I t
D I S S E R T A T I &
D E
H A E M O R R H O E A
Q U A M ,V E N I A E X P E R
.ORD
.M ED . UPSAL.
P R Æ S I D E
JO H. GUST. ACREL,
M. D. M E D . T H E O R E T . E T P R A C T I C E S . P R O F . REG. E T ORD. R E G . A C A D . S C I E N T . HOLM. A T Q U E SOC. S C I E N T . U P S . M E M B R O , CET. P R O G R A D U D O C T O R I S P U B L I C Æ D E F E A T C E N S U R ÆC A R O L U S Z E T T E R S T R Ö M ,
S T I P E N D I A R I O S R E G I U S , J K M T L A N D U S .I N A U D I T . G U S T . MAJ. D . X III M AJI M D C C X C V U . H O R I S A . E T
t.
M E R I D I E M S O L I T I S .U P S A L I Æ ,
I N
S A C R A M R E G I A M M A J E S T A T E M
SPECTATÆ
EXPERlENTiSSIMO
a t q u eD O M I N O
HENRICO GAHN,
M E D . D O C T . A S S E S S « R E G . C O L L * M E D . R E G . A C A D . S C I E N T . H O L M . M E M B R O , C E T . S. P. D . C a r o l u s Z e t t e h s t r Ô m . “ % y « « V ' ^ • v 9 ' M t i r « \ » V ' t a Ÿ r T *, i • • *C um felicem me p r ce die are / o l e o , quod tu a receptu s d o m o , inter mo d e ra n d a filio ru m tu oru m f i u d i a , Tuo , ip f e , moderamine Pceonia a rte i n i t i a t u s , Tuoque f a v o r e p r o r f u s fin g u la r i erem u s, optrce meae qua- liscumque f r u f t us p ercep erim u berrim os; tu m vero felicisfimum exifli- m a b o y fi D isferta tion em h an c, Tibi f a e r a m , publicum g r a t i s fimi animi n u i indicem repu ta re d i g n e r i s , fi caris fima Tibi p ig n o r a litteris in- f i i t u e r e p ergen do illis adeo f i m uttlis & P aren tibu s acceptus atque in id intenfisfime incumbam , fi ta n ta d e n iq u e , quantam magnitudo a n im i t u a, tua f i d e s , tua dofitrina m e r e t u r , p ro /p e rito te Te p e r f r u i
quam diutisfime vid ere mihi liceat.
E v e r g e t a O p t i m e , mo defla obfervantia ju ve n e m cum m axim e deceat t non Tuas v i r t u t e s , non animum excelfum ru d i a ttin g a m f i i l o , f e d tamen — de f i d e r a t is fim i A m i c i Tui v e r b a ufurpem —
Skall min f&rkjufta kinfla följa D it ja g
ej
följer m ed min röil.D E
H A E M O R R H O E A .
R
e l i qu ar u m Scientiarum in m o r e m Medicina ab ipfii incunabulis ad e u m , q u e m j a m t e n e t , perfe&ionisg r a d u m e u n d o , fubduft is p r i m u m e m a n ca adhuc <
5
t n o n fufficiente exp er ie nt ia calculis, m u l t u m haud r a r o d e viad e c l i n a v i t , liquidem cum p l u r e s , naturae licet diverfisfimae, m o r b i , q u a n u a m t a m e n o b l i m i l i t u d i n e m , in haud l e v e m o r t a l i u m d a m n u m , e o d e m n o m i n e fu e ru nt c o m p r e h e n - fi, t u m e m o r b i s alter inter fe diverlis alterius t a n t u m S y m p t o m a habitus eft. Sic c op io f am f angvinis q u a m c u n que p l e n i o r i alveo fluentis, effufionem, vetuftislimi, qui fanandi Scientiam c o l u e r u n t , a u c t o r e s , H a m o r r h a g i a m g e ne rali n o m i n e n u n c u p a n t , quo vocabulo H i p p o c r a t e s , p a
r e n s ille Me dic inae , fenfu t a n tu m f t r i f t i o r i , licet e xp res - fe n o n a d j e c e r i t , e x q u o e v a c u e t u r m e m b r o , ad d e n o t a n d u m illud pro fl uv ium c r u o r i s , q u o d ex naribus p r o v e n i t , u t i t u r , ac H œ m o r r b o i s ejusdem l i c e t, d e r i v a t i o n e m fi p e r f p e x e r i s , fignificatus p r o illa, qua fangvis ftillatim e x i t , fluxione fumicur a ) .
N u n c v e r o t e m po r i s M e d i c i , p e r f e f t i o r e h u j u s m o d i p r o f l u v i o r u m , variis c o r p o r i s partibus vi internae cujus- da m causfae p r o r u m p e n t i u m , c o g n i t i o ne adquifita, u n ic ui q u e , q u o facilius d i g n o f c a n t u r , n o n p r o p r i u m f o l u m , l o cum i n d o l e m v e fluxus adcuratius a liquanto e x p r e s f u r u m , d e d e r e n o m e n , v e r u m dif tinf ta e t i a m , quae f e q u u n t u r , g e n e r a O r d i n i s , Profluvia f a n g v i n i s c o n t i n e n t i s , pe rt
ra-A
Clarunt, n i m i r u m
Epi ft axis, Hœmopto'ê,
Hœmoptyfts b )
,Het
matemeßs,
Hœmaturefis ,
Menorrhagia,
Hœm atidtofis
H a a r t -M A N N i ,
Hxmaropedeßs
V o g e l i i , &Hœmorrbois d e n i q u e (ub
q u o n o m i n e fangvinis p e r a n u m prof luvium intelligitur. H is v e r o alius q ù o q u e , uri nos c r e d i m u s , a d j u n g e n d u s eft m o r b u s , cujus cafus, p r a x i q u a n t u m v i s licet M e d i c æ rarius o b v e n i a n t , a fidis t a m e n m o r b o r u m obfe rva tor ibus ita fufficienter litteris funt m a n d a t i , ut g e n i u m i n d e &
causfas in quibusque ab aliis, illius fpeciem prae fe f e r e n t ib us , di f f e r at , d i f e e r n e r e valeamus. In h o c urpote m o r b o n o i v varii folum g e n e r i s effluvia f a n g v i n i s u n o eo d e m q u e t e m p o r e fimul a p p a r e n t , fed praeterea etiam col lectiones f angvineas fub cuticula in maculas m o d o m a j o
res m i n o r e s v e , m o d o in veficulas crasfo n i g r o q u e u b e res c r u o r e , parietibus disruptis effluente, faciem petechiis
d u m t a x a t ceterum i m m u n e m , æque f r e q u e n t e r o blide ntes ac reliquam c o r p o r i s fuperficiem , p e r vafa cutanea f o r matas videre licet Et h æ c f y m p t o m a t a fi qua febris c o m i t e t u r , ira levis eft,: ut veri v ide at ur fimile, auCtiorem, qualem fub æftu febri ii e x p e r i m u r , f angvini s i m p e t u m ne ut iq u am h o r u m p r o f l u v i o r u m esfe causfam. Singulari huic m o r b o & natura fua
&
p l e r i s q u e , quos n o v i m u s , cafibus m i n i m e q u i d e m Temper exitialis exitus j u d i c a n d o , at ipfo adfpeCtu & r ari tat e n o n l e ve m t e r r o r e m fui i n j i cienti , n o m e n
morbi Hœmorrbagici muciitufi
B e h r e n s p r i m u s i m p o f u i t , quo illum poftea W e k l h o f f , W i c h m a n ,
B a n g , R o g e r t , G u l b r a n d ufurpant. A. G r a f f - c ) &.
