I. K j.
DISSERTATiO HlSTORICA Ve
CONSTITUTIONE
UNIGENITUS
Clcm. XI. P. B.
Quam
Annuente AmpliffSenatuPhilof. IIIu-
ftris Sueonum,quaead SalamfloretAcad>
Sub MODERAMINE Viri adm. Rev. atque Ampltß.
Dn OLAVI CEL.VII,
S.S.TheoLDoéL LL. Orient,Prof.Reg,
&Ord.P, & P.inS3otje digniffimi,
Pro
IConfuetis in Philof honoribus ad I Candidum eruditorumexamen
Modefte dejert
fPAULUS L. THLMPTANDER
W. Gothus
jIn and. Qarol. maj. d. i.jun. Anno re-
parat# Sahtis MDCCXXII. Hurts
folitis. : I
%QLMIA Literis WERNER!ANIS«
NobUijßmo
Amptijfimoquc VIR O,
Dn erico
9tase«t/
jErarii publici, quod Holmiae eft»*
QU.ffiSTORI fupremo & PRiE-
FECTO fideliffimo.
Amplijjimo
atque Qleherrimo VIROy
Dn. fabiano
££>9t3l€9i/
ProfEloqu.Regioacordinario*
FIRO Max.Rev, atque
Dn olavo
CELSIO,
S♦ S. Theol. Do6t LL. Orient,
Prof. Reg.atque ord. P. 5c P. in
33öl4je laudatiflimo.
Amplijßmo
ac Qeleherrimo l^IRO^
Dn PETRO
SCHYLLBERG,
Poe£ProfRegio5c Ordinario.
MONSIEUR.
ENconnoitre,chercbant les©* temoignermötens defairepubli-
quement lagrande obligaUon^dans la- quelle ie me trouue engagéy par tant
defaueursßgnalees ? dont ilums a
plü me comblery il ?nefluenudans t efprit A/Jonßew , dofrir d tautel de
NotreGeneroßtecepettt dencens, que
ma MufeVous prepare; Ceft adirey
de confacrer duotreIlluflre Nom cet-
te petite Dißertation jur lafameufe Confiitution Unigenitus du Pape Cle¬
ment.XL Pauoue Adonßenr ? quel¬
le na ni tefprity ni la politeße ? dont
eile deuroit etre accompagnée y pour
ue-
Max. Rev.Celeberrimique
DniDod*&Profell
QUasfavördifciplinai Veftrodcbeoexoptatißimofan&ijfi-
ma 5 bas Adacenates , Patroni Promotores Optimi Adaximi •> ad
aram Ampi, frefir. Adinerva mece, tenuioris licet 5 primhias referenter depono. G)uamobrem 5 mente quafo proptia 9 hane de Constitutio¬
ne dementis XI Dijjertatiunculam acciprte , tanquam tefjeram ?
tefiemquc fenerabundam eorum ?
qua ipßmet ? Patres & Patronl
beni*
venir fe preßnter devant vosjeux;
Neantmoins Adonfieurti meferaper- mis dejperer} que VotreEontéydont
tefens deja les effets ? datgnera tac-
cepter comme un gage certain, £ff un
tres humble temoignage de la devo-
tion5 avec laquelle jejuis &ferai
toute ma ute,
MONSIEUR,
Votre
2reshumble&tresobeijjantferviteur
Paul TöempthAndhe.
bemgnijjimi de me confiitueritis de¬
mentifme♦ Quod faperefi, di-
vina vos protegat gratia , meque
ßmul vefira > qui ad cineres us-
quefntums fum
IVfcx. Rev. AmplilT 8c Celebecr.
