LITERARUM ABU

Het

Ό. Ό.

SCHEDIASMA ACADEMICUM,

DE

ABU SU

LITERARUM HUMAMORUM

VITANDO ^>

QUOD

SUFFRAG. AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.

IN REGIO UPSAI.IENSI ΑΤΗΕΝΛΟ,

PRjESIDE

V1R0 CELEBERRIMO,

Mag Ρ Ε T R O EKERMAN,

Eloquent. PROFESSORE. Reg. ^et Oed.

• -

PUELICO EXAMINI MODESTE OFFERT

ERICUS E. BRUNNIUS;

VESTROBOTHNIEHSIS.

IN AUDIT. CAROL. MAJ.

D. XXIII. DECEMB. MDCCLXV.

F. S. Α.

mm&MKKn&x'M** »»«»»»»»jiaoiosasc»

ÜPSALIJL

VI RO.

ADMODUM. REVERENDO.

ATqUE.

PR/ECLARISSIMO.

domino.

Mag Ε R I G 0.

BRUNNI O.

ecclesijE. tornk.nsis. inferioris. PASTORI.

MER5TISSIMO. Atque. ADJACENTIS.

DISTRICTUS. PR£POSITO. GRAVISSIMO.

oy em. uti. geni to rem, ita. vit;e. omnisque. su;e.

felkitatis. post. deum. auctorem. venerari. mthl,

licet. has, prim1tias. ceu. fructus, im pens ar um·

in. gratiss1mi. obnoxiique. animi, tesseram. cum.

ardentiss1m0. omnigenie. felic1tatis. voto. dat.

dicat. dedicat. permansurus, ad. cineres,

INDULGENTISSIML PARENTIS.

riltos. obedientissimus.

ERICUS. E. BRUNmUS.

AM1C0 CARISSiMO, SVAV1SSIMO,

ERICO BRUNNIQ

S. P. D.

LAURENTIUS UDALRICUS

CRONHIELM.

Qiantum ^tiorem inde ^{me facere} perceperim ^volaeris voluptatis, ^{7>, Ami ce} quodcer- ^intime,

Specimen Acadernicum editurum fore, vcrbis ^ex-

primere haud valeo. Ipfb judiees, utpote cui a·

mica ^mea mens optirne iu perfpefta. Paucis eru-

ditionem Tibi gratulor; non eii, cor mores com- poiicos & pietacem mulcis prsedicare inftituam,

quum haecce fatis fuperque fint cognita; neque

amicum decerec ejusmodi addere elogia, nedum

Tuum obtineret fufFragium. Hoc tantam adjiciam,

me certo fperare, Tibi praemia^ virtutibus digna,

non fore defutnra. De cetero, me femper, quam·

vis abientcm, adames, rogo. Denique, ut in

cptirni Patris, de Ecclefia meritiffimi Viri ³

honoratiffimie Familie amicorumque gaudium ac folatium, vivas, vigeas, floreas, intimo pe£tore , opto & vovebo.

Dab. Holmiae. D. III menf. Decemb. A. C.

MDCCLXV.

Ετάιξΰο Φιλτάτω

ER ICO BRUNNIO

Πε^ί tys των κχλλίεων χξαμμάτων κχταχξτ,σεως .5·

$ΐΧ?\ε%3τησομίνω

<rwyX&-i?ci>

UNO ^von Τ R Ο ί fejf

μοι $ΰκει, μάλλον άςμάττει τω κά&ηκοντι, $ ^τ»

αυγχαίξεή επι tc7s των φίλων κα,τοξΒ άματ tv * Et γά*} xätc#

TJjy παςοιμίαν, ris των φίλων πάντα κοινά εςιν, παξαπλήσίως

c et εχεν tt^cV ^tc ly^ciä* r« των επτη]$έιων πςάγματα ³ «£- 57f^> <5*«κε/$££/ πεφνχχμεν τίξοτ το πάντα ημων κατά <5&ν φε~

