J U R I S I N P A T R I A E X S E C U T I V I L I N E A M E N T A ^ 1
Q U A E
VENIA CONSl'LTISS. FACULT. JUR1D. UPS.
p. p.
C A K O I ilS O l iA V I S D E L L IIE M
P H IL . E T 1. U . D O C T . J . P A T R . T T RO M . A D J . JL ’l*. T E R R IT O R .
E T
CAROLUS TORST. ÖRTENBLAD
V E R M E Ï.A H D U »
IN A U D IT . G U S T A V . D I E IX M A JI M D C C C X X X V 1 U .
H . A. M . B,
P. L
U p « n l i a e , Lt r r i ER et S u m .
P a t r i
J U R I S I N P A T R I A E X S E C U T A !
l i n e a m e n t a .
J u r i b u s Civium et determinandis et rife conservandis, quanti sint momentii prudenter ordinatae leges exsecu- tivae *), quantique ponderis, in systemate Juris pro- c essu a lis, censendai est disciplinae huc spectantis ad- curatior expositio, oppido patet. Periculosa quidem est hujus materiei disquisitio, acriterque circumcirca premunt angustiae. E x una parte Creditor, nomini, cujus solvendi dies* jam exiit, insistens, jus suum efflagitando poposcilt, moram, quin et minimam, inju
stam, sibique pernùciosam conquerens; ex altera debi
tor juste requirit ex;amen obligationis, ut valeat regula,
”audiatur et altera pars”, nec sibi denegetur temporis spatium, solvendo necessarium. Ille respuit oinnes formulas actusque legitimos, ut incommode rem pro
trahentes; hic praejcepta sapienter instiluta desiderat,
ne praeter justum arequumque agatur. De cetero sim
pliciores obligationmm in genere et mutui contrahendi formae, crescentibuis cultura, industriisnue artibus ct mercium commutatioone, implicitae magis inagisque ev»-
1.
dant necesse e s t , quandoquidem fides publica s. prir vata, angustior vel concidens, ad hasce le g e s mutandas auctoritatem suam inprimis exercet. N e c non perso
nalis Civium libertas, illorumque variae et multiplices jura in re adquirendi modi atque tituli intime afficiun
tur a le g ib u s, quae exsecutionem spectant. — Quas ob caussas, simul consideratas, maximi B. L . judices et theoretico et practico respectu m om enti, ut huc pertinens disciplina adcurato subjiciatur examini.
Praemissis quibusdam admonitionibus in g e n e r e, (§. 1) et succincte expositis non minus Juris Komani (§. 2) quam vetustioris in Patria Juris exsecuti vi principiis (§. 3) fatisque, una cum scriptis (§. 4) quae argumentum propositum respiciunt; dein legum e x s e - cutivarum genium et principia, exactitudine, quantum valeamus, proponere periclitabimur. — Ordo ille , qui systematico schemati convenientissimus nobis visus fuit, momenta habet summaria: l : um) de diverso exeautio- nis g e n e r e 3) , §. 5.
2:um) de P e r s o n is , quibus exsequendi potestas et officium injuncta sunt §. 6.
3:um) Peculiaris in hisce caussis procedendi metho
dus §§. 7 et 8.
4:um) Quomodo exsecutio instituenda e s t , bona aestimanda et divendenda §. 9.
5:um) de Sequestro, debitoris incarceratione et im
missione in bona obligati. §. 1 0.
C:um) de Impensis in caussa exsecutiva, poënis- qiie pecuniariis et mulctis §. 11.
7;um) Processus exsecutivi summaria recapitula
tio. §. 1 2.
1) N e prolixa n im is evaderet e x p o sitio , civilium m odo caussa
rum exsecu tion em liaec operis nostri pars com plectitur, crim inalium a d aliam occasion em relin q u en do.
2) U b i in p rin cip io ob ven it distinctio inter judicium et exsecu tio n em .
§• 1.
Duo sunt, mon minus codicis cujuslibet legum , quam legis cujusqme sp e cia lis1) , elementa: unum con
stitutum seu id, quo constituitur (determinatur) quod cuique juste tribuatur; processucile alterum, quo sta
tuitur medium legitimum jus suum rite persequendi.
Juris quoque processualis duae sunt partes, scilicet processus Judicialis et E.vsecutivus. Judicium (sen
tentia) et Exsecutio sententiae, potestas judicandi et potestas judicata persequendi cum in idea, tum in usu sunt discriminanda, ita tamen, ut unitate quadam su
blimiori, et ut ita dicam, indissolubili vinculo jungan
tur. Philosophia juris nos edocet, eo ipsu actu, per quem ex pluribus una exsistentibus individuis compo
sita est vis repulsiv-a universalis, praepotens et irresi- stibilis, civitatis radix, exortam esse, privata talione renunciata, unicam simulque gpneralem non minus ju
dicandi, quam res judicatas exsequendi facultatem.
Hac ipsa Civitatis -genesi efficitur etiam idealis et in-
timus n e x u s , qui atubo haec juris processualis elemen
ta, judicium et exsecutionem consociat. Idealem
hancce nominavimus unitatem; moralis etiam recte dicitur, et in ampliori significatione p h y sic a2); nec meta tantum, in quam intendat potestas exsecutiva, quin et via ipsa, qua procedat, opera potestatis ju diciariae determinandae sunt. P r a c tic i3) de cetero Juris character ambobus est communis. Sed distin
ctionis criteria, quodad caussas, forum, inodumque procedendi in rebus judicialibus cxsecutivis, diversa, in speciali disquisitione infra delineabimus.
i ) E x em p la c o m m o d issim e su p p ed itan t patriae le g e s. E t n otis
sim u m e s t , p rim i sex in C od . F r id eric. titu li r e f e r e n d i su n t in clas
sem ju r is con slitu li, tres v ero u ltim i T it. d e p o e n is , d e E x se c u tio n e et d e A ctio n ib u s jus n o stru m co m m u n e proccssuale c o m p le ctuntur. S p ecia les vero co n stitu tio n e s, cujuscuoque d e celero sin t a rg u m en ti, praecepta etiam p rocessu alia c o n tin e n t, e x . c. L e x d e C oncursu C r e d ito r u m , d e H yp oth eca e. s . p .
u) Q uam vero u n itatem p h ysicam n on ita v o lu m u s in tellec ta m , u t una ead em q u e necessario exsistat p e r so n a , quae ju d ica t, s e n le n - t i am que ex seq u itu r; d istin cta e e contrario persaepo su n t h ae am bae p e r so n a e, sicu ti c x nostris le g ib u s. V eru m en im v ero illae pu b licae p oten tiae a u cto rita s, quae exsecu tiva a u d it, co n c ip ie n d a est u t p h y si
cu m q u o d d a m le g itim e constitu tum c o m p le m e n t u m , quo sententiae jam latae ea v is v in d ic a tu r , u t in actualilatem transeat. Q u o respectu J u d ex d e te r m in a t, qu id juris s i t ; exsecu tor id e ffic it , ut jus jam d e te r m in a tu m , p h y sice et re ipsa ci trib u atu r, eui le g itim e com p etat.