Nom. Vefir,
Cultor veyeyabtindus
Paulus L.Themptander»
tiö
SStJUF# * Patron od)
mamtenutt @topcf*©tat>en
Norkiöping,
§l>en
$rcborncocf)J^acfjfabe-Oemn/
, J> <£ 9t 9i
Magnus Wefterberg,
6mf§rtpeffa
j£5gfdfjrabeJpen: Parron,
#en gobljftfbm jag Ijctr i fleraåfjr erfarit
^ Ut^afmin ^crv Patron,tå jag mtb nö;e
n>arit/
3tlje{jféwdfjmafjuué/mig månbanlebntng gie/
$Jeb tljenna Ma ©trifft mig Wvfamt nu framfec;
$?aft f>onmot@>er gtmff faningalunöa froava/
$t0tacffamtjtnne bocf ffaö-fton etroitncroara.
©ibft fenberjagmmböntilJptmbla*@uben blib/
£an €f)v md((tgiiåtdcfémcbnéje aflan tit> l
Morne oeft ^ögaftitöe JpetT
sPatrons oc& .^anbcl^
man*
Sienftfjörfamfle Stenat?
Paulus L, Thetnptander*
å4ååiiiåMi$Mi&kåi éå>
fcAjcAaeAWvssA>cAs eAj sAä cAj <jAd cAaC/ cA» ■••'.-W.- eAa«AjeA? «A- «AacAa
MÄÄåÄÄW#
^MÉ^MW§^MMWåÉW
«ya^Qsy» .«^«YytYacyasYSiYasYS.ys&y>vy*^Y2■•Y»>fYs^f0CV®""Y*
ffffffffff-f f
i l
BNnigenitusvifibilemputftüsFilius,Ecclefi^jJEfus,Rexfubtraäu-jam jatxi&Chri-DeiCa¬
i*üsterrarum orbi praefentiäiii, quos
elegerat ipfe, Apoftolis, 6c cun&is
in officio iHorum fucceilbribus regi¬
men Eeclefiae fuce , per vérbum 8c
fäcramenta adminiftrandurri „com-
mendavit, (0) nülla ibfis poteftate
concefla feculari, qua obedienüesiibi minus, ad officia cögerent, nedutn mundäna prae regibüs terrae praee-
A mi- „
minentia, aut jurisdi&ione politi-
ca; ( b ) quippe quibus opum o- mnem, honorum Sc voluptatum in-
terdixit cupidinem, ut intelligerent ipfi, ne minimum quidem ad fe, im- peria mundana, divitias Sc id genus alia pertinere: Licere Miniftro ver- bi, Poteftate clavium legitime uti;
non autem abuti, tanquam medio
dominationem fuam ftabiliendi, Sc indomitos coércendi
atque rebelles;
cui fini magiftratum PoliticumDEus inftituit, gladio eidem, in timorem malorum tradito, 8c fummo in ter- ris aflignatoimperio, Hanc ordina- tionem, minifterio vcrbi inftituto,
adeo abrogatam non voluit DEus O.
M. ut tutelas etiamRegumEcclefiam crediderit. (c) De cetero, nullam Pe-
tro pra?reliquisApoftolis dignitatem contulit, Ted omnes, pari au&orita-
te , gregi prasefle Dominico julfit,
omnem inter illosamulationempras-
cellentia?, prorfus exulare volens.(d)
Suo nihilominus tempore, revelatus eft
3 eft hömo peccati, Filius perditio-
nis, (e) dirum mortalibusomen, qui
faciem Ecclefias longe introduxit a- liam; fe Solum Chrifti eftevicarium di&itans, per quem omnem diftri-
buatiple gratiam. Sedet in templo DEI, monftrum abominabile orci, nihil, quod ad Chrifti fpecftat Eccle- fiam, iibi non arrogans. Nova Sc falfa, quando lubet, dogmata cudit:
Articulos Fidei vel condit ipfe, vel interpolat Sc adulterat; Sacramenta
vel mutat, vel inftituit; regna dat regibus, Sc pro lubitu eripit; Defi- nitiones, decreta, Sc Rom.Cathedrae conftitutiones pro divinis venditat:
Quid muitis ? quicquid fua? conducat avaritia?, fine limitarione pra?cipit.
