• No results found

De indole poëseos hodiernæ dissertatio cujus partem primam venia ampl. facult. philos. Upsal. præside ... Petro Fab. Aurivillio ... pro gradu philosophico publicæ censuræ offert auctor Carolus Augustus Nicander, Suderm. Nericius. Stip. Nessel. In audit. G

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De indole poëseos hodiernæ dissertatio cujus partem primam venia ampl. facult. philos. Upsal. præside ... Petro Fab. Aurivillio ... pro gradu philosophico publicæ censuræ offert auctor Carolus Augustus Nicander, Suderm. Nericius. Stip. Nessel. In audit. G"

Copied!
20
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

P E I N D O L E P O E S E O S H O D I E R N Æ D I S S E R T A T I O

C U J U S P A R T E M P R I M A M V E N I A AM PL . FA C U L T. P H ILO S. UPSAL.

PRÆSIDE

M A G .

PETRO FAB. AURIVILLIO,

E Q U I T E R E G . O R D . D E S T E L L A P O L A R I , A C A D , B I B L I O T H K C A R I O & L I T T * H U M A N . P R O F E S ­ S O R E R E G . E T O R D . S O C I E T , R E G . S C I E N T . U P S A L . S E C R E T A R I O , A C A D . R E G . L I T T . H U M . A N T I Q U . E T H I S T , S T O C K « . E T R , S O C I E T . S C I E N T , A C L I T T . H U M A N . G O T H O B . M E M B R O . PRO G R A D U P H IL O SO P H IC O P U B L I C Æ Ç E N S U R Æ O F F E R T A U C T O R C A R O L U S A U G U S T U S N I C A N D E R , Suderm. Nericius. Stip. Nessei. I N A U D I T . GUST. D IE X X I X M A JI MDCCCXXIV. H, A. X . S. U P S A L I Æ , E X C U D E B A N T R E G I Æ A C A B E M I Æ T T P O G R A P H I »

(2)

T I E D k O N U N G E N S H Ô G T B E T K O D D E M Å N , Ô F V E R S T E K A M M A R H E R R E N , f , d . R A N D S H Ö F D i N G E N , C O M M E N D E U R E N A F K . N O R D S T J E R N E - O R H E N , R I D D A R E N A F K O N G L . S V Å R D S - O R D E N , H Ö G V Å D B O R N E F R I H E R R E H e r r

K A R L H A M I L T O N ,

S A M T Ô F V E R S T E K A M M A R J U N K A R E N , t B A N E R F Ö R A R E N V I D K O N D . M A E T S O R D E N , C o M M E N D E U R E N A F K . N O R D S T J E R N E - O C H W A S A O R D E N , R I D D A R E N A F K . C A R D X I I E S O R D E N , H Ö G V Å D B O R N E F R I H E R R E

H

e r r

EDVARD FR.

v o n

SALZA.

I S â n g a r s a le n u p p a W a r l b u r g s f a s l e V a r S k â d e s p e le îs sisLa h a n d lin g slu tad.

L a n d t g r e f v e n H e r m a n , in e d d e m i l d a dragen I k r a ftiu llt a n l e t e , s a lt ä n n u s t i l l a 5 »

(3)

T e u t o n i c o r u m F r a t e r , e t Magistei*

H e r m a n v o n S a l z a , d it till f e st e n b u d e n ÿ S l o d r e s l i g , lu la d m o t H ä r m ä s t a r s v ä r d e t , M e d o rd en sk o rse t p â e n snÖhvit m a n t e l , M e d s t u m m a bi fallstecken i sitt Öga. O c h j u st s o m h y m n e n s sis ta t o n e r l j ö d o , S ö n k H e n r i k O f t e r d i n g e n , M i n n e - S å n g a r n , C h o r fö r a r e n v i d f e s t e n , n e d p ä k n ä : O c h S k ö l d m ö n D a p h n e , i sin svar ta s k r u d , L i k D a g e n s E n g e l u t i N a t t e n s k lädn ad , T o g a f sin g y l l n e h je lm en l a g e r k r o n a , O c h lät d e n s j u n k a n e d p ä S k a ld e n s p ann a. D e t v a r d en f ö s t a la g e r k r a n s , h a n fick. D e n föi’sta k ä r l e k e n , d e n f örsta L a g e r n B e r ö m m a d e , s o m n ju tn in g a r a d d e r a , O c h d iv id e r a känslans m in s ta tal ; M e n S k a ld e n tän k er : „J a g e t t hjerla f a l l ; S å h ar jag o ck en e n d a k ärle k b l o t t , O c h la gr arn a m a trä d g å rd sm ä s ta r n r ä k n a .“ O c h H e n r i k O f t e r d i n g e n , r ö r d m e n g l a d , ( T y l a g e r k r o n a n , olik an dra k r o n o r , H a r glan s o c h h ä r l i g h e t , m e n i n g e n t y n g d ) S to d u p p sä lät t — > f ö r st n ä r han s e t t , o m k r i n g sig H v a d o m en stund h a n m e r ej skada s k u l l e , D ä — l i k s o m sök and er en in r e f r i d , N e d f ä l l d e S k a ld e n sin a ö g o n s p o r t a r ; - T y m e n s k a n s ö g a s t å r , s o m Jan i t e m p e l , I f r id e n s tider s l ä n g d t , i strid en s ö p p e t : O c h s v ä f v a n d e h®ns lä p p a r talte s å : „ F a r v ä l , m i l t T e m p e l F aren v ä l , J alle M i t t hjertas a n f ö r v a n d t e r ! L e f v e n v ä l ! H ä r b l e f jag k rö n t a f P h a n t a s i e n s l a g e r ; '

