TIBUS INTERPRE-

brfrM

Dissertatio Gradualis De_»

LXXII

INTERPRE- TIBUS

Quam

Ex indultu xdmplijf: OrdinisPhi- lofqphiciinReg.Acad.Upfalienfi

Prje side

V I R O

Max.Reverendoatque Ampli/Jïmo

D:no JOHANNE

ESBERGIO S.S.Theol._ProfessoreDoét. &Grœc.Ling?

Ord.

Publice examirandam ftßit

JOHANNES TRUNDMAN

Medelpad.

In Aud,Guft. majoriaddiem 14Maji

Anno M.DCC. III«boris confvetis•

^5?»

UPSALLE,

TerJ. H. Werner Reg, Aca4em, TypograpK

S:œ R:œ May.tis

Magna:

Fidei

VIRO

Illußrisßmo aty Generofisfimo

EARONI

Da J O H A N N I ₍

C L E R C K

*

Ammirali & Gubernatori fi

Per Sudermanniam le

excellentiffimo, ^

ri

Maecenati Summo. fi

ci tt\

&

m

Ilîuftriflîme Bar o,

Domine gratiofisfime,

CErto

^certius

equidem, Mu-

perfvadeo, projeta audacta meeß fe mukös extßtmaturos, quod ru¬

desatque incondîtashafcepagelias, Fulgentisfimo Nomini Tuo in- fcnberenon verear:"verum cumvi-

cisßm ab alteraparte,recordatto al-

tmsfubeatmeniemeam,_quaminfi- gnifavore ^omnes Adufarum Alu-

mnos exciperefoles 5 quatß impri-

re

mis extmia benignitate Gf^gratta

in ^me femperfuifli, audent cguof

excorufco Nomine Tuo, fplen-

doremGf de^cmfuumfibt concilia-

reprœfentes. Acctpias igitur, II-

luftrisfime Domine,fer^ena? uti foies,placida Qf benignafronte, ^, !

quod devotisfima mentis ^'venera-

tioneUfoi humtlltmus Çhens offert j confecratque. Acctpias munufcu-

lumhoc chartaceum, utut tumul-

tuarie elaboratum, leve Çff omni

mtore deßttutum ⁵ fignum tarnen

confiantespietatis, teßemque indu- *;

bium animifubmtsß,

quamnon, votaprofalute Tua w-

defeffa, ^{nuncupare ,} parattsfimi. _j Ardentisffmas itaf ad Deum Ter

Opt.Adaximum,mudrisfimcDo-

mine, _{preces emitto,}Te aw-

fervareveltt, bonisf omnibus, ^«0- mulatisfime beare, ^S?5Regi,

Te i'

Teintantofaßigioconßitutum^vo-

luit, & Patriae, de quaßumme^me¬

ntus es, IlluftrisfîmaedemqueFa-

miliaeTux, cujmornamentumue-

reauditpraßdiumque,infeneBam feram vivas, valeas,^figeas,

fioreas ! 4

Illuftrisfimi Domini Baronis

Ammiralis & Gubernatoris

Devotiffimus&humiliimut

ctiltor

J. Trundman,

Reverendo atque Dodijfimo

Dno. JON£ TRUNDMAN,

Ecelefiarum, qua? in£orp &SotA*

jtè colliguntur, utV.D. Miniftrofi-

deliffimo; itaParentifuo caris-

fimo, optimo.

Cai^flime Parens

Sltantum_pietatis&filialisobfequii,ca- rifftmeParens, Tibiexhibere _conarer, quantum paterni amoris ajfedus er- ga mefemper dedarafli; tum fane, o-

ptime confcius mihifum,omnibus mede- fiituifacultatibus ^, quibus condigne id exfequipojfem. Bénéficiaenim illa, qu£

