• No results found

ANNE ADAGIA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ANNE ADAGIA"

Copied!
36
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

ADAGIA

THEOCRITEA

Diflcrtationc Academica breviter illuflrata.

Quam,

Confenfu AmpliJJimi Oräinls Fbilojöpb.

In Regia Acaäemia Upfalienfiy Prafide

Mag. JO H ANNE

FLODERO

Grase.

Ling. Prof. Reg. & Ord.

Pullico Examini Suljicit,

PETRUS HULT MAN,

Sudertmnnus.

In Audit. Carol. Maj. D. V. Decemb.

MDCCLXX.

H. A. M. S.

U p[ aliae,

Apud

Joh. Edman, Reg. Acad. Typogr.

(2)

S:® Rias M:tis Summ® Fidei VIRO,

Illustrissimo & Excellentissimo

COMITI ac DOMINO,

D:no georgio

GYLLENSTIERNA.

Regis

Regnique Sveci®

SENATORI,

Regi* Ordinis De Stella Polari Equin ac Commendatori

Splenbidissimo.

MiECENATI SUMMO.

Patiaris,

ut hic

CELSISSIME COMES,

ingenii

fcetus,

in

publicum prodcat, fubmifle rogo,

SPLENDIDISSIMÖ TÜO dicatus NOMINI, quem,

ad ILLUSTRISSIMO EXCELLENTLE TUO li-

mina

(3)

mina

deponerc

non

fuftinuifiem, nifi admirandae prorfus Comitatis TUjE exemplum & incomparabi-

Iis

gratia,

qua

Patrem

mcum

ample&i dignatus fu-

ifti, animo

adjeciftet fiduciam, TE placidiffimo vul-

tu filii

juveniles aufus fore excep&fårum. Quum

autem vel hoc

potiffimum

nomine,

devotiffirnam

mentem meam , a;ternumque

obfequium, TIBI EX-

CELLENTiSSIME HEROS, teflatum reddere li-

ceat, calidiffimas

infuper

preces pro

TUO

peren- ni flore , falute atque

incolumitate,

dum anima

fpirabic

mea, numquam

fundere definam.

ILLUSTRISSIME TUE EXCELLENTJE

colrer ac ciiens devotiffimns

PETRUS HULTMAN.

(4)

Kokgl;

Majestets. Troman.

Och.

COMMERCE RÅD.

Välborne,

Herr ANDERS

VON

PLOMGREN.

Tillät

yålborne. Herre.

At, Jag.

Af.

Edert. Namn.

Lånar. Ljus.

Åt.

Defla. Blad.

Som. Åt. Eder.

Helgas.

Til.

En. Liten. Erkånfla.

For.

Mycken. Gunft.

Aimagtens. Hand.

Krone. Edra. Dagar.

Med.

All. Sållhet.

Och.

Gore. Eder. Lefnad.

Nogd.

Som.

Det. Önfkar.

Eder.

Ödmjukafte. Tjanare.

PEHR. HULTMAN,

(5)

S:^: K:# M:tis MAGNJE F1DE1 V1R0 , Regis

Regnique Collegii,

Quod Commercia

Regni Curat

CONSILIARIO, Genoroso DOMINO

ERICO BRÄNDER,

Msgne Vir, Artfoos inter

Carmine Cui grandi Muja

Clarijfime Vätes placere

de

dit,

Si vacat atque aliis

juvat

interponere curis Otici, deliciis mn inhonora Tuis

Da

faciles

aditus

levibus,

precor,

hisce pagellis9 Quas

ego devota nuncupo mente

Tibi.

Namque Syracufii, multum celebrata Poet<e

Svavia

fcita ferunt zf flne feile fåles

Sint licet incomt* ,

forfan gråvit

asque

nitorque,

Materia

placeat nobilitasque

tarnen.

Si Javeas, noflra fernper

landaberis

ore , Pars erit

&

voti nulla caduca mei,

Atque

Tui tneriti,

Vir Magne,

neremimemor i

Grates devoto

peclore Jemper

again.

PATRONO OPTIMO.

PATRON1 OPTIMI

tlitns kr cttltttrhmmJVmus PETRUS HULTMAN.

(6)

Ky rk

o

k erden

Vid Bålinge och Tyftberga

Forfamlingar

Ho7ärevördige och Höglärde:

Herr Mag.'PEHR HULTMAN

Min Huidafte Fader!

et arfor Edrafötter, Min Far,jag kommer at nedlägga

ct arbete, jomjag trorkodat Edermakt. Eder prisvärda gunft, och faderligaforforg får jag tilfkrifvd, at det nu kan vifafig idagsljufet. Detär dock ejförfa

gängen

fom Eder o-

gemena godhet bringar migat häpna; ack nej: Sä inånga tu*

[ende fynnerliga välgärningar^demjag^altifrån fpädaßearen, undfådt af Eder Hand, ofvertyga mig nogfamtat denna ej är

den endäße. Den dagen har ännu|intet uppklarnat, (om icke

kan vittna härom,och ingennatt

har

hittils bfverdragitjorden

medfä duncklafkuggor, atjag

icke

Jedtmin Farsgoda hjerte- lagemot mig, med de lifligaflefärgor vifafig. Med et ord; E-

der bevågenhet har varitjaflor ochEder Kårlek fä outr6ttelig%

aten Cicerönianifk vältalighet icke [kulle forma

affkildra

och befkrifva det, ån mindre lärerminpenna vara förmögen där- tifi fomflyres afen

Jvag hand.

