Dissertatione historico-philologic

/r,

tf

·: _{£Hiod bette vortatI}

DISSERT ΑΤΙΟΝΕ

Hiftorico -Philologien.

J

AN

US I

TA LUS,

Ex

_Ampliffimi

_Collegii

_Fhiloio»

phici, quod eft

in

UpfalenfiSvionum

. incluro Athenxo, permiilh,

Sub

PR/ESIDIQ

riRI CL ARISS1M!,

Dn.

_JOANNIS

Math.ProfeiT,

Ordin,

Vublicum ad Examen

modeße

defcriur

S *

R*36 M,tis

in TheoL Facult. Alumne,

JOHANNE

i^yingerm,

In Audit.

öuftaviano

Maj» ad å/t (été'·

Anno cb bexxenx.

* " HOL Μ1Μ

In

Chrifto

Patribus

ac

Oominis

Reve

ren<kjpmk%

± ^

D,

OLA

O

SVEBILIO,

_:Jn

S-s*

Theol;

Doctori,

_{Regni Sve-φα}

eise

Archi-Epifcopö,Academiae

Upfal»

Procancellario,ejusdojiiq;Cöniiftorii Ec- . clcfiafticiPraefidilange Emmeiitif-

"gl

fimo, GraviÜimo; _prii

dep

Μ.

ΜΑΤΤΗΙ.Έ

SifeUCHIO,'fc'

Ecclefiarum per Norlandias Occidcnta·/#* les_{Superintendenti, Confiftorii}

Hernoian-denfisPraeiidi GymnafiiqjEphorolon¬ gégraviffimo, dignifiimoj

PatronisacMecoenatibus

Magnis

Vei te c tot HL·

fie

ter

]pli

Filittotfem &

_Obfequit

_j

tiι de in

Um_prater

_Venerationm,

_quam

Vobis,

_{Tfoerendiffimi}

_Tat

res,

publice

debent

emnes}etiam pri*

Vata me deVintiant

beneficiai

quor/nm

\

_jwam

_bunc

_meum

_(qui

_thuribus

mero-

2-que

Deorum

olim

primus

expiabatur,

ad

^

reliquos

ut

pate/ceret

aditm)

prim

acre·

hgwßus

quam

ad

Veflros

T

enat

es,

yelut

j)rimitium

tenella

Mufa

libamen ferrem

deponeremque

? Tridem

enim

expertns

5,

demiratm

%

fumfacilitatem

Veftr

am

pr

or*

t^fus

fingularem,

qua

inter tot

&

tam

yra*

^eu, cjuas pro

publica

Eccleßa

Integrität

tegeritiscuras,

baud dedignati eßts

me

toties

_{admittere, toties}

audire

_&

Candida

illa

_gratis

_faVorisqne

_plemffma

_{Voce to*}

fies mihi

_perfvadere,

_ut

_uheriorem

_in

ht

terts

_proyeffum

_tentarem.

Qui tandem

plus

quam

jvaVts

actejjit

Veßer

permiß

jus

_{praßandivicem}

_concionatorn

_per

_gra*

tiλ annum

Nobtlifftma

_meλ

Nutritive

debitum♦

_{Quid multa ?}

_merita

_qua

in _me%

_Mecoenates

_Magmfici,

_jam

_tum

exßare "Voluißis,

proxima

paternis

vi/j

lc

funt.

ISLon

atttngam,

iDioecefi

fu

Up/alienßs

ac

Hernofandenßs, uniVer/

fo

imo Patria

_{praßteatur fe debere}

_Voh

_dt

%everendiß.

Epi(copi}

qut tarnt

eßis vir

η

tute_panterac

_eruditione,

_quantos

_ßn^uk

/<?<

tu naturje

_mdußria

efficere fuflinuk

fa

Quoniam

_neque

_{ßc fummua}

_Veßer

_faVor

_pe

redimi

_poteß,

_quem

_omnis

_doürtna,

_ßi

ß<-cundia omniihcitari

Veht,

Nec

mwnu

in

nbus,

quorum

etiam

impatientes

eßutäC'

tu

ceptum

_{digné referre}

queam«.

A

tenerti

&

mm duraac

mokße

jedula

_paupertas

_mt

pl

excercere nan

_deßitit,

_nec

_adbuct

_emop

de

tuo _{S.aS*a Tbeol. Dotlore}

_ahm

Celeber4

_tt

rimoy

nunc h

Zyiois

'Beat,.

Dru

SAMÜt

fi<

ELE Mutritio meo & m

tPromotore

_lonfe

_{bemrnifftmo^ cujus}

_nun*

_]u

quam re cor

dar

ßne gemitibus

,

de

(ißet.

&

Cum _Haß

_aha

_deßnt

_&

_{|a-nusbicincom»}

ptus

frontibu6%

monßrofus

anttpedesViv

flmyfatronioptmiyingratjedeVoußirn^%

mmm

_{arrhmfißereJe}

_audeat,

_tburum

\>i/

loco}quce

aHgufti/Jimadene^aYit[uppettex,

:efi

fupphces admoveo

preces>

\erenoVultu,

ut

sr/

foletis,

tum

tntueaminh

vim

Vigoremß

ad-ιte

datufö

beneVolentiam

illamVeftram

rat

W ram in me

prorogeti$¥

N.tc

mihi

fuccen-ik

_{featisquoefotquodunohoceodemfe}

litamine

uii

fummisVeftrum

Amborum

laudibus

pié

o

_>

W

perari

adnifm

(im, Quod

non

modo (perare

fit

fed

etiam

confidere

mejubet

faVor

V

efter

nu in

Mu/arum

cultores

in(i<rnk

5

nec non an·

dc>

tiquita*,

_qu<t

ftomachum

prifcis

non

movit

etil iDiisj

(i

intet

dum in

uno

eodemß

delubro

m

pluribus

_torum

ftmul

t

bur

a

etiam

Vihßima

\oy*

dar

et, *Decetera

VobU

Reverendi/J* Ρ

ci¬

tri

tresfupremum

NumenfaVeat}atßinEcck*

Ui

_fi<£

_Reife

_liter

_ar/<*,

_quibuå

_nati

efttSjtmolu-& mentumdiu

fofftites

Vmrtyflorere,

vigere

tm

jubeat!

Vota

fixe femper

arientia

mmcupo

&

_multiplico

ι

nu

7U

RevereadiiU

Digaic,um

Veft-r»1»!

η

HM diettsDevotiflimus,

Fl._{Ttcvtrenlis & CUrifftmis Viru,}

Dn.

_{HAQ.U1NO BoHLl«f,}

Paftoriac_{Prspolico in ©täletttab meritiffimo;}

Mag. ERICO BOZ/EO, ₁

Paftonin _(Sunöwalb

adcuratisfirao;

J

Mag

ANDRERE SUNDIO

Paftori in _{Vigilantisfimo}

;

DN. MICHAELI

_©£fK03K/

Paftori in_{Uiorbfafttå Laudatisfimo;}

Mag

NICOLAO BUSCHERO,

S.3B _{S®. Theol.f.e«äori} in_{GymnafioHernofandenfi}

Primario&_{cjusdemConfift. AdieiT. dexterrimo;} Ceterisque Hernofand- Dioeceieos PASTORIBUS

.. ac PR/fcPOSITIS»

Gymnafn LPCTOR1BUS&

Confiftorii_{ASSESSORIBUS, -cholsq, RECTO} RI _{&.CONRECTORI,Laudatisfimis, I}

Tromotonbtti φ* Beneficts deVoto_peBoriscultu

atatem _{profequendn :}

Nec non

Spcftatißimo VIRO,

Dn. _{nicolao blanck,}

HcrnofandenfiConfuli_{sequils.olim Nutritioopcuno t}

Quin

F Reverevdifac _{Doftißimis VIRTS}

Mag.

PETRO

Ecclefise Pithenfis Miniftro _{attentisfimo»}

DN. _{LAURENTIO ANZENIO,}

Verbi Divini _Miniftroin_{SlttUttfibfidelisfimo,} In loco Vener. Tatrum _{fuorumVaftoribnt defigndtia}

Dn. PETRO

_{eSC-eSäKSßi/}

Verbi Divini miniftroin _{9?orbtttgrådiligenlisfirao»}

Faucoribus de me

_opcimé

_tnericis; Hoc tenellum _{fpecimen Academuum ingrati animt}

pign»4 indubitatam promotionitfpem cum

Ιο

honorem

Traftantißmi

Juvenü,

;

Dn,

JOHAN.

