ANDREA ACTUINTEL-

Å. Ό. B.

Κ /f%

MATERIAM ΔΙΑΣΚΕ'ΐ'ΕβΖ

PHILOSOPHICiSi,

Ex

NATURALI S PIRITUliM

DISCIPLIN A,

DE

ACTUINTEL-

lectus divini,

Seu

Scientia Simplicis

intelligentia?, Vifio-

nis & Media,

Comprobr.nte Ampliffima FacultatePhilofoph,

in Regia Svecorum Academia,

quae tTpfaliaefloret,

SUB PRxESIDIO P/. Rewendi Ampltforntque VI RI,

Dn. ANDREA

GOEDING,

Log.&Metaph. Prof Ord. 6c Coleg,Phil.h. ii

Decani Speftatiffimi,

Patroxii 6c Fautorisaeternum obfervandi,

Tlacidainteltigentium dtfquifironi fubmtttit

M.

JOHANN CASPAR

·$i 31 d ® & u 31 ®/Thuringus,

Die 19Eeb. MDCIIG.

In Audit. Guft. Maj. hioris folitis.

VPSALIAi, Excudit iAeNRICITS Keyfer Reg. Acad. Typographus,

"Συνα^ιλαμβαι/Λμί^α få Θεϊί

!

§. ι.

y ι

^Ametfinon _pa-

rum per

lapfu

η

ob-

JL

^ficurata fit mens homi-

num _, non tarnen nullae

tanti luminis reliquiae & quafi

ftri&urae remanferunt , quibus tam

res civiles aliasque fenfibus fubje&as,

gu^m ipium Deutn, ejusque omnifeien- tiämj quodammodocognofcere valemus.

Unde Hefiodus de Jove

fuo:

nuija, Ιίων Διος

οφ&ο,λμας

K&f 7ra.v}a poijirctg sgy: Kj ν\μζ v,

Et,cum

Pytha-

goras nominis ambitionem averiatus , non fapiens ^, fed Philofophus audire vellet, hane interferebat caufam: So- lum Deum effe fapientem, nimirumob

A infi-

infinitum intelleftus lumen; fe ftudio-

fi tantum Philoiophiaenomen

tueri pof-

fe. Ut Cicero autor elf L. V. Tu- fcul: Quaeft. Cum ergo in his

tenebris

adhuc perfpicere valeat mens ^,

Deum

eile infinite intelligentem, animus

eft,

quantum ratio ^,

nullis adjuta fcripturas

adminiculis, valet, de

fcientia

Dei

dif-

ferere;Tetam vero rem,quantum Char¬

ta, quam

anguftam huic inilituto defti-

navimus, permittit,

expediemus, fi vi-

derimus: Quid βt Jcientia in Deo? CircA quid vctfeturl Qiiomodo

fiat ? & quodomodo

demuni dtßingvatur ? Quanquam autem

non faciamus cum illis, qui gloriolum

libi ducunt, terminorum portentis, quae vel ipfe Cicero ,

b redeat,

^non

intelli-

geret, remimplicare

miferius,

quam e- volvere; materiaetarnen

fubt.

litas exi-

get fubinde, ut

liberius,

quam

Latinius

loquamur, Deus conata 4

bene fortu-

net!

§. i. Quid fit fcientia Dei,

édocebi-

mur definitione, quam pro

materias ha·

bitu talem fiftimus: Scientia Dei eft attri-

butum Dei operalivum, quo ille

indivifibili &

ateno aftu cognofcit omnta, qua

ulUtenusfub

ulUm fcimiwn cadeie

pojjunt.

Quae

defi-

nitio tametii omnia ftri&im in fecom-

prehendat, quae alioquin circa hanerem obfervari _merentur, fusius tamen panlo

diducenda videntur, ut, quae alioqui fa·

gaci colle&ione ^ex ea deducenda funt operoiius, iincerius Sc remoto velami·

ne, pateant,

§. _$. Exhibetur itaque hic conceptus partim Genericus Sc univerfalis ^, isque pel

remotior, voce attrilmtt divim ^, qui ex na¬

tura divinarum affecHonum inteiligen- dus, procul habitå omni impeifedionis

notå _{, omnem} compositionem realem

excludit. Sunt enim attributa in Deo

perfettiones, quas ob mentis imbecilli-

tatem å Deitate diftinftas concipimus ^,

tametii alioqui nec inter fe invicem,

neque ab iplo Deo fecus, quam perra-

tionem, ratiocinatam tamen,& pafllvam differunt, Neque enim funt qualitates,

effentiae inhaerentes, neque , qui opera- tioneminferunt, attus potentiarum ·, fed

ut Deus tantae eft fimplicitatis ^, ut o·

mnem mixturam indeque refultantem

diviiibilitatem refpuat, iua fcientia Dei, fi, ut revera fefe habet, fpeftetur ^, eifc

ipfe Deus ^, tanuim ut fciens å nobis confideratus.

