D I S S E R T A T I O
C A U S S A S E X P E D I T I O N U M C R U C I A T A R U M P R Æ C I P U A S
E X P O S I T U R A .
CUJUS P A R T E M PRI MA M.
C O N S . A M P L . F A C . P H I L O S . U P S A L .
P R Æ S I D E
D o c r . e r i c o m . f a n t ,
R E G . O R D . D E S T E L L A P O L A R I M E M B R O
H I S T O R . P R O F . R E G . E T O R D . A C A D . R E G . L I T T E R . H U M . H I S T O R . E T A N T I Q U I T . S T O C K H O L M . S OC . R E G . S C I E N T .
U P S A L . E T L I T T . S C A N D I N A V . H A F N I E N S . S O C I O ,
P R O G R A D U P H IL O S O P H IC O p . p.
C A R O L U S E U R E N I U S
B O T H N I E N S I S .
I N A U D I T . G U S T A V - DI E X J U N . MDCCCXV.
H. A. M. S.
U P S A L I A E
V
EXCUDEBANT ZeIPEL ET PALMBLAD.
Ko n u n g e n s
Tr o t j e n a r e As s e s s o r e n o c h La n d t r a n t e mAs t a r e»
h ô gÂd l e
H e r r
CARL JON. ROSSANDER
M i n e V å
T a c k s a m t och V5
Ca r
H O G V O R D I G E O C H V I D T B E R Ô M D E
H e r r D o c t o r JONAS GENBERG
MMMM
D I S S E R T A T I O
C A U S S A S E X P E D I T I O N U M C R U C I A TA R U M P R Æ C I P U A S .
E X P O S I T U R A .
P r o o e m i u m .
H i f l o r i a m M e d i i A e v i , quamvis me mor abil ium e v e n t u u m , m a x i m a m in generis humani culrum vim p r o d e n t i u m , f e r a c e m , t a m e n trifti occupari n e g o t i o, fi e r r o r e s , quibus m e n s h u m a n a obnoxia fuit, omn es & fingulos e n a r r a r e o p o r t e a t , in confesfo eft. N i m i r u m , ex eo t e m p o r e , ex q u o jam f uperfunt Hiftoriæ mo n u me n ta , h o m i n e m , p e r p e t u o cum impedimentis, a natura objc&is, c o n flictantem ; at fenli m et g t a d a n m ad cultum ad f ce n de nt e m v i d e m u s : j a m qu e fuo i mminebant faft;gio aptes & fcien- tiæ in G r a e ci a , ubi Jœtisfima ad tempus rer um facies p o r t e n d e r e v i d e b a t u r , f o r e , ut genus m o r t a l e, non i n t e r r u p ta f e r i e , ad Sapientiam p ro g re de re t ur . Sed, ut in to
ta r e r u m nat ura eft mira quirdam vicisfitudo ac mut ati o e x alio in a l i ud , ita quoque eft ratio mentis humanae ad praeclara t e n d e n t i s ; namque i n g e n i u m , laboribus veluri i- p fu m fuis def at i gat um, quu m ad altiorem perfectionis g r a d u m p e r v e n i s f e t , fibi conflare non p o s f e , fed v e r t i g i n e
A cor-
c o r r e p t u m , in praeceps d e f er r i videbatur. Ceci dit in ge n s G rajus fpiritus. M o x R o m a n o r u m i m p er i o oppresfi li
ber tär em a m is f a m , fimulque aufugientes Mufas fruftra c o n q u e r e b a n t u r , vix priftinae magnitudi nis me mor es . Sed eade m fata m a n e n t quo qu e R o m a n o s , or bis te rr a rum d o mi natores. Ex em pl i s G r a ec or u m, qui hanc folam et ge- nerofisfimam ult ionem in vi£tores fibi p a r a b a n t , ad c o lenda M u f a r u m del ubra alliciebantur. Eft t a me n, q u od c o n fiteamur, L i t t e r a t u r a m no n tantas egisfe in folo R o m a n o r a d i c e s , quanras habuisfent nativas in Graecia: nec i g i t u r m i r u m , R o m a n a m G e n t e m magis egisfe imitatoris, q u a n tumvis ingeniof i, p e r f o n a m , quam n o v u m aliquod aeter«*
