IN.SUAS PA

Dispotatio Anatomica _q

Dz* : y ⁱⁱ

CORPORIS

MANI>

IN.SUAS PA

tes, diviiion^.

J^uams

Divinafaventc Gratia>

SUB PRiESIDIO

M. Johannis

Anat. &Botan. Prof. PubU

In Indyta Reg™ Ubfalienfium Åcaicmia

Publice tueri conabitur

NICOLA US E R I C I

Ofand. Smaland.

Addien* 2/. Martijhori* matutinis

in auditoriomajori

Sk

U BS ALI SL _____

Iroprimebat Eschillus Matthis,

Anno M. DC.XXXIV.

råf^sfcf A yksnkf $$x%s\

«/fe lu/fe'/fe i/fe^fec/fe1/feL

THESIS I.

Icut Macrocofmus pro varia par¬

tium j quasin fe comprehendio

conflitutione, varie dividitur i modo in partesfolidasfive terre- Eres, aqueas& aereas, modoivl^

fimplice8&

copofitas,

modo in a- nimatas &inanimatas,modoinprincipales & min*

principales,deniq; intres

maximas regioncs in

cce- lellem^aetheream &i elementare: itaMicrocofmus quiad univcrfifimilitudinem

fa&us eft,

quem

ideo

Plinius mundi Epitomenvocat & Theophraftus u- niverfiexemplar^ pro diverfa partium ^, quas

inifey

compledlitur

conformatione, varie dividipotefb

2. Inprimis vero quatvor

divifiones å

Medicis

circumferuntur, _{quas omnes}breviter, in tyronum medicin#gratiam hicproponere juvaO.

3. Prima divifio ipfius Hipocratis eft, quicor¬

pus humanum dividitin continentia, contenta,ac

impetum facientia^; per continentia intelligit par¬

tes corporisfolidas tam fpermaticas quam carno-

fas,quaéhumores6clpiritus

continent: perconten-

A ²

jfca,humoresj

quiå

partibus folidisob naturam fu-

am fluxamcontinentur: ^Per impetum facienda^*

Spiritus-*.

4. Hase divifio _quatenus includit ^omne iliud

quod totum inüegrac Sc conftituit, _atq; ad vitaneu

necenfarium eft, eatenus tolerari poteft/ atq: fic fubgeneralihac confideratione etiähumores>fpiri-

tus, ungves>piliSc adeps optirnecomprehendi,par- tisq; nomenmereripoffunt, quo fenfu Ariilot. Ga- lenus Sc Avicenna fpiritus Sc humores aliquando

partes appellaruno.

In propria autem& ftri&a fignificatione fi

furrtitur pars, humoresScfpiritus ^cumcaetcris mo¬

do diftispartibus exulabunt, &partium rationem

amittent ^.• fiquidem partis propriaedi£iae definitio,

illis ^non poteft accommodari.

6. Ferneliu.v,utépartium fenfii&catalogo ex- cludat contenta Sc impetum facienda,_partem de-

finithocmodo: pars eftcorpustoti cohserens^com- muniq; vita conjüm5tum,6c ad illis fun&ionera Sc ufum comparaturtL».

7. Viitaq; hujus definitionis Fernelianae folae partes continentes,partis nomenfibivendicabunt>

fiquidem praeterquam quod animae fint inftrumen-

ta,communietiam vita cumtotofruantut,_certaeq;

alicui adiioni deftinentur.

8. Pro-

$. Proinde,

quandoMedici de partibus corpol

rishumani differunt, nechumoresnec fpiritus pro

partibus

habent, fed tantummodo ipfas folidas

par-

tes,quaefolidam

corporis noftri fubftantiam

com-

pleno.

p. Sequitur

fecunda divifio Medicis

&

Philo-

fophisufitata omnium

maxime ad exquifitam

^mor-

borum cognitionem

neceflaria:

qua corpus

ratio-

nediverfas plafmationis

dividiturin

partes

fimila-

res&diffimilares, fivefimplices &

compofitar*.

10. Similiares,quaegraecis opoiopefi

appellantur*

illaefunt, _quarumpartes cjufdem effentias

funt

^cum

toto,five _quae in partesfibi fimiles dividunt'ur; fic quaslibetparsofliseft os , quaelibet pars carnis eft

caro.