F e r
-b) Hœmopto'ê & H œ m optyfis a recer.tioribus etiam A uftorîlîps haud raro confunduntur. Q u o d fi in diaonofi & cura m o r b i , u tr u m fangvis ex c ru e n ta to o re i n t e r n o , fpu to ru m infiar ejicia tu r, an tusfi ex trach e a vel p ulm one t r a h a t u r , non perinde esfe q u e a t , p r o f e f to utrum- q u e m orbum fecundum V o g e l , fuo d e n o ta n d u m esfe n o m in e autuma-
mus. P r ce left. A ta i. %. 2 6 5 , 26g.
c ) In Disfertatione de P e te c h iis fine F e h r e , G o ttin g i æ 1775 > cu*
D t Hæmorrhœa.
3
F e r r i s p e t ec h iæ fine febre ; a Jo e r d e n s miculae fangvi-
n e æ , a R a y m a n n petechiæ m e n d ac e s : a B o é n n e k e n H æ -
m o r r h a g i æ & puftulæ petechiis a n a l o g æ : a S c h e d w i n F e
bris i n t e r m i t t e n s Petechialis: a F o w l e r H æ m o r r h a g i æ
f c or b u t i c æ : a D u n c a n Petechianofos
1
. H æ m o r r h œ a , abA d a i r H æ m o r r h œ a petechialis & fie p o r r o appellatur.
Q u a m v i s re v er a minoris eft m o m e n t i , q u o n o m i n e a d v e r f a quaedam v al et udo i n f i g n i a t u r , m o d o bene digno- fcatur ac cito c e r t o q u e d e p el l a t u r , ar ut cerro t a m e n o r
dine arque d e n o m i n a t i o n e , m o r b i naruræ r e f p o n d e n t e , ne cum aliis c o n f u n d a t u r , fcientias fyftematice tractaturis o- pus e f t , & c um plurima n o m i n u m p r o x i m e allatorum p a r - tirn v i d e n t u r falfa, ut Petechiæ e x e m p l o f u n t , pa rt im ju- fto f p e c i a l i o r a , ut rnaculæ, q u a n d o fangvinis q u i d e m p r o fluvia, q u æ ipfam esfenriam m o r b i c o n f t i t u u n t , ideoque
m a j o r e m ac cutis c o n f p u r c a t i o , (ibi M e d e n t i s a r r o g a n t a t t e n t i o n e m , f e m p e r huic m o r b o a d f u n t , ita e re d u x i
mus c o n v e n i e n t i u s q u o d d a m n o m e n in ufiim r e c i p e r e , ideoque nob is vocabulum H æ m o r r h o e a , quod p r i m u m ,
quod nos f c i m u s , a D u n c a n fuit r e c e p t u m , m o r b o m i
nus vulgari vifum eft c o n v e n i e n t i s f i m u m h u i c , quem , fpe mitioris cenfurae, urpote n o n feriptoris g l o r i o l a m f e l l a n tes fed almae hujus Academiae l e g i b u s , . f p e c i m e n q u o d dam j u b e n t i b u s , folum o b t e m p e r a t u r i , p e rf er i be re , q u a n tum p o r e f t , ft ude bimu s, fic ur p r i m u m q u i d e m , in q u a n tum perfpicuitas tulerit p r e s f a s , t o t hujus m o rb i Hifto-
rias a d f e r a m u s , qu ot i nvenir e adfidua, quam t e m p o r i s & facultatis ratio p e r m i f e r i t , hujus rei inveftigatione p o t u e rimus & t u m , quantul um judicare postimus, n a t u r a m & cur ati onem m o r b i explicemus.
>*
H I S T O R I A E M O R B O R U M :
H I S T . I . B e h r e n s
de
m
O p . W e r l h o f f i 6 a 4 ,
V i r ad L a n n u m v e r g e n s , a n i m o t e n e r r i m o , ita ad curas follicitudinesque p r o n u s , ut nihil f u p r a ; i n i r e q u e n - t e r t a m e n p e r vitam æg rot aver ar .
M o r b u s inc epit m o l i m i n e h a e m o r r h o i d a r i o , f e b r e ca- t a r r h a l i , h y p o c h o n d r i a f i , infigni m e m b r o r u m lasfitudine, n e c n o n a n i m o ad
iracundiam
pr ocliviori. L e n i r i cum ali quo m o d o v i d e r e n t u r f y m p t o m a t a h y p o c h o n a r i a c a , o b o r t o i n c e n d i o , haudleviter ter*are perculfus, in g r a v i o
r a i nc ideba t mala. L a n g v e f c e b a t e n im l e n t e: varicibusani m o x f luentibus, f u p p ur an t ib u s d e i n , i n f e f t a b a r u r , ex qu ibus c um fa&a esfet fiftula, a C h i r u r g o cultri ope a p e r t a , m a g n a f e qu eb at ur h æ m o r r h a g i a .
Macula nigra
altera luce conf pi ci eba nt ur ab u t r o q u e latere l in gva e , nec n o n in b r a c h i i s , cruribus: g i n g i v æ c r u e n t a n t u r , f a n g vi n e c o n g r u m a r o .Epiflaxis
c o n t i n u a f a n g v i n e f e ro fo linteamenta vix tingente, vafculo v e r o e xceptus ftatim fatifcebat in gelatinam b r u n n e i c o l o r i s , cui p a r u m feri cum inierfperfls paucisfimis globulis fangvi- ne i s adnatabar.
Per emefin etiam fangvis prodiit.
T a n d e m epileptica accesfione c o r r i p i e b a t u r , & placidisflme e x f ti ng veba tur .H I S T . II.
excerpta eCommercio Noricovi de W e r l h o f f i
Op.
