæ cum Httetio jo'cum‘‘ cum nos fpeSet nliquate- 1111», verbis illius enarrabimus, 1. c. p. 43. A bhorrebat, inquit, ua/^e 7?e- ginta a n u p tiis, meque ab iis vehementer abflerrebat, tttqne multi erat joci, legufe fe narrabat apud Pau/nniam, in Boeot. p. 310, hominem quemdam A r givum m ihi cognominem , uxorem funin deprebendijfe in adulterio : caverem itacpque ab ejusmodi infortunio. A t ego refpondi, rutum c contrario ejfe tne pojfe hoc exemplo, cum vir ille injuriatu (ibi illatam , caefis uxore admit cro, egregie ultus fit ; ac prater ea neutiquam convenire nomina , YrjTTOV hume nomine effe dictum ; tnc vero id nominis adfpernari & dici Tfr;e>y, quoid unum ex Jouis cognomentis.
chienfis; fed in Græca litteratura idem verfatiflimus, Sc ipfe ideo in fequcntibus a nobis memorandus, arque i n aulam regiam accerieretur, ut Reginæ in his itudiis a d m anum effet g ) j eos dudum in illis profectus f e c er a t, u t , in dedicatione verlioni Germanicæ Cebetis & EpiSleti an. 1649 præfixa, exercitatiliimam in Græcis p ræ d ica re poller atque teltari, in deliciis praecipue babuifjef p ra te r Sacra Novi le ft amenti Oracula, M. Aur. Antoninum f j 1 E - picletum , quorum fcripta tum quotidie fuere menjœ ejus o r
namenta. In medio relinquimus, quod alii p e rh ib e nt , od o d e cim annos natam , adeoque an. 1644, Thucydidem Sc Polybium lingua originali legi fle deque his & aliis au
ctoribus fuba£tum ferre potuiffe judicium b ). Id v e r o certum eit, C H R I S T I N A M an. 1643 eo usque profe- cilfe, ut, polt experimenta in Polybio, in Plutarcho fa-
£ta, Platonem ita legeret, ut, operæ Job. Freinsbemii, qui tum ei in his itudiis aderat, vix leviter egens, curfim èum exponeret eleganti latinitate verbis que fignificanti (fimis, adeoque nonnunquam vitia verßonis, ab eruditijjimis homini
bus magno labore procuratae, per Je animadverteret atque veris rationibus coargueret i) . Feruens vero illud Reg;i- næ in Criticis ftudium / acutilfimo Renati Cartefii judicio fefe non probalfe conitar C), cui, cum inter alia dis-
fua-
g ) N o n ' v e r o , ur enm in illis primum in fliru eret, quo d n flerunt F la n tiil, 1. c. p. 35 & J o b . J a c . D ohelius, Progr. in funus Joacb. Gerdes.
b~) A rc k e n b o ltz, Memoir, de la C H R I S T I N E , T om . I. p. 3° ‘ *n * terim tamen dubitare licear, an ante an. 1 6 4 6 aliquid nominis meruerit C H R l S T I N Æ in Graecis eruditio. Ita enim tu m y o h . Freinsheviius in O ratione P a n e g y ric a , laudibus Ejus confecrato: Illud pauciores f c i u n t , quod in G rac* quoque lingua cognitione, u n u m , nec totum , in tra menfem, ingenio ftudioque usque eo p r o fe c it, u t commodius intelligat nunc G ra c e , quam alii tantillo tempore legere didicifjent.
i ) Verba Innt ipfius Freinsbemii in dedicatione Supplem ent. Liviano
r u m D ecadis, 1649.
k ) E x epiflola e ju s , ad E L I S A B E T H A M , Principem P a la tin a m ,
fuaderet ei le&ionem Platonis, objicere folebat Regina;
n o n oportere eum improbare labores au&ori impenfos, cui tantum debuit Philofophia Cartefiana /). Hifce Græ- cis fcriptoribus a C H R IS T IN A evolutis, A riß o tekm , Xenophontem, Thucydidem atque Laertium addit Job. Spur
re m ) > Jam b he bum & Porphyr lu m Job. Sc b efferus n), / 7b- tinum Ifacus Fofjius o ), alii alios, quorum tamen men
tio fe noftris oculis facile fubduxerit p ).
M 2 §. 6o.
d a ta in O ft. 1 6 4 9 , ap. A rckcnhohz I. c. p. 225. Elle eft extrêmement p o rté e , ait, n l'étude det lettret. M a is parce que j e ne fa ts point qu’ elle ait encore rien vu de ma Philofiopbie, j e ne puis ju ger du gout qu' elle y p r e n d r a , ni f i elle y pourra emploier du tems , ni par cottfequent f i elle fi!- ra capable de lui donner quelque fintisfaction léf de lui etre utile en quel
que ebofie. Cette grand ardeur qu’elle a pour la conuoijfancc des lettres I' in.
cite fiurtout maintenant a cultiver la langue Grecque èr* a rama/Jtr beau
coup des livres anciens. M ais peut-etre que cela changera , <5tc.
/ ) P la n tin , 1. c. p. 42.
m ) Oratione Gratulatoria, die natali imperii C H R IS T IN Æ 1548 recitata.
m) Prarf. od Librum de natura & conflit. Philof. Italicae, quem jus*
fu Reginae, cum nominati auftores ei non fatisfacerent, compofuit.