Upptag nu ej ogunfligt, Min Far , det offerjag gör Eder i dag, medelffor

Ufingen

afminaAcademifka Stadier;det är den

enda

erkäntjla

jag kan vifa, utom at ßädfe ioka på det alta¬

rejag Ederi mitt hjerta »preß.. Himmelen göre Eder annal¬

kande ålderdom likdeglada ungdoms aren;han läteEdra åter¬

fåendedagar uppfyllasmed fämyckenförnöjelfe.fom defsafedncu

re varit be[varlige och tärefalle. Komme den dagen fcTff

fcfaE-

derLefnads Sol undangömmerfina ßrälor5 dä Edra Åhörare nödgas faknaennitälfkande Lärare ochjag en huldFader !! f Framhärdande under trägnafleböner til aUmagten För Eder leftändiga välgång,

fkaljag hälla

för den florfla ära at (lädje

kallas

Min Huldafte Faders

lydigfte Son

PEHR HULTMAN

(7)

D. D.

§. I-

t, prius quam ad Parremias Theocri*

teas explanandas adgcediamur, folici-

te perquiramus, qni fines diftcrminent

Proverbia ab Adagiis, hoc minus ne- cedarium ducimus, quod taec res e- gregie pertraäata eft, in

elegantiflima

Difputatione, quse

haut ita pridem prodiit, de Adagiis

Sviogotbicis. E re ergo

noftra fuerät

tantnm

veniam

pete-

re,

öcubi

deprehendamur

tranfiliifle limites,

quos

pofue- re'Viri

eruditiflimi,inter res,dlfcretas quidem, fcdquo- dam tamen cognationis vinculo juntas, atque huc re- feramus celebre quodque di&um vulgoque

ja£tatum>

atque

feita quapiam novicate infigne, ftve ad Adagii fi-

ve Proverbii naturam accedere videatur. Neque in li¬

mine ipfo

diflimulandunci effe

putamus,

animum

nobis hautquaquam

fuifle, in fua

genera

& cl

a

Oes digerere

di&a , qux,ut aurum purpur#, ita Theocriti Idyliiis (parftm inferuntur, ut quodque legentibus fe-

fe obtulit, ita illud, quemadmodum temporis ac virium

ratio permifcrit, illuftrabitnus.

A §. II,

(8)

«ff? ) ® ( 11

ArtOty%(*£$■Oll (AS TtCtyGSlS Id. III. V. 9.

In principio Comi illius,

cjui ifthoc idyllio fiftitur,

hoc querclo carminc Amarylliüis oftio obftrepit Capra-

rius:

- q fAs fAiasLS;

Hfoo ye To/ cr/woV xo&TC6(pcciV0jAO&i iyyv&sv rjfAsv,

Nu//<£fl5, KSM Tf^oySVS10Ci7rtXy£cC£$CCi fAS 7t0lY\<Jil£!

Ubi ro <x,7tuyjrocs&cct vocecn eile proverbialem exifli-

mavero, ufnrpari tum demum folitam, qu«m, falutcm

cfle deploratam, indicare voluerunt: ifa enim loquitur,

LUCIANUS 0C7ZSGCCGCCS M TTCifAlpVÅS , <%77Vjy^06fAVJV yotg O&V, St

ti Tot&To sy svsto. i. e. me, O Pamphile, fufpenderem

enim me^ hoc efl,interiiflem funditus,a&um de me es-

fer, 7? quid ejusmodi accideret. Quomodo etiam, Pam- philus Terentianus, indicaturus Patris verba, quibus o- diofas ipfi nuptias imperaverat, ad

defpérationenä,

fibi injiciendam, compofita fuifPe, loquitur a)\ id mihi vifus eß dicere, abi dopiumtffufpende te. Id, quod Comicus yidetur ex PLAUT! Pcetiulo tranftulifle: ibi enim A-

goraßocles, ad Milphionem fervum, iisdem utitur verbis.

Abi , inquit, b ) domum fufpende te, atque inferius paulo, aufculta ?nihi modo fufpende te. Neque nobis fa-

miliari loquendi ratione alienum cft, Ii cui res minus

ex voto cedant, dicere, diffidentis & de fe defperantis

animi

jegricudinem

illum

ad

voJuntariuna fufpendium ad-

igere. Ceterum veco non mihi eft dubium , quin e-

legantiam illam Theocriteam imitatus fit VTRGILIUS ,

ubi inducitCorydonem, deiulos Alexidis amores hoc mi- lerabili earmine deftentem c):

Nil noftri miferere; mori me denique cogis.

§. III.

a) Anir. Acl. L fcof f. v. 20. b) ABJe. 2, c>Ec-

log.II 7.

(9)

$ ) 3 ( #

§. HI.

KsiosvfjiKt $e TieacüV Id. Iii. v. 53.

Quum arrsatono Carraine ante fores libi

dilc^tae

Veneris modulato nihil fe proficere cerneret

kooixu&v

Juvenis, his canendi finem faeit verbis:

■> t •> ->< Vi

- - ükst asidoo.

KsiOSüfAdt de 7Tsaoov - - -

7/0/2 amplius canam,

Jacelo

ßratus. Quae verba non alio fpe£tare dicunt interpretum nonnulli, nili ut indi-

cetur, veile Juvenem, humi flraturu, ad quietem com- ponere defeßa membran At, haut quidem fine ratio- ne,raonuit HEINSIUS d)y folenne fuilTe reis koo/jioI&o-iv,

quum petulanti carroine furdas pulfavident vilium pro- ltibulorum fores, ferro flaromaque rainiuri sedibus, at qui modeftiores videri volebant ede, nec cum Icortis

rem habebant, ubi puel.lam viderunt, nullis viSam blan-

ditiis (e admitteve, exclamaviffe , 7rsruv ye xhaoyxci, in-

nuentes conclamatum eile, & concitum a repulfa dolo¬

rem fponte ar effita morte leniendum eile: utadeo,hac proverbiaii loquendi forma, nihil ferme aliud fignifi-

cetur, nifi verbis iftis, quibus in prineipio Comi hu- jus defperatiorsis indicium peregit Caprarius,

/ue 7ioiY]<jsis. EOe autem in g-jcrei ifta aliquid 7i<x001^100-

$8s, vel inde etiam cgnfeceris, quod in aliorum feri- ptis Grascorum, eodem ufurpata fenfu,non raro occur- rit. ARISTOPHANES, e. g. quem conftat in déliciis

habere loquendi formas vulgi fermone celebratas, ubi juvenem inducit puelia? cujusdanfamore furentem, h^ec ipü dat verba fundenda e):

A 2 . - » JfuJo

d) Emend. not, ad IJiEOCRiT, e) 956-

(10)

# ) 4 ( #

-

éeuqo or'

K&r«<^>a//So"oi

rr)v Bvgoiv ävei^cv Tviv^'h Je firj, ticcTtttfes-oov y.slao/xai.

i. e. /7g"<r »«#<r, 7«, adcurre Er tf/wz

januam hane,

yzzz minus, flratus jaceho: quafi diegt: ni föres amanti

mihi

aperiantur, reqtae ipfe potiar arnata,

conclsmatum eft:

pra* dolcris impatientia morior. Eadem etjam

verba

u- iiirpat ejusdem Comici Strepßades /),quom

videret fe,

nec precibus nec minis, permovere filium

fuum polle,

ut oratoriae artis perdifcenda: caufla , fe in Phiiolopho-

rum traderet difciplinam. Dicit autem:

Afid iyoo fj.h rci 7rscdv ys ysiecfucif Afo.' fvj*CtfA£VC£ TCIS ©SCiS

$lvCCj*OfACii.

