D I S S E R T A T I O . D E
L E U C O R R H O E A ,
Q U A M V E N I A E X P E R . ORD. M E D . U P S A L .P R Æ S I D E
M M . D . M E D . T H E O R E T . E T P R A C T I C E S P R O F . R E G . E T O R D . R E G . A C A D . S C I E N T . H O L M . A T Q U K S O C . S C I E N T . U P S . M E M B R O , C E T . P R O G R A D U D O C T O R I S P U B L I C Æ D E F E R T C E N S U R ÆERIC
US
CAROLUS TRAFVENFEL T,
S T I P E N D I A R I U S L E V I N .
S T O C K H O L M I E N S I S .
I N A U D I T . G U S T . M A J . D . X X I D E C , M D C C X C V I . H O R I S A . E T P . M E R I D I E M S O L I T I S . '
U P S A L I Æ ,
M
orbos inter chronicos atque profluvia ferofa, fexui fequiori p r o p r i a , Leucorrhcea, tum refpedtu difficultatis eam rite agnofcendi & a fymptomatibus Luis venereæ difcernend:, tum quoad mala comitantia p l u ri
m a , decurfum d i u tu r n um , causfas ad modum implicatas, ut & m e t h o d o s mede ndi non fatis fufficienterque e x p o
litas, m a g n a m & tegris & Medicis creata moleftiam diffi-
cultatemque. Leuuorrhceæ n o m i n e , ftillicidium dntelligi-
mus quodcunque humoris ferofi, variae indolis & coloris, e genitalibus mulierum ftillans, jundtum, ut femper ei mos eft, cum flatu corporis cachedlico, & a causfa inter
na ortum. Hujus aegritudinis igitur n o m e n n o n co m p e
tit fluxui L o c h i o r u m , q u i , licet priori perquam fimiiis, ut naturas conveniens poft p a r t u m cenferi debet fequela, d u m fcilicet vafa uterina vi propria fefe c o n trahentia, oftia fua hadtenus aperta, eo ta n t u m m o d o gradu coar t a n t , ut r u b e r non amplius fangvis, fed lymphatici h u
moris aliquantum, brevi po flm odu m t e m p o re excernatur. Ulterius ut p r o p r i u m m o r b i g e n u s , Leucorrhcea a fub- iranea illa differt liquoris evacuatione, quas paullo ante vel fub partu maturo vel i m m a t u r o , atque etiam abortu, exiftit, disruptis fcilicet iis, quibus fœtus & liquor amnii continetur membranis. N e q u e Leucorrhcea cum effluvio faniofi vel ad ichoris inftar h u m o ri s , in Carcinomate ulcerato, ex utero profluit, confundi debet, Inter omnia v e r o , e genitalibus ftillantia, Leucorrhcea ab illa fluxio n e , quæ poft i m p ur um concubitum, a communicata oritur
venerea c o n t a g i o n e , difcernitur. Pe r Leucorrhceam in-
telligimus illum m o r b u m , qui antiquisfimo t e m p o r e ,
ci-cipue a G a l e n o di&us fuit Rbeutna uteri, quique poftea
varia foititus eft n o m i n a , urpote a B a l l o n i o Uteri Ca-
tdrrhus, a L æ l ï o a Fo n t e Deflillatio uteri, a C h a r l e t o n
Rbeumatifmus uteri, a recentioribus vero Muliebris Fluor,
/'’/«or albus, randemque benignus; fcilicet ut
pofteriori denominatione diftingveretur a Fluore mali
g n o , qui causiam femper agnofcens v e n e r e a m , n o m i n e ,
ii E t y m o n fp c & e s , fatis inepte Gonorrhoea vocatur.
i n diagnoli Le u e o r rh œ æ præprimis notari m e r e t u r ,
eam nulli 'parcere ætati, nulli vitae conditioni. Sic p e
nes puellulas, vix quartum annum agentes fabinde ob- fervata eft; ut etiam apud mulieres tam intra quam e x
tra conjugium degentes. Verulae r a r o , & non nifi vitio
uteri fimul laborantes, fluxum quendam huic m o r b o haud disfimilem patiuntur: eum li excipias, qui paulo poft menftruationem in totum cesfantem, iis admodum familia ris esfe poteft. Rarius autem inter mulieres plebejas hoc malum esfe folet, fed tantum feminas inferioris o r d i nis tum c o r r i p i t , ubi falubrior vitæ ratio quodam m o d o
commutatur. Praecipue vero deprehenditur in claslibus
fuperioribus, in urbibus majoribus atque ubi delicatior msgisque disfoluta regnat vivendi ratio.
A d fluxum quod attinet, ille aut continuus eft, vel p e r intervalla interceptus: fubinde vel a n t e , vel quod fæpius fieri folet, pera&am poft menftruationem e r u m p i t ,
fæpe inordinate fluens, quantitate incerta. Ab initio
quod effluit, h u m o r eft albidus, blandus, i n o d o r u s : fuc- cesfu vero t e u p o r i s , m ajo rem adfumit acrimoniae gra d u m , adeo ut excoriationi vicinarum p a n i u m ortum prae beat, & non fine quadam veritatis fpecie celeberrimo
H u n t e s o a) conjiciendi anfam dedit, illud contagium esfe
& fui fimile quidquam propagare. C o lo re m fimul fæpe
mu
mutat id quod profluit, flavefcentem vel v i ri d e m , odorem* que rum fimul fcetidum f p a r g i , haud r a r u m eft.