mihiprœfhtifti fjam ab ^eo temporis tra-

du, _quoprimum hac lucefritt cœpi, us- que adh£C ^tempora: illa, inquam^{^}dum

feereta £jlimatione mecumpenfiîo, tam multa, /^77? magna, tamque amplaJunt,

/// nunquam ils exprimendis, 772////"ö 7722-

compenfandis, ^772? ////# ratione _pa-

rem agnojcam. Ne autem tantorum bonorumplane immemorJim, a/7720//'////

referre non queam, primum Tibi ^ca-

riffime Parens ^, gratias ago habeoque

immortales ^: inde ^vero venerabunda

mente Gro rogoque, exercitium hoc A- cademicum, qualecunque ér leveequi- dem, ^ceu teJJeram tamengratijfimiani-

mi accipere digneris,juxta fandepro¬

minens, me haudullum, quodmeiinTe ojficïi ejje, intellexero ^, ad einer^es

usqueintermijfurum ejje, Quod re-

. liquum eft, adfupremumNumen arden¬

tesfundo preces, prœjertim ingruente feneåa vires Tibifirmaslargiatur, &

adhucmihiingenti gaudioTediufuperfti-

tem atque incolumemfervare velit. Sic

vovet,

r ^';. ^{.... ,}

"

Sä

Cariflimi Parentis

obfervantiflimus filius

J. Trundman.

Pereximie atqueHumaniffime

Domine Candidate,

Cum _{comperiam, Te brevi} herum èxhibitu-

rumpublicum aliquodjpccimen ingeniitui,non

poffum officium intermittere meum, quin pan¬

els ergaTe bac occafione candorem animifin- ceritatemque ofiendam. Etprofeclo,nonpau-

ca memet in prœfens exftimularent, utin dé¬

bitastuas irem laudes, nifiea, qua es,bene-

queaudis ab omnibus, modefiia illud prorfus impediretprohiber^et Proinde,Perex.Domine Candidate, Tibiapertopebloretantumgratulor infignesTuos in literisprogrefus,quos,vclmeta-

cente, omnes ex bacegregia Tua Dijfertatione fatis fuperque percipient : precibus infuper

JDeum Optimum Maximumfatigans, velitali- quando fruttum laboribus Tuis dignum imper-

tir i, cunÜaque it^a dirigere, ut in ejus glori-

am, Rei Chrifiian<e emolumentum, Parentum

denique, Tuorumque omnium folatium gaudi-

umque tempore procedente feliciffime cédant»

Ser.Upf.d.jr-menf,Maji, Ann,cidiocciu.

Tuiamantiflimus

C Clerck»

pag-î

$ $ T. M

5-1,

Riusquam ad praa*

fentis argumetitra- âationem me ac-

cingo, in liminei- pfo expediet omni-,

no pauca pra?fari,

quae rationem inftituti mei leviter_>

attingere ^; & viam, quam in pro-

greflii potifïimum ingrefïiirus fum, utcunque monftrare poffint. Cum-

que adeo,de ^lxxiiInterpretibus,8c verfione ab illis adornata, aliqua__*

differere in animum induxerim,

omnium primo illud ingenue fate-

or,me hîc nihil minus,quam anxi-

um fuiiïe, in adducendis tantum_»

noninnumeris, qui hae de ^re fcri-

I pferunc,Auétoribus, lufficere exi-

ftimans tantummodo prsecipuos al- legafTe: quo nomine etiam, Candi-

di Le&oris, veniam me facile im«

A petra-

petraturumfpero,quod^nec habitus

temporis mei,nec anguftia charte, !

inträ quam materia hasc latiffime__>

paténs cogenda effet, id permittere

queant. Deinde eam infcribendo,

methodi rationem obfervare ^con- ffitui, ut cum diverfa, abutraqüe_>

parte fentientium placita attulero, ipfius adhceream fententise ^, oqui

quamproxime videtur accedere ad

veritatem: imo quoque, ubi opus

fuerit, hoc mihi concedi _peto , uc

quemadmodum femper alias, ita_^

nunc maxime tenuitatisingeniimei nequicquam immemori,liceataiio-

rum falvo & longe feliciori judicio potius relinquere ea, quibus expli-

candis impar fuero, quam ut ferne¬

re quid ffatuam. Et A dicendum id

uod res eft, tam gravitervifi lunt

efudaffe clarifiimi & fummi viri,

in eruenda vera hiftorialxx Inter-

pretum,ut vix aliud quidquamma- jusnegotiumipfisfacefferepotuerit.

