3Zl) ΊΌ3
Dissertatjo Philologica
De__»
ideft
MASORA,
QUAM,
Suffragmrte Amplijfimo Semtu Vhiloi
inAthen#o Upfålenfi,
Sub PR./ESIDIO
VIRI ADM REFER. ETAMPLJSSJMI
MAG. OLAVI CÉLS1I,
Gr.L.Prof.Ord. P.&Praep.inSÖM)£/'
pro gradu
public# Canchdorum duqu{jitioniy
qua par eil· wodeßia, fißit
Sje Rm. Mtis alumnus
LAURENTIUS ROSL.
InAudit. Guflav.Maj. ad diemXXDecemb.
Anni reparat'jonis nofira MDCCXII.
horis ante meridiem[olitü.A typis Wernerianis.
Rcverendisßnio in CHRISTO
patri ac domino,
Dn haquino
SlÉlfeÉä/
S.S. Theologis Doctori Excellentiifimo,
RegniSvecisArchi-Episco-
po Eminentiilimo,
Academis Upialenfis Pro-
Cancellario Magnifi- centiilimo,
nec non
Coniiftorii Ecclefiailici Praesidi Graviilimo,
M£CENATI ΜΑΧΙΜΟ.
lumni lucubrationes fuas magnorum
worum nominibm injcriptum ednt,
und, obfcuri per je operps iÜußrdndi,
altera debita teBdnda rucnerationis;
Harum utraque mihiperfuaßt, ut dbs-
fertatiunculam hanc , quam alterim jpeciminbs locopublica luci nunc fiilo,
Tibi, Reverendissime Pater , fd-
cramfdeerem. Quemadmodum enhn
lund non proprid >fed mutudtitid lu¬
ve fplendet 5 itd quotß opwsculum hoc-
ce tumultudrium, omni 'verborumful-
gore dcBitutum , NommU Tuijubare
abunde radiabit. Piam etiam erga (Te)
Reverendissime Pater, meutern ea- aem opera teBari licebit, quem omncs in Upfalenßhac literarum ofßcina pa-
laBrita, ut Ad&cenatem Adaximm
exojculari merito debemm. Devote itaoquepreror, Reverendiifime AR- CH1-EPISCOPE, ut benigno vult#
accipias munmculum, quod hie vene- rabundm offero. De cetero calidiß-
mii precibm Supremum Numen fati¬
gare nunquam deßßam, veht Te, Re- verendisfime Pater, cm ö* ßuäid
&fortunas meas humtlltme eommen-
do, inferosannosfitperBitemßalvum
incohimemfirvare.
iicoüi
devotlßimtis tlieni Laurent.
SemS&rentieflcnuitfc 'ΒοναφίΜ)«!»
fytrnn/
Ét:tt GUSTAF Üji&rfmait
f8orne!)men^auifi?Diaii ttt ber Äé*
m^ltdjert Refidentz®ta&t®tod!J)oittl/
SDfcmem^oc^qenctgten Nutricio,
i(eweiftfreftII§ί Ιϊφπίφίerfinben mft ber 3«grub/
Siatfpfel «αφ»ne, ηαφ Friegt ©afftunb3«ιφίίί
Fet:
Sia£)üre* Äinb'S ®emü'(Kmu§werben mit bereit·
S π ncf tΒ«νφDen ®afcbee SBifenfc&afiUtbSagetW*
um bieSliernaucö benUnFofFgernetragen/
• ©oas3^^Ji'ber3^tmu§ angemenbetfepn:
Scf'nner«(?φ babeDbejj ©prftfcwort* in$gemein:
5B>.rwa$gewinnen will/mujiαηφ baran wa$ wage«.
