narios.Fastore GRADIBUS

ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ'

GRADIBUS

GI.ORI.1: COÉLESTIS

fnter

BEATOS,

Ex

Confenfu 'tf fitfffßgio Venerandi THEO-

LOQORmM ORDINIS in Regia ξ$ Celdratts-

PRASIDE

ADMODUM REVEREND0

.■'"5 ' ADMODllM REVEREND0 ET CELEBERRIMO

Dn IÖ ANN Ε E S Β E R GI O,

S.S.Tlicol.Doctore &■ Professors Ordi-.

narios.Fastore

Sub modumDIMRIEéS

Pia:tvinrA<Ni.& Candida V.»Eruditorimiη' . Difquifitioni. < ;'ir^mo

defte exponiü

MARTINUS BRYTZENIUS.

In Audit.Guftav.Major. a.d. Anni MDCCV.

HOLM. IM,

Typis OLAI ΕΝ-SEI, Regi« Archiv,Antiquit, Typogr.

ΜΕΛΕΤΗΜΑ THEOLOGICUM

D Ε

S.S. Theol. DOCTORI Excellen-

Lincopienfis

Eminentiffimo , Conliftorii Ecclefiaftici & Cathedrali*

v

PR/ESIDI graviffimo, Gymnaiii ibidem Regii EPHOR.O accuratis-

fimo &c..

. _,·ν·

M^CENATI MaximoJ ^<

. --5·

"

<%'· '. 1 . - .<·*·· Ν

r

QUA GER1S QUID iSQJE PRÄSIDES

MUNΓAv

QUEIS SACRUM TE VOLUIT,IV.OJUSSITETCONSTITUIT

SACRATISSIMA ILLA DIVINA,

ET POST DIVINAM REGIA MAJESTAS

IN CUJUSCONSPECTU,PRÄSENTIA,GRATIAETBENEPLACITO

SACRIS,

ecclesia sacra consiliis'

PRUDENTI MENTE MANUQUE MODERARIS,

PROUT CHORUS NOSTER EVANGELICUS INTE JURE SIBI

Gr.atulatur_

PRÄSIDIUM,COLUMEN, QRNAMENTUM SuumOptatissimum, QUO DEFENDITUR, FULCITUR, CONDECORATUR,

UNDE ( ERTIOR MECUM ESSEPOTERIS FORE

UT STELLARI _ET MAJORI GLORIA CLARITATISQUE GRADU

IN FUTllRAVITA PRA MULT.S SPLENDESCAS,

QUANTO INSIGNTOREM PRAPLURIMIS GRATIAMENSURAM in. hac vita es adeptus,

QuamqueJureDivinoPariter acHumano IpseAcquisivisti, QUAQUE TIBI ALIISQUE FRUERIS,

IN EOQUO TE SUSPICIMUS ET VENERAMURFASTIGIO.

OB, BENEFICIA QUOQUE,

quain ME clientemtuum vel hactenus contulisti, vel post hac ex voto conferre dignaris,

post deur tibi potissimum,

quicommendationem et spem meam tibi dudum tri- BUISTI imq et VINDICASTI,

MEDITATIUNCULAM hancce sacram ceu

sacr-έetjetern2e^{mf.-t. in}τ^εVeNERationis etobservantue

Monumentum.

^ humilittr (f

kßvcrendijfimß

Tm Dignitatk

V' - * '-G , Κ\ ' Α: ·, . . . . , V.", V" ' \

Servus humilEmuf Μ. Β.

Ad Le&oremPium? Candidum&BqpévolumPrfcfatio,'

Qlta

co/ifpeéim 1

*m

fe fißit

hoc

qmcqmd

efi jpecimims,

nen culpg me a voluntaria få ignorantix affettata^y [ed prafentis mei

flatus anguflia få feflwätwni imperata. Hofpe.s tUmm nunc fum, non ci·

vis y juris ^, arbitrii få temporis mei tantum non omnis pene expers : in

tränfuu ex locis txterioribus bic aliquantifper fubfliti, nullit fubfidiis fåar-

mii difcrimini huic fuffcientibus flipatus, Aliunde autem conquirere få ^ar- ccjferc^? Oracula Eruditorum confulere^y volumina alia atque alia pervolvere^%