Sy m p t o m a ta Leucorrhoeam utplurimum comitantia,
praecipua funt: d e c r e m e n t u m <5c emaciatio corporis una
cum pallore faciei, palpebris tumentibus, fimulac lasfitu-
di ne corporis ad a&iones quasvis voluntarias. H i s , a p
petitus proflrarus cum cardialgia, pyrofi & obftru£tione alvi, nec non plurimis adfe£tionibus hyftericis, e. g.
triftitia, anxietate fumma , palpitatione cordis, fpafmis Sc
convuHionlbus, adfocjatur. R ar o deeft oppresfio quae
d a m dorii & l u m b o r u m ; fæpe etiam dolor ibidem fen- titur acutior vel obtuflor cum tusfi ficca moleftisfima. Menftrua inordinate fluentia, jam prorfus o m n i , jam longiori vel breviori temporis intervallo, defiderantur; r a r o autem in h i s , fangvis colorem rub ru m habet foli-
tum. Status cache&icus, longum tempus habere folet:
fed notabili ille fem per mali i n cr em en t o & l a n g v o r e
corporis. Febris tandem lenta accedens, jun£ta O e d e m a -
te p e d u m , leucophlegmatia, reliquis fympt oma tib us , quæ nunqu am non praeceps exitium argroto parant.
Symptomatis Luis v e n e r e æ , quod fub nomine G o - n o r r h œ æ fexui etiam fequiori infefturn esfe folet, maxi mam ut fupra innuimus, L e u c o r rh œ a habet fpeciem,
ideoque ne tam in diagnofi quam in cura hallucinemur, nihil magis eft necesfarium, quam fignis perfpicuis u t r u m
que mo rb um diftingvere. P r i m o intuitu ita p r o x i m e fi-
bi invicem accedunt, ut faltim p r o t r a & o m o r b o , M e d i
cus vel oculatisfimus facillime decipiatur. Saepisfime e-
nim Leucorrhceam accufant mulieres, quæ contagium v en ere um c o n t r a x e r u n t ; & m o r b u m in d e c o ru m honeftio- ri nomine celare ftudent. Sic r a r o veritas fincero effato
detegi poteft. N o n nunqu am e ti a m , ob fummam pud i
cae conjugis i n n o c e n ti a m , m o r b u m vix fufpicari licet, quem im p u r o mariri a m p l e x u , illa concepit. A b altera
par-p a rt e æ g ro tam m o r b o venereo laborare, cui nulla culpar-pa pallefcere necesfe eft, vel quae innocens foedum malum contraxit i p ro n u n c iare, Medicum non decet. In fequen- ribus forfan, figna diagnoftica minime fallacia recenfere fas eft. Praeprimis vero Vîtam ægrotæ ante adfam confi- d e r a r e , & quæ vel ad morbum venereum fufpicandum
vel n o n , p e r t i n e a n t , ponderare debemus. Scitu dein
necesfe eft, Leucorrhceam lente invadere, fenfimque tam quo ad quantitatem humoris effluentis, quam ad reliqua f y m p t o m a ta com itantia, augeri: Gonorrhoea v e r o , fub- ito locos muliebres occupat & quoad vehementiam mali cito increfcit, doloribus ae ulcerationibus p u d e n d o r u m , cum infigni pruritu ac ardore inter mingendum vel am
bulandum Temper conjunfla. Quoad id quod m anar,
in utroque m o rb o m agnam quoque differentiam obfer- vare licet: quippe nimirum in Leucorrhcea dilutior hu m o r , copiofior, blandior, vix rodens, faltim in morbi initio adeftj quin diu p oft, cum per menfes & annos ingravefcit m a l u m , randem glutinofior fit: dum in G o norrhoea, parcior ejus quantitas, fed longe acrior, in con-
fpe& um venit. N e g a r i ficquidem non poteft, excoria-
tiones fæpe etiam in Leucorrhcea adesfe, attamen faepis-
lime a negle&a m u n ditie, & ablutionum nec crebro
8
cquoties necesfe fuerit inftituendarum defe£tu, ortum tra
h u n t fmim. P o r r o menftruationis tempore utplurimum
quiefcit Leucorrhcea, quamdiu fcilicet ftuxus puri fan- gvinis p e r d u r a t , finito vero ejus curfu, iterum redit* Gonor rhoea v e r o , tam fub quam extra hanc periodum
continuo ftillar. Hi s fi adduntur lignis reliqua o m n ia,
ftatum fcilicet cache£licum una cum doloribus dorfi co-
xarumque p ro b e indicantia, collato fimul hominis cetero-
quin fano ftatu, facilius forte erit pronunciatu, utrum a
causfa interna, an v e r o a contagione venerca, malum
exoriatur.
U t r u m in vagina an in U t e r o , fedes fir Leucorrhccæ no n multis opus eft difquirere; in utraque enim p a rt e , diverfae licet ltru&uræ, p e r multa quæ ibidem collocata funt vafa mucum fecernentia, nec non glandulæ mucofiæ m a g n a & in ftatu m o r b i d o infolita produci poteft liquoris
quantitas. Uterus & vagina ramos infignes multosque
accipiunt ex arteria Spermatica & iliaca i n t e r n a , ex qui* bus e nu m e ra ri m e r e n t u r : Vefîcales im œ , H æ m o r r h o i d e a m e d i a , Pudenda c o m m u n i s ; imprimis v e r o e magna illa arteria U t e r i n a , permulti r a m i , alii ferpentinis flexionibus in ipfum U t e r u m diflribuuntur, alii ad vaginam defcen- dunt. Ab arteriarum oftiolis in cavo Uteri apertis mucus duplicis fecernitur f o r m æ , fcilicet vel h u m o r qui in U t e r o ß a g n a n s , mucofus & albidus videtur, vel qui in cervice o b v e n i t magis t r a n s p a r e n s , rubefcens nec non glutinofus. Secernitur etiam in cervice mucus ex glandulis inter
rugas cervicis obv iis, quod ovula p r o b a n t N a h o -
thiana di£la. M u c o f a haec partium f t r u ä u r a , cohaefio*
n e m non m o d o p r o h i b e t , verum etiam copiam humoris in cervice colle&am, fuperfcetationem aliquo m o d o prae
cavere n ot um eft. I n n u m e r a p e r fubftantiam uteri c e l