§$ξöt$utmei» £err ratroa ©ein'n »ertraue«©ιφπ mir «8
tlnb lebtber 3«Μ:|ΐφί; ©a§ Ιφ3&η letfeitfoir 3um Dallas cabinet, «)n tfuait u«o SGBefi&eitPitt/
2>en wehrte«Mufcn-Äram DajleijHgiu &είφβΗηι if2*€ijflmetti<f<$) fan/weil ίφ perbunben werbe
&ΗΓφfeine ©unjl uab&eb/ 0ατφ grtjjegrbmn#
Uiti
©o mir erjeigef wirb; brunt ίφα«φ jeberjeit 3&αι.treust^biene« will/fo langίφleb' aufSrben·
SJUittei j£>oc^3cnei9tcn/©0nneré
bienfl ergebeneriöiener L.S5·
ttl :ό<
!»bi
W
u
ve. ffgoj®föggi
„ issS jsäjö;
4L, AL jm 4L iL JL aL J. JL iL iL iL iL iL iL
ψ ™ ™ ψ "f· Τ 7 vj* Tf " *r τ "
ΠΊΓΤ ΟΐίΟΓ
Membrum
De nomine Mafor^
§. /. Inflituti rationemproponit.
j. 7/. 'ΟνομαΙολογίαν vocis explicat„
$, 77/. DefinitionemlMafor<e exhibet*
|On Linguae tantura
fan&ae cultoribus ,
Ted & criticorum Hebr^orum fcri- pta räriori volven-
tibus manu, voca- bulum Maforae faepius occurrifTe,
dubium nobis non eft. Hane nos
rudi penicillo delineaturi, haut in-
commodé abfolvi poiTe arbitramur,
A ft no-
2
Γι nomen,au&ores, materiam ,for*
mam & finem ejus fuccinde tan- gamus. Tuam vero , Humaniifi-
me Le&or, veniam fperamus, fiob
anguftiam chartee ( brevitati enim
ftudere curta fupellexfvadet) tefti-
monia Rabbinica vel prorfus reli-
querimus inta&a, vel pauciilima
tantum adduxerimus, qua^ ad rem
quidquam facere videantur. Ean-
dem obrationem ne mireris,iipar-
cos admodum in adhibendisexem-
plis Biblicis, cum de verfuum ac
vocum in facra pagina variis affe-
&ionibus a&uri iumus, nosdepre- \ henderis. Divino igitur auxilio, f
& tuo B. L. favore freti ad inftitu*
tum nos accingimus.
$. 2. DerivafionemvocisMa-
fora· exhibicuri, eam origine qui·
dem H^braeam deprehendimus,
quia deicendif a radice "IDD; fed
forma irregularis eft. Analogiae-
nim Jingua? Seheva fub prima ra- radicalipoftulat: nam prästeradje-
äiva
% åiva feminina> e. g. r&rtf etiamu
fubftantiva bujus formae habend
Schva ab initio, ut mwaj Quid ? quod mDD nullumexemplüin tota Script. S. fuae forma? fimilehabeat,
nifi unicumiliud muabagodajzv. ρ
7.Dicendu igitureiletmDDMe/era, (quamvispiureshujus vocis forma?
adhibeantur, utpote: mDD Mijra>
mcDMefara,r\~Oö Majjara & πηφ
ünde faepiusMaiibra cum gemino i.
fcriptumeile deprehendimus) fed
ufitatiffima eft adpellatio rmcp Majora5 cujus radix bis tantü in
facris pande&is, nempe Nurm
I 31: 5, & 16 occurrit. His qui-
dam tertium addunt locum excap.
20: 37. Ezech. ubi ha?c leguntun_»
verba: ;rrqn mDDD
Vr adducamvosintraditionem fcederk\
unde pronunciatio mDD Maioreth, quod tarnenaliicontraåum malunfc
mo Jt& mDHD Maajoreth, vinculum, (cujus radix eft iDtf vincivit) uti
etiam Suecus interpreshabet Quid- quid autem fit, non infolens apud
A2 Phiio-
4
Philologos eildenominatioMaßbret Significat vero Mafora velMaiTo-
rethnon tantumtraditionem rerum
& perfonarumde manu in manum, fed etiamoretenusfadam, h.e.com-
municationérerumanimococepta-
rum,quales iuntdo&rina &fciencia,
qu£e,mediante docentis voce, ceu
manuexanimo in animütiaduntur, adeo, uü correlatum ejus fit rfrspa
j quod in Pihel accipere, id eft,
.percipere, cognofcere, intelligere,
aenotat. Ceterum,hasc appellatio
re fignificata latior eiTe videtur, Γι*
quidem quaevis Do&orurrt traditio) t
EPCCn mDD h. e traditio japientum
dici potefi. Notandum igitureft>
vocem Mafora in prüfend negotio
fumi fynechdochice , & in fpecie
nobis fignifieare do&rinam criti-
cam circa textum facrum , a fapi'
entibus Hebrsorum traditam.