3 ) T erm in o h o c tech n ico u ten te s, n on p o s su m u s , quin n otiones liasce iheoriam et praxin juris d isc ip lin a e, perverse saep issim e u si
tatas et c o u cep ta s, su ccin cte e x p licem u s. Jurisprudentia lic e t practica d iscip lin a s i t , d u p lic e m tam en co m p lectitu r p a r ie m , th eoreticam p raclicam . F a lso dixeris th eoriam ta u tu /n in o d o in S ch o lis t r a c t a r i ,
a
praxin vero i n foro. N o m et p raxi ip si p ecu liaris est th eo r ia , et s tu d iu m , e x lib r is , a lio ru m q u e in stiu ilio u e com p aran d u m . Practici hu jus stu d ii regulas ct p r in c ip ia , cu lto r juris scien tiae secum f e r a t a d fo ru m n ecessc est; c o g n itio h a ec n o n m in u s th eorolica e s t , quam alia q u aed am doclriuae sp ecies. Jus p r a e litu m , ejusque prin cip ia ct p raecep ta le g e n d o , p erscru tan d o, d is c e n d o , antea necessario percip ere d e b e t Ju ris S tu d io s u s , qu am so lid io r e m reg en d i fori e x p erien tia m , leg esq u e in fo r o rite a p p lican d i p eritia m sib i adquirere p o ssit. Pari itaq u e p assu et in tim o con n exu Jurisprudentia et th eoretica et practica d isceu d a e s t , q u oru m u n a , n on m in u s qu am altera in co g n itio n e theoretica consistit«
§• 2.
Jus Romanum l) cum Recentiorum Legibus si conferas, observationes uliro se offerunt nonnullae, materiem, de qua disputatur, illustrantes. Etsi apud Romanos toties mutata est judicandi forma, quoties Rerum publicatum administrandarum formula, quoties- ve Principibus p la c u it, in quibusdam tamen summis rerum momentis consensisse diversarum aetatum leges nobis videntur. Primum quidem et constans statutum fuit discrimen inter Judices 2) magistratu gaudentes e x una parte, et Judices pedaneos, arbitros e. s. p. e x altera. Illi j ut judices publicae auctoritatis, publici recte nominandi sunt, et imperium habebant atque exercitinm rei judicatae s. exsecutionem; hi vero, e partibus altercantibus electi, quibus nulla fuit mandata jurisdictio, nullo gaudebant imperio judicatiquo e x s e cutione. E x quibus recte consequitur, mixtum impe
r i u m 5) et jurisdictionem simplicem distinguenda esse ut actus diversos ejusdem personae exercentis, non
#
vero respectu diversae personae exercentis: s e u , ju
risdictioni, Romanorum sensu, cohaeret imperium, quo jurisdictio 4) ipsa sortitur effectum apud obedire nolen
t e s , nec elusoria redditur.
Sed exsecutio sententiae i. e. rei judicatae, ut potestas quaedam peculiaris, certae cuidam personae competens, nullibi in genere locum habuit apud Ro
manos; quodad crimina, criminalemque exsecutionem exsecutores quidam publici, judicum m inistri, consti
tuti videntur. Communis vero Recentiorum legibus character in e s t, quod discriminata sensiin sint haee ambo juris processualis elementa, judicium et exsecu
tio, diversaeque auctoritates, quibus potestas judican
d i, et potestas judicatum exsequendi, legitime com
petiit.
1 ) S p in o sissim a et m a x im e intricata est d e ju r is d ic tio n e , i m p e - lio q u e ap u d R om au os d is p u ta tio , p ro lix io rem q u e sib i p rop riam req u i
reret d is q u isitio n e m , quae nostro p ro p o sito aliena e st. C onsectaria tan tum n o n n u lla e x instituta d issen tien tiu m v eh em en ter o p in io n u m crisi adferenda o p iu a m u r , u t a p p a rea t, q u id n o b is m a x im e v id ea tu r p ro b a b ile.
2) N e le c to r em fatigem u s nim ia lo c o r u m c ita tio n e , ip su m d ele
gam u s ad T itt. de J u d ic iis, J u risd ictio n e e t A c tio n ib u s n on m in u s iu I n stitu tio n ib u s, C o d ic e , Pan dectis atque N o v e llis , q u a m ap u d p le r o s - qu e Juris R o m a n i C om m en tatores.
3) M ix ti sic d icti im perii siguificatus m a x im e con troversu s est.
Iu e o d e m co n tin u isse Icto s ju d icati iu caussa et c iv ili e t crim in a li e x se c u tio n em , pro certo statu im u s. V eteres certe Ic ti R om a n o ru m d i
cu n t m ix tu m im p eriu m consistere in danda b o n o ru m p o s s e s s io n e , in ca rcera tio n « , m u lcta e aliaru m q u e p oen aru m ir r o g a tio n e , et fa ctu m i l lu d in d u b iu m , q u o d Praetor i. e. ju d ex p u b lic e con stitu tu s hau cce hab uit e x seq u en d i p o testa te m , ulteriu s c o n fir m a t, quae supra a llid im u s.
4 ) C o n v en ire ia ea re videntur pleriq u e Juvi« R om an i C o m m en ta to re s, q u o d c u in ju risd iction e ju nctam esse p o testa tem e x seq u en d i statuant. J u risd iction em d ic u n t, e s s e , ” d e caussis co g n o scen d i j u d i- candiq ue p o te s ta te m , cu i adjuncta est e x seq u en d i faeultas” seu C iija - c iu s , qui d icitu r ” definiendi su m m u s artifex” , in q u it, ” jurisdictio est n o tio jure m agistratu i « om p eten s : d e fin itio , q u ae a C om raeutatorib us su m m o p ere lau d atu r.
