DISSERTATIO HISTORICO - LITER ARIA, De

<% f: f. α

DISSERTATIO HISTORICO ^- LITER ARIA, De

Ρ A LIΝ G Ε¬

Ν Ε S I A

L I I t. R Λ R L M,

Cujus PARTEM POSTERIOREM,

fnffragio Senatus Pbilojbpbt ^,

in lllufiri Acadmia Uffalienßj

Sub PR^ESIDIO

VIRI CELEBERRIMI,

PET R 1 EKERMAN,

Eloquentiae PROFESS. Reg. & Ord.

PRO GRADU,

Public# honorum cenfiir# moåéflfc fibmittit

SVENO WAHLE

WERMELANDUS.

In Audit. Guftav.Min.ad diem 21 Junii,

Horis, pojl meridiem, folitis.

_

PPSAHZE MDCCXLin.

D

V I R O

Spe&itbili & ConfMsßmo

Ad Ganceliariam Arcis Regis Stockhol·

mienfis NO TA RIO Perinduftrio.

PÄIRONO jugiier colendo.

In ^ob fignum praeilitum favorem iingula- perpetus obfervantiae,

rem, has pagellas Tibi, Patrone

Optime, confecratas voluit,debuit

NO MINIS TUl

pukor obfcrvantiffimtis

A* & R,

§. VIII.

ÄrOeperant jam Litern Huma¬

ns niorés labem, per barbara ie-

® cu^a contraöam _{, exuere, at-}

& _{9ue priftinum} nitorem &

iplendorem adipirare. Hane

earum felicitatem _promove- bant viri, quibus Italia, fe- culo XV

fiorebat, ingenii 8c eruditionis laude lon- ge clariffimi. Quos inter ^, omnium primo, dignus eft, qui nominetur, Laurentius Valla, qui, quemad-

modum acutiillmo pollebat ingenio; ita non inter- miiit variarum rerum cognitione animum imbuere,

atque pnecipue linguam Latialem iibi reddere fami¬

liärem _, quam a Scholafticorum vitiis & mendis _,

quibusifadhuc in mukorum fcriptis icatebat, ^acriter

8c ievere purgavit; qunde Criticis rigidifflmus fermo-

nis Latini cufios paffim audit. Quid, quod tale ipfius

exftitit epitapbium a):

Laurms VALLA jacet, Romani gloria lingutc:

frimus enim docuit _qua decet arte loqui.

A Immo

*4 *»*)©(*··

Immo iacundia iua ita cepit animum Alphonii, Re¬

gis Neapolitani, in artes liberales ceteroquin valde

propenfi, ut hic, etjamii ad fene&am inclinaret, non

detre&averit linguae Lati ^nas, informatore atque au-

fpice eodem Valla, iibi acquirere cognitionem b).

Cum itaque hujus, aeque ac aliorum ^, conjunfHs

viribus, puriori literaturae, ferventi, neicio quo, ani-

morum impuliu, opera fit data,quem frii&us, ob-

le&atio & honor ftudiorum mirifice aluit, adauxit;

fa&um eft, ut Itali, in dies politiores redditi, vici-

norum populorum admirationem in ie converterent

non tantum, ied & plurimos, artes liberales ulero amplexuros, ad ie allicerent. Etenim permagna li¬

terarum luce, hoc temporis tra&u, fulgebat Italia ^r

idcirco in terris circumjacentibus nemofacile dofhis

haberi potuit, nifi qui ibidem, ceu ex purifiimo quo- dam fonte

literas haufifiet c). Nec cunffabantur

exteri, quibus literarum tam propitia fata innotue-

rant, quique, Scholaiticarum nugarum &rvanitatum pertasfi, ad altiora emergere avebant, iludiorum

fitim, quam Italorum felicitas excitaverat, expletu-

ri, ad Italiam ^r tanquam ad communem bonarum

artium mercaturam, undique confluere, ^quo, inpa-

triam demum reduces fafli, de comparata literarum fupelle&ife fiiis aliquid impertirent. Itaque poit

primam literarum in Italia reftitutionerrr, priori

Traftationis noftrae _parte vifam, earum ad aliasNa-

tiones tranfitum paucis nunc confiderare animus eil.

ä) Vid. Web.Hiß,L. L. p. b)Tbid. c)Cfr. Burc-

karå comment. de fatis L. L. in Germania ρ. iiß. feqv.

) o C {.«»> sj

$. IX.