ττολυιua&i&v acquirere^y nimium ante få jupra quas mihi poüiceor viresy mihiy in_{quam ,} in itineris imperati procinclu anxiisque cur'is in dies conßU

tuto,faceflit negotium«. Quodtarnen få voluiy fateor, fåpotui> β mihi fuper- fuijfet juftum temporis fpatium få Arbitrium ^, fl negotii ipje flolus mihi rehfåju fUiflem arbiter y quod iis concedi necejfum eft, qui ambitu ^amano få inoffenfl

per quavis Cognitionum v treta diduci difcupiunt. Ceterum quia nihilominus

locis hifle moramaliquantulam impendcrejuxta habuerirn necefle ^, dcrvμβολοζ

ejfe nolui: få proinde id negotii mihi datum effe credidiy ut Meditatione hac

facra vires ingenii qualescunquepotiflimum tertiahac vicepericlitaturus inpar-

tern Eruditionis fummorum vir^orum heicetiamnum vocari non fubvererer, Ad-

eoque confilium få animtis fuit id lucri y quodtn delictisfemper få ubivis ha*

bui: idé Ρ dog ^, ld% πήδημα ^{, etiam ex Soc}ietäte få Cathedra Theologiea me-

cum repartare. Ut autem koc impetrem ^, brevuatique imperate ultisque ^ne- ceflitatibus juxta ρaream, cogor jam in CampumDifceptationum "profllire y få

prins quam debita ύχξίβε'ια, Argumentumpotui exigere, cruda faltim in fo¬

rum fludiapropeller^{c ,} få vi,χ altquid mea aliorumve^{, quorum} -intcrefl , ex- fpeUatione dignum efßcere. Sed efloy modulo me meo ipfe metior ^, få quod

Homines fumus ftnguli juxta reputo : reum habes confitentem \ quod Tuum viciflim efl fac_' y_' quafl,agas, memor ißius apud Poetam :

- / -

Quem Te DELIS effe ^. juflit ^y få humana qua parte locattu es in re

ITΓ' V ' ■ Difce·. fåct ·■■ ■

Dam porro Eruditorum fententias multivariasy vcl adverfariorum argumenta jfhefin bancce diverfimode impugnantia, per temporis rerumque neceffaria-

rum angufliam pleritmqUe coactus pratermiß ^, dum pelagum Siholafiicorum

Metapbyficum juxta non fuerim emenfus^\ feias tarnen ζυττοξί&ς,(c,fvvec^sfletz

debita me nihilo minus fuifle memor em acfludiofum ^, tenaciflima quüdam itr- dagine ad lucem Scripturarum Sacrarum prxviam hoc in negotio nitentern, proinde cunque heic a me vel omiffa velpar um comte få feite appoßta

Tibividentur , imo dcfiderantur, Tua tpfius Eruditioney Humanitate få Bene-

volentiabenigne reflitui få fuppleri haud diflido. Quain reflexfententia Voti

compos fueroynonparum Tut favörüconfequutum meejfe arbitrabor, Tibiquehoc

bmeficium infllidtim referam Acceptum, Vale,

β&λ» βλ»CÅ9eA? cA?βλ?cAs βλ» βλ» cAr cAfleA?iAscAfβλ»cA?βΑ·> βλ»βλτcA? βλί βλ? «As eAi «Ar βλ' cA^ cAr βΑρςλ^· '-·.'' cA?cAf

«ys ya«ys^y»y»^{cy» y» ya}ya.γ» eya lya ya»-γ» ya ya yayacya ya yaya yaya ya<ryayaya yayaοya yaya

■år^-srsr-ar^iis:^• t : t t t Γ ! t t 5 ■&> &*i ^&·t ? &■·$·t t ? t t ι a-§·■&■$·§:aι i t t t t a stt i t t i !

f Ϊ.

