0, F. F. Q. S.
DISSERTATIO GRADUALIS,
DE
PARENTALl VETERUM
ROMANORUM,
QUAM,
Ex Confenfu Amplisßm£ Facult,. Fhikjoph,
in Regia Acadevna Upfalienßy
Sub PRiESIDiO
V IRI CΕ LEBERRIMI,
Mag. PETRI EKERMAN,
Eloquenrias PROFESS, Reg. & Ord.
Publico bonorum examini modefte committit
LAURENTIUS DAN, HODELL,
"WESTRÖ-GOTHUS.
In Audit. Guft. Majori Die XX» Junii
Anni MDCCXLIIJ»
Horis ante meridiem foiitis»
Il 0LΜI/E imprejfa.
A D.
S.
Nter pr^clara Gra?corum 8c Rornanorum inilituta, etjam hoc
ufu receptum fuiiTe, produnt
annales & monumentaveterum,
quod corpora eorum, qui vel
in bello fortiter occubuere, vel
re quapiam alia praeclare de fuisf
meriti fuiiTent, honeite non mo¬
do terrae gremio mandarent,fed,
peraitis quoque exfequiis, Maufoleis & pyramidibus, mferiptiombus, elogiis funebribusque orationibus defun-
£torum niemoriam celebrarent. Necverohoc iine ratione
afapientibusveterumfactum fuiiTe, isdemum intelliget,
•qui coniideraverit maxime contra naturam animi noftri
effe, ii, tot devoratis moleiliis atquelaboribus, tot etjam editis virtutum exemplis, feraruminilar abjicereturmen-
tis η ofira; -hoipitium, aut corpus quemadmodum hu-
A ζ mus
j
4 • ) o ( β
mus, fic nomen ac famam altum filentium oblivioque
obrueret; ita ut, fimul elfe defiverimus, nunquam &
nusquam nos fuiiTe feixet pofteritas. Föret enim ho-
minum, no£le atque Erebo natorum, fui memoriam negligere, & ftultitiam Apollonii, Magorum maxi-
mi, nnitantium, qui operam dediffe memoratur, ut %
mors ipiius eilet in obfcuro, & fepulcrum incognitum.
Bonis vero & alta mente praeditis convenit id agere,
tit» dum heic degant, lucem de fe fpargant, aliis pro- futuram, & mortui fuperftitibus non famam nominis
duntaxat, fed exemplum quoque vit£, bene laudabi- literque a£he, relmquant Idcirco ut alia, quae circa
officium in mortuos folent fpe£lari, filentio prxterea-
mus, hane fibi metam habent propofitam proceiTus fu-
nerum, Cippi, carmina, laudes & fermones funebres apud gentes inftituti, ut, dum hac ratione gratos fe
& officn memores, qui fuperfunt, praeftant adverfus
eos, qui meritorum amplitudme clari, benefkia vel in
fuos, vel in totum genus humanum contulerunt, in
hos quoque laborum fruetus, talibus exemplis, non confilio & monitis tantum, concitentur alii, utque ad
idem erigantur mentes ingenuae & exftimuletur ardor prxclarae mdolis. Quantum vero momenti ac ponderis
habeant in animis ere£tioribus & generofis praeclara
magnorum virorum facmora, quantos fiimulos & cal-
car fubjiciant virtutis & laudis documenta in illuftri pofita, ufus & experientia, immo omnishiftoriac Cam¬
pus abunde nos condocefacit. Themiftoclem accepi-
mus olim cum fomnum capere adolefcens nequiret,
dicere folitum, fe Miltiadis tropaeis quiefcere volentem
idenditem excitari; Et G, Julium Csefarem, apud Ga- dee,
• )0.( β f
des, animadveria in fano Hereulis Alexandri Magni imagine, ingemuifie, quod ea aeta£e, qua jam alter
totum pame terrarum orbem fubegiiTet, nihil laude dignum praeftitilTet, & miflionem illico efflagitafle, ad captandas primo quoque tempore amplas majorum ope-
rum occaiiones. Huc quoque & hunc ad finem refe-
runtur Parentalia Veterum Romanorum, de quibus, pro mo¬
dulO ingenii & ratione ar£ti temporis, breviter agere in animum induxi.
§. Π.
Voéabulum parentare a voc. parens dedu£lum, pro-
prie eil parentibusjuftafacere, fecundum VoiTiumScalios.
