Dissertationum historico-politicarum prima continens adsertiones nonnullas ad Cornelii Taciti, I lib. Annalium Exordium directas. Quam ... sub præsidio ... M. Erici E. Brunnii ... defendendam suscipet Samuel Caroli Schillerus Sudermannus, S.R.M. stipendia

In Nomine S.

Sanibe

Trinitatis-».

dissertationum

HISTORICO-PO-LITICARUM

Prima..

CONTINENS

Adfertioncs

_Nonnullas

Ad

C OR ATE LH _{TACITI, I.L IB. AM.}

nalium Sxordium direffas.

,

Quarriu

_%

Divini

_Adfpirante

_{Nummis Gratia}

SUß PRf

SlXiO

Clarifsimi

Qekocrrimi

p{iriy

M.ERIC1

E.

_BRUNNII,

Hiftoriarum in Åcademia UbialieniiProfeflbris Pub: _{Praeceptoris& Fautoris atatern}

colendiffirni,

Defendend.im_Sufcipiet.

SAMUEL CAROLI _SCHILLERUS

Sudermannur*?

S.R. M.

_{Stipendiarius^}

lAd diem

_tfff.in

_{AuditorioIfriwi MuprL}

_Ctt-//•

UPS

Å LI

£i

•'(

'SKÉMv?

l:-iS?SÄS^^SÄMp^>^

D

I"

S

S

E K

TÅT

I

O

N

U M

Hiftorico-Politicarum

PRIMA.

PRIMA ADS

C-

Cornelium

Tacitum

Princi-T1jefi5-psm

Hiftoria;

Augufte

ioripto-rem3inÅcadcmijs Chriftianoru,

cum

fru&u,&reipJiterari<£

emo-Jumento

,

proponi

&

enarrari

p

o

i

le,

co

nftan

s

pl

crorum que

lite-ratorumiententia

eft.

Nullaenim _{gentium coniénfu, fludiorum pars>in-}

f-primis humaniorum aut amoenior sut fruäuofior eft Hi-ftorjå. Hac vim_{eamcpoaturamhabet, ut hominesantea}

rudes _{atq, ignarossd capeiTendos honores,&r-ss five}

domi-fitfe mii»tia? _{gerendas> kloneos pradiare valeat. CJnum hoc}

eft, _{prarft anciftimorum, au&orum fentefitiå, literarumge«}

dus, cujusÜudio_{(apiefttia fimul parabiiis, &Prudentia duo}

feuq!Ca&b,quae lumma

poteft

hominiia Civili locietatevoo

llitu-ifTtuto_privatimaut

_publice

_{co n}

_ri

_{n ge re}

_,fol

_aeaq.

_cerriffinrfr

inftrumema-,. _{Sapicntia quippceil,}qua? DeiOpt.Maximi'

numendocetagnolcere,_{opera coli templari,} potentia

io-£nitam_{pari juftitia& bömtate jun&am mirari, vénera-ri,}

revereri, qua?hominem lenfu pietatis imbuturn, humoat

tollit» _{&Tupråcoeios evehio.}

PrudenTia verö _{eft, qius interbonamalavé,}

uti-Jia& noxia,falutaria & cxitiola ,llatuit difcrimcril.; Sine

qua nc intclligi quidem ulla virtus potert, cum fit neulus

mentis, & anima Politics. ut _{audof eft Cafuafi.inPraf. ad'}

Folyb* Adbarum utriusq;adeptionem,mtrum quantum

lucisadfert Hiftoria_j. Qua?, utEloquentis_latins

Aqui-la Cicero-Ith.z.deOratore ait: efttedis _{tsmportim > lux}

ycri-tatisjviumemoria?,_{magiftravits, nuncia vctullatss.} Quantoautem_{populus Roro.coeterisgentibusimperil}

magnitudineprsftitit,tanto

HiftoriapopuliRomani,cs-terarum _{gentium hiftoriis} (Terrno cüde hiftoria_humana)

antecelliu.

