EMANUELSSON PETRO

(1)

■■■

VEBBA IPHIGENIE, MORTEM OBIRE IJLTRO STATUENTIS,

EX EURIPIDIS IPHIGENIA IN AULIDE SVETICE VERSA,

QVAX

VENIA AMPL. FACÜLT. PHILOS. UrSAL.

PR^ESIDE

MAG. PETRO JAC. EMANUELSSON

LITT. GR^C. BOC.

,

PRO

EXERCITIO

B. P.

AUCTOR

FREDRICUS _ELI^ESON

STIP. FLODIN. HOLM1ENSIS.

IN AUDIT. GUSTAV. DIE XIV JUNII MDCCCXXXIV.

Η.

A.

M. S.

' ■ 1 ■ ' 1 ' ■! ■ ■ -i Μ I·· . ..

UPSALUE

EXCUDEBANT REGIAE ACADEMIAE TYPOGRAPifl.

(2)

'

I

-

I

-

·"

'

— -

KS

:

"-·'■·■■;

^·

r

^, /Λ -λ\λ'·■ ■

-vV ■:-.. V' :

,.

.> :·:

m -!

ι I

■ '

(3)

STATUENTIS,

EX EURIPIDIS IPHIGENIA IN AULIDE

SVETICE VERSA.

,A.gebat ⁱⁿ ^portu ^Aulidis, ^maris ventorumque tran- quillitate detentus, exercitus Grascorum, Trojam profe-

cturus et Helenae raptum ulturus. Cui quidem otio

qua ratione finis posset imponi, Calchas Vates interroga-

tus, iram Dianae, unicam mali caussam* tollendam ^esse respondit, nec tarnen aliter, quam Iphigeniam Deae im-

molando, filiam Agamemnonis et Clytaemnestrae, viro

nuper maturam. Rex, qui Vati fidem habebat et immo-

dica forsan Trojam vastandi sibique gloriam conciliandi cupidine flagrabat, non nihil etiam ceterorum Graecorum

minis perterrilus, iiliam arcesserat, quasi üxorem eam

Achilli daturus. Interim dolore agitatus» tentorio noctu

relicto, senem quendam domesticum, e somno excitatum,

(4)

2 interrogat, quodnam astrum esset, quod jam spat In m

suum

conficeret.

—

Id enim dramatis initium est.

—

Responso senis certior fit, raediam fere noctem agi. O-

mnia tranquilla sunt: silent aves, silent _sequora _et venti:

vigilum, ^per castra dispositorum, nullus adhue inotus.

—

In _quo egregiura et summopere laudandurn nobis esse videtur Auctoris consilium. Profundum enim illud noctis

»ilentium, _parco quidem, sed efficaci penicillo delinea-

tum, horröre quodam haud ingrato animos perfundii et

tristes brevique eventuros casus portendit. ^—· Seni ^qure- renti, qui fiat, ut noctu insomnis extra tentorium vage¬

tur Agamemnon, hic respondet, se fortunas eorum invidere, quibus, ad humiliores vitae conditiones natis, quiete et animi tranquillitate frui lieeatj deinde, pro inore Tragi-

corum, invidia fati suminique cujusque hominis pericula,

curse

tristesque casus fusis querelis celebrantur. Anim- advertit tandem senex, regem epistolam quandam, mani-

bus gestatam, nunc obsignare, nunc solvere, angore quo¬

dam et fluctuatione animi agitatum, quae res ut sibi ^ex- plicetur, enixius rogat. Sequitur Agamemuonis respon- sum, quod Prologi, ipsum alias dramatis initium consti- tuentis, vices heic sustinet.