FInem

^non

modo

fidei ^, yerum

etiam

nam eile, ^ex oracuiis divijnis certiiftmeconftat. (a)

Huc quicquid divinitus revelatirm eft collimat, quicquid ex Gratia DΕI in homines eil profe&um & de- terminatum, iive principii iive medii rationem obtinet,

ordine quodam concinno, 6c negotio vocationis ^{, conver-}

iionis 6c juilificationis accommodatiffimo tendit 6crefpi-

cit. Quicquid innatura vel creatum, vel cognitione 6cex-

perientia manifeiWtum eil hoc ipfiim _arguit, inque id du-

cit. In hoc, _tanquam Bono Summo ^, vero 6c Divino,

omnes Chriilianai virtutes acquieicunt. Ad hoc veluti portum optätiilimum ^{, omnes} omnium feculorum fideles,

pro parte 6c menfura, qua fruuntur, Gratia?, appellere cupiunt.

§. 2. Vita proinde iEterna ^, cujus meditationi, fe-

liciter utinam! pecuiiarem operam impendere aufpicabi*

mur, uti coniiftit in revelatione gloria divino, (b.) ita quoquein perié&ione omnis Beatitudinis 6c felicitatiscon- fummatisfima, ^non modo objekive, verum etiam fubjedli-

ve 6c formaliter confiderata. Unde incomprehenfibdem eändem, immenfam 6c prorfus ineffabilem nobis in mun- dana hac infirmitate, 6cnaturali caligine , exfide 6c ^ve-

ritate Scripturarum fofc&ii re&e innotefcere cenfemus.

A Quia

(a.) i. Petr. 1:9* (b») 1. Pet» 4:13.

'®C ^* W

Quia enim DEO cömplacuit hominem ad fuam imaginenr

condere, _atque ad vitam & felicitatem perpetuarn crea-

re _, & idcirco ⁱⁿ peccata prolapfum per Filium Chriftura

redimere, & hoc pa&o jus vit® ®terna?, noftra culpa a- miflura recuperare, ideo ^ex fan&isiimo fuo beneplacito>

Glori® & beatitudinis hujus, ceteroquin incompreheniibi-

Iis cognitionem, mortalibus quoqite per ϊλλΛρψη> Scripm-

rarum divinam communicavit, ne in hoc cognitionisge-

nere, quod maximum in vita fan&e inftituenda ^momen-

tum habet, Αμάξτι*ξο* fe relinqueret DEUS, pro parte ta¬

rnen & mödulo cognitioais, cujus capax eile poteft homo

renätus Sc illuminatus in hac vita.

§ ^9. Notandum autem eft ^, operam nos minime

k)caturos, hoc ichediafmate, meditationi Beatitudinis Sc

Glori® coeleftis, _quam DEUS. ^ex feipfodvjΛξχ&ατος &bea-

tisfimus ab aeterno posiidet, utpote qui lucem inhabitat

inaccesfibilem See. (c.) Neque etiam Angelorum bono¬

rum _, qui jam dudum, iiib initium fcilicet recens creati

mundi ex DEI, eorum obedientiam liberaliter remune- rantis gratia in bono ίιιηt confirmati ^, fed beatitudinis

hominum, qui per fidem, merito Chrifti innixam, ad

illam C^Qaååxo-av beatitudinem] ac falutem ab aeterno

ele6bi funt.

4. Frocul itaque å nobis erir, ut lim bos ^{, or}as

Sc regiones hoipitum, eas incolentium ilatu diverfas, vel

in horto Eden , vel fub throno glori®,. vel denique inΓιηιι

Abrah®, pro defiin&orum manibus fabricare velimus^*

prout quiaem Jud®orum GlaiTatores ex periodisTalma-

dicis, Sc Pontificii h®c ipfa interpretantur ^, fuasque

n®nias Sc nugas imperit®plebi^gro oraculis obtrudunt ac

yenditant. Neque Pythagor®orum Ubivis> aut Saddu-

cacQf*

(α) j,Tim,6;i&

«( r)«f

caortim Nusquam , nec alia delirantiurfa géritilium loca fiuperititiofe Ma, probamus*