Neminem itaque fore putaverim»

'i

, qui mirabitur fi Sc ego hac occa-

fione aliqua prastermifero,quas for¬

fan minus commode, & nonfine^

jaéturaveritatis in medium adfer-

rentur. De cetero, rurfus enixe_>

contendo, C.L. profolitofayore_>

, cun&a benigne interpretari, Se in-

cepto innoxio favere dignetur.

§. 2. Haud aufpicatiori fuccefiu,

hiftoriam interpretationislxxii In-

terpretum iperfequi ^me poiïe arbi¬

trer, quam fi breviter repetantun,.

aliqua de Ptolemaso Pniladelpho

iEgypti rege : cujus innegotio hoc procurandoSc expediundo,Angula¬

ris diligentia, Sc Principe digniflx-

ma opera, nunquam fatis celebrari poteil. Elogia quibus à Philone ^ex-

ornatum deprehendimus funt plu-

rima. Eorum vero inter alia, etiam hoc pr^clarum: xvvoxaç IS»

IlTOÀZfACLi'jûV OIKICL iïïCfjQtfÔvTCûÇ cIA-

hct£ @ctiriAéïo(4 qKfictm, h ^olç IRmAiy^cU'

ciçî $iÀdiïîÀ(p(f2h. 'Ocra hç efyartv

\7raiM{41 {ÀOKlÇÔKMOlTZcLVTiÇd&pOQl<hzK&i~

À Z Içwtq»

^ctVTO. J4V0(A,lv(&J KClToLTnp IV XJàùù 10 fejUOm

vîvovtxeÇaÀij ^pomv Itvd luv ßanXiuv. o'Jy ^\l

'jc/tfr®0 fyXov, ^ tn^oy Äotßav f voftofctnas

ypiuv ètç iyÀwÇJctv"\r]V XaÅ^cttnZu)_piz*

Juppöftdzq JitTTOvilro ^k Trfsrßkc ivjvç iP-

t7rtfJL7n <zzr&7fov d 'ixiïoùctA "XçffipicL ßa-

vixict. Ouandoquidem in univerfum do-

mus Regia Ptolemœorum ^ceierk _Regik

prœnïtuit; inter Ptolem<eos veroPhila-

delphus. Unusenim hicplura laudedi-

gnagejßt, quam omnes reliqui ejusfa- mïliœ, quippe qui tantum intereos emi- nuit, _{quantum caput} in _corpore. Talis Trinceps captus amore legis noflr<e ac

defiderio, in Grœcam linguam è Chol-

daica transferendamcuravit:&Lega-

tosprotinusmißtad Judœorum Pontiß-

cem, penes quem tum in eagente erat <

auäoritas & majeßas regia. Incredi-

bili enim literarum amore cumfia- graret hicPtolem^usPhiladelphus,

nullis fumtibus pepercit, fedlibros^

quotquot unquam haberi poterant, Demetrii Phalerei du&u compara- vit & emit. Ut autem Bibliotheca reddere-

5 redderetur inftru&iflima,ejusque_> ^,

nitorinihil deeflet,Demetrius Regi perfvafit, ^ut Judasorum leges quo- que le&u digniflimas ^, & cognitu

fimuljucundiiïimas tibi acquiri cu-

raret : & ex Hebra?a in linguam_.

Graecam transferret ; ut & eas, re-

liquorurn librorum ^numéro,aggre- gare & accenfere poflet. Rex hujus

confilio approbato,legatos una cum

literis, & aiÄpliffimisin ufum Tem¬

pli donariis Hierofolymas mifit, ad

Eleazarum tunc temporis Pontifi-

cem,Onbeque filium,fratrem vero Simeonisjufti atque nepotem Jad- di, qui Alexandro M. obviam ivit,

ejusqüe animum, propterdenega-

tum in Tyri oppugnätione auxi- lium, Judans iratum 5c infenfum,

fua venerabili & augufta fpecie ita

permulfit & mitigavit, ut à Hiero- folymitanisinfefta averterefc arma.