lularem vafa arteriofa penetr an tia, in cavo ipfo oftiolis fuis aperiuntur, & die quovis vi'gefimo o ft a v o fluxum menftruum e m i t t u n t : eum in finem, ut nullo non t e m p o r e uterum cum fuis vafis, ad foetum e v o lv e n d u m a-
p t u m paratumque reddat. Sed nonnullis rum ante, t u m
poft menftruationem diebus, oftiola vaforum in eum m o d u m aperiuntur, ut fero una cum lymp ha tica quadam fangvinis parte m i x t o , effluendi occafio detur, unde etiam Leucorrhceam fub hoc te m p or e quafi i n h i b i t a m , obfer-
v a n t mulierculae. Vagi na faccus eft m em br a n ac eu s , tela
cin&us cellulofa, cavernofi quidquam in ftru&ura ex hi
b e t , multisque fcatet vafis. Facies ejus inte rna , multis
fcabris plicisque transverfalibus confidit, p e r m o d u m reti-cu
culi ad exitum t e n d e n t e s , qui in columnas c ar ne o papil-
lofas propius concurrunr. Pori ibidem da nt u r finuum
mucoforum p e r m u l t i , poft partum praecipue t a m q u a m maculæ lividæ inter rugas fparfæ, apparentes, oftia v e r o finuum adeo funt a m p l a , ut in illis feta difficili n e go tio
introduci queat. O r g a u a haec fecrecoria, ad lubrificanda
muliebria pl ur im um exfudant m uc i, qui in juniori fub- je£lo fubalbidus efi, aetate provedliori fere diaphanus. Mucus v e r o ille, cujus fontes jam recenfuimus, tum a vitiata fecretione, majori quantitate fecerni p o t e f t, ve» r u m etiam acrimoniam quandam facile o b t i n e t , ita ut veluti in coryza p r o t r a & a , vicinia c o rr o d at ulceretque. Ex utraque hac muci h u m o r u m q u e officina, Leueorrhceas fluxus ortum trahit fuum, de cujus veritate eo magis convincimur, fi confideremus gravidas etiam h o c m o r b o adfligi, quando e cavo U t e ri , nulla h u m o r u m t r a n s m i t tendi occafio d a t u r ; vel etiam quod virgines p e ra ft a men ftruatione, hoc malo gravius vexari d e p re h e n d i m u s .
Inter cafus rariores illa cenfetur L e u c o r r h œ a , quæ a fuppuratione in ovariis, per tubam F a l l o p p i a n a m , fe
ru m fuum purulentum in U t e r u m immittit a).
A d causfas hujus m o rb i quod attinet, fane p e r m u l tas a Scriptoribus memoriae proditas vi d em u s , eas fi v e r o aequa penfiremus lance, in eo colludunt o m n e s , ut ple th or a m partialem in pelvi p r o c r e e n t, five vafa uterina debilitando, five verfus has partes fangvinis copiam d e riv a n d o m aj o re m , quam ut eidem vafa. refiftere valeant; in utroque v ero cafu, qiiantitatem hum oris mucofi, qui in ftatu fano modice has partes lubricas r e d d u n t , infi-
g n i t e r augeri necesfe eft. H i n c causfis Leucorrhoeæ nu
merantur, quae vel laxitatem in vafis uterinis i n d u c u n t , vel quæ
fl) V id e H i ß . Reg. A c a d . S citn t. R a ris ,1 pro anno 1 7 0 0 . Obf.
-quæ cbngeftionem h u m o r u m verfus U t e r u m determinant. H i s forte accenferi porerit lli mulus, qui ad o r t u m & pro- gr e s fu m ulcerationum c an c ro fa ru m , U t e r i vafa irritantium, adfluxum ju d o copioforem verfus vifcus illud molle ac m u co fu m) alliciunt: quamquam hæc fpecies m o r b i , aliam t a n d e m naturam induat, ut ad Leucorrhceam n o n pro»; prie referenda videatur.
I;ma Species, a laxitate vaforum Uteri: hi n c M e n o r
r h a g i a oritur, & certo refpe£tu Leucorrhœa. U t r u m
v e r o hæc vaforum atonia, quæ utrosque pr o d u c i t m o r b o s , tantum fit malum locale in U t e r o incipiens, & - poflea p e r abundanriorem partium fangvinis l y m p h a t i c a r u m j a t t u r a m , folida p e r u n i v e r f u m corpus debilitet,
ut 111. C u l l e n vifum eft a) an ve ro quae adferuntur caus-
fæ occafionaîes atoniæ univerfalis, ut vera causfa Leu-
corrhϾ, non ut nudi effe&us, refpici d e b e a n t, in
quæftione jam verfatur. Si certis in cafi£us fententiae
111. Auctoris facile adnuere d e b e m u s , ex fequentibus
t a m e n , Cachexiam univerfalem, ut p r o t o p a t h u m m o r b u m , Le uco rr hœ æ anfam dedisfe, rationem adducere difficile non erit.
iro Vitam fedentaviam otiofamque partes corporis noftri folidas in g e n e r e , ac eadem ratione, vafa fimul U t e r i fpeciatim aronica r e d d e r e , ne mo forte d u b i t a v e r i t : u n d e etiam frequens morbus eft L e u c o r r h œ a i n t e r o p u
l e n t io r e s , in clasfe laborantium rarior-. I n t e r virgines
mulieresque veftibus confuendis, aiiisve negotiis fedenta- riis deditas, ut & opere pædagogico occupatas, morbus a d m o d u m frequens, m axi me fi, ut iis mos esfe folet:
a:o Potionibus calidis e. g. potu T h e æ & Coffeæ i m m o d e r a t e utantur; fru&ibus vefcantur acidis & cibo aromatibu-s condito, vel fpirituofis n i m i u m quantum
in-B
dulgeanr. I n f u p e r aërem h u m i d u m , pa ludof uoi, folido- r n m rob ur m i n u e n d o , huic malo non pa ru m forte fave
r e , docent O b f e r v a t o r e s à). O m n ib us vero his causfis,
infignis o r g a n o r u m digeftioni infervientium debilitas, «3c
inde dedu&a fibrarum atonia univerfalis, o r t u m ducit» unde vafa U t e ri laxiora fiunr, & fluxus muliebris cre
b r i o r evadit. Ubi v e r o fimiil adfunt alia figna Cache£ii-
c a , ut pallor faciei, m a r c o r totius c o r p o r i s , tusfis ficca, dolores l u m b o r u m , a n o r e x i a , & qtiæ funt pl ura, dubium n o n efl, quin atonia folidorum univerfalis, ut p r o x i m a m o r b i causfa jure habeatur.