Ceterum non fimul 6c femel,fed cer- tis veluti gradibus, ad tantumftifti- gium, quantum miratur jam mun-
dus, iniquitatis pervenit mvfterium:
Primis, poft refurre&ionem Salva-
toris noftri, feculis,chriftianam pro-
A 2 fiten-
4 v
litentes religiösem, de publico ejüs
exercitio inter le ipfi confultare, ad-
eoque externum moderari eccleüa?
regimenneceflehabebant: magiftra-
tu, cui ld incumbit muneris, verita-
tem ejus vel ignorante prorfus, vel negligente, vel acriter qnandoque
impugnante» Porro, ne paganorum exponeretur ludibrio nomen chri- ftianorum, res dubias 6c inter ipfos
controverfasEpifcoporum liibmitte-
bant potius,quam ethnici^Magiftra-
tus judicio. (/) Cumque emineret fupra ceteras Sc antiquitate, Sc fedis imperatori^ audforitate, Roniana*
recentiores ecclefias , incidentibus
circa religionem dubiis,Romam mi*
ferunt, judicium ejus, reverentia
quadam expetentes Sc excipientes.
Atque tum quidem faftus omnis, 6c arrogantia aberant, donec, inter- jedio tempore, fequentes Epifcopi*
prafentiffimum fubodorati lucrum, delatum libi ha&enus fponte hono¬
rem,in prarogativam fedis, 6cquod
exer-
s éxercuerantveltemporumvitio, vel imperantium confenfu circacultum externum,regimen injurisdi&ionem
convertére ecclefiaft['cam.(^) Basc,
ni fällor, diri fuere incunabula Anti- chrifti, 'minus tarnen ante hac noti, partum ejus & incrementa occulte promovente fatana» Poftquam au-
tem pra?fidem Romani fedis Boni- facium III. Conftantinopolitano Pa- triarcha?praspofuitPhocas parricida,
Sc C^faream conculeavitmajeftatem Gregorius VII, non lento jam gra-
du, nec, ut antea, occulte,led effu-
fo curfu, apertéque ad deteftandaru
Romani prasfulis apotheofin prope¬
ratum eft. Audirijam tum cceptum eft, caput Ecclefi# papam efte, eun-
demquefummumin ecclefiafticisim¬
perium, å magiftratu politico inde- pendenter, loco ipfiusChrifti, admi- niftrare, Hinc, diu jam eft, quod
turbas excitat innumeras, diu eft, quod brutis anathematum fulmini¬
bus , privates pariter Sc publicos
A 3 Re-
6
Reges, principes, nationes 6c res*
publicas integras, Romanum terret
fcoptum,diu efl, quod canones, de-
creta 6c bullas chriftianis obtrudit ecclefiiSjdiu efl , quod inflitutum a Chriflo miniilerium verbi, 6c tradi-
tam poteflatem clavium, in nefan»
dam permutat 6c antichriflianam ty- rannidem: quamrevivifcentibustan¬
dem literis humanioribus, facrarum ilmul atque rerum politicarum peri-
tia , (h) depulfum iverunt plures
in Europa flatus, multi videl. Ger¬
mar^ principes, 6c ampliflimum
Sveciae regnum, &c. Nec defunt ho-
die^ quialioqui circa religionem fen-
fa foventes cum Romana ecclefia eädem, pontificiam tarnen tyranni-
dem aequis humeris minime ferant!
ImprimisPolita Gal!ia,jura regni, 6c
hbertatem fua? ecclefia? , adverfus
intolerandas Romano curia praten- fiones, flrenue delendit. (/) Docu-
mentum hujus rei evidentiflimum',
decantata prabet Conflitutio Unige-
nitus♦
7
niüus» Cujus fata, dum prasfente hac
DilTertatiuncula leviter adumbrare
conor, fubfidiis adhoc, imo tempore
deftitutus neceilario, Tuurn L. B.
candorem obteilor enixé, tenuitatis
mes defe&us, benevolentia folita ex- cufare dignerisatque fupplere»
(ä) Matth.XXVIII: ^.19,20. (b) Marc• X:
v.42. (c) Ef.XLIX.v.ij. (d) Matth.