0 ) In dedicatione libri de Hiftoricis Graecis.
p ) Q uam vero tum de eruditione Reginæ reliqua opinionem nobis infinuent verba B a lii, Dift. Hi ft. & Crit. V . 4. p. 3 C r > tern. F. quae ita h a b e n t ? M fr. Cbauut d it, qu’elle ne fa ijo it de la langue Grecque, que fo n divertififiement aux heures perdues, fans que 1’ Etnde de cette langue Ht des autres troubla fies lectures ferieufes. C’efi de ce dentier nom, qu'elle qua
lifiait entre autres I' Hiftoire de Tacite, dont il ne fie pajjoit point de jour, qu'elle tic lu quelques pages- Defriguifte aliquantifper haec ftudia, cum C H R I S T I N Æ aulam & animum occuparet Bour delotius, judicare licet, inter alia, ex lepida ilia hiftoria Marci M eibom ii, qui etiam, ut eam in Graecis erudiret, fuerat huc accerfttus. A udiamus A rcken b o ltz, T . I . p. 2 4 I . Beurdelot qui jtu o it toutes fortes de tours aux Savons, qui f i trouvaient alors a la Cour de C H R I S T I N E , engagea la Reine d’ obliger M eibom , qui 11' avtiit pas la voix belle, n chanter un air félon la M ufique qu’il avait publiée, & le S r. N audé 4 exécuter fies danfies Grecques Isf Romai.
nes. Ils ne pouvoient pas fie difipenfier d ’ obéir aux ordres. M a is comme
§• 6 0.
Neqiic ardens illud G ræ cæ linguae fludlum, una eum patria, reliquit C H R I S T I N A ; fed fecum in exte
ras oras deportavit atque fervavit. Teftes funt litterae ad L u c a m H o lf te n iu m, Bibliothecarium V indobonenfem, an. 1657 Pefaro datæ, c]uibus Regina eum inquirere ju
bet in epigramma quoddam G ræ c u m , quod aut in A p u -
l e j o, aut in A n th o lo g ia G r c e c a, aut in B e jf tr io n is A p o l o g i a P l a t o n i s, aut denique apud D io g e n e m L ï è r t i u m legis-
fe fe meminerat. L e f e n s e f t , inquit, q u e le P o ë t , d a n s le tr a n s p o r t d e J a p a f f io n, f o u h a ite d e f e tr a n s f o r m e r d a n s le F i r m a m e n t, p o u r p o u v o ir j o u i r d e la v u e ce fon A m a n t e a v e c a u ta n t d e s y e u x q u 'il y a d f E t o i l e s au C iel, I l d on n e le n om d ’ A f t r e a l a p e r f o n n e, p o u r q u i / ’ E p i g r a m m e eft f a ite . F o i l a t o u t ce q u ' i l n i en f o u v ie n t. E p ig ram ma fequens erat apud D io g e n e m L a è r t iu m de vita P h i- lo fo p h o ru m , Lib. 111.
A^tgccc hrroddçiis ccçrjç ê/uos e& e ysvcifxry Ovçuvcç oûç 7tc W g ïs cfujxctaiv etc ce ß Ä .t7rüc 'A q v ç 7rç'v /uèv 2Kufx7teç E t fp cïa iv èooeç
Nuv d'f <pBocvoov Aci[X7te ts e n se q e s ev (p&ipievots.
hoc eft:
0 u tin a m coelurn f i e r c m, cu m f i à e r a c e r n i s, M i ftella , u t m u ltis in Te o c u lis tu e r e r , J a m d ti d u m v i v i s lu c e b a s lu e i j e r, a t n u n c
E x t i n t t u s lu ce s H e jp e r u s E l y j i i s q ) .
N e-
/’ un & P autre de ces Savant / ’ acquittèrent affez mal de leurs fonctions, te qui donna matière a rire aux fpeclareurs en pleine Cour , ou cette fee- ne fu t jouée, Meibom furtout t'en trouva f i thoqué, qut peu après il don
na de bons coups de point au vifage a Bourdelor, Mais celui-ci portant des plaintes a la Reine de I' affront, qui lui avoit été fait dans fa Biblio
thèque; Meibom fut disgracié obligé de quitter la Svede, N o ti funt Marc, Meibomii a u à o r u m Muficae antiquae editio, C H R IS T IW Æ d ic a t a , Amftel. 1 6 5 2 . 4 . atque Gabr. Naudai Analeft. Litterariorum Libri.
q ) A rckenholtz, M ein , de la C H R I S T , Vol. 4 . p. J.
N eq u e heic reticendus eft numus, quem Romæ de
gens cudi fecit R egina, quique ab una parte iiftebat ca p u t ejus, cum caffide laureata & cincinnis dependenti
b u s , inferiptum C H RISTINA Regina, & ab altera Phoe
nicem in rogo a folis radiis incenfo cum lemmate: M x -
xpAas. Qua Svecana voce, Græcis exarara litteris, R e
gina per jocum ludumque exercuit eruditos Italos, in prim is Atbanafium Kircberum, qui eam mifere torquen
tes, quafi Græcam, aliter atque aliter funt interpretatio).
Bina quoque memorata legimus Epigrammata G ræca, in honorem Reginae fa£ta, quæ aureum numisma, cum effigie ejus cufum, utrumque fuo Auctori, promeruere.
Alterum erat Henrici de Valois:
1OhfJ-ioc vZv y e ©pas- esxi Tt'ohis : eçÇsr' 'ASrjvxi N u r ©poV c itfîiT X i ‘ O A /u/av, efå e ‘ïciïos
Alterum G ni et ii \
’E'.içqvrjs yé 7ToAp//ov (peçei ooJ7Teg ’A-ffijvtf
K a î 7fvç) tcü ^ x K i ï e i vgveçqv (as >jAios x ç v .r œ v j ) .