•

@

4

§

#„4 Vel propinquior , voce Attitluti

operativt , Ut indigetemus ^, e6 quandam in Deo attivitatem ^, non o- tiofam denommationem , qualis per ανΜξγητα

attributa infertur ,unportari:

Quod adeo _{patet ex} ejus vita fpirituali,

qu* omnino nulla futura eftet, nifi per-

petuis intelligendi δ£

volendi

a&ibus o-

perofus eiTet Deus. Ut enim^omnts vi¬

ta per vitales a&us fefe exerit , ita ^,

quae Dei propria eft, nunquamceflat ab

eminentibus & aeteriiisoperandia&ibus»

Et lpiritualis natura ratio evincit, ut vita adfit , non vegetabilis ^quidem,nec

animalis _, neqve rationalis, fed qvae haec omnia eminenter comple&atur.

§. _5. Partim exhibetur conceptus fpeci*

ficus & contrahem , qui defumitur ab objecto & modo cognofcendi : unde de

illopriusdicendum; inimuatur isgenera- tim verbis: _qua tlle cogrwfc'tt omma) qiu

mquamfub ullamfeientiam cadere po(funt\Fed

tum eoriim fenfus _pateatlatiflime3 fufius paulo de iis agendum

eft

^, & evolven- dum, quod generali conceptui immer-

lum profundius. Objeftum

univeriale

eft omne feibile, unde etiam eft, quod

omnifeins ^vocaturDeus, eo , quod In¬

tel-

$

r

Φ>

telle&us ejus extendat feadomnia, quae tiilo modo rationem fcibilicatis habent.

Quantum enimDeushabet eiTentiae,taii-

tum habet _quoque fcientiae: Eilentiam

autem habet innnitam, itaque necefle

eft,fcientiam quoqueeiTe infinitam. Ut

enim Deus, qui in omnibus athgnabili

bus intimepraefens eft, non alterå

eflentite fuae _parte intelligit, altera mi¬

nus-, quod in hominibus ob defe&um

organorum obfervamus ; fed quemad-

modum , ubicunque ert ^, ibi totus eft;

ita etiam ubique intelligit, adeoque o- mnia pra?ieiKifIirné cognofcit. Dequi-

bus jam diftindtius & dete'rminatius.

§. 6. Quocirca asferimus, ob)eäumdi-

vin&fcieniu prnnmum effe ipfam Dtvitiamef- fenthm , cum

fuis

perte&ionibus &ope- rationibus. Neque obilat ^, quod lub- je&um quoque fet Deus^,å ^quo procedat

haec operatio intelle&us: eftet enim De¬

us_, hominibus inferior afferendus ^, ii

eumftatueremusfeipfum &fuanon co-

gnofcere:Et

eft cognitio

omnis,ceu rio-

tum , vel dire&a vel refle

xa : quarum alterutram cur Deo veli-

mus denegare ,praegnans ratio nulla eft,

quse

6

H

quae urgear, Quippe direda fcientii

tendit intefieäus divinus in omnia,quae

extra Deitapem funt pofita,reflexå vero in fe, & fäam fcientiam: Brevitér X Deus eft fubje&um fciens, & obje&um fcientiae proprio.

7, Cognofcit quoque Deus omne

em attuale, idque non tantum intuitu ·

ipfius entis, fed Sc refpe&u fui ipfius:

Nam ut omnia , quae funt ^, å Deo in*

ceperunt , & confervantur, ita fané ab- furdum éftet , Deum circa haec verfari ignarum iuse prövidentiae , aut oblitum creationis. Et cum per "'ipfam entita-

tem fuamentiarealia fint apta, quse co-

gnofcantur ab hominibus & angelis ^>

quantb magis å Deo %

§. S, Adbaecfubfcientiam Deicadit, quicquid ulU ^modo poffibile eft , tametfi

aftu noft exiftat, Jd quod in proclrvf

eft conficere ex ejus imrrrenfå' potenpa.r quam qui non negat ab illo cognofci/ä-

eileadduceÉör, utcredat, perfpicereDe«'

um, quid poifi bile fit, quid non ? Stirit quidem multa fuapte naturå'ita eompa-

rata, ut per nullam potenriam fieri que- antjfuntviciifim alia qusfecreatae quidertf