§,5. Ut igiturreclo tramiteprogrediamur, ^{in Gra-}

dibus Gloria? coeleftis defcribendis, fciendum eft, nuilam

aliam in hoc argumenta rite exponendo nos fequi fidem,

nifi tantnm Scriptura? Sacra?, quse infalJibiiis„eft ^, & nos

perfe&e de omftibus ad falutem neceiTariis inftruere pot- eit. Equidem non diffitemur poiTe homines, du£u ra- tionis & luminis natura? confuie cognofcereDE UM, poft fatä, & exantlatas hujus vita? a?rumnas, remuneraturum efle bonorum pietatem & öbfequium ; Nam ex anima-

rum fpiritualitate, gentiies proclivi diicurfu potuerunt e- licere earum immortalitatem, & concludere DEUM eo- rum månes, qui fidem & juftitiam coluerunt, in futuro

feeulo refe&urum, _neque enim bonis in hac mortali fta-

tione profperé Sc ^ex animi fententia omnia fluunt, fed ut

plurimum experiri ^coguntur rnultas calamitates, angufti-

as & perfecutiones, quibus profani, facinorofi & conice-

lerati Numinis divini contemtores in hoc feeulo fa?penu-

mero vacant ; Non tarnen ullo paöo inveiligare poilunt,

aut decernere in quo coniiftat fpecifica Sc propria ratio beatitudinis,ha?cne anima? poit fata fuperfiiti fit folyjro-

pria ^, an etiam corpori, in cineres & favillas redpfto ^,

öc ut nos fola fcriptura docet, in novisfimo die, ad vi-

tam immortalem revocando communis, hoc inquam

omnes mortales lumine gratis deftituti ignorant, unde

nec fütura? gloria? Gradus Scqualitates libi imaginaripos- funt. Scriptum enim efi:; et οφ3·α,λμ£ς ^{ύκ hJe, χα} §ς ύκ}

ηκΧατε, χα} επι χα,ξ^ία,ς οίνΒ~ξωπϋ ύχ ctveßtj ^, ct ^ταίμαατεν ο Qe V

rag ά,γαπάχην ctvrov , ημίν Je ⁰ 3~eog απεχαλνφε Jtot τ£ πνεύματος άντ9. (d.) Qua? verba Divus Apoitolus, ipfe Ssiirvsvr®*,

f A 2 ex

(ei) i. Cor. 2:9,10,

4

ex veridico väte Jefaia adduxit, (e.) ut ex hujus confen-

fu majorem rei fidem , 5c verbis au&oritatem conci¬

liare^t.

6. Quin 5c laudato Apoftolo, quafttumvis rena-

to , rnaximisque gratis fandlificantis ^, 5c miniftrantis or- namentis prcedito 5c inftru&o ^, _{inque tertium} denique

coelurn , beatorum _puta habitaculum, rapto , atque mo*

inentaneam gaudii cceleftis fruitionem _{experto, impos-}

fibile tarnen fiiit ad ie ipfum reverio gloriam ceeleilem lingua comple&i 5c exprimere. De fé ipfo enim in ter- tia perfona verecunde loquens ait: ότι εις τον πα-

Ν V '/ J <

η w λ Λ > 'S»\ > A / » <~

ξα,οεκτοv-, Kotf vjxaciv ccppyjct prjjooctjco^y a, ax e£ov Λνσξωττω KctX^Tom*.

(Ε") Ex quibus apparet Apoftolum ^ex divina illuminatio-

ne₅ gemina plane cumPropheta docuiile de gloria 5cbe-

atitudine eiTentiali 5c abfoluta, omnibus regni ceeleftisci-

vibus ac incolis communi atque sequali, ^{non vero} de ac~

cidentali 5c comparata, quam DEUS ina?qualiter diftri-

bnitj ut nos docemur. αλλ^ ηλίχ χτλ. (g·)

§* ^7. Dixi efFentialem beatitudinem civium in re- gno ccelefti, äqualem in iingulis futuram; accidentalem

vero ina?qualem 5c diverfam. Prins facile poteft deduci

ex loco facro (h.) ubi difcipulusChrifti εγίβλτηος affirmat Fili^§t DEI vifuros eiTe DEUM ficut eft. Ex quo inevita-

bili necesiitate fequi videtur gaudium, exilla vißonebea- tifica, qua?gradusnullos admittit, refultans, etiam iniin¬

gulis, ad ejus _glorioium adfpe&um intime admisiisaaque

perfedhim före. Intelledlus enim lumine gloria plenus,

in DEI tanquam fummi 5c perfe&isfimi Boni contempla-

tione defixus, exgitat in voluntate fuavisiimum DEI amo- irem, gaudium 5c voluptatem iine modo, qua? nuηquam

vel (e.) ^- JeC64: 4. (f.) ^2. Cor.12:4.