§. 6 1.
Verum in primis C H R I S T I N Æ in Græcam litte
raturam favor fefe manifeftabat in conquirendis 8c im
modico haut raro pretio coemendis omnis generis ma- nuferiptis codicibus, qui lucem aliquam ei conciliaturi judicarentur. His ufibus primum inferviit opera Joban-
M 3 nis
r ) Ideam hujus inferiptionis Reginae dediffe 01. Rudbtckium Sen.
tr a d u n t. Cerre an. 1 6 9 3 aliud ejusdem generis numisma, in obitum Reg.
U L R I C Æ E L E O N O R Æ cu d en d u m , C A R O L O XI propofuit. Sifteret illud Pelicanum, finum tribus fuis parvulis aperientem, cum inferiptione:
M ev ?A ccoç M a x e A cas j quam utramque vocem Gothic* originis, p « r
tria an noru m m illia, tuam puritatem confervafle arbitratus Rudhtckius, alteramque innocuum , alteram & incomparabilem & conjugis cxfiriim ft- gnificare. A rckcnboltz , 1. c. V. 2. p. 84 fq*
f ) A rcken b o ltz, l. c. V. I. p. 263,
nis F o jii, qui Belgium Foederatum, ftalliam & G e rm a niam impenlis ejus peragrav it, ut rariora compararet hu
ius generis cimelia. Hæc inter Jamblicbi Cbronicon Ra~
by Ionicum t ) & Philoflorgii Arriani Hifioriam Ecclefinflicam immodico & quod vix fidem inveniet, pretio ( cent foi- xante mille écus) rcdemifle narratur, quod C h ro n ic o n cum adulterinum efle dudum probaverint eruditi ; no n optimum harum rerum arbitrum & mercatorem Éoflium fuifie confiat u). Attulit tamen ille fecum melioris no- tæ volumen Græcum fatis grande & antiqua manu deferi*
ptum , quo Commentariorum Origenis in Matthaeum conti- tinebantur T o m i aliquot & ejusdem praeterea T r a Elatus de Oratione. H oc raptum prim o a militibus , inter fpo- lia Vormacienfis Bibliothecae, vili pretio comparavit Fos- fius & fuccefiu temporis cum Petro Dun. Huetio com m u
nicavit, qui fuam Origenianorum editionem inde in p ri
mis ditavit v). Au£tus interea fuerat litterarius C H R I - S T I-
t ) Iu M a d rit bat fie ( R e g in a C H R I S T I N A ) n u f den einzige Cod.
M fc r. Jam blicbii eine tonne gohles angewendet, weil er f o ungemein ra r w a r , verba funt Scburtzfleifichii, in Notitia Littera ria, p. 4. allegata a P la n tin ,\. c. p. 38. H enr. Boeclerus etjam in C o m m e n ta rio de Re
bus Sec. IX Ecclefiarticis , p. 3O9 , hæc habet : Servata fi n it illius ( J a m b li- e/;;, qui Babyloni feripfit) opera in palatio Efcuriali R eg is' H ifpaniarum , qu a Regina S v e tia m axim is Jum tibus redem it, quod unicum illud exemplar in tota rerum natura ex f i aret : quorfium nunc delatum f u e r i t , nefeio. Q u a m fidem hæc m e r e a n tu r , no n judicamus. Certiora tamen efie v id e n tu r, quæ narrat Sarravius in Epilto lis, fe Jam blicbi Cbalcedotienfis antiquum Codicem ex Bibliotheca Regia Parifienfi d e p r o m t u m , p ro C H R I S T I N A cura Re e x fc r ib e n d u in , qui procul dubio haud alius f u i t , q u a m , quem ab IJaco Voßio na£tns Thomas G ale, ad fidem Mf. Biblioth. Reg. Parifienfi»
a u & u m , edidit 1 6 7 8 fol, Poftulat idem Sarravius, litteris an, 1 6 5 0 da
tis, A manusnfem promiflum Upfalien fem, qui codices reliquos exferibe- ret. v. Ctlfii Hift. Bibi. Stockholm, p. 8 2 .
u ) A rcken h o ltz, I. c. V. I - p . 268-
v ) Huctius, C om m ent, de rebus ad fe ipfum p e rtin e n tib u s , p. I07.
Ex occaiione hujus editionis in vehementiorem controvcrfiam cum vete-
S T I N Æ thefaurus Bibliotheca A l e x a n d r i Pet a v i i , diven
dita & in Sveciam translata, tota illa quidem libris anti
quis, Graecis & Latinis, referta x). Quin & urbe Bre*
menti per pacem Weftphalicam Svetici juris fa£la, ex ejus Bibliotheca infigne augmentum Regiæ Stockhol- mienfi accetiit, in quo 28 codices manuferipti rari <Sc antiqui fuere, Græci pariter & Latini, a priftino poties- fore G o l d a f t i a n i di£ti, quorum inter praecipuos codex Græcus S v i d je memoratur y \ Denique N i c o l a u s H e i n -
JiuSj an. 1651 a Regina in Italiam mitius, praeter alia be
ne multa, Mediolani D i o f c o r i d e m , S t e p b a n u u i d e U r b ib u s
& P o ll u c e m adeptus e f t, quæ tingula Bibliothecae Regiae adderentur z ). His vero & aliis non contemnendis o-
____________________________________________________P i ri amico fuo Bocharto incidit Huetius. Incufnbat eum Bochartus, (ludio praetermififle locum Origenis in Commentario in Matthaeum , utpote do- fl rin x PontiSciorum de Transfubdantiatione contrarium. Locus hic efl : v& j t o ccyiot^bfjiEVov /3çœ p tx hoc Ab y ü © f S x& f ivréu£sc+y xccS' ccvTo Te uA/xov f ic rrjv xciRlotv y o e ç ü ncff h s oc(peiïç£vot iv.ßccKh.t- TCCi , i. e. Cibus ipfe per verbum D ei orationem confecratus, fe c u n * dum illud ipfum , quod materia covftat, in ventrem abit is1 in fece/fum ab
jic itu r . Refpondebat H u etivs, memoria? & accurationis lapfiii id e(Te tri
b u e n d u m , contra quae nonnullo regeflit B ochartus, quae omnia videri poflunt a pud Tilladet , Difl'ertat. fur diverfes matières de Religion & de Philologie, T . I. p. i —- 1 9 4 . C fr. A rckeiiboltz, 1. c. V, I. p. 2 5 3 . Celfti Hill. Bibl. Stockh, p. lo o . N a rra t hic idem p. 123 , particulam fcripto- ruin O rigenis, adhuc dum non e d ita m , 7ïs ç l fv y r jc , prodiifle Londini 17 2 8 ex m em b ran a, quam e C H R I S T I N Æ Bibliotheca abdulerat Voßlus.