Populus enim Rom. tantum operum, pace _belloq;

geffit,utiiquis magnitudinem hujusimperij, cumalijsOr¬ bis terrarUEö _{regnisconferat, comparationern ultra} pu-tet. Itaenim late_{ubiq^ pererhem terrarum arma cirgurm} tulit,ut_{qui resejus legant, non unius populi» fedgeneris}

humani fäda dilcant. Nam totlaboribus_perjculifq; ja&a-tus cd, ut ad Condituendum ejus _{imperium contendifle}

Virtus& Fortuna videantur. Flor.Iib.i.

Quareomnibusadoccafum &c _{meridiem pacatfs}

geef-tibusad _{(eptentrionemqüqq;duntaxatintra Rhenuniatq;}

Danubium , item ad/Orientcm intra Taurura &

Eupbra-tem &c.

AmpJ-ifljmum

hoc imperium ledes _{qtiarts Mo¬}

narchie_{fubCarfaribusAugodisfit}3 cd. Horumautemvita}

ac-resdorr,i middags _{>uivuuajgnustradi}

Oed-Ücritatcrt) tranfmittidébebant: _{utquaniumauf «tati}

no-firar, au* _{ingenio dscfl> tantura praecedcntium feculorum}

»memoria_{iuppleamusr*.}

Sed _{quamquam in nuiusrei tra&ationeplurimi qui-}

_VH.

dem _{plurimuru opsrar ac}

_{ftudi^coliocarunt,}

_{ncq; tarnen}

eorurn quifqüameil» cui _pra: Corneiio Tacitomeritö qu^

principatura d*ferat. Quo nemo arcana Principum &

ruentis_{Iraperij fataaftius penetravit. Hunc velut Ducern} Augufla: Hidoriar ftudiofifcquuntur,hunc omnes habent

pro Dodore principum, pro Auficorum _{pardagogo, Hfi.}

ttoricorum _{autefignano» Prudentiae Patrc, Oraculo Civi¬}

lis _{Difciplin«, Coriphsopoliricorurn. Hujus feripta}

Pli-nius_{Nepos immortalitatis laudibus evchitiib.6. Epift16.}

Pe-tis avuneuli mei exitum tibi feribam , _quoveriustradere

pofterispoffis. Gratiasago, Nam videomortiejus, fi

ce-lebretur, äte Immortalem_{gloriam cfTe propofitarrL*.}

Huic_{(ubjungere non difplicetj/*/?/L^j7jamfenisde}

_VIIL;

Tacito_Judicium;:

Non eft in Grascis autLatinis, &fidenterdicam non

erit,qui prudentiar omnigenae laude huic IJcomparet:

adeonon veremur, nc_{quisanteponat. Singular paginar}

>

quid pagina? Singular linear,dogfnata,confiliamonita funt:

Sed brevia _{faepe aut occulta, &opus faga.ee}

quådammen-teadodorandum & _{aflequendura.», See,}

Cum _{jtaq; in Com. Taciti Annalium&Hiftoriarum IX«}

libris velut_{pretiofithefauri Sapientia:&Prudentia;huma¬}

na;_{genitoresreconditi lint, quis cum etiam} inCfariftiano-rum Academiis _{proponendum negabit? quippccumnon}

adeo virtutura Üerile _{ieculum»cujusmemoriam åTacito} confignatamhabemus, utnon&bonaexemplaprodiderit.

Nec tarnen _{negandumeura in quibusdam å Fortuna}

de-ibtutura, qua; ei dignamtanta ingenij& judicij facultate

Matemm _{negavio. Sed quid rrultis: animus}

Anonymi

confilio_{erigendusr3. Quadibet (ait) Hiitoriacontinct vir}

«Utes & vitia diverforum horrmu>iru :: _Verfemur _{igitur in}

kctionc K iloricorum,ut _{apec quse} optima

quaq; 6c

fua-villima melia ex florib. _dicerpimt,

non ut _araneae-quae

ujndiqivencnum:ex.herbis>&; _{Acribus exiigu nt,6c}

excer-pCTnt^.