7 4 8 .Puella a d u l t a , r o b u f t a , menftruntionis t e m p o r e con- f v e t o , fine manifefta causfa incidebat in
Epiftaxin
i n g e n t e m , fangvi ne l i m p i d o , foetido, itemHatnatemefin f a n
g v i n e fpisfo n i g e r r i m o . A c c e d e b a n t flatimMacula in c o l
l o & b r a c h i i s , purpureae, violaceae, nigrae: a u g e b a n r u r cito n u m e r o & ambitu utriusque oculi t o t o , & nafi d o r -io
& cute circa os & m e n t u m , livido n i g r i c a n t e col ore. A c c e d e b a n t his fequemia f y m p t o m a t a : d e l i q u i a , e x t r e m o r u m p e r f r i g e r a t i o , pulfu p a r v o , frequenrisiimoCorticis pcruv. ufu fubftitit e o d e m die epiflaxis, r e l i
qua,qua. M a c u l æ una cum livore faciei fenfim e v a n u e r u n t d i e feprimo & in g ra ti am cum priftina fanitate rediit aegra.
H I S T . IIT. W i c h m a n n
in Not, ad fupenorem Cajum /.
c.
Infantem
V a n n o r u m v i d i t , e x a n t h e m a t e l a b o r a n t e m , p e r f e & e t a l e , q u a l e , juxta W e r l h o f f i u m in variolis maloo m i n e fefe i mmi fc er e folet
d).
M o r b o a d j u n g e b a t u r , v i r i um d e j e & i o n e , c e p b a l a g i a , v o m i t u , tusficula.
Maculæ e r a n t irregularis f i g u r æ , r a r o lentis m a g n i
t u d i n e m e x c e d e n t e s coloris c i n n a b a r i n i , paucæ p u r p u r e i , e x t r e m i t a t e s i nf eri or es, d o r f u m , collum o bf ide nt es , intra 21 dies evanefcentes.Nares &
Os
i n t e r initia m o r b i , ex i n c er to font efangvine
confpurcata. Altera vice r e g r e d i e b a t u r m o r b u spoft fex h e b d o m a d a s , fub curfu v a r i o l a r u m absque ullo vitæ discrimine.
Cura inftituebatur C o r t i c e k i n k i n æ , acidis mineral.
H I S T . ÏV. JoH. A d . R a y m a n n i
Petechiammmendacium
H iß on a
,earumque a finceris dijfei entia. P i de ASla Acad.
C a f Nat. Cariof. Fol. IX Qbf. XXI.
P u e r vix f e pr en ni s, v e g e t u s , f l o r i d u s , t en er ior i s licet conftitutionis, T e r t i a n a vernali c o r r e p t u s ; fuperatis v e r o V I I p a r o x y s m i s , in febrem r e m i t t e n t e m i nci di t, una cum d o l o r e h y p o c h o n d r i i finiftri.
Maculæ tum in c o n f p e & u m v e n e r u n t , lenticulas ae
q u a n t e s , n i g r æ , in c r u r i b u s potisflmum , brachiis <Sc a b d o m i n e fparfim.Epißaxis
f u p e r v e n i t , q uæ initio m o d i c a , altero jam die n o n t am flillare q u a m p l e n o r i v u l oma-. A 3
na-d ) N o n fatis c onf i â t e j u s mo d i in variolis m a c u l a s , quae P etechias
asfim ilant, f e mp e r mali o m i n i s e s f e , Cei. P ræ fes illas in variolis dis
cretis adesfe fæ pe v i d i t ; ma c u l a s veroN, q u æ p r o p rie h u n c m o r b u m
c o n ftitu u n t, f e m e l folum m odo in variolis aegritudinem m o r t e finienti b u s , obfervavit. Vide S c h e d w i j v H iß .f e ' o r , in te r m . petech. p . 8 . n.c;
n a r e , v i d e b a t u r , fangvine p r i m u m q u i d e m f i n e e f o , po- ftea ferofo.
Gingtvce cruentantur.
Heematemefts f a n g v i n e , loturam carnium r e f c r e n r e ,
jjrumis, a g m e n claufit m a l o r u m , fciîicer æ g e r vi s, t r i h o r i o a b h i n c placide fomno o b d o r m i v i t pe rpet uo .H I S T . V. B a l m .
Journal de Medicine, Chirurgie
c7
Phar
macie Janvier
—Mars 1786
Tome L X
1
1
.
Vide R i c h t l r i
Chirurgifcbe Bibliothek X I Band.
68»V i r g o fub ipfo menftruationis ftadio
perterrefaffa
p e r X h e b d o m a d a s bene fe habuit; d o n e c i no p i n a t o Ce- p h a l a g i a , caloribus vagis,epißaxit bcemoptyfi
& d e l i r i o , fubito c o r r i p i e b a t u r : cito t amen ab his fanata fuir. Poftmotum corporis vthementiorem
inasfvetum , p r i m u m t o r m i na v e nt r is & d y f e n r e r i a m c r u e n t a m perpesfa eft, u n i v e r - falis de ind ebamorrbagia
, ex oculis, a u r i b u s , labiis, g i n g i v i s , nar ibus, m a m m i s , u m b i l i c o , genitalibus, a n o , ut & ex apicibus d i g i t o r u m infequebatur & tantam f angvi- nis ja£turam fuftinuit. Orificia vel aperturae pe r q u a s e r u o r m a n a r e t , i n v e n i e b a n t u r nullae, fed t a n tu m pun£ta n i g r a , quafi fuggillationes adfuere. M e n f t r u a r e d i e r u n t ; vires c o r p o r i s haud fia£tæ erant.Cura La£liciniis abfoluta fuit.
H I S T . V I . R e i l
Memorabilia Clinicorum Med.
PraBico-rum V.
1
. Fafciculus
/.V i r X X V I I a n n o r u m a g e n s , fanus, poft i n d o m i t a m
iracundiam
lasfitudinem c o r p o r i s inf ign em p e r f e n t i i t , & v e n a m p e r t u n d i jusfit.Maculet paullo poft p e r t o t a m c o r p o r i s fuperficiem in
veficulas e l e v a b a n t u r , p i f o r u m m a g n i t u d i n e , c r u o r e n i g r o repletas: ut etiam ex toto oris i n t e r n i c a v o fangvis n i g e r r i m u s fine tusfi vel v o m i t u profiliebat. Æ g e r c e t e r u m fanus cibum appetit. T e r t i a a m o r b i initio die g r a -interfperfis £v i o r a f y m p t o m a t a in c o n f p e f t u m v e n e r u n t , ut
Hamopty
-fis y H am aturia
,deje&iones cruenta, quæ o m n i a etiam infe-
quenti die inligniter a u g e b a n t u r & quinta luce apople&i-co infultu occubuit.
