GRUBBE SAMUEL

s.

DISSERTATIO

STATTONES SUCCESSIVAS

PHILOSOPHIE PROGREDIENTIS ADUMBRANS,

CUJUS

VARTEM Q UAR 7AM

VENIA AMPL. ORD. PHIL. UPS AL..

PU B "LI CO EXAMINI PROPONÜNT

mag.

SAMUEL GRUBBE

PM IL. THEOR, DOC. STIP. ORD. EQU.

ET

PETRUS ENGBERG

G0TH3BURGENSES.

IN. AUDIT. GUST. DIE XIII MAJI MDCCJCIX.

H. P. M. S.

UPSÅLDE_j TYPIS E B MANNIA NI $•

PROSTEN OCH KYRKOHERDEN

BOGAREVQRDIGE OCH HOGLARDE HERR MAGISTER

JOK WIJKMAN CÅSPARSSÖNj

OCH

PROSTINNAN HOGADLA FRU

ELISABET WIJKMANf

född

OZFlJMCANv

YordnadsfuIIt tillegnadfc-

a£'

PETER ENGEERG.

DISSERTATIO

STATION ES SUCCESSIVAS

PHILOSOPHIE PROGREDIENTIS ADUMBRANS.

pars quarta.

j

jYogtnatismi, poft

tot

feculorum labores,

hunc

vidi-

-E*' mus exirum , ut, agmta irrdole mere relativa cogni-

tionis- fenfualis Sc intelledualis, alia vero nulla cognofcen-

di ratione concepra, tandem, abjeda omni ipeculatione,

intra empiricam relativorum invethgationem ornnis con- llllere juberetur reflsxio. Cum vero anti'rhefis tollendae ftudium,. non ni(i ipfa evanefcente confcientia, penitus

deleri posfir, fieri non potuit, quin redmtegratum Abfo-

luti deliderium reflexionern philofopliantem, in ^extremo

fladii pnoris pundo conftitutam, verfus fladonem altio-

rem compeileret. Arque primum quidem novum Abfo-

luti deiideriurn, Pradico refp;du, ^ex iüo, qui in Empi-

rismo latet, Atheismo Sc Egoismo excitatum, refi xione

tarnen nondum extra inrelledus ftationem egrediente, Philofophia inprimis prodit Jacobii. Qui quidem cum

vanum esfe peiTpiceiet Dogmatisrr.i conatum, intelleduali argumentatione ad Abfolutum adfcendendi, (ic vero Phi-

loibphiam

homini negatam putaret, Abfolutum harmoniae

in mundo relarivo Moralis princjpium fide religiofa asfe- qui laboravir, & realitatem objedorum abfolutam, ^quam, Pfychologica mentis inveftigarione, evanefcere inrellexir,

Cj per

per faltum redintegravir. Accedenre vero Theoretico

quqque fpeculationis inftauraqdae ßirnulo, e dubiis potisß-

mum Humianis _{enaro, novum} tandem Philofophise inci- pere vidimus ßadium. Reflexionis autetn nifum pertioa-

cisfimum a ßatione intelle&us ad ßationem intuirionis in-- relledualis exfurgentis, in ipfo autem, quod utrarnque re-

gionem tangit, confimo ^, viribus defi'eientibus, conlißen«

tis, Kantii exprimit Disciplina. Stationis vero Criticas chara&erém proprium conßiruit, qua: ex diftiri&a abs¬

trafti onis transfcendentalis eonfcienria oritur, puri & ^ern>

pirici oppofitio. Scilicet Scepricismus Humii, cum non ex ißa _{tantum, quas veterum} Sccpticorum attentionem

libi vindicabat principalern ^, fenfatiomim lubjeftivitate per«

fpefta proficisceretur, Ted legem causfalitatis tollendo,

ornnem praccipue fenfationum iftarum connexionem ob-,

jeftivam evanefcere j-uberet; Kantio urique necesfum fuir, objeftivitatis explicandae problema diftinftius inielligere,

& disquiütionem Phiiofophicam, a Dogmatiftica entium

per fe inveftigaione, ad exploranda connexionis intuitio-

num öbjeftivae in ipfo fubjefto principia totam conver- t,ere. In qua dis'q.uifition.e inßituenda^t cum facile perfpi-

cerer, cogmitionis . vere objeftiva? d.uo r.equiri elementa, alterum, cujus fubjeftlviras jam agnita erat, multiplex empiricurn, alterum, quod objectivitatis principium exhi- beret, univerfale & necesfarium, inde enatam videmus iftam', _quam diximus, puri & empirici i.ntithefin. Ex

qua invent-a formas., ut loquitur, faculrarum _mentis, ma- teriae cognitionis oppofixas., mira fagacitare Kantius e«- licuir.