11. In nuraeropartium fimilarium funt ofTa_», cartilagines, ligamenta,tendines, membranae,ner¬

vi,arteriae,ven<e,fibrse,caroomnisgeneris, cutir*,

cerebrimedulla, humor cryftallinus &vitreur\

12. Exhisquaedam fenfus judicio duntaxat fi-

milaresfunt,_{quae non}undiqj

fibi

fimiles effe viden-

venat, arteriaenervi.

15. Partes ^vere & fimpliciter fimilares, quaein

alterius naturae & fpeciei efientiara dividi neque- unt,luntos,cartilagoLigamentum,fibra,membra-

na, caro

fimpiex,

cutis,5c humores oculi viVernes.

A_{3 14.} Sub-

14. Subdividuntur rurfus partes fimitares ^ra«

tionemateriae ex quaproducuntur,in fpermaticar*

acfangvinear*.

iy.

Spermaticasimmediate

^ex feminisfubftan-

tia formantur,ut funt os,cartilago,ligamentu Scc.

16. Sangvineae^partes,quaealiascarnofie dicun-

tur, exfangvine generantur.

17. Harum quadruplexeftfubflantia: mufcu- lofa, vifcerofa, membranofa & glanduiola^.

18. Caro mufculofa _quae

mufculorum

fibris in- nafcitur,proprie caro dicicur: vifcerofa vifceribus propria cft, ut cordi, hcpati,renibus, licni, Sc pul-

moni,hanc carnis fpeciem Erafiftratusparenchi-

ma appellat: Caro membranofa, rnembranofae cu-

jusqj partis fubftantias connafcitur, ^ut ventriculo, gulae, inteftinis, utero &c. Caro glandulofa, eft

corporumglanduloforumutpote tefticulorum,ma-

millarum, &glandularum fub axillis, in ingvinibus, alijsq; locisprovaforum commoda diftributiono#

prohumorumfupcrfluorum

attra6iione, &:nonnul-

larum partium irrigatione latitantiuni»..

tp. Praeterea &hoc obfervandum, quod fper-

maticarumpartium quasdaro, alias funt communes aliae propriae.

; 20. Communes funt _quas ad plurium Sc

dit

fioailiumpartium

fabricam

conftituendam concur-

lunt,

runtjcujufaiodifunt ofla, cartfiagines, ligamenta*

membran^caro,item

nervi,arterix,venae,quaepef

totumcorpus diffcminatafunt^& inftomacho,bra- chijs, inteftinis,corde., hepate,pedibus, _alijsq;par¬

tibus reperiuncur.

21. Proprio funt quae uniuspartis tantum fub-*

ftantiam., qualem alibi vix invenics conftituuno;

éjufmodi funt medulla cerebri, fpinxdorii,item hu-

•mores oculorurn, cryilallinus ^ac vitreur*.

22. Partes compofitx five d.HIimilares funO*

qux inpartesdifiimiiisnaturae & diverfiefpecieidi-

viduntur; (componuntur enim exfimiiaribusJ ÜC

manus non fecari poteft in alias manus,fed in offa, mufculos, membranasj nervös,venas & arteriasrV

23. Dicunturhaepartesalijs organicae,five in-

ftrumentariae: Ariftot: membravocao.

24* Ubi probe obfervanda efl: illa diftin&io veteribus ufitata, _qua volunt aliud efle _{parcem, a-}

liud membrum-».

25". Confueverunt enim filas partes praecipue appellaremembra five _organa> quasaedédse alicujus

adiionis gratiå ex pluribus fimiiaribus _componun¬

tur, ut oculus vifionis: ventriculus concodrionis :

hepar fangvificationis caufa> cujufmodi a&iones

nullapars fimilaris fola & extra compofitionem ^c-

derepöteft.

Sic oculus vocatur & pars animali

&

& inftrumentum, Corneavefo tunica parsquidemj

dicitur?fed noninßrumentuiru.