§. 3 .
Exsecutivi in Patria Juris fa ta diversamque indolem si disquiras, eumdem coinperies habitum, qui omnes insignit nostras leges. Scilicet in principio diversa le gum elementa quasi confunduntur vel in se invicem penetrant; exculta vero legislatio ne, separata exstant, ut jubet rei ipsius natura. — In prima legum nostra
rum periodo, quum jus scriptum nondum exstiterit, sed jus consuetudinarium, omnia haecce elementa, notio, dijudicatio, judicatique exsecutio, conjuncta vi
dentur. E talione et propria laesae partis vindicta j u s illis temporibus provocabatur, nec publica quadam
tenus audaces animos domuit auctoritas. — Secunda
juris nostri historiae periodus sub legibus s. d. pro
vincialibus, Landskapslagarne, eodem habitu insignitur, s i spectas intimam jam remanentem judicii atque e x secutionis connexionein 2). Sensim tamen apparet e- lementoruin hactenus commixtorum dissolutio, in eo praecipue momento, quod regiis ministris (Konungens Ombudsmän, Soknare, Länsmadher) competebat e x s e cutio eum in finem, ut Regi addictam portionem mul- ciarum, quae cunctae antea domino litis soli fuerant c o n c e ssa e , rite consequeretur magistratus.
a
D e tertia juris Svecani periodo, dum in legem omnibus rure habitantibus Communem (LandsLagen) diversae antea cujuslibet provinciae L eges transierunt, breviter heic nonnulla notanda suut momenta, Con- n ex io quaedam intima jam interfuit inter potestatem judicandi cxsequcndique 3). In eodem Titulo statuun
tur et judicii et exsecutionis regulae, scii, in Tingm.
B. cujus 2 7 et 3 0 Capp.- agunt de ordine in seque
strando, remedio recuperandi sequestrata e. s. p. D e peculiari quadam le g e , secundum quam Exsecutio per
ageretur, nulla adhuc fuit quaestio, nec de discrimi
natione quadam in tr a 4) Judicium Magistratumque. Ce
terum patria nostra bellis internisque turbationibus inquieta, ad excolendas leges parum conducere po
tuit, legesque sub armis silere, funesta docuit expe
rientia.
In legislatione etiam epocham facit Magnus B ex Gustavus Adolphus, legum processualium stator. In constitutione, cujus sapientiam merita laude extollas, Rättegångs-Ordinantien 1 6 1 4 3) statuitur in momento IV:o. ”Hvad som nu således å Iläreds och Laghmans- Ting eller å Rådstugu diimdt varder, tliet skall hafva Laga krafft inedh sig h , och skole vare Landshöftdin- gar, Ståthållare och Befallningstnän hålla ther hand öfver, alt Haradshöfdingar Lagmän så ock Borgmästare och Rådhs Domar mage efterkomne och exequerade w arda, så fromt the, hvar klagat blifver, icke wele svara till saken, dock hvariom och enotn lagligit wadh uti the ärenden, som efter Lagen vvädjas må, förbehållit” ; nec non in momento I X ; o , quibus recte
contendas terminos inter auctoritatem judicandi et e x sequendi positos esse. Principiis hocce modo juste adsumtis, facilior fuit specialis constitutionum structura.
Huc pertinent inom. 3 0 , 3 7 et 38 t-’) in Rättegångs- Processen dat. 2 3 Jun. 1 0 1 5 , ubi adcurate definitur v ia , scilicet litteris a Dombhafvande och Bisittare ad Regis Ståthållare Befallningsmiin etc. D e exsecutione rei judicatae in hoc rescripto agi et praecipue de ju dicio Dicasterii (supremi tunc temporis tribunalis) in- telligentior facile pervidet.
Dein sub Rege Carolo X l : o , cujus sapientiae tot prudentissima patriaeque utilissima rescripta in ômni legum genere adscribenda sunt, emanarunt quaedam ad lianc materiem pertinentes constitutiones. Edictum Re
gis K ongl. Mjaj:ts Stadga om Exsccutioner i gemcn dat. d, 1 9 Jul. 1 0 6 9 nonnulla reddit specialia statuta summi ad jus (exsecntivum m omenti, inter quae obser
vandum, quod V:o momento 7 ) extenditur auctoritas praefecti regii (i. e„ fori exsecutivi) etjam ad liqui
dum chirographum, quum antea non nisi rent judica
tam amplexa fuit exsecutio. — Xotanda de celero sunt Rescripta regia litteraeque &) Resolution öfver Stundernas Besv. 3 Oct. 1 0 7 5 , Kongl. Påbud. ang:de promt Execut. uppa Ribs. Sländers Commissions dontar 9 Jan. 1 6 8 2 , in quo Exsecutores enumerantur Öfver- Stathållare, GeneralGouvernörer, Gouvernörer, Lands- hoidingar, Magistrater i Städerna och Befallningsmän på landet; et dein quolibet anno emanarunt e Rege litterae et rescripta exsecutionem cum rei judicatae, tum obligationum liquidarum, spectantia. — Sed bre-
viter adlata jam sufficiant, ut inde e lu c e sc a t, quae singularis fuerit praestantissimi Regis Caroli X l: i et jurisdicundi et exsequendi cura. Tempore dein belli tumultu praeterlapso, jam novus confectus est legum nostrarum C od e x, cujus mutatae constitutiones e x col
lectionibus, publicis privatisque 9 ) notae sunt. In e x hibendo juris exsecutivi hodierno habitu infra harum mutationum cardines dignoscentur.
1 ) E a m d e m h elc lo c u m hab ere r a tio n e m , qnae c u ltu ra m in g e nere a fficit, facile iu le llig a s. A r g u m e n tu m , d e q u o n u n c a g itu r, qu od ad p rim am n ec non secu n d am Juris n ostri p e r io d o s , sp ecia lim a n o b is tractatum in v en ies in S v ea X II. ir. sub T . ” ß id r a g till F ä dern eslan d ets L ag h isto ria .”