Verum ut parricidae, ita parentandi vox ο-υηχ&χιχως·
aliis quoque tnbuitur latiusque fumitur. Cic. pro "
L. Flacco; Litemus igitur Lentulo, parentemus Ce- "
thego, revocemus ejectos. Cfr. Plin.Η. N. Lib.2. c.13» "
O-vid.L.Amor. El.13.
Inde Parentalia, SacrificU, ConViViat? EpuU, quaeinpa¬
rentum & propinquorum funere fieri iveverunt: Item funebris laudatio, qu£ etjam parentatio dicitur. Adeo pa- rentare cum cognatis generatim compledlitur univer-
fum funeris apparatum, quiAuSlore M. Tullio, fiebat imaginibus, exfequiis pompa, cantu, tibiis, ludis> la- mentatione, rogo, laudatione. Sic parentandi appella-
tione comprehendit Alexander, ab Alex. L. v. Genia-
lium dierum c. 26. omnes illoscultus &cerimonias, quae manibus iive fepultis five inhumatis exhibebantur: Et
hxc quidem parentatio diveriis gentibus diverfa fuit.
Nobis vero, in anguftiori iignificatione fumta parenta¬
tio, eil jufta quaedam celebratio parentum poft obi-
A % tum
& ) O ( $jc
tum; deinde aliorum quorumlibet. Competit igitur &
haec vox illis orationibus, quas habebant veteres vel in ipio funere, vel anniveriario funeris die. Cujusmodi
orationes ad Maufoli fepulcrum quotannis haberi juilifc
Artemifia Regina HalicarnaiTi. Haec audacia & fortitu-
dine ex bello Xerxis contra Graecos celebris, merito iepulcrum illud, inter miracula mundi numeratum, conilituit, de quo multa Plinius üb.36. c. ?. & Gellius
lib. io. c.18. Tales item fermones Äthenis habebantur in laudem eorum, qui in bello pro patria cecidifient, qualis eil illa Periclis apud Thucydidem. Ita Olym¬
pias corpus Pauianiae fupra reliquias mariti cremavit;
& tumulum ei fieri eodem in loco parentarique quot¬
annis curavit. juilin. Lib. 9. c.7.
§. III.
Inoriginem& natales parentalium inquiiituri, non-
nulla eorum veiligia apud gentes orientales invenimus.
Antiquitus enim haud infrequens fuit, ut demortuo-
rum plerosque omnes iive ob rerum bellicarum cele- britatem, iive ob artes in ufum humanum repertas, iive aliis de cauilis, praecipuo quodam honore profe-
äuerenturianitarum,pofleri.veluti Itaparentaliafacra BelifuiilePhegoriioftenderenuminisconaturMi-
Seldenus de Dis Syris Proleg. c. 3. Inde quoque or- tus, mortes & fepulturas omnium prope Deorum de- monilrari & a defunclorum memoria Idolorum cultum dimanaile ei probabile videtur. Huc accedit,quod
dolores Idola etjam facris in literis denotant. Sufpica- turque idem Seldenus deos commentitios ita vocatos,
quod
« ) O c ti 7
quod dolores quotannisßatuis&monumentis memoriae "
snortuoram, qai pofteain Diis recenfiii funt, confpicien- u
disinftäurarentur. Hebraeorum quoque mos&confvetu- 44
do cum Romanorum, magnam affinitatem habet; ve- luti quod clauferint oculos mortuorum Gen.46:4. Tob.
14: if. Le(Tam &lamentationem inftituerint.Gen.f0:10»
Celebrarint itidem convivium funebre, quod panis bn-
minum Ezech.24.19. & calix confolationis Jer.14.7. Appel-
iatur ftmile Silicernio Romanorum. Habuerunt & He- brad fuos αυλητές tibicines Matth.9.23. cfr. Jer.9:46.
item c.22. ig,19,
§. IV*
Utri ab alteris, Graeci, an Romani ritarn paren*
fcandi acceperint, non eadem omnium effc fententia.