na fimul pulchri tudi ne e x p l e n d e n s , .effecisfe. Sed ita fit:
m a g n u m profedlo faftigium cultura jam erat asfecuta. A - lia jam t e m p o r a inflabant: R o m a n i , r e r u m e x t e r n a r u m deliciis, quas de tot o t e r r a r u m o r b e d ir i puer unt , deliniti atque c o r r u p t i , amifere o m n e m mafculam & torofam v im ac igneum v i g o r e m , quo inflammati o r be m t e r r a r u m fub- egerant. V i ti o r u m turba fubrepir : fenfim imper ii vires f r a n g u n t u r : ruit R oma de alto c u l mi ne , infigne praebens d o c u m e n t u m , eandem esfe r e r u m m o r u m q u e r u i n a m : nec barbarae gent es longius paratam ultionem juflisfimam qui
d e m diftulerunt, O m n i a f e rr o & igne d e v a f l a n t u r : fpe- ciem magnae folitudinis praebet Italia: a) Europa fangui- n e i n u n d a t u r , & t a n d e m o mni a lumina fcientiarum in aeternam n o c t e m , quae terris incubuit t e m p o r e fatali, q u o d in mu nd i annalibus fub n o m i n e Me di i Aevi at ro lapil
lo notatum e f t , claudi facile crederes.
Tri ft isfimam fuisfe Europae c o n d i t i o n e m , hac tem- pef la te, c onf li t. N i h i l o t a men minus asfercre haud du-
b i '
a) Robert. Hift, o f the Reign o f the Emp. Charles V .
)
ic
b i t a mu s , hifce in Hif tor ia Me dii Aevi famofisfimis G e n t i u m mi gr at i oni bu s, medicinam fuisfe p a r a t a m , q u a n t u m vis & acrem & a m a r a m , qua ‘falubrior gener is h uma ni ftatus efficeretur. Scilicet his t e m p o r i b u s tanta erat m o r u m c o r r u p t e l a , tanta animi debilitatio, u t , nifi r e r u m f r a g o r ext e rna ru m cor por is et animi vires f opore excus- fisfent, in ultimam abj eflionem incidisfent hujus ætatis d e p r a v a t i homines. E r g o m a g n o opus fuit incitamento.
H o c erat par at um in nationibus, quae quidem vitam in iilvis tolerabant et litteras par iter nefciebant et luxuri em R o m a n a m : ado ri un tur R o m a n o s feraosque R o m a n o r u m d o m i n i s haud dislimiles: erat aliquid fe armis d e f e n d e r e , paci que et otio defuefcere. C r u en t a m fuisfe f t r ag e m.
q u u m , i mpetu fa£to o m n e s ex G e r m a n i a or iundæ aut S c h y t i a antiqua egresfæ nationes in R o m a n u m i r r u m p e r e n t i m p e r i u m , haud inficias ire posfumus. Illas v e r o , fi H u n n o s , q u o r u m d u x lon ge formi dolof us Attila mi
rabili in Roma nos flagrabat odio et Vandalos e x c e p e r i s , esfe in causfa, cur praeclara Ro m a n o r u m cultura deleta f u e r i t , no n e o d em j ur e c o n t en das ; n am q u e in ge nt em, qu o i nf tinfti erant R o m a n i & G r a ji , f piri tum non p e r d e r e p o t e ra n t — quippe mul to antea erat exftin&us. b) Et in m o n u m e n t i s fcientiarum ar ti u mq u e hac aetate perditis, n o n f u n t c u l p a n d i ; quin potius h æc accufatio, in primis q u o d attinet d e o r u m d e a r u m v e fimulacra vel alia ejusdem g e n e r i s , potius tangit Chriftianos in primis faculis v i v e n t e s , quibus cordi e r a t , ex fuperftiriofa r e l i g i o n e , o m ne s ej usmodi imagi nes , ut profanas & abo mi na nd as , dcftruere.