$

Anger

m* Do >'

fANO

ROMA-Ν

_0%VM,

&

egregie

difpucantis

Im ^ vyXa'i®m

«uJuiV

o*u>

if/tunbifi

Τι,

Ολ/Sl«

jta»&

tltΰ4ί·

0 l O, ί^ί h*.c

_{eccufAtifJmut}

_feribeb*

Julius

Micrander.

imi )0t0

%

In

_Janum

_Bi

_frön

_te

_nu»,

Mor'ibus & {DoSlr'ma

_ornattjfimi

JuveniS)

Dn.

Jdt thic

orai

CjtAne tibi binas

[i

peras

créjere

fat

ef

J

Et vitiis

plenas

impojuiße

Jovem:

O

_fortunatum

Te>propria

criminaJbli

Cut_{dederatgeminumcernere}

_poße

c

apat!

KéAlteritu _faciles

_lapfus

_oculata

_notamat

_^

Turb_a; Sed_{ätergoturpia}

_{noflra latent ί}

hri]

Et tua_{firedeant vel}

_{fecula-> linquere}

_nejcit

i

Sietamenbac atastotmåla

_pejor

_avit.

faß

JOANNES

/. Ά

_j"

Φ

4

t η: ut\

j

ι. _aj.

_J.

Capitis

Prioris.

Summarium^.

Γ·'· A

R8ument'

difficultas.

\qusnam.

Λ_{ψ. H.Dedufitio Jani}

_Ebraea,Grsca

_,

_La¬

rma. Et vocesab eo derivats. 5".111.

JanM quinam

Fuer.it

icitu

eft

dilHcile-

0.

IV. My»

thicis el\numen&c in iacrorum

initio

ac

fine

ad-öratum,_Janus confivius,Junonius, [

Jatmalquid)

Patulcius,claviger, Eft Mars·, A

polio

^hoebus·, y.\

, Chaos, Mundus,(Janus

bifrons,

quadrifrons.

) Aér,

Arinns,Cbiirons,quadrifrons)

Sol,

iimulacro

jani

fatta eftanni dimenfio,horno

q.l.

ΕJana interScriptores tot

fententiarum funt divorcia,

cotdifficultates,

utquomo-dofefeextricet, vel penitus nefciatledor,veldeeo pro-nunciaturneat,quod de Ly-curgoPlutarchus:

Αυκύζ-γν

τδνομο^;-τνκ,α^ολχ

μίν^ίν

Isah7Cta

Λναμίρσβ^τνιτον'

nihil icil. hic diei controverfia carens. Me

certémanumlabori huic non temerarto

au-iib ledserumconfilio, å

quibus

pendeo,

tnoventem _{utrumque iatis}

faperque

_expet-Jer

tumeiTe haud diffiteor. Enimvero å _parte

e"

altera_diverfae,nedicam, ex amufli

pugnan-tes eruditiffimorum virorum _fententiae ob·^-11

fervantur,de_{quibus palam etiammutire}

_ple-tum

bejo periculum eft :abaltera debita

_{follicitu-^no}

doaddifcendiproferendique, quaeoranibus

9>!

vel _{compluribus emun&ioris nafi viris}

_pro-IBO

babiliafefe redderent.Cum

_{ένδοξα,}

_ipioPhi-^^

loi'opho (a) dodore, fint τα Sbxxvloi _7rttoiv,u.:.

, '*/ ~ \ r V ~ rt

3f ττλβίίoiS, y\roii<rcQ)01$ _{ται/τοι$,»τοisTi<L\t'ms}

cnv ti tzhS τΐλνϊοίζ/nτο\ζ _{μ'οίλιζα 'γνωξίιμούmar}

3C9U Si' clvtccv

'ίχοντα

_{rm anWutI}

Aclicet hasc materies _{oppido difficilis fitum}

longe nobiliifijma, multonobiliortarnen fo-aut

ret,fiipfiquoque faber

_{exercitatoingenii}

_a-jP'

cumine_{diverfisqueJ«ni oculis armatus comna}

tigiffet , qui rede pohtamexhiberet. Meter

vero,qui Mufas vix dum de limine faluta-(Ρ

rim,in hifce _{paginulis iftoc praeftitifle non101}

polliceor$ ^uippe cui deeft & eruditionis V€'

fuppellexadrem tam _{abftrufam arduamque cr«}

perfedéexplanandamneceftaria,& caetera,

kn

quaehuic otnandasinferviunt_{praefidia. Ibarn} tarnenfeftinantér , _per potiffima_momentaj

quo poteram, neceffum habens, neminein-ce vento,qui inhocargumentumpublice nun- a& quam antea ventilafuna de induftria

com-mentatus _{eft, inftar viatorum iter}

ignotuni

ingredientium,obviosquosque

devia&di- q(

(})

g^verticulis

percontari.

Et,

cum

ulterioretn

irtfidenfa;

antiquitatum

tenebrae

eorumque

an-an

fraåus

inhiberenc

progrefliira,

fubfittebam.

k'Quicquid

autem

defideratur,quod fane

mul-ijg.tum

eft

,

id

excellentibus

ingeniis

reliqui

^enodandura. Atque

ita

Candidiffmos (y

B.

Le-jjujÄfltet

temeritatis

crimen,

ίϊ quod

eft

,

åme

a»

ro<molitum ire,non

tam

fpero,

quam

confido»

II Quoniam veroanimus

fertbrevita-ti quammaxime

litare, amplam

vocis,

quas ^'heic titulum dedit,originationem

eoluben-™_{tius faciö miflatn, quo minus}illa_meam

fir-uoiimatdeipfo Janofententiam.

Jani

vocabu-lum varié å variis deducitur jquidam

omni-ftum lingvarum

matri

ejus

originem

deberi

f0.autumantes, genuinam

radicem

ftatuunt

i_ajp,

quod vinum

fonat; &

terminatione

Iati-ojjj:naυsvel Es addita ac magno

chirech

obli-terato_{apté iatis}

_exprimunt

_Janus

vel

Janes,

ita-(pofteriusenirn in Saliorum

abfoletis

car-lonminibus retineri acceptum (b)

eft

)

vitiferum

,nis V®1 viniferum fignificans, quod

vini inventor

-ue creditus fit: Qu»derivandi ratio

Em.Dic-ia,

kinfono(c]Gviliel,Poftello

[d)

Georg»Hor->anj nio [ej Voflio[f) aliisque

adridet»

,

Nec

mihi,filiceretcenforemagere,

eadem

dilpli-in- ceret,nifi_Jani nomenmerito

regi

Italias

per-jrv antiquocompetensfimul

adNoachum

[ No¬

ra- A* chum

uffl [bUTertu/.Hb»t,p.?fc.Voff.inft.Orat.4*.'p-r*.

(c)

fa

in

Diatribadeadv- No»in

Italiä

p.4.

[d]

be Etrur»

g-,

örig-p*64,

Tcjin Hift.

Phil» 1.1.61·

& in

area

No»

chumre<ftédicerem,fiEbraeum Π0 _exprime·riv

retur, _{quod tarnen omiflum eo,ne novita-tan}

tumftudiofus_{videar] fecundum plu}

φημα, Beroii _{ejusque afieclarum iententiam}

_bei

retraheretur. De _{quoinfra pluribus agen-rer}

dum. _{Quidam funt Grase® derivationism'}

fautores, qui rurfus viam ingrediuntur di-txt

veriam. Fefto_{Pomp, [g)quem exferipfe-}

_ty«

runt_{multi, Janusvidetur diciquaii}

_χά/ο$

_vel

?ao 3quod Ritterhufio inGuntherumelUM

ΠΓΟcaltgavit,aliis vero clwo tS χαίναν bim

^

ünde,i«^«ii Feßus,Janus detraéla _aipiratione

_Ci

nominatur ideo _{, quod fueritomnium}

pri-mus,cui primo fupplicabant _{velut parenti,}

_e

& å_{quo rerum omnium fa&um putaban!}

_?

,

initium. Sed _{Dickinfonus Feftum nugari}

_at

ait,dum a chaodeducitJanum , _quem cum

eo eundem fuifie nonmalé_{ftatuiflet. Eru-} e .

ditiflimo Vofliotamen _{fh) & Hornio(i)ma-}

_vo

gis placereapparet, quod abobliquo

idoiti

cujus primus caius eft iolccv & ÄLolicé _i'ajai!

cum _{digarama, formetur}

Jaonus vel JaVom

&fic _{pcriyncopen,Janus. Petro}

Hyet!o[k; autem,qui ratione _{nominis Janum & Jovem ui} eundem eflecontendit,di(ftuseft

ijanusqua-fi

_ζα»ο?

