LAURENTIO SIMPLICITATE

a Q. F. F. Q. S.

DISSERTATIO ACADEMICA,

DE

SIMPLICITATE

QyAM,

CONSENT. _{AMPLISS. FACULT. PHILOS.}

AD LYCFUM UPSALIENSE,

PRAESIDE

VIRO CELEBERRIMO,

MAG. LAURENTIO DAHLMAN,

Moral. & Polit. PROFESSORE Reg. et Ord.

FUBLICO EXAMINI MODESTE SUBMITTIT Stipendiarius Regius

JOHANNES FRONDELL,

V. GOTdUS.

IN AUDIT. CAROL. MAJ. D. XXV. JUNII

Anni MDCCLX.

IL A. S.

U P S A L I JE.

Välborne Herren,

Herr JOHAN GEORG

DRAKENBERG,

Samt

Välborna Frun,

Fru ANNA de la WALL, Dygd ^fom och gjort ädelmod Välborne äro Herrens de egenfkaper, och Fruns

Perfoner ' få vördade fom ålfkade. Defie

voro ock _nog mäktiga, at upvåcka min

vördnad, om jag ej varit ett mål för ^en

ftörre Eder gunft och bevågenhet. Un¬

der den korta tid, jag haft åran viftas i

Edert Förnäma Hus ^, har jag åtnju¬

tit mera godt, ån jag nu finner ord til

förklarande af min djupafte årkånfla och

tackfamhet. Kunde detta lilla arbetet,

fom jag utber mig få Eder tillägna, va¬

ra en tolk håraf, få voro min önfkan upfyld

och mitt ändamål vunnit, hvarvid jag bifo¬

gar de trognafte önfkningar och böner

för Edert beftåndiga vål, fom dageligen

yttras af

VÄLBORNE HERRENS och FRUNS

ödmjultafte tjenare

JOHAN FRONDELL.

Adniodim Reverendis atque RräclariJJi?nis VIR1S,

Dn. MAGNO

THOREN,

PASTORI in Kyrkefalla &

adjacentis Diflri&us PRAl-

POSITO GravifTimo.

Dn. Mag. JOH.

WENNERGREN,

PASTORI & PR^POSITO in Lcvcne Meritiffimo.

Dn. Mag. AN DR,

GUST* RHODIN,

PASTORI in Slöta Dignis-

fimo.

Dil. Mag. A N D ß.

HVARFNER,

PASTORI in Algustorp &

adjacentis DiftriäusPR/E-

POSITO Adcuratiflimo.

Dn, Mag. NICOL.

ÅHMAN,

PASTORI in Böne Lauda«

tiflimo,

Dn. c Mag. MAGN,

SODERBORG,

RFCTORI Schotee Ulrich hafnienfis Vigilantiflimo.

PATRONIS, PROMOTORIBUS,

fumma animi veneratione colendis.

Benevolenttee per exftiterint & Favoris documenta, Veftri in ut me omncm tanta demerendi cum fem-

mihi eximant fpem, hanc occafionem, qua venerabun-

dum animum publice tcflificari licet, fi pratermitterem,

in mcrita Vcftra longe maxima eflem fane injuriusmei-

que ipfius oblitus. Excipiatis igitur, humillimus oro, leviflimas has ingenii primitias, auas Vobis facratas vo- lui, non ut Nominibus Veftris dignas ^, fed ut pietatis

mex in Vos indicia certilftma. Cetcrum, me meamque fortunam, ut hucusquc; ita in poftcrum, vclitis habere

commendatam _rogo. Veftro Veftrorumqueperenniflo-

re nihil mihi erit optatius, nihil antiquius. Permanfarus Admodim Reverend, atque Vr<eclariJJi?noram

NOMINUM VESTRORUM

cnltor humillimus

Johan Frondeur

Herr JOHAN

FRONDELL,

Min Hogtårade K. Fader.

tt litet prof en ringa gåfva,

Min Far jag ödmjukt lämnar Er

Så godt jag kan mitt hjerta ^ger.