Q u a v e r o ratione h æ mi gr at i ones gen ti um n ov æ cul
turae florefcentis femina f p a r l e r in t , jam videamus. Scili
cet ,
b) Uber die neuere G efcbichte- V orlef, von S ch legel p. 9 9 .
cet' ea eft h o m i n u m , in culturæ gradu infimo infiften- t i u m, indoles atque natura, u t, quum, focicrate inter plu- res inita, vix e brutorum ftatu em er ge re inceperinr, nul
lum c e rt u m teneant domicilium, fed huc & illuc erran
tes, nulla regiminis forma, nullis nec imperantis nec o- bedicntis officiis, rite determinatis, teneantur. Libertate ferociunt. Naturae phaenomena fuperftitiofa veneratione a dorant . Q u a m quidem conditionem per faecula num- quam e x u e r e n t, nifi causfa quadam externa impulfi, in terras alio fole calentes immigrare geftirent. Omnia ete
nim no v a & inopinata vim ma gnam in mentem hominis habent . Q uar e etiam ejusmodi natio, natale folum com m u t a n s , ex longo fopore et ignavia ex pergifcit ur: novis
& ignotis defideriis afficitur, et, ut illis fiat fatis, o m n e m o p e r a m , o m n e m induftriam in artibus inveniendis, qui
bus n at ur æ impedimenta fuperet, impendat necesfe eft.
E x iftis profe£tam initiis culturam earum g entiu m , quae I m p e r i u m R o m a n u m fubegerunt, reperimus. N a m ad
huc fubfidebant in incunabulis, artium fcienriarumque e x p e r t e s , quibus ad fummam in nobismet ipfis humanita
te m effingendam valeamus. Si perpetuo cautibus folitudi- nibus qve fuis inhadisfenr, paterna terra numquam reli&a, in aeternum etiam eadem ingenii infantia fenuisfent. Cum v e r o G e r m a n i cum nivibus fuis fuarumque filvarum h o r r o r e Italiae & Gallia? prata floribus nitentia commutas*
f e n t ; cum Arabes fruerentur Syriae, Egypti ac Hispaniae, t e mp er ie arque am oenitate; melior rerum ordo nafcitur, er nat ura una cum coeli temperie ad bonam frugem redi
r e videbatur. G e n t e s , quae, fede mutata, cum conjugi- bus ac liberis v ag ant ur , nova domicilia quaefiturae, bar
baras esfe et incultas, per fe evidens eft; migrationes ta
m e n etiam in aliis nationibus, quae jam ad infigniorem aliquem culturæ gradum p e r v e n e ri n t, quamvis forma di
v e r -
) s (
v e r f a , locum h a b e r e , ex annal ium m o nu m e nti s perfpiei- tur . Quævis n e m p e n a t i o , quae fixis habitationum i'edi- b u s , patriam fibi esfe fentir, ja m aci c ul tior em p e r v e n i t ftatum. In hac mat ur io ri æ t a t e , quæ cum f e r ve nt e ju
v e n t a c o m p a r a r i pote ft , ubi animus efflorefcit laetior, vi
v idus ac mafculus fpirat, i nt ra fines patriae c on f tr i ng i ne
q u i t , fed ingenti ducitur cupiditate vires rorofas p e r e g r i n o fub coelo exercendi. H i n c o p t i m o r u m ci vium con- jun&io nafcitur in praeclaris facinoribus, q u æ h er oi cam v i rt u te m p r o d a n t , aufpicandis perficiendisque. Ig it ur in
t e r jam nominatas gentium mi gr at i on es & has ipfas e x ped i ti on es hoc ma x ime in te re fi , quod illæ ab u niverf a g e n t e , in aliam r eg i o n e m t e me re et fine confilio i m m i g r a n t e , jfufciperentun hae v e r o a fiore c i v i um , cer ta &