Summa autem ( ^nam fingula fufe perfequi non licet) literarum hxc

Fuit. Rex primum erga Juda?os

fignificat munificêtiam & benigni-

tatem fuarn, qua omnes à Dominis

fuis redemiflet, qui patre imperan-

te eiïent abduåi Stfervituti obno- xii, talentis in hane rem,ex fuofi-

feo, fexcentis & fexaginta attribu-

tis: ut taceam aliam ejus benigni-

tatem & affe&um, in omnes Juda>

ospropenfiffimum, quem iplis ubi-

que locorum conftitutis obtulit. In-

de ipfa petitio fubjungitèr ^, ut, fei*

licet,Pontifexpro dignitate inftitu-

ti regii, eleâos ex quaque tribu fex

feniores mittat : qui dt vitse hone-

ftate, dt peritia eifent legum infi-

gnes, eaque interpretandi facultate

inltruäi,ut tantum _opus aufpicari,

dt ad populi Judaici celeberrimam '

memoriam abfolvere polfent. Ad

hane epiftolam à prineipibus lega-

tionis allatam, ut humaniter erat^,

perferipta;ita quoqueamice dt^mo¬

delte refponfum eft. Proinde Re- gishoneftilTim^ petitioni ,nontam

renuebant Pontifex dt feniores, quam

7 quam potiusob confilium tamprae-

I darum,, fummo perfundebantur__,' gaudio, virosque ex unaquaque tri¬

bu fexfeniores, & honeftos illi^con- cedendos decernebant, hac cautio-

ne tarnen addita, ut poft abfolutam

librorum verfionem tuti reftituerë-

tur. Erant autem hi lxxii feniores viri praeftantes, prseclarisque orti parentibus: nonmodo Judaicarum,

fed <Sc Gr^carum literarum peritif-

fimi : atque adeo legis explicandae

dexterrimi interprètes. Adventu horum, _quantalaetitia äffe élus Pto- lemams, quod tandemjam voti fui

compos faéhis fuiiïet,vix dici pot- eft Admiratione vero nonminori

perculfus eft, oblatis oifenûsq; pel- libus, in quibns Lex aureisfifceris

lingua Judaeorum perfcripta erat.,;

quarum membrane & piagae ^, ma¬

gna arte elaboratae erant ; majori

etiam coagmentate 6c confertae, uö

junéhirarum mendae, lituras & ci¬

catrices, vix oculorum curiofiffima

: • . acie

8

acie notari poffient. Libris itaque_>

«evolutis &explanatis, diu attonitus fubftitit: tandem accepti beneficii magnitudine & religione incitatus, geftu verbis congruente,ha:c dixif-

fe fertur: 'evxwsu (Àv [ex Ariftea] avfyîç vßtv' r}co h ~^7izçrclXavrn _(jLcûkov jxi-

ytqw ^,r{cy^©6(a ,ùliv^ g'çï T& Àû^tct Xg-vnt.

Gratias ago vobis viri : fedmajores eiy quivosmißt : maximeveroDEO,cujus hœcfimt oracula. Verum enimvero ficiitRex fuapte indole erat munifi-

cus& liberalis erga omnes,exteros a?que ac indigenas, bene de fe ^me-

ritos_; ita nemo non intelligere]po¬

terie_, quanto honore, humanitate ^, benignitate& liberalitate hos exce-

perit. Septem dierum fpatio, lau-

tis & opiparis epulis eos tra&avit,

conviviis erudita colloquia quan-

doque interpolans & mifcens, pro-

ponendo admodum impeditas, &

difficiles quaffiiones fenioribus ^ex- plicandas. lis ^vero nullo negotio

fe epedientibus^> fummam illorum^

erudi-

9

eruditionem, pariter admiratüs 5c reveritus e£L Sed ne longiorem_*

antequam opus ipfum aggrederen-

tur, temporisja&uram facerent^,,

Demetrium Phalereum juffit, op¬

portuna procurare & profpicere_j

domicilia Judans, ad _qua? di^verte*

rent, &meditatam verfionem ad-

ornare occiperenfc, Haud procul

autem aberat urbe inlula Pharus,m

qua domus, ad feptentrionale ejus littusfplendide exftruâa ipfiscon¬

céda eft,ubi ab omnium ftrepitu &

interpellationibus remoti, die quo- vis ad horam _nonam, translationi invigilarent; diei vero reliquum«/,