Hac vero enunciata andthefr", cum fubjeftum &ob-

jeftum, utrumque, quäle in c.onfcientia empirica depre-

hendatur, ex litis confciqntise. ekmentis conßatum esfe _per-.

fpi-

«***éseas!öfeite

47 fpiccrétur,

iublata éft Dogmatiftica illa obje&i & fubje&i

empiriei, quafi abfoluce exifienrium, ©ppofitlo. Hinc etiam,

ne forma ni Philofbphiae anguftiorem, ^{quam rempus} jam antiquasfe videbatur.slius in priftmurn honorem ^re(ti*

tueret temporis arb;triura> ipfum Uogmätrsrcii 7rqwitä

\peuJcf, quoci fcilicer in real itate, quam confcienria empi-

tica continet, relativa', ratiociuiorum ope td cemplerarn

reUnvortim unive V.tatem exfurgere 1'ahorans, reallratem quirrendam juberet abfioiutam, lecide tandem ^exponi po- rdt,

Qua exauétorata -philofophandi ratione, iftam puri

Sc empirici antithefin ad ipfas infiniti regiones, extra

omnern confcienmm vulgarem (itas, primum aperuisfé aditum, redt.- judicaveris. Iraque Kantius non tantum

pluriniam certe Idealismi exfiruendi mareriam conquifivir,

verum etiam ipfius, qttod huie

fyflenvjti

fubfternitur prin¬

cipii^, fubje&ivitatis fcilicct infinitae, primam cencepit no- rionem. Hiac, fi _partern Philofophiae Theoreticarä ^re-

■fpexeris, Intelligentias, fpecie, quam in (latione reflexio-

nis inferion asfumierat, lubllantialicnris demum denudarae, panicisfimam invenies radicem

confcientiam

puram, jara primum enunciatamt fi ad Prablicam progrederis, infini-

tarn vides, quam in principiö ideali concipis, abtionem,

fub fpecie liberratis avtonornicse,

pöfhilati

inftar ^receptam:

in notione materias dynarr.ica, deftruéto demum, quod

in Dogmatismo colli nequibat, fub firati mortui cönceptu atomiftico , fuhjecto - objé&iviratis in mbjebto expresfce

notionem confufam, conftrubtioni Idealifticce proludentem, deprehendis: denique in exponenda judicandi facultaté refle&ente, relativam, quas judieiis teleologicis & aefiheticis éxprimitur, oppofitorum identitatem, geniali quodara prae-

fagio conceptam, facile agnofcas. Ambigusm Viri admi-

G 2 rere

+8

rere naturim, qui., inftinöu _{prope raprus} Divino, ideas,

dum ingenio confidk, eloquitur fubli-m.es, d cx vero, mor- raiirari redditus,infinitum, quem ntkius nperuerac-., pio-

fpc&urn, finiri juber intelköus canceiiis, ne mentcm in

avia distrahat, circumcludeudum.

Verum ^cum nondum sb ifta puri & empirici cppo-

fitione, ad puram principii idealis & realis antiiheßn, ex-

furgere vuleret reflexio phijofophans, fubjectivimtisii.fini¬

ri non nili corkufarn adrnodum notionem CJritica exhu ber fpeculario. Abeunie igirur fupremo confcientiae _prin- cipio in formalem conjungendi aclionem, quae rnareriam

conjungendam txtrinfecus percret, ifliusmodi oriebarur puri & empirici relativitßs mutua, ur, cum neque uniras

conceptus puri fmc rr.ujriplici empirico, quod conjungar,

neque materia empirica, niii formis facuirarum mentis

fuhjech,

in confcientia deprehendi posfer, oppoiiroium neihium, njfi abstrs£hone, ab altero feparari posfet, ideo-

que neutrum ab ajrero esfet derivandum. Sic vero ifta

oppoiitorum, ex quibus confcientia ^conflna eft, elemen¬

torum dualitas, nuilo atrificio coadunanda, duplicero quo- que eorurndem fpaiem requirebar. Ab altera enim parte, illius, quod in ^{menre a} priori erar, principium ultimum e.xhibebat confcientia _pura: ab altera, multiplex empiri-