praemeditata ratione agent ium. Tales expedi tiones Hifio- r i a m e m o r a t p lu res , q uar um inclyta fuit A r go n a u r a r u m , au r ic o ma m pellem auferre co na nt i um , in qua p ri ma q u i d e m , q u o d conf iat, vice Her oes Graeciae ad m a g n u m q u o d a m virtutis opus fe c o n j u n x e r e : eodem m o d o , po- f te ro r e m po r e fequebatur celebratisfimum bellum T r o j a n u m : hoc impetu ducebantur N o r r m a n n i , Siciliam & N e a p o li m e x p u g n a n t e s , hac heroica fimul et religiofa v i r t u t e infpirati erant Franci, q u u m bellum illud f a n & u m , q u o uterque orbis E u r o p æ atque Afiæ c o n c u r ri t , m o l i r e n tur. Q u o d fi ad h a r u m exp edi t io nu m fru&us a t t e n d a m u s , ma xi ino s in cultiori humanitat e efficienda fuisfe inv e ni e
mus. N a m q u e redeunt es in patriam au£ti e r a n t lo ngo r e r u m ufu er e x pe ri e nt i a: & audiere & vide re m u l t a : n o n o m n i a eadem esfe ac parriæ co mp er ue ru n t. Q u i d ? fi te
nuis adhuc esfet cognitionis fupell ex, quam fub alio cœ- l o p a r a v e r a n t , ta men quæ c ivibus , domi ma n e n t i b u s , n a r r a r e n t , ne a l i a , quæ ex e o d e m fonte der ivata facile a d d i d e r i s , c o m m e m o r e m , m a g n o , amisfa p r i m a et tu r bu -
len-
) * c
lentisfima (implicitate, ufui inferviunt animis n o v o fpiritu ipfaqiie r e r u m varietate imbu en di s.
Cum o r i g i n e m causfasque E x pe di t i o n um Cr u ci a ra ru m disquirere ftatuimus, hafce m i g r a t i o n u m praenotiones prae- mifisfe, haud a propofit o alienum duximus. Haecce bel
l a , quae h a be bu nt p e r fæcuia n o m e n , p r o p e accedunt ad fimilirudinem talium m i g r a t i o n u m , quas j am n o m i n a v i mus. Conf ii tuunt religionis Chriftianæ h er oi cam aetatem:
& hanc folam ob causfam maximi in Hiftoria m o m e n t i funt. N o s v e ro quod tantas d et er er e res aufi fuerimus, nihil excufationis praeferre pos fumus , nifi quam in ipfius materiei felicitate i nv e ne ri mu s , admirabilem fui exci tant e a m ore m . U t igitur t u , B. L. huicce incoepto , q u od fub idea totius <3c perfe£ti videri no n a m a t , mi t em te prae
beas C e n f o r e m , in votis habemus.
I n e x p o n e n d i s h ar um E x p e d i t i o n u m causfis, operae p r eti um d u x i m u s , altius repet er e totam r e r u m f e r i e m , q u o o r i g i n e m et quafi f o n t e m , u nd e fint derivandae, a p e
r i a m us ; et hunc in f requent i, quæ a pr imi s inde faeculis f u i t , c o m m u n i o n e inter E u r o p a m et i m p e r i u m Or ienta le, n o m i n e infignitum p e r e g r i n a t i o n u m C h r i f t i a n o r u m , t um religiofa mente f uf cept ar um, t um c o m me rc i a faciendi gratia initarum, judicamus (itum. Q uas jam confiderare in ani mo eft.
I.
U t quidem religio Chrift iana eo c r e v e r i t , in animos O c ci de n ta l iu m d i s l i p a t a , ut fines t r a n s g r e d e r e t u r , hafce religiofas pere gr i na ti o ne s incepisfe conitat. Menti s reli- giofae, o mn i a mortalia a f p e r n a n t i s , inftin&u impulfi er ant hujus aetatis homines- N e c igitur m i r u m , fi ea loca, ubi
San-
SanCtisfimus nofter Salvator vitam t o l e r av er at , mo rt e q u e acerbisfima litaverat, intueri gefliebant, In m e m o r i a m r evocantes omnia illius in genus h u m a n u m benefaCta, &
a dh orta tione s ipfas, quibus peCtora fuorum flexanimi q u o n d a m f e r m o n e ad vi rt utem col endam d u xe ra t , d iv ino fpi.