@ 7 ®

potentiae funt impoüibilia,quae

iingula

cum intuitu virtutis abfolutae inipicit Dcus, clariilimé cognofcit, quid per o-

mnipotentiam ^, efficaciter applicatam ,

effici queat, quid ejus vim refpuac?Ju

eo tancum litis materia haftenusfuit,an

ca_, quae nude poflibilia funt , Deus in¬

tuitive immediaté&, praefentiå reali;

an vero idealitertantum & obje&ivé vi-

deat ? U bi vero _, ut ^rem in pauca con-

feramus, non dubitamus conftituere ,

neutiquam hsec intelleifcui ydivino prae- fentia obverfari, (ed obje&ive faltim&

in idea Deo iifti.

§. 5>. Nec minus huc pertinent omnia

pråjeutia

& futura, ^cum pr&tentis: De prae- ientibus quidem non eft ^, quod labore-

mus, cum vel folam immenfam & infi-

nitam praefentiam Dei refpicimus ; De praeteritis faltem& futurisdifficultaseft,

utrum perrealemeorum in intelle&udi-

vinorefplendescentiam , an fecuså Deo cognofcantur. fnqua re, ut, quaefen-

timus , expediamus,pronuntiamus^prae-

terita a Deo cognofci, non per nudam

recordationem , quå homines repetitio-

ne impreflbrum phantasmatum ea no¬

tis inmentem revocamus, neque etiam

pa?

per realem praefentiam ^, quae contradi-

ftionem implicatj Ted per infinitum Sc eminentiffimum iiitelligendi

lumen,quo

omnia fibi habet praefentia. Jdem de-

futuris dicendum arbitramur, quae non·

dum a&u exiftunt; Ted tarnen aliquan-

do extitura funt. De hominibus conftat,

eos ncn tantum neceffariö futura, ^Sc

quaeinevitabili caufarumnexiifluunt, ha¬

bere perfpe&a; verum Sc contingen-

tium aliqualem , faltim conje&uralem,

Sc ex mentis fagacitate ^, Vel rerum u- fu hauftam, habere poffe notitiam. Quo

ConceiTo, uti omnino concedendumeft, iequitur, Deum longe certiorem horum

omnium habere fcientiam.

§. 10. Ubi ^tarnen nonnihil rdifcri- minis datur, inter futura, _{quae in du-} plici differentia efle diximus, dum alia contingent'ia, alia neceffaüa effe fentimus.

Utraque tarnen, dubiurh eft nullum, quin Deus evidentiiftmé perfpiciat per intelle&us infinitatem, quae tanta , ut nuilis circumfcribatur limitibus, nee in ulla _re, qua; modo rationem fcibilitatis habet, terminetur. Quod enim vete- res é Schola doftores volebant, ea re

ipfa Deo repraeientari, Sc fui

imagi-

B _nein

® 9®

liem fparger? ^,

id

tantum

habet abfur-

ditatis, ut ab

.auribus fanis abhorreat,

&

&]θ7ΤΛ ajoTTuv gignat. N011

vero difto fojiim modo ^, fed & intui-

tu voluntatis£uae, circa futura, vel per-

miflivé, vel efficienter fefe

habentisfci·

entia Dei verfatur. Quae ipfa tarnen,

ne quis

intelle&a å nobis

putet

in fen-

fu Dominicanorum, qui fuftinebant,o- mnia Deum ab aeterno iic efficaciter decrevifle, ut propterfolam dei

volun-

tatem eveniant, fandtiftimé deprecamur;

Haec enim fententia & Stoicam rebus

neceffitatem impingit, 8c hominem e- reptå

agendilibertate, bruto deteriorem

facit, & Deum flagitiorum

fcelerum-

que autorem

conitituit

,

quod eft

β$λυγμα,9

ttcc^u» ßjtÄvypajav ßh-

λυ)ίΙο]Β(>όν, ^-

§. ii. Ha&enus di&itatis conformia funt, quäe de

bypotheticc faturis vulgodif-

feruntur5 horum enimfecutura

aliquan-

do aftualitas, Iiconditio,cui innititur,

ponatur, cum

hon nifi accrdentalitec

ex accidente fluat, adeoque

nulla vi-

deatur ratione ftéri, ut cum Stoiriilo-

quar, quaeri

poteftj

an

Deus horum

quoque

infallibiiem habeat fcientiam ?