ξες&αι * Τδτσ //c; εν τω παξόντι μάλι~α eis vüfy ε'ξχεται ,

y«£ Ä ^{εκ παλαίω} %ξόν& Σεχντω πάνυ civåms χξ^τά-

μενοτ ^j «Λcyiotv όφλν,σαιμι «ν, I/ tcTs- Åoycis φίζνεςον παη «

£~χιμι το rrss ψυχής- πεξίχοοςεε , επί τω πάμπολυ Σε π·ξοε rås παιδείας τάς x«/VuV»v έ^πίείωκεν^τ Τηε $ε άξΰχο-

πν\ε ελε^/χον håcvrt Σοι Φανεξάτοίτον σνγχάΐξω ^τε j{ά} ^επζυ-

χομαι κατά γνωμτν χωξειν τά πξάγματα, ως hs άκξον ty,s

παάαχΣ _{ελ^λαχοτα} Σε χαξπ^-Bat τά ^της απβόίίς ίτάχείζοί.

'

i

IN.J.

§. I.

votiescunque nobiscum coniidera-

mus, tam eile Rei literaria: glorio-

fum atque utile, utartes, qua; ab

humanitate nomen duxere, atque GaSlis dicuntur beanx Arts & helles

Lettres, rite excolantur, quam Ci-

vitas ut opibus augeatur; toties,

Jucnlen'to ctjam exemplo, difcimus, quod Reipublica;

acciditj^ut nimia crefcendi libidine decrefcat ^, idem fo-

lere in literarum quoque regno evenire. Atque hinc

exfurgit abufus, qui, arcana quadam vi, itacomolurium

animos occupat, ut nihil placere pofle putent, niii quod

fuperba aliqua ambitione, & plus quam meretricio fuco,

coram feculo naufeabundo, compareat. Qvemadmo-

dum vero morbum noileeumque accuratius inquiiiviile,

prima ad,falutem via &: pracipua curationis pars eil: ita

fpecimen aliquod Academicum ego editurus, operte pre·

dum duxi, Abuium Literarum Humaniorum enodattus

A ex-

❖ ) 2 ( #

excutere, rnedendi _ope illis relidta, quos tanquam fla-

teres venera t ur &s venerabitur orbis eruditus. Alt, quia

fa tis fuperque video ^, quam mnlta mihi praeterire, ali-

qua vero curfim exfiequi, neceflc fit, & in iis' tarnen ex¬

po η end is quomödo ingenii mei tenuiras oneri fuccum- bat; proinde ad Timm , L. B., confugio humanitatenx,

rogans, innoxios conafus sequi bonique cönfuias.

§· IL

Vela jam inflituio datur], ftatim incipiamus ab illis, atrocarbone notandis, qui in lingvis toti funt, (li-

ceat taniisper iilos cum recentioribus, lingvifiica fapien-

tice affeäatores vocare) & ica ejuscemodi altioris icientiae in- ftrumentisadh«refcunt,ut ipfum erg/cv neg-liga η t. Relatum legimus Gvilielmum Poitellum lingvas XV» Andream

Thevert XXVIII ex alle cailuifle, Schurmannam XIV,

& Job um Ludolphum ^, praeter vernaculum, XXV exo- ticorum fermonum peritifiimum fuiile, at Jofephum Sca··

ligerum tot lingvarum, ut ne unicam quidem le ignorare gloriatus fit. Qvam partim proficiat iilaec målefåna in- duflria, vix erit, qui non vidéat, Etiamfi vel maxi me concefiérimus, quod omnino concedendum eil, lin¬

gvarum cognitionem utikm efie& perneceiTariam cuivis,

ad iolidioris eruditionis thefauros afpiraturo, ^nemo ta¬

me® facile negaverit, lingvas non nifi pro vehicolo

icientiarum rep utandas eile, eumque in finem nobiliori- bus, in orbe ^, lingvis contentos vixiile vere eruditos.

Unde fit,.ut, τιολυγλαπτίαε latidem confecuturi, ^omne

dum tcmpus edifcendis vocabulis impendunt, laureolam, quod dici fvevit, in muilaceo quserant. Eo minus enim lingvarum cognitio, quantumvis ^permagna, ad veram felicitatera indipifcendam, quo tarnen omnis noilra ^eru-

drtio collineare debet, _per fe, & fua natura, aliqnid ^con- iert, quo certius conilat, memoriam plurium lingvarum

con~

& ) * ( φ

cogttitione onerari, Sc excapioia vocab-ulorum farragme

foboriri confufianem, _quam chaos-dixeris, rüdem & in- digeftam fand» m-olem , qua? impedit, ^quo minus Judi¬

cium perpoliri pofFit, atque fenium veri & falfi ailequi.