å fecundocafurv

ζΐν,

quodeft iEo- [j)

licum

_τνζν,ν

_{JFovis nomenvel potius}

_τ5ζ^

pive·

_pUI

fg]l,|..p.i?0744> CpnEP*rottus in_E-pig.Mart·

p. 9U-.&partim' (h)_{Theol·Gen.i.r8-p-U7. ConF} Gorop,Becan_{Hifp.Ä p-?f. (i)inareaNoasp.ii}.[k;}

_j131

in _demonft·Ev-_pröpos-4.

tm

ίοηί

Cf)

me·_vivere,quod

_ζωϊ

Jupiter

omnibus

dediiTe

vi-rita·tam _{putctur. Alii denique}

_&

quidem

com-^Ä.plures(l) contendunt

incunabula

de-:iam _{berilingvae, quånuncutor, quos}

_ejus

_pa¬ jen-rensTullius(m ) lecum

ducit,

dicens:

Cum

onis ipomnibus rebus vim hoherentmaximam prima &

di-

_{txtrema:principeminfacrificando}

_Janum

ejfe

_vo~

pfe.

herum:

quod ab eundo nomen

cfl

deduäum

^ ex ;vel_iuotranßtiones pervixJatti_j

foresfcin

Itminibus

eitäftofanorumxdium Januxnominantur.

Ubi

Janus-, di&us eft oratoriquafiEanus ^

quod

Corni-{

ficius

(n)docet : Cicero non

]anum

fed

Eanum

rI<nominat

ab

eundo, Ciceronem

fequitur

Gorop.

,ntj

Becanus,[o)

cui Janus pro

Ganus

fcribitur

'm( ab Hifpanico

ga

i.

e.

ire.

Ratio

iem

appel-garj

lationisaddit

quidem

Viacrobius

haue:

quod

tmundus, quoJanus

mythologis

fignificatus

jeft,utinferiusdiceturtjemper _eat

dum

in

orbem

i volvitur &

exfe_{inttium f}odensinferefertur.

Sed

potior videtur ratio, quam

refponfum

Na-foni_{[p] ä fano datum exhibet:}

^a\

Prxftdeo fortsccelicummitibusboris:

'p

_{«■ij Inde}

It redit officio Jupiter

ipfe

meo.

vocor_Janus.

Ubinontamab eundo , quam å januarura

praefi-Π)utpoieTheod-Macrobiusi-Sat.o.p.iSy.Lad.Vi«

ίζ4Vesin Aug.de civit.Dei,4.U'p-4i$. Leon.Coqaei. in

ive'eundem7·7.ρί}$. SeiviusGram.in /Eneid.7.609.

fti

£'9vafte,rus

inHorat-Sat.é.l-i-p 685·.

VoflitH

Etym.

;onf,& inft.Orat.l.c.RofinusDempI.«.c.>p.9jt. (m) de

nat.Deorum2.Z7.Co)lib-j. Erym. åMacrobiocita» tAgitUs ^olHermanth.7.prj9 Hiip.».p'i9'ibid.4.p,49.

(p-DFeft-i,u4. cum iru ma ,ΟϋΟίι 00 ι

prmfidio fibi nonaen inditum eile 5 ipfemet Ke

faffuseft. Proin etiam Tertulliano _{[q) a* nan}

liisqwe magis placetab eundodici Januam_ibjubi

hacvere_{Janumvocari, quod Januis}

praeflde- ren

re& _{poteftatem admittendi itionam habere vol}

creditus fic. Osduétio _{prima inträ fuoscan-fcu} cellos reffcri&a 6c hasc ultima fatis fe eruditis_na,

hujusaevicommendanr, quarumutramarri- gen pere mal«eris per me licebit. Ceter« _potius tos

alluilones _{quam dedu<5tiones mihi videntur. run}

Atqui haud incertum effc, quod å Jatto deri· dec ventur_{Janualii verfqs i Saliis in eum fi&i,}

Jana,Janitar, Janitrix,Jamal,Januarius,jani' fiifi

tulus,Janualis_porta. De quibus confulan· ftic

tur,fi lubet Varro _{(r"] FeftuS (s) Ovidius[t] tan}

Leon.Coque^u)

Rofinus,& ineumDenapft. Qu

[χ] Lud. Vives _{[y] B. ProfeiT. Celfius,[2]&} vir aliipaflim. Sedhascfcio, _{quibusdam luper-jeru}

vacu« videbuntur_diligentia.

μυ

^f. III. Racione Etymi redditå,pedem

ul-

ter

terius _{promoturooccurrit in limine qusftio}

qU

explicatu difficilima: Ouinamfcil. fuerat ib Janus,_{qut tamreligiofb}aPaganisinlatio eultuseß· «M)

Quippe cujusdifficultasacutiilimiingenii vi- mj

ros_{plus fatis exercuic 8c adhucexercet. In}

tui

quatamendifcutiendapluresnecitra

verum qu

icopum telafua miferint,anineumcöllinea- s.

rint _{jam cuiqtfrq>erpendendum relinquitur.}

['D

Nec _<;.

lib.r.c.if Cp) deR. R.T. }7. (s)I-l.p· 10

119*.}t. (t) Faft·_{1.145^Cu) mAug»de civ·Dei-p·}

4*8·6?j.(x) _{AntiqR0m.i.ti.&4»4.ac.f. cap.fy) ad.} ^

O")

net Kec mirum iiconje&ura fefellerit_plures:

a* _{nara omnia fere Mythici temporis fcripta,}

i^iubiveftigia

veraeIani hißoriaemerito

inqui-le- _{renda,non nifi fubfabulis verborumque}

in-ere _volucrislatuerunt& _{adhuc latent.Hane} dif-in*_{ficultatem porrodiverfa adauxerunt}

notm-ifi* _na,pro

_difcrimine,

_non

_folum

_locorum/

_&

ti- _{gentium led etiarnrerutn geftarura, inrela*}

ms _{tosvana kimjtaeii}

inter _{Deosimpofita,} eo#

uf" tundemque nominum vari« dedu&iones &

;n* _{deduAionum rationes}

cujusque pa lato

ma-gis quamreiveritati coBgruae, Jiinc

diver-'w

\fflimaimo maximecontraria_{propofitajquass}

in- _ftioni

refponfa legunturdata, quaerei veri-M tatetn _{plus obfeurarunt quam jlluftrarunt.} Quod ut hic, _{quantumpermiferint ingenii}

]& vires,_{quasproriusexiguas ingenué agnofco,}

er-!enodatius caveatur, confideratio Iani tJiuaS tradita

praemit-y'

tendaeft,

quam

nifi

accuraté

attenderistan-,j°

quam

in ignota

fylva

facilc aberrabis.

n\

H

Mythicoriim

quidam refponderunt

Ia-Ψ· mm fui{Yqmimen_{feleftuminter fui generis} nu-V1" _mitia

fedem_{primam habens, &itaappclla»}

n

tum,_{quodpopulis magis innotuerit}

major-que illieultus exhiberetur. Ita_{legitur apud}

Λ~ _S.

^uguftinum [a]quem exicripfitRofinus,

_ur' [b]Conf. Alex, ab Alexandro _{genial» dier»}

ec _ö.