cum & indivi.duale, cum nullam ex ipfo unitans fyntheri-

cae prineipio explic-attonern adoiitterer, ex prineipio

extra confcientiam poliro erat derivandum, fic vero ex- inaniro penitus, &i obje&iva quavis dererminsrtone fpo-

liato, obj.'Cio rrausfcendcnrali, problemarica tarnen txi- ftentite fpecies erat concedcnda. Iraque rcdibar quodam- modo, quae, jarn penitus explofa videbärur, obje&i Sc fub- jecli, abfoiure exiltentiunr, oppofirio, ira ^tarnen ambigue pronunciata, ut latentem, in eadem repugnaniiam facile

per-

49

perfpiceret reflexio acrior. Hinc Fhilofopbiar Criticae ori-

iur mdo _es, imer Realisimim & ldealismum qucdaromo-

do dimidnata.

Ceretum ^ex principio confcientiae fupremo, nbn-

dum nifi confula noiione ognito, rtque vera enafci po-

luir formarum intuinonis & intelle&us conftru&io, neque avronomiae rationis pra&icse, poOulatae,, non vero ex prin- cipiis deductae, cum unjrate apperceptionis fynthetica ^ne-

xus txplkan Jtaque rum in ohje&ivifare cognitionis,

tum in libertäre voluntatis vindicanda, media via fubfti-

tisfé refte judicetur Philofophiae Criticae Stator. Neque

mirum profe&o, Kantiüm, cum nondum ipfum coguitio-

nis in confcientia pura latenris immediatte, qua fubje&i-

vum cum obj ftivo coincidit, purpurn atnrgerer, lic ve¬

ro cognofcencii Abfolurum rationern rullnm conciperet ^,

praeter inrellechialem illam, quam in Dogmatismo repro- basier, nullam omnino concedere pomisle Abfoluti fcien-

tiam. Iraque hoc refpe&u Criticismi ^mere negativa eft

indoles, & disquilirio ad redintegrandam Pjjiiofophiam

inftitura, in omni Philofophiae proprie lic dictee fpe re- fecanda, exire videtur.

Neque vero Ahfoluri defiderium revivifcens pror- fus opprirnere potuir htec fpectiiatio. Quare cuna confci¬

entia indolis esfet mere relativas, & ^ex transfcendentali quodam puri & empirici cujusvis fundamento, exrra con- fcieoriae ambitum poGto, ulrimo penderet, Abfoiutum,

licet ida, qua in Dogmatismo determinaretur, finiti re-a- lis notione denudarum, erat ramen in regione extra cori- fcienriam lita quterendum. Quae.cum Cognition), inträ!

confcientiae relativae limites contlufse, prorfus impervia esfet, nop nili deliderio Morali _parere videbatur: unde

•5©;

—s-~

enata illa 'ndes Pra£lica, quae in Idealismo relativo omni cognitionis & realitaris abfolucae antithefin teftatur maners tem, fic vero (jpeculationis ftimulwm exhibet cöntinuandae«.

Licet vero Kantiüs-, in ipfo limineideaüsmi fu b fi¬

ltens, viam,, quam ad uiteriora ftraverat, ipfe inrerclu-

dere conaretur, neque tarnen rann vir i auctoritas nifurn,

quoin altiorem ftationem jam ferebatur reflexio; valuit continere. Quare Fichte, cum facile ,-pervld: et, iiiud„

quod in Critieismo rnanebar, obje&i ^rpansicenden talis Phantasma^» & precario esfe fervatum , nec lins répuo-nan-

tia fervaturn, exterminato quovis extra Inrelbgenriam En¬

te, cujus coriceptus, cum a fe ipfo abstrahore fubjeoUim

minima posfit, (ibi ip(i repugnare videbatur, ornnium, e

quibus confbra eil: confcienria, PhcTnonienorum imma¬

nentem, ex ipfa Intelligentia? natura, nulla vi ^externa im-

pulfae, aufus eft adfirmare originern ß). Quae igirur phs*

nomena cum ex unico principio derivare juberet redinte- gratum, per ipfam puri & empitic'i antithefin in Criti¬

eismo manentem, identitatis abfiolutse defiderium, fic vero in ipfa confcientia? radice penfitisfima Abfolurum esfec_quir«

rendum, _purus denique, nec ullis Realismi maculatus

reliquiis Idealismus exfurrexit relativus.