Quss verba huc valent: etfi, quam in fua öpe col-

locavi, fpes me fefellit, non animum tarnen

defponde-

bo, aut meis defperabo fortunis; ipfe enim, Diis in¬

fantibus , Socratis Magifterio me tradam , eaque di~

fcam, quorum

adminiculo

ex

prementibus

me

malis

emergarn.

§• IV.

MtJ tfPUKOte GlTl&TCil OOfT7TS^ 0

TeTTt^',

Idyll. IV. 16.

Inter Paftoritia iurgia , quibus fe invicem

laceflunt

Corydon & Battus, exprobrat hic illi & objicit maciem,

qua una vituiarum ejus deformis eflet:

Ty\\us■> inquit, fj.h

JVj

roi rits 7toqrios mvtcc KsKsntroci Tdqéos. Mrj 7[qoZkxs (titI&tou aoaTtsq o rérrt^l

i. e. Huic quidem Bitulceipfa tanlum reliqua funt

ojja

:num~

quid hisc rare viBitat, ficut Cicada ? Ubi 7Fqa>Kocs

atrl^eSoct

geque ac dkqi x&j

8qoQ-q> airelSui

apud PL.UTARCHUM

g), proverbialt forma, de iilis

ufurpatur, qui frugali

ad-

f) Ns(peA, v. 126. g) Sympof LIF\ Qv. /,

(11)

ßdroodum & pertemii vi£n utuntur, fbpremaque macie

confecti Tunt: quomodoiPHILO dicit, Juderos Phslofo- phos,

quod vitam famelicam ducerent

,

ds^t rqstyei&oti,

co(T7ps^

<poca)

to tZv

TtTrlyoov yhcs, aére veici, quenoadmo-

dum Cicadac folent, Cicadas enim habere in peSors quiddam

aculcatutn,

qno rorem

lambant, qui ipfis fit

nutrimento, auftor eft PLiNIUS b): Unde Virgilianum

iiiud i)

Dupique tbymo pajcentur apes ,

dum

rore

Cicada.

§. V.

fT? 7ter ASctvcclocy IdyL .V. v. 23.

Quum LaconThecoriteus adMuficnm certamen in«

cundnm provocaret Comatem, excipit hic ilium

ifthoc

Bucolico fcommate

'"Ys1 7ter A&otvc&toiv sgtv yj^icrsv -

I. e Stis contra Minervam certamen Jufcipit. Quod Pro-

verbii loco frequentari foiet, quoties

indo£fi

ac

fiolidi

non verentur in rei iiteranae certaraen defeendere cum viris excellentifiimis, ieque cum bis conferre atque «- quare.

Quemadmodum huic adfine adagium, '"Ts- n]v

ASqvuv, Jus Minervam, fc. docet vel monet,

frequentari

de iliis foiet,qui,quum

rüdes

fint

ipfi

atque

infulii, alios

tarnen docere non erubefeunt. Ut enim fuum genere a-

nimal nullum migis brutum effe putatur ac

indocile

*

ita aptiilimum

vifum fuit

antiquioribus,

in

quo

ftupi«

dorum imago hominum conlpicienda

offerretur

:

unde

veufiifiimum Adagium hctvrta vs, Bceoticafas, in

bomi-

nes indoåos jaci (olitum Fuifie indicat PINDARUS k)

Fvoovo&i r\ inquit, meir dp%ccio\>

ovetüos

, dAoc

©hcu Kcycts st (pevyofASV}

ßornrlocv

"Tv - - -

A 3 Ad-

b

tW-

Natur, L. XFl c. 3*.

IJEtlog.

K

k

lf

(12)

# ) 6 ( «

Admonet heic chorodidafcalum, ita curet fuum hy-

maurn canendum, ut effugiat vetus illud probrum, quod

dici in ftupidos fveverit, Boieorloc c"T<r. Cujus Adagii originem inde repetit SCHOLIASTES, quod antiquis- fitni Boeotiae incolar, barbar» gens & agreftis, vxvrec di-

$i, corrupto vocabulo , a vicinis vocati funt vec pro

vmrec , quod fcornma deinde ceflerit in proverbium , de quibusvis ufurpatum, qui ftupido eftent & bruto in¬

genio. Utcumque vero ifta exiftimata erunt, manife-

ftum tarnen eft,primos au&ores proverbiorum, vsvtar A- Stivccic6v,fk vc rtjv ASyjvccv, dndicare voiuifle, indo£los ho-

rnines & rudes non minorem mereri rifum, fi ingenii

Certamen cum doftlffimis inftituere fuftinüerint, quam

fi fus cum Minerva, fcientiarum Prafide, contenderet Ceterum vero, eorum dementiam, qui impares cum

fuperiori certare audent,aut negotium faceftunt £e lon- ge fuperioribus, comparatione aliquantum honeftiori,

exhibent alia a Bueolico noftro frcquentata adagia: quä¬

le eft, ßcy.ßojvrhriyoc ZvccvtIqv,vejpa flrepens contra cicaatati Idyl. V. 29. Et 8 Sefjtrrov - ttot ctrjÄcovcc zlcrcrccc Zfcåev,

g<J"

£7ro7fecc kvkvokti \ Non fas eft picas certare cum

lufciniis, neque Upupas cum Cygnis Idyll V. 136, ac deni-

que, ßctT(>oc%oc

dg

7tor

ccy.fdccc

ds TkC Nelut rana qucCy dam contra Ckadas contendo. Idyll, VII, 41.

§. vr.

8 7tvfi SdXTtscti.

Id. V. 31.

: In Hodeepors iisdem, unde antecedens adagium depromtum eft, fiftitur Comates acrius inftans Laconi, ut ad Poéticum certamen fe, fine mora, accihgeret. Hoc

indigne

ferens Lacon3 his cum verbis retundit:

M*I (T7Tsvi' 8 yccq toi 7Tvqu IJOCKTSSOCI

Ne,, .feßina . neque - \ enim igrie urens. In quibus verbis par-

^ oe-

(13)

üs ) 7 ( #

oemiam agnofcit SCHOLIASTES: 7fc6$oi/jia, inquit, fah

im rocv hei ~n

<nrev$öfjiemv.

