De gente Folkungica dissertatio. Quam cons. ampl. fac. philos. Upsal. præside doct. Erico M. Fant ... p. p. Jacobus Nicolaus Tersmeden, stipend. Helmfdld. [sic] nobilis, Holmiensis. In audit. Gustav. die XXVII Maji MDCCCXV. H. a. m. s.

D E

G E N T E F 0 L K U N G I C A D IS S E R T A T IO ,

Q U A M

C O N S . A M P L . F A C . P H I L O S . U P S A L .

P R Æ S I D E

Docr. ^{e r i c o m . f j n t ,}

Iî E G . O K D. O K S T E T . L A P O L A R ! M E M H R O

H I S T O R . P R O F . R E G . K T O R D . A C A O . R E G . L I T T E R . H U M . H I S T O R . E T A N T 1 Q U 1 T . S T O C K H O LM . S d C . R E G . S C I E N T .

U P S A L . E T L I T T . S C A N O I N A V . H A FN X E N S . S O C I O ,

P. P.

JACOBUS NICOLAUS TERSM EDEN,

S T I P E N D . H E L M f D L D i N O B I L I S , H O L M I E N S I S .

I N A U D I T . G U S T A V . D I E X X V I I M A JI MD C C C X V . H. A. M. ^{S .}

U P S A L I A E

EXCUDEBANT Z^eIPEI. E T PALMBLAD*

I N S A C R A M R E G I A M M A J E S T A T E M

' m a g n æ f i d k i v i r o ,

P R O V I N C I Æ G U B E R N A T O R I A T Q U E

A D N E G O T I A R E G N I E C C L E S I A S T I C A S T A T U S S E C R E T A R I O , R E G I I O R D I N I S D E S T E L L A P O L A R I C O M M E N D A T O R I ,

A C A D . S V E C . O C T O D E C I M V I R O E T S E C R E T A R I O , G E N E R O S O A T Q U E N O B I L I S S I M O

DOMINO

M I C O Z J L O ^{v o n} M O S J O T TJEXW

y

A V I M A T E R N I LOCO

Æ T E R N A V E N E R A T IO N E C O LEN D O

D. D.

IN

s a c r a m r e g i a m m a j e s t a t e m

m a g n æ f i d e i v i r o,

DTOCES EOS L I N C O P E N S I S E P I S C O P O ,

R E G I I O R D I N I S D E S T E L L A P O L ARI C O M M E N D A T O R I , R E V E R E N D I S S I M O S. S T H E Q I . O C l Æ D O C T O R I ,

DOMINO

C J L M O Z O roNjSLOSEXTSTEXBl,

A V U NC UL O I N D U L G E N T I SS I M O ,

C u i m o r f a l i u m a c c e p t u m r e f er t , si m e n t i s u æ i ne s t v i r ­ t u t i s r e d i q u e a m o r , i n p i g n u s grati a n i m i o p u s c u l u m ho c c e

s a c ru m

v o l u i t , d e b u i t

Ja c. n i c o l. t e r s m e d e n .

DE

G E N T E F O L K Ü N G I C A DISSERTATIO

JLYJLajorum res præclare gefhc et m e m or i a illarum p r o ­ pagata m e n t e m ad virt utem atque eg re gi a facinora haud p a r u m incitant. T u r p e eni m elt genus amplum acce ptum polleris n o n majus vel faltim i n t eg r um relinquere. Stu­

dium n i m i r u m p r o av os g ef tor um glo r ia vir tur umque laude aequandi tantum fæpe effecit, ut fa miliae totaeque gentes exlliterint, q u ar um fingula m e m b r a fa£lis praeclarisftmis e- nituere. Sic Romae F a b i i , lie S cipi ones , lie Cat ones cla­

ruerunt. Cujus mod i etiam familias illuftres, f uae quali co­

lumina civitatis, diverfis in aetatibus variosque apud p o p u ­ los invenimus. N e c noftra patria hac in r e aliis ced it ci­

vitatibus. F ol ku ng ic a ibi G e n s longe vi de t ur ma x ime e- minere. D e hac gent e, quae plures domus r e gias p r o p i n ­ quitate cont i ng en s t antum valuit, ut Reges ipfos fua au ft o- ritate p r o p e coercerer, quaeque maxi mi s jam diu f u n & a h o - noribus f u m m u m t a n d e m imp er iu m quali £uo jur e p r o p r i ­ u m fibi vindicavit, nonnulla m e m o r a r e operae p reti um eft.

i . N o m e n a F o l k o n e q u o d a m F o l k u n g i t r a h u n t ; nihil e ni m aliud, quam pofteros Folkonis, vocabul um fignificar.

H u i c llirpis au&ori c o g n o m e n F y l b i t e r i datum. Qui hic f uer it , vel u nd e v e n e r i t , variae ap udj au&ores fententiae

funt.

) * (

fiint. N o n n u l l i in Svecia o r t u m n o n fatis fplendidum ei esfe r a t i , p r of ugu m ab ext er is fuisfe affirmant. E u n d e m fuisfe dicunt ac F o l k o n e m ( F o u lq u es ) , D uce m feu C o m i ­ t e m A n degav en fi um, cujus c o n j ugem B er t ra d am , divortio, f a&o, Regi Gallico P h i l i p p o Auguflo, nupfisfe fcimus. A d ­ d u n t eum poftea Re gi i rat um folum vertisfe atque in Sve.

ciam p ro f e&u m ibi confedisfe. Fabulae d e i n d e conje&u*

r a m o b t e n d u n t , c o g n o m e n Fylbiteri tenuisfe, quippe qui u x o r e m cum Phi li pp o c om m ut a verit (quafi a v er b o Sveca- n o b y ta ) , vel qui R eg i fuerit iratus ( quafi b iter p r o b itte r ).