Curûy Cort. P e r u v i a n o , acid, m i n e r a l i b u s , fruftra ten*
tara.H
1
ST. VIT. B a n gSe le ft a D iarii Nofocomii Reg. Hafnien-
fis T.
1
. p. 58.
Juvenis X X V a n n o r u m , p o d 8 dies d o l o r e g e n u u m f p o n t e d i m i n u t o ,
bamorrbagia ex o r e , & , ut aegro v i d e
b a t u r , e palato f u p e r v e n i t , f a n g v i n e p u r o , nec fcetido,nec male fapido : limul
Maculat, n u m e r o f æ , lividae, perechiis m a j o r e s , p r i
m u m in locis c o r p o r i s re£tis, tertio dein die in facie & manibus a p p ar u er an t . V e n a m libi fecandam c u r a v i t : acido virrioli largirer ufus fuir. Pulfus haut celer fed ele« varus in reliquis bene fe habens æ g e r .
Sanabatur
Decocîo K inkina
, acido Vitrioli j u n £ l o ; in tra octiduum maculae difparuerunr.H I S T . V l i r . B a n g
Selecla Diarii X o f R. H. ibid
76
.
Juvenis XXI annos n at us , N o l o c o m i u m a d v e n i t , I - £tero laborans, una cum debilitate indies adau£la & fla- tu febriii, fcilicet c e p h a l a g i a , (iri, a n o r e x i a , æftu^ l i n g v a f o r d i d a , absque ta men o m n i dolore h y p o c h o n d r i i dextri.
Surrexit t a n d e m d o l o r cardiæ fixus i n t e r tusficndum vel in fp i ra nd um g r a v i o r fa£lus. Sangvis e ve na misfus crasfam c r u d a m gelarinofam fpe£tandum p r æ b u i t : alvus p a r u m laxa, urina c r o c e a ; pulfus c el e r, t e n f u s ; debilitas inlignis. Fa&is. iterum venar* fe£lionibus d u a b u s , fangvis eadem c ru da gelatinofa o b t e i l u s erar. V i g e f i m o ab in- coaro m o r b o d i e , cum j a m , m a x i m a m debilitarem fi ex c e p e r i s , o m n i a in melius murari v i d e r e n t u r rusfis o b o r i t u r
Jputis fangvineisy
limul ac f angvi nis p r o f l u v i u m p a r tiranar mm y
pa rt imoris ; & paullo p o d
M
a-Macula liv id a
, pasfim in c o r p o r e , t a n d e m etiam in facie a p p ar e nt , Sangvis ex o re & naribus i ndefinenter ftiilar: unica emefis ma ter ia m f a n g v i n e a m b r u n n e i coloris traxit,D e c o c t o C o r t . P e r uv . acid. Vitrioli m i x t o fanatus ae g e r fuit.
H I S T . IX. J. P h R o g e r t
Obfervatio de Morbo Maculofo
Hamorrbagicc in ASlis Reg. Societatis Medica Hafnienf. T.
I
184V i r g o X X I I a n n o r u m , habitu corporis t e n e r i o r i , ani m o valde mobili & in
iram
pr oc liv is fimo, c e p h a l a g i a ,epißaxi & O p h t h a l m i i s o b n o x i a , b ene t a m e n m e n f t r u a t a ,
faltando multum incaluisfet & iteratis v ic i b u s , ut æftum r e p r i m e r e t f r i g i d o aeri fefe expofuit. H i n c p r i m u m m o - lelta tusfis & i nordinarus m e n f t r u o r u m fluxus p e r tresmenfes f e q u e b a n t u r , hic v e r o in m e n o r r h a g i a m d e i n , una cum infigni c ephal agia, anxietate & l i p o t h y m i i s p e r m u t a
batur. Al tero d i e , in c o nf pe£t um v e n e r u n t
HeficuU) labia oris
,linguam
,gingivas o b f i d e n t e s , cru-
or e r e p l e t æ , quibus levisfitno attaftu r u p t i s , multum lan-g v i n i s manabat.Epißaxis i t e m , & tusfis coagulatos g r u m o s traxit
fangvineos. U r i n a crasfa ad n i g r e d i n e m « v e r g e n s .Macula rubra m a j o r e s , in facie, t r u n c o , e x t r e m i t a
tibus poft paucos dies nigrefcentes. N e c o c u l o r u m c o n j u n c t i v a e xper s erat macularum.* Sangvis t a m e veficis r u p t i s , quam e feCla v e n a , q u o a d c olor em & c o n f i d e n t i a m , fano fimilis fuit.
Cura C o r t i c e K i n k i n æ , acido Vi tr io li , C o c h l e a r i a ,
Infufo Malti abfoluta f u it , aegra a n i m o & c o r p o r e vigens.H I S T . X. J. F. B o e n n e k e n
De Hamorrbagiis atquc <k
Puflulis
,qua Petecbiis analoga,
funul cum Hamorrbagiis in
variis
De Hœmoribaa.
9variis corporis locis eruperunt,
in Franktfebe Samlung :
vide
Comment, de Reb. in Sc. Nat. & Med. geftis. Fol.. F I.
430.F e m i n a r o b u f t a, X X Ï a n n o s a g e n s , vi&ui d u r o labo- r i b u s q u e asfveta, g r a v i d a , a p o t u fr i g id o i n t e r labores & f u d o r e s refrigerata.
Epifiaxi
v e h e m e n t i t e n t a b a t u r , fimul cumPuftulis
i n n u m e r i s , l i v i d i s , p e r tot a m c o r p o r i s fuper- ficiem confpicuis t a n d e m q u e f p o n t e e v a n e f e en tib u s, quae que f y m p t o m a t a intra q u a d r i e n n i u m tribus vicibus r e d i e runt.Q u a r t u m r e v e r t i t u r m o r b u s , a p o t u f r i g i d o , i n t e r f u d a n d u m , calenre c o r p o r e , fumto. G r a v i u s t u m fa &um
m a l u m ,
Epifiaxi
i n g e n t i , c r uentatione g i n g i v a r u m ,. m e n o r r h a g i a , alvi d ej eft ion e g r u m o f a , fangvinea.Puflults
in cute e ruptis m a j o r i b u s , f a n g v i n e m p u r u m f und en ti bus r u b r i s , lividis, o b f c u r e brunneis.llaniorrbœam
h a n c p e r X dies d u r a v i t , fra£lis infig- n l t e r c o r p o r i s v i r i b u s , aegra pa llida, cedemate p e d u m vexata.
Sanata fuit fpiritu p o l y c h r e f t o G l u t t o n i .
H I S T . XI. J. F. B o e n n e k e n
locis citatis p. 432.