9

ίο

β

Quod omnino afferendum effe, perfpi-

cuum eil, Ii, quae paulo ante

de inter-

minabili intelle&us divini perfectione

di£a funt, in confilium adhibeamus, Jta quis ambiget, Deum

certiffime

prae- fciviffe, multorum damnatorum falutetn

fecuturam fuiffe , ii hoc aut illud ob*

ßaculum removeretur?

§. ii. De fcelertbus tantum, prout futura adhuc funt, res videtur habere aliquid difficultatis; Ii

enim ßatuatur,

Deum haec omnia mente praecipere\

adeo inepté fcrupuloii ^<

nonnulli funt^

ut dicant, hoc modo fore, ut in Deum

deli&orum caufa redupdet. Ät nolunt

illi apimadvertere, longe aliud

effe,

fimplic't tiotttia, aliud pratttca aliquid co-

gnofcere. Scilicet pra&iceDeus cogno-

icere dicitur, quicquid hon mente'

fo-

lum praefentit,

fed approbat

quoque,

& efficaciter cooperatur , ut demum,

prout cognitum

eß, tale

emergat,

At

notitia fimplici Deus

feit, quod qui-

dem nec in caufa, nec in fe} nec in

circumftantiis tandemipfum fugit,^neu- tiquam ^tarnen ab ipfo

vel approbatur,

vel iuvatur.

i« _η,

I» 13. ΈηΰΛ rationis, ceu vocantur^

"in Deus cognofcat, noii eft dubium⁵

pfo. Nam aci formandum ens rationis requiritur, ut, quod non eft, concipia-

tur effe, & per fpeciem intelligibilem

intelle&ui iiftatur _, quod omnino eft imperfe&ionis ^, å Deo profcribendse;

dum autem Dens omnes hominum co-

gitationes a priori & in caufis fuisper- ipicit infallibiliter, fecus atque angeii

& homines, qui fubinde etiam aliorum

hominum cogitata colligunt, fed ex

effe&u, quodamodo feie exferente ^, ut

ex verbis, vultu, geftu &c. quid hoc

aliud eft, _quam entia rationis quoque

eum cognofcere. Quanto autem prae«

ftat Deus hominibus, tanto etiam per- fedlius credendus eftpercipere, quaecun- que å nobis vei vere fentiuntur ^a vel finguntur ialtem. Adeoque nullus de- nique poteft effe fcrupulus de rebus

quoque de fe impofibilibui, cum expedi-

tum fit , in relatione ad iuam poten- tiam omnino Deum latere non poiTe, quid contradi&ionem involvat , quid

minus. Neque obftat difficultas, quaa hiclesurrit, acfineque per realem ipe-

formata ab hominibus, non å fei-

ciem

ciem, quae pofitivorum tantum entium eil, neque per fiitam, ^quae eft entium

rationis & De* indigna, Divino inno- tefcat intelle&ui: ]gnorato enimmodo

non neganda eft res ipfa.

§. 14, Explicato iic obje&o fcientiae divinae, _quatenus illud fola ratio äffe- qui poteft, inoftenio pede progredi-

mur ad modum _, quo fcientiam Dei fie-

riconcipimus.jnnuebatur quidem illein definitione, voculis: indtvifil/ili & atcrtto attu: fed )am paulo didu&ius de eo per diftinftas aliquot conclufiones: ^I.

Saentia Dei eft intuitiva, evidentißima &o- mnis bafitantu nejcia. Jntuitivam voca-

mus ₃ eo quod immeditate intelleftus

divinus cum rebus icitis uniatur, eas- que intime intueatur. Homines &A11- geli per intervenientes fpecies intelli- gibiles cognoicunt, quae ratio ellfinitae

