Dissertatio de notitia reipublicæ, ad C. Corn. Taciti lib. IV.33, quam e schedis Johannis Henrici Boecleri ... eodem moderante præceptoribus & commilitonibus suis publice examinandam proponit Paulus Kewenhüller, junior P.F. In aud. Gust. die 3 octob. 1649

..

jjy - - • i iii iw! i ti, n , m

t

Q

F,

Ft

£h

DISSERTATIO

Do

N

O T I

TI

A

REI

_PUBLICA,

Ad

C:

Corn.Taciti

lib.

iv, 55.

Ghfams

c Schcdir*

JOHANNIS

HENRICI

BO

EGLER

f

>

*nAcacftfmiaUbfalicnfi

Eloq. Profefloris Regij

>

dc-<*

fcriptam-.

Eodem modcrsntcj

Praeceptoribus 5c commiiitonibus fuis publice cxamiaandam

proponic

PAULUS

_towjjulter/

_Junior

P. P.

In _{cQjUß, die /. OBib. 164%}

k'

;•«

V->■ J

BSMåMM

MMå

Mß

*

SdSIISS«X8l2M

IMS

Sercnifsimas

_Reginx

_Matri

_•

ab aube _dire&iono.

r '•

*PER.IL L USTR.I ST _{£,ENER0SISS1M0}

T)OM lNO,

PAULO

"■ ■ _■/.'

Lib.

Baroni

dc

_$li6cibet$

_/

Do-min9fln

_jUlet^a/Scc.

_Parcnti

meo

venerabili cuitu &

_officijs

pie

honorando.

* ■

'

I

\ i JX _& —

SÜft*

«tii

""

"'

'¥&

Uper

cum

aliquoclerga

bonas liferas ho¬

noris &c amoris documentum

_publice

dareanimus

_{effet5optatis}

_{fuceffitjUtfub}

Clarifllmi Dti _Johannis

Henri-,

ci Böecleri

_{aufp?cijs,qui}

primam

in

hacAcade-mia _{differtationern editurus} erat> honeftiffimas

mili-tiae _{facramentudicerem_*. Nihil enim dubico}

fubfe-licitatis

_{titulocomprehendcre}

_{eonfuetudinis}

cum

il-lo _{viroufum, quem}

_ob

_indullriam

_Ifterariam

,

quafui

farnam in orbe _nobilitauit,

_providenria

_di

_vina, &ra-ridimj de

_ftudijs

_patnjs

cura

C B

fV.

I ST 1 N /E A

U-G US l _{iE, in}

_{Suepiam irodram}

non

_{itapridempro«}

vexer.unCJ. _{Videbar voti da}tonatas , fl fub r_jui

opc^ >

ra> _{quam tot}

_floreutes

_{juvenes ,in uitimis Germaniae}

oris,ambirent, in his

_{locisquidpiam}

_proficertm^.

Si-mul vero de _argomenti-

_digmraeej

_quW

proponerc meditabatur^inter nos diff. rerc _{rg:., mirificé men}

te

acuebar, tantum abfuitut cond-icionem

afpernarer

»

cicra _{omnem vero frrobitionem auj}

plaeendi

fludiu,

quas

caufas

_{procul h-abeo,}

_qjod

_facile

c^nfirmave-rint,

_{quicunq; ingeniam}

_{meum nen}

igoorano.

Ne_q;

enim cuilibet in

_{expedito eft,}

vcut

_{ingenio fubadto,}

magna

in

_{arduispraeoccupare,}

_ned

_um

_majora,quatH

par

dhde

me

audeam

_policeri,

_cui

_fuper

_caetcros

pr<e-cipuam

ittgcnij fortem

_{fortuna negayit.}

_Sed

vt fola

A _{$, hunaa«}

humaniorum literarom veneratione Sc

difcendi

ro-luntatehaud

_pigriore

_exemplurn

_eorum

_imitarer?

_qui

fimilibus

_ingeni)

_argumentis,

_{illuftrisconatus}

_laude

meruarunO.

Quod

qualecunq;

fit?

ncfciebam cui

potiusquå

Tibi,

Parens

cbarißimc>d£\?£Ttm>\t\su)\it

poteftate omnia

mca natura

effe

juffit; ?\fon

eo

folum

nomine,

quod fpiritus,

quo

vitam

dupimus

_>

auéior

fis, fed

_quod

_omnia

_bona,

_quascunq;

_ä

_parentibus

tri-buifasefl, éciam

_iniquistuis

_temporibus*

_in

_filios

a-bunde contulerir*.

_Quorum

nonnulios mi

kiaedc-dicatoscum Mar tis

rigor

_aut

abfumpferit,

_aut

etiam-num exerceat,de noftra forteduo natu rninimi

vehe¬

menterlaetamur,

quibuscum Mufarum commercium

intercefiit; in

_{eopraefertim loco;}

_qui

_fiuper

antiquita-tis

_{gloriarn &}

_doélorum

_auftoricatem

_tantomajoris

hodie faciendus, _quo

_{magis in}

_{hunc diera}

_S

_A

P1EN-TISSIM JE _{%^E G INAE ita curaeeft}

_cordiq;,

utquic-quid ufquam

egregium

exifiit,

in

ejus

ornamentum

transferatur.

Cujus

quinquenmum aJurnnum,«W"

Pythagoricam tandem impleturum,

pro

benefi-cijs

declaratis,

huncgrati

animi

memoriaeq;

teftem,

Tibiiparens

charißzme>

iacratum ire, pietasme

mea

hortabatur : cujus

unius

ingenua profefilone

_aut

lau-demautexcufationem

_impetrabo.

_{Vale&nobisdiu}

incolumis vivo-

Dabam

Ubfalias

_{prid. Kal Oft.}

M. DC. XLIX.

J^ n

'■i

t

&

<k

t&*£ &

i&

S6

i& i£

*^6HÜ

Ä

€♦

Fh

D*

Wc*

NOTITIA

R

EL

PUBLICA

%Ad

C. Com. Tacici. IV. A. _33»

c

a p.

i.

DE

_ponitnr*

Notiti

a

Rcipyhlic#

_communis

>

_decUratur^

Taciti fcntentia

pte-quaienu*»okita

eß expcckt*;fiveinftmplgibui3ßvc in mixtu fort?, ü.

Prüfert mübt mtxu ex_tnb^s

fpecimen^ndnlkr. Cm*fit

ßißicultatü hIUanwtaatnr* ——-«

.

Äj'citutRs-nulllcA

ut

älicn*,corru-ptarn rcrum Romana?um hitforiam ef-it,prxfcrtim_{ex quo,}fublatå _iibmaie,

noK _{iiTipfiritaciiformaobtinfre}

cocpit,

initia_{Htfioriatxmfacstw ammadvertio.}

Noftra xtaSiooa tarn _mcmoriaru fua-rum & _{acnalium damns,}

quam pubii*

cac_{tranqoillitatis priniovulaera,incteclades,}

& milie ma¬

la _deplorit 9 poftquana alicubi _{terrsrum, ignorantia Rai*}

publica?,in vulgaremilvcerrorena üve aftccium_traafijt

a-d

Budcos,qui

Reipublicac

tra&auds*

uon

adjutorcs modo

lad au&ares baberi _fatagebaco.

Erk igifur

fortaßisocc

inutile, ncc infempcftivimi > fi

prsseipio ex«reitationum,

quasin h*e Regia

Academia

aufpieijs

De

i

terOpt. Max.

& iecom_parabilis Regio»»

esoiim^r

_>

Commiiitosibus

aoßfis co a irrendemus meditationen} arg^meaci » ur.ds bogiecommode aliquis du åk feris _{id cettratn}

civilis

pra-dentis inilitutioncm _{proceflsrio. Ssqugmur,} ufc

faepc

alias» duccm _{ao&orem«^ coius}nqmen_.

prteferipfimus,

C.