Puerulus II a n n o r u m natus, incidit in fluxum fangvi-nis ex o r e & a u r ib u s , fequentibus f y m p t o m a t i b u s jundlum : a p r æ g r e s f a feabie cruftæ ficcæ c o n f p i c i e b a n r u r , q u a r u m fingulam m a r g o c i n g e b a t , q u a r t a m digiti p a r t e m Jatus, cTuore efrufo ii n £ tu s , & ex ipfis eruitis, fangvis r u b e r floridus tranfudavit.
Pufiula nigrœ,
innume rae, q u a r u m plures f p o n t e r u ptae f a n g v inem f u n d e n t e s , t o t a m c u t e m obfidebant.Pe r
alvum eruor niger, g r u m o f u s ejiciebatur: c o nti nu i
ejulatus & illacrimatio haemorrhagias adhuc magisauge-Puflularum
quaedam per V d ie s , immo aliquaedius cuti infidentes r u p t æ , poft fex h e b d o m a d a s cruorem n i g r u m e m i r t e r e ad hue n o n defierunt. L e u c o p h l e g m a tico t u m o r e c o r p u s t o t u m ambiebat. Senfim v i r es colle- x i t , & fanatus.
Ca us fa m m o r b i , q u o d p u e r o p o t a n d u m d e d e r i n t cere- vifiam c u m radice armoracise c o & a m , aeeufant Parentes
H I S T . XII, S a m u e l F e k r i s : A
Cafe o f Petechia fine je-
Ire
.Vide Medical Ohjervations F o l
/. 79.In puella V U a n n o r u m fana, e x i n o p i n a t o obfervra- b a n t u r
Macula extremitates inf erior es p r i m u m obfidenres,
paullo v e r o p o l l , p e r t o t u m c o r p us & faciem i p f a m di- f p e r f æ , l i v i d æ , magnae, aliquantulum p r o m i n e n t e s quafi ex effufo & coagulato f a n g v i n e in tèla cellulari c onf i de rent,.E pißaxts
, f îmtit ac cruentatio- oris fub f o m n o . Poft aliquot dies Ma cul æ in l i n g u a , g i n g i v i s & in Sclerotica oculi in c o n f p e é t u m v e n e r u n t : fauces e r a n t t u m e f a £ h r , tonfillæ lividæ & ruptæ u n d : fangvis n i g e r c o a g u l a t u s , quafi ex ulcere mali mo ri s t r a n f u d a t . U r i n a c o l o r e r u b r o & quafi m u l t o f a n g v i n e mixto. Pulfus c e l e r , depres- fus. Q u i n t o die vibices n u m e r o au£læ.Senfim M a cu l æ & vibices d i f p a r u e r u n t a d e o u t XIII die in f an it at e m o m n i a f i n i r e n t u r , beneficio C o r t . peru-
viani.
H I S T . XIII. z a r d : C a z h l l e s
de Hamorrbngiis variis
Journal de Medicine
,Chirurgie Ef Pharm
T. X X / F. vide
Comment.
de Reb. in Sc. N. Ef Medie. T. X V I p. 77.
P u e r o f t e n n i S j e
Timore
i n f e b r e m e x a n t h e m a t i c a mi n c i d e n s , r e d di t f a n g v i n e m e n a f o , o r e , oculis quoties i r a f e e r e t u r . Poft X X I V h o r a s , Metaftafes f a n g vinis in lumbis & r e g i o n e epigaf tr ica ortae funt.
H I S T . X I V . C h r i s t . F. Jo e r d g n s
Macula fangvinea in
ASl. Acad. hl dt. Cur. Pol. VU. p
. 387*P u e r X a n n o r u m , v e g e t u s , mor bi lios facile fuftinuit. P e r X I V dies o p t i m a f r u e b a t u r d o n e c absque e r r o r e n o t a b i l i , l a b o r a r e coepit c r u e n t a t i o n e g i n g i v a r u m , q u a m e x c i p i e b a t
epiftaxis
v e h e m e n s ,bœmatemefi
jun£ta.D u r a n t e ü u x u p r o d i e r e
Macula fangvinea
i n t o t a c o r p o r i s p e r i p h e r i a . P u e r u m pallidum & e x f a n g v e m , m o r - tique p r o x i m u m f a n a v i r , i n t e r alia, T i n & u r a C or ti c is Pe* ruviani.E u n d e m m o r b u m ter o b f e r v a v i t laudatus A u & o r , f c t - licet p u e r & puella poft variolas fuperat as e o d e m affli£li fuere. T e r t i a vice in mul iere X X X a n n o r u m v i d i t q u a r ta p u er p er ii h e b d o m a d e , haemorrhagiis U te r i & n a r i u m v e h e m e n t i s l i r n i s ,
maculis
fangvinei s t otum c o r p u s obli d e n t i b u s , l a b o r a n t e , ronicis & acidis fanara.I l I S T . X V . J o h . S i g f r . S c u e d w i n
Difertatio Gradual,
i l i flor tam febris intermittentis Petecbiahs exhibens. Up [a lia
*7 9 3
-P u e l l a IX a n n o s n a t a , t e n er i o r i c o r p o r i s h a b i t u , fu- perata febre t e rt i a n a v e r n a l i , bene fe habens. P r i m u m l a n g v i d a , triftis, d e i n febriens
colarem
o b f e r v a v i t v a r i e g a t u m in facie, collo & p e c t o r e , qui cito inmaculas rU'
bras
numerofisiiinas m u r a b a t u r . T e r t i a dieeptftaxin
f u ftinuit copiofam difficulter liftendam.Macula
q u æ d a m in m a g n a s fugillationes praecipue circa oculos & in facie c o i e r u n t : reliquæ tam in facie, q ua m in fuperficie t r u n c i & a r t u u m invcftculas
e le va n tu r p u r o & atro f a n g v i n e plenas. Æ g r a m abbamorrbagia
p e r nares fere exhau- f t a m , febri eriam T e r t i a n æ t y p u m fervante va lde affli- f t a m ,Cortex Kinkina
& acida mi ner alia ex orci faucibus cito r e v o c a r u n t . Poft a n n u m i n t e g r u m e o d e m m a l o , m i tiori t a m e n laboravit.O b f . a r t e m faltandi e d i f c e n d o , in ludo faltatorio pri m u m r a o r b o c o r r e p r a m esfe,
H I S T . X V I . T h . F o w l s r
\Cafe of a ßngular and alar
ming concurrencé of Scorbutic Hcemorrbagies terminating fa
vourably. In
D u n c a nMed. Commentaries Dec, II. Vol. IP,
p.
2 9.