(g·) ^i» Cor.is141» (b·) 1J0E

m s

vel äugeri 6c intendi , vel remitti <5cpangueicere poteR,

propter propinquitarem perpetuas 6c infeparabilis prafen-

tix fumrni boni, quod appetitum de defiderEm noftrum/

abunde explet, fat>at, atque oble&aft Quod obfervan- >

dum eft imprimis contra Scholafticos, qui fere omnesr>

Durando excepto, fiatuunt lumen gloria, apud beatos

coelites variare, 6c alios pra? aliis perFe&ius 6c clarius

DEUM intueri, intentius 6c remisfius amare, 6c pereoft-

iequens majori vel minori gaudio ac voluptate perfrui,

contra illud Augufiini ; Omnibus una Talus fan&is; Ted gloria difpar.

§. ^8* Accidentia ^autem beatitudinis variant, juxta beneplacitum 8c ordinationem DE! ⁹ qui beatis inaequalia

ornamenta 6c praemia, majorem vel minorem gloriam^,

pro ratione pasfionum, laborum 6c bonorum] operum, qua? per gratiam fibi concelTam in hac vita fuftinuerunt

& perfeCerunt, retribueft (i.)

§. ^9. Neque tarnen propterea five ipfam efientia-

lern , five accidentalem beatitudin-em 6c gloriam beati meruifie, ^aut fuorum _operum dignitate acquiiivÜle cen- fendi vel dicendi fünft Qupmodo enim creatura rationa- Iis apud creatorem, å quo ift eile dependet, 6c faculta-

tem bene operandi aeeepit, cujusque obfequio 6c cultui

tota ab origine confecrata fuit, Sc quiequid boni agit

ex debito agit, quiequam merebitur ? Nequein totaSeri5·

ptura legimus pra?mia dari hominibus Μα ίξγα,prapterof

ra, Ted tantum χ*τλ t^yu.ficundum opera, quas quidem e*

nunciationesPontificii tantundem valereexifiimant,_quum

tarnen immanefitinter utramque diierimen, jam dudum

ä Gregorio Magno Epifcopo Romano obfervatum, cujuå

au&oritatem falvisJefuitarum, quosPontifex dum pürpu-

A _{3 ra-}

(l)i t Cörf, Mattiviä;27·

m * )#

rato fateliitio, _tanquam callidisfimos fux dignitatis afler-

tores colit de _exornat, hypotheiibus, negligere de repu- diare nequiverunt. Ita enimlaudatus Epifcopus in Pfalmu

ψ.Pcenitentialem commentatur : Aliud eflfeamdum opera red¬

dere, & aliudpropteripfa opera redderc; ln eo enim quodfetundum

opera dicitur ipfi operum qualitas intelligitur, ut cujus apparuerunt opérabona, ejusfit^retributio gloriofa. IIii enim beata vita ^, in qua

cum DEO & de DEOvivitur, nullus potefi aquctri labor , nulla opera comparari, prafiertimcumApofiolusdicat : Nonfint condigna paffio-

nesbujus temporis adfuturum gloridm, qua revelabiturinnobis.

§. io. Relinquitur igirur, quod DEUS ^ex gratuita

liberalitate de indebita munificenda , juxta Ordinationen!