Indolem ^vero prorfus oppofitam & infinrtam prse- ftantiam Idealismi hujus, cum Realismo relativo _compa- rati-.

a) In prima tarnen expoütione FichtiaNa Idealismus aliqnan-

fulum ambiguitatis e Realismo fervare videtur, cum aftionis _purse in fe ipfam reflexio in Theoretica _parte disquifitioriis ex Non-Ego ipfi Ego oppofito derivetur; cujus Non•Ego intra fubje&i pufi confiniä

traducendi in Practica parte diffieiiis oritur labor.

satt, to ram ex progresfu rpflexio.nis re&e explicueris, a fiatione intellcebus In oppoiiram inruirionis inrelledhialis

ßacionem transvecbse. Namque cum reflexio jam adultior,

confummara abstraéiione, ab objeibo quovis

fubjedbum

di-

velleretnecesfum _{erat, ut} ipfa, quce in confcienria erru

pirica, principii infhr, cui fupdtftru&a efi e-adem, latear^

confcienria _pura diftindVa refiexione conciperetur. Verum, quoniam in polaritate fnprema uterqus polus relativamop-

pofitorum idenciratem coniiituar, fubjecbum purum, cum, ab objecxis divulfum, fe ipfum intuoawr, fub fpecie fub- je&o obje&i fe coniuebitur. Itaque in hoc reflexionis pundto ipfa deraum principii idealis & realis antitbefis Sc Cynrhefis, in polo cognitionis expresfa, pura concipitur.

Quam jgitur cum e confcienria pura eliceret Fightf, Ego.

purum, ad' Abfoluti dignitatem evedtum, ©rigioarium eoo- ftituérs perfpexit inruirionis adburn, in quo cognitio cum cognitionis objedto ira congvueret, ut, cum non nifi ^per

fu.i ipbus intuitionen) exifteret Ego purum> fui ipftuä.

cognirionera haberet prorfus immeuiatam. Abfoluti igi-.

tur, quod ^non nifi inteiledbuali dernonffrarione asfequi la*,

boraverat Realismus relativus, Idealismus immediatam com»

monftravit cognirionem, Jk vero ex. Abfoluro, principii

inibar enunciato, argumenrationum feriem incipere juslir.

Poft tot igitur Dogmatisrni, in esfenria Abfoluti enuncian-*

da, labares, Idealismus ttansfcendentalis in polo oppofito.

Abfoluti inveftigavit form^am, & cognitionis abfolurae ideam, ne quidem a priscis Philofpphiae prajcurforibus

diftintbe conceptam, aperrius enunciavir,

Neque vero hane intuitionis imelledbualis notionem.

puram cognitionis abfoluti ideam adaequare exiitimes.

Cum enini non confcientiam abfolutam, fed confcientiam modo _puram, iji confeiemja empirica. datam, eidemque-

ta

oppofitam, diflin£la reflexioqe conciperet Idealismus re-

larivus, ipfam quoque fubjecH & obje£li idenritatem, in-

tuitione intelle£tuali datam, non potuit non confciemiaq iubjeftivs cancellis circumcludere. Quo fa£lum efl, ut

veram demum realitatem abfoiutam, _urpore necesfario

extra confcientiae fubjeftivae regiones ponendarn, cogni-

tioai esfe perviam hoc fyilem a prorfus negaret.

Verum, quod intuitions ifta inrelle£tua!i percipie- batur, Cubjefturn purum, quoniam puram conrincrer pnn-

cipii ideaiis 6c realis antirhefin 6c fynthelin, ultimum con¬

fcientiae principium, quod relarivorum fupremarn exhibe-

ret identiratem, Ideale ^erat infinitum, vel Agere purum, in quo fubje&o-obje&ivitatis forma, _quam in Ente abfo-

luto Realismi ex-lin£fam vidimus, licet ^non identitatis for¬

ma abfoluuae oppofitorum, ramen fub fpecie oppofuorurn fyiuhetice conjun£torum, aperte demum enunciabatur.