SECVNDA AD S ERTI 0.

iheßs.

princip

es ac

Rerump.

Reclores

pöble

etiamin Corn.

I aciti libris

iine

_{Reip. damno}

_&

adminiftrati-onis

_{difcrimmeinftitui,}

favorabi-■

lior

eftfententia^*

U

Proprium

autem Regisofficium abejus perfona

de-fumi debet, _{qu# publica efi, & confifiit in prudenti}

fub-ditorum _{giübernatione. Llode non fncoinmode Jacobus} VI; _{Magna:Britannia;Rex nlio fuo inprincipio lib.i, efin}

finetibjt löftit. Regis,commendat

verfus Virgilijex<*.Jßnetd

übi abaiiis ftudiis _{Regisofficium feiungitui^.}

Tu _{(jnquttAnchifes) regereimperio populos,}

Romane-memento:

HatibieruntarteSypacüifcimponere_morem:

Pareerefubjedlis-,/ydeheliareJuperbos.

QuodScneca in G&avio, pfurib.adjedlis firmat.- Confule¬ re _{patriae:: parcere affijcfis; ferå coede abilinerej}

teropus atq| ira dare\ orbi quietem feculopacenifuo.*-

Hteaium-ma_{virtus) petitur}

_hac

_{coqlum Via..}

Sed extrftdobitat'onis aleanr,- ff'udrunfvirfd'fß$c'fftff

ftf-&is m o rfaiiuinrcq.uiri» m-axiiiié _{autein å Rege ,} de_quo

re-, &c Niketius «gad facitum

/ib.

4. A

t

naliurn.

Cceteris morra«

libusin eoJiaiit Coqfiiia»quid ₁ biconducere _putent: Prin¬

cipuro divtrfa lors ert, qu/bus pracipuarerum ad famam

dirigenda_,. Naro en nia

fb&a,

didlaq; principis rumor

excipit: nec magis eiquam ioiilattre ccnbingit:,

Senecaav-clorc_s.

Nece/1 _{quod Tacitum quifquam virtutum flerileno}

di-cat. Producit enim rara iapius virtutum,, _quee principe

digna? pra?cepta_». Pauca é muitis: De Juflitiå inprimis»

cujustan ta vireil; Ciceronü_Teßtrhonio 2.lih.Cff.ut nec ij qui-dera>_{qui (cclere aut malcficiopafcuntur}

, po/Tiot fine

ul-la _{particula ejus vivero. 'Tactt, 1. Itb. Annat Dei injuria?»} Bea Cunt funo. Clemeoua? etiam,_{quas proprié Eorum}

virtuseft,_{quiadGubernacula fedcnt» pr^cepta baud}

raro-inTacito_{leguntur. Sic enim Itb, XI. Annal.}

Princepsj&a-morem _{apud populäres, metum apud hafles, qu&rau.Et} /2./ib. Annat Necdoaiinationem. Sr lervos (ed Redlorem

& C;ves_{cogjtef : Ciementiam &Ju/litiam capellau. Gle->} mentia autero_{quia JudjcioScAuthoritate temperandaeflv}

ejus artis non ignaruscft _{Tail usj Eteniro in*Agrhola:} Me-tusaute Sc terror infirmavincula cbarifatis,

_<^1$

_u.biremo¬ veris,_{quitimere dc/ierint, odifleineipient.- Etadhuctbidem'}

Omoja icire» non cmnia _{rc/dqui, parvispeccatis veniam»}

magnis feveritatero ccmmedare : nec poena femper,led

la_{pius pcenitentiåcomentuse/To. Dcnt%tbidem:Nec}

_tibi

quod e/1

rari/Tirnurmait

facilitas authoritatem,autleveritas

amoremdiminuao. EthE:1. Annat _{Majeftati major é}

lon-ginquo reverentia^. Quis negabit Regis authoritatem &'

Maj/intern

qutefalutis e/l'tutelå his verbis juftitui;

Prudeniuuii deinde_{Principum,qua? indeie&u}

ttfiim & malorum cernitur, mirum_{quantnm Ttc/twacmu*}

Sic[ib. i. Annal. Qua cafus(de fibcrio _{quidcm fermocfl:)}

i

nhtulcrat >in (apientiam vertenda _ratus^. Et codem_iib.