Ut enim, fi quis letentem

in finu ignem foveat,autquomodocunque uratur,quam fieri poteft celerrim« eura Tibi excuric, atque ex loco, qui cauflam prjebeac dolori5,(erepente corripit, ita com- muni proverbio, nec nobis famiiiari loquendi ratione abnuente, dicitur is 7tvt>) S-coÅ7re&o6i, igne uri, qui lon- giorem in loco aliquo moram non ferens, fuxiulatque

eo venit, illico fibi difcedendum efle indicat , vel qui, praecipiti feftinatione, rem quamcunque adgreditur &

ablolyit.

§. VII.

qgé\p'x(ty!) åvxtüels, Sgeypxt kvvxs c*,s tu (pccycovfi Id. V. a8.

HEINSIUS /) ut alias paflim in Theoeriteo Carmi-

ne oblervavit elegantias, ab aliis non animadverfas, i-

ta heic, quem

conientiens

vulgatorum exemplarium au-

ftoritas confirmaverat, errorera detexit, permultum, ut

iple, nec id quidem fine ratione, putavit,,

officieÄtem

Veneri, quam Bucolicus vates ubique

feäatur

: ro yg}

enim, nulli heic ufui futurum, mutandum cenfuit in obteftationis & obfecrationis indicem particulam vcß,

Ut locus hic fimilis fiat Uli honniano m):

vot)

$evqo

yyqevuotre -

BaJJarides qua]ofaltdtei IRum ergo Ii audiendum putas,ita legas verba hsec:

Qgixjicci voll Kv/jhis,Sgixfsa/ y.vvcts ofc rv (pdymri

i. e. Nutri, quaefo, lupos, mitvi cmies, ut te dcvorent. Sunt

autem Comata verba ad Lyconem, quibus ingrati animi crimen ilii objicit,quod,quum pueritiam ejus literarum morumque przeceptis formallet, nunc tarnen, illius im-

memor

I) Erntend exnot, Theocrit, m) Di0nyd.LXElLv.2Cy

\

(14)

#

) « ( •

rtjcmof beneficii, injuria fe IaceflTere nan verecuncla-

retur. El eft quidem proverbiale diilum in illos, qui

laeduntur ab Üiis,de quibus bene meriti funt,,quomodo

SOCRATES, ut refert SCHOLIASTES, exponit: kocks?

7roioöv & 3-gr^cct Åvx8?} malis jadens

b

me, nutrit

lupos.

Ut

enim luporum catuii nuiia

facile

educationé

manfvefcunt,

fed liberum na£tt campum redeant ad ingénium, atque

in Domini foi greges exercent

rabiem,

ita

quibus

ma¬

la mens eft,maleficia

rependunt

pro beneficiis,utTHEQ-

GNiS canit n):

Agf\é? iv

e^ovrt

fuocTottotocTtf %cc$is e^t,

Neque funt

id

genus homiaes abfimiles A3aron?s cani-

bus, qui Ikvis morfibus fuum Dominum dihcerave¬

reint: quam fabulam SCHÖUASTES THEOCRIT! exi-

ftimat locum dedifie proverbio, quo ingrati homines conferuntur, üon cum lupis tantum, verum etiam cum *

canibus

§. VIIT.

SkIAcc? Ulv ygdioc? cc7io act/jcifo? ocvtikoc rlAoi?

Idyll.

V. 121.

Mifere hic locus acceptus eft a Gr^co interprete*

ita enim illum exponit : äfyoff, inquit, «, ^ocAov dvsA-

Selv iis rd [AVtffAsioc , K&j tds ysyqcctctijjévoc? t\gc}nrocAocids ngjf

fyflds cvJ/k.cc? ?l?Aetv, v\7teq ljj.01 ip^etv* dvrca yoc(> ttccvteAoo?

ocx^oi éin. Quafi

indicaret

Comates, non majori ului

atque honori fore Laconi paftoritium iftud certamen, quam fi inutilem herbatn, fcillam, ex foetidis velleret fepulcris. Verum, fi curatius penfitentur antecedentia verba,quorum necLatinus interpres ncc Grxcus Scho-

liaftes verum adlecuti fenfum videntur, alio hane fen-

tentiam Ipeåare adparebitj Scilicet, quum Comates aeer- bioribus cavillis pupugifletlrfcoffm, convertit lcadM?r- fonem, n) v\ no.

(15)

B ) S) C ®

JonoM, quem

Certaminis arbitrum felegerant, his

ver-

bis:

"Ho't] tis, Mogeoov,

stiK^divstoii

éy)

rtafécBsv

$

Ubi primo omnium obfervandum ed, non

fa

tis

ab

in- terpretibus inüeiledam

fuide

elegantiam Doricam, fn vo- cula,ris,latitantem;perindeénim ed,acd

dixifler, rfyj

Abcxav

TTtK^&iveroii, jam o Morjon

cxaccrbatur La

cm Quomodo

bic in verfu fequenti loquitur:Kj-r/w y.svkvhocojmoqacov) n-

voof ubi avle$oo riva ldem eil ac

x.v/a-cL

Köi^cctviv, Ef ego, O Morfin, pungo Comaten.

Deinde

in eo halSucinatur Grse-

cus interpres, quod

roTrarfSsu,

exponit per evorjo-oeé, at-

que referendum efle

ad

Morfinem putat,

ad

quem an- tecedentia dirignntur verba;quaii totius verficuli hic fö¬

retfe nius: OMorfin ,jam aliqnis>b. e.Lacon,irritatur; non-

ne tu,Morfin,

bocJenffiilSed

qui ita exponit,ro

%<xfis§sv)

is ipfe

»«^«/(öai/eÄflf/.videtiJr. Idem

eniro

intered

inter fim- p]ex

^Bw?cöa<&Compofitum TtctQcti&oiYs&cti,

ac inter

ye7v 5c Trctqo&tjpQQveiv ,

dv.ésiv

& TrocqocKüsiv, gqccv & 7ragegav.