& creatae mentis idque eo potilB-

munij quod cum

ipiis

rebus uniri ne- queat. Ad confiderationem autem

mentalem, qualiscunque rei cum intel-

leäu xonjunctio requiritur, quae fit per vicarias fpecies a rebus abftractas. Sed

bis imaginibus ^{Deum non} indigere^, perfpicuum eft, ex immenfa ejus prae-

O I? Φ

fentia, independentia, &

abfolute lura¬

rna perfectione. Quamobrem

facile

patet, cur omnis

hic exulet ineviden-r

tia, opinio, fufpicio,

haefirantia,

aut cujuscunque nominis incertitudo: Hse

cnim cur in noftra icientia dentur,hasc

eft ratio , quod ignoramus

faepe,

an efformata in intellectu fpecies cum ob¬

jecto fatis

conientiat,

I. _15. II. Saentia Dei

eß

^ommi com·

pofitionis, divifionts ^, difcurjut &

Syllogißict

illationis expers. Nequaquam

obfcura ef-

fe poteft

pronuntiati ratio: qui enira

componit, aut dividitj

qui difcuriu lyl-

logiftico ex

alio aliud concludit

^,

is

eo ipfo infcitiam

nonnullorum prodit,

Quorfurn enim collectio?

Nifi

ut i-

gnota ex

notis concludamus: Quor-

inm difcurfus-? Nifi quia finita mentis

noftrae ratio non permittit, ut uno in-

tuitu fingula

compLectamur» Gompo-

fitio denique &

divifio quid fibi

^vo-

iunt? Nifi ut inde pateat,

fuccurren-

dum his adminicplLs inteilectus irqbe·

^illitatij ßc ut fejs

rocdiis cpgjioJcat,

quid cojpaereat ^,

quid disfentjat; Qux

omnia ^autem in Deum non cadere,

tamperfpicuum

eft,quam ipfum eflein-

finita effentia,

$« it*

®

14

@

f. ιό. III, Sctentia Det

eft omni modo

immutaSilts. Muratur fcientia, cum

vel

alias, hactenus ignoratas

veritates réci-

pitj vel, quas antea

habuit cognitas,

deperdit. Utrumque cum

immutabilitate

tumesientiali, tum attributiva Dei pu- gnat: fi enim in Deo

nihil eft

^,

quod

non fit ipfe Deus,omnino

Sc fcientiam

cum esfentia reciprocare

necesfe eft·

Perinde neque ä

cefiatione fciendi Sc intelligendi ad ejus

actum

in Deo datuc

regrefiio. Nec

ullam fcientia haec ad-

mittit divifionem nec in priorem St pofteriorem partem

divelli ullateiius

poreft, quod in nobis

fit, qui

partem poft partemcögnofcimus,

fed

^uno

fim-

pliciffimo Sc

indivifibili intüitu fingulä

illa

perfpicit.

, f. 17.

Reftat,

ut

de dißtnäione bujus

fcientia

nönnihil

adjiciamue, quae

å

va-

riis varie fit: nos

anguftaé chartae rätio-

nem habituri, quidalii

multifariam

con· ftituant incuriofi ^, recördamur

å

Deoö·

mnem divifionemabefte, nifi quae

fiat

perintelle&us noftri

lufum

9

Sc praetéc

noftram imbecillitatem, cuiDeus di-

verfimode repraefentatur ,

nihil habet

fundamenti. Jtaque

ab obje&o

eampe-

•S

I

f @

tendam effe , facile conftat : Jd autem

triplex communiter

conftituitur, nimi-

rum quod funt fij

puré

pojfibilia, (z)

realta, eaque vel praterita ,

vel

prafentia ^,

velfutura ^, futuribilia ^, ut aiidiunt.

Circailla fcientia iimplicis intelligentias,

circa ifta vifionis , circa haec denique media fcientia verfatur.

§. 18. Definiendum ergo,

cpoåfcien¬

tia fimplicis intelligentia fit, qua Deus 0«

mne poffibile novit, iive

illud vel fue

■

rit, velfit, futurumve fit jfivenunqvam illud extiturum fit, tantüm iub ratione

abfolutx poffibilitatisj &praecifo volun-

tatis decreto, de eo aliquando produ-

cendo. Qux caufa eft , cur ab aliis

praecifiva

vocetur ,

quia abftrahit 8c

pras-

fcindit , ä rerum exiftentia, prasteritio-

ne & futuritione, feu contingenti, feu

neceflaria. Vocatur Sc indefinita & in- determinata , quia non eft reftrifta ad

certum entium _genus, fed per omnem

rerum feriem vagata , fefe extendit ad

omne poffibile. Quae perfeftio quiaDeo

eft naturalis & neceflaria , & ipfa Jiaec

fcientia his fubinde nominibus venit.