de promisiionem fuam ^, inaequaliter operantibus insequa-

lia pra^mia de ornarnenta difpetiiet. Sicut enim in aliis

Fides infirmari de corroborari pöteil ^, inque cognitio-

ne DEI transformari ex claritate una in aliam. (k.) arque alter pra? altero exftantiora perfeverantis de glifcentis vir-

tutis fpeeimina de documenta edere ^, iüa in fine fidei ex- llare de confpici voluit aliam atque aliam claritatem de plenitudinem gloria ^{, prout} fides alio de alio modo^per

virtutes heroicas fe exferuiü de perfecit. Qua ratio-

ne imago DEJt t]uee in hac quidem vita inchoarur, ^tung

demum perfe&imme reftaurabitur, fic ejnsdem confor-

matio evidentiflime relucebit in iis , qui ex propofitofunt

voeäti, pra?deftinati, juftificati de demum glorificati,(1. )

fic inquam DEUS omnia in omnibus erit. (m.) Ut neic

mifium faclamus argumentum,quod ju£j ά'νΒ-ξωπσ, ^ex ho-

mine intra philofophiam moralem confiderato colligitur, cujus enim,major cum honeilo de bono eft conformitas,illi

honoris aeceffio major obtingit, quo crebrioribus vacat, dele&atur de perficitur variarum virtütum exercitiis.

§. ir.

(k.) 2.Cor.3:18. 00 &°W· Cor,15:28.

©c 7 )é

§. π. His ja&is fundamentis, faeifiörem ⁱⁱobis adb-

tum muniri fperaimus ukerius progrediendi, 6c ^accura-

tiori lance perpendendi teiiimonia facra,qu^ veritati huie

lucem majorem fcenerantur, inter qua? palmarium efTe &

velutiprincipatumtenere videtur illud prophe-

ticum ; trenn ypnn nrtiD γνπη

(n.)r-ny*^SivS.%^23igip ubi Propheta perSpiritnm loquens,

abfolute primu de omnibusinuniverfum bea^is, _{qui viam}

DEI re&e didicerunt, deinde _comparate, de iis, qui ad juftitiam alios erudierunt affirmat fore, ut eadern gloria

difFerentia 6ccomparatio interutrosque,fideies puta quos*

vis, 6cinfignes do&ores verbique miniftros in ekoro bea-

torum locum obtineat, quafis eftinter fpiendorem firma-

menti 6c ftellarum. Quod imprimis obfervamus contra

eos, qui probam antecedentium cum iequentibuscollatio^

nem, quafi de induftria prasterveéii, dupllci heic fimilitu-

dineunum idemque exprimi, pluraque verbauniusdecla·

randicaufa adhiberi; nonautem docentes, 6c ^earum infti- tutione eruditos ^ac condoeefa&os quoad fplendoris gra- dusdiftingui contendunt.

§. 12. Nequeverfioni^των LXX, aflurgimus^ua?pro fTsnn multos adjuftitiam erudientet, hane translationem

6cmetaphrafin fubitituir: *'ποίων Mftav των πολλών, quafå

le&io genuina eilet ^pnkp ^fenfu ad^remprasfentem

parum appofito. JureitaqueåMatthäeo emendatur, non,.

quidem literam fed fenfum exprimente : «V έίκαιοι ϊκλάρ~

(o.)

§. 13, His accenfemus locum tertium ^{r eg} (ie. $e!g},

αποχωρεί ίκ,άτφ y.ctjot rot t^yet civjx. (pO Quod etiamfi detOP- queri novimusad fcopum 6cfenfum, å noftro longe diver- fum_, pra?fertimå Pontificiis, docentibus mereedis difcre->

(n.) Dan.12;3. (o.) Matth.^{13: 43,} (ρ.) Rom.pan-2^

8 )$

pantiamab ^{operum valöre, pretio} <5c dignitate oriri, cui opinionirobur accedere exiftimant, fed iruftra.Jéx plufcu*

Iis utriusque teftamenti oraculis ^, tamen non patimur vei

latum unguem nos ab orthodoxa fententia, quam antea

profeffifumus, dimoveri.

§ 14. Porrö,quemadmodum ex evidentifiimis Scriptura?

teftimoniisconitat indamnatorii ftatu gradusdaripoenarü

5c cruciatuum ; ita in oppoiito beatorum lucis,claritatis 5c glorias,ex DEI ordinatione 5c decreto difcrimina confpici-

entur. Verü _quiim h^c omnia Sc iimilia luci Sccertitudini

iliasjamdudum,variorumcommentationibus5c interprets- mentis, vindicata Sc adftrufra efle novimus, idcirco rei ^a- pertas argumenta pluraaddere iuperfedebimus ^, ubi prius paucis attigerimus ultimum locum , qui ad confirmatio-

nem orthodoxas fententias adhiberi fölet, qui ita fonat;

Αλλη ηλίχ ·) accj άλλη σεληνης, (c Αλλη Åojrct, ας-έξων.