Q u i autem Folkonis. or tu s quam parum verifimilis fit, a pl ur ibus jam fatis pal am fa£tum eft. a) Mesfenius dicit £), P a g a n u m fuisfè, q uod v i x o bt inere potuisfet, fi a Gallia, v e ne ri t , ubi religio C h r i ft i an a illis temporibus lare diuque ja m floruerat. N e c actas Gallici hujus F o l k o n is te m p o r i c o n v e n i t , quo nofter vixisfe videtur. I l l u m videlicet an.

1,109 m o r t u u m esfe Gall ici Ànnales teftanrur,, hunc v e r o ab sq ue magni er r or is m e t u in initio feculi Xlrml vixisfe ^c) flatuere posfe nobis v i d e m u r . Illos igi tur ut f e q u a m u r m a g i s a d d u c i m u r , qui F o l k o n e m in Svecia narum Svecia- q ue o r i u n d u m esfe exiftiraenr. Q uo c u m q u e modo, r es fe h a b e a t , ab h oc illuftrem F o l k u ng it am G e n te m origi nem duxisfe, fatis conflat.. Filii huic fuerunt tres, quorum unus n o m i n e I ngeval dus F o l k o n e m cog nomine C r a s f u m appel­

latum genuit, d)

§. 3 .

« ) Vide Tankar ùfver Folkungarnas, hårkomfl a f Tuneld.. W itte rh ..

A c ad. HandU T om . I.

b) Paraphr. in T heatr. Nobil. Svecan.. p. i* r.

e) Hoc inde patet, quod

Canutum Sanfturo, cujus fîliam Fol- konis hujus nepos in m atrim onio habuit, an. 108Q uxorem duxis, fe , ex hiftoria Danornm certo fcimus.

d ) Mesfen.. Paraphr. io N ubii. Svec. p. U K

§•

î

H i c F o l k o D u x ( J a r l) fuit vel imperii Collega, p r i ­ m u m I n g o n e fenio re , dei nde I n g o n e juniore atque P hili p­

po fimul regnantibus, t) V i r t u t i b u s moribusque tam cla­

rus e r a t , ut veteres A u X o r e s , F o l k u n g i c a m p r o p a g i n e m t a m g en er of a ftirpe m i n im e d i g n a m fuisfe, dixeri nt. In quanta fuerit auXoritate atque h o n o r e , ex eo cognof cere licet, quod I ng e r d a m filiam R e g i s Canuti SanXi i n m a t r i ­ mo ni o habuit. Filii fuere Canut us, BencdiXus e t , ut q u i ­ dam d i x e r e , Arnoldus. / j De C a n u t o nihil aliud novimus, nifi q u o d Ducis m u ne r e poft p a t r e m fub i m p er i o I n g o n i s junioris f unXus eft. g ) Neqiie p l u r a de BenediXo fcimus.

Confiat t a m e n exaXa aetate e i d e m , cui frater ejus, officio, C a n ut o R e g e , p r æ f u i s f e g ) atque filios ex u xor e U l fh il d a procreasfe Bir gerum Brofam, C a n u t u m , M a g n u m Minnifidld, C a r ol u m atque F o l k o n e m , i) d e quibus infra. Birgerus v e r o u t r u m a Benedi Xo an fratre C a n u t o natus f it, haud nihil ambigamus. AuXor es u t r o q u e trahunt. P r i o r e m ve«

r o fententiam potius a m p l e x a m u r , k) Cfr. t a me n Lange-

b e k , Script, Rer» Dan. T . III. p. 2 7 6.

§• 4 .

t) Botin Sven/ka Folk, H iß . p. 242.

f ) Idem S v. F. H. p. 243. A rnoldus, Avunculo Carolo Flandrîæ Comite m o rtu o , de fuccesfione regni fruftra contendisfe fertur.

V ide Lagerbring Svea Rikes H iß o r ia , T o m i l , p. 94.

g ) Botin Sv. F. H. p. 207.

h) Neptis erat Regis Ingonis junioris e t foror conjugis E rici Sanfti.

Vide v. Dalin Svea R ik ts H iß o ria , T o m II, p, 62. Secunda Edit*

Holm. 1765.

i) v. Dalin Sv. R. H. T om II. p. 6 a.

k) Cfr. v. D alin, Tom II. p. 134 e t F ry k fe ü . Disfertatio de origine

e t fatis G entis Folkung, p. 16, ,

> 4 r

§• 4 ^.

Benedi£lo m o r t u o , Duci s munus huic B ir g er o d e l a ­ t u m eft, mulio ver o ma j o r i , quam a n t e a , ut v i d e t u r , po- teftate. /) Q u um pa t re m Annales Ulentio fere prcetermit- t u n t , filii con tra res geftas m i r u m in m o d u m celebrant.

Q ui qui de m in q ua nt o h o n o r e fueric facile per fpicimus , q uu m, R e g e m C an ut u m eum S vecorum G o t h o r u m q u e in- - c l y tu m Ducem appellasfe, legimus, m) Suae gentis facile p r i n c e p s , nec vitae dignitate minus q u am nobilitare g e n e ­ ris eminuit. A Reg ib us or iundus n) R e g e nepote o), R e g e fo cer o p) utebatur; idemque R e ge m g e n e r u m q) ha be ba t e t cum Regibus deni que affinitate conjun&us erat r). T a n - fo necesfitudinura f p l e n d o r e , o p u m q u e mi ra ma gnitudi ne, ant e o m n i a v e r o ingenii animique egr egi is facultatibus tali apu d o m n e s tum cives tum ext er os auctoritate val uit, ut folus f e r e D a n i a m , N o r v e g i a m Sveciamque rexisfe videa*

tur. In illa r e r u m p e r t u r b a t i o n e , cui Dania et praecipue N o r v e g i a his tempo ri bus o bn o xi a erat, et cui Svecia q u o ­ q ue g r av i t e r i m p l i c i t a , Birgerus o m n i u m exftitit a r bi t e r e t quaii m o d e r a t o r , q ue m dubiis in rebus confulebanf.