'Unam inarmis lalutcm, fcd ca confilio_{temperanda_,.}

Lo-x,o _{fapientias eft alienam ftultitiam opcriri, &}

quicté

bo-ftem_{imprudentiå ruenterru. lib 2, Hiß. Ethb.}

/y. AnnaL Plurain (ummå fortunå _{aufpicijs & confilijs, quamteüsSc} roanibus _{geri. Deniq;,- Modeftiae famata , ncq; fummis} mortalium _{afpernandam >-5c å Diis{cdimaridoceo. lib ru} Annale Et /.lib.Ånnal. Cuntla mortalium _incerta:

quan-toq; plusadeptus(is, tanto temagis in lubricocenfeasr*,

Sed_{quia noftri noneftinflituti Regis}

virtutesdefcri-bere, multa_{itaq; earum Exempla hicadducere operas non} cft_{pretiuni-». Adverteudom tamen, Principis Virtutem»}

dupliciRcip. facie confpici: PacisacBelli: _{utriusq; in Ta«}

cito _{imaginem fpeculari licet-*. Hic Prudentkc Militaris}

conditor» hic normam _{mininié failacem}

re&amq;

regu-lam_{dirigit,ad quam pacisconditionescx'guntuncommö¬} da _{negotiorum.& incotpmoda »(timantur; hujus}

acerri-mpjudicio &gravi(Iimi$_{confiliis,.olim &nunc}

inftrumen-tis_{regnandi principes utuntur.}

Princ|^enim quantopiura in Coru. Tacitorcvolvit,

tanto _{magisrerummortalium cafuscun<5tisin}

negotiis ob-verlåntur. Nemo _{quippé [ut 1 adfertione diBum,~\ arcana}

principum altius penetravit. _Quicquid

_videiicet

callidif-fimi Romaöorum _{Principes autdomi* autio militiå, autin}

fenatu;autapudpopuium

_tegebant,jb

_in

_{»ternumTyranni}

dedecus&_{Excmplum generis humani propalavit.}

Ncq; tamen verendum, ne Principen) le&io _&

noti-tia _{Exemplorum pefTimi »llius (cculi deteriorem reddatj}

immohinc re&iusvita?_{rebusq; fuis eonfulet. Quis enim}

fibiardtius > _{quam ex} alieno damno _cavet. Honedorum

quip-qtnppé

cxeir>pla

anmiosrhortalium

ad virtutem;

turpmr&?

sdvstiorum _{fugam inßamrnarit (abrenfmm enimncmo}

nelcit, _{quantumin militia ducum}

_prudentiam

_provehere

queantOratagemata,qua1 Folienus &

alij

congeftero

?

Quia

nectantu_{ijsquaealijprudentcr}

fccere,reddimur

cautiores:

Sed ctiam_{periculisaJienis.* dum videmos, quantas}

_in

ca-famitatum nubesfuåaJii ftultkiåceciderint. Itaq;Dto: qui plurima npverit, qusalijs evenerunt, is optsrné ea,

qui-bus _{iple roanumadmovet, conficiet, quaotuiricunq,-}

licu-eritj tuti/Timé. Hmciäud LucianiSuppeditatHiltoriaL*

sfrateriamdicendi _{optimam, & faciendi in quantum}

pofll-bileedimitatione _{optimorum, fugadet^riorumj.}

Prin-eipi igiturquanto ardior,exalienå fusm

antevertendi

rui-nam curaiöcumbit;tanto_impenfius Taciticivilis Prüden«

da? Didatoris Ånnales& Hidoriarum übros (crutétur.