XX: v.26. (*?)zXheff,II*, v. 3, (/) Pufend.
deflat. Europ. cap,XII. §.13. (,£) Ibid. p.
m. yi. ( h ) /.c.£./4. (*) le. §.XXXVIII.
p.m.448.confl Oratio Procur, Gen:habita in
curiafupremaParifienf. qua habetur in Vit.
Clent.P.III,a p.y\^,usqueadp.711.confll,c.
f. 720. & 788.
§. 2.
IPfum Conftitutionisvattinet, notius quidemocabulumilludquodeil,
quam ut de inveiliganda origine e,
jus, multum laboremus : Patet uni- cuique, derivari a Conftituo Conflttu- tionem, cuiäquivalent bulla, decre-
A 4 tum-
s
tumi diplomä 6cc, Väria autemha-»
rum, pro obje&orum, circa qua?
verfantur, varietate , genera iunt.
Alice enim civiles funt, 6c Politica, circa pncmia difpénfanda, pcenascg irrogandas, 6c gubernationem Rei-
publ. o.ccupata?, quas alio nominele-
ges civiles nuncupamus: Mix.Scho-
Uflic<e, adformandarn rite juventm*
tem direkte: Aiia? denique ecclefia- ftictf , e^que vel circa externum
religionis cultum , bonumque
in ecclefia ordinem rite con-
fervandum : vel interuimi, quales
funt Decifiones controyerfiarum,
circa articulos Fidei artarurru Ad
poftremam clafTem referri debere3
de qua diflerimus, Conftitutionem.
Unigenitus, nefno non videt. Sed
cum decreta 6c bullce R. Pontificis,
toto quafl ccelo, å veris, 6cgenuinis Conftitutionibus eccleßaflicis aberrent,
exclufä quorumvis aliorum hinc po- tefrate, peculiaris profedo definitio
illarum erit, atque h*ec npnipcpm- moda
modaforte: Conftitmiöpontificiaeflde-
cretnm/ptoRomarnsAnticbriflus, Scri¬
ptur<eSuejnfuperhabitaauciorhat/dere- é bus adreligionem pertinentibud, pro libidihe jua , flepijflme qiiidem lucri
caj/fa, p/dicat, deeernit, cpiflitnit; n
quamvis ex confluetndine eccleliee,
& jure fedis hoc fefacere pratendat.
Nec major eft circa didtionem,
qvam praifert fröns difiertationis no
ite, alteram, dilficultas: conftato<-
pinor cnivis , tindk> Latinis literis vel mediocriter, ab unus Scgigno de-
fcendere nomen unigenitus. No- ftro fufficiat inftituto, in transcurfu monuiile, di&am fic efle conftituti-
onem Clem. XI. Diftertationisno-
ürx materiam
, a voce initiali, (k)
veterum , Sacrorum imprimis fcri- ptorum, morefervato, a voculisini-
tialibus iibros fuos denominantium»
{k) XXXUL Entrevue , jmijcfjett Cle*
mente XL unbDem Fater Quesnelp9 j.