P r o f u g o s illuftres fuis teCtis et fedibus r e c e p i t , multisque, qui v im & inauriam q u e r e b a n t u r , opibus atque confiliis Iu- bens adfuit. Sic b eni gne ab eo eft acceptus Eiftenus Ei- f t e n i , n e p os Regi s N o r v e g i æ H ar a l d i filiusque frarris fuae

uxoris.

i) Lagerbr. Sv. R. H, T o m . II. p. 219.

m ) Ibid. p. 220.

» ) Ingone feniore e t Canuto S an fto .

• ) Johanne Sveciæ R ege e filia nato.

f ) U xor Brigitta filia erat R tgis Norvegiæ Haraldi Gylle difti. ’ q) Ingrida filia Regi Sverkero ru p ta fuit.

r) S oror ejus, cujus nomen la te t, Canuto Regi nupta fuit. Conjugio

etiam frater Sigurdus R ex erat N orvegiæ ,

uxoris. Q u i , q uu m p a t e r n u m i m p e r i u m otn ni jure reçu- p e r a r e f t u d e r e t , copiis pecuni isque a Birgero adjutus eft.

Q u u m hic, ad finem r e n o n d u m pe r du&a , m o r t e m occu- buisfer, alius Ha ra ld i n ep os S ve rr o Birgeri præfidio arque auxilio in folium N o r v e g i æ eft eve& us. Bi r g e r o uti p r o ­ b r u m meri to forfan obji cit ur, quod in ftudio profugis hos­

p i t iu m praebendi mo du m fit egresfu s, quippe cujus d o m u s pr odi t or ib us femel patuerit. Cognat i enim quidam Epifco- p i Efkilli L.undenfis, qui infidias Re gi W a l d e m a r o moliti e r a n t , præf idt um ejus obtinuere. / ) — Studio e t i a m , q uo t u m o p ti mu s q ui sq ue te ne ba tu r , i m p er i u m novae Rel i gi o­

nis e x t e n d en d i flagrabar. Q u o indudtus, in Livoniam: ex*

p e d i t i o n e m bellicam fecit f). — N e m o nef ci t , q u a n t u m î a n g v i n i s civium diu efFufum esfet o b odium inter Regi as d o m o s Er i ci am atque Sverkerianam de r e g n o certantes.

Summas igitur laudi Bi rge ro v er te n d u m cxiftimamus, Regi C a n u t o , ne longius mifcrias p ro d uc er e n t ur , fualisfe, ut Sver- k e r u m filium Antecesforis r egni c o nf or te m f uumque fuc- c e s f o r e m faceret, u) — H u n c virum, qui tantum valuit, ut R e g e m digni tat e æ q u ip a ra re t, ne dic am ant ecel leret , juftæ a m bi ti o ni s fines egresfum nunquam fuisfe, jure o m n i n o m i r a m u r . In fide atque officio f emp er manfit regis, p a ­ triae c i vi umqu e amantisfimus. Ob la t am femel occaflonem fuæ poteft ati s magis adhuc augend æ de induftria omifit, q u o n i a m non nifi cum patriae de t ri m e nt o fieri posfe vide­

rer. E x e r c k u s ille tumultuarius, fub n o m i n e làjôrkebenar, in N o r v e g i a maxima fortitudine inf ignis, q u u m , i m p e r a ­ t o r e Eifteno mortuo, a Bi rge ro p e t e r e t , ut fiiium ejus P h i ­ l i p p u m d u c e m i mpetrar et, quem ad R e g i u m i m p er i u m e- v e h e r e t ,

s ) Lagerbr, S. R. H. T o m . II, p. 220 . i) Botin S. F. H. p. 25T.

u ) Refenhancs d j handling cm Svea R ik ts £farlar, p. 14.

) « c

V e h e r e t , ingenti ille animo a b n uit, fortiorem eos du c e m ratus in Sve rr o ne habituros v). — H u ic ta m e a vitio v e r ­ t i t u r , q uo d vicinarum civitatum rebus nim ium fefe im mi- f cendo domefticas aliquando ne glexerit; quandoqui dem E- fthones et Careli cum pluribus gentibus e finitimis oris in r e g n u m i r r u p e r i n t atque agros populabundi Sigtunæ ur­

b e m , nullo refiftente, incenderint. Sunt vero, qui in m e ­ ritis ejus in p a t ri a m ho c h a b ea n t, quod illos ipfos hottes e t err a pepulerit xJ. U t c u m q u e fuerit, respublica t a m e n male ibi gefta videtur, ubi hottes me dium re g n u m im p u n e int rare potueri nt.

M o r t u u s eft Birgerus an. l a o a y j , quum jam p e r tres a nn os i d e m , fub i mp er io Sverkeri R e g i s, ac apud Canu- t u m , munus habuerat. Filios habuit z) P h i l i p p u m , C a n u - t um , F o l k o n e m atque M a g n u m , quorum F o lk o n is , qu em infra m e m or ab im u s, plu ri ma in hiftoria fit mentio.