Ach I om jag kunde, mera låfva.

Ert väl i frodig blomma ftå.

Till mildhet Högfta Nåd hg röre.

Den Gud vi dyrke, Händigt höre,

De fuckar fom till Honom gå!

Min Hogtårade K, Faders

Ar till döden

Lydigafte Son

JOHAN FRONDELL

I. N. J.

§. I

uemadmodum praeter glorisefuae mantfe-

ftationem , alium, creatione hominis,

Intentum non habuit finem, rerum o- mnium Stator, quam totius generis com- modum & falufemj ita quoque omni formidine oppofui caref, illurn, fini

huic obtinendo fufficientes eidem conceflifie vires« A- llter namque cogitare, fan&iflimae Ejus bonicati minus

congruens > & in reliqua attributa impium eflfet. Bene- ficio itaque creationis , quamvis hominem, tot tantisque Clementiflimum Numen cumulaverit donis, ut quid fibi gratum hominique falutare fit ^, facile admodum afiequl poffet j eö tamen nec finem nec modum habuit ineffabilis Ejus rmfericordia, fed hominem, per varia fata, miferan- dosque cafus, fubfequendo ^, auxiliatrices femper ei por- rexit manus. In fteriles _porro folitudines homines non ab- legavit, fed ampliffimum omnium rerum opulentia reple-

tum, ufibusque eoruin fufficientiflimum, Ulis adfignavit

& aperuit, theatrum. Si igitur beneficiis hifce largiter

A con-

❖ ) 2 ( #

concelTis, debito mortales uterentur modo, amicifTimaque

DEf manu fe regi paterentur, vitam agerent & comrnodarn

& maxime felicem. Eandem quidem omnes agnofcunt fui

originem: eadem fabricati funt manu, iisdemque utuntur

naturse donis; in ufu tarnen eorurn valde difcrepant. Vt

non fine maxima voluptaie illos contcmplamur, qui in

virtutis ftadio, vitam ducunt jucundiffimam $ ita qucque haud minori afficimur commiferatione, eorum teterrimaro

conditionem confiderantes , qui fordidusri trahunt fpiri-

tum & vitam degunt homine indignaro. Norma unica &

optima ^, ad quam adHones fuas homo componat liberas,

elt lex, ope rationis eruta, ad cujus di&amen, vit» ra-

tionem inftituat» oportet. Cuinam vero, innumeri illi

vivendi modi, quos, non minus variare cernimus, ^quam

hominum judicia, cauflam acque originem debeanf, non

fine ratione qusritur» Non negamus, circumfiantiarum,

quoe nos ambiunt, diverfitatem, naturalem frilicet propen-

fionem, educationis rationem, alimentorum varietatern,

mores majorum, confortium cum allls& quse funt reliqua,

ad hane varietatern rnultum conferre: fs tamen adreftge

rationis trutinam, quilibet fuam vivendi rationern exami-

naret, ftatui fuo rnaxime convenientem offendere utique poflet. Ratio qutppe efi du k aique imperatrix vit£ mor t a-

tium & refirix bumani qeneris; Salluftius Cap. i. Bell. Jug.

Fateri certe necellum habemus, naturam no fl ram variis

fcatere naevis, indeque perfedlionem in ipfa imper-

feélione _gegre quaerendam efie, ^ex pecullari tamen, Sum-

mi Numinis, non folum exiftentiae noftrse ccnfervanda* , fed & fclicitatis promovendss indefefla cura, convincimur,

däri vivendi modum, qui fub certis circumfUntiis, opti.

mus fit. Hinc fponte fluit, homines obligatos e/Te, ad vi¬

tam, quantum fieri poffit> degendam, Creatori gratam,

Societati utilem & fibimet ipfis commodam & jucundanu

In omnes vcro & fmguias vivendi rationes inquirere,

nec

❖ ) ? c #

nec imbecilles noftrse fufficiunt vires, nec exiguae hae pa-

gellae copiam dicendorum ^capiunt: quamobrem, eo dun-

taxat erimus content!, (i de fimplicitate vit« paucis men-

tem noftram aperuerimus. Solito itaque Tuo favöre, C.

