D I S S E R T A T r O H I S T O R I C A
I>E
S O C I E T A T E M E T A L L I C A N O V O - C U P R I M O N T A N A S E U
P A R O E C I A L J Ü S N A R S B E R G .
■"»rUB C ♦ T f ■■
QUAM
C O N S E N S U A M PL . F A C . P H I L O S . U P S A L . P R Æ S I D E
D o c t . ERICO MICH. F A N T\
R E G . OR D . D E S T E L L A P O L A R I M E M B R O
H I S T . PROK. R E G . E T O K U . S OC. R E G . S C I E N T . U P S . E T AC AD*
R E G . L I T T . H U M . H I S T . K T A N T I Q U I T . S T O C K H O L M . SOCI O.
P . P.
E R 1C US G U S T A V U S H A M M A R
D A L E C A R L U S .
I N A U D I T . G U S T A V . D I E X X V M A R T I I MDCCCXII.
H . A . M. S .
U P S A L I Æ E X C U D E B A N T StE N H A ^ M A R E T P A L M B L A D
KYRKOHERDEN
VER LJUSNARSBERGS FORSAMLINC VALAREVORDIGE OCH HOGLARDX
HERR
E R I C H A M M A R S T R Ö M
SAMT
h o gAdla f r u n
SARA MARG, HAMMARSTRÖM
ködo T O D E N Ï U S .
HULDASTE FORALDRAR!
D e n fonliga vårdnaden v lg a r blott hår tec na Edra liftade namn - vågar framblra med erkanflans nit den gird hon förmår , då åt Eder egnas desfa blad - frukten a f Eder uppmuntran -, Eder godhet. Helig vare mig för ö fr igt Ede r obemärkta ff i Ilhet - fridens lön följe Edra mödors vårf», och minnets trûft åö rl ju fve Eder Ålders dagar!
B - d e r l y d i g e s • a
E . G us t, Ha m m a r s t r ö m.
S O C I E T A T E M E T A L L I C A N O V O - C U P R I - M O N T A N A S E U P A R O E C I A L I U S N A R S B E R G .
Cum a n t e biennium Regia Societas Oeconomica Örebro- enfis, i nt e r c et er a a fe diftribuenda proeinia pr op o
n e r e t , d ef cr iptione m paroeciae cujusdam in Praefectura N e r ic ia ; p a r oe c i am Ljusnarsberg feu N y a Kopparberg defcri bere a g g r e s f u s f u m , qu am fua r e m u n e r a t i o n e dig
n a m cenfuit laudata Societas. F i e r i a u t e m non potuit, q u i n , inter c o n q u i r e n d u m , quas huic fini, Statistico po- ti sfi mum a t q u e O ec o n o m i c o , infervirent, nonnulla offende
r e m , q u æ hiftorica etiam hujus loci m o n u m e n t a illuftrarent.
N e v e r o h æ c notitiae pofteritatis penitus fe f ub du cer en t, d is f er ta t io ne Ac ad em ic a c on f er v ar e volui. C u m enim de- fcriptioni a l t e r i , q u am p ro pedi em edendam curat laudata S o c i e t a s , h æ c a d j u n g a t u r ; n u m e r i s fuis quad ant en us j u dicari p o t u e r i t paroeciae h uj us defcriptio abfoluta.
R e g i o ifta m o n t a n a , qvae Occidentalem Veftmanniæ p a r t e m c onf ti t ui t , p r o p t e r copiam M e ta l l o r um Offi- c i n a r u m q v e f e r ra ri a ru m Metallica (N ora och Lindes Bergs- lager) fæpius dicta, Praefectura n u n c fubeft Nericia Örebro- cnfi, Dioecejt a u t e m droficnfi a d n u ra e ra t ur a) .
A Huju s
a) Præfidibus Provinciae Veftman. totus ille tractus olim fuit fuib- jectas conf. Stiernmans Hôfding, Minne pag. igo. Ad anno deintde
1645 novæ, Norenft fcilicet Praefectura, Dißrictus ille additus fuiit.