Scilicet fubje&i vitas tbfoluta, ut fubjeclo-obje£li tueretur naturam, coocipienda er-ar, utpote Agere purum, in infi¬

nituin tendens, quod ^vero, per oppoiiruin ad fui ipfms

intuitionem nifu n_, a£lionem fiuam in fe ipfam refledberer,

arque lic in antithefn dil.abe.remr necesfanam Realis iimi-

tan 6c Ideaiis limitantis _atque illimitahilis, ex ifla vero

duplicirate in identiratem sdlionis parte reverri laborans,

per a&lonem tertiam, inrer nifum realem 6c idealem _pen- dulam, _quE imaginationis eil produelivae, in fynrhefin ^,

quam confcientia exprimir pura, oppofitorum abiret. In

hac vero a&ionum oppofitarum antitheü 6c fynrhefi, quo¬

niam a£lio cenmfuga, realis, continue in infinitum ten¬

dens. continuo a&ionis centrip?t<c, ideaiis nifu refiidhcur,

manifeilum erat, ficuti _neque duplicitas oppofitorum, ne- que dupliciratis in identiratem redirus, niii evanefcente fimul ipfo fubje&o-obje£k>, toili posfet, ita, lnnovara

con-

53 Continus antithefi, & fynthefi vicisfim

red

éufite,

abire

iftam oppofitorum conßicfationem in

fyntbefin äbfolutam,

fynthefium, qttae in unicum

coaiefcant a£tum, iufinitam

feriern comple£lenrem, in qua Irmuem

a&ionis

realis, con-

tinuo nifu in infinitum exampliaturn, continue redinte-

gret aftio iaealis. Itaque cum

Agere abfoiurum necesfa-

rio mpiimine in id incumbat, ut fe ipfum plene conruea-

tur, Ideale vero, quod Reale intuearir, urpote

illimitabiJe,

fe ipfum intuen ^nequeat, oportet

fynthefis & intuitionis

a£bus quilibet, orta nova a&ionis idealis potentia,

obje&um

evaciat intuitionis novae^ lic vero intuitionis a£tus continue altiores enafcantur. Per _{quos tarnen,} quoniam Ideale, no¬

vo quovis intuitionis a£fu in

produ&um

abiens, numquam

fe ipfum, utpote Ideale, intueatur,

manifeftum eft,

non-

dum confcientiam oriri, fed intuirionem ccecam prödu&i-

vam, qua mundi obje&ivi feries infinita,

abfolura

tarnen fynthefi in unicum quafi punctum

coalefcens,

exoritur.

Confcientiae igirur ipfius ^{onus non} nifi per

a£lionem

ori- ginariam libertatis expücari

poteft,

qua

princip

ium

idea¬

le a reali abfolute fe divellat, fic vero agere illud

liberum femetipfum determinans, fe ipfum, urpote

fub-

je£to - obje£bum intueatur, cui

objeéta

externa oppo-

nantur. Gonfielenria vero fic enata, quoniam, Interru¬

pta quafi fynthefi abfokita,

in pun&o fuccesfionis infinitse

determinaro confiitutum fe deprehendat fubjefturo, em-

pirica eft & indtvidualis.

In

qua

igitur, fejtm&a, sbstra-

ftionis ope, determinatione determinata, remanebit Ego

il-lud purum, quod, diftinfta refiexione conceptum, Pbi- lofophiue hujus prineipium exhiber.

Perfpecta hac fubje£ho-ohjeeli notione, facile con- cedes, Abfolutum, quod, quäle in Dogmatismo pronuu- ciabauir, non (ine repugnanna causia lerum ultima

fingi

H po-

54

poterat, in Idealismo contra relarivo, cum in a&ionem jnfinitarn femetipfam limirantem _abeat, puriorem causfas

fui ipiius adtequare conceptum. Itaque in ifto, unde hoc egreditur fyftema, principio, quod duplicitatem idealira-

HS Sc realitatis necesfariam necesfaria fynthefi conjungit, productivum cum produ£to ita miraberis coalefcens, ut mundum abfolvat Intelligentia conclufum, quem ex fe ipfa explicat anima creatrix interiör. Neque t*men aeternam conftiruit Agere purum fui ipiius pofitionem, omnis ?ex- pertem actionis, in _qua realitas ^cum idealitate non fyn- therice, fed abfolute eft identica. -

