D. D.
DISSERTATIO HISTORICA,
De
ALMAR STAK,
UL'LANDLE OLIM MUNITISSIMA
AR C Ε,.·,
Q_UAM,
Confent, sfmpli)]. Facult. Philofoph.
In Illuftri Acaiemia Cpfalienß, Sub PR/ESIDIO ,
AMPLISSIMI atque CELERElUUMl VIIU,
Mag. OLAVI CELSIL
Hiftoriar. PROFESS. Reg. & Ordinarii
Nec non Reg. Scient. Acad. Stockh. Mernbri,
PubIico ex amini modefle dcfert
STIPENDIARIUS EKENDAHLIAMUS
OLAVUS ER. BERG,
UPLA ΕDUS.
,In Audit. Carol, Maja dieAK Decemb,
Anni Μ D C C L.
Horis ante meridiem folitis.
υ Ρ S A L I M.
VLRO Maxime Reverendo Amplisfimv,
■ ' DOMINO MAG'ST R O
S. S. Thcol. PROFESSÖRi Cclcbcrri-
mo, utriusque Confifiorii ADSESSORl GraviiTN
mo, in Wakfala PASTORI, & adjacen-tisDiihi·
£tus PRiEPOSITO lange meritiifimo.
PATRON O Pmfenßsfimo¥
POlIetCongruanunc utfnampromeritis-,TibiMagne Patrone, Tufe.munera ferre TbaΓιa
Debuit haec, niemori quem fervo mente, favoreiB
Maeoniis Vefhmn concelebrare modis.
Dignas at hudes Tua qua5benefa&a mereritur,
Dicere conanci fiilula rauca negat»
Interea mitis devoti ligna clientis
Refpice , Matenas, iupplice voce precor*
O vigeas! canosque diu Tibi feta juventus
Örnet, & statem roboret illa Tuarn.
Sic merito Salici plaudent Heliconis alunaniy
Nec poterit votum pTeniqs eile meum.
Maximt Reverendi GT
ΝOMINIS TUI -
cultor humittimus OLAVUS ER. BERG.
a MONSIEUR
OLA VE ARENIUS,
PEINTRE de la Cour,
Mon Trés Cher Öncle.
pn rapellant a rnon fouvenir non feule-
ment Ja pröximité du iang, qui me lie
a Vous; mais auili les prcuvcs convaicantes
des bontés, & des faveurs, dont Vous ma·
vez comblc: Je regarde ces motifs plus que
iuffiant pour me faire rechercher les occa-
fions de Vous en temoigner ma gratitude$
Ainii Monheur mon tres Cher Öncle per-
iricttezqueje prenne la liberté,de Vous de-
dier mes premiers eilais academiques, com-
meune marque intaillibledcs ientimens que
je Vous conierve$ 11 eil vrai que je Vous
offre un prelent de peu devaleur;mais Votre
bicnveillance accoutumée , maflure, que Vous le regarderezdun oeil favorable, ve-
nantprincipalcment de la part d'un neveu *
qui Vous eft tout devoue, & qui ne ccilera
d'adrcflerdes voeuxauCielpourVotre con- iervation, Votrebonheur, & Votre proipe·
rité. Je iuis avec un profond relpe£t Adonfieur Adon cIrés Qher Onclc
Votretrés humble &trésobeiffantferviteur OLA VE BERG,
CONSPECTUS DISSERTATIONIS.
§. I. Aveis tangit ετυμολογιών·
§. Ιϊ. Ύοπογροίφίχν ejus fißit.
III» Antiquitätem ejus indagare eonatur.
IV. Everfam ab Eßhonibus iilatn, ßmul neca-
tum ArcbiEpifcopum JOHANNEM docet.
φ. V. ExßruBie iterum, a Rege vero ERICO RÖ¬
MERANO incendio delet*e aveis fata refert.
ξ. VI. Reftaurari cozptam ab ArcbiEpifcopo NICO'-·
LAO RAG VALDI oßendit.