H u j u s v er o Regi on is pa rs Septentrionalis Paroecia audit Liusnarsbergenfis, q v æ promifcue etiam N ya Kop
parberg hodie appellatur.
In E t y m o ve ro h o r u m Nominum eruendo ne juflo o p e r of iores esfe v id e a m u r , unice illud asferre lubet: P ri
u s illud de L iu sn a rn, olim L yfnan, Paroeciam reportasfe eo evi dentius p a t e t , qvo L ac u s ille fuerit, juxta q u e m p r i m a s (edes fuas po tu e ru nt Incolæ. Hoc vero feu N o m e n N y a Kopparberg invectitium fuit P arœ ciæ a tempore, q v o Cupri Montes pr im um heic inno tuerunt, u t dignofce- r e n t u r a Magnis iftis Falunat proximis, qvi a Noltris XII milliaribus diftant b).
Paroecia v er o decem milliarium Circuitu hodie jam p a t e n s , in Longitudinem per q vatuor fere, in L atitudi
nem p e r duo et qvod e xc urrit milliaria, Territorium uni
c u m t a n t u m , cui n om e n N . Kopparbergs-Bergslags Hdrad, fuo c omplectitur ambitu.
C i n g u n t Illam ad Orientem P a r œ c iæ N orrbârke, Sôr- bdrke et Ramsberg, Meridiem verius P arœ ciæ Lindesberg a t q v e Hjulfiô conterminae funt, ab Occidenti Helle/urs, to
t a m d en iq ve Septentrioalem plagam claudit Paroecia Gran- gdrde.
Hi Ice
Q v æ tam en Præfectnra haud lo n go interpofiio temporis intervallo ôre- broenfi cesflt- vid 0 G r a u s B efk rifn. ô fver W ejlm anl- pag. 27. 28*
J itilp k e rs om S i åder ne 1 IPeflmanl. pag. 7 7 .
b) Alienum a re nabis non videtur denominationes qvasdam in Pan
dectis Paroeciae freqventisfimas propofuisfe. E xil an t v e r o : L iu s n a r s K o p p a r b r u k , F in n m a rk s-b r u k et, B jörkåå nya K op p a rb ru k uti Lindes-
åhs P r d ß e g e l d ', B jörken på L in d es F i n n m a r k , Lindes K o p p e r b e r g , JNya K o p p a r b e r g e t v id L in d e så h s, L iu sn ars K o p p a rb e rg , Qvæ fimul fumtæ io p a r œ c iæ noftræ incunabula quadrant.
Hifce v e ro fupra j a m allatis T e r m ini s haud ita pri
d e m circumfcripta fuit Paroecia noftra. Conftat e ni m E j u s d e m F u n d o s q u o s d a m , Sahlbo fcilicet, Biorkarn atqve L iu sn a rn , an. 1641. ad Paroeciam Lindesdhs adhuc refer- l i ; æ q v e ac N o f t r a t i u m Relln et IViken eodem tempore P a r œ c i æ Ramsberg fuisfe a d nu me ratns a). Qvando additi v e r o hi fuer int P a r œ c i æ L\usnarsbergenfii obfcurius ali
q u a n t o nobis eft.
P a r t e m au te m q u a nd am et quidem maximam Parcel c i æ ad S e p t e m t r i o n e m v e r g e n t e m usq ve ad annum 1669 D a le c a r l i æ fuisfe addictam pr o ccrto habeas; Luftratione ( Riddarfyn) v er o tu nc t e m p or is habita, limites jam de
t e r m i n a b a n t u r , qui Paroeciam Noftram at qv e Grangarde ho die q u o qu e di vi du nt v Iidem v e r o , qu um inter Praefe
c t u r a m Faluna a t q v e Orebroenfem ita interc edu nt, juxt a P r æ d i o l u m q v o d d am n omi n e Raßock, quod nunc noftra t e r m in i s fuis includit Par oeci a, ab antiqvis temporibus p o n e b a n t u r , h u i u s q v e rei me mo riam redintegratam vo
luit N o m e n illud Praedioli, qvod loqvor.