L.» innocuis femper favente ^conatibus, freti, mitiorem

nobis pollicemur cenfuram#

§■ IK

Ut tutiorem nobis pandamus viam, fequentia melius enodandi, pauca proelibare juvat, ex quibus vocabula in ipfo frontifpicio diflertationis occurrentia, lucem quoque foenerentur. Pro diverfa fua parte conftitutiva , anima

fcilicet & _corpore, aiia atque aiia homo gaudere dicitur

vita, vegetativa nempe, fenfitiva & rational!. Unio illa

ar&iffima. animam inter & corpus , cujus ope, mutuas

fuas exfequuntur fun&iones, coniiituit illud, quod vita

hominis fenfu dicitur phyfico: fenfu veromorali» illi quo¬

que vita tribuitur, ^quatenus non tantum facultate poilet,

llbere femet per motiva determinandi , ad agendum id, quod honum, fugiendum vero, quod maium (it» (ed cer- tis etjam tenetur obiigationibus, juribusque his refponden-

tibus gaudet, adhibendi media felicitati obtinendae aptifli-

ina, qute pro hominum diverfa conditione mirifice vari¬

ant. Modus vero ille, quo h«c, in ufus fuos vertit ho¬

mo, ejus ratio vivendi audit. Si ergo indolemnon tantum rei, led etiam experientiam confuluerimus, nullo negotio animadverternus, alios viventium magis, alios minus, ff-

bi perfpe&am habere aptitudmem mediorum» ad vit« fe-

licitatem, tendentium. Idcirco ^, qui majori hoc In pun*

dlo ignorantia & incuria laborat, (impiiciorcm iniiffe vi¬

ta ratlonem dicitur.

§. in.

Ytr fimplicitatem itaque vita, ejusmodi inteUigimus

ratiomm vivendi, in qua hornines? rebus, maxima parte, pure naturalibus3 content i, tieceß'ariorum tantum > vita (li¬

fo. ² (len*

❖ ) 4 ( ❖

ß ent and & t corporis quo confervandigratia, cura tanguntur,

Alium de hoc vitae genere, nobis formare non poffumns

conceptum, quam, quem ex confideratiorie generali ho-

minum in ftatu naturali, & hiftorise iontihus haurire licet.

Ut enim in hoc ftatu originarloj nihil fuppetere ponimus praeter res pure naturales, ita omnium deUciarum & orna- tuumferccenfenturignari: neque ulliusrei, praeter eas, qui-

bus vitae neceffitatibus fubveniunt, peculiari defiderio fe-

runtur. Cibum heic & _potum famis expellendae tantum cauffa quserunt, veftibus ad nudacorpora tegenda utuntur,

& ut nimias tempeftatum injurias evitent, in antra 6c fpe-

luncas fefe recipiunt. Haec tamen omnia benigna mäter,

natura, ex beneficiis Summ i ejus Audloris fuppeditavit.

Quse vero illa Sponte fjc offert, res dicuntur pure natu¬

rales, quibus homines ab initio, fuere contenti. Ut a li¬

tern certum ftatuamus durationis vitoe hujus terminum, refpe&u totius generis humani, non eff, quod quis a no-

bis exigat: fufficiat indicaffe, ftatum hunc tamdiu viguis-

fe, quam diu res pure naturales, viventiuin ufibus fuffe-

cerint, neque defiderium eorum, ultra res maxime neces-

farias, creverit. Multa mala ^, lites, difcordias plurimaque

vitia tunc abfuiffe, non fine ratione adferimus: undefum-

mis, aurea haec cetas, laudibus, in veterum ScriptorUm

monumentis extollitur. De qua Macroblus c. II. adSomn.

