EXERCITIUM ACADEMICUM,

,

^j*" iml A. T,

,

EXERCITIUM ACADEMICUM,

DE

JURE TALIONIS,

Quod,

CONSENSU AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.

IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,

Sub PRjESIDIO,

VIR! AMPLISSiMl atque CELEßERRIMl,

MAG LAURENTII DAHLMAN,

Moral, et Polit. PROPESS. Reg. et Ord.

Fac. Philos. h. t. DECANI.

PUBLICE EXAMINANDUM S1ST1T

PETRUS COS SVA,

WESTMA NNUS.

IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE XXVIII. FEBR- Anni MDCCL1X.

H. A. M. S.

UPS ALIf,

$:s. R:/E. M:TIS.

SUMMT. FIDEI. VIRO.

REVEREND ISSIMO.

JR CHRISTO. PATRI. ac. DOMINO.

D«o SAMUELL TROILIO.

S. S. THEOL. DOCTORL

LONGE. CELEBERRMO.

REGNI. SVIO ^- GOTHICL

archi- episcopo.

EMINENTISSIMO.

REGLE. ACADEMI/E. UPSALIENSIS..

PRO ^- CANCELLARIO,

MAGNIFICENTISSIMO..

NEC. KON.

CONSISTORII. ECCLESIASTICI..

PRTSIDI.

GRAVISSIMO.

MECENAT!. SUMMO.

EXILES. HASCH. STUDIORUM. PRIMlTf-A-S GEU.

SUBMrSSA, MENTIS. VENERATiONISQUE.

PIGNUS.

DAT. _D1CAT. DEDICAT.

■

Cliens♦ Humilfmur.

Petrus. C o s s v a.

å Monfieur

CHARLES GUSTAVE

von EHRENHEIM

Chatnjbellan du Roi de Svede:

a Madame

SARA REGINE

TERSMEDEN.

Monfieur & Madame.

11 _tes, ^{eß vruiy que} _par ^cenx, leur elevation [ont ^{quipar la} providence^ dißingues par leurs meri* du com-

mun des bommes, ont raifon a la verite a exiger, qif on

n expo/e å leurs jeux, que ce, qui eß digne iV ^eux. \fl

faut don c, Monfteur Madame, que f ^avoue ouverte- meni, que f aurois mieux fait de ne mettré V os norms:

ä la tete de c et ouvrage; mats les bienfaits, dont V aus tri avez combU, 0* deßr aräent, quef ai de mon¬

trer pub lique ii) ent la respeciueufe reconnoifanee que f

en c on jer ^ve, tri ont engagé ä prendre la liberté, ^ Vous offrir ce petit eflai de mes travaux academiques. Dai-

gnez donc, Monßeur & Madame ^, /t? recevoir favör able¬

rne nt. (Heß wie grace que [ofe. Vous demander, ^commc auffi diétre per[iiadés% que je fws avec.refpity

Monaeur Madame Sc

Vofre tres-Iiumble & tres-obeifTaat fetviteur

PIERRE COSSVA.

Braks-Patronen Ådel och Högschtac]

Herr ADOLPH CHR1STIERNIN,

Gunltige Herre och Gynnare,

Samt

Fru HELENA CATHARINA

MA LM IN,

Gunftiga Fru I

A ^t vingar, detta ringa hvilka arbete, tilförene nu ^varit föker få vida hyddas utftråekte under öf- de

vermig,des ringa uphofsman, anhåller jag odmiukeli-

gen, icke måtte ogunftigt anles. Då jag fom knappaft

var mågtig, at, med mina nog fpäda ögon ^, emottaga dagfens lius, hånde mig den olkattbara föraron, at vara ett, faft ovårdigt, föremål, för Eder gunlt och vårdande

ömhet om mitt vål, hvarutaf jag med nöje fedt mig åf«

ven vara ågare uti de tiltagande åren. Wld åtanckan

st (ådant, år hiertat lika lågande af vördnad, oanfedt tungan oförmögen, at vara des tolck. Tillåten derfére gunftlgt, at jag, vid detta tilfålle, föker at fullgöra min