2) Q uarndiu P h ysica vis im p e r a t, jusque in ro b u stio ris arbitrio p o situ m v id e tu r, m agistratu s v a lid a q u adam potentia in stru ctu s n e c e x o r itu r , n e c ad certu m q u en d a in effectu m p rodu citur res jn dicata.
C ivis q u ilib e t, intra su u m territorium r e g n a n s , se ip s u m lu e tu r , e x - ternam q ue v im p rop rio M arte rep ellit. S ic qu oq u e ap u d n o stro s p ro a v o s , etia m p rim o vergen te juris scripti saecu lo. C rescen le v ero regis
• auctoritate firm i or iq u e con stricto vin cu lo im p ei ii-fo ed era ti (F ö rb u n d s—
fü rfattningeu) sen sim q u oq u e ab olevere vin d icta p r o p r ia , civ iu m in civ e s auctoritas e. s. p. D e m o c r a tisin u s, sen siin e v a n e sc e n s, in A r i - 6to c r a tism u in , a evi g e n io c o u s e n ta n e u m , tr a n siit, prop riaq u e auctoritas in ju d ican d o et in ex seq u en d o antea c o n s p ic u a , a lien o im p er io ced ere in cip ieb at. H aec vero s ig illa tiin ex p o n ere ad h istoriam p e rtin et.
3 ) 2 8 C ap . T in g m . B. L . L . ” H ä ra d sh ö fd in g e, s o m T in g S t ä m d e h e m t i l l m an s a t t m äta för h o n o m .”
4 ) C o n su lt. B r e d b e r g , qu i in lib ro ” u n d errä ttelser för E x e - cu to ren h äm tad e ttr äld re o ch nyare Författn:r” in u n u m c o lle g it o - riîncs h u c p ertinentes c o n s titu tio n e s , adfert qu aed am fragm en ta e K on . A lb rech ts stadga 1 3 7 5 e t K . G ustafs A r tic la r för B efa lln in g sm a n och F o u g ta r d . 3 o M aji l 5 5 5 , q u ie tam en r e sc r ip ta , ad cu raliu s e x a m i-
n a t a , exsecu tio n em sin gu lariter n u llo resp e c tu tan gunt. U n d « C o u s.
A u c to r e m in d efectu p eccasse Injuste a rg u is.
5 ) E tsi n os non fu git r a tio , qua d u ctu s C o n s. B r e d b e r g haec statuta u tp o te d ein am plius exp licita non a d tu lerit, h isto rica m ta in eu e x p o s itio n e m id jussisse p u ta v im u s, resp ectu iu p rim is a d e x im io s l e g u m p r o g r essu s, qui in con stitu tion ib u s h isc e in clarescu n t.
C) S c h m e d e m a n s J u stitia ew erk s . i i 3 - l 6 3 : In II:a par
te tractatus lau d . B r e d b e r g h o c rescrip tu m r eg iu m o ccu rrrit, sed e co n stitu tio n e i o Ju l. 1 6 6 9 b rev issim e e x cerp itu r p r im u m $ :i X V :a e co m m a .
7) S c h m e d e m . Ju st. w erk . s. 5 g 5 - 6 o a . T i l l th et fein te
” T h e r in g e u D o m är eller någon R ä tts b e fa lln in g tb er kan gem en - ligen ej h e lle r fordras n åg o n E x ec u tio n . N u h afver n ågon ett k lart och rent s k u ld e b r e f elle r ann or förskrifuin g eller a lh a n d liu g , eller G o d e m än s u t s la g , ther in te t jä f utinnan ä r , --- — utan m å ste sök a h jelp hos W å r e B efa lln in g sh a fv a u d e, hafva tå th e fo g att sk åd a h w a d fe e l th er är” -- — ---
8) R eg. L iu . i3 > Apr, 1 6 7 4 ju bet o m n es praefectus (till alla G ouveruürer o c h L a u d lsh ô fd in g a r), u n oq u oq u e m en se ad R eg. D ic a ster. m ittere ind ices sententiarum ad effectu m p ro d u cta ru m : u n d e jam oriri coep eru n t J J ia ria s. dicta E x se c u tio n is. C eleru m te sta n tur p lera eq u e hujus leunporis c o n stitu tio n e s, d e a e stim a tio n e , im m is sio n e in b o n a , sequestratione et cet. jam e x cu ltu m fu isse jus e x secu ti v u m .
g ) Inter alios L ib . a C ons. B r e d b e r g citatu s. C eteru m p r u - d e n lio r i apertura e s t , C odicem F rid erician u m in h o c , non m in u s qu am in a liis a r g u m e n tis, m a x im a m ad p artem d eb u isse c o u stilu lio n ib n s Ca
rol! X L i suam in d o le m form am q u e.
§. 4 .
Inter scripta j quae jus patriae Exsecutivum prae
cipue explic ant, notatu dignissima nobis visa fuere se-
quentia. P er se clarum e s t , leges ipsas primum esse atque principalem juris exsecutivi fontem; q u o, e x rei ipsius natura pertinent collectiones constitutionum, re
scriptorum, litterarum et praejudicatorum a summo, aliisque judiciis l). Collectiones regia auctoritate per
fectae a. 1 8 0 7 , 1 8 1 9 , 1 8 3 1 et dein quotannis:
collectiones privata opera a S c h m e d e m a n , N o r e l l , J u s l é n , F l i n t b e r g , S t j e r n i n a n , E n b l o m c.
pl. inter quas nec praeterecundae notae a A r n e l l et A b r a h a m s s o n vid Stads- och Lands-Lagen. Tra- ctatum a Cons E r. B r e d b e r g huc specialiter per
tinentem jam Citavimus: etiam Cei. N e h r m a n in Tractatib: Inledn. till Sv. Civ. Proc. och Inl. till Sv.
Crim. Proc.; nec non Dissertationes Academ icae, va
riis Ic tis Auctoribus, et opus ”Motiver till Kongl.