Necrieniq;nenoninvälidum hujus reiargumentum,

VIII«

ita minimé _{nCgligenäum >quod å}

_{forma Reip.}

_Romanae

qute Monarchica (ub Imperatoribus fuit, petitur. Gen¬

teseni/n _{quanto nunc rariores, quas ni b abunoregunturi,}

tantoilli-fidelius TacitiinformatioFamulatur. Status

quip-pe _{Reip. Romana;, fub} Coefaribus rotundius, _qOam

qui

Gofll tempore, aut populo imperante fuit, imaginem

&:

Jlmilitudinem _{regnorumdepingit & repreféntat, *}

QoamohremquosNaturagenerolispedlörib

ornavit»

IX*"

Rerumq; publicarum Reäores

produxit,

Corn;

Tacitira-xara in orbe literatorum prudentiam venerentur? Ita _ta-'

men neconfilij, ab _Anonyrno, adfertione prima,

adhibiti

immemoresfint. Cuiclavfulaé' ioco _{fubiungimus & prirt}

cipiTaeitum volvcnti, penfitandum relinquimus aureum

kivl monitum in Pr&fatione (ui _{operisr\ Hoc illud}

_ert

pr&cipué inCognition?ner umfalubreac

frugiferum,ornnis5

te _{exempjidocmxicfita» in}

_{illuilri p.ofitadocumento}

intu«

<?rh linde t;bi qimd wfirjsretapias, unde foe-dusrsinceptu,fcedutncxitu, quod vites.

TERTIA ADSERTIO.

UrbemRomam Rédtorum

pru-dentiåac

civium

_{mduftria,donec}

caput

orbis

terrarum

habe

re

t

ur,

crevi(Ie,liaudöh(curé,ex

diiigé-ti

hiftoriaru

tractatione

_patebit;

De

_ejus

_tarnen

_con

_di

_fori

_bus

_non

eadem,

ut

ex

Livio

6e

Plutarchi

Romulo

con(lat,

(ententia

eft

fcriptorum.

Horum

nos

diligen-tiarn

non se

mulamur.

Simjplicis

fimaautem,6c

ve ro

maxi

me

con-fentanea

_quia

_h?ec

_eft:

_Conditam

efte urhem

Romani

å

_Romuio,

Rhex

_Sylvias

_filio,

_Numitoris

IL

i . .

-de

ad

Aineam

_Trojanum

refer-tur,

calculo

eam

nofrro

approba-mus.

Verum adlcrtio_{quia bimembmeftjPauca de utroq;}

memarabimus.

i. MembvDe Urbis RomasPraetlantia &Excellentia, Erat Roma _{caput & (edes imperijorbis sterna (Hb. 3. c.de}

Co/s.) Undc å

quibusdam

antiquitatum

fcriptoribusltrbis

arterna; gloriofo infignitur _{titulo: A Martiali terrarum}

Dea_gentiurnipa

_Tuiiioj.

_{Cattl: Arx}

_gentium:

Anonnul-lis Fons_{imperij orbis terrarum; Matergentium, Reguna}

pofTesfio,pacis arterna;confervatio, åTac. 1. Annal.caput

rcrum & i. Hift. _{pufcherrima Urbium. Horatio Beata. 3*}

Car:Ode29.&_{4. Carm.ode.3.Princcps Urbium,& cdc;i4.}

Domina dicitütL..

Urbem Romarn, Romulus in tres _partes diftribuit,

quas _{Dionyfiij ha Livij}Teftmonio_Tribus appellavit.Tribus

autem hac tres _{aTarquinioPrilcoau&ac&cx Tribus Sex}

fa$£e.

ServiusTuIIius Scxtus RomanorumRex,ex

ijsquat-vorconftituit, _{aliaq; eis nominaimpofuit, de} quib.Diony-ßviHb.4.ita. CoeterumTulliuspoftquam feptem collcsuno

murocomplexus eil, ürbemin 4. partesdivifit, å CoIIibus

cognomlnatas: Palatinam,Suburanam,Coilinara.,

Efqui-linam& _{quatvor Tribus eiTe ijacit, quer ad id temporistres}

fucrant, _{fuolq; cuiq; Tribulosprarpofuit, divifa habituros} rnunia, neemutaturos domieiiium.