Skyldighet, ^och til vedermåle, af den vördnadsfulla år- kånfla, fom uti mitt innerfta ligger förborgad, i ftörfta ödmiukhet upofrar Eder detta mitt förfta fnilles förfök,

faftån denna gåfva ej til det rlngafte fvarar emot min för- bindelfc. Til årfattning af denna brift, Ikal jag upfånda trägna fuckar til Himmens Herre, att Han nådigaft täck¬

tes göra Edra dagar få månge fom fålle. Då upfylles min

éu&an, ii ^at jag nögd med dtup vördnad får framhärda

Ådle och Hogacbtade Herr Bruks-Patronens

Samt

Gunftiga Frans

ÖdmiuJcö tlenaré

PEHR COSSVA,

Brucks ^• Patronen.

Ådel. Och. Hégachtad.

Hem JOHAN: COS SVA-

Min. Kärade. Fader.

I^aturlig. ^Drift;

Modofam. Omtanka.

Trågen. Åftundan.

Faderliga. Råd.

Och. Sonlig. Lydnad.

Hafva. Aiftradf.

Dcfla. Tanckar.

Om.

En. I. Straffande. Obillig. Håmde-Lag.

Som. Här.

Får. Allmänheten. Framgifvas.

Och.

Eder. Til. Vedcrmåle.

Af.

Min. Vördnads ^- Fulla» Tackfamhet.

Upofras-

Med.

Trogen. ° Onfkan.

Til.

AU. Sielfbegärlig. Sållhet. Och. Våltrefnad.

In. Til. Sena. Åldren.

Min Käråfte, Faders.

Lydigfte Son

PEHR COSSVA.

D. D.

5. I.

oftquam flatus hominis naturalis,

amiflis perfe&ionibus Ulis pras-

cclientiflimis, quibus primi pa¬

rentes ornati erant, admodum

corruptus evafit, vitia inter ho-

mines adeo inerefcere _coeperunt,

ut fuis quisque indulgeret compendiis & homo

homini lupus quafi reddcretur; unde deli&a in fce-

nam prodierunc graviflima, cum nemo efTet fupe-

rior, nemo inferior; fed omnes äquales äqualem

fibi peccandi libertatem fingerent. Et hane praeci-

pue ob caufTam hominibus aecefTum fuit, focietates

civiles inftituere; in quibus fummo magiftratui jus competeret, pcenis coercendi contumaces, ut in of¬

ficio Temet continerent. Sicut ^autem tam in ffotu naturali, quam civili, quisque jus habet poftulandi reparationem damni, ita homines plerumque velie

folent alteri irrogandum, quod privata cupiditate eis prius inculerit. Exiftimant nempe & contendunt,

' quem-

❖ ) 3 ( #

quemadmodum QVINTILIANUS a) hac dc re lo- quitur: Quid _<equius excogitari, quid jußius potefl ? graffatus efl aliquis ferro, proebeat eS ipfe cervices»

Mijcuit noxium virus, refundatur in fuum facinus aufto»

rem. Oculos rapuit, effodicy reddat de fua coecitate fa latium.

Et quum homines iic _par pari rependere fata- gant, TALIONIS nomen obortum efl:: quoniamque

fummam juris in commercio humano comple&itur regula illa, qua neminem Isedendum & fuum cuique

tribuendum prsecipitur, JUS inde, quod vocant

TALIONIS, derivant. _{In quo} exponendo atque curatius paullo examinando praefens noflra _occupa- bitur opera, Efl fane argumentum labore & inda- gine dignifflmum, fed quod flmul tenellas vires ^no- flras longe fuperat. Faventiorem itaque TuamB. L,,

cenfuram enixe expetimus» &, ut juveniles holce

conatus benevolo accipias animo, naevosque, quos

offenderis, benigniori obtegas excufatione, etiam atque etiam rogamus.

a) In XI. Declam.

§. II.

Antequam ulterius progredimur, vocabula,

quae in fronte opellae noflras _comparent explicabi-

mus. Scilicet TALIO, definiente WOLFFIO _, efl

par vi ti ditt a, qua quis tantum malt patitur quantum fe-

cit b). ARISTOTELES _c) TALIONEM, per-

peßlonem quandamreciproeam _appellat. BODINUS d)9 TALIONEM d icit, ref erre # qua lia peccata eequalibus jecnis, gr avi a quid ^{em gr} avibus, medioera mediocribus,

A z levia

# ) 4 ( #

levialeviter coercere. Graecis nuncupatur TALIO

'Afioffi, TctVToitdbsict, 'AnntenovSog St'AvrtvfjgüKng.

