• No results found

Calculi variationum integralium duplicium exercitationes quas venia ampl. facult. philos. Upsal. p. p. mag. Emanuel Gabriel Björling ... et Carolus Robertus Senell Westm. Dalec. In audit. Gustav. die XIII Apr. MDCCCXLII. H. a. m. s., P. IV

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Calculi variationum integralium duplicium exercitationes quas venia ampl. facult. philos. Upsal. p. p. mag. Emanuel Gabriel Björling ... et Carolus Robertus Senell Westm. Dalec. In audit. Gustav. die XIII Apr. MDCCCXLII. H. a. m. s., P. IV"

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

C

A

Ull.

I

VARI

AI10HUM

lntegraliljm duplic1um

exeucitatioaes

QUAS

venia ampl. facult. ph1los. upsal.

p. p.

mao.

q&ibmttil

mfmbmä®

MEC11ANICES DOCENS

et

carolus robertus senell

westm. dalec.

IN AUDIT. GUSTAV. DIE XIII APIl. MDGCCXLH.

n. A. M. s.

1». iv.

ll^alek

(2)
(3)

12. Ad propositum jam rcvertamur,

generale

aequationis

(-14) inte¬

grale persecuturi. — Constat

*)

simplicissimam,

quam

huic

integrali

a Cel. Monge primuin invento

reddi liceat,

formam

esse / x = a + b,

(2ß)

)

y

=

9a +

V>b,

i

s

=

j*day

-

i

v/i

+

<ffi

+Jdby

-

i

v/i

+

V'%

quo ex systemate,

determinatis

(f

et

t//,

eliminando

indeierminatas

a

et

b habebitur relatio ipsarum x, »/, s**).

Attamen non tanti refert formam utique simplicissimam integralis

expetere, quanti

eandem

si

fieri

possit

tali

quadain

via

consequi,

qua

arbitrarias illas

functiones

determinari

umquam

liceat. Forsitan

ea,

quae sequuntur,

ad

hunc finem

apta

quodammodo

dijudicabuntur.

Loco variabilium x et g aliaj duaj u et v

indepcndentcs inferantur,

nimirum

u—x +

i/V-i>I

v=x - gY-1I

*) Lxcroix, Traité du Calc. Difl*, et du Cale. Int. 2:de édit.

Paris

1814,

t.

II. p. G30.

**) In opere "Appl. de 1'Analyse ä la Géom." (Paris, 1807) p.

192 hac

for-mula idem exhibuit integrale:

x=—l'a-j-t/b,

y——<J -fOl' -|-y> -W,

z = i—rt2 -f

j

^'dbS-i-b*,

quam utique eandem aliå sua via Cel. I.ege^dre in "Mém. sur l'integr.

de

quelques

équ. aux. diff. partielles" (llist. tio lAcad. Hoy. des SciencesAn. 1787.

Paris

1780

pag. 513) invenit.

(4)

Solitis ex formulis *) partiales functionis z derivatas

p. r. å x et y

trans-formandi in derivatas p. r. å u et v heic erunt:

dz dz — dz dz -(Jv -\—- , » du dv d*z d/z d*z du8 dudvdv*' d*z d*z d*z du8

dudv+

dv%' — d/z d*z du8 dv8

*) Quas tarnen, quoniam in sequentibus aliquolies adhibenda» erunt, breviter heic attulisse juvabit.

— Scilicet positis du=x/dx-f- xitdy, dv=vfdx-f-v.dy, erit dz

(=

~rdu+

dv)

= u' +—

v')

rf* 4-

(—+

—vé

)

v du dv ' ^du dl, ✓ V/„ ' ^ y' ideoqne dv du dv ^ du ' dv dz , dz —u -|—— du dv dz dz (i— —u/~T-j~vi- au dv rum positis

du'sssu"dx u/dy, dtij=u/dx-f- uudy,

dx/=v,rdx-f-v/dy,

dv'=v/d* -f- x/'dy-,

(5)

d'z dz dz\ d'z dz* d'z

_

du1 ~ du

du)

dudv du2 du* '

^

Quibus inipositis aequatio illa (14) abit in dz* . dz dz \ d'z dz9 d'z

d^ seu breviter

</iVj - (1 +2pxqx)sx +pxtx — o. (29)

15. Si quaererctur, an lmic primum quoddam integrale beeret in-veniri et quidem ex methodo illa usitata integrandi fequationes lineares

derivatarum 2:i ordinis partialiumj uti constat, tunc satis esset facicn-dum systematibus (demlis in hoc nnmero accentuationibus) liisce:

2p*dq = (1 +2pq+ v/ 1 + 4pq) dp , J

2q*du = - (1 +2pq+ v7 1 + 4pq)du;

erit, differeiitiationc prioris (d)

dz

d(±.\

d(±)

,•=

U"J

+

-W

+ -u"+- v", dx dx da dv dx dx ' dn

qnoniam aiijuationi liuic (d) couvenienter

<dz d

(du)

__d2z j

d*z_

^ dx du2 dudv

CdO

d*z d2z == w -f- v, dudv (l2z fi i o tliz r t i - dz dz r=— ir2+ mV -f-—v 2 -j- —u" -f- —v ; du2 dudv dv2 du dv

atque simili ratione

dz

(0

5=— -f (u'vt + «/) +

Ii

x/Vj -f

Ii

u/-fi: «/,..•(/')

du2 d«du du2 du dv

d2z „ d2z d2s „ . dz .dz ,

f= M,2 -f 2 UV. 4" V2 4 4~ V//

• (.</)

(6)

sen

4pzd(] = (i + \/l +

4ptj)

dp,

4<yVy = -(1 +^/1 +

4/></)

du.

(50)

Prins considerctur. — Cujus prior sequatio factore

....

1

^2 exactum

evadit difTerentiale

aequationi»

2v/l 4-4pfj (1 - v/1 + 4p<]

)'

1 - \/1 +

4pq

(ß deuot. const. arbitr.); unde sequitur

-2ß (1 4-2ßq),

qua;, in posteriori (50) substituta, talein eam reddit;

4 q*dv =

(l

- v/(l +

4/?r/)0

,

i. e. — |si modo poni beeret

- v/ (1 + 4/?<y)' = - (1 +*/»?)] -dv + 4ß2du o,

unde

v+4u

r-\1 - s/Y + \p(p

atque a;quationi (29) hoe esset integrale priuiuni:

v +4

uf

P

\

=

(f{

\l-\/l + 4wu/

\1-

:V-4pqS \1-Vi 4- 4pq

J

Sed hane non licitum est fieri positionein, quoniain beie

1+4^ =1 + t)»i = i +

i-VY 4- 4pq -4/»/

= -*/! + 4/«/

= -✓(! + 4/9</)*. —

(7)

14. Verumtamen id consf.it, quantitates " <—> 1 + v/1 + 4^^! et

>

(52) » <-« 1 - v/i +4pi<]i

eas esse, qua? functiones ambas arbitrarias integralis aequationis

(29)

constituent. — Itaque si essent j)t et (]t ipsa? variabiles indepeiulentes

a?quationis (29) — quae tunc cognita illa esset forma

Rr

+

Ss

+

Tt

+

PV+ Qq+ Nz = 3/, denolantibus /i, S,—M functiones solarum varia-bilium independentium —5 transformari eam oportcret in aliam forman illius — 1-21— +2$ 1- ^ (21, 2$, C?, 2D denolantibus functiones

dadß dcc dß

solarum a et /S), cujus in intcgrali formae finila» si modo inveniri

li-ceat — functionum arbitrariarum altera a solam altera ß solam,

earum-quc autem modo alterutram sub signo

^,

contincret*3. Et quidem

tunc

*) Suflicit heic rcrba atlulissc Illusir. Laplace sub fincm (pag. 59o) disserta¬

tion^ "Re eher ches sur le Calc. Integral aux di/f. partielles" (Ilist. de 1'Acad. Roy.

des Sciences An. 1775, Paris 1777) scquenlia:

"on doit en conelure généralcment quc loutes les fois que fintégrale eompléte de 1'équation" Rr-j- Ss-f- &e. (vid. supra) "est possible en leruies linis. eile est néccssairement débarrassée du signc par rapport ä 1'une011 afaulre des

fonctions arbilraires <p(<v) et et dans ec cas 011 peut lonjours obtenir celle

in-tégrale par la méthodc de fart. VII" — transformalione aequationis in formani

d2z dz

&c. tum inlegratione liujus secundum metlioduiu in art. il lo VII

dadß da

pra'ced. expositam —; "on voit ainsi quc cctle niélliode donnc généralement les

integrales completes deséquations lincaircs aux diff. partielles, lorsqu'ellcs sont

pos-sibles en termos finis; ayant une fois ccs integrales, il ne peut rester de difliculté

que dans la déferminalion des fonctions arbitraires; or la méthode de 1'art. A II a

(8)

via, quam in dissertatione citata mutiivit Lapla.ce, functioncs istas

arbi-Irarias determinari in casu admoduni generali beeret.