A f 3*
lo
§> 3»
OCcafio bullåmmofiffimamhujusmodi traditur:promulgandi fa-
Pafchafius Quénellus , Oratorii Be- rutliani , quod Parifiis eft , presby-
ter , propter egregia ingeniimonu-
menta , orbi literario notiflimus
él^Budum , 6cacceptiflimus; Jefuitis
vero , ipfique patri fan&iflimo^ uta
fervis fuis vocatur, candorefuo, 6c promtaUbertäteinvifus : (l)utalia
nunc taceam, Societatis Jefuiticas o- dium in feimplacabile , revifis 6c e-4
ditis A./67y-operibus Leonis M con-
citavit: in eruditis quippe, quasfub- junxitdifTertationibus, ufurpationes
R.fedis liberius, quam faftus 6c ava- ritia patitur Pontificia, coarguit at- que rejecit, (rn) Sed neque minus
bonos P. P. male habuit , quod hi¬
erumordiniluo debitum, vir corda-
tiflimus quandoqueinterceperat.;(nj
vehementiflime autem omnium' movit animos, quod inconcufla ma-
II
gnitudine animi, profcrfpto Janle-
nismo, formula? dodrincB , in femi- nariis deinceps j collegiis, ceteris-
; que ftudiorum domibus fequenda? <5c
- Ao. 1684» publicatas fefe oppofuerat.
. (o) Concepta tali modo in Quenel-
i. )um ira , multisexafperata eit cau-
s fis : Formute quippe v cujus modo
is mentionem fecimus,fubferiptionene-
a gata , Aureliam prircium e domo Sc Parifienfi abire , & deinde patriam
ia exfilio mutare coaftus , in Belgium
o- Hifpanicumfecontulit;Ubiconjun&a
e- cum Antonio Arnaldo opera &The~
n. ologis anti- Jefuiticis , pertotum
b- Belgium, numerofiflimis , caufam,
es ut vocant, Auguftinjanam propu-
a- gnando liberrime , per totam eccle- fiam Romano-catholicam, feralino-
us tatum idea titulum Theologi Janfe-
u. niani effugere non potuit. (p Toto
a- itaque quaefitus Belgio, &tandemin nj latibulo fuo repertus , a Jefuitis in
m ? triumpho ducitur , cärcerique Bru-
a. xellis includitur : Unde tarnen eru-
1i- tus
12
tus in Holiandiamaufugiü; Ubi ite«
rum loci commoditate ufus, reftitu*
ta acie, caufTamadverfus hoftes ad-
modum agendo intrepide, iram eo-
rum ulterius provocavit. (q) His, utputabant, befi injuriis,occalionem ^
ultionis , una cum pontiiice, avidi exfpeöabant Jefuitse, quamidoneam r
inveneruntin Reflexionibus fuperN, c T*moralibus.aii&oreQuénellolucem Ii alpicientibus publicam ; harum fe- ri
quentia fere funt primordia, d
r
(/) Cbrifl. Eberh.Weifin. introduü. in-* ti memorabilia Ecclefiaß• Hiß. S N. T. i(
p. m. $8f. (?//) XXXIII. Entrevue Ii
<£rc, pag. 4?.feq. Vit. Clem. P. II. p. t
754* conf Weismcm. I. c. (n) Vit. a Clem. I. c. p. 7j2. XXXIII.Entre- ti
vu'e p. 44-. (0) Lit. Quenelli ad d
Henr. Norißum cit. Weism.p. 586. b conf. XXXIII Entrevuep:47.feq.& C
5*6. Vit. Clem. I. c.p. 7/f. feq. (p) X{
Weism.pag.fS7♦ (ef) XXXIII Intre- &
vneapag. 4$. ad 14.Vit; Clem. l.c.p. ^
ti
e- ?$6.feq, Wehm, p.fS?.fiq. 9tCUC|tC
a- Siacijrictjten aité Dem Väticanp.is.