Dionyfius quidemHalicarnaiTeniis operofa verborum fe-
x rie Romanis iiiis parentandi initia vindicat. Non equi-
dem potui intermittere, quin totum HalicarnaiTei lo-
cum heic adferrem. "Quimos, inquit, tum ne pri-
mum inftitutus iit a Valerio, an a Regibus Romanis "
traditus, certo affirmare non poiTum. Sed quod Ro- "
manorum vetus inventum iit in ciarorum virorum fu- 44 nere virtutes illorum laudare, nec a Graecis hoc pri- "
mum inftitutum eiTe, e communi hiiloria compertum46 habeo, quam Poétae antiquiilimi &fcriptores nobiliiTv- "
mi adnos transmiferunt. Nam certaminaquidem tum46
fymniea,us ab amicistuminftituta narrant, utequeilria in illuftriumabvirorum funebri-44Achiile in Pa- "
trocli funere,, 6c ante ab Hercule in funere Pelopis. "
Åtlaudes eis dietasfuilie, nemoprodiditpraeterAthe-"
menfium
B & )o( S
„nienilum tragicos, qui adulantes urbi fuae, iepelienti
„ OEdipodas Thefeo ld quoque affinxerunt. Sero enim
„ Athenienfes funerum legibus laudationem addide-
„ runt; iive id in iis, qui Marathonico prcelio perie-
,, re, & ut demus morem hunc ccepilTe a Marathonen-
„ ii pugna, hsec quoque fedecim annis funere Bruti
„ eft poilerior. Quod ii quis omiila hac disquiiitione,
„ quinam primi funebres laudationes inftituerint, ri-
„ tum ipfum harum laudationum examinet, apud utros
„ fe melius habeat, videbit hic tanto meliorem quam
„ illic, quod Athenienfes, iis tantum, qui in bellis
,, periiifent, funebres laudationes inftituifle videntur;
,, ex una obitus virtute, etjamii in ceteris forte nihili
„ fuiffet, fortemvirum cenfendum elfe judicantes? Ro-
,, manivero omnibus claris viris, iive illi bello admini-
„ ilrando praefuiifent, ilve rempublicam in Magiftratu
,, prudentibus confiliis& faflis egregis adjuviifent, eum
honorem habuerunt, non tantum in bello defun£tis
,, fato fed quemcunque vitse fortitis exitum, rati bo~
„ nis laudem deberi ob quaslibet vitaevirtutes, nonfo-
„ lum ob gloriofum obitum (a)» Quidqtiid vero
demumejuserit,proftatfuper hacre lex Piatonis,eoscives
laudibushymnisquedecorandoselfe, priecipientis,quices-
ferunte vita,iicorporis velanimi viribusresarduas praeclä-
rasque gesferint&legibus libenterparuerint.Zenonietiam
morituro publice promiifam fuiile laudationem, tefta-
tur Laertius L. 7.1deonec tantum,qui in bello occubii-
erunt, fed etiam alii quoquedebono publico bene me- riti viri, 5c iniis Philofopni & oratores höc honoris ge-
nere ma&abuntür. Bruckner. Vindelic. p. m. 267.
§. V.
(a) (onf\ Bi'onyf; tiaHcandjf; Vb. v, 279,
.§· v.
Au£tor & inventor parentationum in Graecia ha¬
betur Solon, unus illomm, qui communi fapientum
nomine laudabantur. VoiT. Inil. Örat L. III. c. IX.
De Solone memorat Plutarchus hunc in modum: La- cerationes caedentium fe δε ejulationes alienisque in fe- pulcris lamentationes fuilulit. Eundem tarnen, qui
leiTus i. e. lamentationes δε plan£tus inhibuerat, non ideo parentationes iuhibuiiTe ex illius oratione apud
Ciceronem Lib. L Tufeul, Quadft. c. 49. conftat:
Mors mca ne careat lacrmis: iinquatnus amisis
Mcerorem, ut celebrent funera am gemltu.