§. 3. Eft enim(ut definitionen
Buxtorfii ibquamur) Mafora doäri-
Quacritica, apriftis \Hebr#orumJapl·
entibtts
5 entibus , circa textum Hebr£um Sa-
cr£ Scriptur£ , ingenioje inventa,
verjus voces ύ° liter£ ejus mi¬
merαϊ£, omnüque ipfarum vanetasno-
tata, fuis locis cum [mgulorum ver-
Juum recitatione indicata eß, ut ftc
conßans genuina ejus leclio confer-
vetur, & ab omnimutatione aul cor-
ruptione £ternum pr£fervetur & va-
lide pr£muniatur. Genus hujus de-
finitionis eil dodrina critka: diffe-
rentia defumitur a cauiTis, tam ex-
ternis, efficiente puta, & finali,
quam internis , materia & forma.
taujjd ejjiciens Malorae funt prifci
Hebrceorum fapientes. Materialk
h.e. materia circa quam five obje*
&um, eil tota Scriptum S. vet.
Teil, qua verfus , voces & literas.
Formalis , ingeniofa difpoiitio. Fi-
nalis, textus facri a corruptione pra?fervatio. Atque heec definitio plerisque anfam dedit, Maforamfe-
cundum quatuor lllas cauiTas prae-
ftantiifimas tra&andi. Breviusau-
A 3 tem
6
tem Tic definiri potefti Eft doärim
critica circa texium Jacrum > ejus-
que ver(11s , voces ér elementet,, d
conjervandam genuinain ejus lefiio-
nem,
Membrum Secundum.
De Auétoribus Maforae.
ζ-1. Devaria Mftorethanim #tate.
IL DeEftα, ejusquécollegisin conci-
lio magno, Hierofolymispofteaptivi-
tatemBabelicam congregato,
$.///. De lnftauratoribus Major#,Jw
Tiberienjtbus.
7K Cultores Μafor#, Jeu iUos,qui
Majoram ad Chriitiams detulerunt,
commemorat,
fl.
EXpoiitisneribusMafora?memorandafunt.nomine, paucaac dedefinitio-au&'o-Ho¬
rum, qui Hebraeis miDDH no-
bis Majoreike dicuntur, ii certam
XpovoTafyV) hiftoriamaut enurnera- tionera
7 tionem trauere vellemus, incaf-
fum plane laborare videremur,cum
eorum numerus & artas exHebrae-
orum libris Chronologicis, aut i- prismetMaforetharum fcriptis, cer-
to & indubitato erui nequeant.
Ne tarnen prorfus intaétam Mafo-
retharum aetatem relinquamusMa¬
rlis Hebrarorum de hac re recenii-
tis fententiis noftramfubjungemus.
Sunt, qui originem Maforae
arceflant ab ipfo beatoMofe,dicen-
tes illam traditam fuiiTe fapienti- bas uni ab altero,initiofä&oaMo-
' fe usque ad Efram & focietatem e- jus. Sed duplex potiflimum deMa-
foraeAuiloribus, apud Hebraeorum
Rabbinos habetur fententia. Pri¬
mae fententiae ailertores, quorum
primipilus & ChoragusElias^evi-
tai génere Judaeus, natione Ger-
manus, non tantum Maforamfapi-
entibus Tiberiadis attribuunt; fed
etiam pun&orum vocalium& ac-
centuum primos inventores eosef-
fe
I
8
fe volunt. Aft Elia?, ejusque aile-
clarum fententiam peifum ire ac
concidere, patet exinde, quod ία
libro fuo Majoreth hammaforeth, a-
pertis contradi&ionibus in propria
vifcera fafvire videatur. Nam pri-
mordia Mafora?, pluribus in locis ad Tiberienfes ab ipfomet relata,h
dobium revocat in ejusdem lifc.