F e m i n a X X V M I an n o s n a t a , fe d e n ta ria, melanchoii- c a levi laborans f e b r e , poft rres feptimanas d ep u lfa, ma n e , lapfis jam it erum binis h e b d o m a d ib u s , evigilans, la b i a , b r a c h ia , pe&us libi
maculis lividis
p i f o r u m m a g n i t u d i n e deturpara esfe videbat. Iftiusmodi M a c u l æ , quæ & n u m e r o f i o r e s fiebant & multum fangvinabanr, in gingivis q u o q u e a p p a r u e r u n t
bamnturia
atquecruenta alvi dejectio
ne jun£tæ.
H i n c far debilis. Pofi: IX dies una cum c ruentatio n e oris & anima foetida maculæ evanuerunt.
Cortex
p e r u vi anu s &. Elixir acid. Vitr. potisfimum ei faluti fuit.H I S T . X V I I . G u l b r a n d
de Morbo tnaculofo bcemorrbagi-
co
W e r l h o f f i iin delicatulo Vicenario objervato
Alia Soc.
Med. Hafn. 1779
bl. v. Comment in Sc.
N.
rc f Med.
Vol.
X X X i l p. 54.
S a n g v i n e m at rum & foetidum ex ore
Sc
p e £ lore co- p i o f e fluxisfe: collum p e f t u s&
d o r f u m parvulis atroru- b r i s , petechiis Ilmilibus, crura & femora majoribus,liv i
•dis maculis
obte&a fuisfe, viribus n o n proftratis, lingva h u m i d a p u r a ; pulfu molli, p a r v o p a r u m f r e q u e n ti: reli qua. M e t h o d u m antiphiogifticam fru ftran eam , segrumqueChina
Cortice c u m
Acido vitriolico
vix aliquot p e r dies in v i vi s c o n f e r v a n d u m . In c a d a v e r e nil nifi fuperficialem pofterioris partis p u l m o n i s dextri mortificationem r e p er- t a m fuisfe.Qui plures cafus, morbum hunc illuftrantes, defide*
r a t 5r a t , a de at e g r e g i u m T r a £ a t u m Cl.
J. A
d a m iR
a y m a n n ï\
Petecbiarum
, ut v o c a tMend actum H i dar i am in
Å&. A c ad*
Nat. Curio/ Vol. IX .
i n t e r e a v e r o m e m i n i s f e j u v a r , q u o d C. P e z o l d u s
O h
ferv. Chirurg. V I.
D o l æ u sE'pbemer. Nat. C. Dec. II. ann.
IV . ob/. 118.
ZwiNGERUsin A B . N. C. Vol.
11
. obj. 79»
W o l f f ius
ibid. Vol. V I
1
. cl/.
131. R o m b e r g i u sEpb. N .
C. Dec. H i. a m JX obf. 108 h a n c C o l l e â i o n e m cafuum e -
jus praecipue ditarint. Q u i d S a n t h e s o n circa h a n c r e mv i d e H e d i n
IVettenfknps bandhngav /01 Läkare T . i. Q u a r t
3* P*
33-E x prol ati s Hi ftor ii s ab O b f e r v a t o r i b u s r ecentior is tevi fide di gni s memoria? p r o d i t i s colligimus, h u n c mor* b u m g e n u s o m n i n o p r o p r i u m c o n f t i t u c r e , cujus c h a r a f t e r p r i m a r i u s eff:
Exanthemata /eu Eccbymata cut anca
,/angvinolenta
,to
tum corpus obfidentia una cum /angvinis pro/ufiombus variis,
Epiflnxi ut plurim um
,covjunSla,
cum vel fine /ebre.
A petechiis itaque e v i d e n t e r d if tingui tur
;
nam p r i m u m genius f e b r i s , q ua m illae c o m i t a n t u r , p l u r a fimul p r o d i t malae not æ f y m p t o m a t a , d e i n d e petechialia e x a n - r h e m a t a funt e x i g u a , nec a f p e r a , ne c p r o m i n e n t i a , m o r - fui pulicum fimillima, p e r t o t u m c o r p o r i s a m b i t u m , e x ceptis facie & manibus difperfa. I n h o c autem m o r b o lividae & nigrae maculae faciem & m a n u s p e r v a d u n tSc
veliculis crasfo c r u o r e d i d e n t i s l e v a t u r cuticula. Hift. I X , X , X I , X V . Perechiæ de c e t e r o p o f t pa ucos dies p l e r u m q u e fugaces e v a d u n t , fed hujus maculae ftationem o c cupatam firmiter t e n e n t e s v i x a nt e V I I vel I X d ie m»
quin etiam u l t r a , e v a n e f c u n t , c u m q u e ex i m p r o v i f o , n e c fine t e r r o r e ægrot i
Sc
a d f t a n t i u m , in c o n f p e f t u m v e n i u n t , idque quam p l u r i m u m fine n o r a b i l i , faltim g r a v i o r i ^ aegritudine praecedente, & contagii n e ullam q u i d e m fu-f p i c i o n e m i n j i c i u n t , nec aegris, nifi t e n e r i o r i s f u n t habb-!
tus auc fangvis v e h e m e n t i u s folito profilit , funefto exitu m i n i t a n t u r , t u m c onr ra ea Petechias in febribus perfecte malignis & contagiofis uc ansipitis & periculofi exitus l i g n u m c um inligni v i r i u m ja&ura apparent. C u m pere- chiis q u i d e m p r æ f è r t i m in febribus m a l i g n i s , i n t e r d u m j u n g i t u r epiftaxis, qua p a r c e & g u t t a t i m ftillat tenuis & vix coalefcens e r u o r fubrufi coloris: o m n i a mali ominis ligna. H i c aurem fangvis f e m p e r profluit ex aliqua c or poris p a r t e , p l e r u m q u e p e r n a r e s , at q u o q u e ex locis h a u d folitis, ut ex g i n g i v i s , ore interno^ lingua labiis, i m t n o ex veliculis ruptis u n a cum h æ m a t e m e f i , hæmatu- r i a , fluxu menftruali i n f ol ir o , vel j u n d t i m vel p e r vices, m a g n a fæpe q u a n t i t a t e , fed line p r æ f e n t a n e o v it æ discri m i n e , r emedi is faltem apris evitabili.