Qua; cum ita sint, primo transformetur aequatio (29), ex methodo Cel. Legendiie*), in aliam cujus variahiies independentes ipsae

sint p,

et 7,. Scilicet est

% =

ptu + <y,u

—*y

(ndpx

+

vdqt)

=

= Pi« + 7iW-w, (55) posita dw — udpt +vd(]x, dw dw seu M == j— ? V= T~> (34) dp| dqx

(ideoque cognita erit s, si modo tu innotuerit).

Secundum locum citatum liabebitur transforwata baecce:

d*tv d*w d'iv

?.^f+('

+

2M.)Ä

+

K^r

—J

(«)

qua; si metliodo illa solila in N:o 12 adhibita tractetur, uti supra functioncs arbitrariae inlegralis illius quantitatibus (52) a et ß constitui

invenientur. —

15. Ista jam, ut in N:o praecedenti monuimus, transformetur in

aliam, cujus variabiles independentes ipsae sint cc et /S, formulis sub

N:o 12 allatis (e), (f), (</). liabebitur transformata **) ista:

encore l'avantage de donner uu

moyen tres-simple pour cet objet, dans un cas trés-général, et qui parait etrc cclui de presque tous les Problémes

Physico-Mathématiques."

*) Vid. Lacroix in opere jam pluries citato T. II. p. 022; conf. Legerkre, Mém. sur fintégr. de quelques

équations aux diff: partielles" sub N:o 12 eit.

**) Seil, redditis in praesenti — simplicitatis ergo — aequalioni (55) usitalis

denominationibus seu forma

(9)

1 d'w 2p diu ty! <IaJß ✓1+4Ml+

✓-)

da

+ 2/> rftu + —————f o, )

v/l+4Ml(l-v/—)

<V

<]uaatitates, quac in formulis (c), (/*), (^) per u',uy,t/, &c. signiiicabaulur,

heie

erunt sequentes: > i: or. « = — — p 5 2v/l+4xt/ — 2xs 2.x1 v/l+ 4xi/(l + v/l +

4xt/)*

^

v/l+4.xj/(l-v/l +

4xy)t

— 2/ a a (1+4xi/)! JC =-ß"->

)

(•■)

' (1+ 4xi/)T 4x3(i+3y ) 4x3 (i-3y ) ~

(i+4xi/)i[i+y

]4'

^/y

=

(i+4xi/)l[i-y

}s"

~

*) Ne minima in re non parum lubricå supersit dubilatio, non plane ineptum

pulavimus forc admonitum, baue ipsam provenire transformatam, etiamsi nihil de

forma ipsarum « et ß a priori supponatur. Scilicet acquatio (55) seu (A)

genera-libus transformandi formulis in hane abit: d*w — [xV2 +(1 +2xj)a'at+j*« *] + da d*iv + [2x'«ty'+(1 + +«/)+2/«,/»,]+ 2xf)(a'iS, d*w +"Tjr

[*V*

+

(1

+

^ß'ß, +y'ß,']

+ »p /

(10)

scu -— dw dw —v/1 +4Mt+2*(1 - )_-2*(1 +

V/-)rf7=»;

/ i. o. — quoniani sec. (32) m, = , a+ß ~~ 2(«+

/S)'

'

'',G'

a - ß v/1+4/>,</, = , a +£ d*w 2a dw dw dadß ai-ß* da a*-ß* dß + . • =—-■— - o. — (37)

Quae jam ut methodo Illustr. Laplace Iractetur, ponamus

dw 2a

W

+

^w=w"

<58>

unde (37) redigitur in 2w divt _______in ______ (cc-ßY a*-ß* 1 da dw r +

i-**""

+

^

+

2xyS)

+

y*a"]

+ dw ,

+

^2/S

+

^

+

2xy^''

— °- —

Janiquc « et ß sumtis talibus, ut satisiiat qualitercumqiic comlilionihus

\xW2

+ (1 +2xy)a'at+jTa 1 = a,

*V"+(l+2,xy)ß'ßj+y2ß* =o,

sequatiom transformatae optata coutinget forma; id quod, ut aatis patct, ipsa illa positione (32) elHeilur.