Necjuvabit, Γι quis tot gentium devorarit lingvas, ^ufc

Babeüca turris quorumlibet ftruaomm Interpretern _age- ret, vel ut digniiTimiimfe putaret, qui Synearii Hierofo- lymitani magni Prieles olim eligi debuiflet, quem nimi-

rurp, LXXIi terrarum nationibus, in totidem dialeüos divifis, refponfa dedtße refeit Maimomdes, niii fugitivum

Sc erronem eum fata reddiderint, _{nusquam una} in fede

commoraturum. En [ ergo qualis Sc ^quantus hine exi-

itei-e ρ o ill t abuius.

$. III.

Progredimur ad eos, qui, dum in Iingvis traflan- disdocendisqueoccupantur, ^non tarn conamendanqquam potius pergravitér urgent peculiare iilud itudium Gram-

matices* Hi, immodica fua induftria, artifkium iftoc,

tametfi fat exiguum, adeo ivere amolificatum, ut, ii quis infinicam iiiam atque implicatiilimam regularum ^>

appendicum, fcholiorum & antinomiarum, quibus plena

fcatent Grammaticorum Volumina , an plauilra, ftruem,

fite penfitando, permetiri vellet, nihil profeclo eilet ali¬

ud, nifi Grammaticum totum, quoad vixerit, operofe a-

gere. Qvod ^ut pervincamus, recordemur diffufas fiepe

commentationes deminutiffimis voculisconfcriptaseileab

-Grammaticis. Sic Nicafnorem lex libros de pundlo Gram«

matico-corapofuiile, & Meilalam Corvinum de litera S,

ac Mart. f ogelium de Germanorum litera B, fufius diile-

ruiile novimus, ut Agnum Benignum Sanrey, qui de

recla nominis Paracleti pronunciatione integrum tradta- tumedidit, & alios bene mukös, jam filentio prteterea-

iiius. Porro, ut lucuientius patefcat, quam inepteGram-

A 3 ma-

# ) 4 ( &

maticafhi tumultuentur, rixentur, dubitent, opinentar, eonjiciant, tedificent, diruant, quadrata rotundis mutent, roeminifie _oportet, q not quantaque bella in ipfo ftatim

Grammatiox limine de Partibus orationis, fibi invicem moverint, fequc mutuis confecerint vulneribus Atque

id inprimis cåchin-nos merefur, quod Platonem, Ariiio-

te!em,Plutarrhum, D. Auguftinum, graviilimos illosan- tiquitatis fcriptores, tanquam antefignanos, in arenam

prod»ixerint, juilenntque a fuis quisque partibus ftare.

Varronem , iti Jem Probum, Prifcranum, Donafum ,

Qvintilianum habemns diilentientes vn Pronominum caus- jfa, numero.'ac natura, eerjti quid affirmaturos Pariter

Prifcianum, quod ficum morbum ad quartam Declina-

tionem retulertit, a Valla, hunc a Petro Ramo cailiga-

tum animadvertimus, quod ficum fru^um mafculini ge-

ne. is fecerit: ne adjungam verba Imperfonalia, qua? dari

ftatuit Alvarus nuHa eile, tanquam pro aris & focis,

defeniitari a Scioppio. Atque aaeo dies nos deficeret,

fi omnes de Verborum Modis, de Neutris &Deponenti- bus, de Gerundiis & Supinis, itemque Syntaxi, contro- verfice explicarentur. NominaOe fufficiat, artis ieu vitio,

feu fato quodam, accidifle, in tanta Grammaticorum mutitudine, vix ut unum deprehcndamus, qui malit veftigia aliorum fequi, quam nova fingere ■& ommini-