Γη ter eas Nationes, quas literär, extra Italiana transmigrantes ^,, iiia colludrarunt luce, Germano¬

rum primo utique loco ed ponenda, quippe qua?,

cognito literarum ortu & incremento admodum (a- lurariy de iisdem fibi adoptandis valde follicita, vi-

ros emifit, huic negotio Ionge aptiffimos. Hinc

id Germanis honoris ed deferendum, quod in redi-

tuendis propagandfsve literis Italos proxime fint ^con-

fecuti. Hand obicure idem infinuat Gundlingius,

de indigenis fuis cum ita difierit: In defien id doch gewiiT, das die Italienner und Griechen daiT eifTge- brochen, und hernach find wirerd nachgefolget ä).

Eorum, quos dudium do&rinse in Italiam allexit,

Rudolphus Agricola duxit agmen, qui ut gaudebat ingenio, literaturae elegantiori valde idoneo; ita in acquirendis, confervandis & augendis prasclarifii-

mis illisr opibus indudria ei non defuit, tempori-

bus idis, prorfiis fingularisr, Podquam enim ru¬

mor inclarefcentis Italic ad ejus ^aures pervenerat,

non dubitavit datim ie illuc conferre, ibique doSEri-

nae laudibus,. fpatio haud longo interje&o, adeo ef- floreicere videbatur, ut, Italos fi non fiiperaverit, ial-

tem sequaverit omnes. Non enim in cortice, quod aiunt, hserebat, ied intentiori & exquifito judicio

ad ipfum penetravit nucleum ^, quod Defid. Eraim.

"de eo innuit, dicens: Agricolam virum fuifie di-

"vin i pectoris, eruditionis reconditec ^, dilo minime

"vuigari, folidum, nervoium ^y elaboratum ^, com-

"pofitum; virum inter Grscos Grasciifinuim, in-

tcr

25 4M j ^o(|«.

"ter Latinos Latiniffimum, & quem in carmine al-

"terum Maronem dicere quis potuerit; cujus eejam

"vel extemporalis oratio adeo pura exftitit, ^ut

"non Frifium quempiam, fed urbis Romans ver-

"naculum locutum quis eontenderet b). Itaque A- gricola, ftudiis hiice elegantioribus inftru&us, Ger- maniam, horrenda barbarie ^tunc laborantem, re-

petiit, & in Weilphalia totaque Germania infe-

riori eraffiffimas ignorantis tenebras diipulit ilu- diorumque turbulentam rationem, pro parte virili,

avcrtit Arroganter non minus, quam aeerrime,

fefé ei oppofuere Scholaftiei, qui tritas caleabant vias, aures mentesque diicipulorum portentofis qui-

busdarn nugis, quisquiliis ac infinitis iubtilitatibus

onerantes. Hos vero fortiter <Sr generoio artimo ag-

greiliis eft Ägricola, oftendendo veram & genui-

nam eruditionem non in obfeuris <Sr abftrufis snig- matibus, fed in peripicua & iblida rerum notitia ef*

fe iitam, quam auditoribus fuis, tum lingua ^, tum

egregiis feriptis,pér quam fideliter inibllavit. Prae- cipuam tarnen operam in puritate 8z genio linguae

Latins tradendo voluit eollocatam, unde effecit

ut omnium primus exiftimetur, qui Latini fermo-

nis genus in Germania emendaverit, «Sr reftam di- cendi Latineque fcribendi rationem civibus monilra-

yerit iiiis cj. Quantus porro fuerit Agricola vel in-

de judicari poteft, quod beliiffimas ftudiorum da-

pes , in Italia comparatas, ante ° non deih'terit auge- re, quam Italis Grscisque gloris <Sr eruditionis pal-

nxam fere prsriperet; quem honorem Hermolaus

Bar-

) o c m* ^ Barbarns

ut ut ipie Italus, iequens epitaphium poft

funcra Agricolas dum contexeret, ukro illi largitus

eft:

Invida clauferunt hoc marmore fat a Roddqhum

AGRICOLÅM, JPhrifii Jpemque decusquefoli,

Scilicet hoc vivo mer uit G er mani a lau dis,

Quicquid habet Latium, Grcccia quicquid habet i).