^—

Prologi Euripidis haud in¬

juria, ut nostra fert opinio, a Criticis cum veteribus tum

recentioribus sunt yituperati, ^quum et taedii plcnam earunx

(5)

treram enumerationem contineant, quse yulgo cognitse sint,

et rnulta prsemature aperiant, ^qu?e tenore demum drama-

tis aperiri debeant. ^— Fatetur interim Agamemnon Kon¬

silium, quod de Iphigenia immolanda dudum inierat, fa-

tetur mutatam sententiam: senem deinde jubet, ut epi-

stolam, contraria prioribus mandata continentem, quam fieri possit, celerrime ad Clytsemnestram ferat. De can- tico Chori, quod jam sequitur, eadem fere dici ^possunt,

quse de istiusmodi apud Euripidem carminibus omnino ^Ta¬

lent

:

arte enim sunt et studio composita, sed, poetico

ardore parum animata, sévum portendunt, quo, quidquid

hominum polleret ingenio, politicis fere et forensibus negotiis operam navaret ideoque poesis et ipsa eloquentiae

et solutse orationi concederet palmam. ^— Senem, in iti-

nere

interceptum et epistola exutum, in scenam infert Menelaus, qui fratrem Agamemnon^ multis subtilibus com-

ptisque sententiis, qui mos est Euripidis, alloquitur et oratione, forensibus artibus plena, injusti pravique incepti

conyincere studet» Dum yero Agamemnon strenue reni- fitur et caedem filise _prorsus detrectat, advenit nuntius, qui, narrato Clytaemnestrae, Iphigenie et Orestis, adhuc pueruli, adventu, ad festas laetitias reges et chorura hor-

tatus, e yestigio abit. Immense prope dolore correptus;

miseriam suam oinniumque eimul procerum» quibus, ob(

(6)

4 dignitatem servandam, ne lacrymas quidem effundere licet,

queritur Agamemnon, cujus jam oculis auribusque obver-

«antur vultus'uxoris, reprehensione pleni, lamentatio filiae,

mortem deprecantis, filiolus denique Orestes, qui, quam-·

vis infans, ipsa tarnen praesentia sua patris clementiam implorare videtur. Motus misericordia fräter Ménelausr

sese

patri filiam corrcessurum esse omnique belli Trojani

consilio renuntiaturum,. ultro pollicetur. Agamemnon

autem, iram Calchae, Ulyssis totiusque exercitus sibi rae- tuens, benevolentia fratris laudata, filiam tarnen sacrifi-

candam censet.

—

In _quo vix probari passe nobis vide¬

tur Auctoris consilium. In omni enim dramate nihil ferme antiquius est, quam ut, quidquid fiat, id caussas habeat idoneas et sufficientes. Heic vero, praeterquam

quod metus indigna Heroe actionum ^caussa est, in eo

etiam absoni atiquid reperies, quod, qui puullo ante, vel

invito fratre, ^se suos protecturum esse denuntiaverat, is jam, fratre in societatem accepto, eosdein non audet

tueri.

—

Mox ^yero cum liberis adest Clytaemnestra,. ma·

märitv consiliorum plane ignara. Mira quadarn arte ela—

boratum est et Atticae urbanitatis plenum, quod dejnde sequitur, inter Agamemnon® et Iphigeniam alternis versi-

bus colloquium, dum ille, vi χ suppresso dolore, ambiguis

Terbis imrninentem filiae mortem praenuntiat, baec, inge-

(7)

nua, simplex nullisque suspicionibus mota, alio Semper sensu, quam proprio et vero, patris accipit verba eun·

demque infantilibus cumulat blandimentis. Parum abest, quin rex, miserieordia motus et dolori succumbens, ^ape»

riat omnia; sed, recepta cito animi constantia, filiam

domum inrre jubet, Clytsemnesfram vero, datis receptis-

que non nullis de instanti eonnubio verbis, Mycenas re~

verti, qua renitente, inops ^ipse consilii abit. Canit prae- saga mente Chorus tristia, quae Trojae imminent, fata, quo facto, seenam intrat Achilles, Agamemnona quaerens. Sentit

yocem quaerentis Clytaemnestra, quem, domo egressa, comperto nomine, generum salutat. Ille vero, oonsilium Agamemnonis prorsus ignorans, Iphigeniam in matrimo-

nium

se

petivisse negat, unde, quidnam hoc rei sit, ambo mirantur, miranlibus vero moxadest nuntius, regis dolum

et imminentem virgini mortem indicans. Achillem jam fer-

vida oratione precatur Clytaemnestra, ut Iphigeniam, no·

mine saltem sponsam, a crudelitate paterna vindicet,

quam suscipit operam, partim miserieordia motus, par¬

tim, quod ipse ludibrio habitus esset, iratus, Peleides,

Svadet tarnen, ut, priusquam ad arma res veniat, maritum

verbis placare ^conetur Regina. Abit Achilles et, absolut©

earmine Chori, seenam iterum ingreditur Clytaemnestra,

(8)