Febre« m a l i g n æ cum petechi is junffæ q u e m c u n q u e , ne robuftisfuno qu id e m e x c e p r o a g g r e d f p o s l u n t , ille v e r o , quem ttiio ligna mus t e g r o r infantes, debiles & c r e
brioribus animi morionibus f r a i t o s praefertim i nt ef l ar , ut e cafibus fupra allatis o p p i d o liquer; t a m e n n o n diffite m u r a d c u r a r i o r e i n , quæ in nonnullis e o r u m eft in delide- r i o , a t t e n t i o n e m praegresfarum aegrotationum r e q u i r i , fi uberius & certius quid de hac p a r t e p r o f e r r e t u r At f u t u ri t e m p o r i s O b f e r v a r o r e s , h o d i e r n i n e g l i g e n t i a m in p e r - v e f t i g a t i o o e , an aut q u i n a m p r æ c e s f e r i n t m o r b i p e r f p i - cientes, hoc deflderium i m p l e a n t , fperamus. A f c o r b u t o a d h uc magis abludit Haemorrhcea. Ilie n u n q u a m r e p e n t e f u p e r v e n i t fed multis p r æ f a g i r u r lignis a n t e q u a m in cute p r o d i t maculas fuas lividi & fubflavi c o lo r is , quae, ut ec- c h y m o f e s feu vibices, p a l m i m i n o r i s latitudini æ m u î æ , d o r f u m , f e m o r a & b r a c h i a , n o n v e r o faciem & m a n u s
occupant.
E t q ua mv is in e x t r e m o Scorbuti p r o f l u v i a fan-rvinis i n f l e n t , t a m e n nec t a m conftanter t a m q u e u n i v e r -
e corpus
p e r f l u u n t , n e c , q u a n d o a d f u n t , cito f i f t u n t u r ,c o r
c o r p o r i s puta conftirutio m u l t i m o d i s c o r r u p t a n o n tempo* ris v ef tjg io meliorefcit
e).
O m n e s de fcr ip to s cafus, £i jam c o n t e n d i m u s , con* clufiones inde du£tas eo c o n v e n i r e v i d e b i m u s , q u o d H æ - m o r r h œ a n o n careat aliqua f a l t e m fufpicione febris, etjam- 11 multoties plus mi nu sv e e v i d e n t i s , n u m q u a m v e r o ejus m o d i , q u o d etjam fupra m o n i m u s , u t effufïonum aut m a c u
l a r u m causfa h a b ea t u r ; d e i n d e q u o d
1. Causfa praedisponens i m p r i m i s exiftimanda fit c e r ta quaedam debilitas c o r p o r i s , live ab aegroti aetate, v i etius r a t i o n e , p r æ g r e s f a v a l e t u d i n e , an aliis rebus o r i g i n e m d u c a t ; Ita ex Hsrt. I l l , I V, I X , XI I , XI II, . X I V , X V . infantes p r æ f e r t i m , ex Hift. I , i V , V I I , V I I I , I X, X , XI V, X V , X V I , debiles F e m i n a s aut ex gravi aegro
t a t i o n e convalefcentes affligi v i d e m u s . E t q u o d
II. Causfæ Occafionales finr:
I G r a v i s labor aut alius c o r p o r i s nifus. Hift. V , I X , X , XV.
2. Subitum frigus c o r p o r i calenti a d m o tu m . H . IX, X,
y. An im i m o r u s , ut t e r r o r , ira. Hift. I, V , V I , IX, XIII.
Causiis Haemcrrhcese jam ita q u a l i t e r c u m q u e recen-f u i s , p e r c o n t a b i m u r , an ille m o r b u s conrecen-firecen-ftat in disrecen-folu* tione f angvinis putrida / ) , q u a m in febribus malignis velp u
-e ) Huic f-ent-entiæ adfiipulatur D u n c a n M edical Commentaries. T. I V . p. 66.
f ) Q uonhnn adhuc non a l i u d , q u o d rei n a t u r æ r e f p o n d e t , n om en
ufu fancitum e f i , vetus r e t i n u i m u s , ta n tu m nbeft u t a partibus e o r u m , qui trita de fangvinis putredine placita tueri p e r t e n t a n t , f ie m u s , u t p o tius p r o fite a m u r , nobis perfvafisfimum esfe h u ju s c e m o d i disfolutionem fangvinis putridam non exiftere posfe , fed, u t a Cei. Praefide rh p u blicis p ræ leftion ib us a c c e p i m u s , fequclas illi au I t e r i t a t i s quafi ufu ad- fcriptas ex alia causfa, infra ex p lic a n d a , esfe d ed u c en d as, Infiituti ra tio non finit huic rei i n h æ r e f c e r e , valde n o s j u v a t adcuratisfimis j a m c o m p e rtu m esfe periculis A d a m i S e y b e r t , q u æ in Disf, inaug.
cm
tridis & h æ m o r r h a g i a s
&
petechias p r o c r e a re M e d icam vu lgus di£litat. M a x i m u m q uod hunc in te r m o rb u m & f e b r iu m m a l ig n aru m S y m p t o m a t a , perfpicimus discrimenh a n c lirem m o x d ir im e re videtur
&
p r o b a r e f a n g v in em po tius fpisfefcere, quam tenuari, quod ipfum putredinem h u m o r u m praefertim denotare putaturg ).
F r æ terea q u o que S y m p r o m a t a , quæ peculiarem lftum corporis flatum, p u t r e d in is n o m i n e infignitum, fubfequi folent, ut infignis v i r iu m lapfus, pulfuum depresfio, diarrhœæ purridæ, ca- d a verofus fudoris & excretionum odor, non hic confpiciun- tur. Q u o d , o r e f a n g v i n a n t e , anima fœteat, non magis p u t r i d u m fangvinis flatum c o m m onftrat, quam omnes a- liae g i n g i v a r u m , lingvæ , faucium & c. n o x æ , q u æ , quod n e m i n e m fugiar, f e m p er putidum & olfa£lui mox adver- fum f c e t o r e m , r e d o l e n t , quibus minime gentium corru p t i o n e m fangvinis putridam comprobaveris. C i t a nec o p inata m o r b i accesfio, nulla peculiari falutis mutatione p r æ e u n te & fun&ionibus tam naturalibus, quam vitalibus illæfis, o p i n i o n e m n o flram , quod inter principia primat accesfionis repens immutatio flatus corporis exfliterir, quæ a fangvinis, ii qua d a tu r, degeneratione, non brevi p e r f ic ienda, a b h o r r e b i t , fulcire videtur.Q u u m itaque nulla eft r a t i o , cur c red am us, fangvi« nis disfolutionem esfe hujus morbi causfam p r o x i m a m , n o n , alia probabilior reflat, quam mutatio quaedam flatus v a f o r u m m i n i m o r u m , qua occafio fangvini datur e p i t h e
l i u m , ' L iv in g a n im a ls, Pkiladelphiœ i ? 9 3 , expofuit, fangvinem nec inedia
a ut viftu & potu putrefacto, neque putribus aut aliis rebus in venas i n j e & i s , putrefcere aut aliam qualitatis fuæ immutationem fubire. E t quam infelices n o s , temeritati genii noftri folute indulgentes, fi non ita liquorem vitalem rerum naturae A u ftor formasfet !