Heic juxta obiervaraus fuiiie Rudolphum Langium

tum in commigratione literaria, Italiam verfus iiifce-

pta, tum in excolendis in Germania ^var ils do&ri·

nis, Agricoke camitem ac focium affiduum, ope->

ramque ci commodaile & faeilem, Sz[ egregiam. Hu·

jus potiilimum fuaiii icholaMonafterii! efk aperta, hu- jusq; auxilio literae prsecipue Latinae mWeftphaliam,

quippetubi primo in Germania reftituebantur ejy

aufpica ^o online immigrarunt. Unde is habitus eft, qui ^{una cum} Agricola, profligatis barbararum vo-<c

cum tenebris, abiiirdorumque Sophiihrum libris e"

fcholis paulatim ejeÖis, reckiorem difeertdi & Lati-cc

ne icribendi rationem Germanos docere cceperitjf).

Eidem Langio, optimos veriiis conftruenti

id

honoris ceilit, quod primus German ire Poeta falur

tetur, ita namque illum celebra vit Hegius;

jam ferre Ρ o et as

Barbariein media Weft-pbalis örafotefi.

LANGIUS hane deeorat, maj orum fanguinc tlarus9 Monafteriaci lausque decusque foli.

frimus Melfomenem qui rura in Weflfhala duxitff).

Quid ^, quod notari infuper id ^meretur, Lan¬

gium, dum morti vicinus qusedam Lutheri fcripta

legit,

28 ) o ( Η»·

legit, prahuncii initar., in haec prorupiile verba:

"jam tempusinftat, ^ut tenebrae ex ecclefiis & icholis

"exftirpentur, & redeat puritas inecclefias, & mun- tcdities Latini iermonis in icholas g). Sic Conradum

Celtem literae mEtx funt reftauratorem atque tuto¬

rem fedulum, quiquidem, diiciplinis humanioribus

folide innutritus, easdcm in Mifnia & Saxonia b)

iiimmo ardore & prudentia excoluit, ita tarnen, ut, indolifuae, idque fapienter, obtemperans, Poetices ftudio, _tanquam palmario, feie dicaverit, in quo pro- pe admirandos fecit progreflus, unde Imperator

Fridericus eum judicavit dignum, qui primus in Germania, ipiiusquidem manibus, laurea redimi-

retur Poetica i), qu©d ^nec ipfe Celtes diffimulavit, quippe ita de ie icripiit:

Primus ego titulum gejji nomenque Poet a, Cef ar eis manibus laurea nexa mihi.

Hic idetn, ut literis eo melius coniiilere poflet, focieta- temquandamliterariam introduxit, qux poftmodum

Sodalitas Celtica,itemque Sodalitas literaria Rhenana

eft appellata A), cui fefe addixerunt viri probi at¬

que iineeri, artesque liberales adamantes, qui, com- muni & junQro ftudio illas mirifice iublevarunt. Hi elarisiimi viri, una cum Alexandro Hegio, Johan¬

ne Trithemio, Ludovico Drinbergio, ceterisque, quibuslibet, in Germania, ftudiis elegantioribus, poft Scholas & Collegia paflim conftituta,ita dextre&

feliciter juventutem imbuerunt, ut non defuerint ibi magna kterarum lumina & decora.

j)Hift.

) o ( 29

a) Hiß. Li ner. p. 21pß. b) In Cicemiiano jf.j»/.

it. Adag. Chili ad, 1. centur. 4. c) D. Chytrms in

Sax. L. V. p. 80. Ö ^131. d) Burckard. p. 1. p. 122.

ßmr Hifi.L.p.ßß. f) Bur ek. p. 12p. ff) ρ.

fjo. g) Vid. Hamelmanni orat. in laudem Rudolph.

Langii. b) Bert. introd. in H. L.p. 100. i) Vid.Burck.

Com. ρ. /. ρ. i2ß. it. ejus part. 2. ρ. ißo.feqv. k) Tent*

Zel. colloqv. menftr. Anni 1603. p.ßiq. it. Burk.p. ^{2. p.} 403.

X.

Seculo XVI, quod ob multiplicem in ^re litera-

ria ufum verc aureum dici poteft, Liters Humanio-

res, ceteris difeiplinis pulcherrimo ordine ieniim confequentibus, magis magisque exeoli eeepts iunt.