Scip. ita: Primum int er bomines malt nefcia > Pf adhuc ^a-

fiutie inexperta fnnplicitas. Praeterea, Vetußißim morta-

lium, inquit Tacitus, null a adhuc mala libidine ^, fine

probroy fcelere, eoque ßne poena mit coercitionibus ^age-

hant. Ovid. L, I: Metam.

Aurea prima fat ^a eß &tas, qu£ vindice nullo

Sponte jua> ßne lege,

fidem reBumque c olebat,.

§. IV.

Sequens vero aefas , in hac hmplicitafe diu permane-

re non potuit, led variis artibus & inventis, illi opus fu-

it,

# ) 5 ( #

It, quibus ^ea expIerS poflet, ^qua:, indlesauéto homi-

num genere ^, natura fponte ufibus eorum fubminiftrare

non potuit. Cumque homo natura in id feratur, quodiN

lum magis magisque felicem reddat, de commodiori vi¬

ta eaque cum jucunditate agenda, fomno firoplicioris

vit« deterfo , cogitare ccepit. Qu« licet ita fe ha-

beant _, nihilo tamen fccius, prifcis non tantum fed no- ftris etiam temporibus, populos invcniri, comperimus, qui, aut inCommoda, quibus focietates majores laborant,

metuentes, aut alias ob cauflas, Jautiorem vivendi ratio-

nem non ambientes, ejus Ioco vaftas folitudines, vitse hujus exercend« cauOa, elegerunf. Veritatis hujus ftabi-

iiendae argumenta, firmiora ^non videntur alla9 quam qua

de Scythis refert Juftinus Libr. II. cap. 2. Hominibus,

inquit, inter fe nulli fines ^, neque enim agrum exer-*c

cent, nec domus illis ulla ^, autte&um, aut fedes eft,"

armenta &; pecora femper pafcentibus ^, & per ihcul-"

tas folitudines , errare foiitis. Uxores liberosque fecum"

in plauftris vehunt, quibus coriis> imbrium hyemisque"

caufTa teélis, pro domibus ^utuntur. Juftitia gentis inge-"

niis culta non legibus. ^{- -} Aurum & argentum non per-"

inde ac reliqui mortales appetunt» Ladle&meile vefcun-"

tur. Lan« iis ufus ac veftium ignotus: & quamquatn"

continuis frigoribus urantur, pellibus tamen ferinis aut"

murinis utuntur." Huicnon dirfimilemhodie vitam degunt plurimse nationes barbarce, ^quas Africam Afiamque inco- lunt, fed qvam omnia, nimis longum foret perfequi,

pauca tantum narrarc, e re duxlmus, de extrem« borea-

iis _plag« incolis, Lapponibus noftris, qui Scytharum ^ve-

fligia quam proxime premere videntur. In valtiflimis ^e-

nim fylvis, & inter altiflimos montes huc atque illuc

vagantes, certam nec federn,nec domum habent ullamj fed

peregrinantium more domicilium, («pifFime mutant, a-

liud de novo exftruentes. Muitis tamen onerofisque fu-

A 1 peile-

* ) 6 ( *

pelledlilibus, In mufandis fedibus, minime gravantur, fa-

cili enirn negotio omnia fua fecum porfant. Ex agricul-

tura & fimilibus laboribus, alibi parfim obviis, fubhdia vl-

tse non quserunt,cum quicquid iliis, pro fjropüciftlma viven¬

di ratione , neceftlim fet« fi aut v i dum aut cultum fpe-

<ftes, armenfa eorum, quae Rhenones dicunf, fuppeditent.

Venatione prasterea,aucupio& pifcatu vivunt&obledantur.