Apud Romanos horum rituum auftor fuit Valerius
Publicola, qui ex prscceptis Sibyllinorum carminum, primus, Caens atris bobus, Ditimaribus, Proferpinae fe- minis, trinoftio Ludos ad Tarentum fecit. Alex ab Al. p. m. 362. Adhaec ille collegam fuum, Junium
Brutum, in ρradio contra Aruntem, Tarquinii filium, proilratum, funebri oratione laudavit publiceque tu- mulavit. Quk oratio tam accepta, tam grata pepulo
Romano fuit. Plutarcho teile, ab eo tradta confvetu- dme, ut qui viri infigne, δε memorabiles, ilrenue pro avis δε focis pugnando, occubuiifent aut reipublicae
operam promte navaifent, ab optimis laudati, publice
funerarentur. Idque lege XII. Tabb. quam defcriptam
nobis reliquit ille, cui Eloquentiae principatus jure optimo ceilit, Lib. 2. de Legib. c. 24. Honoratorum \irorum
Itudes in concione memor entor, easque ad cantus & tlhias profe-
quuntor. Is autem honos, fubfequutis temporibus, et"
jam juvenibus illuilrioris loci, nec non feminis clario- ribus,·confentientibus fcriptorum Rpmanorum calculis, concedebatur, Is autem honos feminis ea de cauifa
B
10
decernebatur, quod cum A:o ab Urb. C. 363, reipuli-
cx deeftet pecuma, ex qua pa£ta Gallis mercee, quae
erat mille pondo auri, iieret, matronae ac feminae o-
mnem fuum ornatum coiitüliiTent, ut facro abftinere- tur; inde iis gratis atix honosque fexui additus, ut
earum, iicut virorum poft tata ibliemnis eiTet laudatio.
■Plutarchus vero in cauila nonnihil diflentiens, mun-
dum hunc a feminis collatum eiTe ait ad donarium fa-
ciendum, quod poft deportatum a Camillo triumphum
de Vegentibus Delphos mitteretur. Modelle tarnen
hunc ufurparunt honorem mulieres, nec eum omnes
flatim tibi vindicarunt, nili actate prove£liores; Ita ut, ii Plutarcho credamus, primus Julius Cadar confvetu- dinem laudandi femmasjuniores mtroduxerit. Succeftu
autem temporis hujusmodi laudationibus vitiatam eile
rerum illarum memoriam & mendofam hiftoriam fa-
£tam, Tullius in Bruto C. 16. aperte fatetur, ubi iic ait: „ Exftant mortuorum laudationes: ipfae enim fa-
„ miliae fua quaii ornamenta ac monumenta fervabant,
M & ad ufum, ft quis ejusdem generis occidiftet, &
„ ad memoriam laudum domefticarum, & adlliuftran-
,, dam nobilitatem iiiam. Quanquam his laudationi-
,, bus hiftoria rerum noftrarum eil fafta mendafior.
-,, Multa enim fcripta funt in eis, quae fa£la non funt,
9, falii tnumphi, plures confulatus, genera etjam fal-
„ fa & ad plebem traniitiones, cum homines humi-
„ liores in alienum ejusdem nominis infunderentur ge-
nus, Cfr. Kirchm. p. 166.
§. Vi.
Inftituebantur autem orationes funebres in con-
venfcu hominum frequentiilimo, quod in tali funerum
&
_ _ ) o ( I» / %
& laudum celebritate folemne eft. confluere magnam
copiam hominum, admoventium aures ac mentes fer-
monibus oratoris, in funere publica Erat, autem fu-
nus publicum (vide annotat Joari. Mariaé Catanad in
Flin. L. 20. Ep. i.) ficut Plutarchus in vita Publicolae oilendit, cum quis propter fua in remp. merita publi-
cis fumtibus fepeliebatur. 'Comitabatur praeterea, fi
Tacito habenda fides, prsecedentibus familiarum ima- ginibus, Confules, Tribuni ac Senatores, denique o- mnis Magiftratus usque in forum, ubi vir aliquis lau-
datiiTimus orationem pro laudibus defun£fi habebat*
Deinde ad locum fepulturae profeftis omnibus, qui- "
dam, incenfam facem accipiens, quam maxime alte "
poterat, efferebat, re teflans licere quidem, fedhono-"
ri parcendum. Plenius eadem perfequitur Polybius "
L. 6. C. Lit. Roiin. in Antiquit. L. V. c. 39. Locus,
per quem ducebantur funera mdi£fiva & publica, erat forum, teftante Dionyiio HalicarnaiTenii, Lib. 4. (cit Kirchm, p.if8. ) " Exorto autem ingenti tumultu&
ululatu per totam urbem, ob Tullii mortem veritus tc Tarquinius, ne ii per forum funus duceretur, ut "
fert Romanorum confvetudo, cum regia pompa &
ceteris folemnibus cerimoniis, quae in funere obfer- iC
vari folent, plebs in fe impetum faceret, regni po- "
tentia nondum fatis confirmata, nullos fepulturae con- "
fvetos ritus adhiberi paifus eil. " Huc igitur loci fu-.