Hane autem TALIÖNEM, quam pro lege & jure

fumferunt veteres, primum a lege Divina Deuteron,

XIX, 2>wV. XX/K pr of eä am SOLONIS legibus ac

åuodecim tabulis comprebenfam effe; Pytbagoricis etiam

laudatam, Grzcorum ac Latinorum civitatibus proba-

tam Z5 fui antiquitate vener abilem femper ex ti t ife i do-

cet BODINUS e). Diftingvere folent ICTI RO¬

MANI & imprimis D. HAHNIUS ad VPefenb. tit.

de J. & J. n. XIII, citante RECHENBERGIO f\

TALIÖNEM in ftmplicem fen nudam X) proportional

tam feu proportionalem, ILLAM defcribit, cum quis

idem numero ßve jpecie recipit (fimpliciter €$ abfolutef) quod fecit aut dat alteri. HZEC cum redditur i dem ge-

nere, boc eft, non quod ßmpliciter, fed ratione tßima-

tienis tale eft. Hane quoque dividonem adoptat

GROTIUS g\ Sed notandum, vocabulum TA¬

LIONIS, quemadmodum a veteribus plerisque u- furpatur, idem Ipecje malum involvere Se cum vin-

dicandi cupidine efle conjun&um; adeoque TALIO-

NEMiIlam,qnam appellant PROPORTIONATAM

feu PROPORTIONALEM, utpote quse nihil in fe

continet vitii, fi modo animus voluptatem percipien-

di ex malo alterius abfuerit, xaTtzxfyjTixcbg nomine

TALIONIS venire, & per confequens non hujus

effe loci, de qua nos in praeientia difputabimus.

TALIO autem illa SIMPLEX feu NUDA qux no- ftrae crit confiderationis, confiftitin xqualitate Pytha«

gorica feu TctVTontöm, quas jus Rhadamanteum vo-

cari

# ) 5 ( #

cari folct, qucmadmodum Thefeus , Rhadamanti

forum in Senecae HercuIcFurcnte, A^t.III. defcribit:

Quod quisque patitur: Auel or em fcelus

Repet it, fuoque premitur exemplo nocens.

Scilicec finxerunt veteres Rhadamantum fuifTe ju-

dicem apud inferos, illumque jus fecundum legem

TALIONIS dixifle.

b) In/t. y. N. ö G. jf. 1J(). c) Et k L. V. c,6. d)

De RepubliCa lib, VI. c. 6. e) Loco nuper citat,

f) Dißert. polit. part. II, Diß. i*. I. jT. 2.

T* y. B. cT F. Itb. II. cap.XX. f. XXXII.

<$. III.

Stabilita fic notione TALIONIS, quas noftra

erit confiderationis; proximum eft, ^ut difquiramus,

qualis fit ejus moralitas fecundum legem naturalem

examinata. Scilicet TALIO efl par vindiäa f$.ll.).

Vindiäa autem dicitur aftus, quo malum malö vel ^tt-

diutn tadio compenfatur. AGus vero hicce non tam

Teparationem damni debitam refpicit, ^quam potius,

ut ex dolore alterius voluptatem captet laefus, Sc

proxime provenic ab ira, quae cum appetitu vehe-

mentiori mala alteri, qui nos laefit, inferendi conjun-

Ga e(L Nos ^autem ex praceptis natura obligamur

alios malö non afficere: & quamvis erga nos fuo

defint officio, officium tarnen erga alios non ideo de-

finit deberi; qnod etiam Salvator noder Optimus ob-

fervat, quando, qualis oporteat'effie anirnus noder,

fi injuria affeGi fuerinuis, ab omni fcilicet vindiG^

cupiditate alienus, exponit, jubendo b) colapbum in

de xt er am malam impingenti obvertere alteram. Maxi-

A3 ma

/

& )6( #

-ma enim eft prudentia; pars diffimulare _{atque ds} jure

iuo interdum cedere; _prout canic VIRGILIUS /'):

Qukqind erit, fupcranth omnis fortuna f erendo eft.