VII. Confummatam Jub ArcbiEpifcopo JOANNE'
OXENSTIERNA indicat:
§. VIII. Memorabilia ejus, TORDONE, <?/<///<? <7^-
COBO ULRHONIS ArchiEpifcopis leviter de-
IX. Vaflationem ejus nltimam tempore GUSTA-
VI TROLLE exponit.
$. Χ. Λ*/ usqite tempora dirutam jaeuiffe eami
memorat·.
linde traxerit.
L N. £
fi ι
Eleberrimie olim Arcis AL·
MAR STÅK natales, fitum,
incrementa , fata denique
varia quum animum indu-
ximus pro modulo ingenii
brevi diiiertatione explicare,,
non abs re fuerit, nomcn
ante cetera inquirere. Nobiiiffrmus PALMSKIÖLDIUSy Almar Stak, dment Stak fuif-
le dictum teflatur, quod etjam adfirmat MAT¬
THIAS MARTINI a) dum everfam ab E'fthoni-
bus Sigjtunam,, occiiumiuie ArchiEpifcopum JO- HANNEM, hiice verfibus commemorat
Sigtoniß muros vaftavit fUnditus E/lbo·
Hoc avo, UffalitC Prgful tmncatur in illo
Cut. nomen quondam fuit Almenftecbius ngro.
Quum igitur Almer, Almar, & ut olim loqueban·
tur Almarna^ idem iignificare potuit atque Almen
$c AlmaUy Stack vero veteris lingual idiomate deno-
tavit;
β) Vidi PamafT. Regum Svecise,
ITOIΓ
; I
I
II
if
■
G ) O {
tavlt pratereuntem fliiviura, aut anguftius fretum .l·), a vero parum abludere videtur, arci Almar
Stäk id nomen impoficum fuifle, propterca quod publica perfretum via, cui adjaeebat ipfa arx Sig-
tunam & Upfalism, prjncipes olim patriae urbes, petentibus navibus patuerit. Neque tarnen mino-
ri jure Almar ab antiquis vocabulis mar mer, quod
scquor locaque maritima fignificavit St al , ali,
vel ala quod, praeeunte iterum PALMSKI0LDIO
c), idem veteribus fuit atque aqua, derivari pot- crit. Si enim vera haec oj'igo fuerit, Almar locum
ab unda copiofum indicabit, rationemque nominis
quo apellabatur arx noftra > adfitum ejus maxime
aceommodatam fuppeditabit. Nifiparticuke Allheic
lociintenfivam (enfumqueaugentem vim,qualem in eompofitis frequentius aftumit,potiustribuasd). Al¬
teraautem voxStåk cuiadfinisinlinguaAnglicavide¬
tur
b) Confer analeft. PALMSKI0LD. de Uplandi'a,
quie ita habent: Staket berättas bafva detta namnet af den ander flera bron , tber farten är till Upfala, lapande ftromen, fim kallas Stäke, ecb den nedanftre flora backen pä andra fidan llpanåe flrbmen , kallad
Ulla Stäke , varandes och detta namnet Stäke meren¬
dels hår i Sverige brukeligit, pä de ftäüen deråflfä-
dana flromar framfbpa, jäfom till exempel pä andra
fidan om Stockhülm, den vägen ät dalcrbn, hvdreß
den i Bagge fiärden löpandeflrbmenjämvälkallas Stä¬
ke9 ochgärden dervid Baggar Stäk.
t) Conful. eum occupatum in interpretatione no*
minis Parcecise Almunge.
d) Wacht. GlofL p. 34,·
<S33> ) © ( <&Λ3 ?