(4)

M e n rtu e n annan h ögtid kallar m ig1. •

N u sk all j a g h ä m t a m ig F ö r s t å n d e t s iägöjfj O c h linde D a p h n e ej d e n ena g i f v i t ,

Jag v is s t e k n a p p t , h v e t n sk önast ä r a f dem . M e n > ö ! i tank en s s o m i känslans verld Jag b ä ttre edra nanra än m i l t skäll m in n a s . Jag tänka s k a l l , h u r fort m i n dag f ö r flö t, O c h k än n a b lo lt d en fröjd b lånd É r jag rtjöt.w

S å sade h a n , och stilla , so m han k o m m i t , U r c h ö r e n s k ö n a k r e t s , u r k ronors s k e n , S o m b r ö ts i regnbagsfärge.r m o t hans tårar* OhorlÖrarn g i c k : s t u m g e n o m porten han M e d t ysta steg bland s k u g g o r n a f ö r sv a n n .

Stiart s a lt han p a e t t b erg i andra n e j d e r , O c h s k u ll e sk r if v a n å g o t h ö g it fö rstånd igt Orn h u r io r s lå n d ig t andra m e n s k o r s k r if v it i S åg t r o g e t p å , h u r h ans F ö r s t å n d , en n y V r e d E p h i a l l u s , band m e d starka kedjor G u d i n n a n P h a n ta sia s ljusa vin g a r. D å s k u ll e h an f ö r s ö k a , s o m de an dra, A l t låta k änslorna till tankar f r y s a , O c h alt ej S o le n s sketl d e m sm älta m â t t ê , H a n i en R o m e r s k T o g a g ö m d e d e m . M e n s å s o m D ik t e n ald rig S an n in g b lif v e r , O m ej F ö r s t å n d e t s djup o ch känslans f lygt O m fa t t a s a m m a Verld o ch sa m m a b i l d e r , S å v e t ej S k a ld én rä tt, h v a r han är h e m m a . N a r han b lo tt tänka o ch ej känn ä får. H a n m å s t e sv a lk a k änsla n s brand m e d t a n k en ,. O c h v ä r m a t a n k e n s köld m e d känslans lå g a , O c h m å la s å , i e n O l y m p i s k d a g , D e t S k ö n a s o c h d e t S a n n a s an letsd rag.

(5)

H e n r i k v o n O f t e r d i n g e n m a f ö r lå t a s , O m lian m e d b ö n f ö r m å d d e E p h i a llu s A t t l e m n a P h a n t a s ie n e n v i n g e f r i . O c h o m h an lät en s lr å le a f dess lj u s I g e n o m to g a n tankarna f ö rgylla. J a g , s o m sa lä n g e e f t e r H e n r i k l e f v e r , O c h u t a n v ä ld k a n ö f v e r h o n o m d o m i n a , F ö r l å t e r h o n o m h e l s t i d en na s t u n d , D å , en d a st ly d a n d e m i t t h jertas l a g a r , M e d t r o , m e d k ärle k o c h m e d ö p p e n f a m n , Jag m i n n e s m i n a l y c k l i g a s t e d a g a r , O c h s k r i f v e r H a m i l t o n s o c h S a l z a s n am n . N I C A N D E R .

(6)

D E I N D O L E P O E S E O S H O D I E R N Æ .

D I S S E R T A T I O .

B u t q u iet to quick bosoms is a h e l l ,

A n d there h a th been t h y bane : t h e r e is a fire And m o tio n o f th e s o u l , which will n o t dwell , In ils own n a r ro w b e in g , but aspire

B evond th e fitting m edium of d e s ir e ;

A n d , b u t once k i n d le d , quenchless e v e r m o r e 9 Preys up o n high a d v e n tu r e , no r can tire O f augh t b u t r e s t ; a fe v er a t th e cor e, F a tal to him w h o bears , to all w ho ever bore.

By r o n.

R a p h a ë l pinxit P oesin ut D e a m , inspiratione af­ flatam , alas candidas e x t e n d e n t e m , vefle v o lita n ­ t e , laurea c o r o n a , m o n i l i stellifero o r n a t a m , - i n m a n u L y r a m c o r d i p r o x im e tenentem . C a p u t , retate grave ac sa p ie n t ia , juxta con sp icitu r. A d e x ­ tra et sinistra Genii d u o p ulcherrim i ad stan t, t a ­ bulas f e r e n te s , in quibus hrec verba inscripta le ­ gu n tu r : N u m in e a ffla tu r.

C a p u t , astate et sapientia g r a v e , vultu sere­ n o i n s i g n e , M e m o ria m d ic a m u s : d extru m G e n iu m A m o r e m , S pem sinistrum n om in em u s. T r e s fa ­ ciu n t P o e s i n , vel potius : n ulla est P o e s i s , nisi q uam hi trini ftquuntur Genii. Pari potentia g l o r i a n t u r : pari lu m inis claritate f u l g e n t : P o ë s i , q u u m tranquilla sua m a g n it u d in e , et sim p licitate su blim i c o i js p ic u a , o r b e m terrarum su p e r v o la t , a­

(7)

g m i n e certo com itan tu r; disparibus intervallis il ­ la m su bséqu en tes, lu m in e dispari c ir c u m fu si, va­ riam P o ë se o s i n d o l e m vel p erfectionem significant. I lla v e r o , o m n ib u s o r b a , P o e sis esse desinit.