4 Etut filentii velo _{tegam, quod}

Poftei-j.p. *

Μ

nefcio

quo

fuco

abrepto,

obpraefen-ad . tem

• ^ deciv. Be'17.2.p«ix7.(b)

antiq» Rom*i,c«

<c)in

tém divinitatem_{diélusfitipfe Iehova,}

Scobjft'

praeftita beneficia malaqueaverruncata,

Cbri-

\ ftiis j

in

Saliorum carminibus [d] Deus

Oeomnttl

canitur. _{Et idcirco tanquam}

_{antiquiilimus^}

^

&veneråtione_{digniffirauspatris}

_titulo

_or-j^

flatus, De_{qua reliquidemabunde}

_egit

Ro-fintiS &_{prasterea Dempft. [e]}

_pluribus

_hicf

,

nonhaereo. Quibusdamhabitus eil tempon

& dierumDeus_{[f]unde Horatio dicitur lam^}

^

Mtfittiim/i.Gvalcero in fjoratium Plutarchi in_^

in Numa_{Δαιμωνvertirur femideus}, quod,

ii

_^

quid horum,eitveriflimum. Hictamen

Se-mideusobcatcatte rnentis _{paganis in}

_facrificiii

_^ perpetuampradationem

meruifle

vilus

eil,

*

Et _{proin in initio facrorum}

_numini

_alicui

_{

celebrandorum invocatus, utisaperiretac· j

ceiTum ad_{reiiqua, quibus}

_immolaturi

_eflent,

& transmitteret_{fupplieum precesper portas^}

fuas^quarum diligens fuit cullos,ut

Virgilius

^

[g}canit: no

- - neccußos abfift'tt

liminelanus, tüJ

Ethinc _{illaOvidii[h]fluunt: ^}

Cur_{quamvis aliorumnuminaplacem,}

Jane,tibi primum thura merumqueferol _^

Utpoßis aditumper me,qui limina fervo ln

tAdquoscunquevolesjnquit,habereDeos. p.* Imofub facrorum fine_{[honos alias Ter·}

_los

mino habitus1non raroeftadoratus,adeequ< P':

b,fm

., ' m

<i)ap.Macrob i'fat·Qp'i87. (e)antiq.Rom·z-3-P ^ 9i-9{ (Ovid.Hellenius Acron.in Horat-Z'Sat.6*P

j8j-EtSoranusin voce_{jani» (g)} JEu>7>Ho*

^

0jßiffohf

pidus,

quod

non

iolum omnibus

ini-faßt

f$d &

finibuspraefedus

eilet. Verum

£

muti

haec

res

tant;i

vita

tuerit

adeat

M.Cato-lluinem

[ij

ubi

precationis

formula

extat.

Alex.

orjb

AjJixandro

(I9

Hellenium

&

Macrobium

^O.loci

ipodo

laudatis

Leonh.Codueii

(b &

in-hjcpnnm

B»/iuguftinum

cmjnec

nonRofinutn

)orj>(nj

Dempfteri»

Quamobrem

obfcura

eiTe

non

arbitror _{quaede lano}

_Confivio

_lunonio,

_Patulci»

j

jn

6*

CUvigero

leguntur,

Nam

Confivius

ίΐνβ

j

IjOonfininus

quafiConierinus

dieitur,

å

con-^

ferendo, i.

e.

utadponam

verba

Macrobii, 2

C-IS

fropa^inegeneris

humant,

quAlanoauttorc

conferi-Å

eß'«r.

Unde

illud

SeptimiiCoj

Poécae

antiqui

t

;cuj

lane

pater,Iane

tuen*,dive

bicepSjbifrons.1

acj

O

carereru

Sator,o

principiuDeorum

&c.'

,nr

ktiMw

inquit

Macrobius

(pj

quaft

non

filur»

rtai1

Unuarii

i

cujus

Calend«

praefertim lam

jjUJerant

confecracae

in

Fefto

Ianualdidoj

(q) quo

eifacra fiebant inlibo extbureacmero,n;ec

nonmala , qu«farina

hornå

&

fale

mifceba-turyfed_menftum

omnittm

ingreffus

teneat,

quia in

ditione_{Iunonis (r>}

funtomnescalendse.T«Hu$

B igitur

(i^ÖeR._R.p.m.40.(k)

_{Gen.Dier.4«*7.}

_p.iö6»a.

Cl]

'n_{Aug.de civ. Dei4a|.p.428.}

Confihi Lud.

Vivcs

P^2T.(tD)deciv*Dei7. 7«&·?·

Conf.

AlbricusPhi»

'er- los.de_lraag.Deorump.m.ji7· (n)

Antiq.Rom.j.H.

quf P'Mi»adfinem.

<o3ap»TerentianumMaur.

l.de

Me

fron ΪΓ'8P"m·84.

Conf.Rhenanus

ad

TertuLi.

de

cor.

milit. (p>Vid.etiamAlex,donat.vet.

&Rec·

Rom.

'6,i

i'i$.(q)vid.Hofman.

Lexic

p.804.

Rofin,Dempib

(IÉ>) _ί

igitur fertur tot

Araä

fub pedibus habuifle, \ qiiot menfes annus. Patulcitu å patendddi-nnc

citur it>quöd aditum recipiéndo feminr Wutn perite credjtüs

fit.

Clavigirdenique

Oyidio'nim

(u)ab_{ipfaclave di&us, quam}

_{fimulacriMre«!^}

jusfiniftra tenébat_jdextra véro baculunr fcüMic

virgam, tanquamidoneus/ariitorfeu (x)

_o-jAlii

mnium _{portarum cuftos & Viarum re&or.Gne}

fam reliquorum etiarrf ^atii _{cognomirium^d,}

expiicatibeflttaddenda/edquoniam

mythi·^

eisfanailiaris obfervari non _{potuit, fuislbcis^.}

fervandam cenfui,· _jufius eorprinusde iiseieMa<

iollicitus, qüorum vefiigia in

anriquorutr^pt

feriptisnon reperiuntur, quocertius

exifii·^"

Riem,quod plane impinm _föret ex _proprio

'bti

cerebello _{cjusmodifabülofis}

_{quiequamatte·^}

_<

^ere. Sed haec

eV

^§^7^Nuncadirrftitu-c,ör

tum revertor. _{Quidamrelponderunt {}

eileMartern _{(p quidam JpöVinem, (Z)}

_quod"1

_Ρ

pronunciante Nigidio Figuloapud Macro-ex I

bium voc^tusfit_{^vigfios -pboebum φquidam,}

_s

quemGraeci,utIanum Romani,exitus

introi-tusque eilepotentemcrediderunt. Céferuni ,c

in hifee, quae fabulofa omnibus

appareanr^lv

non immoror. _/.Γ£

,V

>

^ap.Potnp.fah. ίη-ΛΕη.Virgil.· Pi£Vor*l.c. p. )tif· ,

ft)Conf.Aui>ide civ.Dei·?._{ζ.ρ6rg.Ovid.Faft.i.u9·}

feq. (ii)Faft.:M28. f44,(χ)vid. Macrob.Ic- (Υ)

vjd. ^iacrob.^erviusin /Fn. 7,609.Scbre.vei.tbid,&(b);

Hvet.de _{dem.Evang p.if6.(7)adVofr.Theol.Gentp.t}

Ζ.16 _{p.?S8 cnnf. Pomp. S^bin.inΛΕη. Γ. c.}

.

(ν)

(Te, f. V_. Paulo quidem faniores mihi vid«*· dilrcntur.qui Janum inrerum creatarum

nume-a-jrutD

retulerunc, ii

omnes

in

eo

conveniiTe

ä-dio'nimadvcrium eflst. Nonnullis enim eft

e-pwrutJanMi,ipie

[b]

addita rati.one , dicic

kuUtcbaos antiqui [ namres (umprtfca) vwabant. o-Aliis mundus_{j cujuscaula}>verba funtServii J.c.

tqr,iinedubio Auguftinum (c]fecuti,ideo in pa~

qwid tnundus undique claufus efi 5 belli

:hi-_{nmpore aperiumur ad auxilium petendum ut} paté-Unde_{Gaj. BaiTus in libro de Diis apud}

éiTcMacrobium,janum bifrontem fingi aic , quaii

umfoperurn atque inferum ^anitorem ·,

eun-fti-fletnquequadrifrontem univeria climata

maje-liiflllatefua _{complexum. öbi difpeétu haud}

ite-dldifhcile,quornodoexplicatum iverint fa~ Tu,ciem Jam binam & _{quadriformem. feil, qui}

1Wr/llltiortum _{occalumque,bac vero ornnes}

raun-i#'j»agas

profpeébret. Quod nomine Jam

r0.exparteetiam fubinnuit Nafo,Faft4i.139.

itri)

%

eg°profpiciocoeleftis Jatiitor aula

0i. Boaspartes befperiasquefimul.

um*?c

cecerojfi placet,adeas B. üiuguftinum de

,nriciv.

Dci, 7, 8. p.6*4.eleganterdejiifce dif-ferentem. Quibusdam eft a'ér , quod ei

\rf(d)

tanquamvocisgenitorinonfecusac

Ja-precesad Deos_{perferendas commendari}

l9.debereexiftimarint. Aliis4»»ι«, _{(e) itaque}

(yJ

&gy-ί,θ£(Β)_{ap.Ovidpailin^praecipue}

vero Faft.i.ioj.conf*

eritJ'Z.citata. (c)deciv. D,_{7.7·ρ.6$».ο.ι6.ρ.6*5:} Vi»

(a'!esibid,p.6^.Conf.Glareanus iqLiv ,1.19, (d)V-id.