Corcclium Taeitum: asquecx

oobili

difie-"tatiooe

ejus

»cum

annalt _{tjuaré* fere}

_medta

_>

_prqpofitum

_{iui opefis» ßolcsnds}

Rcipublice patifi&mum

deftinati »«xponic

, qaar

huc

per-tioent>ita confiderabiaiuSi ut copiofsrru _& integri

vo-lumiais materia» inchoafietaotum» h Ycluti _YcAigia as

lincamanfca

_{qusedam oftendifle}

_videaznuc^.

Åit Hißorieus : Pira vire civilt at%

Reipkblicstintel-ItBtimufum£

profeßo

nullum_poliva

fapientid

talis inßituium

aut

argumentumproponi, quam

interiörer»'

Reip, fua ttalitiamjt

five

inprimipatu five in

proterum aut

populi

regintinevivatur.

tamveronatitiam praeipue htßorid

magißrd

comp_arart. fe uti£

inj) nAnnalibua cendenein, id canßlij fecutam

eße, ii

_muntria

uftsrpaße,

Qomraunis$vulgarisaatiti*

Rcfumpobliearum»

fi¬

eltebviådifciplinå peraipipsjtator»it» ad inftitutum

no-Arum &Taciti _{Judicium» eximicston psrtiaet* Nifi quod}

in eranfitu» ciyiliura rarum ftudiofis,(ab exempfo huius

Philofophis» quätutn å

profcftu

folidiorc

plarumq;

abfint»

qui mulsum

(äpere

vidantsr,

demonfirari

oportsre»

judi*

caaiuf. Jndefißicadisqai'ppe » diAiagucndis»

numeran-dis»compafäödii» gcaaribns fegisninis civilis> nemo noa difertus k eruditus e(fc _{gaudet. At,}

_{vbi in}

_ram

temVentura cd, quamfuutpauci, quivslcaot difcfmire

RempoblicamaRepubiica, qui conftanteraut rquibüster

deßnir«audeaat, _{quod de ftatu habituq; Ciritatum}

popu-lorumqj quarritur? De Rep. Romina, es quo Reg«!ha«

bere _{defijt,uf<);ad id tempos, quoTub C^farura nomine-?}

inftirutuna eft deouo _{regn um , etiam do&i &prudentcs}

dubitarunt: dum alij,utdc optimatum

regiminepronun-tiant, noanaliipopuloomoemimperij vimtribount;

qui-dam »cxdiverhs conftitutaro formam, _{neq; hitarnen-,} o-rarieseodem modo , interpretantur. Ncqjaliterevenire

folet circa Venetorura Rempublieam: qu« cum vere& "

proprie

Optimatura

aa&oritate

regatur,

plurirai

mix¬

tum regimioisgeous deferibant, Sc quodammodo _com* jT.cntintur. Licebitita progrediobfervando (neqjenim

deeft rssgna vis cxcmplorum) utinteliigitur, non efle

tam in promptu pierilque, vtiex primis civilisdo&rin#

dementis _{relpondcrc, quotiens,} qua forma Reipubiicac

hsecautilU civitas utatur» in _{qusftioneponitur. It vi«} detur boc tarnen in lata_{quadara Sc exteriore notitii po.} nendum, _{fiquisfeiat, Huncpopulum jure}

regioguber-nari; illi _{Optimatesprrcefle}j iu iitooranesomnia poffo.

Namvbi divifo_{imperij iure, mifeeturregirainis formt)} fa«iiius jeérte frcquentiui aberratur«, Atq; hie fcüieet eft

campue difputationum curiofarura , inquovel palraaoi vei

lufüro.quseri, proutquis fcholas aut vita; rationibuteft

ad-d -äior, iatis conüao. _{Jnveniuntur, quiadvfum &}

exem-pia cifitatum parumintenti,niraiircfuginnt orancra im*

p^rij ccmmucicationem.*. his ut obtinere in

civilido-drina vidcantur, _{quod volunt, adjumenta «xnaturcob«}

icuritatc occcffc cÜ emendicareiin_{quibas fuaeeaufar}

pre-fidiapacdftitUÄnt»füßt«xdiverfo> _{quitemperata!ro xtalq;}

di-édircrfis formis

_Refptiblicas

_{fante Audio sßeduq;}

profe-quuotur,uc ubiq; fe eredano _{reperireilatum, qualemfax}

Philofophiae propefitoferne! conlentaneum detfinarimc.

Videmus _{aliquid tale iccidide illis» qui}

optimum regimi¬

nis genusdecreverunt» quodex

_{omnibusimperandi}

_formis

veluti deiedum _{temperatumqi effeu.}

Exemplaenim

qui-businterdum utunttir » vix convenire polTuno«

Ita

ma-gnu5 ille Polybius in Cordulibus Romanis, vim _{regiam i}

in fenatc,_{Optimatum imperium; in mukitudine,}

popult

Poceflatem, _{d»fpenfato partitim jure agnotcit,}

utconfi-ciat _{prsftantiilimamefie Rom.}

Remp. ja _{qua omne ge¬}

nus_{regiminispermixtå virtuteinefieo.}

Sed , qui_cxrerumvfu aduq;,

prudentix rationes difpopunt, abundevidenc, _{fiogipotiusquam formari}

pof-se, iliarn _{temperationem Rerpublica?* in}

qua, unaquxq;

extribusquod habetcximiumac _perfedum>

conferatatq*

contribuat,1o _{«A<«£/>£/ tjmyKetfd/jQ ox?gt£r}

tKasvjs

art-Kmlcv; _yxnif>ut loquiturAnftor librijle_{Rep. apui Pho*}

Bibfioth, tiwLs. _{Itaq, 1acitu* »öfter, cum}

tre» ufitatiores_Reip.

for-*"< _mas

(«JSjr plane ad mentem Hiflerici, vocat

Orat. _3, U1*

Chryftftomm)

_{ncmioafTet » iudicto vere}

pragmati*

de regn» eoaddit; 6.Delctfaex hü_$cenftituta

reip.for»ia, laudari_faci»

hu*, _{quamevenire, velftevenit* h*ud diuturn*}

eßepeteß. „De

tribus _{ufitatiflimisimperiorom}

fcrmisita

pronuatiatT^/-twi j ut alias

noomget, fed iudicet: _{ncque omncm}

mix-turamtollat, fedunam _{ipecicm examinet. JModeftå}

au-tem cenfurå _{phiiofophiam eorura declinat,}

qui in argu¬

mentacivilis_{operis, & quod adionibushomiaum}

morr-hufque continetur, niroimn fédancar _{Zx/ißu»» quandam}

& _{perfecticnem. in dum ubique,}

non mfi _{quod opti¬}

mumcTij _quseruns>faciiius iniibris

Reaipubligam,

quam ilX^r

a n

\ia civitJte aedificaat;_{quoéPlsiotitoties AriBeteles obijciu*}

Hic enim nonfpeciofa _{didtu fcd efFe&u promta» aut certc} > uon nimisardua _{quaerunttui.. Talifsrm# feateatia,}

ijsre-fpodet ^Dio

Chryl0ßwn

q*d

hpofcytTtMy

ac^ pcrfeÄs

virtu-tis civilis acfeJicitatistaudemadornare «olent:

sßnHKtsm-f*e&K&jTgciiwiskmaijv£mo,t>9. civile»inqiiit_*£-f moderatum_wmett

eH_{populärk imperij» fitumfacile conflitm>quamlaudari}

pojjet.