Qqoviiv ed fapere,at rnapa(pqoviiw defipere, delirare: asxéeiy

ed audire,nt

7rctqaraeiv

ofcitanter ac negligenter audire:

ed videre, at isccgegav hailucinari: icaque, ut.cci&d- veéoii edfentire, intellfgere, ita

?rufoci&xtei&öti

erit fenfu faili, non fatis compotem ede fenfus: unde PLATO

fl) (K •TJCt^OL/^.YlKa ponit, TTCifCCKÜSlVj 7fU^0^aV & 7TOtgOCK&X*

vs&cu* De cetero non reide mihi facere videntur illi, qui re

?ra^Sev referunt ad Morfinem

, quum

Comates

heic referre fermonem videatur ad Laconem , Antago-

nidam: ita ut, podquam Morfoni dixit,

nh

ris 7riygcti*

verut, fe convertat raox ad fuum adverfarium his ver- bäs: 7ioc^r\é^sv'y nonne tu o Lacon infanis? quibus hxs fubjungit

éxiftspcs lcov ypoito&s dato accjAcitcs ccvtmog rlAstc*

B quafi

n) in Thceeteto,

(16)

# ) IO (

quafi dicat: qaum (entiam te 7Tuqoci&dvecåcti,fenfu falli, injanire, fvadeo tibi piut fcillas veilas e fepulcris, quibus

infania mentem purges. Scillam enim , herbam , vim

habere

purgandi

cerebrum , tradiderunt rerum natura¬

lem (criprores, DIOSCORIDES, PLINIUS aliique, At-

que ideo ro, rxlAocs rlAois, eodern fenfu dicitur, ac ab

ARISTOPHANE o) ro tcTSI l'/kkßoqov^bibeHelleborum:nam

qui parum animo conftabant, dicebantur iAeßogx deiddcci,

opus habere Helleboro, utppte quod etiam

efficacji-

raum efTe putaverint ad levanda mentis & capitis vitia:

ia quod mani

fe/tu

ni ed ex his Menippi verbis aoud LUCIANUMp):Arußte,00 TccvrocÅe,^ oosocXy^oos mora$e7$oii

ioxeTs,

dv.qocra ys iAsßb^a vrj A/«. Neque dubiuin mihi eft, quin eodem fpe&ent Laconis verba ha^cce:

rc&v xvKÅcc/jiwov bgvraé viv is rov AÅsvrco.

ProfeBus ad Haletita inde Cycläminüm ejfodias, quibus re-

fpondet Comats» ipfum jubenti lciiias vellere: Cycla-

minon eOe efficacem detrahendo e capite phlegmati,

tradit DIOSCORIDES. Ut adeo hoc dicat Lacon: non

eft,quod jubeas me fcillas petere,quafi inlanirem,nam fl quis alius, tu certe infanis., atque adeo Cyclaminon pe¬

tas ex Halence fluvio, quo, fi quidem fieri queat, ce¬

rebrum purges.

§. IX.

%ocksmcv %pplo)V xivoe yevcroci.

Idyll. X. 11.

Siftuntur in hoc Idyllio Milon Sc Battus, fermones invicem, ir.ter rnetendum, mifcentes de amore, quo fe

Battus ardere fatebatur. Prius vero quam

illum

labo-

ris focio aperiat, quseric, an illi accidttfet unquam , ut abfentis cuiusquam defideri-o angeretur: refpondet Mi¬

lon: 4

8$C6l

e) in rejpis. p)

Dialog. Menipp,

Tuntalt»

(17)

© ) 'I ( ©

Ov$oépc&

,'ris* dg 7io§cs roov exrcSsv zoycZrcc

ecvrfgl

i. e. neutiquamego quidem hujufcemodi defiderium fen*

fi: quo enim exterorum defiderio teneri potcR opera- rius? Hine pergit Buttus ukerius fcifcitando:

Ov^oifjtoo

vvv avvt'ß& rot ccy^vTTv^aoii

dV

egoora;

nunquarnne tibi evenit vigiiare propter amorem? adqua:

Milölt refpondet.

Mfjle ^vjußixoj- XaÅFTTcv %ofloov xvvoc ylvacxt.

Neque accidat. Pericuhfum cfl .exta giiflare canem; In quibus verbis paroemia ert, quam SCROLIASTES ait etiam hoc modo efFerri confvevirte : %«Ag77cv ftaSxarcc

y.voov axvrorgf&yelv, i.e. cmiis, quee diåicit adr odere coria,re$

eft periculojii« Quam fententiam HORATIUS q) adcom-

modat ad ortendendum, qua: vis fit vitii femel gurtata:

illecebra::

Sic tibi, inquit, Penelope frugi eft: quce fi femel wio De feneguflavit, tecum partita lucellum,

JJt Canis a corio nunquam abfterrebitur uncto,

Neque aliud indicatum voluit Milan Theocriteus, nifl prirwum amoris experimentum eile periculoftffimum ,

& qui femel Veneris illecebras deguftaverit , illi tam difficile efle a pecca.ndo temperare, quam difficulter potert canis abrterreri a corio vel intertinis, fi femel ea guftare contigerit.

§* X.

*EjC 7Tt&OO cevrÅPe

Idyll X. v. ig.

Porteaquam Buttus, in ^yctrtvuis THEOCRITF?a-

B 2 peru-

q) Sat. v. 31.

(18)

I ) 12 ( #

peruerat Miloni amorem

fuum, falfe ridet hic

ejus ve- faniam, non illepida ironia dieens lin

7t&a dvrXfis jijAcr,

(? dolio tu

Jcilicet

bauris. I7fl do! ium vinarium vas capä- cius, unde

largiÖs

haurire vinuro liceat, ita ut non

fa-

cile fentiatur detrimentum: cujus generis vafa divitum

erat habere, quum ilii contra, qüi in re

eilen

t minus lauta, liauflam parvis lagenis vappam

biberc

cogerentur.

