Differtatio Academica
De
ACCELERATO
EXCIDIO HIEROSOLYMITA- NO PROPTER ELECTOS*
Matth. XXIV. 22.
Quam
Confent, Amplij]. Facult. Philo/.
In Regia Jlcndemia UpfiiHenfi
Prsefide
MAG. J 0 H ANNE
FLODERO.
Gr^c. Ling. PROF. Reg. et Ord.
Fuhlico Examhii Suhjicit\
Stipercdiavius Regius
ERICUS SOLENIUS
Upltmå
In Audit. Caro!. Maj. D. XV.
Apr. A. MDCCLXXII.
Ploris Ante Meridiem Solitis,
Ü PS A LI JE,
Apucl Joh. Ebman, Reg. Acad. Typogrgph.
6
LJ />
U ra fthr
VIro
Aämodum Rcverendz atque PraclariJJitm
D:no olao solenio,
Paftori &
Praspofito Ecclefhs Thorsäke-renfis,
qusecft in Geftricia,
Vigilantffiima^
PARENTI OPTIMCX
Venit
venerationemillud tantopere
publicedefiderafum
tefladTieeat.fempus,
Tibiquo
I*. O.fuffanr*
poff Deum,omnia debeo,vitam hanc, qua fpiro, otium hoceey quod mihi benigniterfecifli,
Academicum&molra alia pa- terni amoris documenta, quibus a cunisindead huncusque diem me ornatum voiuilli; hinc& meum,in praefenti, fui>-it animum blanda (pes, fore , ut Tibi non difpliceat s.
quem exfadta benefiaorumfementilargiflima jamprimum colhges, quantulacunquemeffrs. Sunt, fateor,qtios meum
profert ingeniuro, frudtus exiles admodum tenucsque, ne- que adeo cura? tu«,. tuarque opera',, qu^ mihi ftudiisque
nieis nunqaam defuic, vel tantiilum refpondent. «Sed ac-
cips, queefo hummillimus, Pater diledtiGiroe, ferena placi- daque fronte pag.ellas has, quas nomini Tuo confecratas
mente offéro venerabunda. Meum eft eritque (emper,o~
pificem implorare lupremum, velit Te, Parens Indulgen- tiffiroe, jam «täte provebtum, in arrnos Neftoreos falvum
& incolumem conférvate, in Fxclefia?, cui pra?es, com»
moda atque noftrum, quotquot Toi fumus* fufcrum &
gaudium exaptaciflimumjfvavElimum.
Ero, dum fpin-us hos regit artus,
TUUS,
OPTIME PARENS 7
•Fi! ins' obedienfiffimtis
ERICHS SOLEN1US.
Probftinnan,.
Välborna frun,
FkuANNA ELISABETH
SOLENIA,
rödd TREFFENHJELM
,MIN HÜLDESTA MODER
l
T?g ville bjuda
tid,
Erflora ömhet pri/a
,^ Men fjådren är for klen, at
tolka hjertat väl,
Min Mor, min hulda Morl
hur fkaü jag då b
evi fl
'Den formans rätt j bar titi
min bela Jjäll
Ack hvad är det förflört, at Vardai
och
at ömmayOch för en annans barny ßn egen
fordel glömma„
Min Mor, jl kjäns igen af
Jädan ädel drift.
Er vård från mina barndoms
dagar
Mig helt
förtjufl till vördnad drager,
Som brinna Jkall intill min
grift.
Min Morl hvad gagnar
här,
atall
mm vanmagtröjd
Den fkfmjes nog ända,
jag vidgår den ined blygd.
Omjag med
dygd och flit Er ömhet kan förnöja,
Tror jag Ert
ädelmod mig lemnar gnnflig fkygd.
Se detta är ett värk, jag driflar Er
tillägna
:Får äfven det (om prof af
tackjamhet
Erfägnaj
Viljag om mera (ern hos
öfvermagten be..
Of Gud, fom delar glada öden
Min Mor görfåll i lif och döden
At ilen förnögd din nåd må fe ! ! /
MIN HÜLDESTA MODERS
Lydiefte Som
«UC SOLENlUSi.
Marth. XXIV. 22.
Kcci et fjj] sy.oAßoobvjroiv cci vjfjiY^oLi ixstvoii ? &k uv grubt]
rruru rugf*. de t&£ Iy.Ksktüs koaoßuobr,rQVTUt 011 ^uhui
ex.eivoii.