Accedit_{fragilitas &inconflantia illiusmixtaecompofitajq;}

formas: _{quofit» utvel numerari imer nominacivili}

focie-tati &. ufui aceoramodata» vel _{optimi rrgiminis nomine}

infigniri, definao. Atque hoc iudicium Taciti in hüc

diemadeöcomprobavitcxpericntia»utnon poflitdari

ex-emplumnotabiie Reip* vereex tribas illis

formisconfti-tutas. Nam _{quod prudentsflimus Contarenm> in Rep.}

Ve-netå) hujusrei _{imaginem facundc defigaat, ineolicet}

for-fitan _{agnofcere imitationem exempliPolybiani, &}

philo-fophiani ad laudandum potius, quam fcntcntiamad itsdi-candum _{comparatara. id quodampliusseftimari poteritex}

ijss quae mox circa mixtas formas annotabimus. Qui con-foederati _{Bcigij cxernplum huc referunt, vci exteriori}

re-runa _{fpeciefalluntur, vel ingenioindulgeno.}

Reperias stjam» qui de forma fuse Reip.

itadifse-runt in _publicum » ficut utilitas imperantium, aut

pro-pofita&arcanaflatuss five etjam ftudium animi

afFedofq

ivadcre videntur. Nede confvetudme _{populari dicam ,*}

cujus vocabula viximmutant prudentes. Eft» cum ipfo

tra&atu _{Reipublica:invalueruntcertae formulas modique}

agcndiac loquendi, quibas non dcfcribitur fed figura

ex-teriore _{tegitur civitatis difcipiina, A qua, faepius, aec}

unasob caufas, _{loagé abhorret ipfa adrmniflratio rera ra} åshabitus _{imperij, qualis fe primurn intueatibusofFero.}

B ₃

"

Jim» übi relo«Äultcmutatöf vcl apmåvi veftitur fhtwsJ reipoblicse » quotiens folcnne fchenaa öoti imperij ador-natur»fimulatioantiqui ? Eaproptcrafoundeerrabit,

quis-quisdc forma

rfgimiois,

ex Terborum

fpecie,

aut exteriö¬

rs adminiftratioms eifilis habitu, iudiciurrs _r«petcre

io-Hituerit. Cum _{prsfertim nulla fermé poffit aominari}

Respublica» quin fui Ritus iura, varijs fimulacris,

tati-quåmrem (acram

fcilicet,

religiofisinvolucrii,

vediverit,

acpraetcxuerio.

Qui hoc _{intelligent» dc}

_{roixtisformisnce}

_facil«scee

temcrc _{pronuntiabuor, Nör} cnim llatino mifceri _aut

eommunicari regimenputaodum ed, quod exdiverßsa»

liquid temperament! rautuarur. Qutnimöits omncge¬

nus iroperij, communis aliqua ratio & ufus, _tjusmodi

moderamen invexit: ut _{regnum plerumqj Åridocraticis}

rationibus _{temperari,- Optmuatum iura» in commumo*}

iaem quaudara _{cum_»} populo defccndere _{videan£uiL0,} sam de multitudinis imperio _ccrtum eft, Democratiana

vix inveniriaut confervari _{pefTe, nifioptimatum}

autfao-ritate _{probe attemperatam, ut fortade fruftra nonnulli}

tantopere infsbantur lu Democratiai. Quaies enirn ipfi

animo _{concipiunt, ided,crudas&} mens» ficut conille* re_nequeuot, ita vix bpdié dantup-«

Cum autem> con fpccie fed _revers mifcentur

regi-minis formar, nova diflRcuitas,in

digisofcendoiudican-doq; exoritutL,. inhabilis enim aut inarqualis ejusmodi Rcipublicse habitus, etiam prudeotum fententias

ditra-hio. la libtrå _{Rep. Romani(oam hocexemplo Tacim}

rera _{declaratjquaravis fenatus populiqj ccmmuoia jura»}

mixtam eonftituiiFent _{iraperij difciplinam ; tarnen, quia} modo Patres mukum_{prssvalebant, Ifsrpiöi populärespar¬} tes»

tes» altius_{quampro modo coenmunicati juris}

eminebaat:

ncqj ftadtn, ncq; omnibus, in expedito fuit, inftitutamne

primum formulam ,an poflca, _neebono _more fubcatam,

potius refpiccreet aut appellarent ? _praeipuc» cum fstis

apparcret, nondiu in eodem ftatu _{resmanfurat, fed vel}

ad mixtum genusredituraorania»yeicertc >neutram

par-tesnita concellaram altcri _{imperio, utfpem rccupcrandi} amitteret, Hacc_{quia non faneaiiqao ftrepitu}

&rerarn?ni~

moruq; _{perturbationegerentur, pofteventum faciliu*» &}

spud pofteros»qua inrr _{pfadenti,qualiafint, aaimadvertu«} tor. _{Nonrmnquara> insequalitsr abiaitio} ftadrnconfti-tuta _{communicatione}, dubitarifolet, _{an mixti}

regimi-nisnornen mereatur is rcrem _{üatus; aQverö qua: pars}

pl'

poteft,ca <ktitulum _reipubiic« & habitum concilieu.

His _{fere caufisevenire poteft» m}

impliccturquarftio»

qua_{nihil expeditius primo afpe&u videtar,} cum, _quafor¬

mt_{regimioisReip.aliquagubsrnetur,}

refpondtndumeft.

Quippc illa communis nocitia _{reip. pardeipat aliquid de}

inuriori _{cognidoac» quofiensnoa temeré aut}

vagefra-åanda cfh

/

c

ä

p.

I [•

INterior

dicUratA)

Kftitié

vtritt

%*jp.

ute_temporü

exemplü

_{metiendé tft:five}

T^pmsm

impftrj

a

Tee

i

te

tamtreu*

fitu rerttm_{forme regimtnv mulatur,five cummenet*}

ynie_{hdcprudentisvirecivilt %tjp. eccomodeto}

,pr%-prie //?.sjuiexim'tt1legi0 ceä/duetemporum*bHiftorito

* dichter.

Juferte ebher deeppeßätione_Pol/tici

premuui-t/o. _{Thetphrsßt ttuet wyajtai J^uomoda}

com-pareturtelk cognitto

*Rtjp,

vtilü _{nceejfarieL-,}

i m)A

r I

\

Ntefior autcm

illa

natitid

RetpuHic^

å Tacitofeorfum, vciutiexemplü é Reip,

Rom. _{per diverfa}

_regirrinis

_{genera pro*}

poiitis defcribitur.

In

flatu

libertatis, ficufc

anteadidium efl:,commüßicato ioterpopu«

lum & fenatura imperacdi iure,

vix

unquam

diu

potuit

teneri moderafasille & Concors civitatis flatus, quin fua

uterque ordo

iura

amplifleare

,

&

fupra aJtcrum

yalcre

contendcreu. _{Nequc alias}

_illorum

certamioum

_eventus fuit, quam>ut modo

plebs valida

efjet

y

modo

Patrespoücrenty

quodT*citu4 koc

l°co

annotat.

Sed

hasc

ccrtamina,

exter-nis fubiade

_pcriculis,

_&

_{afliduis belloruro}

_terroribus

_dq«

ircflicaro concordiam refarcientibus, nondivulfcrc

Rem-poblicam. ftetit,

alternå

erdinum

poteflate, dnnce

ere-icentibuscumipfa

magnitudine

imperij yitjjs, feeura farn

potentia»morem

populafium

partium

>

&

(enatus

faäio-iium» aedeindeomnium malarumartium ,ioyexio, Ibi

rurfus _antiqua

_sertamina,

_{fed longe}

_viqlentius

_&

_perieu«

lofiusexarleretmodo turbulentilrbumy modoconjulu pr&valtdi

(quod itcrum

Paeitu*

alibi

notatjnon

iam aiternumj)opui!#

&optimatiut»

imperium»

ied

dominatiocis

irnportunart

& tandemÜberfatetu everfurar, yices referebant. Jta

bel-liscfvilibus maxexortis,diuque pereafdem vice*

revolu-tis fucceflit Principatus, & ssnjus imperium,

iubmjtiori

nomine$nm prorius

regiam compiexuni.j.

jgitu*, ut

tltm

picheyaltda, yelcfsmp&tpespeller

erst>

rtofcertda vulgi natura, 0

quibsts

modü

temperantcr

haberetur

;

jatat&fy

0 optimatium

hgema, qui

maxime

perdtdtc

craat,

cadU

ditemyofc-m^_japkntm

_crcdebantur:

_Jic

_{comerfoßatm*}

_{ntd *ha}

rtrum,qttamßunu* imperitet,

bac

(qu«

Analei

Taciti

_memo*

rarüO tradi%i inremfuit. Ha?c

verbaTaciti»

fatis

often-öfters dunt: Inferiorem _{vR^_'ß- notiiUm vnrUri iemporibui,}

oec in _{vnåRcp. femper vnim ffle. fcvidens id}

quidem

eft, _{quando ex mixto in fimplicem ftatum. ex forma in} formam traefit _{Relpublica:ut, quar modo Ariftoeratia} u-tebatur, _{deineeps Demoeratiaro, alio tempore Regnum}

fufeipiat. Quamquam tum quoq,,ipfä momeota tem¬

poris » quibus mutatio talis acctdit» obfervare, arduum 5c

(ffpeaneepseft, ficateam cautionempauloante_attigimus. Et alias, _{megaisdocumentis copiolam commendduimus} biftoriam faeculi, _{quodå Gracchaois tumultibus, ad}

for-matum ab _{Augufto Principatum res Romana numerat,fi«}

tut _{praefertim å Cicerone, <£>/'#**, ^ppUno, cPlht4rcho%}

Ctftre deferibitur. _{quibus non minimum adjumentiadjc«}

cerisexijs, quac SaUafttuet Suetoniu*, Tseifun, fubinde

bre-▼i mentione, _{fedgravi iudicio pcrftrinxerc. Quis} prüden-tiumillis _{temporibus fatis prudens ? quis per/picacium} fa-tisoculatus / _{dum roagnus ille orbis Rcipublicat lento 5c}

operolo traßu vertitur, moueri fuo ftatufapientiam , 5c

agitari, 5c perturbariconfentancum eft« Modo _cahginc inuolvuntur, illa: macbinc ,_qua:occulto attredatu

,5c

ar-cano _{impulfu movent totam molcm : modo}

ipfa motio trepidationem ftantibus, confufionem titubantibus» ftu-porem iaeentibus, 5c inertiä refurgendi depreftis inijcit.

nunc_{tempeftatis faeuitia vifum lenluncq,obruit}

> nunc

va-ric- _{fpecioia Jris 5c allicitobcutum oculorum» 5cdiftrahit#}

Jtaq, hoc intervallum fuit, quod in notitia Reip* aliqui

imitatiowe Varroniaeas _chrooologi*

_{«JlyAwfiuzobjeurum}

_di*

xeritacincertuixL*.

.

Jntcrira, ctiam cum manet _{Reipublic« forma,} ncqiconverfio publici ftatus im minet, fubinde _aliquain«

ducit_{tempus» & ioünuat noua,üngularia» denique ad ha}

Ib'tom _rrgiminis

_pertmcntia.

_Itacomparsta

_ed

_naturacn vilis _{difcipiina? ut intcndi, rcmitti, temperari, augeri,}

drfledi. _{pir.gi» varitque immutari» ided, Temporibus}

oblequi gaudeaf. Omnis cnim i:la varietas , temporis

quafjpartuscd,Heut pofiea redius deciarahitUL,,

Hinc cd» _{quod intelligentia vfuqué temporurtu}

tarquam fine, omnern haoe interiorern Kcip. notftiam.»

adcoqueprudentix civilis laudem» quae inde nafcitulr»tcr«

mioavit Hidoricusnotier. _{Caäid't temporumSc japienteecre•}

debantur, ait,_{qui Remp« foam »expeditoinomma rerum»}

hominum, _teroporü momeuca iudicioprovifuq; _perdtdi« ccrar t. _{tlogium poiuit,}

quo nonaliud potedeilevtro

vc-rccivili convenientius» _vel

gloriofius* Sui fcculi, tuarRei« public e , fuorum _teerporum homofitnecefse cd»

quem

Ssptentis& Politut aomenhooedarc debeu.

Nam utå vocabulo Politica?_{appcllationis, poflqoa in}

publicam omnis civilisadminidrationisin _{Europa formu¬} lera iuit» _{pcrtinaciter abdineamus» nuila idonea rario}

per«

mittit, & vcj _{anriquidima Ciceronu nodri audoritasdifi»}

iuadeti qui multis ia locis > vixfatis commode& fignate

efferri, _{quae dicenda erant, judieavit, nidvoccm wA*]**«}

ad? _{ibercr. Quod aurem homines}

inepti, modo fua; _{Tpccimina , modo varia? vaoiratis argumenta}

talisho«

noretituü _{cupiunt delcribere» iJ obltare}

noadeber»quo

minus meliori ratione _{exemploque locum inveniatvox,}

velluojurc _{reeipienda» ii adbucin ufumnon venidet; vel} podquam vulgoreeeptaed, immeriro afpemanda. Sie«

ciro_{temeritai abutentm,}

quamvis bona veibanobis _poted

invifa

_{reddere»quid}

_{futurum ednobilifliroa Critici}

appel«

üadoßgs _quam fbgitijs baud _miaoribus»

uoa ynueo_genus

hominum in _{hunc dicmtemcrarc}

folent/nedcomnium

honeftiflimarum _{artiumac fcienriarum nominibus,}

qui-buseiu5modicollc&io infaraiam minitatur» nunc dicam9*

Etin _{Academijs qvidcm, in totadocendi}

gravitate>

hben-ter_dcbemus ac _{diligenter orc veterum}

feofuq;

philofo-phari:ita tamen ut _{prsfentis fasculi verbis aliquandofiva} allicere _{fiueerudirehomines, ßcut}

cuj«ufque animo apturu

eft,haud _{nefas efle reputemus. cum}

pra?fertim latere ne-queat, _quömodo aliter mrflimus_{loqui, vbi do&rins} cau-få» _{pauca fa?culoverbaindulgetnus. VerumiHa}

appeila-tiot _{quam tali praemunitione å calumnia > in hoc tranfitu}

vindicare _{voluimus» fortafle nonopus}

habet, novitatem

iuam excufaro*

Jtaq; ad id redimus, _{quod coepimus diccre :Virtim}

civilem & _{(apientem, cognitionem fuae}

Reip. temporibus

metiri atq; gubernarc debcre. _{Cuipropofito valde}

con-veniret_{Theophrafitalicuius}

diftiplina4 Hujusenim

fum-mi _{viriopus extitifie fcimus, wAi7<*a}

™?fl«T^s**i^,inquo

haud dubie _{proinljgni &}

prudenti^ &_{eloquentisefaculta«}

te» _{qua poüebat, oflenderat t}

ejt4& eflentinRep*

inclinMio-na rerum_fåmomtnta

ttmparum , quiiuteffet moatv*ndnm _ut*

cmn^respoßularet* Vt CtcerotoUnoftri verbis_{declaremusin«}

lcnptionem operis _{Theophraftei, cujusia£turam}

deplora-mur\

Verum» _{qois fuccedet, inquis» in}

iocumTheo-phrafti; &> unde omnino _{interiorem illam}

Reip4

cogoi-tioncm _repeterc»

quaue _difciplinå inHruere tandem po-terimus? Cl _{Tacitum audimus, bftHorU tft,}

qua?