§. 19. Scientia Vifionis eft, qua Deus o-

mne ens feeundumeffe aftuale, quod a- li-

liqtiando

habuit, vel habet, vel habitu#

rum eit 3

cognofcit,

Quae neceifario pofterior ftatuitur fcientia iimplicis in¬

telligentia« Haec enim res intuetur ^,

prout non repugnat ,·eas esfe, & prout

omnipotentiam Dei, ii placeret ^, effi-

caciter fentire qveunt j Jlla vero deter·

minata eft 3 ad ea, qvae non poffibilia

tantum funt, Ted & reverä eile a&uale

aut habueruntj authabent, aut habi-

tura funt. Jn

figno

itaque rationis vi-

fionis fcientia _eam, quae iimplicis in¬

telligentia: vocatur,

fequitur

.

quia

illa

cum decreto divino de rebus autprodu- cendis, aut permittendis conjungitur ; haec omne decretum antecedit,necquic-

quam cum eohabet commercii. Qvam-

obrem qvoque fcientia

vificnis

libera &

confeqvensvocatur

:libera,

quia

fit fub

intuitu liberae voluntatis, de eo, quod

res aut creandae, aut concedendae iint ^: Confeqvens, quia

iimplicis intelligen-

tiae fcientiam _, & ipfum voluntatis di-

vinae propofitum

confequitur.

δ. 2©, Medta tandem , quam tertiam

libet conftituere, eft, qua Deus novit

omnia ea _, qvae nunqvam

quidem futu-

ra funt, esfent tarnen

futura

^,

li h*c

C aut

aut illa Hypothefis poneretun Qvod

genus futura

alioquin

non

incongruo

Scholailicorum termino futuribilia ^vo-

cantur. Cur autem haec fcientia medias

nomenfortiatur, difercis verbis tradit

Dn. D. Michael WaltherusFil: in Col- legio Pneumatica

Ms&o: Qvoniam haec,

inquit ^j non videt ^, ut vifioois

fcientia,

qvaevere aliquando

exiftunt

' nec

etiam

intelligit, ut nuda

posfibilia

per

abfolu-

tam potentiam j fed

posfibilia novit

^,

aut certo etiam ftruraTub conditione, fi

fc: hoc vel illud faceret, ^aut fieri per- mitteret , vel creaturam liberam in ta- li aut tali ordine , & cum talibus cir«

cumftantiis poneret jtaque nec ablo-

luté necesfaria , nec libera eft , ied

media , medietate non ka]' attav^tiv,

iedxuja

ιwiSefyv,

§. Neqve tarnenusqve

adeo fterilisefl

hujus rei contemplatio, atqve

primo in-

tuitu videri poteft :

Ut

enim omnesres Philofophicae ^, fi ad Theologica

appli#

centur _, iuum habent ufum ^, ita &

fci-

entiam Dei in Pneumaticis probe intel-

lexisfe , in multis fidei capitibus

lumen

accendit obicuris menribus. De futuris

ca<

m 18 φ

caiibus _{, an} propter Dei praefcientiam

necesfario ferianc ? De voluntatis Über¬

täte ; qva

nosmetipfos

ad

peccandum

de-

terminamus. De concuriu Divino ad

omnia noftra conata , mala qvoqve, at nullius culpae infimulando : De necesfi-

tatis origine&

radice, in

qvanam repo- nenda ea fit ? De contingentia rerum , ne per

infallibilem qvidem praefcientiam

Dei vim pasla : De

confénfions

inter

Deumpraefcientem ³ Sc

hominem libere

agentem; Sc

ejusmodi fexcentis aliis

ne¬

mo fatis accuratein Theologicis fenten-

tiam feret, qvi hane de

Tcientia

Dei

do&rinam nonpenitius imbiberit ^, fed

hsec pluribus

perfeqvi Sc chartae

penu-

ria prohibet, Sc

aliud for

um

fapiunt,

Sc

inftituti qvoqve

rationi adverfatur.

§. 22. Jtaqve

his pauculis infinitam

rerum latitudinem praelibasfe iufficiat ^, quod ea

prolixitate debita expiicarenon

eil nollri propofiti ^{, nec}

otii:

Et ipfe

forfan confliftus haec ulteriusexplaiian-

di anfam

praebebit.

Deo

fit

laus Sc gloria

fine fine !