Summodeinde dele<ftamento, vltaipfis eft otiofa, tamdiu

fe fefices'exiftimantes, quam diu,libertatis naturalis non fecerint jaéluram, re ipfa maxirnis licet premantur calami- iatibus,ftatusilliusindivulfis comitibus, Piurade hac re vi-

deri poiTunt in defcriptione Lapponias Högftröiniana. In

quibusdam cum hac vitas (implicitate, Eremitarum feu A-

nachoretarum vivendi rationem convenifle novimus, qul

ut turbas vitce Civilis evitarent, in loca fe receperuntde- ferta, ubi in fpeluncis deiitefcentes, vitam parco admo-

durn viäu & afpero amiélu transegerunt. Plura vero

vitas hujus exempia recenfere, impetrata nonpermittitbre-

vitas, (ufficit, ex dhftis fatis intelligi, cjusmodi dari vitam, cujus definitionem dedimus*

Scbol. Omnimode abfolutaro, quando de hifce popu- lis loquimur, non intelligimus fimplicitatem, féd tantum refpeäivam, Icilicet, ratione aliorum vivendi generum, quatenus inter illa ^, inferiorem quendam obtinet gradum

'(§.11.). Prseterea , fi indolem vocis rimari velimus,

fimplex apud Grammatlcos fignificat id, quod fine plids

eft, indeque fa&um, ut Audores Claffici fimplicitatem

opponant aftutias>atque per hominem fimplicem denotent

eum, qui apertoeft pe&ore. Quidam Philofophorumhoc

vocabulo utuntur, ad exprimendum id quod orrmls com-

poiitionls expers eft. Philofophias autem Pra<fticas Dolo¬

res hane vocem, eoin fenfu, quem nuper indigitavimus

fuis adhibent ufibus.

Csrolh SimplicifEma haec vivendi ratio, aliquaex par¬

te

❖ ) 7 ( #

fe congruit cum vita brutorum animantium: illa ii* ve-

fcuntur, _{qus terra} fponte fert, & rerum prscipue ad vi-

tam fuftentandam pertinentium > tanguntur cura. In-

ftindtu ad Iikc _naturs, omni* fua exfequuntur fa<fta, in¬

trä lirnites primorum naturs fe continendo.

$♦ V.

hi fimplicitate xit£ ^, paucis indi (rent howines, (f

pröpter communionem, beHa nen multum metuenåa fnnt•

Unicuique homini natura inditum effe, defideriurn & ni-

fum illis potiundi rebus, quibus carere nequit, vel ex cu¬

jus pofteflione, aliquam fibi addi felicitatern, exiftimat,

neminem fugit. Hujus autem defiderii indoles talls eft,

ut varios admittat gradus, pro ratione conditionis & fla¬

tus cujuslibet. Qui igitur ampllori rerum gaudet ufu &

cognitione, multa quoque defiderer, necefte eft, qui ve»

ro pauca novit, rniaori ftagrat habendi cupiditate. Un*

de Horatius Libr. ill* od. XVI.

- - •

Multa petentibus

Defwit multa, b ene eft ^y cui DEus obtulit

Par ca quod fa tis eft manu.

Homines itaque in toplieitate viventes, cum occafionem

non habeant,defideriafua ultra vltae neceftitates extendendf,

hs autem perpaues fint, In hoc etiam ftatu illis paucis

admodum _opus eft»

Quod ad alterum propofitlonis noftrs momentum ad*

tinet, ex nuper di<ftls multum illud fceneratur Iucis. O-

mnis jufta beiligerandi caufTa ex lsfione jurium noftrorum

provenit, res autem quse in hoc ftatu in communione

manent, ita funt comparatae, ut eodem modo pertineant

ad unum afque ad alterum, ideoque nulla facile oriri pot- eft difceptatio de meo& tuo. Si orsterea terra, fme in-

terveniente aliqua opera, fubminiftret, quibus opus fit,

nulla fubeft ratio, cur unus alterum in jure fuo fruendl

rebus omnium ufui fufficientibus ^» impediat. Porro, ubi

❖ ) B C #

ufus non requirit, cui bono eflet plura habendi & cor- radendi conatus? Hinc Juftinus Scythas laudans > quod

allena non concupifcant, rationem hane addit : quippe

„ibidem dlvitiarum cupido ubi &ufus.Atque utinam ^, In¬

dult, reliquis mortalibus, firnilis moderatio & abltinen-

,,tia alieni föret: profedonon tantum bellorum per omnia

„fecula, terrls omnibus continuaretur; neque plus homi»