x ) H uetius, loco fupracit. E xtat h o ru m m in u fcrip to rum Catalogus, ab ipfo Petavto a dornatus, in (plendido Opere M ontfauconiano, Biblio.
theca Bibliothecarum manuferiptorum n o va, T om . I. a pag. 61 nd 9 6 , fub Titulo : Catalogus alpbabeticus manuferiptorum codicum, qui extnbant m Bibliotheca A lexandri P eta vii, ac deinde divenditi in Sveciam fu n t trans
portati; nunc autem plurima parte a/fervam ur Roma in Bibliotheca Rcg‘~
na Svecia 1660.
y ) Celfti H id. Biblioth. Stockh. p. $0.
z ) Celjius, 1, c, p. 90.
p ib u s ita e x c r e v it m a n u fcrip to riim c o llc & io , u t , q u a n - cum a x C a ta lo g is , qui adhuc fuperfunr, & r e la t io n ib u s d c ea fide d ig n is c o llig e r e l i c e t , d um in S v e c i a e f f e t , g o o o c o d ic e s fuerit c o m p lex a . E o r u m d e m v e r o , p o f t - q u a m R o m a m tranllati eiTent, cu m n u m eru m in ir e t L u c a s H o lfte n iu s ; 2 1 4 5 tantum in v e n it a ) Sc 2 1 1 1 r e c e n f e t M o n t f a u c o n e x iis Bibliothecae Vaticanae illatos b ) \ u n d e c o n f i a t , quid in fp le n d id u m h u n c apparatum p o tu e r in t r a p a c i u m , quibus c o m m i f f u s , manus. In p r im is a u tem d o le n d u m e f t , ejusd em n o n nifi ex ig u a v e f tig ia in patria r e m a n fiffe , q u o r fu m referenda 17 m a r m ore a c a p ita , quae in R e g ia B ibliotheca S to c k h o lm ie n f i etjamnuin f u p e r f u n r , S c q u o r u m n o n p a u c a , u tp o te H o m e r i^ Z e n o n i s, D e m o ß b e - v i s a lio r u m q u e , v era s optimae antiquitatis notas fiftunt c ) .
______________________________________________________ §. 6 2 .
<1 ) Arckenholtz, Mem. de Ia CHRIST. V. I. p. 271 fq.
b ) Catalogus manuferiptorum codicum Bibliotheca Regina Svecia in Vaticana occurrit in Bibliotheca Bibliothecarum tnanufci iptorum nova Alotttfauconii, a p. 14 ad 61, ubi plurimos Grsecos invenies.
c ) Celftus, 1. c. p. 96. Præterire hoc loco non poffumus, quia Gi X • eam CHRIST INÆ Bibliothecam quodammodo fpectar, lepidam narra
tionem Gallicani, quam, ex Cahneti de apparitianibus Angelorum & Dae
monum Diflei ratione , affert Celfius, I. c. p. 124. Un Savant de D ijo n , verba I tint Calmeti, p eto it fatigué tout le jo u r fu r un endroit effentiel d'un Poêt G rec, fans y pouvoir rien comprendre. Rebute lé? fâché de l'inutilité de fa longue application, il fe couche, fou chagrin l’ endort ; lé?
comme il cfl dans le fo r t du fotnm eil, fon Genie le transporte en cfprit à Stockholm, /’ introduit dans le Palais de la Reine C H R I S T I N E, le con
duit dans fa Bibliothèque , il fu it des ye u x tous les livres, les regar
de. Etant tombé fu r un petit volume, dont le titre lui paroit nouveau , il l'ouvre, lé? après avoir feuilleté diz ou douze pages, il y apperçoit dix vers Grecs y dont la lecture levé entièrement la difficulté qui I' a ft longtcms occupé: la joye qui reffent a cette découverte I eveil/e, f i n imagination cfi f remplie de cette Poéfie Grecque, qu'elle lui revient, qu'il Ia repete fans cejje ; il ne veut pas /’ oublier, à? pour cela il bat le fufil lé? avec le Je- cours de fa plume y il p e u declurrgc f u r le papier ; après quoi il taché de ratraptr fon fommeil. Le lendemain a fon lever, il reflechoit fu r fon a. venture nocturne, lé? la trouvant des plus extraordinaires dans toutes des
§. 62.