3:0 Æ o rtu frequentiori etiam vafa U t e ri na laedun
tur eo m o d o , ut vel p e r violentiam, cui fæpe o b no x ia f u n t , vim oftiola fua contrahendi plane am ittant, vel d u m , ut fem per e v e n i t , placenta violenter feparatur, vafa fan- guifera lacerationem infigniorem fubeunt: unde ex a p e r tis vtfis, m o x m ag n a h æ m o r r h a g i a , dein p e r lo n g u m temporis fpatium, fluxus f e r o f o - l y m p h a t i c u s eft fuflinen-
dus. Ex abortu haud ra r o quoque accidit, u t , quamvis
maxima placentæ pars una cum E m b r y o n e propellatur, nonnulla tamen in Utero remaneant r a m e n t a , per quæ fan- gvis purus continuo & diu flillat, & finita tan de m m e
n o r r h a g i a , diuturna ac molefta fequatur Leucorrhcea, cu- jns causfa, nifi ftatim removeatur, poftea difficillime me
delam admittit.
4:0 Menorrhagia & Menées nimii. Ex o m n i fang vi
nis profluvio, d i u t u r n o , v e h e m e n t i o r i , vaforum atoniam
oriri notum efi. T a n t o vero magis in hoc flatu pericli
t a n t u r vafa U t e r i n a , diminuta fcilicer eorum c o n t r a h e n d i p o t e n t i a , quanto derivatus verfus ea fang vis, tenuis jam
mul-n) H inc L e u c o r r h c e a in Hollandia tam frequens e f t , nec non in C a y e n n a , ubi propter c l i m a h u m id u m & c a l i d u m , c o m m u n e h o c inter mulieres m a lu m eft. B a j o n M e m o ir ts f o u r f t r v i r a l'b iß o ir t d t C atjetint.
frmlrumque dilutus, globulisque fuis rubris a l y m p h a pro- p e m o d u m orbatus, faciliorem libi p e r ofliola aperta, p a
r a t u m femper inveniret exitum. Si v ero ipli cruori
t a n d e m occludatur via, nihil i m p e d i t quominus humores t e n u i o r e s , fub forma L e u c o r r h œ æ & perpetuo & majori c o p i a , per ofcula arteriarum patentia evacuentur.
5:0 A d bce y edit ari am prœdifpofitionem referenda for-
tasfis erit Leucorrhcea, quæ teneras interdum vexat puellas, i m o etiam ubera haurienres, & qua m a connata q u a d a m atonia vaforum vaginae, o rt u m h a b e r e , probabile videtur,
cujus cafus T i s s o t a) R a m e l b) S t o l l c) aliique obferva^
t o r e s nobis fubminiflrarunt. Q u a m v i s ecquidem c o n n a
ta vaforum laxitas negari n e q u e a t , ad alias etiam caus- fas ejusmodi Leucorrhoeæ a t t e n d e r e , haud abfonum foret. Vidit N o b . Dom. Prtefes puellas, alteram quatuor, alteram odbo a n n o r u m , fluore albo haud leviter tentatas; causfam m o r b i attentius inquirens, eam deprehendit m a g n a m fuisfe A fca ri du m c a t e r v a m , in inteftino re£to ni d u la n te m , cujus continua irritatio, ad muci in vagina fecretionem ube
r i o r e m anfam dedisfe potuit. Hacc aliaque animalcula
n o x i a , in ipfam etiam v a g i n a m in te r d u m p e n e t r a r e n o v im us d ) .
II:da Species Leucorrhcea ea eft, quae in congeftione
fang vinis verfus vafa U t a ri n a confiftit, cui ut caus ias merito referas:
B t da
rt) T i c s o t Maladies des G e m du monde §. 1 3 « . Plures vidit infantas
fe m e lla s, Leucorrhœnm patientes, unam t r i e n n e m , quem cafutn a de bilitate matris derivandam perhibet.
b ) R a m e i, in J o u r n a l de M edicine. T , L X I V .
c) S t o i - l Praleftiones. V . 1.
i ) C o ck so n in M edical and Pltilnfophical Commentaries. V . 777» T . I »
Tfceucorrhceam obfervarit, eu m mnteria a cri, virid ifeen te, fœ tente, quæ caut- fam habuit Larvis infe&orum ante m en ftru a tio n em m a g n o n u m ero prove n ien tib u s, quas injectionibus amaris neearit*
1:0 Peßimenta aäßriElioria, & præfertim ufus T h o r a cis Balænæ cartilagine confe£ti, quo vifcera p r e m u n t u r reditu fangvinis a pelvi impedito, plethora quædam par- tialis ad U t e r u m & vaginam efficitur. Ex hac diftentio- n e , violenter quaft ferum arteriarum ly m pha m i x t u m , una cum m uco vaginae copiofo, exprimitur & fecernitur.
2:0 Motus corporis vebsmentioves. Mulieribus, quæ vitam g e r u n t f e d e n t a r i a m , laboribus non asfvetis, & in de univerfalem co rporis debilitatem c o n tr a x e ru n t, id fæ- pe co n tin g er e folet, ut dum aliquando folito vehemen- tiori fangvinis motu, movendo, m e m b ra fatigent, inde citatior fangvinis c u rf u s, debiliora & minus refiffentia
f e m p e r ad g re d it u r loca. H i n c Feminas vehementius fal-
t a n t e s , onera g r a v i o ra levantes, currentes, & , fi infveræ f u n t , equitantes, fangvine ad pelvim d e r i v a to , atque ex plethora partiali, menfes nimios atque etiam M e n o r r h a -
giam pati videmus- Pari etiam r a t i o n e , apud debiliores,.