D e Me mo r i a ,

M e m o ria e s t E lem e n tu m P ob's eos p la s tic u m . S in e M e m o r ia nulla Poësis. A liquot m enses prius vita f r u im u r , quam co g ita r e p o ssu m u s; tem pus q u o d d a m c o g i t e m u s , necesse e s t , antequam m e ­ morias g a u d io exsultem u s. H o m o quidam Vates n a s c it u r , n e m o vaticinans. T e m p u s nos docet,, ut o b l i v i o n e m , sic etiam m e m o r ia m . Si f lo ­ rem t a n t u m m o d o viderit infans , q uem V ate m es­ se benigna jussit N a t u r a , et in flore a p e m , v e l p er prata virida et florea.rura papilio nes volitan­ t e s , tum M e m o r i a , {'Apis m e n t is , qua: flores su ­ g it et m ella dulcissima reddit) ex ill o p rim o c o n ­ spectu fructum capere potest. C arm en fingi ur m e m o r ia le , op us quasi sc u îp tilç p o ë t i c u m , q u od n o n m o d o res visas imitatur repetitque , sed etiam c la r o atquç in nato an im i lu m in e illustratas m ir a n ­ t iu m o c u lis proponit. In h o c l u m i n e , o m n iu m c a n d id issim o , quod I n g r n iiim appellare n obis lic e a t , c ollocata: im agin es Idtce dicantu r.

S c u lp tu r a , quæ facti cujusdam im a g in em fi­ x a m , vel f o r m a m alicujus objecfli repraesentat, pet s e n on nisi M e m o ria m e x p r im it. O p us s c u lp t u m , q u o majore veritatis vi objectum a n im o sp ec ta to ­ ris offert jamjain f a m i l i a r e , e o m a g is illu m c o m ­ m oveat

(8)

m o v e a t , n e c e s s e e s t ; q u o d si in c o g n it u m p r o p o ­ n i t u r , o m n i n o n d eb et o m n i n o carere e x p l i c a t i o ­ n e. C a p u t id e a le f o r m o s i s s i m u m s u s p i c i e n t e s , p riu s q u a m v o lu p t a t e m p e r c e p t a m saltim a p p r o ­ bare p o s s u m u s , cujns s i t , cujus f a c ie m h a c im a ­ g i n e e x p r i m e r e v o lu e r it a r t i f e x , q u æ rim u s. R e s ­ p o n d e n t i , A le x a n d r i v e l H o m e r i e s s e , si n o str u m A l e x a n d r u m , H o m e r u m n o s t r u m a g n o s c a m u s , laeti a d s e n t i m u s ; v i m a g i n e m v e r o , ideæ nostras r e p u ­ g n a n t e m , aversi d e f o r m it a t e re p r e h e n d im u s .

U t flatua m a r m o r e a sin e c o l o r e p a llid a et f r ig i d a e f l , fle M e m o r i a fin e S p e .

P a llid a e t f r i g i d a q u i d e m illa m e m o r i a est. S ic e'tiam o m n e s res -alba:, quae c o l o r e ca r en r, c o lo r a r is f r ig i d io r e s s u n t , quia n it o r e m lu cis re ci­ p i u n t , c a l o r e m a u te m r e p e llu n t . Statuas m a r m o ­ reas, c a n d id a sua f o r m a n i t e n t e s , quas in l u m i n e lunas f a c isv e a r d e n t is , q u a m in S o lis ,■ p u l c h r i o ­ res v i d e n t u r , v elu ti vivas q u o n d a m , efflata anim a con gelatas a d s t a n t , la p id ea funera , vitas re liq u ia s, jn v u lt u f u o , g e s tu q u e c o r p o r is f i x o , h au d d issi­ m i l e s c o m i t i b u s P h j n e i , in n uptiis Persei et A n ­ d r o m e d a : , c o n s p e c u M e d u s x , v e lu t f u lm in e ic tis, ultimas c o g i t a t i o n i s se n su sv e u ltim i servantes v e stigia.

M e m o r ia f u x u e i e m e n t u m prascipuum P o ë s e o s G r a j o r u m , q u o r u m p o e m a ta o p e r ib u s pla sticis si­ m i l l i m a sunt. a_) V o l u p t a t e m tran qu illam e x c i t a n t , vel a ) Ideoque tota Ilias, tota O d yssea in irr agines trans­

formari possunt. Id J, K l a x m a n f e c i t , simpli­ c i s s i m e , in gen iosissim e. Vide ex. gr. Nausicaam,

(9)

vel h o r r o r e m anim is in jic iu n t: rarissime la c r y m a s c o m m o v e n t . Sanitatis en im p l e n a , plus m e m o r i » q uam am oris h a b e n t , v e l h » e inter e lem en ta sa­ lu b r e m aequilibritatem, b ) C o m m o t i o v io le n t io r aegri an im i s ig n u m est. Beatus n o n flet. N o s christiani la rgiores fu n d im u s l a c r y m a s , id e s t: in jiobis tanta Spes e s t , ut ei praesens vita satis­ f a c e r e n o n possit.

D e A m o r e .