nus· deportatum collocabatur ante roftra, quse parenta-'
tionibus habendis inferviebant, qua de re Plin. L. 2
Ep. i. „ Hujus viri exfequise magnum ornamentum pfincipi, magnum feculo, magnum etjam foro & et"
roilris attulerunt. Erat autem ibi duplex Cathedra, "
editior altera, quam nemini, nifi venia publicitus im-
B 2 " pe-
® ) O C @
petrata, confcendere Iicuit; humilior altera» Reliqua
hominum multitudo fellis elephantinis confedebat. Hinc
Livius; Fabium, ait, deduci de roilrisPapiiiinis, inpar-
tem inferiorem juilit. Sequutas pater, bene agis, in- quit, quum eo nos deduci juflifli, unde & privativo-
cem mittere poilemus. Lib. VIII. c. 33. Laudes de mor-
tuorum celebrabant primo quidem propinqui & fangui-
»e jun£ti. Ita Juliam Auguilam pro roilris laudävit
C.Casfar, pronepos, Cornel. Tacit. Annal. c. 1. p.139«
Tiberius Patrem defun£lum hoc honore profequutus
eil. Svetomus in Ner. c 66. Auguitus Adolefcens
laudes aviae Julias pro concione prxdicavit. Svet. in Aug, c. 7. Q. Metellus in fupremis laudibus L. Me-
telli patris fui loquutus eil. Teile Plin. L. 7. c. 43.
inde Hieronymus; Moris quondam fuit, ut fuper cadayera
Paycntum defanRorum in concione pro roßris laudes liheri dicerent,
ist* inflar lugubrium carmhium ad fletus & gemitus audientium pe-
üora ccncitarent. Epitaph. Nepotian. Quin etjam ufu re- eeptum fuit, ut hoc officii genus amicus amico prae- ilaret Interdum etjam gravmimi eloquentiffimique vi-
ti vita defundtos laude funebri ornarunt; nam & Ta- citus Conful, rerum civilium fcientiflimus & hiiloria-
rum fcriptor accuratiilimus öc eloquentiae laude nomi-
ni fecundus, fupremus felicitati Virgimi Rufi cumulus
acceilit. Plin. L. 2. Ep. 1. Quod ii quis etjam pro fa-
iute patriae foris aut militiae occumbens, laudandus fö¬
ret, munus hoc ex fenatus confulto injungebatur vi¬
tis, magiilratum obeuntibus. Quod hiice eonfirmat
Fabius; Genus3 quod laude conßat, Videtur Arißoteles, atque
tum fefuttus Tbeopbraßus a parte negotiali, hc eß, pragmaticis vemoVijfcs Sed mos Romamts etjam negotiis bot munus inferttit.
& funebres teudatk-nes frequenter pendent ex
gubli-
Φ ) O ( Φ JJ
«Γ·.. II. .1» . ι ■ —■
publico aliquo officio, atqueexfenatusconfulto, .Magi&ra-
tibus fiepe mandantur. Porro quemadmodum apud Gracos, obfervante Walchio in parerg. Acad. p. 874«
Nec orationes funebres in memoriam virorum pro pa~
tria occumbentfum, promifcue fermonum panegyrico-
rum appellationem merentur, niii conilet hos iermo-
nes partim ad artis oratorise leges fuiile compoiitos, partim laudes principis cujusdam viri expofuiße; ha de laudibus, qua Quirites 111 demortuorum memoriam dixerunt, eil pronuntiandum. Etil enim interdum,
non tarnen femper, laudanones funebres multum or~
ilamenti artisque oratoriae habebant, fatente id Μ. T.