Prasfatione 3. circa finem. Ha?cfunt ipfius verba: pTlDDn vj noani
naD ίπ man1? vrr
|di era onVnnn [DT u? Viu
ononn h.e. verum efl,quod and¬
resMajorafuerunt centenl <£r miümi ( i. e. quam plurimi, infiniti) uwt generationepoft atiam annk compluri-
vus, neque cogn'ttum nobis eß ttmpus
principii vel finis ipforum. Pra?terea iequenti argutnento fententia Elia-
na funditus evertitur: Cujus rei
meminerint Talmudifta?, illiusau- éfores & inventores non fuerunt
Magiftri Tiberienfes. At Mafora?
meminerunt Talmudifta?. Ergo.
Major
9
Major evidens eft, quia Talmud
circa annum a nato Cbrifto 500.
confe&umeft:Tiberienfesverocir¬
ca feculum fextum vixere. Mino-
ra»probat Joh. Buxt.cap. 8. Tiber,
ubi ex inftituto inutroqueTalmud Hierofolymitano feil. & Babylo- nico, mentionem Mafora? fieri,non
unoTalmudiftarum teftimoniopro-
batum ivit.
Altera fententia, Maforam a
viris fynagogae magna? iive conci-
lii magni ab Efra congregati, con-
Icriptam eile aiTerit, qua; fententia plurimisnonmodo Rabbinorum,fed
ctiam Chriftianorum arrifit. Verum
enimvero,quamvisnoftrum nonfit
tot diffentientium
- -
componere lites;
quid tarnen obilat ,quo minus illas
hac rationeconciliemus, ut initium
tam exquiliti operis Efra? feramus acceptum , continuationem & in- ftaurationem Tiberienfibus? cum Maibranonpauculas obfervationes,
fed
ΪΟ
fed longe plurimas, easque diver·
fas comple&atur ; unde temerari-
um eiTet definire certa temporis
momenta, quibus inftar unici cu-
jusdam tra&atusconicripta fit.conf,
Hotting. ThefiPhil.l. i.cap.3. Sed.
4. Aug. Pfeiff. Matajol. Jud, difp.
3. p. 132. §. 2.
§. 2. Quoniam in Theii pra?- cedente mentionem fecimusSyna¬
goga? Magme, ejusque Pra?fidisEf-
rae,e re erit hiftoriolam ejus heic
locitradere. Efram Sacerdotem&
Scribam fuifie, neminem, nifi qui
in facris literis hofpes fit, fugere puto.Hic pra?celletibus aDeodonis inftruÄus,& regis Artaxerxis au-
<åoritate fuffultusex Babylonia, fi¬
nita captivitate 70. annorum, cum
duce Zorobabele Hierofolymam
miilus fuit, utecclefiam Judaicam inftauraret, cultumque reformaret divinum, & a variis iordibus,.exi-
lii tempore contra&is repurgaret:
nam durante captivitate,facrarum
literaruin
II
literarum ftudium,licetnon penitus
htermiilum eflet, tamen ob affil-
ftiiiimum rei ecclefiafticae &publi¬
caftafum nonadeo fervide procef-
fit. Quid autem Efras, cum fuis collegis rtOD feu viris fymgog£magna poftmodum Hercu-
leo ifti operi Maforethico contule-
rit, patet ex his verbis Mulleri in
Jadaismo p. 6o. ItlCtfitlt UUb beiftanbtgfteu galten bafitt/baß büe*
je lebte ( Maforanempe ) etfunben fei) ron Efra,welcher ηαφ l>er Sa·
bölonifcjien <Befängni(J beß Ätrct)cn
ftcfené bet) ben 3uben (ίφ (ieitigan*
genommen/alle exemplaria betSi-
bei jufammen gebracht/fte gegenein
mtber gehalten/ unb wo (ίφ ein um terfebetb im iefen befunben/ (οΙφί£
fietftg auffgefebneben. 2>ie weil a»
ml (Μφ* arbeit (eßwer unb weit»
idufftiggewefen/babcEfra ein großem
Confiftorium(Conciliummagnum)
ongeri^tet/in Webern Jjpaggai/3a*
Φανία£/$ίαΐαφία£/ tHebemia^ / bet t)oi)e
12
t>er Jjfofita/unt)anbm berftånbtge Scuie gefctleu / an Μ 3aW 12o. (primariorum noinina
rencenfentur in Buxt.Tib.cap. τo.)