Lag-Commitéens Förslag till Civil L a g ” materiem pro
positam illustrant.
l ) R egia D icasteria usque ad a. 1 7 8 9 revera fu isse su p rem a ju d ic ia n o tissim u m e st: d e cetero inju n gu n t le g e s nostrae p r o c essib le s D ic a ste r io o fficiu m a u ctoritatem q u e co rrig en d i sen tentias fori e x se c u ti
v i n o n m in u s in caussa p r a eliin in a ri, qu am p rin cip ali. ---- I le ic s in g u la r i atten tione dign a p u tam us vota C eleb . et sa g a cissim i C a l o n i i , eu b N :is 5 6 , 2 0 0, 2 2 0, 2 4 4 , 25o, 2 7 9, 2 8 5, 3 o 4 , 3 1 7 , 3 4 9 hu c pertin en tib u s. Y ttran d en u ti H ögsta D o m sto le n . V o lu m III.
ç t I V . M athiae C a lo n ii O pera O in u ia .
§. 5.
Ilisce jam praemissis, argumenti propositi ordo j u b e t, ut differentiam illam, quae intercedit inter Ju
dicium *) et Exsecutionem, diversasque exsecutionis
species et objecta exponamus. Monuimus jam Judi
cium (sententiam domen, utslaget) involvere aliquod in notione prius anteriusque quam e xse cu tio n e m , quaa sententiam tantum ad effectum perducit. Diversae dein constitutae sunt auctoritates, quibus judicandi exsequendique potestas competit, diversusque omnino procedendi o r d o 2) , qai in utraque obtinet. Deinceps spatium emensuri, quod complectitur exsecutionis no
t io , primo conspicienda est divisio caussarum judicia
lium in civiles criminales ({ne. Multis licet nomini- / bus hae differant5) inter s e , in eo tamen conveniunt, ut rei judicatae im;ponenda sit perfectio seu exsecutio (Doms verkställighiet), quippe quod non minus rem Civilem quam Crinninalem persequatur oportet vis phy
sice valida et irre&istibilis, nisi effectu omnino careat inutilisque penitus evadat sententia Judicis. Sic n o x i
us in caussa criminali vinctus carceri committitur, ut cura Exsecutorum Superiorum inferiorumque legibus de poenis satisfiat, sic in re quoque civili reus obsti
natus et inobediens vi impellitur ad praestandum, quod interest, concurrentibus iisdem rei judicatae e x se c u toribus, ordine et ratione, quae in Tit. de actionibus atque de E xsec. statuuntur. N e vero argumentum disquisitioni nostrae proponeremus pr o lix iu s, quam ut intra operis ambitum includi posset, ju s Exsecutivum tantummodo, ut jam monuimus, quatenus illud caussas
C iviles spectat, perquirere nunc in animo fuit, jus exsecutionis circa res criminales in posterum disqui- situris.
Qua restrictione jam facta, admonendum deinde
e s t, e x s e c u t io n e m 4) rite et legitime adhibendam non soluin 1) in re judicio jam decisa, quum sententia judicii vires rei judicatae nacta est seu alias exsecu
tioni parata ut 3 Cap. 4 , à §§. Uts. B . , verum etjam
2) in caussa, quam forum ipsum Exsecutivuin dire
mit 5) ; 3) in transactione coram judice sive alias ritu le g itim o , quin et 4 ) ubi lis arbitris fuerit delata, et compromittentes sibi repromiserunt laudo stare velle ®).
4 : 15 Uts. B.
1) M ultifarius Ju dicii significatus a m b ig u itatem n ecessario secu m f e r t , qu um sub e o d e m ju d ic ii verbo apu d Ictos com prehenduntur l ) D o m (S e n te n tia , U ts la g e t, R ättens b eslut) 2 ) D o m sto le n (fo ru m , tri
b u n al) e t 3 ) R ä tte g å n g e n (m od u s ipse p roced en d i et lit ig a n d i) ; h e ic , u b i J u d icio c o u tra d istin gu itu r e x s e c u tio , prim am u ltim a m q u e su b iu - te lle c ta s v o lu m u s sign ifica tion es.
2) H orum q u o d lib e t su m m arioru m m o m en to ru m su o rite e x p lica b itu r l o c o , u b i filu m argum entationis id ju b et.
3 ) Q uam d iscrim in a tio n em p ersequ i nec p r o p o s iti o p eris e s t , n ec siue m u ltis a m b agib u s d isq u isition is perfici p o ssit.
4 ) N o ta n d u m q u o q u e e s t , v o c em E xsecu tio n em in te llig i so lere in strictiori se n su , u t sub ipsa con cip iatu r m o b iliu m seq u estratio (ut
m ä tn in g ). V id e v e r sio n e in C od . S v e c . a C onsultiss. K ö n i g Cap. V . U . B ., lic e t etja m sen su m g en era lio rem quam K ö n i g v o c i E x se c . trib u a t, d e n o m in a n d o T it. U ts ö k n in g s - B a lk , de E x se c u tio n e: P rud en
ti ori per se patet g e n e ra lio re m illu m E x secu tio n is significatum in textu a n ob is in n u i.
5 ) In casibus n e m p e , qu os I V . C ap . U . B. c o n tin e t, E x secu to ribus injunctu m est atque p erm issu m id efficere, u t d eb ito r cogatur ad praestandum , q u o d interest. D efin itis tam en finibus sejunctus est p ro
c ed en d i ordo coram foro ju d ic ia li, foroqu e E x s e c u tiv o , u t infra §.
8:a m o n stra b im u s. N iliilo tam en in in n s c om m en tation e opus habere e x istim a m iis statutum in l r o m o m . 2 :*e $ :i IV. C ap. T it. cit. ” K o m -
m e r m an — --- — *— äger han genast njuta u tm ä tn in g ” , qu od n u llo ni o do ita est c o n c ip ie n d u m , ut ord o, qui in 2 : o C ap.
p ra ecip itu r, u eg lig a tu r s. tollatur. E contrario lex cum r e r b o g e n a s t
in d icatu m lie ic v o lu it, ” o m issa caussae in foro judiciali p ertra cta tio n e, r e m c o n tin u o p o sse a foro ex secu tiv o d irim i.” Longe a b h in c , q u o d regu la illa g e n e ra lis ” audiatur e t altera p a r s ’, in hoc casu su p e r se d eri q u e a t, in d ic a t jam p o ste iiu s $:i m om en tu m non m in us q u am $ . 3 : a , i l l u m , a qu o aes alienu m exp o stu la tu r, in sua habere p o testa te et negare et v i m , b lan d itias seu insidias caussari, quae om nia n e e e s - s a iio prae se fe r u n t , u t deolarandi occasio ipsi concedatur.