Præter has v e ro , quas recenfuimus, ad Bibliothecam R e g in æ iactas Græcas accelfioncs, J o h a n n e s M o tte v u s tra d it c i ) ) cum Sorenfi Bibliotheca, S t e p h a n o J . S te p k a ? iio
'q uondam p ropria; fed annis 1651 Sc 1659 in Sveciam a d v e£ ta , J o a n m s M e u r f i i ccvéyJo T X , qualia in A t b e n t s B a t a
v is ) p. 197, edenda ipfe promilit, Stockholmiam fuille tranflata. De quo priori defign-ato anno licet dubitandi Qccaliofit; tamen, quum condet, ingentem M e u r f i a n o r u m
cumulum haut muho pod ad nos e Dania venifle , abs r e non eft, ut in illis deferibendis aliquantifper commo
rem ur. Erat J o a n n e s M e u r fiu s in Hollandia natusan. 1579 Sc in Academia Lugdunenli primum Hiftoriarum Sc G ræ c æ Linguae Profeflor; anno vero 1625 a Rege C H R I
S T I A N O IV in Daniam accerlitus Sc Hiftoriographi R e
g ii atque Hiftoriarum in Academia Sorana Profefloris
N mu-
crrconfiances, it fe refoût de la fuivre ju sq u ' nu bout. M . Defcartes étoit alors e n Svede auprès de la R eitie, qui aprennit fa belle Pbilofopbie. I! le con
ii oisfnit de reputation, mais il avait plus de Jinifon avec M . C hanut, qui y était Am bajfadeur pour la France. C’efl a lui qui J'adreJfa pour faire rendre une de fes lettres a M . D efcartes, i f pour l'engager a lui répondre„
Id le fupplia de lui marquer précijemcnt f i la Bibliothèque de la R eine, fb n Palais i f la Ville de Stockholm , fo n t fituês de telle maniéré, fi doits u n e des Tablettes de cette Bibliothèque, i f qui efl dans le fo n d , il y ci u n livre de telle volum e, de telle couverture , i f avec tel titre fu r la tran
c h e : E t e n fin , f i dans ce liv re, qu'il le conjure de lire exactement pour 1‘
am our de l u i , en cas qu'il f ' y tro u v e, il n' y a pas dix vers Grecs ta u t femblables a ceux qu'il a mis au bas de fa L ettre♦ M . D efcar- tes qui étoit d'une civilité fans pareille, fa tisfa it bientôt notre fa v a n t, i?*
lu.i répondit, que le plus habile ingénieur n'auroit pas ttiieux tiré le plan de S to ckh o lm , qu'il avait fa i t dans fa le ttr e , que le Palais i f la Bibliothèque y étaient parfaitement bien dépeints ; q u ’il avoit trouvé la livre en quefiion dam la Tablette defignée, qu'il y avoit lu les vers Grecs mentionnés, que et livre é to it très ra re, mais comme il en avoit néanmoins trouvé un exemplair!, il lu i eu fa ifo it prefent. C ette bifioire efl publique, i f il y a peu de GttU
d e L ettres qui I' ayent ignorée.
d ) I n H ypomnem. ad J o h , Bartholinum , de SeriptîsDanorum,
munere ornatus, in quo obiit an. 1639 e ). Hic quum vir eilet immcrffi laboris, fuaque in prim is ftudia G ræ - cæ litteraturæ univerljækiicaflerj plurima reliquit eam fpc- f t a n t i a , quae vel in coBe£lionibus poflcderar, vel ipfe litteris con lignaverat, quæque primum ceflere filio, quem habebat cognom inem , juveni eruditione & editis q u i
busdam opu/culis haud incelebri ; ipfoque non diu p o il extin&o, emtionis jure in Bibliothecam Regni Daniee Senatoris, G e n r g i i S e e f e l d i i, migrarunt. Irruentibus v e r o in Selandiam Svec.is an. i6?8> cum Scefeldiana illa B i
bliotheca, direptioni hoftium reli£ta, inter plures d o m i
nos divifa fu n t, cum alia Bibliothecae Regiæ Stockhol- mienfi infererentur f ) , alia ad alios, maxime P e t r u m J u l i u m C o y e t u m, qui per eadem tempora Svecici R e gis negotia apud Danos curabat, transirent. N eque id quidem infaufto litterarum omine. Forte enim tum fi
liorum C o y e ti fludiis moderabatur S a m u e l P u f f e n d o r f i u s ,
qui ex patroni fui liberalitate M e u r f i a n o r t i m copiam na-
<dus v & fubfidiis etiam ex Bibliotheca Stockholmienfi ditatus, nonnulla partim ipfc edidit, partim per J o . G e o r g . G r œ v i u m in Batavia edenda curavit g ) . Prodiere hac r a tione fequentia M e u r f i i opufcula:
i. M i-
: . —
e ) v. D an. GuiL M olleri Differt, de Joanne ]\ leur f i o , recufa in e- ditioive Lami,via Operum MeOrfioriorum, Vol. I. p. IOO.
• f ) V idi illic, verbo finit N ie. H emfii de [fibliothcca R egia Sto ck- hiolmiej fi fn Eprff. ad J o b . Fred. G ronovium , d. i 6 6 2 & all. in Prref.
t d i r . Menrfintinrum Lam iana , M eurfii complura ine dim , pracipue tn a pitm collectionem A n tiq u ita tu m A ttica ru m , tam editarum jam ante, quam eden
d a r u m : Tres pi <eterea peculiares commentarios de antiquitatibus Rhodi , C re ta , C yp ri, prater aha, quibus recenfendis nunc non efi lo cu s: In pr i- tnis R e p ii Laconici, five Legum Spartanarum Ubi um fin p iln r e m , quem J u fiu s P lu p n e tu r M tfiellatieis Laconicis debebat addidi (Je & u t addat , ope
ram dabo. Confido enim proceres compelli poffie ad permittendam editionem eorum , quet ex lucubrationibus M etn fia n ii illic J u p trfu n t OiVfX(lcTCC.
g ) Hæ'c omnia debemus epiftol.? J o b , G ram m ii, Hiftoriogrnphi D a n i
1. Ml [cellan en Laconicn , five v aviarum Antiquitatum Laco
nicarum Libri IV . Amftelod. 1661. 4. pagg. 337.
