A C C E S S I O N E S
■AD
H I S T O R I A M S V I O G O T H I C A M ,
V'
Q U A S
COWS’. A M PL. FAC. P H I L . UPS.
P R Æ S I D E
Doer. ERICO MICH. F A N T >
H I S T . P R O F . R E S . ET ORD. SOC. R EG. S C I E N T . U P S . E T A C A D . R E G. L I T T . H U M . H I S T . E T A N T I Q U I T . S T O C K H . M EM BR O»
. ' ,J
.7 *
P U B L IC O E X A M I N I S U B M I T T I T
J O A N N E S H E D I N ,
Jemtlandu*.
I N ' A U D I T . G U S T . D I E X X I X A P R . MDCC CVII."
H . A , M . S .
U P S A L I Æ , T Y P I S E D M A N N I A N I S »
K Y R K O H E R D E N
H O G Å R E V Ö R D I G E O CH H Ô G L Â R D E H E R R M A G I S T E R
J O H A N S Ö D E R B E R G
S A M T
P A S T O R S K A N H O G Å D L A
fru S O D E H B ’E R G
f ö d d S P A R R M A N .
Faderlig år den omvårdnad J alltid haft och hafven om m ig: J ågen råt- tighet till en motfvarande erkånfla. Men , jag kan icke bevifa en tack- famhet Ed e r vårdig , jag kånner min vanmagt - J kånnen både den och min vilja. Ed r a N a m n , fom pryda desfa blad, fkola alltid vara of5rgå- telige , alltid dyrbare för
Ed e r
ödmjukafte tjenare J . H E D I N .
Accesfwnes ad Hißoriam Sviogöthicam.
I.
De A dilo
,
Ottûri filio,
fam ilia Ytiglitigica Rege,Q u i c r i t i c o , u t dici f u e v i t , o c u lo a t q u e in ipfis f o n t i b u s hifto ria m p a t r i æ l u f t r a r e v o l u e r i t ; ~ q u i m e t u o , n e in p o f t e r u m f u tu r i fint a d m o d u m p a u c i; q u o v i s f e r e v e - ftigio in p r æ t e r m i s f a i m p i n g it , quae j e j u n o r u m t e m p o r u m a n n a l e s aliquo t a m e n m o d o a u g e r e p o s f u n t . F u i t q u i
d e m n o b ilis fim u s a Botin illuftri Lagerbring c i r c u m f p e f t i o r ; i n t e r i m t a m e n n o n d e f i d e r a n t u r , q u æ u t r i u s q u e fagaci- t a t i fe f u b d u x e r i n t. C o n j u g e m A d ili, Aulrunam, a Lager- bringio T o m . I. p. i o 6 p e n i t u s v e l i g n o r a t a m , v e l o m is - f a m , e x L i b r o d e i n v e n t i o n e N o r v e g i æ (Fundin N orregur) p. 12 r e f t i t u i t q u id e m B otin , H ift. S v io g . p. 75; fed fili
u m Herleifum, q u e m t a m e n p. i j c u m p o f te r is m e m o r a t id e m L i b e r , p r o r f u s p ra e te rit. I ta v e r o ille:
A d i Ius.
H e r le i f u s .
Havarus Manufortis.i
A i Frode
F r o d e . V e r m i i n d S a p i e n s ,i
i O lafa fi-ia.
ii
F r o d e pacificiens.
!
F .i d le i f . ' t
F r o d e F r ü k n e , t
H a lfd a m
. ' ’ . 1
H r o a r . W a î l d a r M ild e .
i
H a l ld a n G a m le . H a lld a n S nalle.
I
l v a r V idfarone. &c.
I I .
Ericus Emundi, R ex Upfaltetifis.
A n . 1774 e d it u s eft H a f n iæ Islands Lanchiama B ok, lib e r o r ig i n u m I s l a n d iæ , e x c u ju s P a r t . 111. C a p . IX. p . 2iç d e filin Eric i Etnandi ej u s q u e p o f te r is e d o c e m u r , q u e m i g n o r a r u n t p e n i t u s o m n e s n o f tr i Hiftorici. I t a v e r o ille.
E r i c o s
E r i c u s R e x d e Upfalia.
T h o r a lilia, q u æ n u p fit G o r m o , B a ro n i in Svecin.
Thorgils.