6 ) Q u o d vero u t statutum p rop on it Recenlissim L eg . C iv. C o d , (F ö rsl. till A l l m . C iv. L a g ) , id sufficere in certo c a su , qu od d eb i
to r coram in feriori E x se c u to r e testibu squ e obligationem contractam a g n o v e r it, p lu s justo a p riv a ta secu ritate detrahere opinam ur. E x c e p tio n e careat n ecesse e s t , e x n ostro ju d ic io , regula illa : deb itu in a ju d ice p u b lico s. d e in c e p s a foro ex secu tiv o esse con firm atu m , ante
q u am ex se c u tio n i tradatur»
§. 6.
Quaestio dein solvenda est: Quibus competat in caussis civilibus exsequendi potestas et obligatio?
Forum illud generale l) exsecutivum, quod constitu
unt leges nostrae, est praefectus regius (Konungens Befallningshafvande). Generale diximus; dantur nem
pe fora etjam Exsecutiva privilégiât a; qualia, Re
gni Mareschallus ad reg. aulam , Rectores Academia- ruin c. pl. F l i n t b e r g s Lagfar. Bibi. 3 Del. s* 2 o.
1F. Cavendum vero e s t , ne a piivilegiälö’, qtiöd cui- dam competit, foro judiciali, concludas idem quoque ad forum exsecutivum extendendum esse privilegium;
qui casus interdum exsistit, e x . c. si spectas personas Academicae Jurisdictioni, s. jurisdictioni aulicae sub
jectas, quae privilegiato gaudent foro et exsecuiivo et judiciali; interdum vero contrario sese res habet, utpote \obiliurn ordo, qui in quibusdam caussis foro judiciali utitur privilegiato, nullo vero modo, nobilita
tis ipsius nota speciali, forum exseculivum privilegia- tum habet. Fixum itaque statuas et determinatum, l:o) non locum habere privilegiatum exsecutionis fo^
ruin, nisi expressa le x illud constituit, interpretatione quadam extensiva nullo modo hoc in argumento ad
mittenda; deirij personali saepissime respectu niti legum constitutiones de privilegiato foro exsecutorio ut in §. 8:a fusius exponitur.
Sed ulterius jam progrediendum ut e x p lic e m u s , quibus Personis 3) exsecutio injuncta siti Praefectus regius juxta se adjunctum habet Secretarium provin
ciae, et fori cujuslibet privilegiati Praeses suum Secre
tarium s. Notarium, qui caussas hujusmodi refert, et una cum Praefecto fidem interponit, ut resolutio et ceteri actus cum legibus congruant. Praefecti vacui s. absentis loco Provinciae Camerarius una cum Secre
tario exsecutivas caussas dirimit, dum Secretario vo
tum decissivum concedunt leges. Reg. Litt. 2 6 Mar
tii 1746.
Dein a nobis indicandum e s t , quinam officiales
res judicatas ad exsecutionem immediate producunt.
Ruri procurator territorialis (KronoFogde) et in urbi
bus3) Magistratus uibanus (Magistraten, Borgmästare och Råd4) ) munus habent ejusmodi immediatae e x s e cutionis, quisque in suo territorio.
Determinatio pecuniae su m m ae5), ultra quam ab exsecutore inferiore exsecutionem assequi non posset nisi jubente praefecto re g io , jam sublata est Reg.
Const. 2 8 Jun. 17D8. Rectissime etiam haec consti
tutio nobis videtur correxisse legem, antea inutili am- bage deformem, qnippc quod nnlla major securitas,
«ed longior tantum temporis procrastinatio et mora ef
ficiebantur praecepto istiusmodi, quo sub - exsecutorum opera incOtnmode restricta fuit.
Sed, si curae est intimae legum, ut celerem asse
quatur creditoris jus exsecutionem , ita et maximi ha
bendum est ponderis, ut exsecutores superiores infe- rioresque praesertim obligentur rationem r’) admini- strationis suae reddere cito et exactam. Hunc in fi
nem duplex est legis ordinatio, a) index nempe caus
sarum exsecuti varum et b) tempus rationi reddendae praestitutum. In hoc indice s. Diario (E xsecutions Diarium, vocato) sub specialibus rubricis excipientur 1) M ensisj diesque 1) , dum ad Exsecutorem tradita fuerit resolutio. 2 ) Forum s. Judiciale s. E xsecuti- vuin, quod caussam diremit, diesque resolutionis hujus- ce. 3 ) Summa pecuniarum, quae a Debitore transi
genda est. 4 ) Quae opera ab exsecutore adhibita sit, an obligatio sponte soluta, exsecutio perfecta, dies, quando factum est e. s. p. H oc diarium ruri ad prae
fectum Regium conficiet et tradet procurator lerritori- a l i s 3) , et in urbe Magistratus ipse urbanus, qui sua cum contestatione (contrasignation) verum esse omni- que «x parte exactum testatur.
Dies fa ta lis j intra quem Regio Praefecto com
mittendum est diarium, Exsecutoribus ruri est duode
cimus dies tribus mensibus praeterlapsis’, et exsecuto
ribus urbanis idem terminus statutus. Ceterum n e, ubi aeri solvendo non sit debitor, jure suo privetur Creditor mora exsecutoris, statuta est procuratori ter- ritoriali post tres menses a die 9) , quo resolutionem in manu accepit , et Magistratui intra s e x hebdomadas ,0) ab eoden» tempore, plena Creditori obligatio, ut aes alienum ipsi praestetur; nisi probare valeat E x se c u t o r , diei ad solvendum prorogationem a Creditore ipso fuisse impertitam, aliave impedimenta legitima* Qui
bus cautelis leges nostrae in cum , maximi certe mo
menti, finem incubuerunt, ut celeribus 1!) quidem simu
lae tutis gradibus procederet exsequendi potestas: haut parum tamen adhuc d eesse, quotidiana nos edocet mo
rae in exsequendis resolutionibus querimonia.