fci, _atque aliena carpere. Sic Varröiittcrarum porcus a

Palaemone appellabatur: Priicianus ab Alvaro incufatur,

utpote qui lingva? Latinx fucum fecerit : Vada male au-

dit Ramirezio de Prado, qui illius Elegantias inelegantes

nuncupa- : Donatum» Probum, Servium ^, Charifium, paffim labi & monffra effutire, ^urget Scioppius, infemet

id infamiae perpeilus, uf ab Hornio miferabilis literator ^,

aLabbeo vir deiultorias levitatis, a Lambecio deni-que ca- nis Grammaticus dicatur. Nec eft, quod moremur plu-

res de rebus nainutifiimis indecoras, pudendas & prope

« ) i f fc

infanas qusefHones, qua1,es fuiife novimus Poggii cum Valla, Poliuani cum Merula, Scaligeri ^cum Erafm o. De fingulis, hac in pateeftra valebit, quod habetPoéta:

-

Tantee ne animis cceleflibus irg.

Virgil, Ämeid. L. I. v. rjs

Sed, uti reSilTime Barlatus:

Cedite Grammatici, magno quibus ilia faftu Jnconfulta tumelit, delapfaque liter ^a Jede

Suificit ad bellum, vel iniquum comma minaces

Exacuit calamos Ef tanti Jcena paratur Nominis. -

Ergo, vel me tacente , nemo non intelliget, vix a-

libi majorem exiftere abufum, vel ii mavis delirationem,

ita quidem, ut jure cum Horatio exclamaveris:

Grammatici certant, Ef adhuc fub jtidice Iis eft.

Art. Poétic. v. 78*

Item alibi:

Alter rixatur de lana Joepe caprina.

L. i. Ep. ig. v. 1;.

§· IV.

A Grammaticis haud procul abfunt Critici, in fermo.

ne politius limando, dum verfantur ; magnoque utique

in pretio habendi, Γι rem tantum iiodo fuam rite aganfe,

& limitibus fe contineant. At niifla dabitur eruditionis

pars nugarum feraeior, nihilque iolennius atque fre-

quenrius, quam ut in labyrinthos inextricabiles reque,

ac minutias fiocci pendendas, dilabantur. Nempe capita

fua, divinitus quafi, ad eam delTinata efle exiftimanfr ope-

ram, ut loea Scriptoruna diftorta atque obfcura integri-

tati reflituant, _utque lingvas examinent & iliuftrent, vel plures inter ie conferendo, vel fingularum genium, na-

turam, veneres explicando. Nos tamen non iifumus,

A 3 qui

# ) * ( aöc

qui calumniemur Radium Criticum, ut i η utile, vel ab- jiciamus, ut leve, fxpius licet iilud in abufum trahi, ne#

mo non agnofcat. Ars quidem Critica literas& fcientias·

äb omni faxe purgat & purgabit, ied nen majorem (bli¬

das: eruditioni acquirendce prxfrat, vel pr sila re videbitur,"

operam, quam bajulns architecfo. Qyocirca, ob febri-

culofas obfervationes, ad icabiem Criticam, ut cum Li-

pfio löquar, referendi, dum juilo longius progrediuntur,

non ni Γι verborum apices in omni fcriptorum genere

iecfando, tum belieborum, quod dici fvevit, furoere ju- beantur, utpote meras qui fitiant ineptias. Sic viris,

delicatioris _nempe palati, feie deridendos propinare fo- lent, extricare conantvs, utrum Virgilius feribendum fit,

an Vergilius; Carthagjnenies, an Carthaginienfes; ce-

teri, an Cicieri; cadum, an coelum; & Noctium Attt-

carum Audlor vocandus Agellius, ^an Aulus Gellius;

quippe qui ie rem iumma digniilimam laude, vel por¬

tentum quoddam parturiiile eruditionis arbitrantur, quafi

vero, ignoratio hifce gerris & quisquiliis, tota Ref pu¬

blica, brevi, periret literaria. Quidmulta? "Sat iepidum

"referunt annales pramaium , Francifci Philelphi, cum de

"unius vocabuli Graeci genuina fenfu barbarn (iipula.ms

"eilet cum Tirnotheo, vi&orque demum evaiiflep-qucd

"nullis Timothei precibus adduci potuerit, ut barbce

"parceret, defciflam ntique barbarn velut ingens tro-

"pseura circumferensin triumpho. Applaufum ^vero ie- gimus efie ^tanto viclori datum fequentem:

Lis fuper accentus Creeci ratione Philelphum

7 imotbenmqiie inter, ( Grticulus ide fuit j, Crta iß: ditfidium placet hoc fopive per i c lo,

Grceaihis ^es: barbarn vidier ut ille ferat*

Di ben _e, R omanus fiiperavit: ef i lie codchts Ε pncli barbarn tradere lege fuit.

Älv**

) 7 ( #

Ε χ fult as fpoello: Grxcaque uxore fuperhis,

Non eft ingenio laus mimr iß a tuo,

Porro etiam pretiofiffinSum terapus cum Domitian o mufcis figendis iinpendere videntur Critici, undique manufcripta e Bibliothecis eruendo, atque, omnia, mi¬

nima, maxima, inveiligando, licet in Nonii aut Feili aliorumque Auitorum editis libris extenuatss fortes fint.

Quid, quod fi locum emendare fe pofle crediderint, at-

que fic literulam aut fyliabam reilituere^& Tejicere, tan-

tum in eo coilocant glorias, ac fi Trojam expugnafient.

Åt juxta nimium & abionum eft, quod vel folum Criti-

ces nomen borreant ηοηηιιΓίί, quemadmodum Dav. Pa¬

rtus, qui ,'S.cajigero infenfus, ad fil i ^um dixifle-fertur;

Omnino credo Diabolnm efle außorem Critices. Dum au-

tem in'Criticelloß invehimur, non Frafmos, Grotios, Sca- ligeros, Voifios, aliosque heroas loquimur pri mas magni-

tudinis; fed femidoctos & minorum gentium nefcio

quos, quibus rerum quidem inefl, fed confufå, notitia,

qua eiati, omnibus fe controverfiis ingerunt, fluctus fie¬

pe in (impulo mofuri. Apprime locum heic me retur, quod falfe a Cafäubono dictum memmimus, qui, quum primum in Sorbonam deduceretur, antequam eadem re-

novata eilet, aceiperet ab aliquo:-#^ ejjc nimirum con- cl avc illuä, in quo per quaclringentos annos difputatum fu·

er it, externplo regeillt: Qiicenam vero lites bic cqmpofita funt? Scilicet turba Cniicorum Äudtoresdiu multumque

volutare prasgeiliunt, vel ut errafa in iliis inveniant, vel

ut totam Bibliothecam in commentariis adornandis ^os-

tentent, ita tarnen, ut, latronum & carnificum inilar, integra mutilent, fäna & recta diftorqueanr, omniaquc

ad genii fui captum examinent, vel potius exaniment, nihilque ab cenforia virga intaclum relinquant Abiit

vero Criiéos ak>ufus, ^non alium in finem excoiendas, ^quam

* ) 8 C *

ut gravioribus mentem difciplinis pr-arparctintenora·

que fapientiae & adyta quam feliciilirae aperiat.

§. V.

Devolvimur ad Or nt or um cl ^a il em & Eloquentiae ftu- dium, dignum, quod emineat iplendore, utijitate ^com·

mendetur, templis fit ornarncnto, adjumenco curise, ob-

leifarriento privatas confvetudini, Sed, quamquäm ni¬

hil Eioquentia ilatuimus potius, nihil antiquius ^, nihil

admirabilius, fuo tamen iiiam quoque laborare abufu,

hand negabimus. Nimirum non iola Tulliana Svada

doflrmarum campum, latiflime nr* patentem, peragrare

poterit. Rerum pericque, ac vocum Sc fyllabarum,

fedula habetur cura. Ubi autem verborum plena, at

rerum inops fub afpefla ponitur oratio, ad infulfäm il-

lam ventofamqu® refertur dicendi fcribendive luxuriem,

quam Afiaticam appellitant, plus ^qua; ionat, quam fapit.