oobihfti-niam haneciviMs _fapientias

partem nobispromittio* Eft

quidem ( nequcdi/fimulamus) naturalis _{quoq^ obi'ervandi}

iudicandiq;

follertia. qaå decöra ingeniatum ceteram fua

Reipublic* conditioncm, tumrationcm ac ioclinationcru temporum , cum quibus Rcip. habi_tus fubindevariatur»

pervidere, dilcernere» comprchenderc,(olent. ncque

profctlo ab håc diligentia inquirendi, peripiciendi»

no-tandi, _{unquam Ceflare iicuerit hominiin Rep. ita veria«}

turo,utoofcat Rcmpublicara.Sed_{quam(itrarahare facul¬}

tas. _{quam (érus & cxiguus håc viaprofe&us, quotidiano} rerum _{vit*q» vfu (atis condat* £t hoced,}

quod Tacitua

dicit; Pjuci _{prudentij, boneßaab deterioribwt» vtiba abnoxijs}

dtjcemunt, ptur&altorumevent#docentur. Jmo ill i ip(ipauci

ided, eximiae _{linguiarelq;naturae, quibus}

primaiogenija-»inrrq; fors cont'git, penitius

_feliciidq;

_{in recondita(uas}

Rcip« _{introfpicient,} fi _{ingenitam prudentiam» hiftoriar}

tanquam lnmine adiuvare non_{neglexcrint* Quiautcm}

Degligant? nobiliflimo _{cuiq; ingenio} amor & ftudium-» con hillori» minus quam _{Reipublicaetam alte}

intigitur, ut

cvelli _{nequeat. adco conciliatioac aut coramendatio*}

ne nan_{opus ed.}

Cumautem _{Hiftoriam, ootidimum nofeend«}

Rcip.

inftrumentum » commcndatTacitua, _{& fuam}

cxempliergo nominat,_{palam ed»} nobilia illa,dccoris tantum_ingcnijs,

pari prudantis& lermouis facultate condita monumenta

d _{(ignan. Non deluntcnim,}

qui infcitiä Rcipubiicae luam hiitoriam» & lecioris _{judicium perv^rcunt. Erdeb bat}

c-quideuaomni bntorie propofitum efle, ut _{habitumreip»}

temporumq »e, quibus dicendis occu^atur» accuratå

quadam 6c Kiteriorc notitiå, qualem hicIpetlamus,

dc-clararet. Verum, cum alius _leriptorum

magis

diligen-ter& fcliciter, aliusminus exaäéhuc _{re(pcxcrit, omnilau.} ftat.one _{iuperiot cd lauti iq hoc}

gentre talacnus: qui

nihil omifitin Annalibu«, _{quod adIngenium princip3tu*&}

principum, adconfiiii& artcs dominationis,ad habitum

deniqjrei Romanae, qualis per ea temporaerat» _pertineref.

Atquc inhocinfiitutc» nmvoluptatl»(ed protediui leßoru infervieodum Gbi duxie,r diferté teftat*: _{profutura fantiBn}

primoaßieflulexia,quafcriberei, quamvitminimum obUHationü

adfc*ant. Jnmomentis enim Reip.

pcrnoicmdisjcurio-fa _{quadarn fubtilitate ,non tam fpeciofa& jueunda,}

quam

recondita &abftrufä, _{larpius requirenda (unf. Quac cum}

difperganturlocis, necad ulurotarnenfuivaleant, nifi feb

▼no _{quafiintegroqueconfpcäu pofita: exeogitata eft &}

v-furpata Hidoricis ratio» qua vel initio operum, vel iiu,

ferienarrationis, _{qusrfita occafione Remp«. fcmel} deferi-berent» _{partriquefingulas » quibus modishabitae fint, rc=}

ccnfcreot; Ratumimperij, _{babitum aaimorum}

, apud di

-Ycrfa terrarum, _{nationum, ordioum denotdrent.}

ja

Tarito>id _{optimoeuiq;, olim & hodié vfitatuno, quamvif}

infigni prarparatione animum legentiscrudire

porfit,

logé

tarnen _{plura lunt & interiora,}

qaa?

velutiexipfoRcipub-tradaru, contextoaäionibusi _{diipofito exemplts,}

pericri-ptoformulis, obiervatio _{prudeotis Hiftorici iuppeditat.} Jdenri de rcliquls nofcendap Reio. pnefidijs

iudicaa-dum _{eftj quorum nullumcum Hifö iaevirtute}

acinftitu-tione _{comparavens. Experitntmcnun & ejusobiervationis»}

qua quis (uar autallen« Rcip» peritiam quarrit, _tarda

mul-tkque obfepra impediroentis , & vix _uoquamplena eft

di-feipiina. Neqjc in peregrtnatiwe, qua?eXpenemiae pari

cenletur, tantom _{adjumentieft» quiu curiofos in aiienij}

rebusoculos _{per arpe deludi, ctedulitatem}

pleruirqjde-eipi» _{cognirionefu qualemcurqoe,iplätemporumret}

um-que muutiuneirrRamredds nccefl* tit. _{lam, quantum}

åd

_{monument*public* attinet,}

_ut

_nihil

_dicamus

_de

_nntiquijjtma

iolumnümemermltbu* _{(liccat itavocarc) qusles Sethi, Jofe»}

phwy /ovis Tripbylij» La&anttm exEusmero;

Thebano-um _{iniEgypto» Tacitusmcmorantj commentarij quidemfå} mtta_{cujfify ^Jfeipublicä., quae doyjiov aue Archivum}

poftcri-oresdixere» adnotitiam, _{qua? nunclaudatur, piurimum} queunt conferrc? necp quidquamio hocfludij profcduf-quegenere» magis iadari aut arnbiri fölet. Sed Hiftoria

res deledasex acervo, _{fgnatas infuper iudicio, cxhibet,}

qua? vel aliam in aötis formam suduunr» pra?icrtirr. cunrL»

publicaatur; vcl conquifitione loiicita ?ix adintelligenti¬

ans Reip. ordinandam _{congregantur.} Supered _eorurn

diligentia, quiJ^efpublica* tota*Utteris_{$$opertbu* defcripferzj*} Equidemexquo iapicntia iiteris colicocpit, peritiffimus'"

quifque eruditorum » *Defcriptiones Rerump. edidérunt.

Laudaot hoc nomine _{^Diogenet Laä tiws, & ^Photiut, (um»}

mos viros: in his o^friflotetem, _{Tbeophrafium, X nophontem»}

ftfcrtclidem cPonticum, _{TJjcolaum Damafceaum}, aüolq,» Nee

omifcrunt hoc _{induftri* genus, propiores «tates. lätisqj}

soti funt corura conatus, _{qui defcriptiones omniuni}

Jm-periorü& Rerump totiusorbis,å yarijs fcriptoribuscom-pofitas, piagnis voluminibuscollegcrunt. Dequ bund«« fcriptionibus, ne quisplura fib/polliccatur, quam par ert.

xion _{ignorandum cft; pauciflimas illarum(aris}

eruditcdi-ligenterque conftruäas cfle. reliqua: fortuitis audloribus

laboribufquc aftimactur. In multis, opcs tantum imperij

delcribunter; carum rerum, _{qusead fiatum habituroque}

regiminis pertincnt, paruaaut nullamentione fadta. Et»

quiainteriora lui (latus momenta publicari, rix srquoa* nirao interdum fcruut _{Refpublic», fieri (ölet, vtij,qui}

veram &accuratam _{cognitioncm patrij regiininis iunt}

a-deptbdefcriptionib9ejusmodi abilincant; ncfaaant quod

publi-publice

ingratura

rfle potfetj. Onid? _{quodin imperijs4'}

fem per aliquidimmurator. Harc ratio_{magnosvirosmo»}

Bet» ut _{farpéparum credantconfultum efle,}

publicari

de-(criptiones Rerump.ne homioes,taiibusrcru _?icibus& for« rois iud candis _{impares, dumidynnm}

omniatempus

exi-gunt» f

_{rror.busimplicentuf}

t nee Tibi nec _Rcip.

profutu-ris. _{Jllicerte vehementererrant»}

qui defcriptiones

ftt-tuum& _{imperiorum,cx defigiat*fcmcl}

formuU.&libris»

quales iupra nominavimu», _{icmper repcti debere fta«}

tuuau.