Marc, XIN. 20.
Kob et
jx.yj vm^iqs
hokcßurs
reis ij, &y uv grübt] 71oi-rot
rejoß b\A\u
6)urés
e/M/.rås bs e^s/bkuro, hoAoßoorsTocs rifjté^us.
D. D.
/
§. I.
dcuratiffimus Romanarum rerum fcri- ptor, TACITUS, Au&or eft a) Hi- erofolymitanam urbem & arduam fi-
tu fuiffe & operibus molibusqoe fir-
matam fatis ac munitam: duos enina colles immenfum editos muri claudebant per artem ob- liqui aut introrfus finuati, ut latera oppugnantium ad
i£lus patefcerent. Sed & alia fuerunt intus moenia, cir- cumjefta regix: confpicuo faftigio turris Antonia: tern- plum in raodum arcis propriique muri labore ac ope-
re ante alios eminentes: porticus, quibus templum am- biebatur, egregium propugnaculum: fons perennis aquas
& pifcinaä cifternxque fervandis imbribus deflinatse. Per- inde quafi conditores ipfi crebra bella providiflent fe-
quc acieo
fuosque
pofleros etjam adverfus longum obfi-dium munire voluifient. Quae omnia debita seftimatio-
ne perpendentes mirabuntur forte, qui fieri potuiflet, ut
tantse urbis excidium tantilli temporis impendio ftaret
Tito:5ed definent mirari,fi cogitaverinf,quod TACITUS ait, ipfi Tito Romarn & opes & voluptates ante ocu-
A los
a) Rift. 1. F c, //.
G ) 2 ( 0
los fuifle, quss, ni ftatira Hierofolyma conciderent, vi- dercntur morari: fadiofos homities inteftinis difTidiis,
cacdibus & rapinis cunda inträ ipfa nioenia nufcuifTe &
fic auxiliares quafi manus prabuifle extcrnis hoflibus in exfcindcnda urbe: led pracipue tamen le huic negotio
immifcaifle peculiarem fummi Numinis providentiaro.
Scilicet nderat quidem tempus, quo, e* fapientiffimoDei confilio, nefariam impietatem & teterrinia flagitia füa
mifcrabili reipublicae funere Juere deberet Judaea gens:
(ed non voluit tarnen Dcus, ut occidione illa occide- ret; quod futurum haut dubie fuiflet, fi bellum extra-
dum diutius fuiflet. Praedixit hoc multo antequam fie-
ret Chriftus: quum enim urbi impendentis foeditatem
cladis defcripfiffet, haec addit. h yq iicohoßatärja-uv cci jyé*
gen ixitvat.y 8K uv iad&vi7ruo-u vccgj*, diu de riss skAsktbc yoÅo-
ßocBija-ovrui di r,yJgui ixsivui Matth. XXIV. 22. Marc.
XIII. 20. Qua; verba in eum fenfum detorferunt nom
nulli, quafi indicaretur, non deminuendum obfidionis
tempus,Med
accelerandum fuide bellum Rcmanorumeum Judaeis: quam illörura explicationem ita demi-
nuere in animum induximus, ut primura oftendamus, quis verus fit fenfus oraculi divini, & deinde difpicia-
mus, quod pondus fit argumentorum, quas in aliam ex-
plicandi viam pertraxerint nonnuiios.
§, 11.
Quis fenfus fit verborum Chrifti patebit luculentis- fime, quum ex notione verbi, quod heic ufurpatur»
noAcßou, cum ex ferie & contexcu orationis: Quod ad verbum attinet, deducuntur ejus natales aVo tS? zcA&eiv,
quod a profanis fcriptoribus frequentiflime ufurpatum
occurrit in fenIii decurtandi, amputandi, & truncandi:
hinc dedu&a adjectiva, vdhts & nohoßos\ notant mutil'jm,
truncatura & decurtatum: quam fignificandi rationcm etjam yerbum kqåoQom imitatur:. nam ARISTOTELES b) diese
© ) 3
dicit eile qüsedarn animalia, qua;
habeant
rcc svroo (xopm xeyJKoßoofjihot , internas partes detruncßtas& mutilas. Sed
& de tempore in anguftum contraSo
ufurpatur in
ver-bis Maleice a VETSTF.NIO c} excitatis: iv Jg, inquir, tm Ae-
yoy.svca i^nhlü) r& ccvtb (m\vos tocc vjue^ccs
ikohcßeoaccv,
con-traxerunt in anguilius fpatium
menfem, detruncatis quafi
quibusdam diebus. Hunc
ßbi fgnificatum vindicare
e-tjam verbum hocce in verbis Chrifti apud
Evangeliftas,
docebit ordo & feries Concionis: qua; ut
apertius
pa-tefcat, juvabit ex prascedetitibus non
nihil
repetere,Ve¬
hementer inve£tus erat Chriflus in fceleftos Judstorum
mores,
quod
majorumfuorum humanem
cruelitatem
non imitarentur tantum, fed illos etjam fuperarent 9
quum mundi
falvatorem flagitiofiflime trucidaturi eiTent.