-
4- glji- , ν ·'- ' SR; ^ I
tur^cÅ^^ejusdemfignificationis,in aliisetjam,intra
patriae fines, locorum nominibus frequentereftadhi-
bica. Sic vetuftate jam collapfa arxStegeborg, inOilro- gothia, ad iinum maris Balthiei, Slättbackendi&um,
baud proeul ab nrbe Suderkopiä fita, Stakeborg di-
cebatur veteribus /). Stegeholm Smålandorum,
juxta ar&um illud fretum, quo cum mari Balthico iungicur finus Gammelbycniis exftru£tum 5 Staka-
hdm nomihant ancfqui fcriptores g). In parcecia Wermdo, ad fäcellum /L fpe&antium oculrs ic fiftit Baggar h) vel HerreStåk, cui ut diftrngueretur ab
Almar Stak noftro, quod StäkeSeptentrionale vo~
cabacur, nomen impofitum eft Stäke meridtonalis /').
Ab hoc quoque non procul abdt alrus locus, Ale
Stäk di&us k). Ne autem cum hrs aiiisque, ob
nominis limilitudinem confundatur nofirum Almar Stäk faciet τοπογραφία, quam mox delineabimus.
<<. IL
Eil in Provincia Uplandbe, Territörio ßro /?},
& Parcecia Nås, aqyis Meleri circumdata infula r
qux é) Gloffar. SPEGEL, pag, 48t.
f) RHYZEL. SveögotH. munit- pag. 170.
g) Loc. citat. pag. 174,
h) Baggar Suik, inquit PALMSKIÖLDIUS,
cch Baggarefiard hafva bägge fitt namn af en Sven/k
Adelsman JACOB BAGGE, fem var inkommen hur i Sverige ifrän Korige.
i) Vid. TUNELD Geograph. Svecu pag. 51.
k) RHYZEL. iib. citat. pag. 6.
a) Territorium hocce decem ohm celebre fuie parceciis, ut mquit PraeclariiT. Mag. SERENIUS indif- iertat, (te Uplandia part. II, pag. 27, nunc vero quatuor
δ <s*2> ) ο( <saa>
iquse tribiis milliaribus diilat Stockholm«, qijftque
clr- tanfum retinet > vHelicet Veßra Bro, JLoffa , Veßra Ryd., & Nås, a quarum prima totum nominatum eile
territorium aperte eonftat. Unde vero illa ita fit di&a
ex DIKMANNO Nobiliff. PALMSKI0LDIUS in mo¬
nument. Upland. fequentibus verbis adfert : Bro (ocbti eljeft veßra Bro kallad i Upland, uti Bro bårad, bar fit namn äf den βorajordhögenJom år der ännu / dag
vid kyrkan, der AJur ligger begrafven. De byar, fom afvårafhrfäder klifvit kallade Bro, Broby, haΙ¬
να intet det namnet derfore at de kunna vara belägna
vid någon å, derbfverfins en träbro, utan at dervid el¬
ler t nejden åro flora begrafnings hbgar. Detfinner
man af denna ert% fåfom ock af byen Broby vid Ny- quarns å , dereß byen ligger långt ifrån landsvågs·
brcen, men på des åkergiårdefinnes tvenne βorajord- bogar, åfven vid Broby i Borje foebn, famt Bro i Tå- byfocbn. Vid ingången af Bro kyrkas vapnbus på bo-
gra (ulan i muren, finnes en Runflen med deβa ord.