Hinc natum adagium, h

tt!&a dvrXéiv, de illis

u

furpari fve-

vit, qui benigna

abundant

rerum

copia. Et quidem

hunc effe proverbialis fententite hujus fenfum, infuper

etiani docebit vätes nofter: nam tm dvrXéiv ix ttIQ-8 op-

ponit ro, éx £%8iv ccKis

cfys

\non fatIs

habere

aceti:

fale

&

aceto vivere dicebantur, qui, ob paupertatem , parco &

tenui cibo contenti efle cogebantur. Atqoe adeo huc

ferme fpeclant mefloris verba: non equidem miror te smori deditum elfe, quum

abundantiffima

tibi fuppetat

rerum copia, ut facile carere poflis labore, qui aiio- quin in res neeeflarias parandas

efle

t

infumendus,

at-

que ideo ad taies ineptias vaces:

quod

vero ad me per- dnet, åf c&Kis cfys ne acetum

quidem

habeo, quud füfficiat, &, quod inde (equitnr, necejjhrio labori nihil fuperefl tempons, quod* Veneri facretur.

§. XII.

Mdvris Tci rdv vvxrcc xgei^ercti d xoiÅtepuioc, Idyll. X. ig.

Puellae iflius amorem, quo fe ardere dixeratüto«r, improbat & ridet

Milon hoc verfu:

lAdvris rci rdv vvxrcc xgct^ercci d xccXocftccicc,

i, e. Vätesflipnlaris tibi de notte

adcubabit.

SCHÖLTA-

STESobfervatfcriptumin

quibusdamCodicibus fuiile

%qotm

%e7rcci,

reclius forte,quum id metri leges exigant: &

efl doncum pro Neque inepte exponit

Gras-

(19)

# ) 13 ( #

Greils interpres id per

avyy^tcrt^asroti tßj ovytoifAti&q-

ctrui, nam a •xgeos, cutis, deducitur

%ß&$oti,

&: ufur-

patur de mulieribus, qua? viris adeubant, ita ut nuda

cute nudos tangant, Quod fi vero qua?ratur , qua?nnm fit jj KocXufAciic& fxuvTis, q.u® Batti fuerit focia, refpondebit

SCHÖLTASTES dicens,fuiße

dyßeth

rijf y.c&äcc/mi ysvopsvqv,

locuftam in ßipulis natam, qua? dicta fit Mdvrisy quod,

ut SVIDAS r) ait , r'ivss Ti^ocsyovrss roiis yivyjaecriv ocvty\s fjLccvTsvovrcti, five, ut SCHOLIASTES exponit, ort tt^c/uuv-

reveroii Aißv (pccivoß-/], quod, quurn plurima? nafeuntur, pra?nuntiant eo anno difficultatem annonte Sc farnena.

Quod vero ad fpeciem Sc naturam, hoc genus, locufta-

rum attinet,varia memorat dictus interpres, ARISTAR-

CHI au&oritate nixus; Sc quidem primo dicit valde gracili eas corpore

effe

Sc pradongos habere

pedes

an¬

teriores, quos femper moveant: deinde tradit eos eile nigras, Sc

s7rißKotßk-

v&j yaKsircv c^Za-ccs ,ita ut, fi animal qüodpiam infpiciant,

fafeinent quafi illud,

Sc

nefcio quid

rnali ifti adfricent: quo etiam accedit, quod fummitå¬

tes ariftarum adrodunt, atque fic fpem agricolarum in- tereipiunt. In

fingulis

hifee animalculi proprietatibus

rationem fibi videtur deprehendere,cur puella vocetur

fxdvris Kuhaßicc, Si enim refpiciatur ad formam, vide-

ri poffit Milon indicaße,fuifle illam }a-yvr,v

ßj

As/W/V ß}

jjishdivixv

i^ccK^ca-y.sXov, Sc fi attendatür ad nocendi virn,

qus locuft« competat, htsc effe poftit fententia : do-

mima duces rnulierem,qua? peftis futura fit rei familia-

ris, eam adrofura haud aliter ac locufta? folent adrode-

re ariftas. At fi SVIDAM audiamus, alium ehe paroe- mite hujus fenfum inducemur ut credamus: dicit enim rrjv kccKk[acciv [jMvrtv, qua? etiam voeäturdgsßiot)non aliud defigoare ae yßw c^iCpov. Eft aucem ygav? oeqitposy anns

B 3 feripba,

rJ VOC. Ctg&gCCIOC ftCCVTlS

(20)

) *4 C #

feripha, provecbialis locutio, ufurpari folifa, Ttsq) ryg

ev Ttuföevlct yeyvgMKvtceg, de pu^lla, quas in virginitate

fenium contraxerit s). Neque ab eo diflentit HESY- CHIUS: dicit enim d^a^c/iccv

ccnqificc

e7votiyv7io tivgov [xdvriv Åeyoy.hrjvt atque efle eandem ac ygo&vy aé^i(pcvy quas no-

tet rvjv ev tv 7Tccföevtof Kc&raysyyjpocy.vic&v. Quod fl ita fit, confequens eft, ut Milan lepide jocetur in Battumy quod

vetulse virginis amore eflet cörreptus. Si cui vero ma¬

gis placuerit prior illa expofitiojqua dicitur adlufum hoc proverbio fuifle ad gracilitatem puellae &fufcam faciem,

is aliquid Tibi pradidii iovenifle videri poffit, in carmi-

ne, quo Battus ipfe amatani celebrat pueliaiii: dicit e- nim inter alia v. 26*

- - Hut-av xo&XeovTt tv 7tdvree

layydv,d'AtoKc&v^ov, iyd $s fAovos y.e\l%hw(tcv,

i. e. omnes vocant te Syram, gracilem & fole aduftam: e-

go vero folus dieo te ej]e flavam deut mel.

§. XII.

QÖctcci $rj /(cf) ToivTd tel tco séioo Avrlegtrcc.

Idyll. X. 41.

APOLLODORUM,aliosque fecutusGr^cusTHFO-

CRITI interpres haec de Lytierfa refert. Erat Lytier/a

filius Midce nothus,habitans Cekenas Phrygiae: qui,quum

agrorum colendorum & peritiffimus &

ftudiofifiiinaus

eflet, prsetereuntes hofpites omnes epulis primum acce- pit &: coégit deinde fociam fibi operam ftavare, in de-

metenda fegete. Inde vero quum la bore defeffi fub ve-

fperam dormirent, amputavit iiis capita , ac trunca cor- pora manipulis fegetum illigavit. Iftarn viri crudelita-

tern

s) L. f item voc. yguvs asytpe.