Hincfuturum dicit,ut horrendum in ipfos
expeteretfup-
plicium: in fpecie vero denuntiatillis imminentem
tena*plo ruinam. Hoc quum
audiviflent difcipuli, in ftupo-
rem verfi fimulque commiferatione ta&i tam
miferan-
dte cladis, in animum induxerunt uheriorem expetere e*
jus rei declarationem, Hoc fine &
confilio
adcuntMa- giftrum fuum
etemplo egrellum,
utoflenderent
quan-tum eilet opus, quod (bis oraculis
demoliretur
: atquehoc quidem, ut
videtur, five teftandi doloris caufTa,
quem ex
falvatoris oratione
conceperant,live utChri-
fti animum coramoverenf, aut quidquara ab
illo
elice-rent, quod lenire iftum dolorem quodam
modo
poflet.Verum ea refponfionis loco tulerunt, qua;
ad
connrman- dum non tantum, fed &exaggerandum judicium Dei
pertinerent. Hinc creick in animis illorumcuriofitas
&fcifcitandi ardor, quando tanta mutatio rerum futura
eilet. Chriilus refpondet, fcire illos debereextrema tunc
A 2 funera
i) dtgentr:animal: L, IF. c) not.
ad Matth. XXIF\
m )
4c
•funerainftare,quumvifari
eflen?j3j*7uiyju«
rysl^jjioörsoos,vel,.Ut Lucas dicit C. XXI. V. 20,y.vxÅansvrjvvtto sgooronéÅoovTijv ieg8<roiÅrj/ji. Hoc eft, quum confpe^luri eftent volitantia.
circa urbem Romanorum figna, dif;erent inde nullum
ampiius reli&um efte faluti lo:um, atque ideo, tcm- pus efle, quo Tibi fuga confuierent. Tors, inquif, v. 16.
ci iv rij i8ocltcc (pevysToeaciv in) reo cgq, ubl ex vulgari lo- quendi more loqui videtur], quo, in montes fugere,i-
dem valet ac in tutum fe iocum recipere: quamvis &
dici haut fine ulla ratione pofte videatur, refpici ad Lo- thi hiftcriam, qui, ne Sodornas ruinis involveretur, in
montern confugifTe dicitur: quin etiam certum eft in
Hierofolymitana obfidione montes prabuifte non paucis
perfugium. Porro dicit
Chriftus v. 17, 18, qui in fo-lario fint, advenfcante Romano exercitu, ne defcendant
in domum, quidquam inde fublatum viatici aliusve fu¬
gas inftrumenti, & qui in agris verfentur, ruftici forte operis obeundi caufta, ne redeant domum. Quibus ad- monitionibus (Impiicifer docetur, non quasrendas efte
moras, fed quam fieri poftet, velociftirne fugiendum:
quod qui feciflént, optime fibi confuluifte docuit even-
tus; conftat enim ex JOSEPHO aiiisque belli Judaici fcriptoribus, non multo poft adventum exercitus Roma¬
nicluferit, aggeremJudasiscircumdatumfugiendi viam.fuifle urbiHifcc, qui
fubjungüntur
omnera pras-v.20, 21 , alia eodem fpe&antia monitar jubentur enim orare, ne
fugas
feftinationem vel religio,, vel icineris a-fperitas impediret aut moraretur. Fugas moram adlatu-
ra eftet itineris afperitas, fi quidem in hibernum tern-
pus incideret fugiendi neceftitas: & religione impediien-
tur, fi quidem adventus Romani exercitus ipfis injun- ge;et neceftifatem .Sabbato capeftendi fugam. Cur ve-
ro tam propere
ipfos
oporteret fibi fuga confulere, at¬que tantopere fibi optare commodum rugse tempus, ra- donera
:
'9 )
r C•
tionem reddit v. 21. Docet autem, poft elapfam fugae
cccafionero , fatarum effe, ut mak ingruerent graviora
omnibus humanis maiis: Latrocinia inträ ipfa urbis vi-
fcera , fames, peftis & ftamma ita omnia permifcerent,
ut major n-unquam fuiffet calamitas, nec futura effet.