SENECA quogue,folo rationis lumine in gentilismo ftipatus, talem vindi£tam jure optimo improbavit,

cum pro more fuo argute nervofeque de illa ^men-

tem (uam hoc modo aperit k): inhwanum inquiens,

verbum efl quidcm pro juflo receptum ultio, ^acon-

tumelia non dijfert nifi ordine, Qui dolorem _reger i t t an-

tum excufatius _peccat. MUSONIUS hac de ^re cican-

te GROTIO l)s ita loquitur : id, cogitare quomodo quis mor de a t mordentemö nccenti noceat, fertt eft non

hominis, Cum homines ad mutua commoda _promo- venda generati fint, vindi£be utique cupiditas huic obligationi _{repugnat, &} jus illud ^mutuum eidem

refpondens violat, quando malum malo compenfa-

tur, quod nihil _{aliud eft, quam vinet a malo contra}

nionitum Apoftoli m). Quamobrem in defenfione lui, nullus vindi£he _{ibi enim ratio} cupidicati locus eft relinquendus,

falutis noftra tantum habenda, ^non

vero taedii alterius, ^& quando in eiusmodi cafu, qui

nos invafic, lseditur, id in alium finem fieri non de¬

bet, quam ut confervatio propria _{quasratur, quse} Tub

nomine vindi&ae venire neutiquam poteft. Unde,

vel me tacente, liquido patet, TALIONEM, utpotc quae nihil aliud eft, _{quam par} vindi&a, legi ^natura

efTe contrariam. Probe autem heic notandum eft, vindiftam interdum magiftratui civili, ^tum in Termo- necommuni, tum in facris paginis tribui «), quo

cafu, vox illa alio fumitur fenfu; vindict« _{nempe no¬}

mine

# ) 1 C &

mine cxternus tunc a&us puniendi defignatur, quod

fcilicet malo afficiatur, qui malum fecic, non ^vero

ut dolor ixfi leniacur dolore laedentis.

b) Math, V jß. /') fhneid. lib. V. _{7 it.} k) De ira lib. IL c. 32. I) De J. B. P. lik _{IL cap.} XX.

rf. V. m) Rom. XII. it. ri) Rom. XIII. 4.

$. iv.

Nequse juftitiaeTALIO illa SIMPLEX congruie«

Per juflitiam intelligimus _{virtutem, qua} utticuique Juum

tribuitur Ö confiftit in non faciendo contra jus alterius.

In omnibus itaque aftionibus & contra&ibus juftitia adefle debet, ne cuiquam _{quod fuum} eft, defTt. Si

itaque laedcntis oculus eruitur a la?fo, cujus oculus ab illo antea excuftus _erat,

per talem aftionem ju¬

ftitia non fatisfit» ^cum nulJa reparatio damni ^{ex cce*}

citate lasdenti inferenda _exoriri poffit. Prseterea in laefionibus metiendis, varia? Confiderandse funt homi-

num conditiones, variaeque rationes, refpe&u con- ftitutionis corporis, perfonarum, temporis, locialia-

rumque circumftantiarum actcndendse. Unde alia eft lxfio compofito, alia cafu, alia denique culpa, fed

praeter intentionem fa&a. Quid itaque abfurdius föret, quam pari uti vindi&a in ejusmodi cafuum &

circumftantiarum varietate, ita ut colaphum e. g, im- pingenti, quicunque demum fit, talisftatim reddatur.

Si ftuprum ftupro, furtum furto, veneficium _vene- ficio & alia peccata fimilia fecundum JUS TALIO¬

NIS punirentur, quid aliud föret, quam peccata peccatis & fcelera fceleribus caftigare, nefandaque

augere flagitia? Unde PUFENDORFIUS fcite

ad-

# ) 8 f #

admodum quserit, o) Qua quis ratione, jfwTALIO.