A9ηξ y^-ξ &9εξ©^> ,^ΐΑφίξει ^εν £ο£η. ου]ω Kotjj η άν4>9Α<τις των νε- χξων. (q.) Circa quem locum ^, perindeac in fuperioribus, quorundam deprehendimus 7ταξεξμ,ψεία,ς ^, qui fufpicantur

heic comparationem eife inftitutam, non inter corpora

glorificata ^, fed inter corporum naturalium Sc corporum

glorificatorum diicrepantes qualitates. Verum hanc ex- ceptionem facile diluemus, nexum 5cfenfum loci ad tru-

tinam veritatis examinando, haud ^{immemores, ut} alibi

pailim in facris literis ^, itaSc hic abundé confpici 5c con- ftare claritatem, non niii corporihumano clarificato com- petere, quam variam fore Apoftolus difertis verbis aiferit.

Deinde verba ipfa tempusclaritati huic prasftituunt ac de-

fignant,fcilicet ^της ανατάσ-εως. Quid ? quod ftatus denique

corporum aiate refurreétionem paulo poft å glorifi ^ato- rumdiftin&usprasdicatur in voce α-ττείξετ^: AdeoqueTOJtCt-

(q) i.Cor, 15·; 41,42.

SK 9 )$&

τφψι» hic neque refpe&um habere ad corpora naturaba ^,

nequeetiam, ex quorundam interpretationibusin prima

fui fignificatione, difterentiam denotareneceftariam inrer obje&orum fidem & gloriam ^, quatenus impoffibile fit ex aliena fide falvari gloriaque frui, utiftelbe Sc luna folis

luce Sc fpiendore corufcant, confidenter imus adftrucftum,

utut ultimum hocce haud magni eft momenti, nequenos

tanto opere moramur.

§. 15. Ratio ordinis equidem poftulat, ut oftenda-

mus in quo horum graduum ratio & differentia propria confiftat; fed res eft rationi abftrufa, Sc in fcriptura per ty- pos ac parabolas adumbrafa potius, quam nude & fimpli-

citer propolita. Nec mirum^, quum futura? gloria excel-

lentia captum mortalium Sc humanam elcquentiam refpu-

at ac longe antecellat. Scholaftici exiftimant Gradus ilios gloria? cceleftis ^non eiTe in fola accidentali, fed Sc eifentiali

beatitudine qua?rendos: difparem enim eife luminis gloria menfuram, ex qua ina?qua!itate fit, ut alter altero perfe-

étius Divinam eifentiam cognofcat, intentius acardentius compU&atur ac amet, atque hinc ivaviiis DEO fruatur:

Eft namque ha?cinter anima? facultates comparatio <3c af- fedtio, ut volunratis acftus, intelle&us acftum proporrione

imitetur. Sed hane Scholafticorum hypothefin liihricam

eife Sc mera niti conje&ura iupra indigitatum eft. Unde re<ftius noftri Theologi, in extra eflentialibusbeata? vitas ornamentis hos gloria? Gradus collocant.

§. 16. Ca?terüm in corporene folo, an etiam in ani-

mafita iitilla glorias prasftantia Sc pnrrogativa ^, difheile eft decernere. Corpora eorum, qui pailionum Sc Iaborum

heroica tolerantia excelluerunt, fpiendore alios, minori- busafflicfionibus Sc a?rumnis exercitos anteire dubio_caret,

ceu ex allatis Scriptura? teftimoniis peripicue conftare ar-

B bi-

®C 10

biüramur; fed _quo minus anima ttiam accidentalibus _qui-

busdam iisquepulchernmis donis ac ornamemis gandeat

de prxfu-gear, nihil omnino obila^re vid rur. Si enim mi¬

niitro g aria habetur ^{, cur ea} denegabirur heroac domino,

qui rei bene geila? pra?fuit Sc moderatus eil, cuf ^sve ad nu- tumlabores Se pamonesobfequiofefuicepit ? Ca?terum in quibas illa anima? gloria fulgorScclaritas, vel quocunq e dem m alio veniat nomine, coniiiht,nullum mortalium explicare ^{^} ofTe ^putamus»