Etenim prster linguam Latinam, Grsca & He-

brsa itemque ftudium hiftoris per varios literarum

ftatores in lucem revocabatur. Scilicet prodiit Pe¬

trus Mofeüanus, qui lingvs Latins adjunxit Grs-

cam, na&usque eft poteftatem utramque publice profitendi, carumque cognitionem folidam audito-

ribus fiiis proponendi, ^quos, dum ad iacram codi-

cemNovi Teftamenti explicandum ventum fuit,ha-

fcuit valde frequentes. Unde in epiftola ad Mu-tia-

num ita icribit: " Tota, inquit, juventus in iacra-"

rum literarum (hidia _prona fertur. Ipfum adeo me"

certe non optimum prseeptorem, Paulinas epifto-"

las interpretantem,audiunt plus minus trecenti. Vi-"

de,quanta rerum vieiffitudo! olim hs liters, ut je-"

juns fordebant omnibus: nunc, ceteris reie&is,hsCi

Pols placent" a). Quin immo nobiliori loco nati i- piius iidei fecommiferunt, quos ita inftituit, magnis-

É

_que

SP *Θ ) o ( Hfe

que, quibus poftea fiimma cum dexteritate fun&i

iiint, aptavit muneribus, ut, ad akiorem honoris &

dignitatis faftigium eve£ti, perpctuam aeftimationem

& ^amorem _erga priftinum informatorem foverjnt.

jQuod vel ex unico exemplo Juli i Pflug ^, Conßliarii

Caroli V, conftat, qui in memoriam & laudem de-

inortuj Prseceptoris hoc epitaphium compoiiiit b) r - Conditus exiguo jacet hic fub ^marmore Petrus^

Nobile cui nomen clara Mofella dedit.

Attica quo primian hic audita int ^er fret elingua T Cum docuit Grajo Teutonas ore loqui.

Et Lati# vet crem linguß revocavit honorem,

Nativumque illi reddidit arte decuf.

Cujus ΰ eloquium, vivo Cicerone, fr ob aßet

In media quondam Roma diferta for q.

Magna et i am coluit fietate oracula Chrifti;

Et fan&is ftudiis confina vita fuit.

Ipje fua vivens quod fpe votisque fetebat,

In gremio ut vivat, day hone Chrifte, tue.

IJbi aurem literis reftituendis ipfe non fuffecit, i(|

efflciendum curavit per Iiterarum commercia 8c e-

piftolas, ultro citroque miflas ^, quibus artes elegan-

tiores optimo commendavit iiicceflu. Deinde ^ma·

gnum tulit hoc ieculum literarum vindicem, fohan-

nem intelligo Keuchlinwny qui etjam Cafnio ap-

pellari iiievit, liquidem per egregia in artes libe¬

rales merita immortale flbi comparaverit nomen.

Etenim praeterquam quod genium iermonis Latin!

probe calluit, miraque praecellebat facundia, fblidam

quoque lingux Grcecae & Hebriea? habuit Cognitio¬

nen!,

•φ* ) Ο ( ϋ*· §t nem, quam utramque, prascipue vero pofteriorem,

ita in Germania propagavit, ut reftitutae linguas He¬

bräer honor ipfi jure optimo deferatur c). Mirifi-

ce literas fublévavit Reuchlinus itudiumque prasci-

pue linguarum ita éxcoluit, ut Henr. Stromer Aur-

bacchius tefletur Reuchlinum univeriam Gerttia-"

niam atque etjam Latium ^, Grasco, Latino & He·"

braico fermone, tribüs iummis eloquiis ^, illuftral·"

ie _; quippe qui bonas literas marceicentcs, itiprifti-"

num nitorerii iiiflulerit; quique folus ortinibüsGer-"

manis ingenii decus & gloriam prastulerit, & pa-"

triam literis, ubique gentium, ornaverit d). Quan-"

tus fuerit literarum patronus, quantiq; Germani atq;

exteri eum fecerint,ex el0giistitulisque,quibus eum

profecuti funt, prorfus eximiis, abunde conftat. Sel·

licet alii Germanias dextrum oculum, alii literarum

decus & afylüm, alii literatorum caput & columen,

alii Germanorum itudiorum antefignanum, alii de-

mque totiiis Germaniae unieum decus & ornamen-

tijm incomparabile eum appellitarunt ej.

Qüid

multa ? Capmoni plunma debent literas: etenim non

tantum völuit, fed potuit etjam earundem promo·

vere cultum ftorettique. Eximias, quas a natura na-

£lus fuerat dotes, tenerrimum ipii Mufarum inftil-

laverant amorern, honores vero, quibus fungeba-

tur, ampliifimi aniam ei fuppeditabant opportunam quam maxime illis opitularidL

a) Web.. H. L. L p. 431. c fr. Menkenii Difp. de rc-

flauratoribus Literarum in Mifnia. b) Web. H. L. L p.

42$. c) Bnrckh. T0m.Lpag.14S. dj Lib.IL

llluflrium vir ^or. ad Reuchlin· e) Bunkar d. Tom. Lp.