> §• 4>
5,
m TTErba fententiasque Chrifli Salva- di V toris in novo teftamentoöccur-
m rentes, abalumnis fuis in lummain sf, colle&as > fcholiis illuftravit Quénel-
n lus: (r) natushinclibellus, cummi-
> niftro & fecretario ftatus, Domino deLomenie, Comitide Brienne,qui
mundo relidlo, inter patres oratorii
i-" tum verfabatur , admodum placuis-
V. let; eo rogante, verfionemejus Gal-
f'é licamaudtor fufcepit(namque primi-
p. tus Latine exiverat) & prcefatione
t. auxir* Hoc inftituto valde deledla-
r- tus Marchio de Laigue , apud eos-
:d demdegens patres, audior QuenelJo
6. ftiit, ut adornandum ratione pari,
r continuum quatuor Evangeliftarum
textum aflumeret. (s) Qiiod fadium
»- A» 1671. Hocopus Epifcopus Cabil- i lonenfis , FelixVialardus, exami-
1 natum
3
*4
natum deinceps ab eruditis , fuaque 3
munitum approbatione, non tanturn 1
indicecefi, cui praderat, recipien- 1
dum curavit, fed Archiepifcopoet* 1
iam , tunc temporis Parifienfi,
Franc. Harlso impenfé commenda (
vit;qui 5c ipfe,licet inau&oremjan-
fenismi fufpe$:um,propenderet mi¬
nus ; librum tamen Reflexionum (hoc enim nomine infignitas voluit Quénellus obiervationes fuas in N.
T.) per integros 24. annos , omni favore profecutus eft. (t) Succeflor
Vialardi Ludovicus AntoniusdeNo-
ailles, receptumin diceceii librum, infpexit accuratius, novamque ejus i editionem, pr^fixo epifcopali man¬
dato , procuravit A. 1695 quam 1
cum animadverteret inimicorum la- 3 cerari obtre&ationibus , adfcito in 3 partem curarum BoiTveto Meldenii <
Epifcopo , omnibusque ad formulas 3
usque , 5c voces fingulas cribratis, 1
5cdiligentiflime excuflis, laudatum «
fepius librum , iterato edidit A, <
1699r
75"
ue 1599. (u) Ha?c editio accuratiflima Im licet& nitidiffima , nihilominus ta¬
rn« men, inclementiam expertaelt Bul-
3t« lae Clementinae. (x;
ii)
da (T) Weism, hitrod, XXXlll En-
in. trevue p. 44 (-0 I c Vit. Clem.
ni- llp'7s?« CO XXXlll. Entrevuep.
im 00 /« ^ />. 759'feqq*
uit ^cuefte 9^act)ncf)tcnK p>is. Weism,
N. iP- (v) Explic. apologi P. 1.p, 20,
ini Je1* exctt* Wetfin.
'or
[o- §• 5-
n,
lus /"\Bfervo , odium perfonale,quo
in- yj jamdiu adverfus Card. Noalli-
tm um Jefuitica flagrårat focietas , non la- minus Reflexionibus obfuiife Que-
in nellianis , quam inexpiabile illud ,
nfi quo in auöorem ipfum ferebatur:
las Étenim commodum iibi minus <Sc ob- is, fequentem Cardinalem haud sequis
im afpiciebant oculis: qui etiam magno A. animo interprimordia Archiepifco-
)9r patus
fö , .
patus finpaiam ipfis dmftet, citperé
fe amlcttm non mancipum ejfe focieta-
tis. (x) De Cardinali Carolo Fa- broni , qui faber credituf, &prö-
motor bulls Clementinae pra?cipu-
us, refertür , quod magno cuidarri
viro, valedicenti fibi, in faciem di-
xerit : habere fe in Reflexiönibus
Quénelli fatis materia ulciicendi in Card, Noallio , qua? nuper in con-
ventu cleri GallieanifecifTét.(y) Pr^- cipuaverooffeniioniscaufaerar i in- ftrucfcioArchiep. Parifienfis, editaA»
1696.palatoJeiiiitarumhaudquaquam
accommodata : (z) itaque Noaliius
tcde fe ipfo fcribens* nemö" inquit,
"
quicquam inhoc libro (riempe Ré-
et flexionibusQuénelli) reprehenfione
<<
dignum inveniQ priusquam man-
<e datum meum , vel fi mavis , ap-
<c
probatio mea infronte ejus com-
6(paruit. (a) Refiexionescerté Qué-
nell. non tantum Janfeniftis , fed quibusdarti etiam acerrirriis Janfenh
Imihoftibus , vehementer fefe pro- babant.