$•

Pr imi anni r e gi m i ni s S v e r k e r i , ficuti plurimi Ante«

' cesforis ejus, ab inteftinis discordiis æque ac bellis e x t e r ­ nis quieti erant. Bir gero mor tuo , m o x a p p a r u i r , cui quies illa d e b e r e t u r , quantaque viri fapientia tota civitas fuerit adminiftrata. N a m civiles jam inde motus o mnia t e r r o r e impler e cceperunt. F o l k o igitur, frater Birgeri, qui Ducis mun us poft eum fufceperat a), non tantae moli pa r, eo ­ d e m m i n i m e , quo f r a t e r , confilio atque prudentia magi- ftrat um gesfisfe videtur.

( Jam

v ) Lagerbr. S. R. H. T om II. p. 197.

x ) Botin S. F. H. p. 251.

y ) Ericus Olai Hiftoria Svecorum & G othorum , p. 56.

z ) Lagerbr. S. R> H. T om II. p. 466.

a) Botin Sv. F . H. p, 208.

J am F o lk u n g o r u m opes aeque p o r e f t a s a d m o d u m c r e ­ verant. Ducis mun us iis her edi tar ium quafi fieri inceperat, n e c fatis l ongo d e h i n ^ t e m p o r e cu id am, nifi ex hac f a mi ­ lia nato, defer ebar ur. N o m i n e m a xi me Birgeri nobilisfimi e r a n t , ita ut fui or di ni s o mn e s au&oritate fua r e x is l e, et R e g i b u s ipfis, ut jam femel d i & u m , me tuendi fuisfe v i d e ­ antur. Q u a m quidem ob causfam, facerdotibus jam m u n i ­ ficentia pellectis, nihil prius vel antiquius h ab u e r u n t , q u a m ut F ol ku n go r um animos libi conciliarent. Sic S v e r k e r u m , ad fuum f i rm a nd u m i m p e r i u m , u x o r e m fibi e x h o r u m fa­

milia elegisfe, filiam F o l k u n g o cuidam dedisfe, et Folk - u n g u m alium i mp er ii c ol legam asfumfisfe invenimus-

Sub p e r t u r b a t i o n i b u s , quae, S v e r k e r o r é g n a n t e , ci vi ­ t a tem i n f el t am t e n u e r e , neque Fo lku ng i quieti omn in o fu­

isfe v ide nt ur - Pofl nef andam cædem filiorum Regis C an u ti ad Elgarßsy Svrerkerus o dium in femet o m n i u m ,, nobilium pr ar fer ti m, t a m gr ave c on v e r t e r a t , ut, inisfis ei ab Dani a auxiliis, civium tandem armis vidtus ceciderit. Cujus q u i ­ d e m Regis int erit um m a g na ex parte Folkungis t r i bu en d um e s f e p r o b e f c i m u s , tefte vetere q u o da m hiftoriae m o n u ­ m e n t o b ) , ubi Folkungi ipfi R e g e m cecidisfe d icuntur - F o l k o Benedi£ti filiusque ejus Suno feditionis auftores n a r ­ r a n t u r , q u o r u m ille in p ugn a ad Geftilren an. 1210, ubi etiam R e x occubuit, mo rt e Iceleris pcenas luit c). In hos.

preelio F o l k u n g o r u m etiam multi alii ceciderunt- d y

Suno

b) Appendice Legre Veftrogothicæ.. De qua. re vide L agerbr.Si R .H ,.

T om II. p. 296, f) Ericus Olai p. 55.

c£) L occenius, Rerum Svecicarum Hiftori»' p. 44..

Suno F o l ko n is , ur au&or regiae cædis, a n o v o R e g e , p r æ m i u m ftatim rulit. N a m D u x in patris locum fubro- gacus eft. 0 Cujus qu id em nullurn fub hoc magiftratu praeclarum facinus memoriae p r od i t u m. Breve f o lu m m o d o t e m p u s præfuit mu ne ri j nam poft Ericurn m or t uu m Su- nonis n o me n no n amplius in Annali bus i n v e n i t u r , five q u o d vita defun&us fit, five quod jusfu Regis J oh an ni s magiftratu abierit. U x o r e m habuit H e l e n a m filiam Re gi s S v e r k e r i , filiosque Ca rol um atque H a r a l d a m / ) , de quibus e xi gua fama ad nos perlata eft.

Patruus hujus C a r o l u s , S u r d u s c o g n o m i n e di£lus, a d m o d u m ja m fenex Ducis munus poft h un c accepit g ) , q u o d autem paucos tenuit annos. N a m in proelio ad R o - talam an. 1220 cont ra P ag an o s occifus eft h

§. 6 .

Succesfit huic F o l k o Bi rg eri filius, v i r honeftus et fpe£latæ in pat ri am fidei i). Q u u m R e x Ericus n o n d u m adulta ætate e s f e t , e or um n u m e r o , qui praeerant reipubli- cae, Folko interfuit k). In hoc ta me n honefte magis quam p r u d e n t e r fe gesfisfe vi de tu r, quia in r ep r i m e n d a crefcente P a p a r u m poteftate p e r t i n a c i o r , quam hifce faeculis p ar e- r a t , facerdotalem o r d i n e m fibi nimis infeftum reddidit.

Patriae amantior erat, quam qui eos dem fibi ambitionis fpi- rirus

e) Botin S. F. H. p. 173.

f ) v. Dalin S. R. H. Tom II. p.

g ) Botin S. F. H. p. 174.' Ä) Eric. Olai, p. 56.

i) Botin S. F. H. p. 174.