Ex dono fupra laudati Coycti edidit Pujfenctorfius & di
cavit C omiti Ottoni JVilbelmo Komgsmarck, Campi Ma- refchallo & Generali Gubernatori Pomeraniae. Recufa funt in T hefauro Antiquitatum Græcarum Gronovii, Tom . V. p. 2200.
2. Atbenienfiuvi Ceramicus geminus, Ultra j. 1663. 4 • A Puffendorfio communicatum edidit J . G. Gr&vius. Re- cufus in Tbefauro Gronoviano, T . IV. p. 956.
3. Creta, Rbodus, Cyprus, five de nobili ([imarum harum in
fularum rebus antiquitatibus Commentarii poflumi , nunc primum editi. Amftelod, 1675. 4.
Dicati ab editore ^0. Ä Greevio Regi gloriof. mem. CA- R O L O X I , ex cujus Bibliotheca autoris autographum, auctoritate & fide interpofita Emundi Gripenbjelm, mu
tuum acceperat. In praefatione etjam indicat, fe, quod hsec edere poflet, multum debere Nicolao Heinfio, Belgii Fcederati apud Regem Oratori. Addit praeterea fpem cfte, brevi futurum, ut, li optatiftima pax refpexerit E u ro p am , alia quoque inedita Meurfii opufcula prodi
re n t, inter quæ in primis eminerent Liber de Regtbus Lacedaemoniis, de vita Lbefei, Bibliotheca Attica & parali
pomena plerorumque fcriptorum, quae vivus olim edi
derat.
4. 'fbe feus , five de ejus vita rebus que geft is Liber poft hu
mus , un a cum paralipomenis ad Meurfii Librum de Pagis Populis A ttic ce, cum Sponii Jupplementis, Ultraje-
£ti, 1684- 4*
Editus a Job. Georg. Grœvio, qui eum, una cum Gem
'S 2 mie»
öd Editores Operum M e u r lh n o ru m , dara l ? ^ > 1,1 præfario'ie ad fplendi*
diffiniam eo ru m editionem , cura Joh. Lam ii prpdiic Florenti? I7 41 * fol. p. 4.
mico Gemino, liberalitati Sam. Puffendorfii d e b e r i , in prae
fatione indicat. Infertus eft Thefauro Gronoviano , V. X.
p. 4 8°-
5. Tbemis Attica , feu. de Legibus Atticis Libri II. Ultra- je fti, 1685. 4.
Edita a Grdevio & Puffendorfio dicata, cujus ope ex Bi
bliotheca Regis Sveciæ prodierat. Inferta etjam Tbefatt- ro Gronoviano, T. V. p. 194?.
6. De Regno Laconico Libri II. de Pirao Liber Singularis i f in Helladii Cbreßomdtbiam animadverßones. Omnia
nunc primum prodeunt. Ultraj. 1687* 4*
Per Sam. Puffendorßum ex Bibliotheca Regis Svecorum communicatos indicat in dedicatione. In Tbefauro Gro
noviano Tra£latus I. adeft T . V. p. 2209. T r a f t. II. p.
192$. Tract. III. T. X. p. 949.
N onnulla alia Meurßi poftuma, & in his Bibliothecam A ttic a m , Thefauri fui T o m o X inferuir Gmnovius, ve
rum quum non indicaverit, quibus accepta re fe ra n tu r, nos quoqne afferere non audemus, utrum Bibliothecae Srockholmienfi debeantur, nec ne b). Certum v e ro eft, quæ poft has editiones in eadem Bibliotheca reman fere
0 6 V € K m
h ) A fferu n t viri d o c ti, in Bibliotheca Stockbolmienfs cimeliis olim ajfervatas fui/Je M eurfii fam ilias A tticas icf Bibliothecam G racam poftea editam a Grnnovio; fed. id inteHigendum tft de tem pore, quod fe r a le au«
num lCpj a n ttcefp t, rerba lunt G u ß . B enzclftierna, in litteris ad Edito*
res M eurfianom m 1 7 3 5 , in pr*f. isud. p. 7. D och J o b . Dart. M a j o r , M ed . Prof. Kilonienfis, in litteris ad Secretarium Prxfidis R. Cancella*
r i * , C h riß . v. Sta u d e, d. H olm i* d. 5. Ju l. 1 6 9 3 , & infertis S v e n • fk a M ere. Oflobr . -, P- 4 7 6 , etjam quxftio nem inflituir, an quic- qunm Upfoli* de Bibliotheca fuperftr, q u * tempore belli ex Selandia il
luc migraverat. Relatum m ihi e ft, inquit, haberi in illa codicem , non in tharttt v e l membrana ; fe d ferico feriptum , qui Laurem berp i i , celebris v ir i # G raciam terfe (criptam contineat. Tabulas G racia a dicto Lnurembergio 'conceptas equidem vidi in H afuienfi Bibliotheca Regia ^ fe d fin e addita de- ferip tio u t ulla.