§. 17. Quod autem infignes Ecclefia? doilores, quo ad animam parker de corpus ^, maoeat gloria eximia haud obfcuré indicat de iniinuat Chriilus, ubi Apoilolos in ^110-

viflimo die feiTuros ait in thronis , judxeaturos duodecim

tribus Ifiael (r.) de deinde menfa omnibus cupediis de de¬

lictis inflruéla fruituros, Ubi fåne hguratis ^, de ab hujus

feculi fplendido apparatu dc viclu duelis verbis adumbra-

tur myilerium gloria? excellentiilima? Apoilolis conferen¬

da?, qut tot proEvangelioa?rumnas,labores deperfecutio-

nes fuhire haud recufarunt.

ig Sed ha?c graduum difFerentia non infert aii-

quam in beatis quibusdam imperfedlionem de defe&um,

nihilenim cuiquam ad beatitudinis eiTentiam Sc integrita-

tem deerit, nec ullam aut invidiam dc indignationem ^,

aut fupercilium dc failum dc ex his nafci folitas difleniio-

nes, diicordias ac altercationes excitabit. Pra?terquam enim quod in perfe&iffima imaginis divinse reparatione

dc gloria? revelatione nullus carnalis afte<flus ^, ab exceilu

vel defeblu exoriens, vel quodeunque aliud inquinans dc imperfedlum locum habebif, pra?terquam quoque quod

omne maium exulare debet å ilatu tam perfeélo dc felici,

inbeatiiiima illa anima? de corporis redintegrata unione,

vo-

(r») Matth, _19:23. Luc,22:30·

UK ^II )$

voluptas & gloria erit cuitjuein fummo Sc incredibili gradu perfedia, ^exGloria ipiitis DE!, in quo per Chriilum ple-

nirudinem glorias fuas habent beari; tanra quoque erit iin-

g lorum glorias communicatio Sc accefiio, utunus alteri felicitatem non modo ^non invideat, fed infuper congratu- labundus in felicirate Sc Gloria alterius fuam ipfius per«

fe&iilime confummatam fummo cum gaudio conterapla- bitar, _qua ratione DEUS omnia in omnibuserit, Eodem plane modo, quo unum corporis membrum, alreri majo¬

rem pr^fuo cultum Sc ^ornaum minirrie iiividet, fibique aliquid demturri efTe Sc detradtem exiftimat quod alteri ce- ditur ; quin potius eodem quanto Sc qualicunque conde- ledlatur, quia ad totius com^oiiti condecorationem ordi·

ne quasque fuo funt difpoiita. Neque φιλονκκ,ίαν natura,

ipiius gloria pari poteft, utpote quas eadem fpecie plane

eft in omnibus; haud aliter ac una aqua plura Sc diverfaj capacitatis vafcula opplet. Hinc facile erit colligere La«

zaro in fmu Abrahas asque fuam fufHcere gloriam ac La«

troni in Paradifo, vel Davidi in terra viventium, vei deni~

que fandiis iilis victeribus in throno DEI, eum quoque

qui duobus talentis acceptis, alia a'uo eft hicratus pari

gaudio Sc laude fuifTe ornatum ac ille, qui quinque acce¬

ptis ^, alia quinque lucratus eft, Omnia ifthasc indigitant

unum idemque gaudium ad dextram DE! ^, quod eil fufft«

cientiiTimum , in politione Sc afHiientia omnis omnino fandlitatis, feücitatis Sc perfe&ionis,inque abfentia & pri-

vatione omnis peccati, mali, Scinüvmitatis iine omni de«

fedte, faftidio, intermiilione Sc fine*

§♦ 19. His pro ratione inftituti breviter exruiHs ,

remotas vohimus iententias ciirasque fcrupulofas ^omnes

ulterius inquirendi in Gradimm borum cognitionenv Prasfertim quumSpiritui Sandio placuerit,propter ca'i-

B 2 . gi