NEM vettet, v.£. adulterium, fluprum, /gtfdoj'

concubitus, crimen 1&J& Aiajeßatis, convtciuw ^, calu-

mniam, veneficium, crimen jalfi> ßuppoßtionem partus,

procurationem abortus, plagium, (imbitwn, iuceflumy

J'acrilegium, t er mini wotionew, flelltonatum, pr<evari-

cationem & flmiltu. Neque etiam perfedlum a?qui«

librium in TALIONE illa SIMPLICI, obtineri pof.

le videtur, varie enim corpora natura confhtuta efle

novimus, hinc invafor minori prxditus efie poteft

robore, quam laefus, quamobrem per TALIONEM

mors laedenti accelcrari poterit, quamvis alter folum-

modo mutiJatus fit. Nemo enim tam accurate da-

mnum fuum penfarc poteft, quin Ixdenti Vel plus,

vel minus damni inferatur; ut elegantur obférvat

SCHERTZERUS />). Quis credat, inquit, w/««/

longitudine, latitudine d? profundirate redbiberi

poffe? Sic fi quis ex alto xdificio decideret & alteri

cafu fuo damnum afferret, vel eum interficeret, in»

ju(ti us fere nihil excogitari pofTet, ^quam ei äquale

damnum dare vel vita eum fimiliter privare.

c) D* O. //. d? C. lib. VIII. cap. III. />) DiJJert. ijf.

$. V'

TALIONEM hac ratione SIMPLICEM in gC:

nere cum praeceptis Juris Natura non congruere.de-

monftravimus, nobis nunc oftendendum eil, ^neque

illam a Magiftratu in irrogandis pcenis adhibendam

cfle. Antea §. III. oftendimus TALIONEM eo ten-

dere, ut malum ejusdem generis malo per sequalita-

tern compenfetur ad aegricudinem Ixfi molliendam; _ve.

' # y ^p r $

verum enimvero hic pcense fcopus noneft, fed ut

Vel emendetur fceleratus, vel ^a malis perpetrandis

abfterreantur alii, qui animum Emilia patrandi mala

cupidum gerunt. Animus itaquc Principis in pcenis

infligendis ab omni vindictse cupiditatc alienus Et o.

portet; adeoque nec voluptatem ex dolore vel cru«

ciatu delinquentis percipiat, fed iliius potius mife-

reatur, quod maleficio fuo in tot tantaque fe conje-

cerit mala. Heic monitumSENECZE^Jadferre lubet:

in vindicandis, inquit, injuriis hxc tria lex jequuta efty

(ju<e Priticeps quoque fe qui debet: ut aut eum, quem ptt*

nit, emendet, aut ut pxna ejus ctteres meltores reddat,

aut ut fublatis malis, fecuriores ceteri vivattt. Unde

patet, Reftori civitatis accurate perpendendum effe,

quäle Et deli&um & a qua perfona*commilTum, i-

tem qualis animus atque voluntas delinquenti fuerit,

cum retiquis, qux idem circumEant, utdeli&is pro¬

portional determinentur poenx. Unde nonnullisf,

qui extreme mali funt, &quorum emendatio defpe-

ratur, pcense majores infligi debent; aliisautem, a-

pud quos emendationis fpes eft, mul£ta pecuniaria

velalia quaedatn lenior pcena irrogari poteft, utpater-

na quafi caEigatione emendentur& fecuritas, tam pu¬

blica, quam privata obtineatur. Si pmerea TA¬

LK) illa Pythagorica in ufu efiet, civitas incolis im- pleretur mancis, monoculis, atque Ec porro. Unde turpitudinem ejus his verbis clare admodum nobis

ob oculos ponit HOCHSTETTERUS r): Quidquaefo lieipubkCde magis noxium excogitari perpetuoTALÅQNlS

abjoluta ufu potuijjet ? quid turpius Republica, mutilis,

B car«

& ) 10 ( &

fxcit, daudis) cicatricolis tf infamt* injuriceque illa*

t* notas palam circumferentibus plena ? IJlam itaque&t

forum naturale & civile refpuit, & minori fåne ju¬

re inter gentes admictitur, cum heic difficuker ad-

modum malo adfki poflit, qui malum patravit. Quo

iure quasfo amputari curaret Princeps*nafum & au-

res Legati Barbari cujusdam, qui Miniftrum prioris

antea ita deturpavit? Non negaverim repreflaiias in-

ter gentes juftas efle, quibus & res & cives alte-

rius noftra fubjicere poflumus poteftati, quo jure denegato nobis frui liceat, verum fub fpecie ^re- preflaliarum, a&iones edereiilicitas, vetat ipium Jus