Ex Abfoluti notione puriori longe perfe&iorem,

quam in Dogmatismo oppoiito, enafci relativorum expli- cationem, facile perfpicitur. Scilicet ipfum fubje£lo-ob- je£lum, fynthefin co?nprehendens a£tionum oppofitarum

in infinitum continuatam, lntelligentiam conitituit ahfo- lutam. Confcienria vero empirica ex a£tuum, quos ifta comple&jtur fynthefis, produ£lis, in quibus virium con- fliclatio infinitarum, aequilibrio fuspenla, finiti praebet fpe- ciem, tota eil confiata. Quam igitur, ii fynthefis a£ius fingulos exponere potueris, ita videbis orituram, ut rela¬

tivorum, quae comple&itur eadem, id eft, mundi fubje£ii-

vi Sc

objeäivi

totius, viribus oppofitis in producta ab-

euutibiis originarie compofiti, ex iisdern elementis ^vere primis, enafcatur recompofitio. Sed cum fuccesfio rno- rnentorutn temporis, quae in empirica confcientia depre-

henditur univerfa, quoniam ipfa fynthefi infinitae origi- {

nem debeat, extra Intelligentia: abfolutae ambitum fit _po- fita, fic vero tempus limitem quodammodo exhibeat, qui intelligentem abiolutam ab empirica fejungat; oriuntur in

hoc fyftemate phaenomena, non, ut in Realisino relativo, per fgwcesüvatn causfalitatem ex vi originaria ultimo de-

ri-

55

- rivandam, fed per aftionern extra omnes temporis ratio-

nes conftituram, _quae a£luum infinitam continer férieni in

unicum quafi punctum coaélam» Cujus quidem, libere in

animo repetitae, ^cum momenta praecipua reflexioni fifti posfent feparata, enafcebatur, non, qualetn exhibuitRea¬

lismus, reiativorum per mer as fi&iones ex causfa ultima derivatio, _conceptuum cailide jungendorum artificiis mul-

tiS, fi Diis placeret, derr.onftranda, fed conftru&io Intel- ligenti* Philofophica, qua producendi a£his abfoiutos, ^ne- cesfaria fynthefiurn ferie, in qua, ex fynthefi quavis no-

va exfiftit antithefis, quae fynrhefin sffert novam, pro-,

gredientes, per liberum imaginarionis a£tum in femetipfo

limul perficeret 8c reflexioni fifteret, fic ^vero confcientiae genefin, ob oculos quafi pofitam, Philofophus confidera-

rer. Ceterum, quoniam fimultaneo a£lu, cum limitatione

a£lionis _purae generali, determinatam ejusdem determina-

tionem oriri perfpiceretur, licet ex eadem nullo modo

< explicandam; manifeftum ^{erat, omne} quidem, quod in

confcientia lätet, univerfale 8c necesfarium conftru£lione Philofophica deduci posfe, ipfam ^vero confcientiae purae

individualitatem, etiamfi ex principio Intelligentias ultimo

oriundam facile agnofcas, inconftru£ibilem tamen ma- nere, ejusque igitur originem ^non nifi ab a£lu Inteiligen-

tiae abfoluto derivari posfe. Sic vero hoc fyftema nullum

nifi per faltum ab infinito ad finitum transitum admittit,

cum contra Realismus ex Abfoiuto finito relativa finita derivare laboraret.

Non mirum profefto, quod in hoc fyftemate ex*

ftruendo 8c adornando, quafi fupremum tandem asfecuta

certitudinis abfolurae punctum, aliquantulurn temporis mi- rifice fibi placeret reflexio philofophans. Tum enim, fi

methodum conftru&ionis Philofophicae refpexeris, Mathe-

H 2 ma-

maticam demonftrationis evidenriam in Philofophiam Pa¬

ede exiftimes translatam, accedenre, quae in "Mathefi de- fiderarur, fyftemaris, ex Thefi abfoluta prodeuntis unica,

indisfolubili fynthefiurn conrinuarnm careria connexi, in prineipium denique exhaufturn redeunris, perfe&isfima ro- rundatione: _rum, Ii probfcnaat.fr, toc per faecula agitata, qnaefiveris foluta, unius ope prineipii abfolute evidenris, penitus expiieatam cognirionis obje&ivitatem ^, & libertä¬

rem fimnl voluntatis cum necesfirate natura: admirere re-

conciliatam:■ fic vero acerrimam _, quae refiexionem ante*

vexsverar, prineipii idealis & realis inimiciriarn, licet in confcientia prorfus inexfiingvibilem, tarnen in ipfa confci-

emtiae radice, fecuro idealiratis ftabilito dominio, prorfus compofitam, vix dubirabis.r

Verum cum neque hoc fyftema ipfum cognirionis

abfo'urae pun&um omnino artingeret,. ex antuheß redenn-

te progreslionis ukerioris mox enafeebarur incitamenrum.