Gialug Huhngis tutir,fußtr Sugmdar aiik daira Gaus,
aun iitgeara bru thefi, auk raijaflain dina cjtir Α¬
βια* bunta fin, fun Hnkunar farIs, far var Wikinga vaurdur mid Gaeti; Gudjalpi anfauant uk faln. Hö¬
gen fom på denna βen kallas Bro ligger flraxt vid kyr¬
kan, ocb år troligt atβenen fordom varit opreßcr up-
yå, eller flraxt vid fielfva hbgen, menJedermera då vapnbufet bygdes, fatter uti muren , efter fom på de¬
nen ockfå βακ at Gialug Huhngis dotter, Håkanffarls fons A/urs fru, låtit gibra bogen , ocb uprefa βen ef-
terfin Herre och man, med orden Bro geara (Brogib-
ra) forflås hela jordbogen ocb fårdeles underbygningen-
) O i f
eirciter Upfiiia , Sc latitudine quarcarn milliarls partcm, dimldiam eirciter longicudine éxaequac*
Hane duo fretaa condnente dirimunt, q u or um idf quod ab ortu litora ejus alluit, amplius eil:., Sc
tranfitum praebet maritimo innere Stockholmiam
inter & Upfaliam proiiciicentibus., terreftri vero
Stockholmia in Weftmanniarti abituiis, ftiperje&o
pontone , viam facit. Åtque ab hac infufe parte
¥eftigia arcis noifrac hodienum vtfuncur, hand lx~
Ca quidem, at certa tarnen priitini, quo eminuit,
decoris indicia. Altcrum, quod occidentem fpe-
£lat, anguftiflinaumcil:,adeo ut vel breWori ftruSto
ponte tranfeatur, 8crefpe&u majoris, liäa Stäken
Sc Bak-ßaket vulgo appelletur, ut quoque Ryjp Staket, cujus denominationis rationem infra dabi-
mus. His dimidbus cin&a infula* ipfius naturas beneficio, ils rebus abundat omnibus, qux ab an- colis non ad vi£fum iblum & ami&um, ied ad de»
le&ationcm quoque requiri poilint Neque enirra
ager heic frugum ferax, neque viridia pratorurrs defid^rantur arqnora, 8c ίϊ venando cuipiam incir- cumjacente faku fe exerecre, aut ptices hämo ca-
B per«
Bro focbn år ftrdenfltutt fa mycket fom håg focbn*
Quoniam vero ab illo tempore, quo lapis ille primutn
ereétus fuit , aquas maris Balthici magis magisque di-
imnutas effe conftat, adeo ut pontes quidem olim effe potueri-nt, ubi nulla eorum hodie veftigia cernujitur, tali cuidam a Julia forte iamemoriam Albris aediflcato,
nomen quoque frum Parcecia Bro debere poteft, pra>
fertim cum aedificafio pontium antiquifus maximi fuerit
«ftimata, ut videre licetin Ad. Lit. Upl. Vol.11.ρ. ι γ ι.
10 K&& ) o (
pefC volupé jruerit, titrinsqiie héicTei öptimäfii öl- caiionem habiturus efb. PnCtereo baud injucundoS
fremitus murtnurafttis uiidas, fiaviurh no&e ferd
diccjue ptocreiincium pulcrä fpe&acula, variorum öicinum* quos intCf lüfeinia quoque k), cantus
ivaviiTlmds , & Cetefa, quibus mediocris ad dele- ftationem inefle Vis huic forte ίοii videbitur, qul
tiuribus ea oculisqué numquam pdrceperif. Nam-.
que pratdia potius memoranda funt, quäé infularrt
tiofträrri veluti circumfepiunt, cjusque ämcenitatem baud parmn augént. Inter hasc taa&frne hoipitum
in fe oculos convertunt Siåks oård, in ipfa iηfala Stakend fitufti, eidemqtie iolo cöntörrninum, irl q.uo arcis Alma? Sråk olim fundamenta iaÖä funt ,
quod etiam cum tota irifulanünc temporis de dpu- lentia teilatur pöfiedöris JltiirfrifJimi & Generofis·*
fimi Comitis Domini PONTI DE LA G AKDIE 5 Ekharhmctf", Affétik, & LinnåVsnas , qυ as in Parce-
da Nås, Oranbäminar & (j-nås qu£ in Ryd, Kall·
hålldeniquC & Girvåln,quae in comparenc*
Neqde verö recentiöribus demüm temporibus im dolisrepleri infulam ccepiife, duö illa monuments Oroflicafatis indicant ? quorum alterum* ad viam Eegfånl , iii fncdlo fere ininlas poilturft) änguid
Uno fra&ufri, bås tantum leäoribus runas frftit, a
Max. Rev. D. U & Archipr. OLAVO CELSIÖ
A. 17aS- adcurätiflime delineatas i
b) Hoc avium genus$ ut borto arcis Svarffioen*
(is irhmittcretur, curaiTe fertur Regina GloriofifT. me*
irior» CHRISTINA, ex eo autem in vicinas Mtleri infulas poftquam evolavit# has quoque fuo concentu
fecit amcenaa
) q ( π
inn - ut - nm - ivhi - mv~ r · *
IFilA'FiUF-BWPWV^ iilr Ιί - - r
Jjuli lit flain hkua auk dair /
Aftir Krok brodur Jen al -
Alterum v er o in petra, ad Ulla Staket fcul*
ptnm, co magis notatu dignum eil, quod expcdi.