A m o r e s t E lem en tu m Poè'seos m usicum . In e o a P o ësi M u s ic a d iff e r t , ut s o l u m A m o r e m e x p t im a t . In illa e n im , qua: m agis sentiri q u a m describi potest, n u l l u s lo c u s est M e m o r i » , Spei n ullus. Phanta­ sia m s o l u m et s e n s u m , n o n ver o judicii acicin requir it. M e m o r ia f in g i t , Spes p i n g i t , A m o r v e ­ r o vivit : dissona igitur M u s ic a im pura est seu n u l l a , n e c dicere p o s s u m u s , so n u m q u e m d a m aut c o n c e n t u m aliquid s ig n if ic a r e , seu n o tio n es aliquas in v o lu ta s e x p lic a r e ; n a m in exp licabiles ipsi in c o r ­ d a tam en penetrant. M u s i c a , q u æ , ut tem p e sta­ tes ex. gr. to n it r u a , proelia describat aut in u tetu r, Jab orat, absurda e s t , vana praefiigia, auribus in ­ d u lg e n te s ru dium , q u i , veluti a c c e p t o im p e r io , n o l e n

-U ly sse m apud Alcinoum , D em odocho lyra can- t a n t e , et Sarpedonem a Somno Morteque in E ly - siutiTtransIatum. (D ie O d y s s e e des H o m e r , die Iliade des H om er , von Joh Flaxman. Bildhauer. Berlin I 8 <7.

b) Poesis Graecorum Epica ac Draiiiatica ea de ca- ussa Lyricæ antecellunt.

(10)

n o le n t e s v o le n t e s im i t a t i o n e m s i m i l l i m a m p r o d i ­ cant.

In G r o c o h o m i n e tantum fuir a m o r i s , q u a n ­ t u m c u m virse c o n d it i o n e cpnvenerjr. V i t o prrc- senti t e m p o r i s q u e p r o t e r iti m e m o r i o totus a d h o - sit. In h o r t is flo r id is a m b u l a n s , le n i sp irante F a ­ v o n i o , in c la r u m c o e l u m su spexit. In -sc r ip tis ejus e a d e m m e n s tran qu illa sp ir avit. Brevitas v i t o ad v o lu p t a t e m est hortata c) ; m o r t e e n im , q u o o m n i a o b s c u r a r e t , i n g r u e n t e , im m o r t a l i s q u i d e m f l e r e t , sed im m o r t a lis U m b r a . E l y s i u m n o n n i s i p a llid a m p r o h u it sp eciem ' s p l e n d o r i s v i t o . H o m o G r o c u s m a g i s , q u a m n o s , v i x i t , quia ut v iv e r e t , n o n s p e r a v it ; n o s , sp ei c a u s s a , f lo r e m v i t o iu - n o c c n s q u e g a u d i u m s o p i u s n e g l i g i m u s . D e S p e . S p e s est E le m e n tu m P oiiseos p ic to r iu m .. M e ­ m o r i a statuas f i n g i t , im a g in e s vivas p in g it S p e s , q u o q u o d a m m o d o - M e m o r i a c a l i d a , c o l o r i b u s il­

l u m in a t a , a p p e lla n d a est. S i m u l c u m sid e r e O - rientali c l a r i s s i m o , seu R e l i g i o n e C h r istian a vera S p e s sua lu c e o r b e m ter raru m p r i m u m ill u s t r a v i t , q uam e o u sque in v isa m f u i s s e , g e n t ile s i p s i , o - m n ib u s m a lis et p e r i c u lis e r u m p e n t i b u s , in ar c u la

P a u ­

c i A mesure que Ia p ossession du vivre est plus c o u r t e , il m e faut la rendre plus profcr.de et plus p le in e. E s s a y s de M. de M. de M o n t a ig n e , Li­

(11)

» o

«

Pandoras in clu sam e n u n t ia n t e s, co n sentiu nt. O p e r , c u l u m m anus divina r e c lu s it: evolavit S p e s , c a n d i­ das insror c o lu m b a s , n iv eis pennis renidens. Q u o fo C to , A u g u r *) 'ille c o e le s t i s , qui S p e m e m is e ­ r a t , d e x tr a m anu litu u m te n e n s , sedem c e p it: in de u b i , p ro sp e c tu in orb em terrarum c a p to , D e u m jjr e c a tu s re g io n e s duas d e te r m in a v it : d e x tr a s par­ tes D i e m , Icevas N o cte m e s f e , dixit. Ita lu m e n tenebrasque disjunxit. A b his ad illu d v e r g e n ­ tem viam Spes h o m in i dedit.

Superbia vitas humanas d e m is s a , terra h a u d diutiu s m eta f u i t , sed v i a , n on palatium seu tem - j>!um, sed te m p li'v e s tib u lu m . H o m o , m ajore a d - sum ta m o d e s t i a , m ajore an im i am p litu d in e ac m a ­ jestate em in u it.

T a l i m o d o statu terrarum c o m m u t a t o , in d o ­ le s P o ë s e o s n o n m agis mutata q uam locup letata est. S p le n d o r e n i m , a-.itea vita: h o m i n u m ptassenti in ­ s i t u s , in re g io n es P o ése o s e m i g r a n s , id e o q u e c l a ­ rior p u r io tq u e f a c t u s , m o rta les divinitus c i r c u m f u ­ d i t , qui a m en tib u s suis c u p id ita tem v o lu p t a t u m ' e x t e r n o r u m q u e c o m m o d o r u m r e p u d ia n tes , pro ser­ tis r o s e i s , co r o n is sp in eis o r n a t i, flores æternæ bea- titudin is q u æ s iiu t i, im m e n s o fere p r o s p e c t u , itin e­ ri sese c o m m ise r e . R e r u m n a tu r a , su b lim i s y m ­ b o l o indura, plus q uam natura facta est. Q u o t f lo r e s , a r b o r e s , f l u m i n a , a v e s , p a p il io n e s , sidera, p ub es f u e r e , tot im agin es m e li o r is status s p e r a ti,

tot

(12)

u

t o t f o n t e s p r o f u n d i n o v a r u m id e a r u m . H o m o de-, nic juc, s p e e x c e l s i o r factus , a F ati t y r a n n id e li- b e r a t u s , l ib e r io r

vixit-H i s c e p ra?m issis, P o ë s i n , in tria g e n e r a di-> v i d e r e , n o b i s etia m l i b e t , qua; sint :