Vndecunq; interim _{repreatuf, certum eft> interiör«}

illa_{eognitionc Reipublica?» nihil ademiisacius}

norniniiq;

lau dem _{prsefentius efle» arque eflicacius. Ad}

cottfihumde

rep. da*dt*m%Caputeft* nofferempubltcam,_ioquitCicerof CoA- l*

ftlium de _{rep. capere» vei dare, (umma eft omnis}

prüden-tiar. Confilium de_{repubiica , Principiseft,}

ut auüoris, vt

dumini. fciue _{apud pluresrefidet majeltas, confiiium fem«} per majeftatis »ufpieia _{ftq situc.. Nam quod roinifter} Frincipi, Senator _{Reip. dat confiiium,r\oneltprivati}

mu¬

rens iija _{iors, Jed fortun«}

publica;: quaefus amplrudni

ex _{priviti» oomioibus}

aeeommodat, _{quiequid ratio}

im-perandipoftulat« Manetinterim_{proprium & pcculiare}

ioi-pcrantibus, _{rerumg, jvmma}

_{dsvmttusprgftflu,}

_{confulere de}

rep. Sc coniulerercip. cujus_{t-ßlctj caputcfl% uthoc iterum«}

cum _{Cicerooedicamus» nofte}

RempubiicamL».

Omne _imperandi

aufpieium, confiiium, _artißeium*

tX _{Reipublicar penitius}

tufpedtaemomeatisordiuatur.

N«-<jue alia potius imperatoria eft _{virtus,quam in prscfcoti}

confpeéiu femper pofitam haberecivitatis _{difcipiioam»} ina-mergere _pcrlpicacesoculoi inomnemcivilis ftatus contex-tum

tom» notarevicestemporum, fatorum, negotiorum ;iu*

dicio _{complcdi, quaecerni volüt;}

_prorifu

_adabdita

pertin-gereigenium

Reipublicej utficdicam,

nunquam

adver-larium, _{femper autem familiärem}

_fibi

_reddere.

Fallun-turquiexlibellis, &

curiofbru

hominum d.fcurfibus

,

ficut

appellari volunt»

nofcipofleautumant,

quibusReipubli-caehabitusgubernatur _aut cuRoditur.

Pra?fentioris

ddci-piinac cR ilie

profedus;

quem

hora

5c

dies

extemporalibui

iDteruallis _{diRinguunt» & novi}

_femper

_eventus

compo-RUDO.

Jam, quibuscivilis obfequijgloria

relidaeR, licet

quxdam de habitu

Rcipublicae,

imperantiurn

feientitc(in-gulariter debiea,

nefcire

ialvå officij iui

oeccffitudi

e

pof-iint, 5ciaterdum fortaflfe debeaot, praxipui tamen mu¬ neris _{putabunt, nolfe Rempubiicam; vcl}

_adfidemboni

civisconfervandam, vcladartesobedientise» exulu

publi-coprivatoc};tradandas* Nuoquam ferc defunt

Rtbuspu-blicis eliti, _{inquieti, perniciofi cives, qai civilem}

difcipli-namlonge aliter defcribunt, _{quam par erat«}

His,

Re

fp,

tanquam imago cerea, varie fingitur,

fieditur,

colo-ratur. _{quo fit, utinerrorem} inducantur,

quibufeunq;

advcraro Rcip. notitiam acquirendam vel ingenium,

vcl

induRriadefuit. Quam vero Rotmiferierrores , qui de

re-publicacontra républicam crrantur»

afliduis

belloruro

ci-viliumperturbationibus

apud

multas gentes»

alicubi

ct-iam infami _{omnibuique ioaudito Reculif parricidio»}

_io

hune diem _{cotnprobatum cR.}

-Il Q_

C

A

P.

III.

Y^ognitio

Reip.

interiör in

Democrdtiayfttwmapru*

den tiaDemocratica. % Naturavulgu Traßatie_vulgi.

po-pularugubernandi fa vivendiratta. Tö

L^ixox^adltKUi

wi*

AitP^irtu* democratica, _{/tve populantas Lex}

De-•

mocratica, _{fiveRegula\ßatu*papularü. Z9(pi<rf*aj<c.}

vir-tu* _{tå prudentia pepulark dißingxuntur d Demagegica}

caÜiditatet St_{Tribunitiaimportumtate. Außere* tå ®9'} Beraharum rerurru.

Iferibit iam Tacitua inferiorem _Rcip.

co-gnitionemin fingulis regimiois formis. Et

de _{populari quiccm imperio, olimplebe} va-lida,inquit_> noßenda vulgt _natura, fa yibut

media_{temper anterhabrretur. Vult notitiä in¬} feriorem _{iep. adu(um 6ctraCtatoncrn reip.exingenio5c} vi _{prüde ntiar,qua?nunqräotio um autiocontemplatiooe}

iuaßi _{pofitüm nomeneit» accommodari.Itaq, fivtrum}

fapi-enternin _{tmperi* popelt quarimus, non aliter eutn ex mco*} tc Taciti defer berous>quam _,qui naturam 5c conditionem

pepuü rerumq;populariuroaccuratccalleat>&natas exm-cicciviiitcr vivendi Sccivilis adminiftrandi rationes,ut re» & ufus 5c tempus po^uUt, viurparc ac dilpcnfaredoßus

fit. Summaeaim _prudentia? & aSioms popularis

detini-riiilafapieatiapoteft, quam nos cogniiienem Democratiain- _///,//',

teriorem _{appellaviosus. Quaß quisex Livio (ubcxcmplo}

Jcili) alicuius diccrct: Hie virrerumpopulartumpentu* eß•

& adderet deinde, coniumnQandac _{dcfcriptionis gratis Vl% Jt»}

Sextios, LicinioS) Fabios, iamtetanner um_{ufu arttßce*}

tra-Uandi ammaspiebk. _Idem ftioiirum_{dicercs> quod hit}

I 11 fl

-Tacitmfpeftae, _{eumnofci a viro Democratico}

aitoportere

naturam _{vulgi, tå quibut wodtitemperanter babeatur,}

Annof andum eft_{aliquidde vtroque:denaturav}

tå de traBatione _{vul^i. Natura vulgi, io ftudio civilis} pru-deotiae, noa vnam fubit _{confiderationem.»,,}

Com-munienim _{notitiå, &vniuerle, inter fundamentaomnis} civilis_{difciplinx> vel in fingulari, velin plurium impe«} iy. _{Poi. rio> naturam}

vulgi nofceodam» reäiflimc _{Jußue Ltpfi*}

u* , propofito infuper lpccimine

ejus notitiae,tradidit* Ve¬ rum» _{iaprudentia Democraticå, vtnunc ita vocitemus,}

prarterillam communcm _{cognicionem, quac}

tamenabef-fenccdebet, nec _{poteft, peculiari modo nofccndurn cd,} utfe habeat natura _{vulgicirca Reip. adminiftrationcmia}

ftatu_populärt

Jmperium populi iuxta hbertalemeß, imo

populuso-maisfui _{voti, a&us, fincro (Ibi}

proponit Libertatem, ineåq;omne decus, omnem fciicitatem conftituit. Vt

exiroiehuc _{pertineat illud Cicerouüt}

quidtarnpopuläre, quam

libertas? Eara libertatem vero, metiri foJet tumLicentid

faciendi tåßatuendiproarbttratu, tübt _{aquatitate iurü, five tu*}

ivintssdiKuiup. _{quorum illud, rerumfummam}

, &toKvpor

populo vindicat: hoc, fortnulam& ordinem conAitucn-di _{regendiqueflatus, inmultitudincm}

dilpcnfat. Atq;

haec» cum ex eorum_{genere fint,}

qusr moderatior« con-ftant& _{temperatis hnibus,in}

vulgoautem nihil modicura

reperiatur, hinc & formandasinciviicm habituns

multita-dinis»& traäandar

_{difficultascrocrgit.}

_Libertatem

entm*

XYIV' tUA

me^a eß'