21
Vit. dem. P. 11.p.76?. conf Wehm,
ré f. <j92.feq.
a-
a- §. 7.
cP
u- rjUcusquefubregimine Innocentii
rii ITl Xli.occultisplerumque cunicu-
li- Iis exiftimationem Card. Noallii fuf-
us fodere , inimici laborårant ; poft-
in quam vero cathedram afcenditPetri'
n- Clemens XI. libertati ecclefias Galli¬
ge- canse , & Archiepifcopo Parifiend
n- juxta infeftus , (m) ad apertas con-
A» tradidiones, calumnias, & hoftilira-
m tes ventumeft. Sopitaealiquant!(per
us Utes , occafione fcripti cujusdam,
h Quénello, tanquamau&ori, ajelui-
e- tis attributi,&fubtitulo, Casde Con-
fcience , A. 1702. evulgati; quodis- quirebatur, num verfionem N.Te-
p- ftamenti Montibus editam legere li-
1- ceret.' recruduerunt. Hocfcriptum
Romas 1703. condemnatum eft ; &
-d Archiepifcopus Noallius , quia non
tanto zelo , ac Papa exigebatRoma-
> ß 3 nus
22
nus,di&am verfiomm N. Teliamenti
fupprimendam curalTet, odium llbi S.conüraxit fedis. (n) Ufaeft inhoc negotio, fo(ita fibi aftutia Jefuitarum focietas,non palam & fuo, fed epifco-
porum nomine Noallium accufando, feil, utjuftior vidererur caufa partis
Cardinalem impugnanfis, Primus ifaque å Jefuitis flibornatus, adver- fus Reflexiones Quenellianas,vel po-
tius Archiepifcopam, infurrexit jo- fephus gnatius de Forefta de Colon- gue, Epifcopns Aptenlis , editain- ftrutftione P iftorali A. 1-05. d, 15"» O-
öobris. (o De cujjs reprimenda au-
daciaadmonttus ab amicisCard No-
allius, fikntium tarnen habuit, (pe-
ra-is fe manfuetudine, Sc vi benigni
condefcenfis extorfurum efte arma
adverfariis: quos tamen expertusleft indiesimpudentiores. (p) Irritatain-
terim magis magisque contra Car¬
dinalem , libertatis Gallican^e vindi- cem, »mperiofa Roma, non recepti ) fimpliciter Conftitutione^ A, 1705»
pro-
25
iti promulgata , cui nomen : VineaDo*
bi miniSabaoth , nullam non quaefivit
oc occafionem, de Archiepifcopo fibi
m exofo ulcionis fumendse. (q) Quam
o- ob rem , fubmillum eft in Galliam
o, A. 1708. breve Pontificis , N.Tefta-
is mentum Quénelli hsereticum , Jan-
as femllicum, & periculofumdeclarans,
r- rejiciens, damnans. Quodipfum li¬
en cet, contra nitenteCardinali, admif-
o- fumnonfit; (r) cognita tarnen, de
m Reflexionibus Queneili , curias Ro-
n. mana?fententia, audaciores 8c info-
з. lentiores fa<£H funt adverfarii, ex
и. qmbus duo noviin arenam profili-
unt gladiatores , Lucionenfis 8c Rupellenfis,ac paulopoliVapincenfis
ni quoque, Épifcopi. Totam hi Pro-
ia blematisecclefiaftici , a Rom. Pon-
ß tifice ipfo , Sc in curia Parifienli fu-
lf. prema ad rogum condemnati , (s)
editis inftru&ionicus paftoralibus,
auda&er renovabant tragosdiam. (t)
■i Quin etiam,eo usque, progreffiftmc
p impudentia? , ut in apertamCard.