U x . E l e n a , filia B u r isla i R e g is d e G a r d is ab o rie n te 6c I n g e b u r g i s fo ro ris D a g fly g g i R e g is R ifo ru m .
^ ... . —- '-V ... I ' —V~* '* ' ' *•"' ■ I -V—_>
H e r g r i m u s . H e r f i n n u s ,
U it. H a l l a , filia H e d in is &
A r n d i f a e , filiae H ed in is.
Groa, nupta Hroai*.
S l å tt u b iö r n
h a b ita v it S le ttu b ia r n a r f ta d in Islandia.
\» 1 -■ • "V '■1 ■' _ -v/- * * v 1 ■ ^
Ü r n u l i u s , U x. T h o r - A r i n b iö r n A r n o d d u s A r n f r i d a , iiota filia H ia ltii, fi* U x . T h o r - U x . T h o r - n u p t . S p a k - lii S k a lp i. langa, filia n y a filia B ö d varo.fi- T h o r d i de S i g m u n d i, IioÖ ndotN ,
H ö fd e . filii T h o r - kelis»
I n e o d e m L a n d n a m a B o k p. 222 m e m o r a tu r fcordr Knappr madr Sygnskr ( S v e n s k r in alio cod. m fe r.) Sun Bearnar at Haugi, T h o r d u s s K n a p p u s , v ir S o g n e n fis ( S v e c u s ) filius B i ô r n is d e H a u g o . q u i navi in Islandiam t r a j e c i t a tq u e t e r r it o r i u m o c c u p av it. N u lla h u j u s filii m e n t i o a p u d Botin p. 190, n e q u e ap u d Lagerbring p. 162.
F i l i a m Thorgnyi, N o tn o p h y la c is in S v e c ia Jorunnatti, nu- p t a m K e tillo B r i m e l e , f tr e n u o p iratae, qui H ialtlandiam p e ti it & ite r in Islandiam p a r a v i t, co g n o fcim u s e x e o d e m lib ro p. 253, n e u tr i l a u d a t o r u m H ifto ric o ru m o b lerv atam .
A
3 [Cfr.y
C f r . Botin p. 335. Lagerbring p. 288» a Rabenio a u t e m , d e f a tis L i t t e r a t u r a e Juridicae in S v e c i a p. 100, 109 m e m o r a t a m . D e T h o r m o d o R a m io a B i ö r n o R e g e d e H a u g o in e x iliu m p u lfo , ob caedem G i r d i a v i m a te r n i S k ia lg i de Ja- d r i a , & in I s la n d ia m t r a n s e u n t e cfr. Landnama Buk p, 225.
T h o r m o d u s e r a t filius Haraldi Vikingi.
III.
E x Landnama B o k p . 226,
F r o d e R e x i U t r i u s q n e I ^ S c a ld u s , S t a r k a - ln g ia ld j t e r u s S e n e x .
I
R o l f d e A n e . Rolf.
B i ö r n , m a d r a g a e t r a G a u t h l a n d i i. U x o r Hlifa i G ô t h a la n d . 2 —- H e l g a , S o r o r ö n d o tti.
B j ö r n in disfidium incidit c u m affine SSlvari, R e g i s G o t h o r u m , q u o d c u m Solvanu in e ju s de t r i m e n t u m deci
d e r e t , incendio e u m c u m X X X v iris vita p r i v a v i t u x o - r e i n q u e & filium in G o t h i a r e l i n q u e n s t r a n s i i t c u m X II S o c i is in N o r v e g i a m & I s l a n d i a m , ubi v ita m finivit.
i. <1'
E y v i n d r , O f t m a n n u s T h r a n d r m ioefiglande.
U x . R a f o r t a , filia R e g i s K i a r v a l in Irla n d ia .
I . „ ■ .V
H e l g e M a g r e , e d u c a t u s in H e - b rid ib u s. U x . T h o r u n a , filia K e til F l a t n å s in infulis m e rid io n a lib u s .
,--- —-— — »
Rolf. Ingiald. I n g u n n a n u - T h o r b i ö r g a T h o r i l d a n u p t a p ta H a m u n d H e lia r- H olm afol. A u d o l l r , qui I k in a , filio H i ö r i s R e - d e J e d ria in I s-
g is. l a n d ia m m i g r a
vit.
IV.