r i t u, q u e m nulla alia t er raru m pars f overe p o t e r a t , qua
li e n t h ei accendebantur. Pia igitur et fincera m e nt e hafce peregr in at i on es fuisfe fufcepras quis mi r et ur ? — Sed po- i & r o ° t e m p o r e d ive rf o confilio ftCtas fuisfe , o m n i no p a tet. Senfim enim deferbuit religiofisfimus ille a r d o r , q u o vit am p r o fide d evo v er e haud dubit aban t; d ur av it t a m e n cupiditas Palæftinam invifendi p e r plura faecula: mul t i n e m p e , et fuavioris p ro fæculo faporis, fru&us h o ru m i«
t i n e r u m comites. N e c c ær emo ni is , quæ in ufu e r a n t , fua defuit vis in excitanda fovcndaque hac cupiditate ; n a m que no n foliti e r a n t , qui p er egr e e x i b a n t , fe itineri c o m m i t t e r e , ant equam ben edi cti onem na£ti fuisfent* facerdota«
l em nec p e r e g ri n at ur o s mo d o i pf o s , fed e o r u m etiam ba
culos & facculos benedi cti onibus profecuri funt facerdo- tes. Solemniter populi p er e g r i n a n t e m c o m i t a b a n t u r, pia v o t a p r o felicisfimo fuccesfu facientes: & feliciter in p a tr iam r e v e r f u s , cor am popul o gratias D e o agebat p ro p t e r felicem r ed i t u m , et facerdoti cuidam tradi dit nobilem pal
mae r a m u m , in Sacrario p o n e n d u m , ut fignum e xf t a r e t , p er e gr i n a t i on em fuisfe t r an s a d a m c).
Quam-
c ) N e in eam o b jettion em, quæ quidem ad m ultos rerum fcriptores pertinere foiet, incurrere vid ear, fcilicet illis citari com plures au- fto ru m , quos ne quidem umquam viderint, multo minus legerin t;
hic aperte fatear, m e, in tradenda peregrinationum religiofarum in d ole, fecutum fuisfe ducem Celeb. W ilken (G efchichte der K reuz
z ü g e ) ejusque auftoritate attulisfe AuCtorum teftimonia, quæ vi
dendi copia non faCta fuerit quæque ad rem illuftrandam condu
cant. u
Q u a m v is igitur minime dubium fit, primis ab orbe r e d e m t o fæculis faepius fuisfe frequentata Terrae Judaicæ l o c a ; attamen hafce peregrinationes fuisfe frequentiores faeculo lV :t o , verisfimum eft. Namque hoc tempore mo
n u m e n ta & reliquiae, quae mens pia & venerabunda ut Re- d e m t o r is fufpicere & colere folira e r a t, ab H elena, Im
p e r a t o r is Conftantini Magni matre, ut a te m p o re edaci &
invi di ofa vetuflate d e f e n d e re ntu r, confiervata feruntur.
T e m p l u m magnificum fepulcro illi fanâisfimo fuperftru- e n d u m , nec non T e m p l u m Berhlehemi aedificandum cura
vit. A d hacc omn ia, quae peregrinantium animos exhila
r a r e p o t e r a n t , accedebat quoque , quod omnes in Chri- flianos perfecutiones jam defæviisfent, et breve quoddam tranquillitatis et otii intervallum esfet: quare nec illis lu
c t a n d u m amplius cum turba im pedim entorum, incepta e- o r u m fæpe praevenientium, quum Religionem Chriftia- n a m publice imperio Ro ma no (ubditi profiterentur ; adeo- q u e tofa proficiicentium via ducebat per regiones, qua
r u m incolæ eodem religionis facramento juncti erant.
H i n c magnus numerus T e r r a m faCtam invifere cupien
t i u m : tamen hae peregrinationes nihil de fua exiftimatio- ne a m ife ru nt, fed e contrario quisque hæc facrara loca a d i t u r u s , o m n im od am & hujus & alterius vitæ felicita
t e m f ummo fuo jure p r o m ere ri credebatur.
Barbara? iftæ g e n t e s , quæ Romanum imperium fun
dit us e ver ter ant, religione Chriftiana imbutae, in paca
t i o r e m f h t u m fe converterant. Suæ praeceptoribus fi
dei acceptam retulerunt reverentiam in ea loca , un
d e originem tr ah e b at : quare etiam religiofas hafce pe
regrinationes maxime ad falutetn proluturas credebant.