26. Sicuta.partiumfimilarium eflentia, penejt*

convenientem earum temperiem confiftit; ita in-

ftrumentipropria effentia penes

decentem

confor-

mationem, injufta magnitudinc? numero,figura,fi-

tu & connexioneconfiftit: quibusomnibus bene fe

habentibus, _Organum ad adtionem

perfedle

eden-

dam aptum eft. Nam diffimilares partes nihil a-

liudfuntquoadmateriam &

fubftantiam

^{? quam} i-

pfaefimilares praediiia rationead

^unum

aliquodo-

pus(eu

munu<exequendum, conjuncäae.

27. Sic oculus quoad fubftantiam nihil eft a- liud quam tunic#, nervi? humores? &c. exquibur*

compofitus eft: eftentia veroejus confiftit in hocj

Utfitinftrumentumanimaead videndum_.+

2£. Itamanusquoad fubftantiam noneft aliud

\quam ofta, membr^nae? nervi, arteriae? venae, mu- fculi,cutis: _{quae partes}feparatimfumptag non ma¬

nusfunt perfe,fedcundlafimul conformafa, funt

manus? h.^e. inftrumentum apprehendendi.

2p, Sicutvero partes fimilares ^perüniverfum

corpus fparfae funt,ita diffimilaresfuum certumlo-

cumfivefitum in corporeaeeeperunt; ficoculofu«

us eft fitus?fic epati, ventriculo lieni &c.

30. Probe autem annotandum eft,

quod

in o- mni-

tnnibuspartibus

inftrumentarijs,, five

in quovispef^

fedto _organo quatvor partium^genera repefiantur,

quarum unum

organicaeadiionis

caufaprincepsfta-

tuitur: ^{nam non} omnium partium firmlarium., ad

alicujus organi flrudiuram concurrentium.,pareft

nobilitas & digniras"*.

31. Primurn genusearum efl å quibusprimo &

perfe adlio editur; alcerum ^earum eil fine quibus

adlionon fit; tertium, _{per quas}meliorfive perfé-

dlior editur : poftremurn earum quae adiionerrL.

confervano.

£2. Hocnunc cxemplo quodam inmufeulo de-

clarabo: Mufculus efl: pars organica conflasex car-

neiibrofa,Iigamentis, tendinibus, nervig venis,ar-

terijs&membrana; Hic caro fibrofa,praecipuämu-

fculiparseft, 6c ^motus voluntarij caufaproxima 6c

primaria: Nervi qui in mufeulos varie di/pergun-

cur, partesfunt finc quibus motus fierinon potefl,

nam perillosfpiritusanimaliscumfacultaternotri-

ce defertur ad mufeulum : ligamenta 6c tendines

adlionem reddunt perfedtiorem; ^venae 6c arteriae

adlionem confervant, membrana etiam inveftio mufeulum eique fenfum tadluslargitur.

33« Adhuc unum exempium melioris Veviden-

tias 6c cognitionis gratia affer3m de fabrica oculo-

rum: Caufaprincipalis vifioniseil humor cryftalli-

ß _nus.

nus, fiquidem ille ^a

coloribus akeratur 8c vifihum

imaginesin ferecipie

rcaufafine

^qua

non,eft

^nervus

opticus Sc humor

vitreus: caufa

per quam

vifio

^me¬

liusfit, funt humoralbugineus, eunicae 8c mufcuii

oculorum :caufi _{per qua} confervatur adlio,funtve-

nse, arteriae,m£branae,p3lpebrcT/5c inferioroculorö

orbita. Idem de cceceris inflrumentis jud'candu efh

34. Caeterum 8c hocnotandum^quod partium

inftrumentariaru varias fint différeirti^quaeex mo¬

docompofitionisfumuntur^ ^{nam earum}

aliae minus,

alias magiscompofitae

funu>.

35". Quatvorinftrumentorum ordineså Galeno

8c alijs conftituuntur, ^quorum primo continentur in(}rumentafimpliciilima>nervi>artenae> venae, mu- fculi. 2.Illa_quaemagisfunt

coropofita, utdigitima-

nuum, pedum,

vencriculus,inteftina,uterus, vtfica,

hepar, renes,

pulmones 8c fimiles.

^5. manus extre¬

ma,tibiae,pedes^ coxae^

humerus^ cubitus. Quar-

todeniq; actus8ctruncus.