6 rum solennia, verum etiamtum dissimulans consilium, ei

yocat iiliam, evocantem vero consternat uxor, facinoris perpeirandi sese gnaram os tendens. Jam vero regem,

(jua objurgando, qua precando lacrymandoque persequitur Clytasmnestra, fatigat Iphigenia. —· In quo, a sententiosa

illa et forensi ratione dicendi, qua saepissime utitur No-

ster, recedens, ardore quodam et tragica dignitate ora- tionem instruit.

—

Agamemnon caussas consilii sui ^expo¬

nit, voluntatem scilicet itinumerabilis fere exercitus, fu-

rore

quodam Trojam evertendi dlvinitus misso insanien-

tis, et oracula Vaiis Deseque imperium; quo facto, ipse

mortem filise tantum non praesentem questus, scenam re- linquit. Iphigeniam deinde, fata ^sua ^coram matre et

Choro deplorantem, indueit Auetor, nee ea tarnen, ut

nobis videtur, animi commotione, quse tanto periculo

apta esset, siquidemf abulis, de Paride vulgatis, aliisque

raeditationibus, a re admodum alienis, implicetur puella.

Achilles, qui jam scenam ingreditur, narrat, ut caussam

Iphigenies ^coram Danais agere sit periclitatus, ut vero, iratis omnibus, mortem vix effugerit: se tarnen ope ali¬

quot amicorum, quos armatos secum adduxerat, virginem

esse

defensurum, aut, si hoc fieri nequeat, pro ea mori-

turum, generöse pollicetur. Tum vero fortis animi vir-

go eam, quse sequitur svetice versa, habuit Orationera»

(9)

— — —

Moderl lyssna till mitt ord,

Ty förutan grund, det ^ser jag, vredgas du mot din Gemål

Och omojlig sak att envist genomfora, blir oss svart.

Denne frem/ing, värdig dr han heder for sitt ädelmod;

Se dock till*) att du bland hären ej ett menligt rykte far,

Och han stortås djupt i ofärd, utan minsta gagn for oss.

Hur då, Moder! hvad vid _noggrann profuing mig i sinnet

kom:

Do har jag beslutat; döden vilt jag ärofullt likväl Undergå: ja fjerran från mig vare låga sinnens art!

Märk dsrpå med mig, o Moder! huru rätt jag tatar nu:

Uppå mig det stora Hellas fästar hvarje blick i dag, Uppå mig beror ju skeppens färd och Phrygers undergång, Uppå mig, att, om barbarer ofva våld mot qvinnor mer, Hellas'

söner

dock ej låta rofva Hellas' döttrar bort,

Utan hämnas Helenas Sde, den af Paris rofvades.

Sådant allt skall jag ju vinna med min dod och of ver mig

Skall det ryktet herrligt ljuda, att jag gjorde Hellas fritt.

ffa det är _ej _ens försvarligt, att jag skonar feg mitt lif;

Ty åt Hellas har du fodt mig, Moder! icke blott åt dig.

Eller skola sinom tusen män med åran i sin hand,

Sinom tusen skoldbctäckte, då vårt fosterland blef kränkt, Bragder våga mot vår ovän, våga, att for Hellas do^

ffagy en ensam qvinna, åter hämma dessa bragders lopp?

Huru kan väl sådant gillas? Hvilken ursäkt äga vi?

MStom då vårt ode! Aldrig skall mot Hellasr hela makt Denne gå i fejd och fallat endast fär en qvinnar skull:

Mera

v

är dt, än många tusen qvinnor s, är ju en mans lif.

(10)

3 Och

ο κι