Cicerone de orator. L. II. c. 84. Noita laudationes, t<:
quibus in foro utimur, aut teftimonii brevitatem ha- u
bent nudam & inornatam, atque fcribuntur ad fu- 46 nebrem concionem, qux ad orationis laudem mini- 14
me accommodata eih In creditu eil facile, paucas "
omnino orationes pariegyricas, antiquis oratorum mo- numentis contineri. Accedit, quod vel oratorum ple- rique verfabantur in cauilis foreniibus, quibus aut de-
fenderent aut accufarent alios; vel quod illarum ora~
tionum quam plurimas confumfit
Tempus edax rerum, fimul invirliofa vetußas:
Id fatum expertum eil Carmen ab Augufto adorna-*
tum & Druii tumulo fuperadditum, nec non vitae il~
lius feries ab eo exhibita: Huc pertinet oratio Libanii Sophiilae in mortem Juliani Caefaris, de qua Baronius
Ann-al. ad A. C. 363. Ceterum de funebribus oratio-
nibus & elogiis, apud veteres adhuc fuperilitibus, con-
fulatur VoiT, inilit* orat. L. 3* c. x. p< 412*
§. VII*
Confvetudo illa, mortuos pro coneione laudandi,
»o»diu modo obtinuit apud Romanos, ied ad aliasquo¬
ll 3 <jue
Η Φ ) ° ( @
que gentes diman avit. Certe h<ec manium jura & oi±i-
cia in mortuos religioiilTime obfervarunt majores quon-
dam noftri. Hunc enim in modum de Haquino Rege
memoratur: 5)c gorDe en jioc #eij ed; legte fcanmrnuci/
mer clla barré mcpn cd) rullning/ cd) banä båfle fiöDir/ cφ
icfe annat/ cd) talat* faa öftrer banö graf/ fem £)cDniffe
SOlené fetroane fcaamar/ οφroifle bannen) til <2BaibalI/ h.e.
ad mortuorum fedem. Loccen. Antiq. Sv. Goth. c. 26.
Huc pertinentilla κ^epitr/ueTja Γ. parentalia convivia, quae
' in antiquis noßris legibus SOlanDaémet & $lr$mot appel-
litantur, i, e. menitruse & anniverfariae, in defunfto-
rum memoriam, epulae. Quibus faniori inilituto heic
& apudeultiores orbis gentes fuccelTit mos vitam & fa-
tahominum, optime de re communi meritorum, publE
cis fermonibus f. parentationibus laudandi. Quod vero apud Judaeos femmaiive innupta, five maritata, defle-
batur, utraque ad tibias, cfr. Matth. 9. 23. hoc illos a
Romanis accipiife, poftquam fub horum imperium re-
da&i eifent, cenfet Kippingius Antiquit. Roman. L. IV.
C. VI. Falli vero Grotium notis'ad Evangelia p. 189.
ubi fic fcribit, exßare in antiquijfimis IhbxeoYum fetiptis moris
illius veßigia, Adeo veterum Hebraeorum confvetudinem
non fuiife ut Sitirines adhiberent, probarunt plurimi.
Quodvero ad Novemdialia attinet, de iis Auguitinus in
Genefm; Nefcio, ait, utrum inveniatur alicui fan£to-«
rum' in fcripturis celebratum elfe luctum novem dies,
quod apud LatinosNovemdial appellent. Sed hunc mo-
rem tranfiiife ad Chriftianos, inAfrica& Europa degen¬
tes, narrat, &ab Ambrofio vetitum, leviter excufat Di--
vus Pater, quod, illi ad fepulcra mortuorum epulas de-
ferrent, Cfr. Lipiii annot. in Tacit. ann. L. VI.
§. VIII.