tiones (aeras Hierofolymam verfus, a Ståkenjfibus fufceptas, abunde doceat. Infcriptio refercnte Ce- Icb. VERELIO in nods ad hiftoriam Hervorse,
hxc eft:
uvi&hi - iiRpf/k - titidb · πt - Mm-
RnHrK-iii-iiF -nur
-*ηι·uir-mitfc-,
FIRI r NIF - l>t - ίί* - IhiUm ? Fil/R*
Rim - κπιΐ/Ε ♦
Ifkirun bardir totir lit rißt rutiar ati fik fialfi
lun Collesvilauftrfara auk ut tiljurjala, Fairrifttrunir cj, quidem nunc temporis, qua Boream fpe&at infula, denfiifitna veftiuntur fil
va, fed
quum interjacentium illa agrorum pratorumquc fertilitatem haud impediac, quin potius eidem ma-
xime infervire videatur , mirum ianc erit ncmini,
quod ArchiEpifcopi Upfalienies , Romanae olini fedi fubje&i, dum fertiliifima qusevis &
didflima,
Diceeefeos iuse loca in iuos iolebant fibi ufus vin- Il 2
er) De hoc monumento, Conf. DALINI S, R, ii,di¬
part. II. pag, 5V
11 ) O (
dicare , nodram pras reliquis iniulam adamavermt, praefertim quiim ad horum opportuna valde erat
ihtuminandam dominatianem, ob ipdus loci ad
druendam arcem commodkatem, qua ufi tandem?
yiefandacum audäck , & regni Gubernatoribus,
& ipfis fefe Regibus oppofuerunt.
f III.
Etenim a vetudidimis inde temporibus in Sta¬
kend infula propugnaculum quoddam fuiffe dru-
£lum, ad impetus fudtnendos propnlfandosquc
gentium, qux transmarinis ab oris, per Meleri
oitia , piratarum more, ingrefke, pnepotentes
urbes & agredia depopulabantur rura, inter mul-
tos in confeflo e(l a). Etil autem certum aliquod
tempus, quo prima ejusdem fundamenta podta
fuerint, figi plane non poted, cacentibus arttiquio-
ribus hidoricis, quantum nobis quidem condatf
omnibus; tarnen in obfcura re quid probabilis va-
]ere queat eonje&ura , ledloris relinquere judicio
audebimus. Id autem antequam facimus, pro
certo adfumere fieebit, quumeverfaab OLAVO
CRASSO, Norvegise Rege, antiqua Sigtuna i
qnx FomSigtuna hfdoricis appellatur, & ab ODI-
NO fuerat condita, hujus c ruderibus alta iterum
furrexerat; arcem nodram emergenti noviter urbi praefidio fuide, uti praeter alios permultos, copio-
fe tcftatur Reverendiii. Epifc. WALLIN de mu- ni- a) Vid. ReverendifT, Epifc. RHYZELIf Sveo- gotk. munit. pag. η LAURENT. SALVII defcript.
Upland. pag. 245. TUNELD. geograph* Svec. aliosq;.