Unde , qui phaleras fe^antur Sc figurarum omne genus, at.que ampiificationes afFerunt portentofas, & meteora nefcio qua;, peccant non minus, quam qui, ^ex adverfa

parte, rcgium Eloqueniise paludamentum in laciniascon-

fcindunt, coäftasque in turbiriem fentencias vibrant, su¬

res qua; leviter titillant, fed in animos defcendere neque-

unt. Eos filentio prsetereamus, qui, gloriolam captaturi,

falfis acfifiitiis rerum imaginibus ludunt, Iliumque nun- quam captum, aut magnum illum Alexandrum meticu- lofum, ^aut Helenam imbéllem ac deformem, in thea-

trum produeunt; crebras compotationes, Sc libidines,

&c quidquid éft flagifiorum, eonquifitis undique ratiun- cuiis, collaudant, ipfam moriam, febrem quartanam cx- citatem, podagram, calvitiem, afmum, mufcam, puli-

cem, pediculum, luturri, o! lam &c, multo verborum apparatü, ad coslum usque extollendo. Verum enimve-

roDeclamatorculos,&: Rhetorculos,& Do&oreulosj Cfr.

Tol-

& ) 9 < #

Tollii Longirium υφ#«;· pag. 203, futiles dimlttamm, quippe quos acri ceniura vexavit Difputatio A:o ₁₇₅₆ hsbita de Abufu Eloquentire, fubPraifidis mei duciu.

J. VI.

AfFirsis Eloqtientize alma Poefis eft, fed quaelonge a- liam habet faciem, ^numerum fyllabarum pedumque menfuram, & diftionis habkum il fpe&averis. Fatemur quidem Pöéfin eile quafi placentam ex omnium difcipli- %/

laarum deliciis, _atque mellificium quoddam ex eleltif-

iimis flofculis, fed iimul contendimus, in muita rievia

abwripi folere finiftram vatum mentem. Accidit nimirum iis, plus vice iimplici, qui in re poética quafi taberna-

culum vita? Cux collocarunt, ut, blandiilima carminum

vi efFafcinati, ad Sirenios iitos icopulos conienefcant,

tametfi in necelTariis magis ftudiis eos habitare oporte-

ret. Atque hinc eflt, quod tantus fiepe eos invadere

fbleat failus, ut in unius Homeri vel Maronis carmini- bos oranera quatrendam eile iapientiam mordicus inftent

urgeantque. Prainde etjam Imperator Marc. Antonius

Diis gratias egit, quod no-n magnas progreiliones in re

poetica fecerit, metuens, ne, illis ludicris pracpeditus,

parum cautefeveriora trattaret. Huc accedit non minor abuius, quod, vel noflra trtaie, complures veterum Poe¬

tarum veftigiis ita infiftant, ut, quas ab illis hauicrunt.de

Diis fabulas commentitias, nen modo nimiopere ada-

ment, led , quavis etjam data occafione, feilas inde ^cu-

dere ac derivare ntenias prregeftiant infulfi Poétaflrij, quiim tarnen Mufas Chrifiianas deceat fan# mentis cul-

tura, verecundi# conjunctifilma.

i ViL

Recla tandem pergimus ad fludium Hiflorictfm, vifu-

ri abuium, ibi qui dominetur. Res geftas fideliter literis

B con-

& ) ¹⁰ ( &

configrtahunt Hidorici, Ted quantis fiepe fallaciis nugis-

que condita exftant vel optima fercula? Etenim tam denfe

in uiis, quam in alienis, mentiuntur, tarn pleni adula-

tionum fiint, quam verborum, id, quod voliint ^, non

quod fuit, in tneatrum pFotrahendo. Neque irwmerito,

ut accepimus, Michaélem le Vaflor dehortatus eil iliuftrif-

fimus belli Dax, Schomhergius, ne praelia & idus pü«

gnantium ieque, ac globorum abeuntium, redeuntiumv.e vias, graphice depingeret, quippe quod ipfe, in hoftili confliflu, talia accurate iaris animadvertere nequiverit.