Servius&_{Schrev.in yEn.l.}c« (e) Ludof* _Rhodig«. AntiqJétL zj.II.p-irSö,p.

Γ») ex[ lex Im & Qu Lat elT< nit

JEgyptii Iani inaaginem exprimentes

Dra-conem orbiculatum caudam_{devoranter»(f;}

finxerunt. Hic locum habet ea_Jani

bifron-tis & _{quadrifrmis explicatio}

, qua

illutn

anni finem & _{principiura: hunc quatvore*}

jus partes contueri dicunt. ^liis deniqu«

3 anus eftidem acSol _9nonaliterac lawLeu

Vianaeft_{luna; quia aqud^tnobium ca·}

hfilius& apud Macrobiutn Apollo, vide iisfu· no1 pra,creditusperhibetur :quo nihileilecon< t0!

venientius foli _{ipfe Voflius (i) eruditioni *·}

pariteracautoritäre_grandis cenfet. Cuiac tar

cedit Ianifimulacrum,_{quoanni dimeniWo·}

_^

liproprié

corapetens, perdigitos _{vulgaritet ani}

exprimebatur. _Adponam Plinii(k) rerba l·

qu* iic habent:Praterea UnusGewinns α _Τζβ»

ma_{regedieatus,qui pacis}

bcti'tque argumentocoliw.

^

Higittsita figuratis,ut_{trecentorumfexaginta}

_quinqvi

_j}11

Hierum_{nota,perfigritficationem anni (vet.}

tnff.

an-j

'u;:

Bui> _{temporis &äviDsumfeindicaret, Quse Ma-; Vl<} crobius& _{Landinus iic}

capiunt,quaiiIanii·

conhuncdierum numerurn_{raanibus teneret} Εξ

ex· tni

Arnob_{J.contragentes.Macrob.p.187. (fjvid-Pomp}

_'U!

Sabin _{ΐη/Εη.7·όο9. &eonf.B.}

Mag. Celfii comp top

Eccl·c.8p.lio. ig) _{V.Ovid,Faft.i.6i.} Horniu: au

Hift. PhiLz.i _{p.6i. Alex, ab Alex.}

gen. dier. 1.«4 len

ρ. ti.& conf· Servius t.c: ac _{Taubmannnsin /En}

7. ρ·7β9. (h) ContraGent, _{rp.59.J. Scoppaecol}

.

Ie&. lib.i.c.2, GlareanusI.e.<1) _{Theol.Geaa.perc.}

_j*11

*<♦ totum.item in_{Etytn-p. tsg.&inftit.Örat· 4· t}

p· ti- (k)nat.hift.$4*7.conf.Pontanus in not»adc· 9.Ι.Ϊ Sat·Macrobii» Alex Don.Vet.ScRec^Rotft.i1 U)

.1 . .

('?)

>ra|

ixpreiTam, Rhodiginus

autem

&Λΐβχ.

ab

A

ron

[kul

>re

iquf

JUIj 1VI'VU*5*1IU||

aukvui

■»·* ··

χ

(fjlexandro

in

paginij

antea

nominatis

ajunt

fakJIinum in dextra τ trecenta & in

iiniftra

£

& t_fexaginta

_quinque

fignantia

tenuiiTe.

Quod cum dcbéatur Graeciai

potius

quam

^u«;

k»tio,arbitror

vcrba

Plinii

fecundum

literam

ι

fen eiTeaccipienda: nunaerura

feil,

dierum

roa-cct· nibus nonfuiflfe

imprellum,

fed

per

digitos,

sfij-nota/talisratione, apertos

varié

cotnplica-:on tosvel flexosfi?nificatura.

Quod

Voflio

I.

ionfc· arridere video.

Plura

de

hac

compu-iaC' tandi ratione brevitas non

adrnitrit:

ii

qui

φ fcllicitio/em curam

adhibere

fatagunt,

ade¬

rig aot Vener.

Bedam,LiI.

Gyraldum

Ferr.

Dial.

rba i·Fab. Savaronem in

Sidon.

I.9.

c.

9.

alios-yj. queä

Voilio

&

Rofino

Detnpft.

(1)

addu-itut ^os. Et quia

eruditiil,

Voifius

Iani

cogno-titjüii

toina.qua»

haud

inepté

Soli

applicari

poffunt,

an· fao modoh.e,

egregiéexpofira

dedit,

ut

e-Wfa]

vtöum

obtineat lanum

&

folem

eundem

ef»

lii-

fa>fumnaopercrogaris B. L

illum

confulas.

:rei Egotantum

addam,quod

quosdam

flagitare

ex< tnihi praerideor,

quidirecte

reiponfum

vo-fant, quid nomine

Iani

Mythici ab

ftalis

tan-mp; toperecultumtradiderint.

Una

certé

Voifii

DIU _{aQ<ftoritas neminem}vacillare

finit,qui

id

So-E'J

fo»efle

dixit,

quippe

qui

nomine

Apollinis,

:oI;

^wtis,

Mercurii,

Herculis

alioramque

non

•c.

^onsfrequentérab

illis

quam

aliis

gentl-i·i bu*_(m}cultuslegitur.

Cujus

5C

confentien-1c tium,

f'4)

tiura_{fuffragiaquamvis in dubium non}

vo-cetn, _{quiacamen coicigic}

mihi in hocargu¬

menta _{occupari, fpero}

vitio mihi noqdari,

fi, quod lentio, _{eloquar. Videlicet} , quod

Ianusrevera Latii _{rexiqnod infra}

probatr-darti) ob iuasvirtuces _{iniignes ac beneficia}

non fecus ac _{Romalus intet Deos relatus}

cultusqae fit, _*Antiquienim_{rfgejj.ait Servius,}

(n) nomina _{ftbi plerumque}

viiidicabant Deoritm.

ErgoSaturnmfuit rex Italht. idem de Iatio

di-ciporeft. Qjidf quod_{ipfe Vofiins} (O) hoc

mihi _{largiri videcur bis verbis}

: Ncc _dijfiteor

hominescumnatura_{cultis atquehocetiamlocum ha¬}

bereinlano _{Saturno. Etidem h}

i. c.

18.Quan-quam utlaniculum exftruxerit, fic_qifoquehoψfu· txit_{eoqueretteά nobisinter tllos}

exhomibus m

D'P-rumnumerun_{relatos, tribuatur locus}

Q^ibus

'au-dacus M.Celfi in _{Comp. Ε :cl. 1,c.}

_{doétiiiim«)}

adftipulatiir. Atque Iijscde _{Mythologia law}

di&a funto,

(Π) it» Aln-7.180· (0) Fheol-Gent._{Μ2·ρ. 90.}

Capitis

Posterioris

■Summariumu».

<J|·,TAnus hiftorjcéacce?tus _{quina'm? Nonpenitus}

Jab Arnobio negatur. ^srb Hyerio ftatuitur

Mofes, quiutique nunquarn inLatiovitam _de^it. <f· t.. Aliis & _{quide.n complunbns Noachus·}

(Jiiorura primifuerunt Berofusδε Fab. Pi&or.

Potifitmurti_{ebrum argumentumå Noachi} nomini-•bus dedü&um_attingitur.

Gorop.BecanoJanus δ:

Japhet'ftihtlrdém _{Aiiisdediqus {anus eii Järan:}

Γ0->u: ari, loj ΙΠγ cia tus US, im. ii-IOC eor 'tut- tn-r U· iO-

[U-ni!

(>o

fe^niisaflerifälii _prsebere non fuftineo, quia

Noa-chuR, iaphet & )avan Jano luerunt longe anti*

ijuiorcs. Nec inIta'naees vixifleconfiat· <p$. Ja. oys.y.ero fuitpriixmsAhoriginum rex,qui rcgn^vit

tempore Ehud . Hutsrchus docct , quod

ex' Perrhtebia TheiTalise fit oriundus.

In Italiam transiit- Ibi Rex fa£his. Saturnum

recepit; Ianiculum condidit· Ejus inventa. Ferös

Italörun) mores rnntavit- aIiusa Noachoomnino

%■

Quare bifrors,. pumilma. ».4.

Ethicé

quid frontibuslatii_{iignincetur· f.r}

_{larustemplum.}

Ejüsdiverfahomina. Tajlus Romuliad lanualem P;

fiiit_{pofitusacQuirmusdi&os; lanus Numae autern}

adP- Carnentalenx l,<?em:inus,janus quadrjlrrons

1,1 _{foro Neiv;f. ρ}

nus nuliii ad forum Olirori.«

ytPipqeürriturQbjeÄipni»

b

é*

lanus

aperiri

quar^

lolitus. <J, 7. Qbotiestilit claulus. «f.8.janiinnu«

^ero _{plurarivo. janus(uperior, medius & infe»} r'0r· _{janusfeptimiaiiusV Dextcr&}

_finifter.