débita? corporis recreationi curascjj

omnino refervaretur. Hîc congre-

gati,cumunusquisque,quodreddi- diflet, adcuratius cum reliquiscon-

ferret, tandem 72 diebus elapfis,

coronidem operi impofuerunt uni-

verfi ac finguli, perinde ^ac fi data

opera illud fa&um fuiffet. Ha?c quam fieri potuit breviffime,exan-

B tiquiffi*

tiquiffimo lxxii Interpretern Scri^

ptoreAriftea collegi^; quem Phila-

delphus ob probitatem,prudentiam

& fingularem eruditionem, fummo

in pretio habuit. Alioquin à B.Hie-

ronymo, in Prasfat. ad Pentateuch:

di&us eft ejus xzsezpamws« Plura qui

defiderat adeat ipfum. ut& FL Jo- fephum lib. 12.Antiquit.Jud. iteiru

Philonem lib. ^2. de vitaMolis. Ex hisce,qua? attulimus, haud ignota,

à Juftino Martyre in Para?netico ad

Gra?cos, manaverat traditio de 72 cellulis,. quibus fmguli inclufi ver- fionem élaboraverint. Non pigebit

pauca ex illo adfcribere. Taâm ûpv-

vfuv> a (tvfyiç éXKijveç^, stettA#rpz~

VoK &AA' twjot tvly

"Ateïcwtyt'ici ywoptvot,k & r oixîaxav

Qciça iûùçy-KOTiç^, ev ^

r ex,{ coçlct Tsrclrp/ct Trupeih^oTCtiv cltojKOO'

f tç^avTcb cCffiZy^ihhofAev. JdaCVobîS^ DITi

Graci,^nonutfabulam,^neque confiéam

hifloriamrenunciamus,feu qui ipfi Ale¬

xandriefuermms: & vefligia domun-

cularum

It

culartM apuâ infulam Pharum, aähuc reliqua viderimus : ab incolis^> qui ^res

U patriasper manusfibi traditas accepe-

runt,audierimus, commemoramus. Re*

fert pra^terea tam felicem interpre-

tationis operam eospra^ftitifTe,ut_,

non di&ione,^ne verbo quidem dif-

fenferint. Epiphanius vero libro de ponderibus &menfuris, atque poft

eumJuftinianusNovell. 146:memi-

nere 36 cellularum,quibus boni illi

viri inclufi, verfionem fiiam abfol-

verint. Sed quantum fideihisce_j

Au&oribus tribuendum,ex fequen-

tibus patebit,prœfertim dum fpmo-

rum, na c de re,virorumjudicium^

in medium adféremus.

§. ^3. Quorum in (iiperioribus

mentionem injecimus exAriftea_*,

& qui ab illo in narrando non dis-

ceflerünt,Philone & Jofepho,non_*

défunt, quitanquam penitus fi<âa_»

in dubium ^vocare fatagunt. Hos in-

ter omnium primoLudov:Vives in Auguft, de Civit. Deilib« i8- ^ap.42.