ÔIver Barnakarl n o tr.en e r a t V ir o in N o r v e g i a celeb ri
& p i r a t æ f t r e n u o , qui in fa n te s ( in a ltu m e x c u s f o s ) c u s p id ib u s h a f t a r u m , u t t u n c f r e q u e n s m o s e r a t p i r a t i s , e x c ip i n o n f e c i t , u n d e ei c o g n o m e n Barnakarl a d h æ fit.
Landnama Bok 2 6 3.
V.
De ritibus nuptiarum Sec. X V I I in Svecia
.
B a l n e a h o c t e m p o r e in te r o p t i m a t e s m a x i m e e r a n t f r e q u e n ta t a . G u b e r n a t o r A l a n d iæ Stellan Murner c o n ju g e m h a b u it, nobili v irg in i Chrißince Murner affinitate ju n - é ta m . F e m in a e R eginae M a r i æ El e o n o r æ a u li c æ , h æ c Chrifiina, Margareta Stenbock, Chrißina B ât & B rigitta Gyllen*
ßiern a b a ln e u m fibi p a ra r i c u r a v e r u n t , an. 1631, q u o c u m u t e b a n t u r , R e l i d e n s D a n o r u m R e g i s P ro ß Knutfon a p u d Stellamini c u m n o n n u llis aliis c o m m o r a t u s eft c o e n am - q u e c u m h is v irg in ib u s fu m fit e a r u m q u e v e h ic u lo in a r c e m e a s eft c o m i ta t u s . H i n c g r a v i s f i m æ c u m Herman- no V rangel, cui Chrißina M onier e r a t d e fp o n f a ta , ortae f u n t querelae. A n . 1634 d. 21 D e c . fero c e le b ra ta f u n t S p o n - falia (Forlofnings Calas) i n te r Jahannem Oxenßierna & filiam C o m i ti s f æ Sture. I n v i t a t u s ad h a n c c e le b r ita te m L e g a t u s G a llic u s C o m e s D 'A vatix p r im u m in illa lo c u m te n u it.
D u m i n t e r p o n u n t u r p r o n u n c i a n t u r q u e ftipulationes n u p tia r u m , viri e x u n a p a r t e , fe m in æ e x alia f ta n t , in v ic e m fe r e f p e t t a n t e s , h a b e n t u r q u e o r a t i o n e s a praecipuis c o g n a tis
& p r o p i n q u i s , qui fponfo f p o n fa m , fponfae fp o n fu m c o m m e n d a n t . O f f e r t u r d e in d e fponfae a fponfo a r m i ll a , v e l t o r q u i s , v e l q uidpiam h u ju sm o d i a liu d q u e vicisfim a fp o n fa o f f e r tu r fponfo. T u m d e m u m i n v ita ti m u t u i s fefe
p e r -
p e r c u s f i o n i b u s p e r j o c u m i m p e t u n t . In t r e s h o r a s c o n v i v i u m produéfcum eft i n t e r i m q u e m u fic a i n f t r u m e n t o r u m n o n i n ju c u n d u m c o n c e n t u m efficiebat. R e g i C h r iftia n is - fim o R e g i n i s q u e Sveciae r i t e p e r o m n ia tric lin ia p r o p i n a t u m a f ta n t ib u s n u d o q u e c a p it e , i d q u e p e r f e s q u ih o rae f p a t i u m , n a m u n i c u i q u e c o m p o t o r i l ic e b a t , a n t e q u a m bi
b e r e t , lo n g is a m b a g i b u s am ici fui b e n e v o l e n t i a m d e m e r e r i . A r m a m e n t a r i u m , u n d e h æ c te la p r o m e b a n t u r , e r a t i n g e n s a b a c u s , p o c u li s c a p a c isfim is & prae a ltis c r a t e r i b u s o n u f t u s in m e d i o q u e a u l æ c o n f t i t u t u s , infinita f a m u l o r u m m u l t i t u d i n e f e p t u s . P o f t f u b la ta s d a p e s c h o reae d u tta e funt. L e g a t u s ad h o r a m q u i n t a m m a t u t i n a m faftidiofo fp e & a c u lo fe fa tia v it a). A n . 