Quurn ergo Chriftus in commatibus, qua; praeeedunt, loquatur de diebus obfidii Hierofolymitanee urbis, pa- lam eft non alio refpici verbis, quse commate 22. a*
pud Md(rha?um & 20. apud Marcum leguntur: id
qnod
etjam conficitur ex adje«fto pronomine héivos, ut quod
referri oranino debeat ad aliquod, de quo fermo
fue-
rit in antecedentibus: & quum fermo in antecedenti-
bus fit de temporeobfidionis, non poftunt dt ypé(?ott h.it-
vocf, ahos defignare dies, quam quidem illos, quibus
oblefta; a Romano exercitu fuiifent Hierofolyma;. Iftos
dies dicit Chriftus oportuifte xfihoßtstBcti, con rahi &
decurtari, idque iid rås faKexriss t proprer eecios, qui
vel in urbe ve! in vicinia fuillent. Nifi enim in an-
guftius contradtum fuiftet obfidionis tempus, properata- que Judaeorum fata, »;c dv iadBy 7rdcrcc crdg£. Ubi per- peram a nonnullis ro tr^B-rjvut refpicere dicitur ad aeter-
nam felicitatem, & trdav nouo tribuinsr tam late
paténs, quafi fuo complexu coérceret quidquid ubique
terTarum fuiflet aut futurum eilet mortalium. Profe-
&o enim, quurn quidquid dictum in antecedentibuseft,
ad urbem Hierofolymam fpe&et, non poile videtur7r<£-
C06 adfg alios defignare, nifi ad quos obfidionis mala pertinuiftént: ex tam numerofa turba dicitChriftus ne*
mmem cvafurum fuifte belli cladem , fi quidem produ-
ftius fuifiet obfidionis tempus. Cui praculo lux etjam aliqua advundi poteft ex illis, qua; fuper hac ro memo-
rat JOSEPHUS. Dicit enim primo, ante coeptara
obfi-
dionem inträ moenia urbis, inaudita licentia, graftatos
fuifte ficarios & iatrones, qui promifcuam cseciern
fe-
A 3 ciftcht.
B ) 6 (
-ciffenf, De?nde} quum järn Romani caflra urbi sdmo- videnc, furniere Zelot« arma & mifere truckfcjrunt, quicunqae pacis
cupidi deprehendebantur efle:
qua Viendi Jicentia factum ed, uc optimi qu?que concide»rent. Quam ob rem Velpafianus Ipfe exfpe&andum cen- fuit, donec, ut c«ptum erat, mutuis vulneribus totus confieeretur populus:
Sed
quura id agitaret urbisque oppugnatipnemdifferret, monebatur
anonnullis
, utpericlitanci
urbi fuccurreret populique fervaret
reliqui-as. Ascidit etjam, ut Vefpafianus mox indé profecius ad capeflenduro firmandumque imperium, bellum traderct Tito, qui, ut
TACITUS (conf. §. I.) docet, fruenda-
rum domi opum & voluptatum cupiditate incenfus pro- peravit obfidium: quum interim in urbe ipfa caedibusac
latrociniis cun£ta mdcerentur. Quin etjam Judaei, in fua fata proni,
munitifTima prasfidia fatali vecordia
defere- bant, ambuftisque fruraentisfa
nie m accelerabant, qu«ita paulatim
adcrevit,
ut, quurn necdonai
quidquam,quo vefcerentur,
fupereffet,
nec, peroppofitum
agge¬rem, foras prorepere, viåus qusrendi caufla, liceret,
ad foediffima confugerent atque hiimanitari horrendafub-
fidia reparandi latrantis
ftomachi
ruinas. Ad cujus foe-dicatem cohorrefcens ipfe hoftis, adproperata expugna- tiooe, domefticae cladis reliquias, velut ex naufragio elapfas, fervavit. Suo ergodocumento probaverum ve-
ritatem proverbii, de quo roemini? POLYBIUS r), h
fAV\ rayjitos
d7twXof*s§oc,
m xviaooSrifts
v,ni celeritcr
peri*ijjemus, nunquam
Jalvi fuijjemus•
§. III.