E p i c a — - ( M e m o r i a ) = F c r m a = Sculptura--» L y r i c a — ( A m o r ) = S o n y s zr: M u s i c a - / P o e s i s , D r a m a t i ç a — (S p e s) r ; C o l o r z z . Pic tura-H tec v e r o e l e m e n t a in o p e r e p o e t i c o , u t antea d i x i m u s , n u m q u a m d isjuncta in v e n i u n t u r , sed in c a r m i n e E p i c o M e m o r ia m , in L y r i c o /

1

m o r e m , in D r a m a t i c o S p tm vel p o tiu s pares o m n i u m p a r t e s, v e l u t i in c o r o n a arb oris P o e s e o s , in u n u m r a d iu m c o l l e c t a s , p r æ lu c e r e arbitram ur.

N u n c a u t e m , priu s q u a m rem n o s tr a m p r o p o » sitam b reviter tractare o c c i p i m u s , c u ip ia m q u æ - re nti: „ estn e d e s id e r iu m Po'e'seos m o rb u s a n im i h iu m a n i? estn e ip s a P o e s is re m e d iu m ta n tu m m o d o p ra e sen tiu m m a lo r u m , q u o d , u b i g e n u s h u m a n u m su m m u m in te g r ita ti s f e l i c i t a t i s qu e culm en a d t i g e r i t , p e n itu s e v a n e s c e i? ;‘ h o c t e m p o r e , argro p o t iu s q u a m s a n o , v e t b is q u ib u s d a m r e s p o n d e r e n o b i s l i ç i t u m sit, Si ita e s s e t , h u m o f e l i c is s im u s P o ë s i n m i n i ­ m e a m a r e t ; s a n u m e n im h o m i n e m m e d i c a m e n t a a b h o r r e r e con stat. E s t P a lm a P o e s i s , cu ju s fru« c t u u m d u l c e d i n e f e l i x et i n f e l i x p a r i t e r f r u u n tu r .

(13)

m e d i u m n on est adversa; f o r t u n a e , n ec felicitatis r e m u n e r t t i o , sed firm a m e n t u m , ejusque essentias pars. Si S p e s , in Poèhi c o n s e r v a t a , n o n esset s u b li m i o r n o t i t i a , o m n i q u e scien tiaru m d e m o n s t r a ­ t i o n e c e rtio r ac p o t e n t i o r , tot sa sc u lo m m tem pe-, statibus t u i e b r i s q u e , in te rd u m a g it a ta , n u m q u a m s u b t n e r s a , rot s y s t e m a t u m erroribus , tot p h i l o s o ­ p h ic a r u m senten tiaru m ruinis n o n sane superstes fuisset. S p e s q u a m q u a m in t e m p o r e orta n obis v i d e t u r , tererna tam en f u i t , in t e m p o r e , q u o d m e ­ m o r iis m o n u m e n t a s e p e l i t e , a m o r e m q u e re frige ra­ r e s o l e t , 'n u m q u a m peritura. T e m p u s t r u c id a ti S p e s in st a u r a t, qutc vere c o e l e s t i s , aliis gen iis h u ­ m a n i gen eris d is s im ili s , alas ab o m n i p u lv e r e et m a c u la h abet purissin: s.

H o m o a u t e m , h ac vita p e r a c t a , transfigura­ t io n i s l u m i n e in d u t u s , in statu m beatissim u m su ­ b lim is a b ie n s , n o n n e sic ut c o r p u s v e s t e , S p e m e n ­ t e m , atterni S o lis p a r t i c i p e m , tali s o l a t i o n o n a m ­ p liu s i n d i g e n t e m , e x u e t ? H o c n e m o , se s c i r e , d i c a t ; c r e d im u s t a m e n , S p e m , q u u m argentei i n ­ star f lu m in is (q u o d m are quterit) rcternitatem quæ- r i t , illa d e m u m r e p e rta , sicut f lu m e n a r g e n t e u m in n ih i lu m n o n in t e r i t u r a m , sed tra n q u illo m ari se- ternitaiis m i s t a m , claras tacitasq ue undas v o l u t u ­ r a m . A n g e lu s s e m e m i n i s s e , a m a r e , sperare n o n p r œ d i c a t , ( n o n e n im b ea tu s, sed an im i reger at- q u e i n f e l i x , se ip su m describ it) sed sensus ejus s u m m u s et unu s A m o r e r i t , c u m im m e n s a S p e c o n j u n c t u s , i m m o r t a l i s , s u m m a q u e ejus scientia

(14)

L a m e n t a tio ig it u r n o n est P o e s i s , n e c esse d eb et. Perpetu a tabes a n i m i , vitæ r e r u m q u e n a ­ turas i n i m i c i , ih i n i m e p o e t i c a est. Q u o altiu s casus h u m a n o s f o r t u n a m q u e su p e r e m in e t V a t e s , e o m a g is ad c a r m in a f in g e n d a et ad im a g in e s vitas re- prassentandas id o n e u s e s t , e o m a g i s p o t e s t p a x c t - Çtvv yéÅMTu, yiÄ M /rc ii, in q u ie te la b o r u m miseria« r u m q u e j u c u n d is sim a .