Licet enim, quovis extra Intelligentiam ente exrerminato, in originaria a&ionis purae identitare, omnis periisfe vide-

retur prineipiorum oppofitio, tarnen, cum oppofitorum

identitas fuprema, in polo cognirionis

quaefita,*

^{non nili}

sequali oppresfa poli oppofiti necesfirate, Abfoluti ufur- pasfer dignitarem; fieri non poruit, quin, confequentias

libere explicans, ipfum denique fyflema regionem detege-

ret extra conftru&ionis ambitum fitam, fic vero relativam

prineipii fupremi indolem aperte agnofeeret, Iraque ^an«

tith-efis remanentis proximum exhibuit Sc certisfimum in¬

dicium Abüoluti, extra Intelligentiam pofiti Sc eidem do-

minantis defiderium, quod, nullo fpeculationis artificio explendum, progrediente Idealisrno, coorinue crefcere videbatur. Cum enim realitas abfoluta, cujus quaerendae aifus in mente; exftingai nequit, confcientias fubje£livae

fem-

57

femper ^rnaneat oppofira, Idealismus quoque,.

licet,,, in fpe-

culacivo conftrudtionis campo dum verfaretur, ex aperta cujusvis extra Intelligentiam realitatis neg tione exirer*

mox tarnen redeumem Abfoluti veri ideam, fpeculationi ihaccesfam, fide Pradica asfequi laboravit. Hinc Idealis¬

mus relativus, cum mundi intelligibilis focurn fuprermim,

fide Pradica poftuhndum, extra Intelligentiam conüitue-

ret fubj divam, abeunte fubjedo^• objecto, quod in con- üriidlione confcientiae Abfoluturn falurare jubebamur, in

noyam relativitarem, extremam confcientiae & Abfoluti

antithefin apette confervavir b). Mundi igirur intelligibi¬

lis inveftigatione non nifi Pradicae permisfa fidei, Philo- fophiam in eo miraberis exeunrem , ut, Abfoluto in re- gionem cognitioni imperviam transvedo, fe

ipfam,

utpote Ccientiam Abfoluti, prorfus deüruere videatur..

Ur vero hane extremam confcientiae & Abfoluti dif-

ferentiam fuprema réflexionis contentio eludaretur, per-

fpeda relativa

fubjedo

-

ob jedi

idealis

indole, ipfa fub¬

jedo^-objedivita tis notio ad

fupremam

evehenda erat

figni-

fic-a tionem , ur idealitatis & realitatis oppofkio abfolute

enunciata in identitatem abfolutam abire videretur. Itaque primum quidem, ur unitas appereeptionis fyntbetica a Kant to enunciara, diftindius concepta, in fubjedo* ob- jedum abiic Fichtianum, ita ex hoc Schelling diftindio-

fem polaritatis elieuit conceptum.

Namque

in

confiida»

tio»

b') Eamdem, aliis expresfäm verbis, antithefin in recentiori quo- que Philofophiae Fichti an.® expofitione (Vid. Anwrifung zum feel.

Leben, Grundzlige desgegenwärt. Zeitalters, & üb. d. IVefen des

Gelehrten undfeine Erfchein. im Gebiete d. Freiheit) manere inelufta-

bilem, facile obfervatur.

tione principiomm continua, _quac

fubje&o-objeclivitatem

abfolveret, cum ubique adesfet & Ideale 6c Reale, mani- feftum _erat, tria deprehendi pun&a necesfaria, _quöruin

alterum reaiitatem, alterum idealirarem exhiberet _praepon- derantem, terrium veio & medium oppofitorum ex- prtmeret indiiferentiam. Cum^vero in polo utroque utrunt- que adesfet principiiun, poius uterque, beer cum alteto compmitus alterius principii dominium exhiberet, ramen

fepararim confideratus^ plenam continere perfpiciebatur oppofitorum fynthefin, stque fubjedto^-objefli fpeciem

gerere. ()uibus intellecdis, cum fupremam _oppoinorum

harmoniam extra Inrelligentiam. collocandam idealismus

agnofceret relativas, fubjedto-obje&um ide&le, vel Intel¬

ligentian! ^non nifi polum in polarirate fuprema idealem exprimere, cui oppofitus refponderet polus, cjui Naturam abfolverer, realis, eft intelle&um. _{Subjedlo-objedli vero} utriusque expofitionem duas efficere fcientias oppofttas ^ap- ptrebat, continuo conftrudtionis parallelismo progredien¬

tes.