Ne äutem. qpispiam, five ignorantia, iive nefcio,
qua
$ ) o ( ®
quaanimi perverfitate du£lus, putet immodicä quadam
adlimatione perfonate cujusdamvirtutis, vel m pronam nimis gratiam & benevolentiam defun£lorum aut Cogna-
torumfuperilitum, has laudationes inilitutas fuiife, co-
gitet certo confilio inilitutas, Vidit enim fapkns anti*
quitas, male omninö mortalibus fuas conftare rationes,
ii aeternis tenebris unabrevisque horuiaeostraderet, poil- quam.tantis fe laboribus fregiifent, poilquam pro com- muni falute nullum quietum duxiflent fpiritum, immo
aliorum farpe incolumitatem, gioriam libertatemque fan- guinis fui ac vitediipendiolubentiiTimeredemiifent. Nec
potuit illud diilimulare Tullius ipfe, dum ait: c. II. in
orat. pro Archia. Certe ii nihil animus ptefentiret in 44 poilerum, &fi quibusregionibus vite ipatium circum- 44 fcriptum eil, eisdem omnes cogitationes terminaret 46 fuas, nec tantis fe laboribusfrangeret, neque tot cu- 44
ris vigiliisque angeretur, neque toties de vita ipfa di- 44
micaret. Nunc lniidet quxdam in optimo quoque 44
virtus, quac no£l.es & dies animumglorte ilimuliscon- 44 citat, atque admonet, non cum vite tempore eife di- 44 mittendam commemorationem nominisnoilri, fed cum 44 omni poileritate adxquandam. Deinde laudabantur 44 vita fun£li in cognatorum adfiniumque & amicorum all- quod folatiuni. Nam fentiunt fere peftora, dolore fau- ciata, fe aliquod haurire folatii, ii liceat partem mccro- ris in aliorum bene ammatorum finu deponere. Et ii fo-
latio eil habere, qui in miferiarum focietatem veniant, quanto magis lenientur noilra mala, dum fint, qui vicem
noilram döleant, quiquelaudenteos,quos nosmetipfi ca-
ros habemus, eorumque memoriam grata menteufur- pent, & in frequenti hominum corona vitameorum me-
ritis preconiis afferant? Quid? ii fiat etjam abonis, &a viris fapientiae &virfcutislaude confpiciis? Poilremo lau¬
de
ι6 « ) o c m
<ie afficitinturjam niortedclcti in documentamfuperfticum&cxemplum pofterorum, dequo breviter§ I» Dici enim nequit, quantavis extni*
plifit in utramque ρartem, Ucimurigirur plerumque majerum laudatis-
fimoruminjedla mentionc, ubi ad virtutes, ad prxclara audienda ex- itimulandi iunt hominumanimi; ncc fine caulfa graviori; Ita Cicero in Philipp, Xli. Lcgioncm Martiam, qux inpugna Mntinenfi cecidit, ma-
,, gnificcntiifime Jaudaturns; illi, inquit, inipii, quos eecidiftis etjam<
„ apud inferos pcenas parricidii iucnt: Vosvero, qui extremiimipiritum
„in vi&oriaeifudiftis, piorum cftis f:deni &clocum confecuti. Brevis
„ autem vobis vita data eil; Atmemoriabene rcdditx vits fempirerna,
„ Quxfinon efiet longior, quamhsc vita, quis ciTet tam amens, qui
„ maximislaboribus &periculis, ad iummamlaudem gloriamque con- renderetr Accedit, quodbencficia, qux, fons acdatoromnis boni, be- nigniilimus Deus, in coscontulit, quos veluti inftramenta publici boni eile voiuit, ingrari animi vitio filen non debent, necfidcs &prxclara jnduftria promerita laude fraudari, Et hac fafta divinx gratiscomme- jiioratione, in id fimul incumbendum, utalii ad ejusdem fruitionem ex- citcntur atquc aä eadcm fapienrix &prxclars vits, qua: in fato per- fundtis miramur, veftigia ftrenue ©bfervanda & premenda, invitcnter&
confirmenter, ldcirco Athanafium, Alexandrins Ecdefix Epifcopum,
„oratione funcbre profequuturus Nazianzenus diferte ait; Athanafium
t,laudans, virtutem laudabo, virtutem laudans, laudaboDeum,
§. ix.
Tripllci jam,de quo adlum, fine eauifisque tribus ita obfervatis,pa-
eetorationem pariter funebrem tribus conltarepartibus; Laude ejus,qui
hinc dccifiir,vera coque digna, nonfordida·, nec immodica,Conlolatio-
ne ncceifariorum, parentum, filiorum, propinquorum: Parxnefif. ad- hortatione, ut in vitam &virtutes demortui, tanquam in fpeculum ßc exempbr intueantur viyi. Denaturaδζindole partium fingularum,exem-
pla veterum oratorum &prxeeptaRhctorum obunde nosdocent.
Plura jamquxpetuifiene in prxfentem matcrinm adduci, iniquistem¬
porumfpatiis excluius, prxtereo; Et hscitem eft eauifa, curiubitarios hofce literarum dudtus ultima deftitutos lima, benigniori Legentiuni
cenfurx commendem, additovoto, ut vitam funebrilaude digni/fimarn
Lnter feeunda & adverfa heic tranfigcre nobisliceatj utquc tandem dia»
dematefalgentiflimis magnificentix radiis fplendente, atque immar- icefiibiii glorix corona exornati, piis ab xterno prxpararatn
adire queamu? hereditärem,
•»4 ) o ( Hb