Hfatc de altera divifione*

38. Tertia quoq; divifio celebrisefl 8c pervul-

gataj qua partes,

refpe&u ufus difiingvuntur in-*

principes8c

ignobiles fiveminiftranter\

37. Principespartesdicuntur übequae

aliarü funt principia,five

qu<e

abfolutead totius individui

con-

fervationemfuntneceflariae, ut cerebru^corjhepaf.

j8. Ab harum trium partium princiourn^* falute

fivo

fivefanitate, omnium reIi_quarem corporis humant partium fanitas pendet, non fseusacfalus princi- punifalus eft fubditorurn-..

39. Cerebrum fublimemcorporisoccupavitfe¬

dern^ abeo facultasanimalis_{per nervös}tanquam funiculos ad fenfum Sc motum membris caecerir*

communicandum,in univerfum corpusinfluio.

40. Cor Regisinftatinmedio corporis fitü ett,ab

illofacultasvitalis per arteriastanquä ^tubos',ad vi¬

ta partiumconfervanda infingulas partesexcurrit.

41.

Hepar inferiorem

corporisfede occupans,

tanquam

mifrfificejjtifiimt^princeps

univerfi cor¬

poris familiam älit Sc fuftentat: ßcabeo facultas

naturaliscum fangvincalimentario, per venagtan¬

quamcanalesjin^totum corpusdiffunditur,

42. Tantaautemharumprincipupartium, quae

conjundfis viribus univerfam corporis rempubli-

cam gubernant,interfe eftconfpiratioScconnexäo*

ut mutuis cgeantauxilijs, mutuasq;requirant _ope¬

ras, & earum unaintercidentci reliquae emorian-

tUTomneS^a

4% Ignobiles partes funt reliquae ^{omnei qu®}

principibus_Sc modo didtisfamulantur; funt quidem

ill# _{ad totius}confervationcmneceflariae, verum non abfolütefedfecundum quid: operasenim fuas

btneficio principalium,quibusmmiftiät,_peragunt,

44* Sic cerebro famulitium ftum pra:ftant 4*

fenfuum ofgani» namIlliusfolimgratiå conftru&afunt:

Ticpulmo» diaphragma&reliquac partesin ped]tore con-*

tenta?»cordiin(erviunt. Pari rationeetiam yentriculus,

lien,renes,vcficabilaria& urinaria, propter heparcon-

ditafunu.

45. Reftat tandem ^quarta feultimadivifio,qu« ma¬

gisanatomicascontemplationi in Pervio*

46. Dividuntautemrccentioresanatomici univcrfum

eorpusintrescavitates, feu ^ventres, five regiones, in fu-

prcmam,mediam,infimam, & artus fiveextrema.,.

47. Suprema regiodiciturcaput, fedes rationis facul-

tatisq;animalis$ inquocercbrum>motus,fenfusq, fons&

origocontinctun..

48. Media regio, recentioribusventermediuifetho¬

raxappcllatur,alijsregio Ipiritalisvel vitalis^; in hac par¬

tesvitales& refpirationidicat«,cor,pulmo&arteri«ila-

bulantur: Cor tarnen principatum pra: cseteris obtinet,'

namvita:eilprincipium, &facultatis vitalis fedes,juxta^

^ledicorum&PhilofophorumomniumfcntentiarrL,.

49» Infimaregio, quae& «enterinferior& naturalis regio dicitur:

cohtinetomnia infe organanaturalis, co&ioni, expurgationi, & pro#

creationidicata: inhac heparprimatumobtinec, facultatie enim na¬

turalisprimariumeftrnerobrura-..

50« Hifceomnibusartusduo,manusvidelicet & pede» tanquamrs-

rosa trunco eipanfi, fubiiciuntur,quiraelioris vit* caull hominibus å

Ccoconcefli funu.

jl» Fcrnelius adhuc aliamhabet divi(iongm,quåcorpusin trea pu«

bliest&4«privatas regionesdiftribuit;fedquiahacad praxin medicam

tantusn eftaccommodata,idcirco esmhic ftudiofeomittimus,

COROLLARJ A.

I, Necfpiritu, nec humorespartescorporis Vivanteseffe ftatuimwe»

Eadem ratione pilos&ungvetinusneropartiumcumadip« &me-

- dulla cacludimus»

1» Triamembraprincipiiiacorporis buroani effe affeiimus, cor,cere-

biun» , hepar»

\