Urbis harcin 4. partes feu

_{regiones/^ivifio,åfervio}

_^

Tulüo fadla, duravit _{uiq; ad Augullitempora_«. Isenim}

primumurbemin ccrtas _{regioncsdiftribuilfclegitur apud}

B $*e*

HL

iv;

Suetonlum in

_Auguflo

_{tdp30. Regiones hasP!;k,}

_/ib.jcap/.

nu-merofuper denarium quaternario determiiiavit. A quo

non diflTentit Tacitwttb,if. Annal. ubi dc

ineendioNeroni-anoJoquituridem pcrTpicuc coofirmat.

v_V

Mcmorantur

årerum

Romanarum fcriptoribus

teralia qua? finguiaindiflertafioncioquiabufus, Vrbis

Ro-mar, Dominse& oranium, in toto orbe urbium _principis

ac Imperatricis decora_,. _{Montcsfeptem , Aquas&:} aqua:-duåus.Balnea, Therme, _{porta?, pontes»vi^,Templa}

plu-rimåjginprimis

Capitolium Jovisfedes, Dcorum IVJaxirni,

PaRsdiumU. _{anciy^ Imperij pignora_». Et inde}

juspetie-runt_{gentcs,iiationefq;univer(a?. Ibinecalibi orbis Domi¬} num fieripofle, diupopuiis omnibus perfuafum _{erat: &}

e-vulgatohoe imperij arcanopofie ctiam alibi quam Romas

Carlare ro fieri, å lenatu in Exercituum furiofåm,

libidi-nem,&infanas licitationes _{potcllaslegendi Imperator«}

i-pfiusimpcrijexitiotranilit, Ncctarnen uno momento led

lentogradu. Pierumq;enim grandc ruomentuminnomi¬

ne urbis & _prartextu lenatus inefle putabatur. Inde Qcho

äpudTac.Ith,1.

Hift.

ad

miiit.es

concionatus: Scnatus

nobif-cumeft; Sicfit uthinc_Refp.indehoftesreip. conffiterinté

Quid? Vos pulcherrimam hane urbem

domibus

& te$is

& _congeftu

_{lapidum ftarecreditis}

_?

_Muta

_ifta

_&

_inanima

intereiderc

_{acreparariproraifcue pofliint}

_?

_./Eternitas

re-rum & _{pax gentium6cmea cum}

veiira Talus

incölumitate

fenatus firmatur. _{Haneaufpicatö å Patente& Ccndttorc} Urbisnoftras inllitutum, & a Regibus _usq; Principes

con-tinuurn & imrnortalem, ficut å majoribus _{acgepimus» lic}

pofteris tradamusr\

VII, IL De Urbis

RomasConditoribusSgn-tentiam quseRomulum

urbis

conditoremafiirmat,maxi-me vcro ionfentancam dixjmus: Procas enirafcu Palati¬

mis Aibanornm decimus NonOtV UndecimusautetnexSy

t-vior m feroi) a Rex,Numitori _{regnurn, Amuliopccuniar}

legavit.

Arnulius

autetn

Sylvins,

Numitori

legitimo patris

fucceflbri cxto;qucns>filium ejus Ageftum pubefccntem

infidiatorummanu in vtnatione intererait, & filiam uni-cam Rhéam feu Iliam veAaiiurn ordini conlecravit: Illa vero five a geoio quodam (utfabula obtinuitj_quemMar¬

tern_{pleriq, Ethotcorumvenditarunt, (ivc abipfoAmulio»}

fivc _{å procorum quodam gravida fa&a,uno} partuRomu-him & Remum _{peperit, quos, Matre,cxjege» vivä deföfsa»}

iö _{profisivntemaquam mittijufiit Amulius*}

Gemelli autern horrendiscafibus_{jadatRdifcriminc}ta- _{VII I.}

men _{benigno Fatorum Numine erepti,}

avura Maternum

Numitorcm,

_{Amu!ioobtruncato,regi®dignitati}

reftirue-runt At_Numitpr de _{paranda nepotibuspropriåditionc,}

novaqicoloniå, illo Joco, ubi educatitränt, conder,da

fol-licitijs» concefFit i Risut eduäotx _Alba,

qui velJct populo» urbem ad liberim ea _parte

nquå ab Albalonga CXX.