B z contro-

controverfiam movet, ^annon à Ju- daso aliquo Alexandrino evulgatus

fit liber nomine Ariftee; _{eaque rar} f

tione fuppofititius audiat, & non_*

fcriptum ejus genuinum. Quod au- tem ille fe putare dicit,magnacon- ^...

fidentia afTerit clarifiimus Scaliger,

ad annumEufebii _{1734, conceaens j}

quidem Pcolemeum Philadelphum

Alexandriebibliothecam locupletif-

fimam exftruxifle,^ac facraHebreo-

rum monumentajuflu ejus in Grae¬

cum fermonem converfa fuiffe: hi- ftoriam Ariftee tarnen pmnino fiip- pofitam, & pleraque ejus ^fitfPa elle»

Que a. à (iimmo illo viro, _pro ad-

verfa parte ponuntur, fere hec funt

Primum ex vetuftiflimo feriptore Hermippo, quem apud Diogenem ' Laërtium citat, afteverat tantum_,

abefte, utDemetrius Phalereus,Ul¬

las in procuranda biblrotheca _regia

partes fuftinuerit, uü potius Regi

Philadelpho femper ftimme exofus fuerit,5c ftatim ab initio regniipfi-

us

*3

us obierit Odii cauiïàm prodit_,,

cum dixerit ita fe habere:Ptolemœus

K Lagifilius nomine ^zeoTvp liberos fuflule-

rat ex Eurydice, & unum exBerenice.

HortabaturRegemDemetrius, utfilios

. Eurydice regnifiucceffores defignaret,

non autemfiliumBérénices, #/// poftea Philadelphusdiâus eft. Cum hoc Derne-

trii confilium adThiladelphum emanafi- jet,tantam ejusojfenfionem incurritDe¬

metrius_, utflatim poft obitum Ptolemœi Soteris, à Philadelpho quadam regione

relegatusfit. Cum ^ex tœdiofolitudinis

mimum deffondere inciperet, & info-

mno ex languoredegravatus effet^{^} mor-

fit affidisperierit,&fiomnumcummor-

.te continuant. Ha&enus ille. An au¬

tem unusHermippus opponi mere*

,f atur antiquiflimis, eisaemque fide digniflimisScriptoribus,tarnJudasis

quam Chriftianis ingeminantibus

DemetriumfuiiTe euA_{tore m}biblio- thecasPhiladelphi, cuilibet cordato perpendendum relinquo. Etad fir' demAriftea?, quodattiijet, apdia-

mus

mus celeberrimum Brian. Walton.

inBibl.PoIyglottisdeGrasc.Verfion.

ubi Ifaaci Cafauboni, in GrœcisScri- ^■L ptoribusverjaîijjimi, de hoc au&ore

Judicium refert. Credimus admodum antiquum efle,ér plane ejusmodi, quem

non legiffe pœniteat, ftudiofoaut Gr£ca lingu£,aut antiquitatis. nainantiquijfi*

mus efl aucior. Nec dubito eumfuijje

de quo Jofephusfyc. Itaque ille e/f qui

rebusgeftisinterfuit,qu£ hic memoran-

tur. Videâs etiam fêquentia ex eo- demWalfconio, _quae veritatem hi~

ftori^Arifteas, maxime confirmant,

commémorâtAriftobulum,quopoft

Arifteam non eft vetuftior,qui hu- jus rei mentionem fecerat; cujus<$

verba in libro adPtolemarom Philo«

metremapudEufeb. lib.^15. de Pr^p. "

Evang. h<ec leguntur: n joàii ep/xcm*

r §_voftx TrdvTiuv, cJrti,1# vrÇsmytpdj*

Jtvr®* @ct<rt?Kîû)Ç,a1#3 TtsyivX,

<ysym> tBOstiiynAptiva ptd^ava, cpthtliMctv,

AvifjLlTçjiitV Qcttepiuç ^ <7rectyptctrdjmpcivit

&&1*7». Tota vefo legis interpréta*

tio»

i5

tio, fub Rege Phihdelphocognommato,

abavo tuo?feradaefl,Demetrio Phale-

reo magnumfludium adbibente, to-

îum negotiumpromoventc, His,ixiquit, quid clarius pro iisi, que de Deme¬

trio narratArifteas,dici_poterat,non

Il video. Poflit etiamconferri clarif-

fimus Voffius de Hift. Grase, iib. i.