E s t t a m e n D o l o r q u i d a m , n o n d e m a lis i m a ­ gin ariis q u e r e n s , a n im o s in te r d u m su mm as m a g n i ­ t u d in i s , etia m f e l i c i s s i m o s , in m y s t e r i is vitas in ti­ m is i n a u g u r a t o s , in s e q u e n s , d iv in u s d o l o r , q u o i s , qui i l l u m i r r i d e t , in d i g n u s est. S eq uitur V a ­ t e m , la urea r e d i m i t u m , p e r turbam l a u d a n t i u m , c u rr u v e c t u m e b u r n o , s e r v o sim ili s p o n e t r i u m ­ p h a t o r e m R o m a n u m p o f i t o , ne s ib i n im is p l a ­ cea t assidue c l a m i t a n s : H o m in em m e m e n to ! Q u o p u r io r vita s a n i o r q u e , e o m a jo r c m v i m h a b e t p o e t i c a m ; o b n u b il a v e r o , n o c t u r n a et te­ n e b r o sa n o n n isi v i m n e g a t i v e - p o e t i c a m p o s s id e t , q u ip p e quas l u m e n d e t e r m in a t ejusque p r e t iu m a u ­ g e t , ( u t in E p i c o c a r m i n e ) , v e l ip sa ( u t in D r a ­ m a t e ) a tenebris in u m b r a m et ab u m b ra in l u c e m s e n s i m c r e s c e n d o m utatu r. C a la m it a t e s , tenebrae, d o l o r e s t a n d e m m o r ie n t u r . L u x et g a u d i u m s e m ­ p itern a su nt. In P o e s i h o d ie r n a c o n s i d e r a n d a , h u n c o r d i ­ n e m , su pra a l l a t u m , s e q u e m u r , et in p r o p o f l t o p r o g r e d i e n t e s , id e a s h a s c e ulterius e x p lic a n d i e t i li u

(15)

-îlïutVjinsndî o ccasion ed ! nanciscetnur. H i c autem, ailte q uam in d o le m ipsam Poesis nostræ astatis at4 t i n g i m ü s , f«s est declarare, n o s , gravitatis et d if­ ficultatis operis con scios > partes ju d icis haud su­ s c e p i s s e — Illum en im s c im u s venturum j qui quærat jud ice tq u e —- sin cere ver o et aperte l e c t o ­ r u m e x a m i n i , fr U c tu s, q uos in observando tem» p o ' i s G e n io et cultura p e r c e p e r im u s , su bmittere v o lu isse , n on nifi excogitata eloquentes»

It is Hos ours to judge •• far less c o n d em n , d)

D e C a r m i n e E p i c o .

Quidatti d ix e r u n t, aliiqué dicta repetiere* sr. tem E p ic a m jamjaiii, ut antiquis tem porib us prö- p ria m , c u m r e ligion e m y th ic a antiquarum gen tium d e / l o r u i s f e * a n im am q ue ita perdidisse , ut truncUs s o l u s , tem poris fluctibus ad nostra* oras vectus pervenerit. Q u am ob caussam ? certissime q u o n i­ am M y t h o l o g i a m ipsam hanc an im am Epicaitt censores isti vocavere , et P o d ;* (ab H o m e r o us­ q ue ad S onn en berg et IV a lk e r e) D e o s ac eoe k

-d) Childe Harold. Cant» II! : ioB»

e ) I l i e , homo magis quam Vates eximius, Epos quoddam, D o n a t o a d i c t u m , conscripslr (Hal­ le 1806,) H i c , juvenis Anglus aliud : G u s t a v u s

W a s a (Lond, i 8 i 3 J cujus tres partes vidimus, prout cognovim us, numquam cenfectum, edidit. Sveciae Genium vero epico modo describit: Terror and might stood blended in h i s ’m ien , And his blue eye-balls shone with flames serene* His star-bespangled robe, o f sparkling blue,

(16)

le fie s g e n i o s \ res m iran das ge r e n d i C aussa, d e Ö - l y m p o d e v o c a r e n u m q u a m n e g le x e r e . H x p e r s o ­ na; divin æ , liu in a n a m f o r in a m liaud s p e r n e n t e s , (V atis J o n ic i ciih ara c o m m o t a s , u l t i o d e s c e n d e n t e s , ah aliis v i , n o n coe Jo , sed h u m o t r e p x j ap u d V i r g i l i u m , irr ceteris, e x i m i u m , a u t o m a t a , si n o n r id ic u la ta m e n i n u t i l i a , n o n nisi machinas s u n t , E p ic a in q u e p o m p a m e x t e r n u m q u e s p l e n d o r e m a u ­ g e n t e s , in te rn a m d ig n i ta t e m m in u u n t . A n im a E p ic a a n tiq u a r u m g e n t i u m F a t m t fu it,- r e c e n t i o r u m D i v i n a P r o v id e n tia esr. I l l u d ad c o n ­ silia su a p erage n d a D e o s , qui rurfus m o r t a le s , q uasi se rvorun ) s e r v o s , a d h i b u e r e ; heee ru-ciii l i ­ b eros h o m i n e s , leni et c o e le s ti in sp ira tio n e ad a- g e n d u m h o r t a t u r , et ad b o n u m fin em c u r s u m ro- r u m h u m a n a r u m d irigit. M y t h i c i D i i qua de caussa terra e r u a n t u r , et f u n e r a , ut s e r m o c in e n - tur a g a n t q u e , veluti viva e s s e n t , frustra c o g a n t u r , san e n e sc im u s. C a rm en e p i c u m sin e D e o r u m au x i l i o c o n f ic i p o s s e p u ta m u s. Vita h u m a n a , ejus- q u e casus p e r se m ira b ile s s u n t , im t n o q u id e m m ir a c u l is o m n ib u s m ir a b ilio r e s : in m a g n is h o m i ­

n ib u s

O ’er sea and air reflected, glories th r ew .