F l u o r albus fæpe oritur, maxime vero ff commotionibus, animi ve h e m e n t io r ib u s fpafmos excitantibus, te m p o r e
ante vel poft menftruationem tententur. Docet etiam,
quotidiana ex p er ie ntia , a Leucorrhcea fere l i b e r a t a s , , i m p r u d e n t i vitæ r e g i m i n e , in priftinum ffatum morbidum, faciilime incidisfe, eo tum g r a v i o r e m , quo frequenrius ejus confvetudo fa£la f u e r it , & quo majorem laxitatem .
na&a funt vafa arteriofa. C
3:0 LaSlatio fupresfa. Qu an d o ordini Naturae c o n v e nienter, fangvis, qui fub ftatu graviditaris ad U te ru m fue rat derivatus, p o i t p a r t u m , U t e ro conftri&o, ad mammas
colligitur, id p r o v i d a natura i n te n d it, ut in illis magpa, la&is copia, infanti recens nato alimento futura fecerna-
tur. N o v a haec fecretio, necesfariam poftulat per ftfc-
f t i o p e m infantis evacuationem, ne in mas& h u m o r u m iterum reforbeatur pa ra tum lac, aliuroque moliatur exi-, tum. N e g a t a v e r o natnrae o p e r a , & pufioni m a t e r n o ,
la£lc aîi, id damni oritur, ut iterum ad U t e r u m h u m o r n u t r i m e n t o inferviens, lochiorum m o r e , copiofe defluat; qui fluxus apud debiliores diu p ro tr ahi tur , vafa Uteri ar- teriofa infigniter debilitat & tandem in permoleflam Leu-
c o r r h œ a m , quam PavalyfiH Uteri T i s s o t n o m in a t d) gra«
visfima matri mala inferentem , abit b).
4:0 Ame?iorrbœam fæpe Leucorrhceæ indivulfum c o m i t e m esfe folet, ubi c o r p o r i cereroquin fan o , & fuffi-
cienti fangvinis quantitate praedito, catamenia a rigidita
te quadam & fpafmo vaforum retardantur. Accidit v e
r o h o c , dum fub t e m p o re menflruationis, pedes aut i n fima ventris p a r s , fr ig ore fubiraneo c o rr ip i u n tu r : praeci pue v e r o du m diaeta i n c o n g r u a , animi pathemata v i o
l e n t a , ut ira, t e r r o r , rnceror, accedunt. N i m i a a m e n -
flruo fangvine diflentio v a f o r u m , & conftrittio fpafmo- dica oftiolorum evacuationi refiftens, tan de m ejusmodi i n f e r u n t vafis c o n t r a & i o n e m , ut h um o ri ta n t u m ferofo aperturae concedantur, & continuus fluxus paratur.
5:0 Stimuli variis varia5 ex morbofa conflitutione o r t i ,
huc f o r f a n ref err i poterunt. Scilicet ubicunque in c o r
p o r e h u m a n o muci ofRcina a natura parata eft, a vitia ta quadam o r g a n o r u m in dole, haud raro eam permutari v i d i m u s , a d e o , ut non m o d o infigniter au£ta gignatur fe- e r e ti o , fed etiam mucus, ab incorrupto fa ngvine fepara- tus, a blandiori fua natura multum r e c e d a t , & in acrio
rem & magis irritantem com m ute tur indolem. Ejusmodi
ftimuîus p ræ t e r naturam o r t u s , affluxum parit h u m o ru m
B 3
lar-n ) T i s s o t 1. c. § . $ 1 . Le lait e n f ’e p e n e b a n t , o c c a f i o n n e u n e i n finité J e m a u x , p r e f q u e t o u s f â c h e u x & r e b e l l e s , p a r m i les q u e l l e s , il en e f t - u n b i e n t r i f t e , p u i s q u e il va d i r e c t e m e n t a u d e t r i m e n t de la p o p u l a t i o n , & d o n t p e r f o n n e a p a r l é j u s q u ’à p r e f e n t . C ’eft u n e efpece d e Pr t .
talyfie de l 'U t é r u s , fvite des p e r t e s l a i r e u f e s , q u i r e n d les f e m m e s i nf e n -
l i b l t s a u plaifir, & i n h a b i l e s a la g e n e r a t i o n ,
l a r g i o r e m , qui ab u n o in alterum non raro tranfit l o c u m ; vidimus e. g. plures morbos curem infeftantes, ut funt: Scabies, H e r p e t e s , dolores Rheumatici, Tusfis tum ficca tum purulenra cum oppresfione pe£toris, accedenre
L e u c o r r h œ a , minui Sc fubito evanefcere a) & contra n o
minatos variosque alios iterum recrudefcere, ubi hic flu
xus vel fponte vel p e r inepta remedia ce»far b). S t o l l
puellam quatuor a n n o r u m , Leucorrhœa diuturna, habituali, fubito fu p p r e sf a , in cephalagiam gravisfimam cum con-
vulfionibus incidisfe, obfervavit. G i l i b e r t c ) a fuffocata
o p e faturninis medicamentis L e u c o r r h œ a , R h e u m3 tifmum
g r a v e m tandemque Scirrhum Uteri e x o r t u m , d e p r e h e n
dit. N e g r i n d) varia mala, ut dolores in fcrobiculo cor
di s, refpirandi difficultates, L i p o th y m ia s , ex impedito fluxu muliebri e x o r t a , & ufu calcis zinci p r o t r a & o , ite r u m reftiruro fluxu, fanata o b fe rv avit; quin & oculatis-
fimus pariter ac experientisfimus Medicus F r e d . H o f f
m a n , plures c o m m e m o r a t interceptae vel plane fufflami-
natæ Leucorrhœae noxios effe&us <?). Præterquam quod
in calibus a nobis jam allatis, ftimulus quidam parrim ad muliebria d e p o n i , partim inde reforberi posfit: fola fae- p e naturae evacuandi humoreS ad certum & folitum lo c u m c o n f v e t u d o , fæpe in causfa eft, cur fubita, tum hu j u s , tu m plurium evacuationum cesfttio, Oeconomiae
ani-/i) P o u t e a u , Oeuvres Pofihumer. T . I.