©te feiere lebrenofienbéaitégefitferet
Decetero, Sacrtim codicem in certas
clatjes ordinemye librorum dispofnh
E/ras, verfus accurate recenfnit, dili-
gentem pundorum vocalium rationem habuit, mhilqueeorum omifit, qu£ ad
Ulms a mendispr^jervationemfaceret, adeoquepr£cipuus /Major£ audormerl-
to falutatur. Verba funt Pfeiff. in difpuc. nuper cit.p. 15g.
§ 3. Hebraeorum vero rebus
perRomanos penituseverfis, &Ju-
daeis perfidias cauila, per orbeifl
terrarum qaaqua verfurn difperfis,
triftiora fata Mafora experta eft.
Nam in urbis ac templi excidio,
innumera facri codicis & Mafora?
exemplaria periifTe vero iimile ha¬
betur,undelongaintercapedine, in
primis poft Rabbi Jehuda? San#i
obitum3ftudium Maiörethicumtor-
*3
piiiiTe liquet (etfi neutiquam infi-
ciari poiTumus, iisdem temporibus
Maforam ,quandoque a fapientibus excultam,illud tamenrarius faétum
& tanquam τιάξξξγον asftimarum )
tisque dum juxta Eliam, aliosque
anno poft templum deletum 436.
plus minus, in urbe Tiberiade, in
terra Galilara ad lacumGenefareth
fita,coveniiIentHebra?a£lingulpe-
ritiffimi,qui collapfa Mafora? ftudia
mafcule rurfum inftaurarunt. Porro
hos Maforethas fequentibus tem¬
poribus, excepere Ben Afcher, Sc
Ben Naphtali, inter quos diiTentio
circa vocales, notas orthographi-
cas Sc accentus exorta eft.
§.4. Nobis Chriftianis, cum ob raritatem, quia non olim ut
nunc Bibliis adjun&a fuit Mafora, fed feparatis libris ac ichedis icri- pta :tum ob difficultatem quadru- plicem pra?cipue,quam pepererunt:
i. voces a finedeformiter farpe de-
curtatas, 2. figla Sc abbreviaturas:
3·
14
%. voces peculiaresGramatlca? in·
iölenter & obfcure Maforetfiis ple-
rumque uiurpatae; & 4 Symbola qua?dam obfcura & asnigmatica,
Mafora inacceifa fuit, donec Da¬
niel Bombergus , Typographus
Venetus, & lingua? Hebra?a? cal-
lentiflimus , conquifitis magno pretio variis Mafora? MSS. co*
dicibus ( unde Parailates 6c coad- jutorejus, Do&ifllmusJuda^usRab¬
bi Jacob BenChajim,Maforamcol- Jegit,& in illamformam, qua ho-:
die fpeåatur ingeniofe difpoiuit)
primus typis in lucem emifit Bi- ..
blia magna in folio, Maforaornata,
A:o Chr. 1529. Paulo vero poft
Mafora; illuftranda? do&as admo- vit manus Elias Levita; fed o- mnium optime, vir Pr^clariilimuS Joh. Buxtorfius Pater vin edidone
BibliorumBafiieenfi A:o 1619.illam
emendavit, totamque ejus ratio- ftemtripartito commentario, quem Tiberiadainfcripfit,copiofiffime ex-
plicuib
*5
plicuie, nec non abftrufos acpeni-
tiores Maforae receflus dexterrime referavit.