Etfi vendmendiana luce magis clarere videtur, Chri-
ftum loqui de
circumcidendis
Hierofölymitana;obiidio-
nis
t) ln exctrpt. de Firt%
Ö*
fit.«$
}
7C @
giis dkbus, ne belli tempeftas ad unum omnes
abfume^
ret: fuere tamen qui alio refpici exiftimayerinc. In qui-
bus primo nominamusNORTONUM
KNÅTCHBULL»
qui in
animadyerfiombus ad N. T. libros ita rationes
iubducit: quaradiu templum,
&facrificia,
ceremoni® &ritus Judaici manebant, talis erat petra fcandali univer-
fx genti, ut fere omnes in eam impingerent: nec
pauci
in dies deyenerunt Apoftat® a Chriftiana
fide,
quamantea fuerant amplexati, eo forte nomine &
fcrupulo,
quod ipforum yetus religio efiet verior, quiafivit Deus
manere eorum templum Sc lacrificia, de quorum certa
& brevi futura aboliuone edo^li fuerant in Chrifti&na fiele. Exiftirnat ergo KNATCHBULL
yoluifle Chriftum
hoc oraculo indicare, futurum fuifTe, ut, fi dilatum diu«
tius fuifiet bellum Judaicum Sc Hierololymarurn excidi-
iira, Judseorurn nemo, ignoranti# &
fuperftitionis
tene¬bris ereptus, falvaretur , quum, doneo fiaret
urbs
ae templum, non deefiet, quo Chriftiana: veritatem religio-nis impugnarent. Sed hoic explicationi
opponimus fia-
bilitam §. 2. netionem verbi xoAoßa&iivcct> quod ubique
notat decurtari & amputari, nec, quantum quidem con- ftat, occurrit usquam ufurpatum in fienlu
accderanii\
qui ergo fieri poteft, ut, nova
ipfi
tributafignificatio-
ne, reddamus verba Chrifti: nifi dies ißt acceierati fnis- feilt, iiullus Jalvatus fuiffet jfudaus* Neque eft, cur di-
cas, reitnendam effe ceterorum fcriptoruin uiu confir-
jmatam notionem, (ed reis , de quibus meminic falvator, non efle dies obfidii, fed interjeåos potius dies
inter tempus, quo ha?c loquutus fit Chriflus, ac belli
initium: quum adje&umpronomen,helvos, apertifliraeo-
fiendat, non alios defignari dies, nifi quos in antece- dentibus dixit maxime futuros efie calamitofos, hoc efl;
obfidii dies. Videtur quidem KNATCHBULL fibi a-
liquid prasfidii pofie inyenire in yerbis, qu®
leguntu»
tu ; s
i @
Hebr. X. 2/. ubi Apoftolus
bortåtar Judaeos,
nedefe-
rant rrv éTriövvötywyrjv, inde petito argumenta, quod ap-
propinquaret >7 riyxqot,
dies excidii Hierofolyma? & de
foiationis templi.- perinde qnafi
diceret:
fuere e veftragente,
queis offendiculum ruerit durans adhuc ecclefia
Judaica, quique perlvaderi Tibi paffi fint, inatien elTe
Chriftianam ndem, qu# docet Melfiam venilie & Mo«
faicos ritus abolitum iri: fed ne in errorem vos indu-
ci finatisj ne refiliads ideo a Chriftianismo, nam prope jam admota eft dies, qux finem conflituet templo &:
Levitico cultui. Sed infirmt efle prtelidia, qure hinc arcefiancur, patebit, opinor, rem curratius
penfitanti-
bus. Primo emm incertum efl, an y\ ypégoi in ifto lo-
co defignet diem Judicii Judaici, five novilfima gentis
illius tempora : quum & ultimum totias mundi Judici¬
um dicatur dies illep?id. 2. Tim. 1: 12. IV. 8- 2.