Q v o a u t e m t e m p o r e fines ipfi p rimum terminaren
t u r , quibus r e l i q v æ P a r œ c i æ n o ftræ O r æ jam continen
t u r , indagar e n on p ot u i mu s . D e hifce v e ro inter No- f t r at e s et F in it i mo s in p o f t e r u m haud femel lite difce- p t at ui n fuit, donec noftris hifce temporibus anno fcilicet 1800 tota Paroecia dimenfa a t q v e fixis fuis terminis de- lineata fuit.
Qvi v e ro re g io n e m P a r œ c iæ hujus primum vifita- ru n t a) Vid Riks - Regeringens bref d. 1? Maji 1641. Orig, in Ac- cbivo Societ. Metall. Nov. Cuprimont,
r u n t c o l e n d o q v e o c c u p a r u n t , Fennones peregrinanteis (F ly tt-F in n a r ) initio fæculi XVI:ti merito h ab entur.
A n t i q v i s f i m u m e n i m , cujus me ntionem faciunt C odic es P r æ d i o r u m P a r œ c i æ ( Bergslagets Bergs-fordebok) fundunn Sahlboda G ärd Co lo nu m a nn o j a m 1545 nemini d u b i u m erit habuisfe, æ q u e ac in confesfo eft, haud mul • t u m t e m p o r is inde p r æ t e r i i s f e , a qvo F e n n o n e s quidarm domicilia j u x t a lacus Liusnarn atqv e Horken (olim Jôrken3 loca q v æ d a m fibi delegerint a).
V a .
a) V id . Litteras Caroli IXrni dat. Örebro d. 16 Maji æ q v e a<c S ö l f b e r g e t d. 16 D ecem b. 1 6 0 7 . U t vero cred am u s, hanc antiqviorri et l o n g o retro tem pore cultam et inhabitatam fuisfe Paroeciam , multa tamen fvadent. Qvam in fententiam ut jure qvodam nos adduc i vid eam ur, E x c e r p t a q v æ d a m e R ev. Epijc. D . H er v e g h rs E e/lm anniia Ecctefeaftica & L i t t e r a t a , M:fcr. in Bibliotheca Gymn. Aros. qvæ durm n o b is in promtu fn n t, huic lo c o inferere voluim us, qvod qvidem eto m a g is fieri debuisfe iudicavimus, ac calculum fuum hifce de primis hai- bitatoribus, F enn on ib u s fcilicet, (upra allatis E x c e r p ta ifta etiam adjiciumt a tq v e de cetero circa prima fata et incunabula Parœciæ in primis verfam- tur. E a d em vero hujusmodi funt Scritentiæ : Å r 162p d. ip O ctobeir f d r o r d n a d e s P r o ß t n i A r b o g a Pe t r u s Dr i v i u s tillika m e d Lectoir
Jo h a n n. Ol a i Da l e k a r l u s ( St i e r n h ô k) a t t på L in d es F in n a- m a r k u p p å C apitlets v a g n a r , v i d B jörken befe hvad lågenhet d å r vorco a t t u p p b y g g a ett Capell och en P rä d ik a n t d å r n ö d to r fte lig tu a tt up>- p e h å lla ; b l e f d e tta med de ö f r ig e afh a n d la d t.