B 4 coa-
-v
24
contumeliam, per nepotes fiios, in
feminario S. Sulpitii viventes; in ur-
be Parifienfi, & ad ipfam Palacii Ar- chiepifcopalis portam, numerofa ab-
fixerint hoftilium chartarurn exem-
plaria. Atrociflima häc injuria, mi-
tis antea Cardinalis vehementer commorus, nepotes di&orum Anti-
iiitumfeminarioSulpitianoejecit, (u)
cenfuraseorum , per prcele&um in
totaurbeParißenß, exfuggeftuman¬
datum epifcopale abolevit, & annihi- lavit,(v3 Jefuitasplusquam2o.concio•
nandi & confeffiones audiendi mune- re privavit , indignationem Regis,
per Teilierium,ejusdem farina*homi-
nem, in fe concitatam, maximo fu- ftinuit animo : qqid , quod nej.in-
tercedente quidém rege , exorari fe pajTus eft, ut ademtam Jefuitis con-
cionandi confeßionandique (ut lo-
ic qii^ntur) facultatem reftitueret. (x) (m) Vit, Clem. P. 11 p. 779. <& Weismt 658. Qt) Vit. Clem, P, 11, p. 764.
XXXIV
*7 babant.Franc, Harlams , Parifienfis
Archiepifcopus , qvi vel umbram
execrabaturJanfenismi , omni gra-
tiaeas excepit , (b) Henr. de Bifly, Epifcopuscum effetTullenfis, inter neceflariospaftoribus 5c facerdotibüs
libros , fcriptum hoc computavie, (c) ipfe Confeffionarius Ludovici XIV. Franc. laChaife, Regi aliquan-
do interroganti, num hunc legereli¬
krum ipfi eilet inregrum , non lici-
tum modo, fed5c bonum eilelibrum pronunciavit. Celeberrimus focie- tatis Jefuitica? ConcionatorBourda-
loué librum Reflexionum valde lau- datum , a mulris fub direftione fua conftitutis, legi permiiit; (d) utta-
ceam honorificentiflimum , derex-
tus veriione, c.' ipfis Quénelli Refle- xionibus Doft. Pinii elogium , quod in prolegomenis in facraBi-»
lia , P. i, p. 222. comparet. (e) Car¬
din. Noallii, BoiTuetiMeldenfis, (f)
Urfei Lemovicenfis, Franc. Herber- ti Aginneniis, Johannis BaptiftaeGa^
B fto-
IS
ftoft. deNoailles Cabillonenlls , &
Epifcopi Rivenfis, ptolixiffirna ino-
puspra?di&umftudia, (ciensjamprx-
tereo, (g) Supervacuum eilet plura
heic addere demaximo omnium ap-
plaufu, ufuque ingenti, quem ajunt
pios in Gallia homines, pluribusjam
annis, ex Ie&ioneN. T. Quenelliani percepifTe.
(x)Vit. Clem. P. II.p 762. conf. Weifnu
p. fgi. item NoviJJiex Vatic.p. J9. &1
XXXIII. Entrevue pag. 62Jeq. (y) >
Hiftoiredu Differend. é"c. p. 322. ex
cit. Weism. conf. eundem l.proxime
cit. (z) Vit Clem. P. II.p. 762.
Weifm.p. <91. {a) Epift. Card, adA-
ginn.p. 263. ÉrAginn. Epifcopi ad{Co-
mitem de Pontchartrain, dp. 162.
nsque ad p. 241. (b) Weism.I. c. p.
f88.vita Clem.PJI.p.759> (c) Weism.
1. c.p.590. (d) Explic. apol.PJ.p.32.
feqq. confr.Epiftol. Aginn. ad comi-
tem de Pontcbartrain p. 211. cit.
Weism. I. c. (ej Weism. I. c. p. $89-
§. é.