P ro cu l dubio animo ejusmodi cognationibus praeparato n o va invalit denfiorque cupiditas. Antequam enim facra C hr i f t i anorum amplexi fuerant, mos erat antiquitus tra
d i -
d i t u s , vifitare loca, r el i gi of oqu ol i bet cultu memorabilia d).
C e t e r u m mul tum quoque contulit cd hoc iter majori cum fe- curitate ac c om m o d i t a t e faciendum hospitalitas, quae inter has g ent es viguit leudatisfima. V ia t o r e m eni m q ue mcu nq ue m a x i m a cum religione c ol e ba nt ; cuique n o d e s & dies pa
t e bat janua & menfa frugalis. Haec aperta & fincera li- beralitas a.mice religioni f an di sf imæ confonabar. H i n c f a d u m eft, ut o m n e s , qui laudi f a n d i t a d s pietatisque Au
d e b a n t , adituris Paladtinaro i m p ig r i a d e s f e n t : aut eni m in praeruptis m o n t i u m cacuminibus, aut ripa fluminis cu- j u s d a m , cui nullus p o n s erat i n j e d u s , d o m u s aedificabant, ubi viatores b e ni g ne accepti vires r eftaurare p ot er ant . Si T e m p l a quaedam r emo ti or a e s f e n t , p r o x i m o intervallo in- f ti tuebant ur h o l p i t i a , ubi diaconis curae fuit p e r eg ri n o ru m.
M ul t u m c o m m en da t i o ni s h ab eb ant coenobia, in Saec. VI:o j a m ind it ur a: po fier o t e m p o r e haec hospitalitas illis in- j u n d a fuir, legibusque fancita. N e c defuisfe R e g i b u s , h ujus aetatis, c ur am aut fludi um in adj uvandis p e r e g r i n i s , m o n u m e n t a l o q u u n t u r p l ur i m a in l e g i b u s , quae a M e r o v i n g i s latae fuerunt e). Carolus M a g n u s ejusque fuc- cesfores jura hos fpitalit atis , p e r e g r i n a n d u m c o m m o d u m f p e d a n t i a , amplificabant f ). Q u a p r o p t e r in Saec. XI:o nul
la er at urbs ma jo r & f p le nd idi or vel in Gallia vel in I- ta li a, ubi n o f oc omi a ad p e r e g r i n o s f o ve nd os n o n sedifica-
B ta
d ) T acit, de morib. Germ. c. 3 9 . 40.
e ) V ide Capitular, regum Francor. multis quidem locis apud Bou
quet.
f ) Car. Magnus praecepit in capitulari quodam anno 8 0 2, 'ut in om ni regno noftra neque dives neque pauper peregrinis bofpitia de- negare audebat, id e f t , five Peregrinis propter Deum ambulanti
bus per terram five cuilibet itinerant!. Propter amorem D ei &
propter falutem animae fuse tettum & focum & aquam nem o de
n eg et”. .
ta er ant. N e q u e folum cura agebatur Palæftinam invifen- t i u m , q uum adhuc in via esfent; itinere quoque confefto,
©mnia, quæ ad alimentum & co m m odum eorum pertine
b a n t , in p r o m t u erant. Conftantinopoli plura fuere Xe
n odo chia. G r e g o r iu s Magnus, Romae Epifcopus circa an
n u m 590 mifit Ab batem P r o b u m H i e r o f o ly m am cum m a g n a pecunia, ut venerabile Xenodochium conftitueret g).