£) v. Dalin S. R. H. T om II. p. 181.

rirus f u m è r e r , quos plur imi hoc t e m p o r e F o l k u n g i , qui, novis rebus ( l u d e n t e s , turbulentisfimas excitaban t tempe*

(fates. Qu o fa£lum eff, ut, Rege dcvicfo, collega ejus ma - g il lr at u be abdicare an. 1229 coa£fus lic /).

N a m F o l k u n g i , puer ul um eumque c o r po r is vitii s la­

b o r a n t e m Regem esfe i n d i g n a n t e s , fe quisque r e g n o di­

g n i o r e m ( pedaba nt. Q u o d vero i mperiu m nullo h er ed i­

t a ri o jure pofcere po te ra n t, id tamen, et fuis et m a j o r u m meri ti s gloriaque nixi , ut praemium , nimis for tasfe a m ­ p l u m , virtutis flagitabant. Confilia de r eg no jam agitasfe v i de n t u r , quum Ericus Re x del igeb at ur , fed-, ip fius vale­

t u d i n e m r efpicientes, q u i e v e r a n t , r a ti , m o x , R e g e d e f u n ­ d o , fine injuria, fine ( angvine i mp er iu m fefe es fie confie- cuturos. Sed quum hac fipe fruflrarentur ; veriti, ne R e­

gia familia liberis au&a majori adhuc i m pedi men to esfet, t e m p u s non ultra t r a h e n d u m c xi fl i mar unt , bellumq ue aperte p a r a r e coeperunt. Canurus quidam j o h a n n i s filius, L o n g u s d i d u s , hac tempeftate mul tum inter fuos valebat. V i r fuit domi nati onis avidisfimus lisque potisiimum faculta tibus e x ­ cellens, quæ o pt i mum efficiunt p r i n ci p e m {editio nis. N a m infigni c or por is ftaruræ accesferat mira quædam formas p u l c h r i r u d o , eximiae venuflati linguae fumma facun dia. Quas a nt e omn es ad capi endos plebis a ni mos efficaces funt v i r ­ tutes. Illud fane ani mos huic haud parum fecerat, quo d R e g i i f or or em in m a tr im on io haberet tn). Ca nut us itaque m a g n o fuorum confenfu d u x elefitus efl. Cet eri F o ' k u n - g o r u r n du£fores, qui R eg em bello p r fe qu eb an t u r , Hollin- g e r u s Canuri filius et Carol us atque Hataldus, Sun onis filii, e r a n t »). H i , copiis undique co mp ar at i s, infi fio a g m i n e

ß a d -

l) Botin S. F. FI. p. 252.

in) Eric. OLi. p 57. n ) Ibid. p. 58.

adverfus R eg em p e r g u n t et exercitum ejus an. 1229 ad Oluftrôm fundunt fugantque 0). Vi£tus R e x in Daniam fe co n f er t : r eg n u m victoribus prædae relinquit. M a g o de­

tr i m e n t o hoc bellum ftetir, furore p ræterea, quo înceftinae dif cor di æ Temper m o v e r i Tolent, g e ß u m .

Jam o mni a F o l k u n g o r u m cesferant a r m i s , et Canurus, nullo fere répugnant e, Rex Sveeiæ declaratus eft. C o ll e ­ g a m imperii U l p h o n e m , Caroli burdi filium, asfumfit p).

Sed im pe ri um injuria acceptum non diu t y r a n n o ftetit.

Ericus eni m q u i n t o , poftquam expulfus fuerar, a nno cum D a n i c o exercitu r e v e r t i t u r ; cui Canurus ad SparjJtram V e f t r o g o t h i æ q) obviam pr ocedi t i bique, praelio inito, cum m a g n a Tuorum par te in acie cadit r). H o ll i n g e r u s , filius ejus, ad Gef triciam f ugit , u bi , manu parva collecta, r e m paullisper fuftinuit. T a n d e m v e r o a R eg e captus plures- q ue annos vinculis detentus an. 1248 fecuri percusfus eft /).

— At v e r o non o m n e F o l ku n gi c u m n o m e n in hac fedi- ti on e E r i c o infeftum fuit. Fo lk o eni m D u x cum illo f o r­

t iter fterit e t , quant um in illo f u i t , ad tranquilliratem r e g n i Tervandam contulit. Birgerus M a gn i (AHnnifkôld) filius , qui inter potentisfimos hujus temporis erat , Regis etiam par ti bus favisfe et copias ei in Sveciam r ever rent i comparasfe dicitur *). V i r Tapientisfimus hic fuir, tantæ- quæ ejus res geftae c e l e b r a n t u r , ut nef ci am, p r imus ne o- m n i u m Tuae G en ti s exftiterit. Qui, et ü cum R eg e in h o c

tumultu

o

p.

p) Botin S. F. H. p. 208.

q

S.

T o m

p. 189*

r )

S) Ibid. p. 59.

0 v. Dalin S. R. H. T o m II. p. 188*

tumultu domeftico f ecerit, viam tamen j a m , c autiori qui­

d em m o d o , ad r e g n u m fibi munire ccepisfe v idetur.

F o l k u n g o r u m vires poft tantam cladem p r or f us fra- élas facile crederes. Poreftas v e r o e or u m p ar um fane di­

minuta videtur. C r e d o , quia Rex hanc G e n t e m , n u m e r o arque opibus tam v al i dam, inimicam fibi r ed d e re no n au- fus fit. O m n i c o n t r a , qua p o tu i t, r ati one ejusdem fibi fa­

v o r e m c o m p a r a r e ftuduit. Eum in finem U l p h o n e m Fol- k u n g u m D u c em r etinuit «)» u xo r em ipfe F ol ku ng ic a m duxit v), f o r or em v e r o F o l k u n g o cuidam n up t u m d edi t #).