%% 4M ) ° ( Η*

§. XI.

Hifce & fiiperioribus temporibus neicio quid

divini adfulferit mortalium ingeniis, quippe quse in

dies peripicaciora iagacioraque fa£ta iunt ad pulcher-

rimas honeftiffimasque inveniendum artes, generi

humano haud _parum emolumenti utilitatisque alla^

turas. Scilicet, aufpicato fidere, prodiit ars typogra-

phica; quam utilis ^vero illa fuerit, quantumque re- naicentibus literis praftitit levamenti atque auxilii,

vel me non monente, cuilibet fatis patere arbitror.

Ut enim jam numerus eorum, qui puritatem lin-

guarum revoeare ftuduerant, valde accrevit; ita ve¬

terum fcriptorum monumenra, per artem typogra-

phieam, mirifice muldplicata iunt, ^atque in pluri-

morum manus translata, unde ampliflima enafceba-

tur artium reftituendarum occaiio. Antea enim,non,

nifi deicribendo, augebantur hasc vel illa exempla- ria, quae proinde ^{non potuere non} ob paueitatem

ciTe cariora, ne dicam, quod erroribus & vitiis ica-

terent innumeris, adeo quidem,ut unus idemque li- ber, iaepius deieriptus, vix iibi iimilis videretur.

Fuerunt, fateor, Monachi in deicribendo feduli,

quemadmodum eorum induftriam ita eollaudat Pe*·

„trarcha: alii membranas radunt, alii libros icri-

„bunt, alii corrigunt, alii illuminant, alii ligant &

„iiiperficiem comunt a). Verum enim vero j cum eifent rudes, & imperiti, nec, quae fcribebantur, ipfi intelligerent, ut §. 2. part. prioris oftendimus, facile judicari potefl, quam lata naevisac mendis pateret via, qU3£ mala iecjuentium temporum Critici ma-

*

gno«

)o( HR* 33 gnopere flint eonqueib. At vero pofi: inventam,

feliciori fato, typographiam, corre&ores literatilfi-

mi libros, prelo fubjiciendos ^, ad fidem optimo-

rura MSC. emendabant, dum luxata veluti mem- bra reitituebant lacunasque fupplebant, dum omnem volvebant vertebantque lapidem, ut au&ores ^ve-

teres accurate defcriptos, cafligatos & priitino com- mendabiles nitore, publicae luci committerent. Unde

per quam egregia & iingularis literis excitandis i)-

luftrandisqueobtigerat acceifio. Etenim,quse non nid

e turbidis rivulis hauriri & vix quidem flimmis de- guftari potuerant labiis, jam e puris & limpidiffimis

fontibus pleno excipiebantur ore. Plura hac de ^re

qui deiiderat, adeat is, rogo, difiertationem heic U-

pfal. Anno 1689 babitam de renafcentis literatur λ miniftra, Typographia.

a) Lib.jp. epifi. 5. p. 321.

$. XII.

In artes praeterea liberales exfHtit favör iingula¬

ris & plane admirandus Imperatorum, Regum &

Procerum

quo literae a fordibus & contemtu vin-

dicatas flint, atque ad genuinam munditiem ac ele-

gantiam non tantum, fed etiam ad priflinam dignir

fcatem & gloriam eve£te. Immortaliter meritus eft Imperator Maximiiianns I, qui non tantum omni

ferebatur ftudio ad fublevandas do&rinas, fed &

ipfe in eos haud leviter incumbebat, illasque ma-

gnis femper interponebat enris, jucundum putans animum

pofl: moleftas occupationes, literariis hif

ce delieiis oble&are. Studium hiftoriae excolendum

multasque res, hominum memoria elapfas, in lu-

cem

Μ «ei ) ο c is*

cem revo'candas curavit, quemadmodum ipie ad exemplum C. Jul. Oeiaris, iuas res geftas fermone

Latino eleganter contexuit a), Nec id fölum u-

nicumque fuit ejus in honeftas artes meritum. Ete-

nim Eleftores & Prineipes Germania fedulo adhorr

tabatur, ut ftnguli in iiiis territoriis Academias &

Scholas exftruerent atque juventutem bonis artibus

inftituendam curarent b). Unde Germania, ad I-

taliae usque invidiam, brevi ita literis effiorefcere ecepit, ut Italus quidam, eft is Paulus Jovius, hsec profiteri non vereretur c): Litern Latins, & Grae-

„cx Sc Hebraicae, in Germanorum terras, fatali jjCommigratione, tranfierunt. Neq; enim conten- i?ti illi iua veteri militiae laude, qua Martium de-

^,cus K omanis,gentium vi&oribus, ereptum ftabili di-

„fciplinae feveritate feliciter tuentur, ipia etiam pa*

„eis ornamenta, literas optimasque ^artes, deco-

„quenti Graerise, ac Italire dormitanti, abftulerunt.