_§.9»

Claufula· i

: ,

;

,."*τ'■'/f ·.· . v

Arucula ouadam laboris jam defun«

: &usfad Imnumbiflortceacceptuna acce* do. Sed vercorut pluribus _agere

li-tear, cum _propofitae

brevitatis

lex

amplam

traÄationem plabe

adverfetur

;

fiet

itaque

SfjfHg

poteft

breviter & ad

prasfens

decre-Rim_{accommodate: qnae autem}

_defideran?

tus _^r

aliundq petenda. Onus

profe&o

haud

ut.

bic

.ceryifi

eft

metuendum

ofy

us'

^ifientientium

inter ledoßiorum

opinionesi.

)r.

^Afoque

cumdlcendum fit Tammfuifle ré-

r,i-Jptri

Italife,nuidap>eum

nutiqum

extitiß,qui-& _4m.(um

Μοβ, 2Vjncho, frpbeto n\lavario

eun-n\ dem

(uan

.

#(l6>

dem fuiiTecontendunt. Arnobius _[p]Do .. éfrifliroo _{Hyetio [q]vifuseftIariiexiiientiamJ,}

plane negafle. SedScrupulum non movc'

bit mihi Arnobius,_cuifcopus erat adverfus Paganorum

TnoAvJicTwnx.

pugnare,adeoque

li

a<

fi&orum_{prorfusobliterarenominaDeorum. """·}

Tantum _{namque abeft ut verboie contr*}

eum diiTeram,uc Iubentiffime _ei affentiar,1

lamm, nempe , utverum Deum nunquani

k*

era ras:

grai

mer extitifle, fiveper illum mundum,

annumi?<fn

•Uta

qua

kl trat

aérem autfolera _{pagani intellexerint.}

Eß

tnim _prorfus

_cLvrifåyvov

_creatum

_&

_Deum

elfe. Nec _{plusmihiofficit Hyetius}

_[r]qui

iuis rationibus addu&us concludit IaittM

eundroac

_ύφη

_{fuifle , aut}

_faltem

_larvani™

ei_{impefitam. Mofesenim}

_vifus

_eft

_ipfi

_(tan'

_Φ11

tum_{potiffimas Hyetii rationes actingara)}

fr

^

fromdum in monte defcendens faciemve·' { Jamitie texit, Nam _{inquit, bttfaif velut}

_ww*at

fröns & nova facies priori & nativa

faperimpofitirca

lanuarum _prasfidem

_egifle,

_quando

Éxod,

_tan

12.v.2i

_{fcq.jusfitfeniores}

_filiorum

Ifraél

_ei

ΰν>

matftatae_{pectidis cruore}

_{fuperliminare}

_&u*

trumque poftem afpergerc, ut

pércuifor

*

a>

des Jfraeiitafüm tranßret.' Baculo aqua! n

e_{rupe elicuifle, non Secus ac ianus}

apu^r<·

^flbricum Philof. (t) dicitur, in finiftra

ha1

buifle baculum, quo faxum percutere

&e)

illo _{aquam prodacere}

_videbatur.

_Arcafl

tp)adverfusgent.j.p'6e>. (^jdedemonft.Evaiigf^^

pcrf.4.09.ί.2.ρ.ΐζ)8. to I·ς>ρ>ι»é.todeDegrwn1:

(IV

^o-fuam

fcirpeam,

qu^infans

expofitusfuit,

in

laraUt nuruismate infculpiifle. Ceterumh»c

>vc'l&feliqua,qua3

Hyetius

loco

allcgato

ex

fa-riuscfa_{pagina attulkjjfacis}

fpeciofa

efle judico,

quejil

ad

mythologi«

.Jatii

explanationem

refe-ura.ras: _{quod tarnen}

_parcé

admodum

&

_cum

ntrafgrano

felis

fieri

debet

j

Omnibus

enim

reli-tiar,jgio

erit facra

fabulis

immiicere.

Verumta-,

uammen_{prorfus aliena}

_haec

_funtj

fiiis,

Mofen

(f

umihnumunurneundemque fuiile,

probare

ad-Efl"itaris: nam Mofes,_ut reliqua

hiftoriae

juni,

»um _nequeunt

Μοίϊ

applicari,

taceam,certe

Jqui

tokalia

nunquam

vixit,fed in JEgypto,

Pe-Arabia,&Judaea, qu»träns

Jordanera

vam : ut exprefle docent

facra

oracula [t)

tan'l^ibus utin otnnibus aliis ,

ka

in

his

quo« )\ίι- que

fides longé

maxima

elt

habenda.

ve·/ II. 3Famprodeant in

fcenam

Noachus

&

fwi3W, utiidemnefuerint,

andiverfi

appa-)[u Plures pro

illa

quam

hac

fententia

cod _tonquam pro aris &

focis

certant.

Utpote

ItiGvtiielmus Vofiellus[u]Jacobus

Middendorpius

(x)

]c

_{uj b}

_Gall&us

_ad

_Lattantium

_p.

_76.

Leander

/überm,

r» Lacius,Funcius , ceteriquequos

acufiflimus

quai

Eni.

Dickinfonus

[y] enumerat

&

uno o~

ipuii

fefecum

pronunciare

dicit

,

quod Janas

fit

ha- Noachus. Sed anteqiram adcornua,

quibus

keJ C

h

i

call (OExod.nr.io.feq c·?v.l.04v

zo.^cpaiüm.Deut.

•uan '·ν6. Niam.io.v.M. Déut.

J4-M·6·

&

praefertim

r_rcs 7 V·*1'lcq*(u)de

Etrur-Orig.

p.ra.96.97.[x)A·

jLjg,

cade»,

orbis

Chrift·

ρ* 4Γ

"ty

in

Diatrib

de ady,

O»)

hicoriitifuntalteramfententiam_expungere

fuamverö_{tueri,digredior, necefle eft}uthaec} paulo altius repetantur. Ejusnamque

pri·

ini auÄoresfine ullodubio fuerunt Berotus

[z] & Q. Fab. Pi&orta) nec non AnniusVi*

terbienfis(b]qui in illosediditcommentari·

um,certé annis non minus quamcommen·

tis_{antiqui. Quodpro me Hornius {c]^} yerbis_{refpotidebit: Sed de Berofi fide non ej}

qnod tnulta polliceamr♦ Ίζοη enimaliunde

dt-fcendttquamex terehro .AnmVtterbicnfis Mom·

nachi, hominis non indofti , caterum

ingenio/ijfl·

ml·_{nequam3quem tarnenaliquid antiquarumchartt'}

tumadulterafe putarim. _{&c. .dtque fic}fan· dametjto Berofi diruto, _quicquid eofupef

ftru&ujiieftcollabi neceflurohaberet,nifie·

jusfautores & plures,& au&oritate

gravio*

teseffent , qui hoc negotium adeo

difftcile

mihireddiderunt,&_arduum,ut videns ma»

gnumVojftum nihilcerti hic ftatuiffe , feföel

iterumve _anabigérem,tutius neföret fabli·

ftere,an tentare ulterius _progreflum.

Sed

quia majori cum intertrimento fortaflis& dedecoreconjun&umfit,reinfe&ä, incepto

defiliere, quam pro modulo ingenii opufcu·

lum _{utcumqueadfinem}

_produäum

_exhibe·

re_j

_fpero

_{neminem idvitio mihi verfuruffl}

fi heic quoquein propofitae quaeftionisqua·

cunqueανοΛυστι debiles ingenii vires

peri-ditår

_j*

<z>_{lib.j.p.»$. feq.idqueannoM. (a) lib-r.P, v,}

M^feq'idqueAn.m.j740· (b)AmChrift» _{1460; $1}

,. .

.C1?)

.

rereclitariinanimuminduxerira. Ad

argumen-hsec tacorum quod attinac

legi

_ea

poffunt

velut

pri·

in cotnpendium

miiTa

in

modo

nominati

oh« tVi-:ari len· ]h» ι

e)

dt· ona· » MA-Fun· pep iii' irie

Dickinfoni Diatriba, quorumquaedam

fabu-l<s,quaedamBerofi

commentis innixa,

facu

litateeadem refutari_{poflfe exiftimo,}qua pro·» feruntur. Id tantumvidetur mihi

praeci-puum, _{quod &}

nominibus

Noacho

attribu-tis eftdedudum; quae

complura

funt,utpo-te,Vadimon, Vertumnus , Proteus,

Gallus»

Oeucalion,Xiiuftrus,Ogyges, Saturnus

(

å

PcÄlello additur _{Olympus feu}

Uolamba,4r-Fahj&c. ) Oenotrus,Janus

bifröns,

quadrifrons.