,,num, ferrum & arma, quam naturalis fatorum conditio

„raperet." In fimpÜcitate itaque vit®, propter commUni¬

onen) quandam, bella non multum lunt metuenda.

Schal, De univerfali omnium rerum communione, nobis heic fermo nonelt, fed tantum nonnullorum, qu®

promifeue fmgulorum inferviunt ufibus, proprietatisque

vix funt _capaces: utvalt® Scytharum folitudines, Lap-

ponum Regiones montof® ^, innumeri pifcofi lacus &c.

CorolL Hinc _quoque patet» qu® vitam commodam

& jueundam reddant, vix in hoc ßatu qu®ri. Commo-

ditas enim vit® in eo confiftit, ut fine peculiari moleltia,

qu® nobis agenda fint, perficere queamus, fed in fim-

plicitate vit® * contenti funt homines rebus, plerumque

pure naturalibus & mäxime neceffariis, unde qu® com-

mpditati inferviunt, qu® fenfibus obledationem creant, 6t

Innocuam pariunt voluptatem , hic parum aut nihil cu-

rant: quoruin in nurnerum haue! immerito referuntur va-

Yia dborum genera , potus artihckles, corporis ornamen-

ta, fplendid® artificiorurn Itrudur® &c.

§. VI.

In fmplicitate vit<2, feientiß artes parum exeolun-

'tur. Homines in fua fimplicitate vi ventes, nulla fere a- Iia curant > quam qu® ad vifae necefiitates fuble-

vandas faeiant, quibus in hoc ftatu cum natura ipfa fub-

venire lupponatur, nihil adelt, qued ipfos ad res artifi-

ciales multa indultria parandas, compellat. Amicifiimo

porro vineulo, artes & feientias plurimas jundas elTe ob-

❖ )9( X

fervamus, ut fioe iHfs, his vix eilet locus, & contra:

quando itaque homines commod» vitas cura parum ducun-

tur, artium _quoque & fcientiarum defiderio vix flagrant,

cum illa fit, qu» ingenium excltet, judiciamque acuat, ad ea invenienda, quibus maxim» vit» moleftise arceri

poffint. Comprobant haec, quse de Scythis $.lV.e Juftino

allata funt, _{item qua} de Lapponibus, haud dubia fide nar- rantur, qulppe qui prsecipuas vit« commoditates ignoran-

tes» eulturam tam artium _quam fcientiarum negligunt,

§. VII.

Tn fimplititate vita, vir tut es proprie Cic difta rar i o*

res funt. Ingenue fateor, hane thefln primo intuitu ^para<-

doxam fatii viderl > quum teilimonia fcriptorum de iilis gentibus ^, quas inter fimplicis vit» cultores retulimus,

contrarium probare videantur. Juftinus de Scythis loc- citrefertt continentiam illis naorurn juftitiam edidiife, at-c*

åue fcrina, naturam prseceptisque iisdedifie, Philofophorum quod Grseci longa confequl fapientium nequive-« do-

runt, eultosque mores, incult« barbari« collationefupe-"

rari &c.u Slmilia de Lapponibus relata legimus. Atta«

men vera virtutis notione adhibita, res forte in aprico po- fita erit. Virtutis nomine, hominibus nihil efle familia»

rius, conftat, diftin&a ^tarnen ejus notio non omnibus obvia, quetnadmodum ejus exercitium perdifficile valde

eft & rarum: quo fit, ut virtutis laude fsepius ornatum in- veniamus, quod a virtutis tramite quam longiflime diftat;

contra autem, tanquam Vitium faspius traducatur ^, quod

interiori gaudet bonitate. Vir tus, quse conftans eft homi¬

nis voluntas reéte faciendi, pro varietate obje<ftorum va- ria fortitur nomina. Si officiis, DEO debitis, quis reéle fungatur, pietatis nomine infignitur. Quando erga alios

officia rite obfervamus, dicimur jufti, Erga fe ipfum de- nique quaefibi incumbunt, qui obfervat, temperans audit.