Polaritas vero cum antithefin requirat oppofitorum

in fynthefin necesfario redeuntem, ifte ad idenritatem re-

lativam nifus non sliter concipi poterat, nifi ut identitas pura, in antithefin dilapfa, in originariam identitatem

continue redire laborans, fynthefin efficeret oppofitorum.

Erat igitur ipfum Abfolutum identitas abfoluta, omnis expers atitithefis & differentiae, in _qua nihil ornnino dis-

cerni posfer, quae vero reflexioni in antithefin objedtivi-

taris & fubjedfivitatis dilabecetur.

Identitatis vero abfolutae, _{quae quatenus,} fublata omni, quae in _utroque polo cernitur, principiorum oppo-

fitione, negative concipiatur, indifferentem conftituit, cum

pofi-

pofitivum tandem conceprum elu&aretur Schilling, eva- nefcenre omni confcienriae & Abfoluti differenna, ipfum cognitionis abfoluras puo&um *meri.ro asfccurus videatur.

Ab hac ftatione fuprema confpe&um, Abfoluram, quo- niam antithdin exiftentiae 8c cognitionis necesfariam omnis contineat reflexio, _aequo jure utpore Abfolurum ideale 8c Abfolutum reale enunciari poterit. Scilicet fi realiratem quasris abfolutam, Abfoluti invenies es&nriam _identitare öntithefis cujusvis experte abfolvi, fic vero fubftanriam conftituere aerernam. Si quid in cognitione Abfolurum fit, inquiris, abiolutarn deprehendes cognitionem, vel for-

inam Abfoluti, oppolirorum, fubje&i & obje&i ^, identi-

tatem conftituere abfoluram. Deniqtie fublata, fuprema

refiexionis contenrione , quas in Abfoluto concipi nequit»

esfentiae 8c formae differenria, Abfoluti, in polis exiftentias

Sc cognitionis enunciari, compleram perfpiciesidentitatem.

Hane vero &5tefnam fui ipfius pofitionem, vel adfirmatio-

nem prout vel quod-ad esfentiam, vel quod ad foimarn auinet, confideraveris, vel Realismus, vel Idealismus orie-

tur abfolutus. Urramque vero expofitionis formam com-

ple£litur plena 8c confummata Abfoluti fcientia.

Ida vero fui ipfius adfirmatio _ceterna, in qua com-

pleta ädert adfirmativi 8c adfirmati identitas, cum, reflexii originario, in oppolirorum antithefin, in continua fyn-

thefi continue redintegratam ^, disjiciatur, mundi oriuntur relarivi oppofiti, realis 8c idealis. Quorum urerque, ab- folute, vel Idese inftar confideratus, ad abfolutam redit identitatesn, relative vero fpe&arus, vel principii idealis,

vel realis exprimit dominium. Urerque vero polus fubje- éio-objeclum conftiruit relativum, cujus expofirio com.

pletarn five Naturae, five intelligentias exhibet corftru- dionem, in. qua illa, quae in identitate #bfolura låter,, finn»

6°

finiti, infiniti Sc aeterni tri-unitas, in tres abitura eft ^an«

tithefis Sc fynthefis evolvendas potentias.

, Ab hoc punfto fi iftam ^> quam adumbrare conati Tu¬

rnus^ reflexionis philofophantis progresfionem univerfam confideraveris, Abfoluti deprehendes ideam per easdem,

quse in quavis relarivorum conftru£tione occurrunt, finiti,

infinlti & aeterni potentias paulatim transvectam, donec

reaüratem abfolutam forma abfoluta _pure conceptam, no- fira demum vident aetas. Semina vero Divina in arbo*

rem, cujus non nifi ramos fingulae cultus exhibeant par¬

te», exfurre&ura felicior videbit pofteriras. Neque iftum

nimis longum esfe profpeftum dolebis, fi perfpexeris,

non nifi _per fuccesfionis feriem infinitam, in mundo fen-

fibili quadammodo exprimi posfe Jdeoe aeternitatem.

2