Neque haec Felicitas iolius fuit Italiae ac Germania;,

renatse enim literas ienfim, pedetentimque per po- tiores circumjacentes regiones pervaierunt, tandem-

que totum fere orbem Europaeum iua colluftrarunt

luce. Ad Portugallos poftquam demigrayerant Mu- fae, inter eos iplendere ^cceperunt nomina Hieven, O- forii, Achillis Statii Sc Emanuelis Alvari, quorum laudes ob cultiftimum dicendi genus nulla reticebit

aetas. In Hifpania primus Latinam linguam caftio-

rem reddidit /Elias Anton. Nebrißenfis, cum quo jun- gendi iunt Sfoh. Ludov. Vives, Fvancifc. San B ins See.

Lutetiae Parifiorum Grascäs literas inter primos do-

cuit

«S ) ^O ( g* 35 c-uit G. Typbernes, Spartiata & c. quemadmodum re-

nafcentium literarum florem apud Gallos ni irifice pro-

curavere Guil. Budoeus y Andr. Turnebus, Ρetr. Bunellus ajiiqup: & quicini facerent, cum Francifcus I. Rex Galliae, tanto bonarum artium arderet defiderio, ut nihil in exterminanda barbarie relinqueret intenta-

tum. Anglosr, propofitis praemiis,ad repurgandas li-

terasr excitavit Henricus VIII. Rex, tantaque hoc ⁱⁿ

opere pips eft felicitate,ut nulli terrarum parti eefie- ritBritannia,teRantur id celebratiRima reRauratorum

Anglicorum nomina, Thom<e putaAfcr/, Thom.Linacri

& Roger ii Afchami &c. Inpatria noRra dulciifima, (ce¬

tera regna percurrere non vacat) Palingenefia litera¬

rum tardius quidem initio proceiiit, at poRea, cura

AuguRiffimorum Regum, optata cepit incrementa.

Etenim e Svccis quotquot faventiorem na£H erant

naturam & patrimpnio gaudebant lautiori, exteras

petiere terras, Germaniam, Galliam, Italiamque,

ut, quam domi acquirere non ficuit, foras Rbl com-

pararent eruditionem. Celebrantur Conrad. Roggoy Hemming. Gaddius, Joannes Sc Olai Magnorum & ^c.·

quos omncs novimus & re&ius indofta Monacho-

rum turba de literis humanioribus fenfiRe, & earun-

dem culturam, quoad Hierarchia, cui iubje&i erant, Pontifieia id permitteret, iviRe promoturtr. Feli-

cius tandem fub GUSTAVO L gl. m. Rege illuxerat fidus, quod rudibus ac iniulRsmagiRris habenas ex-

torfit, Scholarum & verae humanitatis do&oribus culturam concredidit Iiterariam. Quas enim ^tam;

furda tamque ingrata erit poReritas,ut ingentiaLau^

rentii

36 ^ ) 0 (

rentii Andrew, Cancellarii olim regni, Laurent ii &

Olavi Petri Nericiorum, quoriirri ille .Archi-Epiico-

pus evaferat regni, hic Paftor ad templum S:ti Ni¬

colai, &c. meritain literaturam ^omnem reticeat. His profe&o debemus emendatam in diveriis comitiis con- ciliisque inftitutionemScholaiticam,his introdu&am

humanitatem, his omnem, quo majores lioftrostan-

topereflagraiie audivimus,eruditionis antiquaz amo-

rem. Sub CAROLÖ ΝΟΝΟ, GUSTAVO A-

DOLPHO & CHRISTINA Regina, auream in Svecia eruditionis aetatem numerafle contigit, quam ad hunc usque diem propagatam venerabundi iii- Ipicimus, utque ad feram propagetur illa pofteri-

tatem, anxii ^vovemus atque optamus.

S. D. G.

λ) Gundl. pJ22jp. b) Burck. Comment. pars TL p-igg. <0 Orat Lud. Liebhardi de Literarum poft profli-

gatam fub Papatu barbariem Palingenefia & incrementis.