Thelf
i: 10. Et deinde non convenit inter omnes, quo fpe-
Stet to eyxc&Tcc?i?r/reiv ryjv i7stawocyxiynv. Non me prseter- it, complures interpretum exponere ifta verba, de de-
fertione eeclelias fidelium per fchisma aut apoftafiom:
Sed nec defunt aliis argumenta, quibus oflendant, per- tinere hane admonitionem ad homines morolos & fa»
ftuofos, divites praTertirn & fupra vulgi lortem eve£los, qui cum fratribus humilioris
fortis
congregari dedigna-bantur. Sed demus tantisper elfe hunc moniti Apofto-
lici fenfum: ne imitemini illos, qui, quum videant de-
folationem templi procrallinari, relabuntur eo, unde e-
greffi
funt, quafi Judaismus
pradlantioreilet
Chriftianis¬mo : nam adpropinquat dies, quo iftud amovendum
fit
offendiculum, ut confter omnibus & vera dixifle Chri- ftiim Ejusque Miniftros, & tarpiter erravifie illos, qui procraftinatione
ifta,
quam voeant, &tarditate
perrno-ti a re&a via deftexerunt. Inde certe nihil aliud con-
fici
poteft,
quamfuifle illo
tempore,qui defecerint
acoctu
•
5
9C •
eoetu fidelium, quod viderent templum
ftare diutlusV
quam
credidill^nc^
atque ideo putarentJudaicam
reli¬gionen! Deo gratiorem ede Chrifliana. At
jiinc
tamennulla ratione cogi poteft docuidb Chriflum in
oraculo,
quod fub manibus ed, pertinuide ad ceternamJudaeq-
rum falutem, ut acceleraretur excidium urbis, quo ci«
dus petra ifta fcandali e medio toileretur.
§. IV.
In KNATCHBULIJ caftrn tranfiifle deprehendimus JOH. PETR. LUDEVIGIUM d ); ita enim alle itotqpf falvatoris verba: "So der Herr diefe tage (der
"zerftörung Jeruialems ) nicht verkürzet, dals ift zeiti«
"ger gefchehen laden folien, vürde kein menfch felig:
"vielmehr die Lehre von Chrifto durch die macht der
"judifchen finfterniß erflicket. Aber um der aufervåhl-
"ten villen hat er diefe tage verkürzet, und vird die
"zerftohrung,
den aufervahlten zum bellen, zeitigerkommen". Multiplici argumentorum adparatu hanc eonfirmare explicationem conatur LUDEVIGIUS.* nobis
liceat, qutc diffufe ab illo dideruntur, in brevem fum-
rnam cogere. Ita autem ille argumentatur: Donec fta-
ret Hierololyma, tot impedimentis obfepta erat via ad Chriftianam fidem propagandam, ut fi diutius illa man- fiffet incolunais, periculum fuidet, ne Chnfti nomen in- tercidifTee penitus, nullusque mortalium ignorantiae ac
fuperftitionum tenebras eluftatus edet. Fama enim a
Judxis exfpeRati Regis, qui peregrinum jugum illorum
cervicibus excuteret, non potuerat non Romanis ede odiofa, quum metuendum haberent, ne, fi ille nafcere-
tur, fua dominatio minueretur; quoctjam acceffit, quod
viRrix gens illa providerie, nunquam defituros ede Ju*
B daeos
d Vid. Ejus geleberten anfügen &c. Tom. 1.