cap. 12. qui egregie de hoc differit, oftenditque non ambigendum,quin

Demetrius bibliothece Philadelphi

Alexandrie prefuerit:quamvis fta-

tuerit quoque aliquo tempore Phi- ladelphum,cum pâtre imperii con- fortem fuifle,_eoque adhuc fuperfti-

te,interpretandi laborem cœptum:

verum fub filio demum abfolutum elfe. Quo pa&o afy errore fimul li-

berantur Clemens & Ireneus, ver-

fionem hane%d tempus Lagide re- ferentes. Porro in animadverûoni- busEufebii fublettam errantiumJu- deorum fidem feoutus, aflerit illu~

ftrisScaliger,adeo non Pontificis &

feniorumfuffragio,iniinguam Gre-

car»

camtradu&am efTe legem,utverius o&ava die menfisTevet, exfecra-

tamillam, inter_gentes prophanatœ legis,diem, lu&u publico notarint,

& follemne jejuniùm inftituerint_,.

Hinc etiam refert fa&um efTe, ut_, nunquam myvtf&g (mtelligit Judaeos

Alexandrinos Grasca lingua loquen-

tes A&. 6: i. ] cum Hebra?is conve-

nerit; fed _perpétua inter fe odiaex-

ercuerint, dilTenfionesque, Judaeis

Palseftinis ^ut plurimum per con-

temtum exprobrantibus

4zr^(p^.crtvfuamsaawi^xeriv,quamaliàs îHàD1?_rtsop le&ionem retrorfam^vo-

cant. Sed fuifle hoc caufam Judasis

cur lu£uofa celebrarentjejunia,eo

magis mirandum eft ^, quo potiori jure oportuiiïet eosdiemillumfum-

ma laetitia feftum habere : quo fin- gulariDEI miferieordia & confilio,

Divina ejus oracula ^, in _tantamL,,

Principis^paganas fuperftitioni dedi- ti, venerunt dignationem, ^ut per- egremittens,ipfa eo idiomate reddi

curaret,

■

i z'

!7

curaret _, unde ^{non minus} Judafis

per iEgyptum & paffim alibi dis- perfis, jamque lingue fanâa? fere expertibus ,fed & gentibus.,integu-

mentis patrii fermonis evoluta,tàn-

dem quoque paterent, ut & i\\x in aliquam cognitionis Divinse admit-

terentur communionem. Philo Ju-

dams certe narrat inPharo infula_,, ubi TrfCtirov^b £ip[AèPifiœjuyLe ^? pri-

mum verfio effulfit, follemnem,tam*,

ex Judœis quam aliis, celebritatem habitam. fuifle, in piam recordatio-

nem tanti beneficii, & gratise fibi

Divinitus oblata?. Verum, in red¬

denda rationejejunii, à fuperftitio-

fis verpis ferius inftituti, nequaqua

operofus ero: cum Celeberrimus

Dn. Praefes ex induftria in diflerta- tione fua Graduali de Jejuniis He-

braeorum hac me cura levaverit^,, confultifilmum ducens, in illorum

concedere fentenfciam, qui ftatuunt Jud^orum recentioris aevi hoc efle

delirium,è fabula enafcum, qua vi«

C fum

i8

Tum traditur_y2 viris interpretibus, utfecus, quam in fontibus facris

concepta fuerant, ¹³ ponerentloca.

Fingunt n. ob lëgem Grœce trans- latam > tenebras univerfo incubuiiTe orbi _per tres dies. Et in Talmud:

tra&:Sopherim, diem illum fuiiïe->

durum Ifraèli,flcutdies,quo fa&us

eft aureus vitulus. quod adducitBr:

Walt:InBibi:polygl. En aniles fa-

bulas1 & figmenta ex mera invidia profe&aiquod dilucide, citato loco,

oftendit Waltonius. Origineminquit, hujusjejunii, <& odii contra hane ver-

fionem cum Serrariohac fuijje arhitror:

quodœgre ferreHtJudœi,per eamgen¬

tesadChfiflifidem converti, ér in ea

nutrtri,eandemque in magnopretiofu¬

ijje^, apudveterem ecclejiam & Judœo-

rumplurimos: hac enim plerumque u/i funtApofloli in prœdicatione fua. Ob hac caujfam noUentRabbini> ut in Synagogisy legeretur: & licet ante temporaChrifli

eam magni œflimabant; pofteriorep^qui gentibusfalutarem adfidem converjio-

nem

\

l?

nein invidebant, omnibus modis depri¬

mere conatifont. Tandem etiamSca¬

ligertaxatArifteam, quod non ve-

ritus effet dicere, fenos interprètes

ex fmgulis 12 tribubus, miffos fuif-

fe :quafi tum 12 tribus exftitiffent^,

quarum 10 temporeEzechias, in_.