(11)

quae ipsam tv

dabit

cognita

modo

wt. —

At

sumtis

ex

novissima

valo-ribus väv tv atque tum substitutis in

(58),

ista

abit in

novam

hane:

d2ivt 2ß' dwt 2ß divt 4ßivt

h = o. — (40)

dadß a^-ß* da a1 -ß* dß (a+ß)(a-ß)2

Jamque positå

diVi 2ß

Wi =10,, , (41)

dß a2-ß2 1

11 '

V

;

tvif fandern quaeri liccbit ex liac l:i ordinis aequationc lineari:

dW11 (A9\

-dT-^w"=0--

("2)

Ex liae concluditur (denot. ipf" funetionem arbilr.)

(45)

a-ß

tum secundum (41)

(a1-ß'1)ivi = (fa+

J^(a-ßy.xfj'".

dß',

(44)

atque secundum (59)

(a +ß)iv — (f a +

^(a

-

ßy.if)'". dß

(qf

+

a-ß)

if'".

dß^

j

(

45

)

quod igitur quaesitum est integrale aequationis (55)

datis

a et ß ex

(32).

Huic, si placet, simpliciorem reddi licet formam

integrando

per

part. terminos signo

j"

affectos.

Seilicet

ponatur

fo"dß=y", j

J

=f',

j

fdfi

(46)

/V

= V5

)

u

(12)

habebitur

et— 8

(a +ß)w = (fet+ 2ipß (<p' - 2tp'). — (47) 16. Determinatis in singulari quodam problemate functionibus q et ip, ex aequatione (45) aut (47) ope aequationum (35) et (34) exprimi licebitipsas u, v et z functione ipsarum py et qy (vel etiam, si ita

con-veniet, ipsarum « et ß). Tum px et qt (vel etiam a et ß) eliminatis ex liisce — dum fieri polest

— relatio proveniet ipsarum nv t> et x; ac

denique z exprimetur functione ipsarum x et y ope aequationum (2 7) seu

(48)

C2X-U

+

V,

_

\ 2y — (u - m)v/- i .—

17. Antequam viam, qua in genere ad determinationem

functio-num arbitrariarum perveniri liceat, indicamus; juvabit

— quo accuralius de liac re quodammodo sit disputatum

— syslema illud finale integralis

(ti, v, s) seu (a*, t/, s) deduxisse et quidem ex formulis (47), (35), (34) et (48). —

Est quidem

div div da div a+ß /div dw\

" = — = = ( )

sec. (i) et (56), dpi da dpi dß dpt 2{a- ß) \dß da/.

div div da div 2(a + ß) { /hv

^dw\

dqi

at secundum (47)

div da div 21a+ ß) / div div\

v = — = + 51 = -5 52 ( /5*— ];

da dqt dqt a- ß \ da J

dvo ct^ — 8^

("+

ß)'j^

= "

(t

+

2^)

+

a<t'

+

W

—<f>"

>

References

Related documents

dylooi Kotmvtvres. — Preces quinquies per diem, ftatis tempo- Libus, juxta dotdrinam Mtihanmiedis continuandas erant; nempe 1) ^s=t*.3f c^Lo precatio matnüua 2) -glnJf meridiana

Herr a, och jårjhr a ekens för den dagen, dä hvarken fadr en kan godtgöra något för fonen, ej heller Jonen för fadr en; ty Guds befiut dr fannjdrdigt: mätte dtrföre ej detta

Alii, inter quos celeberrimi sunt Miiller et Wachsmuth, Pelasgos avtochlhonas fuisse dixerunt (Miiller. 26 etc.) et nomen eorum. a planitie, quam veteres argos vocaverunt,

sint, jam patet ea, quae in N:o 7 praecedenti de altera curva perimetro sunt allata, in alteram aeque convenirej quae igitur heic repetere non opus est. Solum hoc adjiciatur:. *)

la surface de revolution dont la courbure moyenne en cliaque point est constante. Elle est ainsi conoiie: &#34;Aous cutcndons ici par courbure moyenne d'une surface en. un de ses

gulari, in quo puneta — per qua; superficiem transire lubeat — ita sita fuerint ut fiat a = 0: tunc equidem superficies planum erit z — d...

61 Scilicet, ut constat, aequatio superficiei minimae derivatarum partialium in omnes quadrat superficies, quas in contextu modo dixiuius: ita ut (verbis Cel. Momgi: in opere citato

number of days that the patients in the needling groups had been eating as usual, less, and much less during the entire radiotherapy period was calculated, and Chi-square test