Divinum _, quales utique eflent in Legatum innocea-

tem * ob fmperantis crudelitatem commifke. Car- thaginenfes jus gentium intuitu Legatorum Roma¬

norum violarunt, quamobrem Legati perfidi hujus populi ducebantur ad Scipionem, ut, qnid factu o- pus eflefjpfis exponeret: rfo», ax sQy), tängclT*

TSV, o r oT$ K xgx/jfoviotg éyxotXwi. Non oportet face,

re, quod in Chart aginenjibus reprehenditis. Diod. Sicul.

Eodem tarnen tempore arma para vit, quibus vio- Jatum ius gentium vindicaret. Tit. Liv. Lib. XXX.

C. XXV. lnfigne nobis hic fiftitur exemplum, quod

in tal i cafu quilibet Iraperans imitetur.

q) De Cl. lib. L c, 2k r) De jure ^poen, SeåF. VII, jf. L

§. Vt.

TALIONE jam SIMPLICI iuxta legem natu¬

ra exanvinata, nottra confiderationis ^en't TALIO illa, _{quam vocant} PROPORTIONATAM, qua pcenae jufta proportions refpondent deli£tis, quam- vis

<

v

# ) ^II ( #

vis non fint idem fpecic mal um. Et quoniam _per

deli&a publica tranquillitas tur bat ur, ad hoc impe-

diendum pcenas perquam neceflarias funt. Quotidia-

na docemur experientia, deli&a non efle squalia;

quxdam majori quaedam vero minori gradu civitati

damno func, quod eleganter ^oftendit SCHUBER-

TUS/), exhibens tres clafles deli&orum: _magnutn eß deIi Hum, inquit, quando Contivis meus \ majus _quan-

do intcgra focietas ^; maximum quando ^tota civitas Udi

tur. Cum itaqüe deli&a tantopere difcrepent-

atque nunc majores, nunc minores noxas, interant Reipublicae, ^non omnia uno eodem- que modo puniri poflunt. Gravius eft crimen, quod

a magnas dignitatis viris, _quam quod ^a vilioris fortis

hominibuscommittitur, illi quippe majori intelligent

tia prudentiaque inftru£H efle & poflunt & debent,

quamquas ab bis exfpe&ari poflunt. Idem deli&um pro ratione circumftantiarum nunc gravius nunc le«

vius punitur, ita milcs, ftatione fua, ad unum tan- tum pomum decerpendum, excedcns, ob ejusmodi

faEti funeftamflepiusconfequentiam _{capite interdutn} ple&itur, cumaliocalu taledeli&um vel impunitum relinquatur vel in idem le viter admodum animad-

vertatur. Gravius itaque deli&um _{gravior manebifc}

pcena. Antea vero oflendimus hanc sequalitatem non confiflere debere in phyflca quadam compenfatione*

pro ratione igitur circumflantiarum moraliter confl- deratarum delictis poenae accommodandse funt. Qua de

re ARISTOTELES t)i n hunc modum loquitur:# _quis

gerens Magißratum aliquem percufferit, tionefi ßmfheiter

B 2 re-

# ) 12 C #

repercutienäus: 6 fi quis magiflratum gereutem percu f.

ferit: tion folum oportet ipfum percuti, Jed ulterius puni-

ru Hanc quoque rem uberius illuftraturus, adtert

BODINUS ü) exemplum homicidii, quodquidem fe.

cundumjusdivinumSIMPLiCIreciprocaTALIONE ple&i folet: attamenplurimis modis, ratione cauffe,

intentionis 8c reliquarum circumftantiarum ^pcena

variare potell! Qui ex inßdiis ^a Ii quem interimit? in«

quit, gravius peccat, quam qui palam, ve l int er diu:

qui loco facro, ^quam qui profano : qui coram Principe,

procul: qui Magifiratum jus di cent em, qui privatum: qui Par entern, quam qui Magißratum:

qui Principem, qui Par entern. Qua ex vari et a-

c au ff ar um , fupplicii vari et as incredibilis exißit. /.

demjudicandum relinquitur, de eo genere perfinarum, qua

in alt ^er ins cuftodia ac tutela pofit<z funt, rt qui bus ca-

vere nemo poteß: pupillis a tutore, ä marito, cegrotis a medicd, hojpitibus a fe invicem. Hifce (ic e- xaminatis dilucide conftat,TÄLIONEM illam PRO-

PORTIONATAM fummo jure niti, & ^tam in pce- nis irrogandis , quam contra&ibus implendis maxi-

mi efle momenti.