Taceamus falfarios ac fycophantas, integros libros non ηίΠ mens figmentis complentes. Alii vero usque adeo

minutis dictis, factis, amonbus, odiis, cogitatis, hifto«

riam adornant, velpotius dedecorant, ut nec morurn

fcriptores, nec iaudatores, nec accufatores, Ted midum

quoddam genus, iEfopi graculum, enaici fatearis, etil

vel maxime dici haberique aveant fide digniffimi. Ad-

de eam inter Hiftoricos vel primi fu b fei Iii" frc-quentari

rixam ac diiTenilonem, ut nihil fu pra poilit eile. Sic,

quem Herodianus Alexandrum, Mammae filium, ac-

c-ufat, laudant Lampridius aliique; fic Juliani virtutes, cujus tarnen vitia perftringunt alii, commendant Ammi-

anus Marcellinus & Montanus; fic Bruti & Cafiii facta dampat Dio, at probat Plutarchus; fic Sejanum extol-

lit Vellejus Patercülus, plerisque aliis cxofum,· fic Ruf- fnum, A read i i prreceptorem ^, profeindit Glaudianus,

quem tarnen Zofimus, Zonaras, Eutropius & Paulus O- rofius fummis afficiunt landibus. Pari etjam ratione, ie

res habet in rebus Cbronologicis & Genealogicis,ubi, quo

tutius auribus blandiantur Marcenatum fcriptores, non nifi tabu las Müeiias obtrudunt fumosque vendunt. A%

ejusmodi ^vitjo admiflo, _nunquam finis Hiflorite obti-

nebitur ad effa'tum Ciceronis, Lib. II de Oratore c. 9.

"qua? fit teilis temporum, lux veritatis, viiamemorix,

"magiftra vkx} nuntia vetuftatis. §. VIII.

# ) ΧΪ ( &

§. vin.

Sic, uti arbitramur, qualis _quantusque Literarum

Humaniorum exiliere pofTit Abufus, conflabit. Mor»

bom hunc eruditis fatalem, neque jdiffimulare videtur

Th. Barcholinus DilFert. de Legendis Libris "p. 63 : Sunt,

"qui modum ncfciant in fcribendo, aiios parcos videas.

vHi otio abutuntur, negotio illi. Utrisque temperantia

"optanda, ne in necefTariis novisque docendisopera· char-

"treque parcant, vel in notis luxurient, unde valla vo-

"lumina ingen ii feeundi ubertas procudit. At ne arena

"lit fine calce, ne chaos opus confundat, fumma imis,

"cocla incoflis, bona malis mifceantur, providendum.

Exempla vero, quas pro re nata, hifce pagellis, in medium venere,debemus Jo Burch. Menckenio de Charlataneria eruditorum; Gratiano Afchpanode Superftitione erudi,ta

& literaria; Dan. Frid. Jano de Docloribus umbraticis;

Michael Lilienthal de Machiavelliimo literario; Ultic.

Hubero de Pedantiiimö ; Joh. Frid. Bertram Introd. ad

Literas Humaniores; joh. Fridr. Wälchio in Hill. Critic,

L. Latinos &c. Aft, quoniam non licet nobis eile longioribus, coronidis loco ^, adponendum

duximus illud aureolum:

Ufus habet laudern, crimen Abujiis habet.

S. D. G.

Eximia hiijus Differtationis AUCTORI,

fAmieo fuo & Populari lionoratiilimo^

uum frequentius nihil ßt·, quam > in profperis amicortim rebus, gmdio perfundi, ^nec mir ar i convenit, β tuis ego

femper quam rnaxime deledier. itaque temperare non

potui, minus Tibi, Amice ajlumatiflinte ^{^} dijfertationem publica luci jam commiflfuro, ex animo gratu/arer. ^{In lan¬}

das do&rina tua excurrendi3 «?/?, fateor, via latißime _pa¬

téns _, at vero 3 dedita opera, memet abflineo. Pergas igi-

tur, Amice ßngularis3 <ftf3 qua coepifti3 undc _augnratu

mn erit diffcile _f Te pr ann a <if diligentia o modcßia re¬

portat uvum fore uberrima. Vtileas denique iT femper va¬

lens _, tmnigcna felicitate cumulatlfjimus.

NATfiANAÉL FJELLSTRüM.

ι

.1 '