De_{quibusomnibus agere}

_mihi

_non

eftoti-um. Praeter Dickinionum alios( d) iisvide. Tangam vere

folum

quod

inftituti ratio

quam _proxime

requirit«.

Noachum

repe-cili/tiffevinumomnibus in

conteiTo eft. Sit

et-ma< iana in confeflb, quod

idcirco

fabuloia

tem-peftate Jani nomenacceperit $

quedpidus

fuerit

_bifrons,

_{quiäutrumque}

_mundum

_ante

<-diluvianum &

_{poftdiluvianum}

_confpexit,

feuob_prudentiam,

_quod

_diluvii

mala

_ut

di-vino monitu

_praeviderit,

_fic

effugerit,

Quod

lundrifrofts$ quiaquatuor

orbis

partes

novis

incolis inftauravit. [e) Nontanden

indé

fe-quitur,praeter Noachum>

alium

non

fuiilea

qui nominejani

proprio

nominatus

eft3qui-eri-

4ue

tar

(d>

Gviel.

Poftell. 1·

c·

Gorop

Becanum

Gallie.

f«p.

„ '44·EtOrig. Antverp.l.^quem

Cionia

infcripfit*

'J

Voifii

TheolGent. i.iS.p·ι}7·

it]

Middendorf'

' Acad»Chriftiao»*·4?< lise bii Sei is& ;pto feu ibe unt [ua·

(ιο>

que Italas,ut illa Ptäoris_{ufurpem, primusdocuit}

vinum & far ad _{ftcrifcia (? religionemmagis}

quamad efum &potum. Non alium_bifrontm

jamm,notx alium quadrifrantem&c. Quod Btiquearguments evi&una ibirur : ad _qu®

pnusquam me _{accingo,leviter lubet}

difpice-te num_{3fanus fuerit ldem}

atque Japbet vel

Javan. Jfoh._Gpropius Becanus [f; Jarnm

Noachj filiura _{Japhet fuiflte, qui}

diciturgens tibus _{japetus, & perhibetur omnium Eu«} ropaeor.um parens ac _Hpiicopus

Italia5,niul-tiscontendit. Sed hane _Goropii

opinifl·

nemim_{probat Cl·. Voiliusin}

Etym. his

ver-bis: _{Quodfi Japetus (it Japhet}

Ifoachl filius,o·

mninb alm ab _Japhetfuerit

Janus. _{Jam pri·}

us affirmac Bochartus vir

longé erudiriff« (g] Ergo pofterius certo _{fequitur.Voifio[b]}

_llas

autemiine dubio _{nominum vicinitate du- e'us}

å,otJanus potius videtur _{fuifle Javan}

|a-pheti filius Grascorum _Latinorumque

au-étor. _{Cui, quin}

ego _{aflenfum prasbeatn>} nullum föret_dubium

, ii quid certi ipfemet ftatuiflet &

_Chronologi

non reclamåffent,

Nam ut caufas nunc _praéferam

, ob qua«

neutrurp horum , Noachi, _Japhet

& Java»

pro vero Jano _{accipere (uftinuerim., ißus}

mors_{plus minus annis}

undeviginci

&fex-cet)|jSj

ngtalip

vero tUw mille

_fexaginta

no-, & bujus, ultra

nongentos,jd»tfOTan· .·. ' '■ tever* ,·· Hernr»ar _cit· Croma.(g)in Phaleg.l·V; Etyni;&Theoh Gent, hu r"D

Hornius in_{Sulp· Seaeri}

hiih§aed»x.p.i9. tev< tant vita non an< xis Ne Vid nun (|us Got egti Gqr b|lo dub iqqc i.c vprl éf/i Chti ?{>t) Chu Η mn< fal) Cjiri

ICUlt item jod )U» ce-vel mm ens Eu< ul-lid· er- >ri-ciff. Μ Ju· M· 1U-im> tiet nt, nas vatt hus X-ο¬ ία-.

b·)

teVcrtif. Sedintanta _{temporis antiquitafce}

Untisque ChronoiogorumdiiTenfibus,certo*

vitas annos _{expr.eße determinare ,meårura} non eil viriura. Sufficit fciilc hostotannis

janoantiquiores tuifle,ut illos ad

^anitetn-pus yitam protraxifie non iit veroiimile.

Nec Noachus _{unquam in Italia habitavit.} Vid.jac. Saliani Annales ad A. M. 19;! num. 107. Conftat enim ex Gen $,v. 4. tiusarcam in Ararat conftitifle , qui funt

Gordiaei _{[i] Armenias roontes. Ubi arcå}

egrcllus ad terram Smhar , quasfecundurn

Ofin. »©.ν, 10.δζ ι».v. 9. [k] eil circa Ba~ Hlonem,una cum fuis abivit , ibique fine

dubio diem obiit _{iupremum. Nec Japhet} 'ncoluit Latium fed _{Phrygiam aliaque}

A-* _{minoris loca, quibus notrpna filiorurn}

«ins_{retpeciuntur indita apud}

_Bochartum

_L

!-c2, Ubi ad fineni pag. 14. hasc protulit

vprba : Proinde _{filtiJapbeth leguntur effe Gomer}

&Mefec:

filti javan. Citttm fy Rbßdanim· filti

Mus _{Mttfraim ér PtU, &c. tnteHige Japhetum}

phygi<e & Μ?fcbic£. Iavanem italtλ&Gallig

Mus _{L^Egypti & Lybta condmyes progenuijfe.}

Wm.vero

_probabilq

_non

_{eft, verbjfuut}

inge-Ηθπ«ι(Π; ipfos Noachi filiosin

p-tities orb.is _par-tps

_{tratisgreiTos}

_{ied demutn}

ppileros, cuni ip Oriente

hotpines.multipli-tari_{coepiflent, colonias}

_duxisfe.

_Εipauh

er-r , ..■·■ ..*

Pofit

,_hllIfyd<Bochart-Phal·i.jp ao· a<Sorop.Becan.Hifp^

(k) Conf.' idemBoehartus-i.jrD.17.&Jon.ftgt»

m

(11)

pofl ; Nöaergo Noachifiliifcd eorum de-mum_{pofteri poftconfufionem lingvarurn in}

péliquas terrascommigråflfe, primutn in

vici-niores,_/Egyptum» Älthiopiam,lndiam,Pori-tam, _{Afiam,poftmodum demum reraotiores,}

Europa(ti,Africam Sc Amerieam. Et quam bellehaec fentencia divinis oraculis confo-net, Gen. 10. y, 8c $2· legerelicet, t/bi

pöftemimeratos Noacfu nepotes&

prone-potes raentio regtonura ab Ulis divifarum

denrmminjicitur: Conf.c.ti.v· 9. De _Javan

autem _{cujusfedes Wolfgangius Lizius (m]}

in Grascia_{collocat,pluranonaddo,fed} con-fulas _{qu«ibBochartum (n) faepius laudatutn}

& _{Goropiutn Becan. Hifp.x.p.j?,}

Iii» Tandein_{igitur , wtadid ,}

_quod

prirnd^poft

longa nimis diverticula

perveni-am, fen-ent»*eorum ut vero _Iongéfimiliori

alb-u addo _{calculö,qnibus placetJanum}

_fuiffe

Latii regem intet Aboriginutn reges pritnu

&ant!quiiTimum. Quam opinionem , ut

prasteream

alios fovebat

, S.ae Regi»

Maj:

Secrecarius , Nobilidimus Dn. Andreas

S^orbcitbltlm/ _{pridem in hac Mufarum} palae-ftra prasceptorlongedefideratiffimus,

mini*

tio _{Collegii,quod fuperiori seftate de antiq.}

Romanis habuit. Nec non Hornius [n]

his verbis: prim ItuUx cultores Aboriginesfue* re}populus rudhfinclegibus,fine fapiemtä> quorutn

\uxAAtiy

Cm3.demigr.GcriM. f«p:!8.Cn) inPhal.H.fo]Hift.

yfail-fϊ Ρ·π3·**4· Conf._{infcriptiones p\6*»}adö'

(1?)