g ) S t r a c k de morbo cum Petechiis p. 2 8- p e r te n u is ille fangvis
eflr, neque facile quem admodum fanorum in placentam coit. Conf. H a l -
B e Hamorrheea,
17
l i u m , q u o f o l o , c o r p o r i s , cure v a c u æ , partes te£læ f u n r , p e r f r i n g e n d i , q u o f a & o , f a n g v i s perfiuir; qui v e r o , ubi curis e x i f t i t , colle£lus e p i d e r m i d e m Jevando in maculas vel veficulas, c r u o r e p l e n a s , abit. Haec peculiaris i m m u t a t i o , q uæ t a m multas e j u s d e m g e n e r i s profufiones creare v a l e t , p e n d e t , c r e d o , ab a r t e r i o l a r u m , fuperficiem cutis p e r r e p t a n t i u m , diminuta vi affluxui fangvinis refiftendi , iisque vel reflexione vel anaftomofi in venas muratis, il lum r e d u c e n d i , u n d e rupturae vel e xfudat iones eveniunt. D e b i l i t a t e m ad e j us mo di profluvi a c o n f e r r e hoc arque ex p r æ d i f p o n e n t i b u s ac occaflonalibus, quas r e c e n f u i m u s , causfis p a t e a t , necesfe e f t , n a m e x p e r i e n t i a d o c e t , q u a m c e l e r i t e r v a l a , p r æ f e r r i m m i n o r a a fubita m u t a t i o n e c al o ris & f r i g o r i s , a v e h e m e n t i o r i b u s animi affectionibus
8
c
i m m o d e r a t i s c o r p o r i s m o t i b u s aut intenflsfimo a licuj us rei o p e r e d e b i l i ta nt u rb).
H i n c colligere p o sf u mu s, c u r Haemorrhoea p e r f e , m o d o r o b o r a n t i a & apta cura t e mp ef ti ve a d h i b e a n t u r , n o n inter fonticos h a b e n d a fit m o r b o s : at aegro praegres- fis m o r b i s m u l tu m defarigato & v e h e m e n t i aut diu perfi- ftenti f angvinis e r u p t i o n e viribus vitae fraCfo, exitum e x i
tialem h a b e r e queat. Hsemorrhceam femel depulfam f e c u n d u m & t e r t i u m r e c r u d e f c e r e H if tor , III, X , X V n o n
C fo«
h ) P e c u l ia r is , h a n c rem illuftrans, caius Cei. P r æ f id iu t & Rei chir. S upr. D ireft. A fzelio in N o fo c o m io A cadem ico fuperioris anni ex itu
obvenit. In T i r o n e fartoris debiliori corp o ris habitu , XIII annum agen t e , ab h e r o coaffco dies n o & e s q u e in veftimentis confuendis confum ere, o p e r e p e r a f to p rim u m confpiciebatur adnata o c u lo ru m (conf. H. I I, I X ) atro fangvine perfufa & haec fufiufio circa u tr u m q n e oculum celeriter fpatians, in duas m a g n a s , aquilas fubnigrasque e c c h y m o f e s , palpebras n o n notabilius tu m i d a s , o c c u p a n t e s , abivit. Cum haec o m n i a , quae e i mirabilem & fere terribilem oris fpeciem d e d e r e , a verberibus acceptis proficifei prim o c r e d e r e n t , ita illum diligenter p erq u ifiv eru n t, fed hanc esfe causiam plane & a p e rte negitabat. S ex d ie ru m quiete & lenium
folum com monftranr, verum erjam menti fubjiciunt, caus-
fam m o r b i , ram celeriter effe&us e x c ita n te m , atoniae fu- perficiali c o r p o r i s n o n esfe abfimilem.
A d c u r a t i o n e m quod a t t i n e t , Medicos ex analogia mor b o r u m , in p r o f lu v ii s fangvinis c o n f i d e n t i u m , c o r tic e m pe- r u v i a n u m una c u m acidis mineralibus felicisfime adhi- buisfe legimus.
A c i d u m S u l p h u r i c u m f. acidum vitrioli, ob v im ftipti- c am & utilitatem in o m n i b u s fere fangvinis profluviis, ex i n t e r n is causfis o r t i s , e m in en s & alia ejusdem clasfis aci d a , n o n fua f o r m a , qua talia in fangvinem usque prove n i r e e u n d e m q u e coaguli m o d o c o n t r a h e r e , ut primitus c r e d i t u m fuit, fed f o l u m m o d o ut acutaftimulantia irritatio n e fua in v e n t r i c u l u m & inde f y m p a th ico m o d o coarcla- ti ones v a f o r u m m i n i m o r u m , atonia la b o ra n tiu m , efficere, e x t r a o m n e m paene dubitationis aleam jam pofitum eft. Alia ftimulantia ut a r m o r a c i a , f i n a p i , veficatoria & reli qua forinfecus applicata, relaxata vafa cutanea ctjam in r e m o t i o r i b u s locis, per c o n f en fu m contrahere & omnia pro fluvia tam ferofa qu am fangvinea minuere posfunt.
C o r te x peruvianus potisfimum in fubftantia & la rg a, qua d e b e t, quantitate fumtus, e o d e m m odo, (ym pathice fciiicet, tamen fine ullo no tabiliore ftimulo, to n u m reftituit. Ejus vis immediate in ventriculi fibris, in e x tre m is vafcuüs vero mediante n ex u fy m p a th ico , præcipue exferi videtur. H ac ratione ubicumque atonia exiftit, pra.‘fertim in morbis fpasmodicis & febribus in te rm itte n tib u s, effe&us fuos per ventriculum folum ev id en ter prodit. In H æ m o r r h œ a , m orbo fat fimilis naturae, e o dem fine dubio m o d o hic C o r t e x , cujus u f u m , experientia jam proba t u m , fimilitudo cu m aliis morbis prim um propofuit, curaiionein perfi ciat i ) . Hifce rite & tempeftive adhibitis apta viftus ra tio , validisfi- oium fæpe virium vitalium fu fte n tacu lum , fi addatur, quin aegri faluti
o p tim e p r o v id e a m u s , non eft cur dubitemus.
i ) Quod ft j a m incidat mali g e n u s aliquod ig n o tu m , non ideo t a men f o r e Medico de rebus cogitandum o b fcu ris, fe d eum protinus vi-
f u r u m , cui morbo id p r o x im u m /it, ten ta tu ru m qu e remedia fimtlia illis q u a vicino malo / a p e fu c c u r r e r in t, & p er ejus fimilitudinent opem r e f e r tu r u m . Cornel, Celft Lib. L