i? )
io( ®
daeos turbas ciere, doncc illos teneret exfpe£Utio libe-
ratoris patriae: quo magis e re fua elle putaverint Ro¬
mani, quacunque rationc poflent, fpcrato tantopere Jui
daeorum Regi officere & obftare. Neque enim aliam
ob cauffam Regis titulum & dignitatem Herodi con- celfere Romani, quam, ne ablatum Judae fceptrum, ex
propherico oracuio , fpem faceret & exlpeåationem promifli Regis jllius. Quemadmodum vero, pergit LUDEVIGIUS, Romani fibi metuebant a Judsorum Meflia , ita vicidim, quo minus Judad ample$erentur Ghriltum, obfbtit Romanorum metus. Verebantur enim,
ne, fi Chrilto le addicerent, infurre&uri eflent Roma¬
ni, nulliusque non feritatis genere in illos larvituri. I- fte metus impulit Herodem ad horrendum infanticidi-
«m: haec fuit cauffa, cur JElum prehenderint Judaei, ad
Pilati tribunal traxerint ac furiofa vociferatione ad ne- cem depopofcerint: neque ullum denique eft dubium, quin miraculis prirnum Chrifti & deinde Apoftolorum
teftimoniis ad länam le mentem perduci pafli fuiHent ,
ni obftinavident animis ne aures quidem commodare
do&rinae de Meflia, quam fibi exitio futuram elle cre-
debant. Tali exiftente reipublica? Judaicas flatu, utile fuit atqöe e lalute communi, ut propere exfcinderetur
urbs Leviticique cultusgloria vanelceret, quac eousque aluillent fpem Mefliae, imperium condituri, quod frau-
di föret Romanis atque in libertatem adlereret Judaeos,
quo magis deinde pracjudicatis opinionibus vacuo ani-
mo reciperent fpirituaie Chrilli regnum, ad quod Apo-
ftoli eos vocarent. Haec ferme funt argumenta LUDE- ViGII, quibus luam fibi lententiam firmare polle vide¬
tur: quam vero fint illa levidenfia & ficulnea, depre-
hendet facile, quisquis rem vel obiter fe«um perpende-
rit. Quod enim primo dicit Romanos fibi metuifle zb
exlpeclato Judzeorum Rege, id nullo probatur argumen-
to.
#
)
II( ft
to. Non ignoravide Romanos vagatam fuifle famam
de venturo Rege totum Tibi orientem fubje&uro, confi-
citur ex annalibus: pluribus, inquit TACITUS <r), per- fvafio inerat, antiquis Jacerdotum littevis contineri, <?o ipfo
tempore fore, ut valejceret oriens projeSiique Jud&a verum
potirentur. Quce ambages Fefpafianum & Titum preedixe-
runt: fed vulgus more human£ cupidinis, fihi tantamfato-
rum magnituainem interpretati, ne adverfis qindem ad ve¬
ta mutahantur. His gemina habet SVETONIUS f);
pererebnerat, inquit, Oriente toto vetus conßans opinio, e[Je in jatis, ut eo tempore Judza profetti rerum potiren¬
tur, id de imperatore Romano preedictum jiideei ad fe tra- hebant. Difcimus hinc & obfeuram famam exfpe&ati
late dominaturi Regis ad Romanos permanavifle, & hos
rififle Juda^orum vefaniam, quod vana fpe turgerent:
taneum abeft, ut ab inani ifta, ut putabant, exfpecla-
tione quidquam fibi metuerent: id quod etjam confi-
citur ex ienitate ifta, qua in deviefam gentem ufi fünf,
liberum ipfi conceaendo avitse religionis ufum, &,
quum ultima fata urgerent, Ivadendo hortandoque3
ut fuse tandem faluti confulcre difeerent, nec continu-
ata diutius pervicacia , fibimet ipfis interitum con-
lcifcerent: quod paffirn nos docet JOSEPHUS. Credis
nc id faåuros fuifle Romanos, fi quidem iplos tenuis-
(et metus, ne, quem recutita gens fperabat, Medise ad-
ventus illis futurus eilet exitiofus? Annon potius, vel
nullis provocati injuriis & rebellandi licentia, totiscon»
enrfuri fuiflent viribus ad evertendam gentem iftam? Quid, quod, quum Apoftoli palam docerent Meffiarn venilTe ejusque regnum Rabiliium iri, adeo hoc non
curabant Romani Procuratores, ut potius , fi qui de cri-
B 2 mine2
e) Hiß. L, H. c. is. f) In Hefpas. Q 4,
©
) 12 ( #mine, quGcl ad religionem fpectaret, a judceis defeirea«
tur, illius cogniti.oaem fufcipere vix opers precium du- xerint, fed Sc accuiatores & reos a fuo tribunaii repu- lerint. Conf. ASt. XXV. i§. fecju. Adeo Ipernebnnt Ro¬
mani Sc pro rnhiio putabant iäcra Judarorum fcita Sc controverfias. Uc vero nulla eil ratio, quce nos cogat
credere Romanos metuide Judceorum Medium,: ita vi-
ci(Ilm exidimandum non ed, hos, pra: metu Romano¬
rum, obftruxiOe aures doärinas, qus Chrifti regnum inducebat. Quod enim primo dicit LUDEVIGIUS,He-
rodem üeviide in infantes Bethlehemicicos, quod verere-
tur, ne, d recens natum Regem vivere iiviflet, incur-
reret in odium Sc offenfionem Romani populi, id o- mni caret ratione: Si enim ita fuiflet, videntur Roma¬
ni cum gaudio & adplaufu iftam immanitatern excipe-
re debuiöe, quum tarnen idam (lupoide condet: & (I
MACROBIO g) crtdimus , dixide fertur Auguftus,
quum inter pueros idos Herodis quoque fiiiura occifum audidet, melius effe Herodis porcumefle, quam fiiium.