Rix _{Jatius juijfetnemratur,}

_vir

_{ctkim memoria}

inträ Latium_{itaque conten.platuruslamm} Jccuraté_{diftingvendutn}

_{arbitror inter}

_Ianuto tigern,lammtemplum,&Ianos in numero plu*

rativo,ne quid contufionis

obtingat

, quae

Ä. L. detineat_{fufpenfum. lamrex,qui} cae-teris lanis npmcn dedit fecundum

Syncel-lura,Eufebium, Calvilium&c. tempore Ε* hud intet annum mundi 2625.& 1640.

in italiafex & decem annojregnayit.

C«-tcrumut abovo, quoddicifölet ,

ordiar

: Plutatchus _{[p)fcriptorfide}

_digniffiraus

mul-tadeeo docebit: Aid m τίν] t'avoy $\Όγόσω~ toy biovloLi ai,

γξΰίφοισιν

_χτωί

ντλάττχσΐν;

πίιτξον

·τι τα

μ8/!ι yin

ι

Ε

Μ

w «κ.

ΓhppoLißia$w(

Ιίοξνσιι)

frei*

'Ιτα¬

λών _{χεμ ovvoixberciS Τοιί}

_ccwrdji

_ßapßdpoii

/■wnßaÄiydγλωττΑν

Siaivivi

ΐ

μαί\*

λονcή Txs vé&i τw

ΙίΛλ/αν

α,υτοί

αγρίοιί

*>Αΐιόμοιζχνωμέννίvfymv

ίΐί'ρηςονβΐνο$μ&9

TreuTOLi κα» _yia^ytiv

χαΙ 7Τΰλΐτΐυί(^ΓΑΐ

μυ&τί»

βαλεχα) jteroftoff/uiOTE. Jtem

in

vita

Nu-m*_{ρ.72.F,hifce verbis*}

_Ο

_ya^

'Ιανοί

ip

toιί7ταλαιοΤί, jiaW _erre SbLt/xav, έιτζ βΑσχ*

λευί_{γίνόμΛνοί, τηλιτιχοί κα» κοινανίκοί, εκ} τ& καΐ

_ay§i»

_λε>*ται

_{μβτα/3αλεϊ»}

TtfySiΑϊräv.Kal rato ®*λάττ8<ηναυτόν *-μφιπζοσα7π>ν)ωί

ετ^αν «ξ

ετε^αί τω

βΙω

<G&lm (p> in Quceft» Rom»ρ.26^·»*

(η)

, , ,

tSi 'Μίησπίντα την μοξφην και

$ΊαJintr.

l'tpote 1, quodadejus or\gitternattinet,quam

ferunt_{quidam (q3 esfeex ^polline i»e} coe-1o, & Creufa Erichtaei Athenieriimmfilia : féd _quis non videt haec fabulola eile ? Mos énim haud_{infrequens fuitifti leculo diceft}

£r) homines pra?clarosforis& ex inopinato

advertrautes , coelo natos & miflös eiTe«

S'coppa(s]autemiucomentariis Jatli

origi-frem deber«_{Scythis intrepidé affirmat,}

Si-quidemvero Chronologi , utfuprä

eft

di-Üujammlavano_{laphetifiliotanru}

_temporis

pöftponunt,ut haben*prouno(quod tarnen nonvideturi vero _{longeabluderé]}

nequé-ant, fateor_{potius me ignorare ejus paren¬} tes tam altfe in _{antiquitatum tenebris}

iepui·

tos,quam falfos protraho ; contentus cum

Plutarcho dicere eutn fuiiTe Graecum ex

Perrhaebia Theffalise _{regione oriundum }}

navi in Latium tranfiifle , autftor eft Corcyrasus (t] in libro de lapidibus !

Kai 'au]c> (c. ΊαKv a>?

_{μζιζονων}

_{ορνγίμενύ}

μύ.ΊΧύ]ν ϊις

τ^ν Ιταλία

ν

^ιατλβυσα»,

κ*'

ibof&k) το πλησίον_{Ρωμηζ οξοζ}

κβίμβκν

_{> TJ}

λτ'aurS ία^κλον _{ονομα,£ώμδνον. II.}

_Qu0^

fueritrex _{benignus & multiplici rerum}

Tel'

entia_{praeditus,qiii,utinquit,}

_Mäcrobius

_(u]

ob' reg; obt iterr lum Cr< app eor ipfi fuis mir tum l ht k See adt ίίβι

rqlvid.Hofm. LexiconinvoceJani-irjvid.Viru

tu OÖav.ίΐη·?6·_{(s)vid.ejus Syllog.} cit· _'«j

apud Athoeneum Aewoac0. »5» Ρ

Sat.g._7.ρ·ι8·.

t

nti di<! dit rei & nii U ler *4 fr na Ρ.

appulfum fcenigno hofpitio fufcepit , & ab

eorurisfcicntiam edcd:us, fecietate _regni

ipfum nauneratuseft. Uterqueoppidum£ fuis nominibus in memoriam _poftcritatis no-minatum condidit, Janus Janiculum &

Sa-turnus^aturniam, Unde_Virgiltus(y]

Hane latius_ptter,haneSatmmcondidit_urhem,

janiculumfcwc,illifueratSaturniammen»

Janus _{primus invenit coronas,rates, navigia}

k _{primusin Italia aereum iignavit numum.} Sed _{praeftatverba Cörcyraei [z) inhane rem} adducere.

_{ΠξωτΌ/ $e<tZ0a.vov}

gv^eiy Χ)

χ, ·ζζτλί>7α _K)

_{νόμισμα,}

_{yyLKxw πξατοιι}

χίξΑξαι,

Primus,ut Xenon apud

JViacro-bium _{[a)docer,in italia Diistempla fecit&} ritusfacrorum inftituit; ideoque, utiupra

di&um perpetuaropraefationem meruit. Ad-ditquidem Q,Fab. Pißor Janum

adpudo-rem& fan&imoniåm domorumvalvas,feras

& claves_{excogitåfle, fed fidem non inve¬}

nit. _{Nuperenim inpublico ipecimine de} D

U)HofmLex*ρ8qs>Minutii.O&av.1.c.Conf«Ge*

leniusinPljniinat.hift _{i-f.p.m. Ovid Fsibi.}

*46._{Gorop.Fecan.Vertumnusp.36. fy)inMn. 8.} ii?· conf. Velcurioin Liv.p.m» t6. (z)apud Atbe·

naeum1·c.Cofif.ß_bodiginusLefhantiq._6,19.p.\&7*

l1· _Daiechamp-ia

C16).

.!

elavibus erudite oftendit ClariiT, juvenil ^

Molin, earurainventionem longe antiquio- & |

rem efle. Atobtundis priora

illa rationc,^e

potiori competere

2^j>4c&o,quam

noftro

Im

mni Exfacrocodice,_{qui omnium fcriptorum}

_fi·

_β[ω

de eft_{longemajor , conftat}

_equidem

quod

Noachus _{peculiari Dei}

_mandato

_inftrußus

_^

arcam fabricärit & faltem primus mari_{ve- v}

élus hie-rit» Interim nihil

_{impedit,quotni'}

nus credatur _3fanum Italia navigioruni

®

ufum_{aliqua temporis intereapedine}

_inter»

_lQs

₁

ruptum denuo

adinveniiTe

&

perfeciiTe,&&

?ue

qtwetarnen ipfa cujusque

arbitratui

fubroir-to,modo difpiciat ad noftrum ne I<cnum an

veroNoachum appliearipoflint,quae III»_ex

allato PlutarchilocoeruLintur.

Ubilamu\-talorum_{agreftesinjuftosque feu feros mores}

bi

_{ίψζξον βία}

_{μ&τίβα.λι}

_{>9 ματwasρ}

σι 7ΓΕiavcS _{>9 ιν >9}

7Γθλιτενΐσ&ή-H«cίϊ referas ad Noachum :unde quasfo

in

Italia _{Barbari, quorum mores ad meliorem}

frugem revocårat? Nonfaciledices,ex

an-tediluvianis, ftante,ut certé debet, Ti κα^ολίκ#

fententia,fuperftitei

fuiiTe : NecNoachum, _{pium illum}

_antifti'

tem,{celeratam aliquam

multitudinem,iecum

traduxiflb. Ethoc fi ftatueris. Multitudo illa,remanente in Afia tel iEgypto

fecun·

dumomniumfententiam Chamo, unde ? Μ

eamin Italiam ante Noachum

commigråifc

Hoc Berofus_{ipfiusquefe&atore« unoore}

ne-gantj Ip ror ba m Χι %)