§. 7 -

Multos Gentis nofirae viros militaribus praefer tim o f ­ ficiis vacantes c o m m e m o r a v i m u s ; neque vero n e m o fuit, qui rogatus h or u m laudem aequavit. In quibus clarisfirmis fuit Efkillus L a g m a n n u s , filius Magni (Minnijkbld )y vir fum- mis animi mentisque dotibus praeditus. D o d u s , i m m o fui t e mp or is fere d o d is f i mu s, belloque etiam fo rtis f uit ; et tantis deni que quibusvis facultatibus el uxit, ut praeclare de eo di xe ri nt veteres S cr ipt ores: vix poft fæcula ei fimilem f ut ur um y). Eo v e r o maxi me i nc laruit , q uod leges v e­

teres ltudiofe col ledas in u num coegerit, easq ue e m e n d a ­ tas ufui ævi fui a cc o mmod aver it . — Q u e m a d m o d u m ille V e f i r o g o t h i æ f ummus erat j u d e x , fic p at er e jus M a g n u s Oftrogothiae L a gm a nn u s fuit z) ; ut etiam frate r ejus Bene- d i d u s *),

Sacer- u ) Botin S. F. H. p. 173.

v ) Catharinam, Sunonis filiam. Vide Lagerbr. T om II. p. 376.

x ) Ingeborgam , Regis fororem, Birgerus Dux in m atrimonio habuit.

Eric- Olai. p. 58.

y ) Lagerbr. S. R. H. T o m II, p. 379.

z) v. Dalin T . II. p. 188-

*) Lagerbr. T o m II. p, 471*1

Sacerdot um etiam in n u m e r o F o l k u n g u m q u e n d a m invenimus. Hic fuit Carolus, frater Eikilli arque Bir geri , Epi fcopus LincopitC et Cancellarius c ~) Regis Johannis. I n prælio an. 1220 ad Rot al am contra Elthos cecidit ***).

J. 3 ^-

U l p h o , D u x E r i c i , vir fuit fumma ingenii vi clarus, a eq ue ramen pari integritatis laude infignis. M a x i m e a- pud F o l k n n g o s val uit, pro xi mu s utpote R e g i , quem c u m Tuis conftliis fuaque p r ud ent i a m o d e r a r e t u r , fuorum fimul causfam ftudiofisfime curavit. Summa aut em glori æ cupi­

d i n e incenfus, quum nullam Regi am p r o l e m futuram esfe v i d e r e t , (uaque a u d o r i t a t e apud populum p l ur i mu m v a l e ­ r e t , j i m r e g n u m appet ere incepit. Quam autem fpem cita m o r s abfcidit. D e f u n d u s enim eft an. 1248» Eh o r e l i d o C a r o l o , viro fummae honeftatis.

Collegae r e g n i n u n c f plendi dum m u n u s vacabat; ec c x f p e d a t i o n e n o v i Ducis omne s eranr fufpenfi. Q ui cu m- que enim hanc d ig n i t a t e m fuerit adeprus, ei haud dub ie aditus ipfius r e g n i patebar. F o l k u n g o r u m folum ratio h a­

bita. F o l k o n e m , qui adhuc vixisle d i c i t u r , omnibus o b ( ingul arem aequitatem prob it at emq ue mure g r a t u m , p o p u ­ lus D u c e m r e f e d u m haud invitus fine dubio fpedasfer»

U l p h o filium m a gn a virtute f ummaque prudenti a illuftrem reliquerat, qui t a nt o h o n o r e minime i ndi gnus judicabatur.

Sed Birgerus M a g n i hun c maturitate confilii, illum m e r i ­ t o r u m m a g n it u di n e long^ præltabat, et ei quidem non a- iius in civitate erat ant eponendus . Is itaque Dux f a du s eft.

§. 9 .

**) Lagerbr. T o m II. p. 323. ***) Ericus Olai p. 56.

$• 9 *

H a u d mu l to poft R e x Ericos mort uus ef t, e t Folkun- g o r u m de r e g n o cer tamen inftare videbatur . Bi rge rus ab ­ erat in F e n n o n i a novae urbi condendae intentu s; neque n un ­ tius de Regis m o r t e cito ad eum p e r v e n i r e p oterar. Sena­

tus igitur, ne bellum civile int ercederet, co mitia Regi c re ­ a n d o folira ftatim edixit* Princeps hujus c o nci l ii , Bir gero a b i e n t e , Ivarus qu id am erar, Blåa c o g n o m i n e dift us, m a ­ g n a i n t e r p r i m o r e s , inter p opulum a u ä o r i t e t e . Variae ibi f e n t e n t i æ , varii Regii Candidati fuere; Pra efertim au tem r e g iu m h o n o r e m a m bi er u nt 0) Canutus filius M a g n i e t n e­

p os Re gi s Canuti b) , atque Phili ppus Canu ti L o n g i filius, q u o r u m ille avitae virtutis gloriaeque, hic p at erni hon or is a dm o n e b a t. In eo v e ro pluri mi confenlere, ut Duci B i r ­ g e r o ob egregia in patriam me ri t a et ob p r o p i n q u a m cum R e g e m o r t u o affinitatem r e g n u m daretur* Senatus v e ro po pulus que veriti, ne B i r g e r u s , qui jam d iu ftiramo im­

p e r i o fere praefuerat, ma ximeque apud R e gem valuerat, ma lt os libi infeftos vel invidos h a b e r e t ; er , fi filium Re­

g e m fecerint, m a nfu r um esfe patri eundem fere h o n o r e m e a n d e m q u e poteftatem r a t i , filium hujus n atu m a x i m u m V a l d e m a r u m , audfore potisfimum I var o» R e g e m crea run t, B i rg e ro v e r o R e g n i Regisque tutelam detule runt. H i c in p at ri am redux, qui f cept rum ipfe haud detre& asfet, h o n o r p filio d a t o non ita mul tum gaudebat, fed, c oncilio c o n v o ­ cato, p r i m o r u m Cingulos r e p r e h e n d e b a r , quo d R e ge m clam fe f uo qu e injusfu creasfent* Qpu m v e r o tantam hominis i nfolentiam haud aequo illi a ni mo f e rr en t , B irgerus t a nd em potcftare r e g i a , n o m i n e q u am v is c ar e r e t , c oncentum esfe

fatius putavit. Q u ^

i ) Lagerbr. T om îï. p. 473. 6) P*ter ejus Caeuti Rejgis filiam u-

xorem habuit. Botin S. F . H. p. 169.