1) E a d e m , quae in p ro cessu c o m m u n i yalet ju d icia d istin g u e n d i ratio ili com m u n ia, coram q u ibus caussae g e n e ra lim agen d ae s u n t, sp ecia li o m n igen o resp ectu o m is s o , et p r iv ile r r ia ta, u b i n o n n isi certae p e r so n a e , sp ecia lesv c casus o ccu rr u n t, e tia m in p ro cessu e x secu tiv o lo c u m hab et. P rin cip iu m i llu d , iu qu » o m n ia nitu n tu r fora ex secu tio n is p r iv ile g ia ta , in p tr a o n a li qu od am hab itu p o n en d u m e s t , ita s c ilic e t , ut apte v isu m sit con stitu ere civibu s q u ib u sd a m e x se c u tio n e m , p eu es au ctoritatem aliq u am s p e c ia le m , su b eu n d a m .
2 ) F o r m a m itaque n o n c o lle g ia le m , qua ga u d en t fora ju d icialia,' sed ut d ic u n t, m in isteria lem hae auctoritates con stitu u n t. P a tio e v i
dens est e x iu d e s u m ta , q u o d celerita tem necessario req uirat e x se c u t io , n e lo n g iu s , quam u ti ju stu m s it , iu jure suo retard ation em p a tia -.
tur c r e d ito r , s . i s , cui q u id praestandum sit. P erm a g u i itaq ue judi
cam us m o m en ti id e s s e , u t eju sm o d i p o stu la tu i, q u a n tu m , jure o b li
gato» uni s a lv o , fieri p o s s i t , satisfaciant leges ex secu liv a « .
5) F ö rsla g et .till A llm . C iv il- L a g l 8 a 6 p ro p o n it M agistratum ln Ui bibus lib erari deb ere a m u nere ju dicata e x se q u e n d i, q u od p e c u liari officiali (S la d sF o g d e u ) injungeretur. Jam antea, et nu nc tem p oris u su e v e n it, u rb iu m M agistratus, qui n o n in corp ore ex se c u tio n em perficere p o tu e ru n t, sin g u la e cu id am person ae b o c m u n u s d em a n d a v is s e , m u neris ip so s su stin en tes p ericn lu m q u c praestantes. (C fr. R e g . S en ten t. l5 Jan. 1 7 8 6 c. p . actis in Juridiskt A rk if a f S c h m id t. I l l , B.
3 h . p . 4 6 8 e t seq . n ec non V I. B . 1 b. p . 9 9 et s sq .) E ad em boc in resp ectu v a lu it ra tio , quae pu b lica urbis onera et praestationes re
sp ic it. Im m ed ia ta haec su b ex ccu to ris d ep en d en tia a M agistratu in l o c o , ad eu ra tio rem , n o stro ex j u d ic io , a d m ittit in sp ectio n em la tio n cm q u e adm inistrati g ra v is san e m u n eris sollertiorem , qu am ill a m , quam prae
fe c tu s , p ro cu l h ab itan s a procuratore q u o d a m u rb a n o , conseq ui p o le s t;
cu i rei q u o q u e a c c e d i t , su m tu s lian t e x ig u o s n o v o hu ic officiali n e
cessarios fu turos. V ix certe conseq ui p u tam u s procuratorem t e n i t o - r ia le m , q u i to t ta m q u e varia sib i iujuDCta h ab et m u n e ra , 111 ex secu t i o n e , cen su um e x a c t io n e , territoriique O eco n o m ica et P olitica a d m i- n istra tio n e, n o v u m jam sustinere p otis fore o fficiu m in u rb e e x secu to r iu m . N im is p o s tu la n ti cuncta in feliciter cadun t.
4) U t a r e g u la ex cep tio citan d a est K . F d n . för E x ecn to rer 1
S to ck h o lrn 2 6 J u n ii 1 7 2 0 , §. l3 ( B r e d b c r g , I. D e l. s. 8 t ) ub i statu itu r C uriali in C ivit, ju d icio m in o ri (K iiinnersR atten) com p etere p er rn in istios e x se c u tio n em in q u ib u sd am ca sib u s: q u ae valet eadem
e x c e p t io urbi G ü lh e b o r g : ju b en te L ilt. B e g . e o d . anno 2 I J u lii.
5 ) N o n tam en n isi sen sim haec m u tatio exorta e s t ; p rim o en im Statuebat U ts. B . I. C ap. 5 §. 5o T h a i, m agistratu s e t 2 0 T h . p r o cu ratori te r rito r ia li, d ein L ilt. R eg . 2 9 M aji 5o T h a l, etiam p ro cu ra to ri te r r ito r ia li, Iunx d e m u m e t baec su m in a a B . C on st.
1 7 9 8 sublata.
6 ) N im is in co m p leta fuit in h o c p u n cto L e x , I II . C ap. 5 §.
U ts. B . U r g en te itaq ue n e c essita te , em anarunt R eg C on st, i l D e c . 1 7 6 6 , Reg. L itt. l5 Ju l. 1 7 7 8 , R. C o n st. 2 8 Jun. 1 7 9 8 , quae u n i- un iv ersa ü ter statu eb at term inos in textu nostro allatos, m u lcta m q u e u n i- u s 1 haleris iu ip e r , cu icu n q u e d ic i, qu i term in u m fatalem tra n sg red ic-
b a tiir , et d e m u m novissim a C on stitu tio a. 18 3 5, qua a o n s tit: ab ».
1 7 9 8 ulteriu s stabilitur.
7 ) V id e sp ecia lia praecepta in citata le g e a. i8 35.
8 ) Cfr. R escr. R eg. l3 M ars i7 5l j a 8 Jun. 1 7 9 8 et r e c e n - lis s. C onst, a. 1 83 5. Jain a co n stitu tion e p rim o citata co n c lu d itu r , ex a cto rem territorialem (K rono L an sm an n en ) e t a p p a rito rem rusticum (F jerd in gsm au n en ^ non esse n isi vicarios adm inistros procu ratoris te r ri- t o r ia lis , q u i ejus ju ssu , ip soq u e ration em m au dati su o M arte tra d i
t u r o , e x secu tio n em p erficia n t; qu i rei con sp ectu s c o n st, c it. 2 8 Ju n . 1 7 9 8 , aliarum que le g u m p raeceptis supra o m n em pon itu r d u b ita tio n em .