Heec omnia licet diverfiflima, ab homine tamen virtutis

B amaa

❖ ) 10 c #

amante, data occafione, ut effe&a dentur necefTe eft 5 quam-

obrem Cicero, ßunam^ inquit, virtutem confejjus fis, te

tion habere ^, nullam ^, nccejje fit, ^te habit urum* TufcuU Quaeft, L. II. De virtute ergo in genere valet, quod con-

ftans animi propofitum feu habitus fit agendi fecundum

legem. Hic habitus, ^{cum non} nifi crebral& iterata exer-

citatione comparetur, una alterave aélio, ad legis normam temperata, virtute confpicuum quempiam non reddit, fed

penes talem requiritur promtitudo facillima ^, omnes fuas

a&iones, Immo, inclinationes ad praefcrlptum legis tempe- randi. Advirtu um itaque exercitjum requiritur,ut earum

naturam, adionum honeftatem & turpitudinem, atque le¬

gis prsecepta intime perfpe&a habeant homines. Io fimpli-

citate autem vit®, quum parum aut nihil animse cura ge-

ratur, quicquid agunt homines, duélu praecipue primorum

natur® fit, quge quoniam cum Jure Natur® confentiunr,

aliqua qu® Juris Natursefunt faciunt,non tarnenIdeo, quia

cum prceceptis ejus confpirant, nec eo intuitu plerumque,

ut obligationi (u® naturali fatisfaciant ^* de hoc enim pa¬

rum cogitant: hinc fatis conftat, a vit® fimplicitate, vir-

tutes proprie fic di&as, & cum Ulis ipfam (sepius exulare

felicitatem» Unde quo Sententla Dmi Kouffeau, haben-

da fit, patet, cum interfata, rebus humanis maxime exi-

tiofa referat, quod homines, primo & naturali ftatu reli¬

gio , de vita bene morata, commoda & jucunda cogi-

tare, ftudia fcientiarum artiumque excoIere,& defideria

fua extra limltes primorum natur® extendere, cceperint.

Vid. in hane rem ulterius, DiiT. An ftudia litterarutn con- tulerint ad emendatlonem morum? habitam Upfali®

MDCCLIVJTub Pr®fid»Nob» ConöLCancel.Reg, Joh. Ih*e.

§. VIII.

In fimpHcis vrt£ftatu, hminibus permanenäum non efi.

Ad gloriam Divinam illuftrandam, atque propriam promo-

vendam felicitatem, hominem non folum conditum, fed

Iis

/

* )H( #

lis'etiäm inftru&um eile dotlbus, ut indles in hifce _qur- rendis, felici fuccefTu _{progrcdi queat} §. I. leviter adftruxi-

mus. Hinc, fi ad ea adtenderimus," _{quibusi vita}

abfolvitur fimpiex, oppido patet, homines in illo fta-

tu> horum fintum vix compotes fieri, ^{cum ea} _negligant,

quse ad excolendas tam corporis quam animi vires faci-

ant; adeoque loco hujus meliorem ipfis ftatum eligendum effe. Verum _{enim vero,} natura licet noftra itafit _compa- rata, ut ex fingulari Summi Numinis beneficio, fuam quse-