T h e m o o n , the s k i e s , the gold en stream o f r a y s S e e m ’d lost and dimm’d in that all - conquering b la z e . His y e l l o w locks sail’d on the clouds afar,

And o ’er his tem ples flamed the northern star. Quum vero ,,the m ig h t y Seraph*1 per quinque pa­ ginas sermocinari in c ip it, lectorem nuntii coele-;

(17)

n ib u s tanta in est d i v i n i t a s , ut fic tio D e o r u m super* lîu a sit. N u i ij e n s a n c t i s s i m u m , n o n o c u l i s c o r p o ­ r i s , sed a c i c i m e n tis o b v i a m v o l a n s , si i n g e n i u m V a ti a d f l a v e r i t , s in e l o n g a o r a t i o n e , valid a taci- t a q u e vi in o p e r e se c e r t is s im e m a n if e s ta b it . Q u o d si M y t h o i o g i a in E p i c o c a r m i n e desid erari p o ­ t e s t , n o n est ratio p o s t u l a r e , u t , i m m u t a b il i q u o ­ d a m S o r t is d e c r e t o , attas n ostra tali d e c o r e ca r e ­ ret., In o p ia n ostra partiti) falsas illi o p j n i o n i , ut n e m i n i , niM qui a n t i q u o r u m p r e m a t v e s t i g i a , E- p o s c o n s c r ib e r e l i c e a t , p a r t im invitas i l l o r u m M i ­ n e r v a s , qui. c i th a r a m t e t ig e r e , p a r t im q u e astatis praesentis g e n i o est adseriberida.

T e r r a m n u p e r m e t ie b a t u r V i r , ep ics; s p e c i ­ e i , i n g e n t i grad u p r o c e d e n s , c u m veste p u r p u r e a ( u t i n a m n o n s a n g u in e a l u i s s e t . ) in p a l l i d o v u ltu m a je s ta t e m p lu s q u a m r e g i a m , in m a n u v i c t o r ia m fe r e n s . ■ V o x ejus ton itru s er at; n u tu s e j u s , g l a ­ d i u m n u d u m . U n i t a t e m q u a sr eb a t, i d e o q u e n a t u ­ r a m e p i c a m h abebat. F a tu m a n tiq u u m in terra­ r u m o m n i u m o c c u p a t i o n e m su rr ex iss e v id e b a tu r . M a g n u s e r a t . h o m o , p o t iu s v e J u piter T o n a n s , qui t e m p l a sib i ipsi asdificabat; n u n q u a m v e r o n u m i ­ n e a f f l a t u s , r a d i o s , p lu s in c e n d ii q u a m c a l o r i s h a b e n t e s , em itteb at. I l l n m V a te s n u ll u s s e q u e b a ­ tur : ferrea m a n u f id e s citharæ c h r o n ic æ d isso n a s . s o l u s c o n c u s s i t . U t o s c in e s h y p e r b o r e i , q u u m S o l , q u i o c c a s u r u s e r a t , n o n o c c i d i t , silen te s t e m p e ­ r a t i o r e m c a l o r e m e x s p e c t a n t , L y r æ c a n t u s q u e c o n ­ t i c u e r e . Q u u m d e n iq u e S o l a r d e n t is s im u s s e in u n

(18)

-ï ?

U ndis m a r i s im m e n si o c c u l t a v i t , m ultacque stellt* c o e l u m n o c t u r n u m o c c u p a v e r u n t , q u a s, m a g n o c o - n a tu l u c e n t e s , v i x p a r v u la m p a r t e m u n iu s s o l i s lu * m i n i s e f f u n d e r e p o t u e r e , t u m f e s s u m g e n u s h u ­ m a n u m q u i e t e in d i g u i t . N a p o l e o H e r o s non E p ic u s f u i t , q u o n i a m , O m nibu s c i r c u m u n u m se v o l v e n t i b u s * s u a m r e m * n o n h u m a n a m , g e s s it . T e m p u s n o s t r u m , ' q u o d s e c u t u m e s t , n o n e p i c u m est n o m i n a n d u m , q u ia o m n i a d ila ce ra ta s u n t , et E g o i s m u s il l e t i t a n i u s , in p l u r i m o s p y g m a e o s d i s s o l u ' ü s , s p e c i e m p o e t i ­ c a m a c s p l e n d o r e m s u p e r b u m p r o f e c t o p e r d id it . N e m i r e m u r i g i t u r , n o s E p o s n u l l u m , e o n o m i ­ n e d i g n u m , c o n s e c u t o s e s s e , eju sq u e p r o b le t n a a d s o l v e n d u m tam d if f i c i l e es se. E p o s praeterea a s u o a u c t o r e ta n ta m su i ip siu s o b l i v i o n e m , a n i m u m r e r u m h o m i n i i t n q u e c o n t e m p l a t i o n e ita i m m e r ­ s u m , tantam laetitiam et g r a v i t a t e m i n g e n ii p o s t u ­ la t , ut iis, qufe p a u c i a brevi t e m p o r i s m o m e n t o f u ­ rari p o s s u n t , v ix u llu s p e r t o t u m vitas s p a t i u m * f r u i p o tu e r it. I n d e e n i m a p r im is an n is C h r i s t i a ­ nae r e l i g i o n i s , n e c e ssit a s quaedam h o m i n e s e t ia m l i b e r r i m o s , u t s e in te n t iu s q u a m a l i o s o b s e r v a ­ r e n t et in tim a su a c o r d a s c r u t a r e n t u r , a d e o q ü e d e s e ipsi l o q u e r e n t u r , c o e g i t . P r o v e t e r e ( e p i ­ c o ) praecepto : C a v e , n e f u g i a t v i t a ! a liu d ( L y ­ r i c u m ) : C a v e , n e c a d a s ! e n u n t ia t u m est.