(21)

# ) 15 ( #

tern ultus tandem eftHercules,interfeåo tyranno,& ca- davere conje&o in fluvium M^andrum. Sed fic tarnen, quum laudatiffimus effet meflor, celebrari ab agrico«

lis in Pbrygia fvevit nornen ejus; folenni carmine: un-

de dein

facium,

utCarmen Lytierfa dicatur Carmen mes-

forium , five' a meCToribus cantari folitum, Neque

in Theocriteo hoc loco aliud defignare roö Se'ca AvTis^a-et, docebit nos feries & oeconomia Idyllii hujus.

Priorem ejus partem confumfit Battus amores fuos can- tando: ob quam mollem ejus cantilenam, (alle eum perftringit Mtlo v. 40-

»Q y.oi rot) 7io;yoovos, ov ctK&loos ccveCpvirccc.

Quafi dicat: miferet me tui, quod, quum barbatus fis, atque ideö in iis occupari debeas curis, quae viros de-

ceant, adeo tarnen pueriiiter ludas puelluia; detentus a- more: cui verficulo hunc (ubjungit:

©iXCiOii Åj H&f TCCUTCS rc& TQü Bt'iOO AvTtSPPCC,*

i. e, vide nunc hßc divini Lytierfie curmina. Quafi dice-

reti ha&enus ego commoduvi aures molliufculo car-

mini, quo Veueiem tuam celebrafti: tu nunc viciffim audies alias generis cantilenam, qualem divinus Lytier- fia inter m-. tendiim fit modülatus. Kt fuot profeclo ver¬

fielt!i MUomssy qui aiteram hujus odae partem confUtu-

unt , maximam partem 7ict^ocy.eKsv^moii quibus mefiores

adhortad firir rr.ercenarios homines, ad impigre facien-

dum opus : atque ideo non immerito vocari pofFuntr«

SüIm AvTiegcra, fc. fiiArj, utpote digna, qua; ab i!io, operi intento,atque, ad ejus imitationer», a gnavismes-

foribus omnibus cantarehtur.

§. XH r.

'EujCTcV 0 TÖo ß&T(?cl%C0,

TJCcßsC,

/3los - Idyll. X. 52.

Diximüs §. 12 Milonis verficulos, qui alteram coni- flituunt

(22)

# ) i6 C •

ftituunt decimi Idyllii partem, efTe, maxitnam partem, 7it%(>txxehevstK8£, quibus ad impigram operam collocan-

dam in ruftico opere peragendo adhortatur laboris fo-

cios. Hac in parte quum aliquantum detentus fait, in-

fcrit querimoniam de potu,jufl;o malignius prasbito fu-

dantibus roeflbribus:

EvtlTOS o TM ßargclxM,

Ttoiilss,

ßlos -

0 pucriyOptanda efl vita rcrna. Id vero quorfum fpeutet,

confeceris ex verbis fequentibus;

» - - 8 fX0\S9OCtVélf

TcV TO TTISTV syxßvvToc, Tragest yctq ä'pBovcv ccvtm

i. e. noll curat], qui potum miniftret, abunde Uli juppctit.

Ranis in plenis paludibus ftagnhque degentibus aquarum affatim eft, unde tantum, quantum libuerit, haurire li- ceat,nullo miniflrante aut bibendi mödum prxfcribiin-

te. Dnm ergo Milon expetit fibi ac fociis vana? vitam, optarevidetur, ut fiti ardentibus plenis fepoculisprolueze

atque ad fatietatem bibete liceret, nuilo exiflente mo¬

deratore, qui ipfis potum admetiretur parciftime. Hinc patet adagium hoc, /3xr$cc%8 ß!oy ß&v, in illos conveni-

re, qui in ipfis quafi doliis habitantes non ad menlu-

ram bibunt, fed tantum, quantum cupiditates poftula-

verint: quomodo Syracufani, apud ATHENiEUM, di.

cuntur 7.rlvtiv r^oVov,bibere more ranarum , b,

e. abundantiflime.

§. XIV.1

^irrrufJiYie rctv %s7^ot xo&TcwrglMv to xvy.ivw.

Idyl. X. n.

Poftquam Milon Tbeocriteus de jufto parcius fibi,

inter metendum fudanti, miniftrato potu queftus eft ,

vertit

(23)

tS?» \ 17 (

|3S> ) 1t V ceO

vertit fe ad rov sTSiyeKnrry five htiscctvp rZv Bs^bbv, ipG-

que exprobrat nimiam

parfimoniam, quod

iaberantes

(ineret non potus tantum fed cibi etiam penuria enecäri;

Kd/ktov, inquit, S> 7Ttys\y\rd (på?dpyvge,res: (pcoxoe eipesr.

Mrj 'nirdy.ry rccv y.ocrcc7>f&v to vevuivov.

Pulcrius tibi efl, o Procurator avare,coqucrele/nes, (qui paa- perum erat &tenuium cibus, un

de

adagium in ARl-

STQPHANIS Pluto occurrens, 7tåbtBv &* sB nosr.o: t £x~

nav, dives fädus non ampiius gandet lente. ) vide, ne Vinnum vulneres-dum Cumimtm difjecas. Kuutva y.crrocvfleivy proverbiali locurione de jjIis di.citur,

gul ob fordjdam

parfimoniam & nimiam frugalitatem male nudiunt: efl

enim ydytvev admodum exile» ut qui cibo parcendo mo- dum fuperane, illorum mores optime exprimantur ima*

gine hommum, qui non integrum

illud

fed directum

luis dent domeflicis. Aridoteles t) ubi liberalitati op-

pofita vitia, daoorlccv yyy obveisvBeqletVy explanat, in ilio-

rum ciaftem, qui rn Socsi s}h.st7t8cri, refert rå? yvytvo7e^l-

sets. Cumini fe81ores , ntque addit : dvoyotncci <L , lo. c ku-

fj,ivo7t^v[s, C&7J0 rrje v77s^ßoXrje tb

yrjbsvi

ccv

åavcci.

Quod vo-

cabulum ALEXIS apud ATHEN/EUM u) more adjefii-

vi ufurpat:

X(xrd-Asiuo, inquit , zcty.eivcts xcchet

■'Zvvccydyiy.cv Trcsxysv' ciTh, sv Iii' ort

Kvy.ivcnf-yje o rqciros sn'i ob trcihozi «

i. c. adcumbe Ulis aåvocn: Canum Synagogimon, i. e„

collat'.tiano,celebiarmis . verum probefcioejje te moribus Cu>

mini fecforan, hoc eil admodum tenacem , qui non li-

benter des aliis. Palam ergo eld, Milanem, ubi monet

rov

e%yc$brr\v,

ut caveat ne manus vel digitos Ja'dit in--

C ter

t) L.IF.