b) S t o l l Prœleft. V . I . Ratio med. T . V i . 2 6 5 . Plerum que fem in*
fluor« albo tentatzf, p u lm o n u m morbis a defluxione corripiuntur. c ) G i i . i b i r t A dverfariti M e d . P ra c t, p. 2 4 6 .
d ) N e g r i n i n J o u r n a l de Medicine T . L X V ,
e) F r e d . H o f f m a n Confultat. M e d . T. 1. Sect, I L C a ju s L X L
M ultip lici experientia com pertum h a b e m u s , fuprcsfo Tei cohibito fluore a l b o , q u o ferum c o r r u p t u m , impurum atque v itio fu m , falutari far pe na t u r e confilio eliminatur, fuceedere in aliis Sc remotis locis ulcero 1 tumo
D e Leucorrboea.s*
animali Temper evadat periculofa; cujus rei quotidiana experientia nobis præbet e x e m p l a : ut in impedito p e dum f u d o r e , fcabie, he rpe te & ulceribus diu toleratis, videre licet.
Si vel ut tertia fpecies num era ri d e be nt incipientia in U t e r o ulcera, C ar ci n o m a ta & P o l y p i , difcrimen eo r u m , licer ab initio q u a m d a m p e r fluxionis m o d u m cum Leucorrhcea habeant flmilitudinem; cito tamen patefcit p e r materiam ichorofam vel faniofam, fæpeque fangvi- n o l e n t a m , quae t a n d e m confpicitur, cujus indoles, & l o n ge aliam curam & mede ndi m e t h o d u m requirit, a prae- Tenti a rg u m e n t o di v er fa m .
Ex diftis conflat Leucorrhceam multas agnofcere causfas, moleftum hu nc m o r b u m modis diverfis excitan tes & diutius quoque p r o t r a h e n t e s ; five ur levius malum medelam vix e x p o f c e n s , unde plures euporiftis coafifae, opem Medici n o n e x p e t u n t , five ut gravius confideretur
fanitatis obflaculum. L e u c o r r h œ æ , quæ a p e r v e r f a v i
vendi ratione una cum debilitate o r g a n o r u m digeftionis & flatu corporis a t o n i c o , tum univerfali, tum partiali in vafis U te rin is , murata & m o r b o a d c o m m o d a ta diæra in- primis c o n v e n i t , & vario m ed i ca m e n t o ru m r o b o r a n t i u m
diuturno ufu, & tuto & cito tollitur. Quæ v e r o a con-
geftione & plethora pelvis oritur, curatu difficilior eft, et enim locali aroniæ cuicu nqu e, non tam facile opitulatur
M e d i c in a , quam cui in c o r p o r e haeret univerfo. L e u
corrhceam, quæ fuam internis quibusdam ftimuiis debet o r i g i n e m , difficillime c u ra ri , neque r a r o noxam m a x i
mam a d f e r r e , experientia docet : cum fine perfe£ta~ipfis morbi idiopathici r e m o t i o n e , eam tuto fanari nqfi posTe
neque d e b e r e , notum eft a). Praeter exempla a p t e ^ u s e
-
n*o-T i»
/i) Si le* F l e u r s b l a n c h e s fe fuppriment o n dim inuent b e a u c o p , fan«
D e Lcitcorrhœa.
morata, plurima alia a Scriptoribus, praecipue a R a y m u n *
d o a) collegia inveniuntur, veritatem hane plane & a
-p e r t e confirmantia.
M e t h o d o s m e de nd i plurimas Pra&ici tra did eru nt, magis certe vei minus proficientes, prout proximis m o r bi causfis, & reliquo cegrotantis flatui cache£lico funt
accommodatae. Breviter eas perf trin ge mus , declarantes,
quo in cafu ad curam Leucorrhceæ rationalem apræ fint & experientia comprobentur.
Evietica initio curationis Temper indicantur, ubi ea fabu rram acidam vel put rid am in primis viis generatam evacuare & per efficacem irritationem fecretionem liquo
ris gaflrici & intellinalis, reflituere videantur. G e o f f r o i b)
V i t r o Tuo antimonii c e r a t o , Tpecifkam fere virtutem &
n u m q u a m fallacem in Leucorrhoea Tananda attribuit. Si
v e autem remedium hoc ut Emeticum confideretur, five ut Alterans, longe aptius certiusque in T a r t a r o A n tim o - niali habemus medicamentum. Parvas etiam frequentius- que repetitas dofes Radicis Ipecacuanhas, pari m o d o at- que in M e n o r r h a g i a adhibitas, flimulo Tuo in Ventriculo h u m o r e s a genitalibus æque fortaSTis atque in M e n o r r h a
g i a , d e t e r m i n a r e , nobis vifum eft.
UTum CatbarSlicorum, etiam purgantia fortiora, ut
Aloëtica, G u m m i G a m b o g i æ & quæ Tunt p l u r a , m a g n a fiducia in hoc m o r b o Medici c omm en da ru nt. UTus v e r o e o r u m , ut evacuantia, locum forte i n v e n i r e t , ubi in f t t t u Cache&ico, Leucorrhceam comitante, Tordes adfunt p r i m a r u m viarum copioTæ, Talubri evacuatione tollendae.
Per
T o u x , quelque fois la j a u n is fe , ôz prefque toujours un lan gueur inexprî- niable & une triftesfe afFreufe. T i s s o t I. c . $. 1 3 0 .
«) R a y m o n d Traité des Maladies q u ’i l eft d a n g e r e u x de guérir,
T o n i . II. p. 1 4 8 .