Membrum
De Opere Maiorethico.1
$.7. Maforetharum laborem circa lite-
ras indicat.
§Jl. De originevocalium agit.
§./77. Majorethicarum objervationum
circa accentus meminit.
§.IV. StudiumMaforetharum circavo-
cabula defcribit.
$.F. Keri & Chetib confiderat.
§.f7. Maforetharumlaboremcircaver- fus eorumque ajfeäiones exponit.
§.VlI.Agit depaujain verju, ordinatio-
ne, & ablatwne fcribarum.
$L
OBje&umrum,totumoperis Maforetha¬Sac.codicemVet.
Teil, qua iiteras, voces &
verlus eife ,in definitione fuprade-
ttionfiratum til: nunc igitur qua
inre
τβ
in relaboripforumconfHteritqvic!' ι
ve circa materiam hane, & qui-
dem i. literas prcefeerint, disqui*
rendum erit.
Duplici praecipue ratione Mafo-
retha^ literas feu confonantes con-
fiderarüt, velrefpe&u quantitatisjit1
qualitatis: qua quatitatem, difcretatn
feil. mirandå diligentia literarum
iniere numerum,non iolum cujus-
libet libri, fed etiam totiusSac, co- dicis. Harum .numerusnempequo·
ties quaslibet litera in Sac. Scriptu-
ra occurrat, carmine quodam £*
nigmatico, quod Elias adfcribit Raf >
Saadia? Gaon,Re&ori quondamA-
cademiae Sorana?, circa falvatoris
annum 927. includitur. Quaqua- litatem vero, deprehenderunt qua-
rundamliterarü figuram acommu-
ni fcriptione ac ufu abhorrere, & j quidem i. majufcularum : iic anno*
tarunt trigintaliteras ceterisMajo*
res, quarum catalogus reperitur |
partim 1. Chron. 1:1. in voce I
par* 1
Partim Geniri.in ΓΠΜΠ3. 2. Mi-
nujcülarum quarum 33. obfervarunt
i. e. ceteris minores;harum autem
loca, partim in veilibulo Levitici
ad vocem tf-tpn Cap. 1: f. partim
in principio Mafone magn* finalis,
recenfitaeifecomperimus.3. Inver- farum , qua forma J novies fcribi
memorarunt; fed ofervat Leusdé- nius non niii bis in hodiernis Bi-
bliisj inverfa figura exaratum re-
periri , nempe Num. 10: ς 5. invo-
ce yw2 & π: i. in D^CNnDD. 4>fe- ftenjantm, quatuor enim Mafore- tha* non in eadem linea cum aliis literis fcribi, fed paulofupraearun- dem alticudinem elevari, obferva¬
runt; vide vocem iV'Dj Pfalm. 80:
v. 14. <$,punäatarum\ Sic inquinde-
cim vocibuSjliteramunamvel plu-
tes infolentibus pun&is fuperné
notatas deprehenderunt, ut Gen.
16: 5. in voce yynv 6. denique transformatarüm h.e. annotarunt α
finale in medio reperiri&vice ver-
B fa,
Λσ
# . ,;.g
fa, ut Efaj. 9: 7. POW & Neh.2;
13. in 0Π,item literam j intermedi«
am in fine, Job. 38'· 1- in voce Β
Ex quibus omnibusiingulariaqua?*
dam myfteria Judari exfculpunf.