KvUÏÏcTx-, omnia fere incendio, quod an. 1697 arcem Regiam Stockholmienfem vaftaverat, periifle/); id quod, n o n line jacturae fenfu, compertum eft, cum an. 1735 in eo eftent eruditi quidam Itali, lit omnibus numeris abfolutam Meurfianorum editionem in lucem publicam e*
m itterent k ) & a nob. Guftavo Benzelftiernn /), Biblio
thecae Regiæ tum temporis præfefto, ejus fublidia pe
terent. Ille quippe nihil ibi indagare potuit, præter e- xemplar editionis Hefycbianœ, a Meurfio adornatae, anno
tationibus idiographicis paftim ab eo inftru£tum, qua
ru m copiam editoribus transmifit, una cum Epiflolis 7be§- phyla&i, Graece a Meurfio editis Lugd. Bat. 1617, 4- i*1 Bibliotheca quadam privata dere&is, & annotationibus itidem idiographicis in vpufcula Meurfii de Funere &
Puerperio \ communicatis ex Bibliotheca Epifcopi Erici B e n ze lii, filii tn). Johannes Grammius v e ro , cum editio
nis hujus Menrfianorum fublidia, rogatu Lamii, ubique p e rq u ire re t; a Job. Chrifioph. lfiTolfioy Theologo Hambur- g e n li, inter alia, confecutus eft Indicem Operum Meurfii, a Laur. Odbelio, Sveco, confe£tum, in quo hoc prae ce-
N 3 teris
i ) Epift. J o b . G rammii ad Editr, Meurfianorum , quae exflat in praefi e o r u n d e m , p. 4. D e m jertptis M eurfii quod q u a rts, ftito omnia in Je- ra h illo iucetidio arcis Stockholmienfis periijfe, inquit Er. Belizelius, fil. in litt, ad J o . A lb . F abrilium , Upf. 1702. quae cxftnnr in Reimari Vita F a b ric ii, p. 2 2 1 .
k ) Prodiere erjam typis nitidiflimis & charta maximae formae Joan.
M e u r jii Opera Omnia , in plures Tomos diftnbuta , quorum quadam in hac editione primum parent. Joannes L a m iu s, H iftcr. Etclrfiafl. in Atbenee F lorentino Profejjor recenfebat, t " Schtliis illuftrabnt, Florentiae 1741 - 1 7 6 3 . Voll. X I i. fol.
/ ) Ridiculo in tam fplendido Opere errore ubique Btnztlptierna appellatur.
m ) Cfr, L itte ra G ufl. Benzelftierna ad editores, d. an. 1735 & 1736, q u a exftant in laud. Praefatione , p. 7 & 16. Annotationes in Opujiula de Funere è r puerperio i n l a tse repeiiuntur praefationi T om , V* p. 3.
teris notabile, quod Porpbyrii Pbilofopbi O m nia, G ræ ce cum notis, inter edita a Meurjio m em orentur, quæ tamen in lucem publicam nusquam prodiiffe, & Grammio &
JVolfio perfuafum fuit. Accedebat in robur eorum fen- tentiæ , quod nec locus nec annus defignatus lit, ubi &
quo fuerint imprefla, quod tamen reliquis in fuo indice addere deprehenfus eft Odbelius /;). Verum tam en quum nihilo minus inter au£tores G ræcoç, a Meurfio editos &
enumeratos in DifTertatione Dan. Guil.Moüeri 0), exftet Porpbyrius Pbilofopbus, 1620 in 4. hunc vero nulla ratio ne indagare potuerint Larnius & ejus adjutores, eumdem
^quidem inveniri; fed oppido rarum efle fatis patet.
§• 63.
Sed ut e diverticulo in viam redeamus, nemini mi
rum efle p o te rit, quod ferventior hic C H R I S T I N Æ in Græcas litteras amor generofa quoque, quæ in aulam attraxiffet, peftora inflammaverit; atque adeo Hiftorio- lam noftram exornare pollimus nominibus, quæ illuftris- limas horum temporum familias infignivere. A g m e n eo rum ducat Johannes Adler Salvius, qui S trcng neliæ , pa tre illis urbis Syndico, an. 1590 natus, vitam , a Sticrn- manno aliisque p ) defcriptam, Liber Baro R egnique &
Can •
« ) Epiftola Gramtnii ad Danite apud C sfarem O r at o r e m , in p r a - farione L a m ii, p. ; o .
0 ) D e jo tin iu M eurjio. R acula eft hacc Diflertatio in f r p i u s m e
m o r a ta editonis T o m o I. p. 100.
p ) v . S tiernm nn, Biblioth. SvioG. T . 2. p. 1 9 2 , vitam ad fe r t, q u a integra inferta eft J o b . G o ttfr. v. M eietns Aflis Focis W e ftp h a lic z . Cfr.
etjam de ea v . Stiernm nn, Àdel. Matr. T. I. p. 2 8 6 F o rt e k n in g pa Sv.
H ofC ancellarier, p. I I I « A r c k c n h o ltz, Mem. de la C H R I S T I N E , T . I.
p . 3 1 9 & paftim , A&a Eru d. J.ipfienl. 1 7 1 2 , p. 4 88 . M ollcn H y p o m n . ad Scheffiri Svec. Litr. p. 3 8I« Qiia! lupra a ttu li, petitn funt ex He nr.