Rer integrum autem menfem ufii e o r u n d e m , ur//) V o g e l
fvadet c o n t i n u a t o , radicitus h u n c fluxum c u r a r i , parum
v i d e t u r probabile. Cathar&ica o m n i a , live falina fue
r i n t , live alia e r e g n o vegetabili, inprimis Aloëtica, tra- £tu temporis tubum inteftinalem debilitando, aroniam f i b r a r u m , quæ in hoc m o r b o praevalet, infigniter au
gent. Uni cu m quod hac via c o m m e n d a r i posfit r e m e
d i u m , eifc R h a b a r b a r u m , praecipue extra&um ejus p ro be p a r a t u m , ob tonicam vim celebratisfimam; unde Clarisf.
W e k l h o f f, fummus ille Pra&ieus, extra&um hoc ad
Tcrupulum dimidium quavis vefpera f u m e n d u m , c o m m e n d a v i t ; tum v e r o ufum ejus p e r aliquot menfes p r o t r a h e n d u m fvafu b).
Diureticorum fi quis eft: in tioc m o r b o effe£lus, is ex ftimulo in Renibus viisque urinariis, p e r qu em deri vatio h u m o r u m a genitalibus intenditur, potisfimum eft
deducendus. H u n c in finem Clar. C u l l e n c) ufum C a n
th ari du m & Terebintinae laud at, & A d a i r d ) faepe in
h o c m o r b o , vim tin&urac C a n t h a r . falurarem vidit. D i u reticis hisce, Refinæ J ù n i p e r i, Olibani tSc plura ejusdem generis accenferi posfu nr , quibus m a g n u m , prifca astas ffatuebat p r e t i u m , fed q u o r u m j a m merito longa eft o b
livio. In rorpore q u o d a m fibrarum una cum debili ab-
f o r p t i o n e , ufus tin&urae Canthar. i n te rn u s , ubi fimul t o n u m fibrarum d e p e r d i t u m aliis remediis reftaurare c o n a m ur , atque etiam mutata vivendi ratio accedit, haud ab horrendus eft.
Abforbentia terreftria vel (i voc are mavis Alcalina, ab antiquisfimis t e m p o r i b u s , u t efficacisfima adverfus
C L e u
-k ) Preelection. Academ. $ . 3 7 1 .
b ) Opera M e d i c a : curante WxchmaW» 7 5 a .
c) F trfl Lines o f f b y f i k . I I I . 31«
Leucorrhceam habita funt remedia. O r t a fortasfis inde hæc- eft o p i n i o , quod ifta, acidum apud chloroticas plerumque
Si, quibus fun&io digeftionis turbata eft, p r æ d o m i n a n s ,
mitigant. Rudiora abforbentia terreftria, tamquam inutk- lia, imo noxia, m e r i t o rejicienda: aqua vero calcis, five aromate quodam e. g. Aqua cinnamomi ad faporem nau- feofum toilendum, live quod longe melius nobis videtur, extra<fto quodam a m a r o , vel T i n d l u r a kinkinæ W h y t i i c o m m i x t a , multis in calibus eximiam præftitit utilitatem; liquidem non tantum ventriculi moleftias c o rr e x i t, fed
toti etiam corpori debiliori, ut tonicum profuit.
Tonica line dubio remedia funt probatisfima, quia p r o xi ma m morbi causfam adgrediuntur, m o d o antea explora» tum fuerit, annon fimul cum ftimulo quodam metaftatico ab uno in alterum m igr ant e l o cu m , malum fit complicatum; utpote qui peculiarem requirit attentionem, an fluxnm
LeucorrhϾ filtere, minus conftiltum forer. Aquas mi
nerales, Martiales diftas, ut Spadanæ, P y r m o n t a n æ tf)3
Sc a noftris, Såtrenfes, M ed vi e n fe s, femper falutarem præ-
buisfe ufum navimus. C o r t e x quoque P e r u v i a n u s , m a
xime p e r infufionem, ubi magneliæ nonnihil admifee-
tur, remedium eft a dm odu m efficax. Extra£ta alia ama
ra , ut Abftnthii, Gentianae., Centauri minoris, Furnariae, vel pu ra , vel praeparatis manialibus., ut œthiopi vel ejus limaturae vel falis ammoniaci rnarrialis granis aliquot i m m i x t a , & in pilularum forma c o m p a f t a , indic atio ne m
p a r i t e r complent. Cl. L e t s o m b) infufum faturatius Qua-s-
üæ eum Sale ammoniaco marriali, ad grana duo p r o ufu
quotidiano, maximo cum fru£lu adhibuit. I n t e r ama ra
& tonica, quae fimul vi gaudent a n o d y n a , ideoque huic m o r b o maxime videntur acc omm od ata , N u x r e f e r r i m e
re-TT
n) H M . M a r k a b d BefchreH>un% von P yrm on t.
r e t u r vomica di£ta, quæ in India Orientali, ut fpecificum
in Leucorrhcea a Rever. L o u r e i r o a) laudatur. Hujus fa
bis leviter toftis, m ax i m o cum e m o l u m e n to feminas C o
c h i n • Chine nfes u t i , refert laud. Au&or, dofin ve ro åt
p r o p i n a n d i m o d u m filet; quem ta m e n p r u d e n s Pradticus
facile invefbgaverit. Q u a n d o Leucorrhcea ut fæpe fit,
cum fy m p t o m a ti b u s Rheumaticis pulmones afficientibus, efl: jun&a, remedia leniter alterantia, procul dubio erunt
i n t e r optima cenfenda. H u c p e r t i n e n t ftipites Dulcamara,
quos in Leucorrhcea CI. A l t h o f f b) m a g n o p e r e Laudat
Sc
CI. R i c h t e r in Phthifi piruitofa cum febre he£tica, fu-d o r e nocfurno & aliis f y m p to m a tib us gravisfimis, cun- ffcis o m n i n o ceteris p r æ f e r r remediis: Aptisfime datur h o c remedium f o r m a in fu fi faturatioris & fufficienti quan
titate. i n initio præfcribitur lhpitum Dulcamara uncia
femis, quæ paulifjper cum aquæ fervidæ libra ebulliat: frigefeente dein d e co £ tio n e , ufui p ro p i n a t u r ejusmodi portiuncula intra N y c h t h e m e r o n . Naufeam fi movear, ali
quantum corticis A u r a n t j o r u m , re& e fub infufione additur.