Éth7c~Z

w) WH* P>

(24)

) 18 #

ter diflecanda Cumini granar adrnodum lepide jocari in ilium,

quod

iupra modäim parce ciburn praeberet. .

§. XV.

'Hpxto $ 'ért qc^cis, t uo&Kois. såe tcr/Jvois.

Idyll. XI. ii..

HETNSIUSx)fulpicatur in flne verficuli> pro xaävote legéndum efTe csXlvcs, neque

id fine

ratione:

quis

en;in

fit locus comis & cincrnnis in pomorum focietate ac rofarum , haut fa eile efl perfpeflu: at apium & rofts freqoentimme novimus

conjungi,

utpote quum utraque corollis texendb & fercis infervierint: quomodo Ca- prarius dicitur alias y ) Amaryllidi fua? contexuiffe (er-

tum xc&Aistercri kelf Iva Sy.ctcri ashlvcis. Legas ergo hoc mo¬

do THEOCR1T1 vcrficulum,

'bharo <T ht t

§0^0

tSj é pccKois åss asXhctff

i. e. amavit non roßs, non pomis, neqne apio, Sermo eft

Poet® de Cycjope , inlåna Galate® amore

inflamnnato

; atque adeo non imrnerito quseritur,

quid fit

amnre ro- fis & pomis, quum ah ejusmodi amore

abfuiile

dica-

tur Polyphemus. Adfequérts

qnodammodo fenfum

hu- jusce fententi®, fl curatius

penficare li.bnerit,

qu®

LU-

ClANUS referc a), de amore Denice & C

bar

ic

lese.

Cba-

riclea foemina erat, qu® nulli non viro

fe profternere

fveverac: & quo illa facilius adreperet ad animum Ju-

venis opulentiffimi, Derna, miditabat

ad

illuni primo

munera ntilio culcu, rofea ferta, poma ceteraque, qui-

bus capi juvenum animi folent: y^oc^/uccrioc, inquit LU- ClANUS, 78 tias(potTX 7ragc* rys ywocr/.os

«Ww,

ngjstCpa*

vet

x) Emend. not. in THEOC. y) Idyll, III. v. 23.

%) Toxaris. p.47.

(25)

# ) 19 ( SI

voi r\fjtipdgoivTct-1 actj

y~Kci

T-ivcc

aT.ob^yytva,

ygj écKKct^om*

ca cU fAO&sgcctcl h.u TCis vins ywyccvtoVTMi, xara ytxqov ccvrois

iTiiTeyyaysvai t&s s-^ootocs. Quum vero mulier hujufce»

modi beneficio munerum in fua retia illexdiet incautum juvenem , fauciatus llle infanabili vulnere don is eam vicilTim demereri occepit,led multo

pretiolioribus,

quam quidem illa erant,qiubus ipfedonatus

fuerat;rcc

yhyu$y

inquit,

Åboqat

j a xcctcc yr,?\.a ycy

%e(pdv8£ avrsblbovro

.txury, i. e. non pro malorum bf corollarum pretio paria itii Jona comparabantur, (iftum enim habere prsep. ymtu ufum ,

ut accufotivo cafui jun&a, proportion! & rerum con- venientiae

defignandae

inferviåt, notiilimum eft,) dona¬

bat enirn illam, ut in (equentibus dicit, cwcmats cKoas ng) oiyqois yg\ 'dfeQomahous ycp y^vaa' Quum ergo prima munuscula, quibus vel puella? juvenum animos, velhi

illas tentare atque ad amorem peliicere

fvererant,

fue-

rinc poma, ferta, & hujus genris alia, faåum exiftima-

mus , ut nios ide in proverbium abierit , atque illi di-

cerentur fyäv

§bbets

ygu ydXois, qui levius

Cupidinis

per- ftri&i telis non admodum pretiofe luas Veneres cole-

rent: quum illi contra dioti fint igccv

é^otst

é yaXcis,qui

altius impa£tis fagittis effulifltmi in amorem ellent. Con-

firmatur hare explicatio inde,quod THEOCRITUS ipltf

tw igav

gbbois

&c opponit t c Iqdv oKoals yxvlctisl non Po- lyphemus, inquit, amavit rofis &apio & pomis,fcd cXouis yuvlaic perniciofis furiis, h. e. non erat amor ejus levis

& moderatus, led vebementilfimus&fbrore incitatiffimus.

§, XVI

lav 7tctge6i<Jctv

oiysKys

t) rov (psvycvra

ddxsts*

Idyll. XI. 75.

Quum Polyphemus fuam deploraflet [fortcm,

quod

fibi in amore refpondere nollet Galatea,revocat animum

C 2

References

Related documents

Stammt lhr von dem Alcides nicht IJl euch das Leben nicht verhafst W Ein umbefiegt Gefchlecht.. Ihr kennt ja

hement! tarnen impetu, in id, quod natura ipiis, tän- quam utile praeiixit, feruntur. Quam am autem haec potiffimum iint, in quibus homo, ante ufum rationis,. cum reliquis

dominium eo mägis ignorat, quod &amp; adftrüereneceilümha- beat, etiam dominium Dei i-. pfiusinres creatas,

fidem potentius atque eificacius, quam mores dicentis, quibus fit fides, cum ita conformatur oratio , ut eum, qui dicit, cui fides habeatur, dignum efficiat, quod ,. cum videatur

nihil peftiferum magis eiTe, quam Acaderoias, quippe ex quibus non poiiunc non fortlffimos fem¬. per metuere adveriarics. Quid itaque

ment traiter noilre chsr &amp; bien amé Maiftre Jonas HAMBitiEUS,ProfeiTeur és Langves Orientales, &amp; Cor- re&amp;eur de la Grande Bible Syriaque &amp; Arabique, en noftre

rilis ac inutilis föret, adeoque ilimmo in id fhidio in- cubuit, ut eandem , quavis data occaiione, cum a- liis communicaret; at, quia nulla fparta publice docen- di, per illud

Ut nova cudami-s vocabula , cum alia non fuppetunt , quibus res er it fignificanda. Vittis hifee, tan quam iyrtibiis &amp; fcopulis praeternayigatis, illa tantum ufur- panda