Alia ergo luit ratio c$dis liujus: Sc quidera non immc-
rito dixeris, Herodem eadem , ac ceteros Juda&os, im«
butum perfvafione, timuifle, ne fibi fuisque poderis
ablatum fceptrum transiret ad Mediam: hmc illa cru-
delitas. Neque minus abfonum ede videtur dicere, prce- metu Romanorum, non auios fuifle Judaros ampiedi
Chridum & ejus doclrinam^ qui enim fieri potuit, ut quem, Romanorum dominationena pertsfi , avide ex«
fpe&abant, tanquam fortidimura libertatis pridinique
decoris adfertorem, illum excipere non auderent, me¬
tu prcepediti eorum, a,quibus liberari cupiebant ? Di-
cas potius pr^judicatis opinionibus obcascatam gen-
tem in piaculi loco oofuide , quod JFJus Nazirenus, abjeciis
W .Ol - «II m I ■»1^1 ■■ I 1— mmmmtm*
g) Saturn.
L. II. C.
4.®f )
5 3(
£abjeffis editus natalibus, fibi titulum vindicaverit Media?,
quem regali pompa & magnificentia circumdatum ven-
turum tfle credideranc, atque hinc natum fuifle odium
illud vere internecivum. Quum vero deinde Apoflo-
3i docerént JEfum, quem trucidaverant, revixiffe, at-
qne hinc ad fuperos emigraviiTe, nihil quidem erat, cur horrerent Romanos, quum facile peiTpiccre poflent, ta-
lem Mediana qui nullum condidifTet regnum terreflre,
ülorum dominationi officere non polle, fed tarnen fe
omni ftudio oppofuerunt Apoflolorum docfrin^, quod pertinaciffime inhsererent (ententice,quam a feneris com-
biberant, nec uliis fe argumentis permoveri
fmerent
adillum ampleclendumh qui ipforum exfpeftationem fru-
flratus eflet: imprirris, quum novam doktrinära illam
avitac religioni iilorum fraudi effe cernerent. Neque us- quam legimus crimini datum fuifle Apoftolis, quod quid-
quam docerent, quod defektionem adferret a Roma¬
no imperio, fed tantum quod ipforum doktrina tende-
ret ad infufcandam gloriam Levitici cultus, quam per Media? adventum illuitriorem futuram efle fperaverant.
i v.
Etfi vero Ludevigiana hypothefis fe nobis adproba-
re non poteft, ipfi tamen auktori eruditiffimo, quadam
ex parte, corjcedere debemus, poft vaftatam urbem fu¬
ifle regni Chrifli amplificationem aliquantum facilio-
rem. Efficaciora utique ad coarguendos Judaeorum er-
rores depromi tunc potuifle videntur argumenta ex complemento Vaticiniorum Chrifli: infrakta etjam pau- latim evanefcere debuit fpes alius MefTias , deflruffo templo, cujus illum gloriam illuftraturum fuiflefcire de- buerant. Sed fic tamen ifta comparata funt, ut ideo
non concedamus, ante illomm occafum fplendoris, :n- expugnabilia ferme impedimenta obflitifle, quominus
B 3 Judad
$ ) 14 C Cf
Judaei Chriftianam ampleflerentur fidem. Fuere etiam
ante ifta tempora, qua: ipfis foporem excutere potuis-
lent, (i mens non Isva fuiflet: adeo ut (ine ratione ex-
clamet LUDEVIGJUS: Seligvar aljo Mer der
nicht vor der
zerftoibrimg
Jerufahws eck-vetj Jondem nach derfelben.
S. D, G.
\\Kkä>. hJiyJrPC*