) o c 13 nimentis ejus ka verba faciens: In orientemfe co*i- tertentibus, eximius, quem antea laudavimus, lacus
Skarven obviamfit. Ibi primum vafiior infula , Re-
claffis fiationi åicata, eamque ob caufam vocata Skepsholmen urbi non levi prafidio juit: pofimodum , ubi in angußias lacus coit, torques vel catena, r pr/öW, ansa5 addito ca/lro, junxtfe ripas, rca-
nimentigenus , CLri/Sigtunenfls veni(Je traäi-
tur. Ita addit; ne quid dieam de incomparo.bili arce
Stake , unius hinc milliaris longitudine diflahat,
Protöpolin nofiram terra olim marique ars natura
armaverant b). At vero altius omnino ultimam
nofce originem eile repetendam , veterique etlam
Sigtunae anciquitus eam munimenti loco obje&am ,
rationes haud contemnendx evincere videntur. Ec-
enim l;mo quamquam poft tempora demum OLA¬
VI SKOTTKONUNG, cujus ineuria claffis regni
ad incitas redigebatur, uc afierit Reverendiffi E«
pifc. RHYZELIUS r), Seculo item XII, quando
Reges ex duabus familiis alternatirn feeptra tene-
banc, & iequeneibus etiam temporibus , quum peregrini Principes domeftica & inteftina bella ipfi
ferebant, pleraque publicae fecuritatis caufla ca·
ftella ftru&a funt ; multa tarnen ante id tempus,&
condita fuifie, & ob operismagnieudinem celebra-
ta, hifloria fatis teftatur. Namque apertos qui-
dem hoftes , quoad clafle valebant Sveones, vcl
muni- b) DiiTertationis ejus de Sigtuna Stant.& Cad. fr
tat. fecund, pag. 135, 236.
c) Prsefat. ad Sveogoth. ejus munit. §. 7.
J4 J o (
munjmentis. dedituti, a finibus arcere, totasquc
eorum regiones iuo imperio fobjicere iolebant d).
Sed vero occultorum inimicorum & pirataram ia- fidias atque repentinas incurfiones, etiam ante O- LAVUM SKOTTKONUNG pafios eos fuiflc,at¬
que necefle adeo habuifle , ut interpofitL muris 8ζ aggeribus fe fuaque tuerenmr, multa docent ex-
empla longe trifliffima. Sufficiat unicum; quod
ad feculum V é) nonndlli, ad VII alii referunt /),
quum maxime memorabilis ille Princeps S0LVO JUTHE, combufto clanculum Rege OSTANO,
incitur,infula Meleri Lofon di£h, Sigtunam petiiile di*
ibique, poft pugnam undecim dierum fceptra Regia occupaffé. Iljdo Nimia^ certe ma¬*
joresSigtunam& imprudentiaseos , civitatem& negligentiatam opulentamargueret,, tamqueqni
feliei ad nmnitiones qnäsvis ftruendas ipfius iitus opnortanitate confpicuam, ab alla parte, tibi pra?- fidio locus eile potuir, fine eo tarnen violentixho- ftium plane nudam reliquifte opinaretur; praejfer-
tim quum & nomini ejus 'Iutui, nihil aliud veteri-
bus quam iepibus & palis munitum locum iignifi-
ΟαΠ*·
d) Sic ERICUM EMUNDI, fcu Wåderkatt ,
Eithoniam, Finnoniam, Careliam, & CurlarUiam, ar¬
mis fubjugaife, & ERi CUM ViBorto[um totam occu-
paffe Daniam , hi/torici fide digniffimi abunde te-
Rantur.
e) Vid. diflertat, fup. nominat. Epifc. WALLIM.
pa£.KUM?o8 ubi ad JAC. GISLONEM provocat, OSTA«
rlrca A. C. CCOCXXXVIf rernaiTc dicentem.