P ba/um iOratione Parentali, yo b . Cour. Dicterico habita & édita in fV itten ii Memoria Philol, renovata, Dec, V I I I . p. 4 8 3 , ubi h a c de D ieterico :
Axel.Oxenßierna. Job. Stiem bob. Otto W . Kbnigsmarck. 1 0 3
Cancellariae Confiliarius finivit an. 1652. Hunc ut Re- g in æ m îrum in modum placuifle confiât, ira ejus guftui velificaturus, cum legatione ad Circulum Saxoniæ infe
rioris fungeretur, H a m tu r g i, inter media negotia publi
c a , duftu Job, Conr. Dieter ici, Græcis litteris vacavit.
— Qui ei gratia apud C H R 1S T IN A M cedere cogebatur, in aliis licet omnibus longe fuperior, Axclium Oxenftier»
n a , au&ores Graecos Latinosque fere omnes fedula ma
n u evolvi f l e , & hos inter Terentium praecipue in deli
ciis habuiflb, alii funt, qui teftentur q ) .— Aulae Regiæ C ancellarium Jobnnnem Stiervbhk, an. vita r) fun- f t u m , in Graecis peritum funebri carmine celebrat J o hannes Videkindi :
Promtus eras Grœco, & quali fer mone Latina Mu [a olirn Albano monte locuta fu it.
Scu numeris folvenda Juis, feu verba liganda.
Tu fueras gemino promtus in eloquio.
— Ottonem fPilbelmum K5nigsmarcky C om item , Campi- M arefchallum & Generalem Gubernatorem Pomeraniæ, V enetorum dein exercituum terreflxium fupremum prae- fe£tum, ut in antiquiori litteratura omni r ) , ita in Grae
ca egregie verfatum fuifle, aflerere poflumus, au&ore hac in caufla fide dignilfimo , Samuelo Tuff en dor fio, qui
Mcur-
D u m occupatum in Hnniburgenfis Collegii re animum la b e t, Salvio regni S vecia Legato in n o tu it, qui omnem ei exhibuit benevolentiam, ufus ejus in fhtdto Gt aco c o n flits, cujus capiebatur am ore, impendebat que quid q u ii po tera t temporis inter catenatos laboret fu ffiiva ru
q ) Rx PaTwßti'ddianis adferr O/. Celfius in Moiitim. Litt er, C em . Ax*- O xcu fliern a , U p . 1750. p. 7 .
r ) D efciiplir hanc v , Stiernman % Bibi» S\icG. T . II. 53°» ctjam a lle g atum C arm en legi porelK
j ) C hriß. G r a v iu s , cTr. v. Stiernm anr Cenrur. A n o n .J Sec. p. 48»- r e f e rt eum non folum fetentias omîtes \ verum etiam lingua Sanciet difficulta
tes omnes fuperaffe.
104 J°b' P' Olivekrans, Laur. Lager fo ld . G. Helmfehlt.
Meurßi MifceUanea Laconica an. 1661 a fe edita ejus n o mini dicavit t )— Job annem Paulinum Ofivekrans, C H R Ï - S T I N Æ Reginæ Conliliarium & Dominiorum G e n e r a lem G ubernatorem , orationem Græcam in ejus laudes an. 1646 Upfaliæ habuiffc condat « ) , quo eodem a n n o d. 20 Maji eadem lingua oravit Laurentius Olavi Laure- lius Lagerfkold , qui Generali Caftrimetatori adjun£lus [General Quartermaßare Lieutenant) pro patria pu gn ans in proelio Varfavienli occubuit an. 1656, d. 19 Jul. v ) .
— Omnibus vero palmam praeripit Gußavus H elm feldt, L. B. de N y e n h u fe n , Regni Senatoris & Campi Mare*
fchalli, Simonis Grundel Helmfeldt filius, inter praecocia Septentrionalis plagae ingenia merito referendus. Is q u ip pe natus 1651 d. 10 N o v . 10 annorum p u e r, de rebus Theologicis & opponendo & interrogando, totam S y nodum N arvenfem fatigare fimul & obledare potuit j
anno vero 12, incredibili linguarum prope om n iu m , Hebraeae, Graecae, Latinae, Gallicae, Italicae, Hifpanicac, Anglicæ , H ollandicæ, Germanicae, Mufcovicæ, Poloni- cæ cognitione ita excelluit, ut ornate & copiofe has o- mnes loqui pollet. Annos natus ig magna cum lau-
^ .d e
t ) En f u i t divini ingenii tu i rectitudo, ex feli citu s , ut in omui eru d i
tionis genere verfari pt aciarum duceres, uec, quod plurimis iflo loco n r .tis, labe non hujus modo fe c u li, folemne eft, leviter dm itaxat litteras has ( G r t v - c o i ) delibares \ fe d penitus iis Te im m ergeres, verb# (lint P uffe udor f i ia laud, dedicatione. L ocum idep etiam in G oetzii Principe G race docto,
p. 32 , mer uit Königs mark.
11) v. der H a r d t, Holm ia Littera ta, p. 3o • Vitnm O livek rn n fi fra- du n t v. Stiernm au, H ô f d in g a - M in n e p. 3 go , A deliga M atrikel, p.* 5^3
& F ô rte k n in g pâ Sv. HofCJnnceUerer, p. 116. A rc k e n h o ltz , Mem. d e la C H R IS T . T . I. p. 317 & p allim , nec non D. Sim. Henr. M u f au s , in O- ratione Panegyrica, Tabulis O livekranfii in H ug. G rotii de ju re belli i?
pacis libros, Kilon. 1688 fol. prae mi (T’a. O ra tio n e m , qua manibus eius parentavit Ericus Bemcelitis , micr. poflTdet D. D o f t. & Epilc. 01. Celjius.
v ) v. Stiernmans Adel. Matrikel , p. 4 9 0 & Palmßtwldinua ex E- phemerid. H en r. A ufii.