” l i o O m alla ånnu få / o m d e r a s ntfkickade i W t f le r å s b eg ä rt hat
ade flodhi d å r p å a t t thee kunde f å en P rädikan t fom bådhe Svenfka ocih
**Fin/ka kunde, iher hoos them blefve, p r å d i k a d e , u n d e rv y ß e them i the<-
> r a s Catechismi S tyeken och them befökte i theras Sjuk do mb & c . Stå
*yv a r a d e thee £ f a a , hvilket och fyntes v a r a tr o o lig it och them nödigtt,
”e f t e r the d a g h tn tillfö r ene tå p r ådi kan h ö ltz v id B y g g n in g e n , f ö n -
”n u m m e theer eeu ( lo r muchenhet och förfam blingh a f Lindes F innatr
*’och B r u u k s f o l k e t , och dock likvåål fa d e s f ö r v ts k icke h a lf parten v a n a Mti llf lå d h is a f f thet F ivfk a B e b y g g a r e -la g h et fo m p å then markem
’’b o d d e♦
Vtffhe v e r o t u n c temp or is f uer e S ü v æ atqve in I;a- tisfimis Solitudinibus Ineolæ adhuc r a r i o r e s , quum locis
hifce
” 2 : 0 F r å g a d e s hvilke oeh huru m a n g a thce v o r o Jom thetta bega-
’’r a d h e, tå befanns ingen tilißiidhes a f f N o o r a , N å h s och Grånje och
”B à r c h i e , ehuru the dock till then d a c h e n th it ß ä m d e v o t o , och Jadhes
"h affva f å t t v is /l bodfkap ih er om a f f the a n d r a Finnarne. Een v a r
’’i f r å n R a m s h y t t a n P e h r H i n d h e r s s o n b e n i m p t , hvilken f o r [me
’’/ v a r a d he och beja k a d h e. tv å å voore i f r å n G r å n j e , dock oveetandhes
’3om th etta åh ren det f o m thee h a d h e , h v a r j ö r e thee f å r thee andra in-
” t e t kunde f v a r a , v i s ß e ej eller t h e r a f f , a t t Jådahne f a a k e r till IVe-
" fieråhs fkickat v o r o , hadhe eij eller g i f f v i t fin B o m å rk e t h e r t i l l, meen- ''te ock the t f a m m a om n å g h re a n d r a , dock ville thee tillfee att thee
’’ântiu fine th ertill b r i n g a /k ulle . M en L in des F in n arn e bejakadhe alle
”f ô r f i g h , (åöom ock thee v i d K o p p a r b r u k e t . Tå (k r e fs th årifrån till '’thee a n d r a F i n n a r n e, om thee icke v i s ß e hva dh u n d e r theeras nampn
”i IVt fieråhs b e g j i i r a t v a r och h v a t f o r e thee icke komma tillflådhes och
"h v a d h th e r a s meeningh nu v o o r e, thee {kulle f i g th e r p å declarere. Thee
" a n d r e Finnarne f o m tillfiådhes voore loffvadhe figh th erom vi/s beftcedh
^ r e f er er e till P r o v e ß e n innan 14 d a g h a r eller y vickor.
”3 :0 H v a d h the till th eeres P r å d i k a n t s lon och underhåll f ö r f i f f -
"fa och g i f f v a ville ,\ u n d a n ta g h a n d e s h va d h thee th e r e s r å t t a Kyrkio-
"herre vo o ro vaane a t t g i f f v a . T h e rtill loffvadhe thee h v a a r och een
"f o m T o r p och hem m an hadhe een halff tu nna S å å d h , een Huus-Man
"een h a lf f f p ann. Thee i f r å n B ru u k e th loffvadhe ock thet f a m m a . få-
"fom ock o fferera d h e honom een dehl i g r u j j v a n , th er honom täckes
’b ruuka, m e r a ville thee och v å å l g j o r a th e r G u d h teckjes vålfigna the-
’r e s B r u u k , och thee finge n å g h r e F r yh eeter t h e r p å fåfotn andre.