Nobis in genere , Clariffimi Buxt.
in Tib. Cap. 14. Judicium appo- fuifTe, fat eritucaujfte, inquit, hu-
jusdiverfitatisyion efldubium,qninpri-
fcis Ulisftapientibus digna&jußeeJm'
rint, fed quas exilia varia & cda¬
mitatesgravijjimapofterorumvel obh-
vione deleverunt, vel in commentu
varia & inania myfteriajere conver-
terunt. In genere tarnen, illa talia
monuerunt admajorem & accurdio- 1
rempiaftentis rei con/iderationem, &
arcanum quendam jenjum , cujus 110· I
titia orali traditione propagata intet prftcos illosjuit, donec Scbola meliores
everja, & dodioresfugati, diftrA
& penitus tandemfiiblatifuerunt, tit ,
Jic ifla dodrinaftcriptonon comprehen-
fa, totafere interciderit. Figur£ ta¬
rnen ißa diverfts confervatafuerunt, j
ceti
ϊ9
m prt[c£fapientle <eterm momtmen-
ta <&* tefiimonia. Prakter h^c Ma- foretha? quoque obfervarunt me¬
diana literam cujuscunque libri,
item quoties hsec vel illa litera ver-
fum aut fncipiat, aut claudat, 6c
quid non? quorum exempla expri-
mere non vaca t. -
§.2. De vocalium origine, ώς
hmgoty paucis difTeremus, quo- niam hujus confideratio altioriseft
indaginis , quam imbecillitas in- genii & imperata brevitas cape-
re queant. Tantum igitur varias
variorum hac de re fententias ad-
ducemus. Quidam inventionem pun&orum vocalium Adamo ac-
ceptam ferunt, contendentespun-
&a literis eiTe coaeva, & quidem
ex Judaeis Rabbi Azar, Bechai &
Kimchi, quin & ex Chriftianis ,
longe plurimi. Alii pun&avocant
n^D nnSn traditionem Moßs e Sinat. Nomina Au&orum hujus opinionis habet Buxt. Filius de
B2 orig.
2©
orig. Pun&. ρ. ςι;. Porro funt,
qui vocalium inventorem Efram
& Synedrium magnum faciant, ut Ephodä^us , R. Abarbanel,R.Cha-
jim &c. aquorumfententia neBux-
torfii quidem alieni eiTe videntur,
Nec tandem defunt, qui opinan-
tur Maforethas Tiberienfes elfe pun&orum Au&ores, quorum ca4 putfuit Elias Levita cum fe&ato-
ribus perplurimis, quos longa fe¬
rie recenfet Loefcherus de cauf.
Ling. Heb. cap. 3. ρ ιηβ. Ultima?
vero hujus fententice fautores toto
aberrarecoelo,partiman § i.Memb.
2. demonftravimus , partim hoc
fyllogismo imus oftenfum: Qui*
bus Maforethae Tiber, notas iuas
adpofuerint, illorum non fuereau-
dores. At punitis vocalibus notas
&c.Erg. Major eft evidens ,.&pro-
batione non eget: minor probatur
toto cap. 9. Buxt. Tib. Siquisve¬
ro aveat priorum fententiarum
fundamenta cognofcere, eum ad
it, Loefcherumloc. cit. ut & cap. feq.
m ablegamus, qui mulfa hac dere le-
uc ι .öu digniffima collegit. conf. etiara
a- ! Hotting, in TheC Phil. p. 404.
x· 5.3. Porro, Maforethce neque
ir, accentus iicco, ut ajunt, praeteriere
n- pede, fed diligentem eorum ratio- Te nem habuerunt; nam quoties vox
a* quaedam non communi accentu a-
0· licu.bi fcriberetur, hoc annotarunr,
e- rnonueruntque talem accentum il- jt lo in loco requiri, etiamfi ejusrao-
x di vox tali accentu comuniternon
to ihiigniatur. Exemp. grat. ad vo- b. ι cem Söjti Gen. 21: v. 8· h^c no-
oc ta Maforethica reperitur: efl unttm ii- I ex duodecimρatachätis cum Athmchta
as di Genefi,Proprie enim ac regulari-
u- ter patach&faegol,juxtapaniasma*
as jores Ätbnach & Sophpafukfeu Sil-
0- lukfolent in Kametz comntari. Un-
ur ! defaciie quoque colligi poteft ,ηοη
e- eosdem fuifie accentuum invento-
rn res& Mafora? Au&ores. Sedde his, ad itit & de infolita accentuatione, in
je· Tib. Cap. 9. fufiilime agit Buxt.