f) Cfr- OL. DALIN. S. R, H. part, I,pag, $£9,
i
§23) )ö( 15
CåtYtij & teftimoniis hiiloricofiim id videatur re·
pugnare- Etetlim narrat JOH. MESSEN1US. O-
•DIN.UM urbem ibam ad förmam veteris Trojx dificaile, cjuse moris vallisque, ii qua* alia, opci-
nie iané tuit cuftoditä , St Epiic, RHYZELIUS
eamdém éxiilimat, St propiora St rémotiöra , ter¬
ra matique, habuifle prqpugnacula quorum u-
mim Ståkenie quöqiié fuifle tit credamus * jpiius
loci fvaderö poterie rtattira atque indolcs» IlTrtio
Noflris qtioqπé partibus hand parum favet HA- DORPHIUS b), qui dum tres pnfecipue cauilas receiifet, quibus moti Bircenfes , Vafhta ab OLA-
VO CRASSO fSvet. bin Digre) patna urbe, cum
Sigtüflenfibus ad coridendam riöVam Sigtunam fe conjunxerant, lihrum tertiana ftiiiTe dicit, quod
löcus iile adverfus hoiliurn incurfus maXime vide- batur tutus , ob arcem Almar Stäk, quré per mul*
tajam pridem fecula, Sc Upfaliac St Sigtunas^ St reliquis iuxta Meleri litora Cultk locis firmo pro-
ptignaéulo fuerat. Fatemur quidem.non folum
Bircarri , ii qu£ oliiai peculiaris urbs Hog nomine infignitä fuir, fed Stip/am Sigtunameädem QLAVf
NORVEGlCl iaivida vaftätam ϊ), ädeo ut neutri
ab g) Vide ßs RHY^EL. lib. citat. Bag. 16$.
b) Prsefat. ad legemBireeniem,
i) OLAVUM hunc vaftåtorern éödem tempore <k Biream & Sigtunam folo cequaße, äffirmai CLAUD.
ÖRNHIELMj Hifb ecclef. påg. 56g. item MESSENIÜS qui Scöfid. fliufir* T. XV. pag. 14. expreflis dicit ver-
bis: S. OLAVUS mortem vitU,icatUntspaternam) rtcco*
tas populatur Meleri Svecicos^ Byvc-am & Sigtonim*
ι6 ) o (
ab arcc Scåkenfi plus exfpe£fori podet prseddii, ra-
tionemque proinde , cur pridinis reli£tis iedibus ,
in novam Sigtwnam migrarent Bircenfes, ab HA- DORPHIO allatam , revera nullam eile; fed pateg
tarnen ex hac ejus adertione, qund a noitra de an-
tiquitate arcis fententia haud alienus jfuerit. IV:to denique nobifcum conientire deprehendimus Ge¬
lebt DALINUM , qui in deferibenda facie Up«
landix, tempore Regis Sveciae INGIALDI lürada,
AlmarStak inter ejusdem χvi caftella cnumerat k).
Atque his maxime argumentis addu£H, cum ipia, antiquiori Sigtuna noftrarn quoque floruiile arcem putamus; fortiora nobis iubtraxk, qux utramque penkus fere abolevit, edax temporum vetuftas.
§. IV.
Ceterum nova illa Sigtuna, cujus modo
mentionem faciebamus , poft crudelidimam vete-
ris depopulationem, tamquam Phoenix e cineribus,
cura Regis OLAVI SKÜTTKONUNG ejusque
Succedorum, fenfirn renafcens, multis quidem ma- gnisque firmari eeepit opibus; attamen plura ad·
huc nominis atque fplendoris incrementa vididet,
nid fatali iterum calamitate usque eo diruta fiiifc
iet, ut prxter dgna qualiacumque pridinx dignka- tis, nihil hodienum dequo magnopere glorietur,
re-
Upfaliam eum quoque contendifle, certo dicit Reve-
rendiiT. ERICUS BENZELIUS in colleg. mfer. quam- vJs fabulam redolere exiftimet, qua; de Japide illo
narrantur, cui in fidrdingen infederit, & lacuna ad lydlacks-backeny quam ab eo ajunt effoflam·
k) Cfr. üb. ejus citat pag. 403. .