} Theffe atla g o ff v o f i j n n a m p n och n å g h r e a f f th em fa d h e ther godh
*7åöre. M en effte r S u m m a n icke belopp figh off ver een 17 tunnor a f f ''th esfe, h o ll tz them f o r e , thee /kulle b efv å r lig l u n f å någhon Prädikant
”t h e r u p p å T å f v a r a d h e T h e e , th er thee a n d r a Fin narn e kommo f m e d h , [kulle thet vå h l bliffva till een 4 0 tu nnor , och h v a r thee andra
'icke ville v a r a m e d h , ville thee tå hellre h v a r och een något föröka 5ån v a r a uta n P r ä d i k a n t .
"4:0 S åå thee ock ville kjö pa ett T o r p , l i g g a n d e s till ten tre et
uier f y r a Pih l fkott if r å å n K y r k o g å r d e n v ij d h L ju s n a r e Sjön till P r å -
*’f i e b o r d h . T h e r fö r in n n a n hadhe thee nu thenne V in t e r e n åffver depu-
”t e r a d h t honom een K a m m a r e a t t blifva u ih i hoos N i l s H i> jd rh sj> on
> « (
hifce m o n te s m etallorum feraciores fore haud poft mul
t u m te m p o ris co m p ertu m fuit.
V e n a s æ r is abditas Colonus qvidam de Paroecia Ramsherg ( Mårten Fit.ne. ifrån Lôa) anno 1624. primus in
v e n i t ; a ) æ q v e ac paiiilo poft Ia c o b. U r b a n s o n, qvi C o n d u ct or olim fe rtu r ad S k ill Kopparverk in Paroecia Skinnßiatteberg, a qvo federn m ove ns annum circiter 1626 hei cfnbfedit. P r i m u s autem fuit, qvi metallurgicos impo- fuit l abores fodinis illis, q v æ hodie Gammal-Grufve-Fdhet
vu lg o
*'vydh B jö rk en . I v in t e r ville the f å r a f r a m T im m e r, b å dite till Ca.
” pellet och P r a f t e g å r d e n . H v a d r u m m e t a n l a n g e r , th e r thee Capeliet
*'å r n a d t b y g g i a , f y n t e s o/s icke någoth lägligare v a r a , ån ther the nu
*’K y r k j e g å r d e n h a f v a fåfom ock till P r å jU b o rd e t, e f t e r then L agen-
’’Aft, j a m th e r kan finnas fy n te s ofs ingen båttre eller bequåmligare
”ån then the th er till å r n a d t h a f v a , lig g e r pâ en hSgh backe ut t i mc dh
’’S j ô n , a f f id h e s ut hur vågen Jårfkildt ifrån andra. Fifkje å r ther till,
” n å g h o t lithet u p p b r u k a t till å k e r , doch finnes låg lig he t meera a tt upp-
’ g j o r a , h a f f v e r ock u tr y m m e . T h etta få f o m ock tlie a n d r a T o r p , ther
‘F i n n a r n e boo å re u p p ta g n e a f Allmånningen. F å r j o å a r b odde
”tlier ingen. Ta kom f o r / l hit if r å n IVårmelandh een Finne benempt
’He n r i c h, f o m th e r f ö r / l begynte b y g g i a ,* oclt måft alla ther nu boo,
" åhre hans S o o n e r , M å g a r oclt S lå c h tin g a r, nylighen h a fv a tlie nu
”f o n i t h a n thee fire e k Ia c o b Ur b a n s s o n f o r t r y ä å r fe dhan u p p fa n n
”och thee nu b r u u k a , fu n n it een g a m m a l K o p p a r g r u f v a , och ther hoos
”en tijo lafs M a l m u p p b r y t e t , fåfom ock ett] hytte ft alle, knofler och
’’K o p p a r n a a f e r , a f hvilket man kan f å r n im m e , a tt ther fo rd u m b d a g s
” K o p p a r b r u k v a r i t ha f v e r . M en therom veet ingen tillb a k a , eller n a -
”ft å d e s t h e r i k r i n g , ey eller a f S å g e n , fom Ofs b e rä tta d es, antingen vth e t g e n o m någhon flo o r d o d h , eller a f oåmnughct ig e n v ä x t haffver.