9 ) R esp ectu habito su m m i p on d eris C red ito ri, h u n c term in u m probare p o s s e , specialia lie ic exstan t praecepta qu odad o fficiu m prae
b e n d i testim o n ia etc. in c o n slit. 1 7 9 8 Ct l8 3 5, ad quas d e le g a m u s L ecto rem .
1 0 ) E x ce p ta urbe S t o c U io lm ia , d e qua sp ecia liter c o n stitu ta e st le x .
1 1 ) D e cetero C reditori patet extractu m petere a D ia rio ad R eg . P raefectu m i n d it o , ut n oscat, qu o in statu sit c a u s s a , quae e x secu to ri co m m issa est.
§• 7.
Peculiaris *) omnino quodad res exsecutivas obte- nct procedendi ordo quocirca momenta sint praeci
pue observanda.
l : um) N u lla his in caussis opus est ad forum
citatione 2) , quae recte dicitur litis, i. e. caussae judicialis principium atque fons. E contrario coram foro Exsccutivo libellus petitorius 3). exhibetur, in quo postulatum succincte profertur, subnexo itidem documento, quo fundatum est: si vero res jam judicata
c e ssit, «enténtia, sine ambage nuper nom inata, ad E r -
«ecutorem ihferîorem immediate tradi potest, [ta et- jam personae citatae praesentia, absentisve curator s.
mandatamte, qnibtis in processu ordinario generaliter opus e st, in caussa exsecutiva parum referunt, valida tamen regulat illa g e n e r a li, ”audiatur et altera pars.”
Resolutione igitur sic dicta commtinicatoria 4) semper de
cernendum e s t , tft postulatio nota reddatur illi, a quo debitum exposcitur: occasio itaque ipsi patet, ut re
spondendo caussam ex p o n a t, sive debitum agnoscat, sive ad partem arguat, sive omne deneget. Accedi
mus idcirco ad illud disquisitionis momentum, in quo ventilanda et decidenda est quaestio: quaenam postu
lata ejus sint in dolis, ut a foro exsecutivo clirimi queant? Observandum primo e s t, respectum in hoc argumento ex plicando habendum esse non solum ad postulationem i p s a m , quae in foro exsecutivo e x h ib e tu r , sed etjam ad responsionem alterius partis petitae, quas responsio ad quaestionem propositam praecipui est momenti. Oblinere certe pessunt casus, illi tamen rariores, in quibus petitio ipsa coram Exsecutore illam involvit procedendi ordini repugnantiam, ut jam reso
lutione ipsa pracliminari refellatur, responsione nedum reddita; saepius vero haec ipsa declaratio eo impellit, ut se incompétente»! pronuntiet exsecutor, caussainquo ad judicem ableget 5). Principia praecipue notanda sunt. 1) Caussa jam a judice decisa, sive transactio
ne interposita, sive arbitris I. compromissariis diremta, operae exsecutoris ipsa est eoinmitenda; 2) Postulatum legitim o documento fundatum, legitimum quoque effectum
\
per exsecutorem nauciscetur: sio liquidum chirogra
phuni, s. mercium, fide emtarum acceptata obligatio, parata frui debent exsecutione.
3) Postulatum, de quo cohtrovertenduni e s t, exsecutio
ni dari nequit; quod tamen effatum duplici concipie- tur limitatione, a) controversia, s. contra debitum ex
ceptio ut recusatio et s. p. ratione necessario nitatur le g itim a 6) , b) quod liquidum est et rite probatum 7), controverso morari non debet: unde consequitur, par
tem debiti, quae agnoscitur a obligato exsecutoris opera exigi posse, licet ceterum debitum, ratione le
gitima recusatum, ad judicem delegatum sit.
2 :um) Peracta jam communicatione, et probata alterius partis testimonio, quod a parte petente ad forum indabitur, caussa sine ulteriori pertracta
tione si admonitiones petentis, ubi illis opus sit, excipias, coram foro exsecutivo e xhibita, decide
tur. E ssentialis etiam hoc in puncto apparet e pro
cessu judiciali *>) discrepantia, quod gravamen contra resolutionem de exceptionibus, cujuscunque sint gene
r is, numquam querela, seorsim a re principali, in Reg.
dicasterio produci potest, cujus rei omnino contrarius est in processu judiciali ordinario habitus (Tit. de A- ctiönibus Cap. X V I . §. 1 , 2 , 3); quod non nisi ra
rissime resolutione quadam praelimiuari in caussis exsecutivis opus sit, caussaque principalis statim reso
lutione definitiva dirimenda, vel ad aliud forum remit
tenda; quod, licet re ita exigente praeliininaritcr super argumento quodam pronuntiet exsecutor, nullatenus
delatio ad ulteriorem probationem producendam couce-
denda es* (utpote in X V I . 6 Tit. de Act.) novusque terminus statuendus, (nee ideo pars gravata querelà speciali instruenda): verbo; id in hisce caussis comple
ctuntur leg e s nostrae principium inconcussum, ut, nullà admissa m oraS) res seu principaliter dirimatur, seu ad judicem competentem delegetur.
3;um) Quodad mutationem resolutionis jam redditae specialiter insignitur processus exsecutivus nota illa oharacteristica, nullo in casu admittendam esse appellationem (wad), sed in quacunque caussa quere
lam (besvär). Qui contumaciter est judicatus (tredsko dömd) sed decreto laesum se praetendit, in arbitrio habet intra teinpus, de quo statim, rationes querelae 10) in Reg. dicasterio monstrare I. II. Cap. Uts. B. Ter
minus ille fa ta lis, intra quem mutatio per querelam hisce in decretis petenda e st, statuitur in I X . Cap*
Uts. B . , scilicet gencratim tr ig e s im o 11) die a tempore
scientiaej i. c. a lato decreto, si praesens fuerit, si vero a b se n s, a die accepti decreti, illo dia non com
putato, quo ferebatur sententia; atque Stockholmiae praefecti urbis (OfverStåthållarens) resolutionis muta
tionem petat necesse e st, intra dimidium temporis supra stabiliti spatium (15:de dagen den oräknad dâ Utslaget föll). Ceterum generaliter injunctum est non minus foris exsecutivis quam judicialibus, ut rite instruant partes, quid in emendatione sententiae quaerenda obser
vandum cuique sit. Intelligentiori clarum est, solitam fatalis diei horam meridiei duodecimam in omnibus hisce eaussis observandam.