Adßringentia tum inte rne tum e x te rn e adhibita, a
fummis noltri ævi Pra£ticis, T i s s o t r ) C u l l e n d
)3
reliquis, partim ut inutilia, partim ut n o x i a , non fine ra tione exterminantur, etenim teftanre e x p e r i e n t i a , prærer
alia mala, cutis quoque vitia g r a v i o r a , hic fluxus materiae
L e u c o r r h o i c æ , p e r metalfafin excitaro posfir. Ufui in
t e r n o optime inferviunt tonica antea nom inata , fi debira adhibetur prudentia, additis balneis frigidis ab initio p e r .fpongiam aquæ frigidæ i n r i n & a m , ubi arxii tempeftas
admittit, paullatim & caute ufurpandis.
C 2- Ju
ti) Flora Cochin Chinetifts A r t . S t r y c h n o s . N . V .
h) Praflifche bemei k u n g e n über e i n ig e A iz n e y m itc e l in Ri c h t e r s
Chir. Bibi. X I. Band. 2 8 T . '
0 !• c .
2*-Injectiones v a r ia s f u m p r o d e s f e c o n f l a t , ubi ad ac rim oni am tnt»
t e r i æ i n v o l v e n d a m , aut p e r m o d u m a n t i f e p t i c o r u m in gravioribus ir- c o m m o d i s c o r r i g e n d a m a d h i b e n t u r . In p r i o r i cafu c o uv en ic infufua
Je min. Lini c u m O p i o a) m i x t u m , in p o f l e r i o r i , infufum corticis kink- nœ e x aqua calcis frigida al i q u o ti e s p er di em i n j e f t u m . L a u d a t o hoc
r e m e d i o , Cl. R a n o e fluxum L e u c o r r h œ æ l a r g is f im u m flmulac gravi:- l i m u m , aliis fruflra t e n t a t i s , felici fuccesfu c u r a v i t b).
P o f t r e m o m o n e n d u m e f l , in m o r b o h o c r e b e l l i , cujus causfa vtl m i n u s c o g n i t a , v e l faltem n o « fine fufpicione S i p h i l i t i d i s , ( q u a t e n t s h o c c o n t a g i u m , p l uribus m o d is fine culpa c o n t r a h i poteft ) exillit, c- m n i n o e r e esfe j u x t a f e n t e n t i a m Cl. W k r l h o f f i i , l en ior ibus u:i
M e r c u r i a l i b u s , torficis fimul n u p t is . C a l o m e i a n o s ufus dùm extra&o
R h e i, h e i c m a x i m e c o m m e n d a n d u s , & fi t ü m m o r b o latentis conti-
g i o n i s aliqiuid i nf it, e f l e f t u m e x o p t a t u m p r æ f t a r e no n intermittit.
I n o m n i L e u c o r r h œ a , diæta <& vivendi ratio m a x i m o p e r e efl fer- v a n d a . Q u o m a g i s a t o n i c u s , una c u m fraf tis o r g a n i s chylopojeticiY, c o r p o r i s efl h a b i t u s , e o m a g i s e t i a m o m n i a q u æ debilitatem a u g e rt v i t a r e , n e c e s f u m ell. T e n u i s Diaeta, v e g e t a b i l i s , calida quaevis Nk a q u o f a p o t u l e n t a , affatim h a u d a , m a x i m e n o c e n t , D i æ t a v ero ficci-, a n i m a l i s , c a r n ib us p r æ c i p u e a l b i s, p i f c ib u s , p r o d e f t c). P o t u i convenit c e re v i f i a a m a r a ; n o x i a ve ro funt fpirituofa o m n i a , u t & ea ciborutn g e n e r a , q u æ a r o m a t e c o n d i u n t u r . V i t a f e d e n t a r i a , in a f t i v a m m agis c o m m u t a n d a , ita t a m e n u t aequabilis & m o d e r a t u s c o r p o r i s m o tu s , v e h e m e n t i o r i & c e l e r io r i praeferatur. A f f e f t u s a r i i m i , f r ig o r i s incom m o d a , & o m n i a q u æ m e n f t r u a vel f u p p r i m e r e , vel praeter folitum an- g e r e f o l e n t , p r o f l i g a t a m L e u c o r r h œ a m facile r e v o c a r e p o s f e , notum eft. I n c o n i l i t u t i o n e c o r p o r i s p l e t h o r i c a , & ubi diathefis quædam p h l o g i f t i c a f æ p e a d p a r e t , v e n æ f e & i o n e s p r o p h y l a & i c æ , ad fortiores m o r b i e r u p t i o n e s aut metaflafes p r a e c a v e n d a s , u n ic e l o c u m habent t fed in f tat u c a c h e f t i c o , f e m p e r n o x i æ f u n t , a t q u e fine circumfpe&io- n e n u m q u a m i n f t i tu end æ.
a ) Sive fecundum M a c q v a r t , cum G um m i Arnbici p. ii. Succi Gly-
c y r r h i z c p. j. in f, q. aqua folut. vide Hiftoire de la Société de M edicite pro anno 1 7 8 6 .
b ) A c to Societ. M e d . Ununienf. T . I. 4 ? 6 .
c ) F o r d y c e celebratus Londini A n g l i * M etropoleos Pra&icus, ubi
ut in o m n ib u s urbibus p op u lofis, m orbus h ic , vulgaris esfe fo le t; Lea- corrhoea la b o ra n tes, lo co T h e * & C o f f t x , cerevifiam Londînenfem Porter feu etiam cerevifiam Brunsvicenfem g e n e r o fa m , eamque in jentaculum,, c u m m o d ic o panis cibarii fruffo vetereqne Provincise Caffrenfis Cafeo-,