) O c
rgyneat^ Qqum autem eadem cum illa fata ncflram
q.upque are em deleverint, hitc ut paullo nberius
adumhremus, fas eih Efthones erant, Carch\ Cur- landiy addunt etiam Mojcovitas, aliosque vieinös populos , qui eohjunfta manu , Sigtunas Sräkenii-
que arci feedam vailitatem intulerunt, praeter fu-
am praedandi-confvetudinem, ils potifljmum cauf
fis incitaci , q.uas enarrat Nobiliil ÖRNBIEL*
MIUS a) dum cos aic a faerk Chriftianis alienps
jußit a Scandianis Ilegibus cj populis per arma Chriflé
fubigi Alexander Ρapa. hl bellum a fe inchoatumfuc-
cejfori tradidit Kex Carolas, adhibito Eolquinp Evifen· po,& Nicolao quodam Motuuho ρ euerisEjfmici\ quibus
in convertendi munere fucce/Jit Julius Eptfcopus, ut
mox videbimus. Cum vero feroces HL· gentes minus fe prxberent obfequentes Epifcoporum Monachorumque
hortatibus , fubinde dadibits multata cogebantur cer« vices c5*fcapulas fubmittere. Edoffcs vero pe/lmodum,
civilibus difcordiisybellisque attritas quotidie viresSveo-
num Gothovwnquex neque domi capifalubria confilia,
proforis in obfequio Continendis popidis rcfvAttariis :
iIi# clajje infirueta militeque impofito, (lades cladibus
repenfur<z, Sveciam wpetunt, lateque per Meiert Ιθζ
cus litora , incendiis , rapinis , cfdibusque omnia ml·
fcent. Easdem quidem has gentes qaum pagano-
rum nomine vocaverit ERICUS OLAl, & Sigtu-
nam a paganis eiTe combuitam retulerit b\ hinc oc-
caiionem naftus eft JOHANNES SCHEFFERUS.
C fcri-
a) Cfr ejus Hift. ecclefiaft, pag. 5AB.
b) Vid, Hill. SVecor. & Goth. pag. }j.
ι» (£&£> ) o (
icribendi, eas fu-ifle rufhcos e gente noftra in co-
gnitione veri Der adhuc caecnrientes, quorum tune
temporis in Svecia magna fuiiiet niultitudo, quare etiam fcire fe velie dicic , cur JOHANNEM po- tius qui Efthones fuiiTe putavit, quam ER1CI O- LAI fequi fententiam plerique mafuerint c). Prse-
terqüam vero quod Hiitorici amncs de rufiicorum aliqua feaitione, eo tempore concrtata, nihil pla¬
ne memprent, & conftituti infuper per provin-
eras Sacerdotes, atque Monachi effeciile videantujr?
ut pauci adhuc fuperfuerintqui Chriffo nomina*
nondederant; ipfe etiarrt, quid paganorum nomi¬
ne intériexit, ERICUS fatis explicat, quum Carβ¬
ίοs inq uit ö Ruthenos inter rupes die hoctuque lati-
tantes, &■ damniå intolerabilia regnicolis inferentes ,
Sigtom am combufjtjje d)· Iraque ab orientaiibus Bab
thici maris Iftöribus egrefli Barbari, irrnptione ad
Agnefitram fa&a, primo impetu munitiiBmam ar-
eem Almar Ståk, captam dirusrunt , trucidato fr- mul JOHANNE ArchiEpiiccjpo Üpialienfi fec'un-
do , qui in praedio fuo haud procul ab arce con>
jnorabatur ej. Deinde irne niora ipfa etiam Sigtu¬
na r) Chronic. ArchrEpifcoporiirn päg, i*.
d) Hill. S. Got. pag. 6z.
e) ArcbiEpiicbpum fundi hujus poiTeiTorem fuiffe,.
Me colligifur, quod, eo mortuo, hereditafis jure propinquis ejus ex famiha Runby ceiTerit, ut teftatar Nob. PERINGSKIÖLDIUS in monument, UUeråkr. p.
vero cave concludas-, ab ilio dein tempo¬
re ChaJ&irse Üpialienfi proprium fuiiTe , quippe cujus
in poteftatem fub ArchiEpifcopo NICQLAO RAG-
"VÄLDI demura redigebatyr»