§.4.
22
§. 4· De literis, earumqjaffeåio-
nibus breviter egimus, iequuntur vocabula,quorum afte&iones pari-
ter perfpicere inftituti ratio poftu-
lat. In anteceiTumtamenobfervan- dum eft ,Maförethasnon quibusli-
bet,fediisfere vocabulis,.:quas rari-
usin f.fcript. reperifitur,notasfuas
adjunxiile. Hujusintuitu,annota-
runt i. voces plenas & defe&ivas,
h.e. fcriptas cum, vel fine literis quiefcentibus, iarpius 1 & \ rari-
usvero # & n. Exemplum prioris,
feil, vocis plene fcriptae occurrit
Gen. 2: 7.1ηvocabukny^i, ubi no¬
tatum eil:: duplex *>" in t*ta S.S.nu·
fpiamnifihoclocoin iUovocabuloreperi-
ru Alterius vero, nimirum,vocis
defe&ive fcripta? exemplü eft invo¬
ce Num. 14: 37. ubi Mafora
notat:nonfcribi amplius defeåivefint
Λin medio, &decem eßetdiaiilius yer- biinißa conjugationedefedltva. 2. ra-
tionem habuerunt genuina leftio·
nis & fcriptionis, quadereinfeq.$*
fumus a&uri. 3. reipexerunfc adfi-
tum & locum in principio , medio,
ve! fine verfus: lic vocem pNPl
Gen.1:2. o&ies initium verfus eiTe
ex notis Maforethicis deprehendi-
mus. At Gen. 6: 4. in
medio verfu ter fan tum conjun&as
eife iisdem ex notis liquet. Toti-
demetiam ρκπ verium finire, ad
locum Gen. 1:1. Mafora rradit. 4.
Ad Syntaxin& σχίσιν, h.e. quando
verbum cum peculiari nomine,aut
cum praepofitione certa jungitur ,
cum qua communiterjungi nonfo-.
let·, attenclerunt: Exempli loco lit f conftr.uöio verborum,quae occur-
rit 2.Reg, 20· 13. DrrVv VDICH. Ma¬
fora notat, verbum in hoc ii- gnificatu communiter requirere particulam V^fedexcipi duodecim
loca, in quibus conftruitur cum hy.
5.Parimodo fignificatum vocum,iii quibus ambiguitas aliqua eile fölet, diligentiflime annotarunt: Ut Gen.
26.12. ad méfurae: Maforano¬
tat : *7 i.e. non reperitur am-
plimin hac[ignificatione,η a m aiioquin
portm
fortas comuniter fignificat. Plures
vocura afieéHones anotataseiTenon negamus,pra?cipuastantuminpras- fenri ilitimus. Collophonis loco addimus, Maforethas etiam accu- raté numeraiTe voces,nequisfacri- legas manus in S. Scripturam>infer-
re pofTer, utvidere eftin "UJW Jon.
5: 6. ubi Mafora nota t: novies hoc
verhum occurrere.
§. 5. Porro varias Maforetha? an-
notaruntle&iones, unde deeantatis- fimumillud 2YD1 "ip. EftauteKeri le&iomarginaliSjßgnificata perlite*
ram 'p.a-pice.notatä., &aMaforethis j
adhibitam, quotiescuncß innuanta'
liter legendum efTe , quam in ipf°
textu exprimatur. Huic opponi-
turChetib, qua: ftri&iori feniu, eft
vox in textulcripta,circelloinfigni-
ta & per legenda. Ejusmodi
S.S. repeririElias
pnpi eundem numerucontiné·
te adilruit, quarü (fecundumipfius
opinionem ) 65.1^^3 in kge;^'
mProfbetis, & 329. räv»
mnemoneutico,