Mediam deportata? fuerant. Ha?c quidem primo intuitu, magnum in

fe & momentum & pondus conti-

nere videntur : interea tarnen non

usque adeo explodi debent, ^quae à

modo di&o fcriptore, allata funt_*.

Equidem cumSaliano inAnnal. Ec- clefiafticis, ad annumM:377s con-

3 cedendum alitas tribus non inté¬

gras fuiffe tune, praeter Judam &

Benjamin: tarnen & hocjuxta eun- dem afferendumeft,fuifle quosdarrç

tribules, partim in Judaea & Benja¬

min_, partim in antiquis fedibus &

domiciliis. Bethulia, ait, poftdecem

tribuum deportationein, urbs erat cele-

bris ér populofa in tribu Zabuion, &

multi ex Samaritiserant inregnodecem

C ² tribunm.

iribuum. Quin &pm tempore Chrifti,

totam Gàlïlœamfutjj'e iucolis frequentif- fimam, ^exEvangelm apertumeft^; quœ

tarnenadtribum Ifafchar,Zabulon,ZvV- ptalimpertinebat. Quid? quod me-

moratEfdra _cap:2, v.ult. Itahabita-

verunt Sacerdotes Ér Levitœ , ex quo¬

rumpopulo tumcantores, tumjanitores

erant &Nethinim in civitatibus fuis.

Jmtliter Ijraelit£ in civitatibus fuis.

At hoc ^erat poft captivitatem. Lu¬

cas Evangelifta meminit. ex tribu

Afcher Annam proplietida$ filiam

Phanuel Hierofolymis commoran-

tem:&Adt.26:7.I0JaJwcdpvXov. Nec

putandum Apoft; f/6obum fuilTe^s

tam ineptum, ut affirmant fe fcri-

bere 12 trîbubus iv huarop* confli- tutis, ii nullse ex iis fuiflent fuper-

ftites. Et profe&o, notatu digniffi-

mum,quodBrian.Walt, locofkpius

citato obfervat: videlicet, nonAri- fteam _{, non} Jofephum, nonPhilo-

nem, nec quotquot inter Chriftia-

nos hanc hiftoriam commémorant;

imö ne ullum quidem à nato Chri-

21

fto per 15 fecula, repertum fuifle.*,

qui de hoc dubitavit:nec denique_*

b ullum contrarium teftimonium, vel exjudœis ^r vel ex Chriftianis fcri- ptoribus,adferri polie, nifi unicum

Talmudicum in MalFechet Sophe-

rimj quodAzarias refert cap. 1.fe&

7- ^vbrb ^nrow mpt nttfora rwyn

im wft minn m 7?Dn hoc eft,opus- quinquefeniorum, quifcripferuntPto-

lemœo Regi legem Grœce &c. Sed cum epdemloco Azarias fibimetipfi con¬

tradicat, nihil certi ex ejus verbis

erui fpoteft. Ita autem fe habent:

tim tipv dot nmyn

*èi ^{DTO D^i} vryim ormni tr:pt

nna hti? DJM opjd no cnb-n?j

n^D min b nra L^rb -id« shd

131 0331 h, e. exemplum in Ptolemœo Rege, qui convocavit 72jenes, & col-

locaviteos in totiäem œdïcùlis, cumque

non dumaperuijjet eis^quare eoscongre- gaßet,ingreffus eft ad]mgiilos,dixiteisy fcribite mihi legem Mops Magiftri ^ve-

ftri&c. Vide Philol: Hebraeo-mixt:

clarifE