) H (

Q uæ B i r g e r u s , quæque filii pofteri que ejus gesferint, n o n nof tr um dux imus exponer e. H æ c eni m d o m u s r e g i ­ a m confecuta digni tat em a eeteris F o lk u ng is p r o r f u s dis- jun£la fuit. Id ta nt um m e m o r a r e v o l u m u s , q uod poftea p e r cent um f er me ac viginti annos folium o c c u p a v e r i t , quo t empo ri s fpatio fex Reges ex ea de m fuere. Cet er os i gi tur F o l k u n g o s ad u l t i m u m , d o ne c fra&i opibus arque poteftate labefacti in o bl i vi one m v e n e r i n t , p r o f eq ue m ur .

§. io.

J am m e ta m o pt at am Folkungi at tigerant imper io p o ­ titi* Sed, quæ faftigii, eade m r uinæ causfa fuit. Unam, f o l u m m o d o ex tanta et tam vetere profapia familiam in poteftate verfari. reliqui omnes F o lk u ng i i ndi gne ferebant.

Sic i mp er iu m Regibus follicitum iisque femet ipfi invifos r ed d i d e r e . Quos igitur Reges metuentes, vires e o r u m di­

m i n u e r e f e m p e r ftudebanr, et t a nd em easdem p r o r fu s in­

f r i n g e r e iis contigit. Birgerus jam opes e orum valde de­

bilitavit, et M a g n u s Re x quidquid fuperfuit funditus p e r ­ didit. Sed illuc r edeamus.

F o l k u n g i i g i t u r , q uo r u m fpes' ad irri tum cec iderat , p u e r u m iis praelatum t ot amque imperii vim Bir gero dela­

ta m e s fe , aegre f e re nt e s, discordiam moliri novaq ue mi- f cere mala cceperunr. Canut us M a g n i atque Philippus Ca- nut i in N o r v e g i a m fefe c ont uler unt ad auxilium ja R eg e H a q v i n o pet end um. Q u o d , p r o u t incaute atque inconfulte f a £ u m , ita p a r u m etiam procesfit. Birgerus enim D u x R e g i N o r v e g i c o intima amicitia er at conjun&us, et filiam fuam hujus filio d e f p on d er a t r). Quar e F olkungi, ibi pa­

r u m b en i g n e acc epti , D a n i a m et G e r ma ni t e oras ad clas«

fem

t) Lagerbr. Tom II, p, 479.

f em copiasque c ompar an das petier unt. Birgerus i nt er im n i h i l , quod ad imperium filio f b b i l ie nd um p e r t i n e r e t , o- mifir. C o r o n a m ei i mpofuit, quod folemn e R e ge m plebi fa c ro fan d u m facere folet. A d ju n x e r a t fibi etiam Caro«

Ium Ulphonis, cui p r i m o poreftas e jus învifa fuerat; jam«

que ad av er ten du m, quod i mmi ne ba t, periculum etiam ac­

cingebatur. A dv en t a b a n t F o ik un g i infefti, quibu s Birgerus ad t ie r e v a d s b r o cum exercitu obvius fuit an. 1252 ^d). Ibi i m m a n e fcelus commilisfe dicitur; fide data, principes ho- ftium duces ad colloquium evocat os f er ro trucidasfe ^e).

Canutus atque Philippus cum plurib us perier unt. Exerci­

tus, ducibus amisfis, a r ma ftatim de pofuit. — Hi s fublatis, C a r o l o etiam Ulphonis infidias Bir gerus ftruxisfe dicitur, quare hic Sveciæ finibus egredi coa &us fuerit. Patria p r o ­ fugus et C r u c i g e r o r u m in ßorusfia figna fecutus in bello t a n d e m cecidit / ) .

§.

.

F o i k u n g i hac licet plaga p e r c u l f i , quamvis priftino n o n ff ir en t fafligio, i nt e r potentisfi mos t amen adh u c eranr n u me ra n di . R e g n u m v e r o pofthac eos adfe&asf e non in­

venimus.

d ) Lagerbr, S. R. H. T om II. p. 4 80.

t ) In hac re plurimos auflores fecu ti fnmus. Parum vero abfuit,' quin Lagerbringio potius accederem us, qui , hos duces in pugna occifos fuisfe, propius fidem exiftun at. Ericus Olai enim , ouein allatæ auftorem fententiae pofteriores fere omnes fcriptores fecuti funt, breviter nimis atque obfcure de hac re loquitur. Adfunt m o­

numenta v etera, hujus hiftoria vetuft ate fuperiora, quae Folkungos bello caelos affirmant. Vide L agerbr. Sv. R. H. T om 11 , p. 48°*

f ) Ericus Olai p. 6 i,

) i t (

venimus. Sed, fa&o initio, m o x ire cceperiinr in ruinam præcipites. A M a g n o Ladulås vires e or u m ita de m u m ad- flidtacfunt, ur poftea ie umqu am erigere nequiverint. Cla­

dis ab ho c R e g e F o l k u n g i s illatæ haec quidem fuit caufa.