(ta-diis _{diftat conderent: Etiam håc via Numitor}

luxurian-tero

_fufpeftamq;

A]b2norum»oeqi3acdorcsnovasmoiirca-tur, raultitudinem _{amputari ratus.}

Seddillidiumcum _{intertratres de Extruendx}

urbislo-j_)£j

CO _{nafcerctur: RomulusMontern}

Falatinum ,

RcmusRc-muriam, ku» utaliorum narratio, Aventinuno

maoireco-nabatur, resex _{Numitori^arbitrio Deorum}

judicio

com-milPsu. Priori vultures lex, _{poß'eriori bisfex confpicere}

cum _contigerit,

uterqa augurmco,[vulgaris alias

farna,Rc-mum tratris novos moros _hidibiio

traniilijfle:]fibimelius obtigifTe ratus , alter ten _{pcre» nutreroalter}

contendsra

cacpit. Ad pugaam ventum,_{acriterqjrhultisutrinq,cum}

ip(o Remocaiiicertatum ; Vidtor tarnenRomulus_fhuic

alijauguriQ _{vidtor* iporae}Remum celliflcmemorant)

?afif. HicurbcmRomarn condidft,

_ciq;

_{accivibusRoma¬}

nis noracn dcdit. _{Sententiam hane hrmant,}

Livius,Plu-tarch. _{DtQnyfius Rtlicarn, Flore#) 6c ipfe}

> alios ut non

loquar, Tacitu*, apudquemlib.XI.Annal. _{ImperatorClau¬}

diusj Romulum Romani populi Conditorem

adferit:'Ac

inquit,'conditor poftcr Romuius tantum _{fapientia valuit,} ut _{plcrofq; populoscodem diehoftesdeincivcshabuerit}

Occafione_{horum,nonnuila quae urbium condttoribus} commoda videbuntur ex _{Politicorum fcholis}

deprompta

fubneäemus.

Coetcrum civitates 6c urbes »dificanturaut ab

indige-nisaurab

_{Advenis.Abindigenis>quando}

_habitatores

difper-fifecuritati confulentes in unum, _{Excmplo Athcnienfium}

& Venetorum eoéunt. •

AbAdvcnis _{duplici ardificantiirmodo : Hi enimvel} dependentabalijs utColoniae,quas å Principevel Rep.

de-ducuntur,& ideö_{cxiguum fuiqua?ftum faciunt,quod} prin-eipiumliberum nonhabeant. Vcl funthomines liberi _qut

propriosagros* famis,peftis» belli» vcl altcrius rci caufaj

de-lerentesiaut urbes novascondunt,autveteresdefcrunt.

In novis_{deniq; urbibus condendis,Virtus conditoris}

pcrfpicitur»qua;in duobus occupatur: in Situs

videlicetE-le&ione,&legum fanöione.

Quantum ad Loci clcftionem » _oportet lo_cum

ferti-Icm, id eft rerum omnium_{copia refertum atq; inftruftum}

eile; Omnibus enimrebus abundarcjSc nullå _cgerc>Hoceft

fuis boniscontentum

cfle-Urbem _{porrö&å mari, quantum naturaloci}

permit-rit,commodé fttam efleconvcnitj&ab_{agro: Oportet enim} omnium locorumcflbcon)muncm> ut ci _{undiq;fubveniri} poffit,ut etiam fru&us qui é terra nafc-uneur* hgnorum materia,ctfi_{quidtale aliud ad effeäionesopcrum,ager}

fcraf,adeaitofacilcvctii& dcfcffiqbeant. _{Arift.f.po/,c.}

a-Dc_{peculiaribusautem in condendisurbib, requifitif}

x^'lt Quippc aéris fålubritatc & temperamento, aquaruin ufu»