Haec q uum ira es fen t, non eft mirandum , peregri
nationes jam di&as fuisfe frequentisfimas. Quisquis orio-
• f am p ietatem magis amabat, quam munus in Civitate o- b e u n d u m , vitam rolerare per aliquot annos poterat, vi
v e n d o fcilicet ex aliorum liberalitate pioque fiudio: & in p a t ri a m r ed u x, m a gn am fibi pepererat pietatis exiftima- t i o n e m , & ob hanc folam maxime dignus civium fuorum munificentia judicabarur. Ex Hispania, Btitannia peregri
n at or es terram fan&am petebant. Quid? Ex noftratibus plur es f uere, qui fumma cum devotione Hierofolymam a- dibant. Inter bos maxime convenit memorari d. Rag- n i l d e m , Ingonis, Sveciæ regis, conjugem, quae inter alia fan&imoniae ac pietatis opera, T e r r a m (an£tam circa ini
ti um faeculi duodecimi adiit venerabunda. Unde e t , poft- m o d u m d e m o r t u a , Thelgisque Sudermannorum fepuka , in f umma veneratione fuit habita, quemadmodum tefta- t u r ejus epitap hium , quod in Strengnefenfium TempliCa«.
thedralis bibliothecae codice membranaceo legitur:
*’D e S an fta Ragnilde in Thetgis epitaphium .
”Svecorum domina R agnildis flos fine /p in a
MR eg- g ) Probum religiofum Abbatem cum multis pecuniis Hierofolymam
deftinavit, cujus inflantia venerabile xenodochium conflituit. Bob Jandi A ft. SS. p, 157.
”R eg n i regin a p erg en s pedes it p e r e g rin a ''Romam Iherufalem firm an s fibi Jpem venialem ''F erre trium phalem ty tlo crucio & focialetn.
”Helence palm am m erito fibi com paret almam*
”O pia m atrona Thelgenfibus alma p a tro n a
"N obis pofce bona C h rifii celeflia dona, b)
M a x i m e v e r o a n i m o s ad haec facra itinera inftitu- e nd a impulit mira quaedam cupiditas posfidendi , in p r i mi s R ed e m t o r i s , reliquias & m o n u m e n t a al iorumque San- r i o r u m , qui fub infestationibus I m p e r a t o r u m , a ver i D e i cultu tunc t empor is a l i e n o r u m , reli gionem mafcule de- fenfiratam m o r t e fanciverant. Initio faeculi VIsti r e v e r e n tia reli quiarum abiit in cultum plane religiofum. N e q u e facerdotibus folum & mo na chi s f umma cum reli gione c o l e b a n t u r , v e r u m etiam Lai cis, adeo ut j u r a v e r i n t p e r r e liquias, & haec eor um obteftatio fan&isfima putaretur, i ) . Q u a m v i s non defueri nt fan£torum reliquiæ in Gallia &
H i f p a n i a , tamen in m a x i m o h o n o r e e r a n t , quæ e T e r r a fandta pet ebantur . N e q u e fegnes er ant C h r i f t i a n i , t e r r a m Judaicam incolentes, ad illas c o m p ar an do s , cum p r o b e fcir ent, fe m a g n u m fibi lucrum fa&uros de p e r e g r i n a n t i - b u s , qui m a g n o hafce reliquias pr eti o emere (olebant.
I n p r i m i s v e r o fecum a fpor ta bant fruftula crucis fan&isfi- m æ , quæ quidem ita fane r ecrefcebar omni s diminutio- nis expers, ut p er e gr i n i æque cumulati fæculo u n d e c i m o , ac n o n o , hac d onar ent ur . N e c defuit felicisfima o r ie n
talis
b ) Disfertat. de fatis Palaeftin&r— Refp, Jac. U en zelio, Praef. Celeb.
Uppmark. 1704.
i) Omne facrameutum in Ecclefia et fuper reliquias juretur . , . Sic illum Deus adjuvet & illi Sanfti, quorum iftæ reliquife fant, ut v*' ritatem dicat. Capitular. Caroli M. lib. 6 . c. 2 0 9 .