M a g nu s en im p e r e g r i n o s multos inSveciam arcesfebat, ad quos beneficia tanta d e f er eb a t, ur, poft habit is civibus, iis favere videretur. H o r u m imp ri mi s Danicum q u endam In- g e m a r u m fummis h on or ib u s cumulavit, et, cognata quadam in m a t r im o ni um e i d e m data g), pro pin quu m (ibi et neces- farium fecir. H i c I n g e m a r u s , n on dignus tanto honore, elate fe gesfit f uperbiaque fua infenfos fibi nobilisfimos r e g n i , praecipue F o l k u n g o s , reddidit. H i , p of tquam fru- ftra apud R e g e m , fibi ext er os ant ep on i, qvefti esfent; et quu m minas I n g e m a r o incasfum etiam inrendisfenr, ani­

m u m ad ulcifcendam injuriam convertunt. Occafione igi­

t ur d at a , h unc in arce Gdlaqviß in W ef t r og ot h ia fubito a d o rt i nefanda caede conficiunt an. 1278 h). Fo rte ibi ad­

er at R eg i na c u m pat re Comice Holfatiae. H i c igi tur in c a rc e re m conj i ci t ur , et illa, t imore perculfa, ad monafte- r i u m p r o x i m u m confugit. F o l k u n g i d e i n d e , ne temere fecisfe v ide re nt ur , et, ut prius veniam fafli a Rege im p e ­ t r a r e n t , J u neco pi am copiis obfident. Qui nova re pert er ­ r it us a ni mu m confilio, ut in re trepida forfan falubri, ita au£tori Temper t u r p i adjecit. Iram disfimulans non folum gratiam delicti F o l ku n gi s fecit, fed etiam laudi iis dedit, q u od exteris h o m i n i b u s cedere noluerint, et fuperbiam e- o r u m jufta poena affecerint. Amiciti am fimulando eo us­

q u e procesfit, ut poftea aliquamdiu iis familiariter ufus fit /). Sed iram p e f t o r e fovens gravisfimas pcenas in animo v e r f a v i r , nec nili tempus rei bene gerendae exfpe&avir.

Q uod

g ) Ericus Olai p. 71. h) Ibidem p. 72. i) Ibid. p, 73.

Q u o d n o n mul t o poft na&us eft, qu um Bi rge ru m F o l k - u n g u m , cujus d o m u m (in W e f t r o g o t h i a villa fita eraQ ante in vi fer at , ceterosque ftmul caedis confortes ad Gdla- qvifl h of pi t ie accepit k). . Ibi vin£ti F o l k un g i J o h a n ne s at- que Birgerus, Philippi filii, H o l m i a m d uf ti funt et capire plexi an. 1280 /}. In quos R e x , q u an t umv is no x io s , ni­

mis t a m e n crudelem fe pr æbu it , C u m eo eni m p r o p i n ­ quitate conj un&i erant m) , et aetate jam p r o v e& i w).

M o r t e eos fecundum leges ext ernas d a m n a v i t ; a) bona t um e o r u m t um u x o r u m publi cavit p ) .

§. i î .

H a c calamitate a c c e p t a , F o l k u n g i in priftinum n o n m odo faftigium n umqu am e m e r g e r e , fed ne m i n i m a m qui­

d e m poteftatis au£loritatisque pa rt e m, quibus q uo n da m cla­

r u e r a n t , recup era re potue ru nt . Deces fer an t honoratisfimi e o r u m : bonisque liberi e or u m p rivat i erant. Reliqui tot jam cladibus, quam p a r u m ani mos efferre ma jo raqu e con - cupifcere p r o f ic e r et , ita edo&i erant ; ut ne vel m i n i m o q ui de m prifci hon or is ftudio du£li vide ant ur .

T a l e m exitum Folkungica habuit G e n s , quæ fupra cen ­ t u m a n n o s maximis viris et d e patria meritisfimis cl ar a, m u l t o r u m t amen fuperbia atque ambiti one infignita nunc f p l e n d o r e m fummi h on or is obtinuit, nunc gravisfimas fub- iit calamitates. H u ju s fane hiftoria d o c u m e n t o eft, qu am d am n o f a l i b er o p o p u l o fingul or um nimia fit poteft asj er

C q u a m

k ) Ericus Olai p. 73. I) Ibidem p. 74. tn) N epotes fuerunt Bir- geri Brofae, fratris Avi Regis Magni. Unus etiam eorum Regis Amitam in matrimonio habuit. Lagerbr» S. R. H. T o m II. p* 579 ^

« ) Ibidem. 0) Ibid. p. 580. p ) Ibid.

quam facile fumma dignitas am plitudine honorum in po­

puli pern iciem luxurietur.

C eterum obfervandum , fuisfe tam qui T ork illu m C a- n u ti, quam qui Stenonem Sture Seniorem , utrum que R egni M o d eratorem , ex familia Folkungica fuam duxisfe origi­

nem exiftim ent. In paroecia S k ä r k in d , territorii ejusdem n om in is inO ftrogothia, rudéra priftinae Sedis Folkungicae t d praedium equeftre Hallby adhuc confpiciuntur q) ; im- m o hujus gentis propagines inter rufticos ejus paroeciae {■peresfe m em o r a n t, qui nom ine Folke utuntur & conti­

nuis litibus & altercationibus antiquum ejus genium con- fervare videntur.

q) Broocman, B eikr. om Ô ftergôtbl. p. 368.