1636 d. 24 J u n . c e le b ra ta e f u n t nuptiae Johannis Oxenftierna in T e m p l o U r b is S t o c k h o l m e n f i s p r i m a r i o , p ra e fe n te u t r a q u e R e g i n a, n u l l a q u e t u m h a b ita c o n c io v e fp e r tin a . S u b ipfa c o p u l a t i o n e p ile u s fponfi f u r t o e v a n u i t c u m fafcia, q u æ p lu- r i u m m ille t h a l e r o r u m im p e r ia liu m æ f t i m a b a t u r bj. Ipfa v e r o fo le m n ia h a b it a in d o m a S o c r u s Ebbæ Lejonhuf- vud c) . E o d e m a n n o Scheringius Roftnhane b a l n e u m p r i m u m c u m n o b ilib u s f r e q u e n t a v i t , q u o s dein| fuo in ho- fpitio c o n v iv i o e x c e p i t. D . w Jul. n u p t i a s c e l e b r a v i t c u rn M argareta Sparve , p r æ f e n t i b u s C o m i t i b u s P a l a t i n i s, P r i n c i p i b u s , S e n a t o r i b u s R e g n i a t q u e n o b iliu m p lu rim is. Claudius Flnmming ipfius e r a t P ra ec o . S o l e n n i p o m p a e x lio fp itio in d o m u m C a n c e lla rii d e d u & u s e f t , i n d e q u e in T e m p l u m , ubi c o p u la b a n tu r . T e r t i o die p o f t c o e n a m n o v a n u p t a e x C a n c e lla rii C o n j u g e a liis q u e n o b iliu m u x o r ib u s & filiabus d e d u f t a eft in a r c e m f u o q u e in c u b ic u lo r e l i f t a d j. L a n c e a , q u a e , c u m d a r e t u r d o n u m m a t u t i n a l e , p r o -
tx) Ogerii iter p. iS5* J ac' Rùdbeckii Annal.
c) Ny* Sv, Biblioth. 2. 58^. d) Nya Sv. Biblioth. 2* 588.
p r o j i c ie b a tu r , e r a t I X ulnas lo n ga cu m cufpide a u ro vel a r g e n t o o b d u & a & p a n n o varii coloris L u ln aru m (Car»
tekj. Q u i eam e x p lebe fuftulit, X vel X II thaleros im*
p e r ia le s p r æ m ii loco o b tin u it e). A n n o vero 1644 *J. 17 D e c . r e g i o ed ifto f ) p i o h ib e b a n tu r Sponfalia, B alneatio- n e s > p o ft n u p tias co m isfationes, folennes pompae. M a- t n ti n a l is d o n i cu m lancea proclam atio fola perm ittebatur.
Q u i c o n t r a fa c e re t multae C C thaler, arg ent, ad palatium e q u e f t r e a tq u e C ad p roxiuaum X e nodochium reu s cen- f e b a t u r .
é) Gagneri Sv. Magaz. 4:0.
f ) v. Stiernmaa. Occ, och Corom, Fôrordn» V. 2. p. 388*
T h e f e s.
L
Q iiom odo fin t ope pyxidis nautica, Secuto demum X I V , ut fe rtu r, inventa, detegi potuerint Infula Fortunata L X X millia- ribus a littore Hifpanico, X X ab Africano; nec non Islandia C X X a Trondhemia & Gronlandia L X ab Islandia dißanm tes; adhuc inter problemata eft referendum.
II.
Plura menimenta litteraria gens prifiina Island orum poße- ritati reliquit, quam ulla ejusdem a v i in Europa alia.
III.
Teflantur hac, Poefeos & hifloriarum ftndia in disfita hac terra longis, quibus alia negotia obire non licuerit, noïïibus in
colarum labores fuisfe dicatos.
IV.
Innumera fcilicet, quibus reliqua Septentrionis regiones p r e mebantur , mala fugientibus prabuit afylum.
V.
Quod quo magis exculta fu erit lingua, eo minus Grammati
cis adftringitur reculis, documento efi, quod exulaverint e nojlra, p ra te r Genetivum, omnes cafus obliqui, numerus dualis, cetera,
a majoribns noßris accurate obfervata.
VI.
Quam vim in téioma gentis mutandum exerceant tempus at que imperii diverßtas, loquitur, qua inter veterem & kodier•
num Septentrionis fermonem obtinet, differentia, tanta, nt illum, p ra te r eruditos, nemo jam posßt intelligere.