rathomofelicitatem, ^non tamcnfine horrore comperimus*

negle&um fui ipfius non paucis gentibus, magis efle fami¬

liärem, & occafionem fe perficiendi ^a plurimis feponij quamobrem, qui majori lumine coliuftrati fünf, in id Sncumbant, oportet, ut tales in meliorem reducanxur viam. In Rebuspublicis Igitur bcne inflitutis, imperium ad- mini/lrantcs, ^omnem navarunt operam, ut fubditos, fim- plicioris vitse cultores, a ferina quafi illa & barbara vi¬

vendi ratione reducerent. Exempla nobis fubminiftrat o- mnis fere sevi hiftoria: fic monumenta Hiftoria; noftrac traclunt, Reges G. M. qui Svecana tenuerunt fce- ptra, omnes in id intendifie nervös, ut ad vitam ^mores-

åue ^ara, emendandos, tales perducerentj nec non quod fidera recentlori hoc Chriftianam aevo, acceptari- infi- gnis cura Regum noftrorum, circa mores Lapponum emen¬

dandos, fatis loquitur, ipud quos, templa jam exftru&a,

fcholas ordinatas/ Do&oresque publicis impenfis fuften-

tatos 9 non fine fumma animi voluptate confpicere licet,

Sua nec laude defraudandus eft Imperator Rufii« Fetrus I. qui in clvlum fuorum repurgaüdis moribus & inculta

vita emendanda, haud vulgarem impendebat ^curam.

§. IX.

Sunt hsec levifiima Illa & perpauca,qu« circa noblliffimuro

hocce longeque difficillimum argumentum^rudis rnea adfer-

re valuit Minerva, Coronidls tantum loco $ddam, quod

B a ficuc

# : ) is ( #

fictif nulfaunquam reperiatur gens, qute fuis non gaude-

at perfeftionlbus, fuisque laborel defe&ibusj ita in hoc

mund _o, nulla obtinet vitat perfeäio. Hinc, devotiflima

mente, Summi Numinis vcneramur bonitatem ^, qui nul-

iis infirmitatibus prefTam, fed omnibus numeris abfolutam

nobis poft mortem reiervavit vitam, ubi perfc&e

Ejus celebrabitur Gloria.

MONSIEUR. '

Il feroit ^Votre trit merite, inutile pendant de faire le que par panegirique de Votre V«tre bei ourrage erudition & Vous allés en de

donner dej preuves evidentes} mais Vous permettrés pourtant,Monfieur,

que devoués comme nous Vous fommes, par le foin que Vous avés

eu de nos études & de notre education, depuis que Vous étes chargé

de notre conduite, nous ne pouvons qu'étre fenfibles aux acclamations

& aux louange» generale*, que dans peu Vou» allés ^Vous acquerir. Nous

Vous enfelicitons detout notre coeur, & nous addreflons des voeuxfince-

res au Tout PuilTant, qu'il Vous faffe jouir des doux fruits des tra-

veaux de Votre jeunefle} qu'il Vou» combie de toutes fortes de profpe- rité; & qu'il Vous rende la vieillefle fi agreable, que Vous pouvés le

defirer. Voila , Monfieur, les fouhaits finceres de ceux ^, qui doivent

a Votre folide information, tout ce, qu'il y a de noble & de vertueux

dans leur fentiment3, & qui n'afpirent, qu'au plaifir de Vous faire voir

avec quelle reconnoiflance ils feront toujouvs MONSIEUR

Votre trés-humbles & tres affe&ion-

nes ferviteuri

ADAM & CHARLES DRÄKENBERG»

dominctävctori 7 ~

LI ^{) ia Mens,-} falus olim vitac ratio, Pyladem confimilisque jungebat Orefli, labor. ^<

Tu Pylades, FRONDELL, ego fim jungendus Oreftes;

Sic mihi, quae cupiam, fata fuifte putem.

Se tua quo vcrtunt, mea Te quoque vota fequcntur.

Communis Tccum fpes mihi fortis erit.

Sis, ^voveo, felix; optes Tu quidquid, & opto.

Non fuerit noftra certior ulla fides.

JOHAN OTTER.