neclpe™*re

modice,

neehaberefciunt> ficutLivim

naturana _{vulgi featentia obitcr}

explicands» deferibie^

£/f - 4

Libcr-Libcrtatis iludium natura _{iofitum omnibm, ftcut}

acribus

di raulis _{vulgi aciroos eftodit, ita,}

poftquam confiuetudioe»

aut ?i» cum _{uigo fcrvitutis permutataeft,}

non

clangfc-fcit modo iiie affeäus, fed_{extingvitur* Hoc cd,}

immoal:

cfperni hbertat diciruricum nullum liberi _fpiritus

fpecimen , nulla honcfts libcrtatis cura _{apud vim} rnetuen-tes _{fuperefu. F.xdivcrlo , cum}

potirurlibertate _populus,

fubinderem nobilifiirra , fedqua? celTat eflc falubris,

poft-quaro defijt effe moderata, _{agitat,pcrturbat, praccipitac}

vt nec civitati formam _»

neccivibusrcgulam

amplius darc *

idonea fit. Prof icit _{libertati, åtcam munit, (ed fioc}

mo¬

do. Ltvio id_{rurfumanimadvcrfum}

( quiscnirnio

hocar-gumentopotior nobis audfcor efle debet _qui,abinitio

mu¬ tat« _{reipubiica:, Libertétis%}

inquit, tuncprima curaerat> ac ncfch annim:i_{unaifycammtnimis rebtnmmiendo modum}

ex•

eefsermt^ Vindieat fibi _{populus rcrum iummam,}

& mage.

ftatis curå ex omni _occafiooc

targitur, ledlire _modo*

Quofeunq; enim obftare _{fur potenti»} ao& _{»ritatiquc cre¬}

dit, odit & _{perlequitur. Hinc}

iulpicioncsperpetuae, &

fi-niftri mn _{ores, calutrnir, invidiar,}

inimicitic in_eminentes

iiTultrciq;

viros,ut iion minus _pcrieulum

exmegna, _quam

ex _{mala farna}

apud populum » his inimioeat. Hinc _Roma» cum _{popularis eilet,}

inträtt civitatü% _clog;um,

multiplica-tis noniinib9,_{meruit* HincAthrnieniimu}

teHuU vix dlicer quam magnorum virorum _{iniunjs iolcripta ad}

polte-tos _{nofcitur. A}

quahtatcm iuris 6c Itarus _{coucupifut: fed}

(ine modo. Vuit coim_{aquartJnmma in/imu}

, ntbiiexteijum ,

nihil _{e^uodf»p*a cetera emuseat, in}

civitate _{ejje. Nonvancid}

inerepant, & quafi vatieinantur, _{Tarquinij: quorumnua}

eaufam » led lententiam hic

laudarcconvenit. _Inmixta

Fcp. optimates non focios» led _{advcrfarioscredit}

pofu-lus: _{adcoq; in certamina cum his valde}

pronus,

praricrtim

Tfbidcbüßoribus& de _{poteftatc sgitur»}

iemper ^lus ultra

O 1

tiUdit

tendio. In _{comitijs rrgnum exercere, Jubidinemarimi,}

fjon _{leges fequifoleu.} Bellumfaciledumit, _fed tadioonc-rum rrilitarium moxlaogvefcit. bieut_»ecio alijs _magnia

conlilijs conftantiä vtitur Sc ratione: (ed ex iocertilfi.

misanimoslurrit, ex fortuicis & facpé lévjilirnis_ponio4

Amatvehementer» (ed non minustemere deierTtSc

pro-dit _{Sycophaotas ac Demagogos» qui idern hic prajftant»}

quodioregioadulatores Deniq;> quicquid infinna umus

dominatio fibi_{propooit immodicuu, id io populi}

ingeni-um convenire dixeris, ficut _{prudenter & «ccur^te Anßa*}

?oU t'ki notavit. _qu5Sc

hlamertcum

_lllud, ötyacSov-mhuK iietntf

non male de _{populi domioatu& ingento domn-andi}

cupi-do, _{aceipi poflecxiftimat, Verum» nosquibusdamno¬}

tis, pottuslodicare, naturam_vulgi, quam defir.bere

con-ftituimus. Cum _{prarl'ertim h'rc Sc talia paflim}

tra-dantur,& incommunem notitiam facileiuecedant. _Majo¬

ri« _{operis e(t St prudentiae interiori», vcl obfervare, vel}

commentari» _{quomodo ifle habicusammorum}

multitudi-ni« _{pro re nata ,ex conditioneremporum » Sc negotiorum}

indoie, fuos niotus»iua»vices» iuas vanetates in _RepubU«

ca eierau

-Dicendum nunc eft _{aliquid de altero» quo Tacitm}

cognitionem Reip.in populariimperiodcfinivit;oin irum

de _{Trabiatunewlgi, live» cju bu* modunatur*lutgitemperan»} Ur_{h*be*tur. L,?bertatisnatura} , vt ante dictum eft, mode«

ratione _{temperariamat: vu gl naturaimmod eis}

dele&a-tur. _{Itaq; prudentiae Democraticae vispltraq;in}

eo

vena-bitur, vt raturam _{vulgi immoderatim}

, ad hbcrtatis indo

le _{moderataattemperet. aliter r ecbeata civiü vita, nec}

li-bertas, _{quat popuio propofitaeft» obtinebitur-. Verum}

ba.c Umü uoi _{pugaautia* temper«auutuinLoertatis, de} inte ai

-ix-—a

intemperantiampopnians iogenij > ib eorgrumnam el•

▼ilem» ad (alutero _{rcipublica3c firmitatem democratiac»} contemperare,opusert perdiflficile, prudcotir& virtutis#

quam populärem voearous. F.r inconrtituenda _qaidera

Democratiå» vcLmaxime _{provideri debeti} ut natura

vul-gi teirperanter portit haberi. Prarrtabunt

hoclcgesac-curaté _{repert» » & fand fllmé fancita?, quibus populuf} cü(uma _{poteftate, fummar poteftatis modum accipit. i.}

e.

cum _{majcrta* quidem & lumma potcrtas ert}

penes

popu-lumi fed_{populus iplclegibus fandtéreceptis adtaiem}

admi-nirtrandi rationem» _{qua; licentia; popuiari viam oedudit»}

& -ro_utrfte*tQ _{mtwj^ciTOf five ci vilem tempcratamque}

*•

quabiiiterreipublic<e gereadac Conlvctudsnrm c oniervat,

Ira, _{qni dominus rcrumert populus, iplc fibi dominam.*}

conrtituet_{legem, quacnifi principium}

AgwnKnviKov >vthoc '

cx (choiis _{mutucmur,in Den} ocratia _{habeaturqam vitiofus}

crit (latus, _{quod tktUf§phcr*mprtnceptdileitenon.ct. Ao}

cederedebetiphus formula; quotfdam temperamentum •

Arirtocraticum, vt democratia ad honertatem _quandam ci-vilcm,_{quali & vjrtute morequecptimatiura} cotrpof atLü,. Nam promiicuam bom inum coliuviem11*

bcrtati _{parum idoneam} » me ito Ltitui coohrmat, vbi //, f.

tcrrspus inrtitut* Komanorum libertatiscoofidcrat, & fc»

ccmRorruli talem nontuuieiudicat>_quaejam_tum

potue-rit _{cognofeenturhä:c meliusex Solon* &Ly+}

turgitqui Resp liber^s _{coudideruuc^iapieBuå.}

quaoimic-liwitcraiijaeglexerunu.