sdificiorum drufturis& munitionibus, _{pro divcrfa}

cävita-tis& _{Reip. forma, Videfis Ar'tß. 17.pol. c.U.tfn.}

Sed neotio , qfuo cun&a torpefcunt, & _{mor umtur-} XV II^

pitudine incolae accivcs corrumpantur_{aquis legibus}

coer-cendi funt. Etenim ubi nulla eft _{iegum Åuthoritai, ibi} quoq, nulla ed Refp. Nam utCicprocluent. ait- Lex ed

fun-damentum libertatis,foas_ceqnitatis , mens & animus,5c

confilium 6c (ententia civitatis _{podta cd in legibus. Sine} quibus, utidem in lib.delegibusc. 1.fcrib'tt> Nec domUS ulla

nec_civitas,ncc_{gens,nechominum univerfam}

genusdara

Becrerum natura _{omnis,necipfemundus poted,}

Lex anima& _{fpiritus eft civitatis, & una cumipdus}

XIIX* civitatis_primordiis

_{fcribicoepit,}

_§

11. Indit. de rerum div:

Didribuiturlexin Divinam & _{Humanam, illa abipfo XIX*}

Deo, hareab_{Hominibus lata cd.}

Cocterum lex _{politica, ed deregno}

velyicundo

vel XX»

regendo. Illavocatur lex _{regniFundamcntålis,nerope de}

datu, ordinibutf, modo& _{requifitis vcl fucccftionis vcl}

E-Ic&iönis:hisenim vclutFutadamentis _{regnurt» idnitituiL..}

Haec ednorma_per

quamcivitas vcl_{regnurn adminidratur»}

Tali Roma_{Iegum optimarum}

profperitatetempcra- _{x X}

II-^ta,

_ibcrtate

diuq;

cudodita,

finesimperijlonge

lateqj extenditinq;

pcrmanfit. Juxtafoloné_{qui quomodo} civitasin-o-ptimo datu _{degeret, interrogatus, refpondifle fcrtur: Si}

Civcs_{quidem Magidratuiobediant Magidratus}

autem le¬

gibus* Urbium_{orbifquc fundatoriac Pr^fidi fiimmoi Deo}

optirooMaxima _{qui templumcd magna&glorioüimae} il-liuscivitatis, quam _{gloria Dei illudrat, cujusluccrna agnus}

ed,6cad _cuju»luccm

_{fcrvatargentes}

ambulabunr .Reges

t-fl

_I

i

Ull! IUI

tettxtfothm

fuam

&

honofem

adfcrant>(It honor&_glo¬

riainomnia fecula_{fecu!orum_», Aratn^.}

COR _ARIA.

I. An

_{haereticicapitalipoena fintaXckndi}

_?

Neg

D.

II. An

_Magiflratus

_duas

_plürefve

_Ref

_;iones

infuå

Rep. alere

& toltrare

poflit

?

Di

ii:

III.

_{AriMagiftratus}

_{peccet, 21}

_{publica Jupanaria}

_in

Rep.

toleret vel

rneretricibus fal

tem certum

quemdam

urbislocum

incolendum

_permittat

tribuatq;? Aff.

IV. An leßio hiftoriarum

_Philofophiae

_{civlli utilk}

ter

_{praemittatur? Affh}

V. An ad boni hiftorici munus

_pertineat

j

maßio«

num circ umilan_{tias ,}

_caulasq;

eventuurn

in-qujrer<L??

Äff.

VI. An

_pueritias

_primaeq;

_{aetati reße}

_confulant

qui

illos ei authores,

_qui

_{& vd-*j£}

_ad

compendium

res

inorbegeflas

_contulerunti

ac

_{primum facras,}

dein prophanas: quippc

Romanas Grcecas&c. _proponent?

_Aff.

VII. An

_cognitio

_Geogräphi®

_ad

_ExacLm

Hifio-riarum notitiam

_requiratur

_?

_Alf.

VIII. Anleßio Hiftoriae etiam

_{Paganae lapiendam,}

ex _qua

Civilis prudentias

praecepta

reße