Sed ut p ’urimae Europae civitates n u n c te m ­ p oris n o n n isi disjecti c o r p o r is m em bra s u n t ,

(19)

-p s u m q u e te m -p u s m a g n i tem -p oris -praeteriti f r a g m i­ nib u s con stare v i d e t u r , sic florent atque am antur e t ia m F r a g m e n ta E p i c a , ( R o m a n c ia ^ , m a g is ad cith a r a m M e m o ria : qiiam L y r a m A m o r is a c c o m ­ m o d a t a . H u ju s g en eris p ulcherrim a p o e m a ta in Britannia i ) , S u ecia g ) , D ania h ) confecta sunt.

P o ë s i E p ic æ F a b u la ro m a n e n iif E p ic a r e s p o n ­ d e t , quas ab illa in e o d iffer t, ut innocentia m a ­ g i s q u a m su blim ita te in g e n ii c o n s p i c u a , etsi lo c o s h abet s u b lim e s) P o ë s i s est non volans , fed a m ­ b u l a t r i x , q u æ , alis d e m i s s is , per urbes agrosqu e sei e n o v u ltu i n c e d e n s , rebus d om esticis et f a m il ia ­ ribus sese m isce n s , u n itatem epicam h a ud c u ra n s, casas h u m ile s a:que ac palatia superba invisit. F a b u la R o m a n e n si M o r a li ( in cujus g en ere c e le­ bres sunt Gallica: ic m i n æ Stt.ël von H o ls te in 6c C o t t i n ) d is s i m i l i s , n o n s o l u m u n u m a lte r u m v e c h a r a c t e r e m , u n u m a lter u m v e allectu m a n im i h u ­ m a n i d e p i n g i t , sed viv;.m picturam atque h is to ­ ricam m o r u m in d o l is q u e cujusdam aetatis p r o p o ­ nit , in qua m u lr u u d o h o m i n u m se m o v e n t iu m et a g e n t i u m sp ecta to ri o c c u r r i t. . F u n d a m e n to h i ­ s t o r ic o n i l a , ad M e m o ria m seu gen u s E p ic u m pertin et.

Fa-f ) Lord o Fa-f the I s l e s . T h e Lay oFa-f the last Minstrel, b y Walter Scott. &c.

g ) Den gamle K nekten, V ikingen, den siste Skalden, Frithio f &c.

(20)

F a b u la R o m a n e n s i s n o v o , p e r C h r istian am d o c t r in a m i l l a t o , o r d in i re r u m o i i g i n e m d eb et. Priscas e n im g e n t e s , q u ar u m vita p u b lica illustris c a s u u m q u e p len a f u i t , ■ p r iv a ! a v er o e x i g u a et t r a n q u i l l a , res f am iliare s im p lic a t a s n o v i t e m p o ­ ris , n o v a r u m artiu m afle c tio n u r o q u e i n v e n t o r i s , o b t r e c t a t i o n e m , i n f a m i a m , d o l o s d o m e s t i c o s , et m a x i m a m q u o q u e fejicitatis domesticas p a rtem ig n o r a r u n t. O r i g o Fabulae Epicae r o m a n e n sis in n ostra in cid it t e m p o r a . A u c t o r e j u s , v e lu t i s u m ­ m u s A r t i f e x , Britanniae d ecu s e s t , a c i e in g e n ti ar­ q u e a c o p e r u m frequ en tia c e le b e r r im u s W a l t e r S c o tt.

References

Related documents

The DETs from groups 3 –8 were potentially involved in the jasmonate- and/or ethylene- Figure 2 Effects of various treatments on flavonoid biosynthesis in ‘Hongzaosu’ pear fruits..

Även detta framställs ofta som en kritik mot nuvarande utbildning, eftersom den anses vara för individcentrerad där lärarna inte styr undervisningen, vilket leder till att det blir

endum, ut latior etiam τα μεσα comprehenilo esfet, omne- que, quod καθήκον, hoc idem μέσον, tiec tarnen ideo omne,. quod μέσον, vicisfim καθήκον

ria paullatim forma ftringitur nihilque pro lege agnofdi- tur, nifi quod cum anticipata boni objeitivi idea cobae- reat, Quamvis antem progresfu philofophise.. =====.

ex acerrimo vix exfpeiftares noftri condemnatore, djfertis quoque verbis a) edixerit: &#34;Ariftonem, cum Zenonis fuis- fet auditor, re probavisie illa, quae iile verbir: nihil

feire potius, quam credere iaborat O Quod ß admitteretur, alterum omnino ßatuendum esfet, aut esfe Rationem humanam ,. quam Summi donum Dei vitssque ducem

Quare etiam, fi prineipium legis lationis moralis, quam Kantii For¬ malismus condituit, confideramus, eum formte prineipii ma¬ teriam vel realitatem pofitivam non modo non abnuerej

vide tur, virtute* quam fuam fecit* rerum momenta se· certrendi ludere porius, quam laborare gefliat Monen- dutn prseterea?1in ethica quoque difciplina pertractanda Grse-.