V.'' ■ ,

VerumnoMs _{potius ani-mdrertendju videtur ,}

quo. modo in_{gerenda D.'gn »cratiä}

> naturavufgi _temperanter

lithabeoda. Cum _{inrtitutiopopularis impcrijabum forte} lutum _{requhät» H.c uoopoliumus}

uoatlutnreLtic

r

tUm _{reeordari, qui commcncm Ariftocratiae &}

Demo-Delrib, _{eratise adcniniftrandae difficultatem}

deferiotur*,

t*ip, _{inquit, ngt rhnA/hxh, #*}

forms* _{iVfct»ßiQttiot}«5IJ7*7*_{**£* w*%i« Sed quo ma^is}

hae

Resp. _{imperantiimperant, virumq; civilcm, dum ibi}res

gerit, aguDt _{feruntq;, vtvix habcatfolidum}

munimen-tum cuiinnitatur: comaiori _{obfervationc, cura,}

vigilaa-tiå_{traftandrfunt,} lo vnius _{imperio» omnia vt}

au&o-ffcro certum > ita regulam vix dubitabilem

8 quedammo*

do _{agnofcuno. Nifi qood ftiis}

quoquc varietaribus illud

genus prudentiac & involvitur. Sed t«

xus&t _{ct{/&K{ßiliK&$}

_wiatjtvecog

_abå

_quad^m

ratione iutrica*

tur, _{de qua Hutsrchms qucritur„, N'hil interim}

tam efl

arduum, _{quod non vincat , aut}

rnitigct virtus popularis & _{prudenria popularis. Quid}

rmg s alicnum å rationibus

popularis lihcrratis, _{quam collata} n vnum _{Angularis 5c}

au&oriras, aut. _{lumma reip. velut v sus tutela?}

ptrraiffi* ?

tarnen noi vanc d? _{Atlienicmibus' Grtcu* Qr*tor}

gloria-jf>iflides turL-: 1 » 7i

fy

uqji (iltim, tv,.ci 7!\s tSiv no^AaJt _if&fotWVmt

in fa- _{ifa w ein» dnjuKÜ}

lopu-tsmb, t*4 *ß cluen} repertrstreltqutspr*ftuntiorem-, (u* jihihunc

frsfiett} tancjuam perpetuo _{vrinapeufu*esl.} Elfkcre hoc potuit, & Roma? _{quoq* efrecif» virtus Dcmocratica}

>fivc

popular>tas. _{qua tarnen nihil eft vel calumi.iarum}

capacius

l iv si ve* tra^tatu telicitiuf*. Magnufti in Fabijs _elog;um>

quod,

*

populäres _{dicuntur apud Hifloricum}>jedhoc*käa>ntfi

falu-brtReip.

srte. _{Neqj enim} fufficif, morum _{facilita«,& bu*}

manitas, ad _{explendum bujus iaudis officium}

,

fedmagni-tudine _{infuper anjmi, & cauta}

quadam prudentia opus

hde

_effi

_tft.

_Divine

_{Cicero:J# Itberü popuiüy imturis}

scjusbilitste cx-2U treendä, ttum_{eß fseihtst9 & sUitucu smimi,}

qusdtcitur, _jdem

qui

ßrpius

monct, nullam eflc_{popularitatcm fcrenckro}9

nifi qua: fuas rationcs ad reipublicar, & univerforum

utili-tatcm accomodet. lntellefium _{efl, inquit in IV.}

Catili-_ Iiaria»quidinterfitinferlenitatemconcionatorum,fåanimumVe*

te_{populärem, Ja/uti pubiictconjulentem. Quod fl ratio}

infli-tuti fcrrct» _{producendus in medium eflfet Valerius ill«}

Poplicola, quem &virum & _{legiflatorem populärem}

cele-brat _{antiquitas. Neq; defunttamen}

qua: in ejus roXmix

jrjpox&iTtKyjnonimmerito _{fapientcs reprchendunt. Apud}

F/utarthum, _{AriAoteles-trcs exiftiroat fuiflie}

aliquando A- inNtctåi

thrnis _{optimoscives» k# mtTfmyy e%ona,s}

tonnets _Qthtettmfsg to»dyjficv, _{ef utpair}

10planeojjeciuamictfiaque_{populum c'oplex'tßnt»}

Nieiam, _{'fhucydidem^ Iheramentm. Sedrede contradicit} Plu* tarchuo de Theramcnis _{popolaritate :}

qui

Cothurn'teogno-mento notatus eft, biotio_{ßiffxdnptovctfkk t&f}

ixap.^oTt^/1^1

kti

Ttj _{tcAiv&ttst cjued mobilü}

$ intonßans> få i*£C<*

renda,_{rep. totuopartiumeßet faH'tonum}

> _quarummodo iät> _mo*

do _{ifiißudtbaf. Etquidem exvfu fuo}

> bdem in poflrcmis

habens, _{(icut praeter hiftoriam}

Thucydidis,

&accufatio-nem _{Lyfi** Arißophann Scbohxfict}

annotat. Fitfane>vtvel

in roixto _{regimine, cumaltera}

parsincrcfcit; vel in

com-mutationc_{reip. vbi å priore formainaliü ftatum}

dcclinat.

temporibus infervire > non modoneccflitatis» _fcd&

vir-tutis fit« _{neq, hoc abfuit åmenteT*citi%}

cum callidos tempo-rumin_{digreisionehadenus}

laudatå, commcndaret. _Sed

tum ita _Qilpenfanda

atquecommutanda eftAriftocratica

& Dcmocratica _{virtus, vt non tam fludiofi}

populi> aut

o-ptimicujufque, quam uuiyerlorum videamwi^. niccndumfortafle_{aliquidhie fuifletde}

legibus ßve

regulis flatus Democratici, _{inquibus tra&andisnon mi«}

nimaparsprudentisj _{qusehic quseritur}j confiftit, Talia

fue-fuerunt_{Rom«» qua?de}

_excludendoin

_perpetuum

_Rcgno,

de_{corporecivis Romani, de provocatione}

_ad

populum, de

tribunitia _{poteftate, de modo}

_iuris

_{magiftratibus}

cooce£

ܻconftituta Tunt. E _{quibustribunitiumtelum,}

_&

provoca-4S» tio ad populum,

dua

arcet

hbertalii apud

Livium

dicuntun.,

quamvis cooftet,

tribunieiam

poteltatem

varie incufari

p* pofle, ficut

copiofe

apud

Ciceronem

difputatur

tertio de

le-n% gibus. Nec

dubitat Floru*

£

ill,

13.)

omnium

fcditio-fiumcaufas ad tribunorumrefcrro.

Qpapropter Tribunitiai!laimportunitas 5c

Demagogie*

caüiditas , åprodentia Democarica plurimum

abeuntne-que temperanterhaberenaturam

populi,

icd

ad omnis

af«

fedus _{motuique intemperantiam exaeucre}

_fludent*

De-jO) feribit Dcmagogos SaSußiua , duce> multitadinum , quirem*

publicampretto

vexarefoliti

erant.

Si

pretio

coniunxeris

am»

bitionem, & dominatiooisftudium , _pravamqneanimi

lu-bidinem, tumexhauferis mentem Hiftorici:

incerpretan-dam _{amplius, colledis in unum quafi notis}

_Demagogie«

4. apud PoSucem,fub titulo

zr&

\poyv

_pqrog^sn#

Solet

enim Pollux _{( vtbunc (criptorem obiter iuventuti}

com-meodem ) eruditiflimo deledu _non vtrborum minus, _qua

fententiarum , _coogregarc (ub titulos argurrentorum_>

quiequid naturam rei

declarare

poteft. beut

vel

hoc

exem-pioconhabtt, Ii quis ßföcrati*

Demottheni, alijsqueGraecif

oratoribus tradita, fuper Demagogisåt Sjcophantü _, ad

«**#-ytu;Polluciscontendcrit. Etjam oratio

Qointij,

apud Li*

i>ium, moresDcmagogicos lummatim deping't. Tribuni,

inquit, vocis verb tun^quantumvoletü, mgerent,

få trimi*

uum in _principe*, 1$ le_{gurrt aiarum} fuper_{alias, conciomms*}

Natura hoc ita comparatum eft, vt quiapud multitudinemjus

esufd loquitur,grattoreo

ßt%

cujut m<ns

nihil

prdier

publicum*