) »* c
- talis phantafia facerdotibus in enarrandis miraculis, quæ illis in eruce der ege nda contigisfent k). Ceterum non fo- lum C h riftiani; v eru m etiam Mufiemi reliquias in maxi
m o h o n ore habebant: qua de re infigne dedit teftimonium Ar abu m H ift or ic u s, longe celebratislimus Abulfeda, cujus v e r b a , 1) quæ ad f e r a n t u r, haud indigna judicamus. ” E o d em an no (943), inquit, repetebat Romanus imperator Le- capenus a Mo tkatio m a n ti l e, cui Chriftum Jefum impres- fisfe fui vulrus, dum fudantem d e t e r g e r e t, im a g in em , as fever abat; velle M u s l e m o r u m , quos in catenis haberet, m a g nu m n u m e r u m ejus pretio dimittere: convocabat Cha- lifa idcirco Cadios & F a k i r o s , qui rogati (ententiam, quid a bn u e n d um ann u en du m qu e fit, idem omnes non cenfe- bant. Erant- e nim qui tradi linteum, eoque redimi capti
vos M u sl em os , cenferent potius esfe. Alii contra R o m a n u m c o n te n de ba nt eo id u num agere , ut ignominiam fi- bi, Muslemis, adfpergerer, & palam 'quafi laboranti fuo r e g n o infulrarer. Q u o d fudarium a primis Islamismi ex
ordiis nun qu am in man u & potefiate Muslemorum non f u i s f e t , q u o d R o m a n o r u m n e m o u nqu am r e p e t e r e fuisfet aufus, i d , non poftulari, nifi per fuperbiam & lu
d i b r i u m ; id tradi proje£tæ humilitatis, & aeternae infamiae esfe. V incebat ramen pr io r lententia, Alio, filio Ifa, Vi- z i ro c e n f e n te , linteum tradi magis e re & aequius esfe, qu am M uslemos in vinculis & ærumnis pereuntes negligi.
Sic per mutatio fa&a findonis & captivorum, quos eo de
legati commisfarii fufceperunt”. Quo fadum efi, ut hujus __________________
k ) Der Rock Chrifti Z. B. w elchen die Rômifchen Soldaten verlofet hatten, w nrde b e y S afat unw eit Jerufalam in einem marmornen Kaften gefunden, der fo leichc w a r, dafs man feine Schwere kaum fühlte. W ilk en . p. 14. A iinoin. de geft, Franc, bey Bouquet, T . IIT. p. 105.
1) Ex Verfione Celeb. Adleri.
neris m o n u m e n t a m a g n o c o n f l a re n t : n ih i l o t amen m i nu s m u l t u m lucri f uperer at p e r e g r i n an t i b u s ; n a m Epifcopi &
A b b a t e s , quibus adire H ie ro f b l y ma m n o n c o n v e n i e b a n t , a d h u c carius e m e r e coa£li erant , q u o T e m p l a & Coenobia il lor um eo ma jo rem libi a cq u i r e re nt fanclimoniae pietatis- que c om mend at i on em . C u m v e ro reliquiae tanto l i ar en t p r e t i o , accidit q u o q u e , ut avara f r a us , quae h o mi n es llul- tos vafris præfligiis infatuare f e mp e r m e d i t a t u r , mentit as reliquias p r of e r r e t m ) . Multi et iam ad e a r u m m e r c a t u r a m , quamvis p r o b i o r e m , faci endam a l li c i e b a n t u r , & h an c o b c a u s f a m , Palæftinam a d i b a n t , reliquias f an &o r um c o m p ar at uri . Qu u m igitur t ot tantaque p e r e g r i n a t i o n u m di*
v erf a c om m o d a » in u n u m e xi tum f p e t t a n t i a , coalefcerent;
h o c f o n t e , eam in Palæflinæ incolas Oc ci de n ta l iu m b e n e v o l e n t i a m & quafi f r a t e r n i t a t e m , quae p ol l er is t e mp o ri bu s t a n t a r u m r e r um fuit effeclrix, esfe d e r i v a n d a m , p r o b e c o l l ig er e posfe v id emur .
m ) S o erzîh lt Glaber Rodulphus I V , 3 . von einem gem einen Man um s J. 1 0 2 7 , der folche verfålfchte Reliquien verkaufte. Seine R eliquien waren m eiftentheils Kn och en von kürzlich verdorbenen M enschen, w e lc h e er aus der Erde ausgrub. V iele BifchöfFe be- günftigten aus G ew innfucht feinen Betrug. A uch als der Betrug entdeckt w a r, fand er docht fortw ährend unter dem V o lk e gros- fen Abfatz feiner R eliqu ien , und w ard fogar als ein H eiliger ver
ehrt. W ilk .p . 14.