/) Phil. Pracl. ff. jytfu t) NicomMb. VtC. VI. u) De Republ. L. VI. f. F/.

5. VIT.

SIMPLICEM autem TALIONEM ipfa Lex

Divina injungere videtur Exod. XXI. 23. 24., ubi

yerba ita jacent: Si noxa exitialis fit, reddes animam pro anima, oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedein pro pede, adußionem pro aduftione)

vul-

^ 3- C ^

V

vulntts pro vulnere ^y livorem pro livore* Verfus autcm

13. 26, 27. cap.eit. ^una cum locis parallelis cvolvcnti

conftare arbitramur, locucionem iilam veluti prover- bialem requirere tantum certam ddi&öqué dignarn

pcenam, & TALIONEM innuere PROPORTIO«

NATAM, ita ut Judicis fit, scftimare deli&um, o- mnibusque circumftantiis accurate confideratis,delin-

quenti vel graviores vef leviorcs pcenasr adjudieare,

Levit. quoque XXIV. ^cap. v. 19. haec Ieguntur ver-

ba: Sicut fecit ita fiet eis qjuae compenfadonis qui-

dem pretium urgent, non vero TALIONEM quan-

dam fimplicem, quod etiam fuo compröbat erfato

Simfon x}> quemadmodum, inquit, ^jecermt mihi, fic

feci eis, cum tarnen Philifigei uxorem iliius äiii de-

diftent, is verö fegetes eorum cqrnbuffiffet. Nega»

ri quidem nequit* DEum ^, in deli&is hominum ca- fiigandis, propius interdum acccefiifie ad TALIO¬

NEM fimplicem; per fummas autem perfe&iones

fuas non potefi non fummum illud Numen uni-

cuique pro mcritis (uis retribuere & exa&arra pro- portionen) inter delicta & poenas obfervare ^{, quam}

homines ob affe&us variosque defe&us fuos at- rendere nequeunt, quamobrern etiam iili foli, qui fibi, tanquam Judici perfe&ifiimo, vindkfom ^re-

lervavit, hsec TALIO relinquenda. Sk itaque ha-

bes L, B. lineamenta qusedam argumenti hujus nobififfimi, quse cenfursetuae Candida fubmittimus^

etiam atque edam rogantes, veik, qüemadmodum

foles, in meliorem interprefari partem pauca illa,

quae admiinws. Coronidis loco cum Ifidoro ^mo-

S _{3 ne-}

# ) *4 C #

fiemust Prompt i or e/lo 'ad jufcipiendum, quam infe-

rendum melefliam, Difce mala fotius tokrare,

quam facere, #/f<? wa/a , inferre.

k) Juåk. XF. f/.

SOLI DEO GLORIAN

Difiertationis hujus Au^ori,1

Dom. PETRO COSSVA

Fråtri fuo CariiGmo, Optimo!

Maxima politiffimum fåne afficior Isetitia, Fräter tuum ipecimen Academicum, Optime, quoi, de

JURE TALIONIS feu RHADAMANTEO, ^m

publicam editurusluceni, gratiffimam mihi praebue-

ris anfam, paucis illum declarandi arnorem, quo,

& natura 8t dulciffimo fraterno conforcio, Tibi de«

vin&us fum. Adfit, precor, ut hucusque ita in pofterum Clementiffimum Numen honeftiflimis

Tüis aufis", fpatioque rite. emenfo Academico fa*

ciat, ut faufta quaevis lucubrationum tuarum Ipfe

reportes brabea* Benigiori cordis Affeäu, quam salamo vovet,

Rater Optimc

Tui Amantißimus MAGNUS COSSVA,

Fratrum natu minimus»