” The h a f v a dock g a m b la Koohlmyhlor u p pfu n nit, ther floore Fuuru- ]'tråen åhre v i d v å x t e nederfallne och fårru ttn a d h e. IVcflerås D o m C a -
”p i t e l s P r o to c o ll a f d. Oct. 162g.
a) V id . An d* . Ju l i n i Suderm. Beråttelfe om Nya Koppar-
bergs Grufvas upfinnelft. Sv. Fataburen VIII. öpn, fid. 116. 118.
v u î g o d i c a n t u r ; I u x t a v e r o fluvium Ejôr ließ rommen h o d i e Finnhytte-an duas p r o æ r e e x c o q v e n d o officinas (Koppar»
hyttor) libi e xf t r u c t a s hab ui t , q v a r u m t a m e n m e m o r i a v e t u f l a t e n u n c abiit, a)
I n t e r n u m e r u m v e r o F o d i n a r u m , q v æ p rog res fu d e inde t e m p o r i s i nv ent æ, m a jo r em m i n o r e m v e copiam Æ ris p r aeb ue ru nt , in primis r e f e r a n t u r : Finngrufve-Fdltet. F o dinae v e r o , q v a s t ra c t u s ille c o n t i n e t , q vo t e m p o r e p r i m u m v i g u e r i n t , d o c um e nt a h uj us rei nec fatis d e c e r n u n t , aetate v e r o haud mul to inferiores efie primis hifce i nv e n
t i s, u n i c u i q v e , fi altitudinem f p e c t e s , co ncl uder e l i c et b) N o r r Horks Koppar-G ru fv o r , q v æ quidem in actis ab a. 1702. c o n m e m o r a n t u r , q vi pp e q v æ t u n c t e m p o r i s f l o r u e r e ; j a m v e ro inultis ab annis ob v en as deficientes coli d e f i e r u n t c )
TxfjS Fdlten, q v æ p r i m or d ia fua u s q v e ab anno 1728 d u cu n t , d)
Tyfk-
a) C onf. Drivii Relation, fupra allat. æ q ve ac Præf. R. Metall. E . Odelftjernas F ö rte ckning p å H a n d l i n g a r , f o m r ô r a B e r g ß a g e t & . in A r c h iv o citato.
b ) Indicant qvidem L itteræ C ollegii Rei Met. ab a. 1 6 9 9 d. 8 S ep t. Patera quadam argentiea una cum 7 0 T h a l. A rg. præditam fore U x o r e m monticolae cujusdam El i s a b e t h Ja n s d o t t e r. I n v e n t r i x illa nimirum fuit fodinae cujusdam F in n ^ r u f v a n . Q v o tam en nom ine non totum hunc tra ct u m , hujus vero qvandam partem fpecialem intel
le ctam fuisfe crediderim.
c) V id . Litt, Coll. R. Met. d. 21 O ct. 1 7 0 2 . 1. c.
d) V id . Litt. Coll. R. M et. d. 23 Jun. 17 2 9 . I. c.
1
T y ß z -G r u fv e -F dltet. F o d i n æ t r a c t u s hujus a b a . 1731.
p r i m u m quidem r ecenferi folent; me m or ia m ve ro I n v e n t o r u m f e r va n t pocula ifta a r g e n t e a , q uo r u m fingula 40.
Semi unc. p ond er is a Collegio R. Met. legata, hafce litte
r as infcriptas h ab en t : ”Mcd Kongl. M ajits nädigße tilßdrd ha/ver defs och Rikfens B ergs-Collegium g ifv it i hittelon till F r e d r i c Ad l e r, Ol o f F a s e, Pe h r och Jo h. B o r g hvar fin fa dan Silfver Rocal få r en vid N ya Koppar
berget upfunnen K opp a rgrufva , Tyßi-G rufvan kallad.
Lius-G rufve Fdltet. Veftigia m in er ar u m cupri a. 1737.
p r i m u m heic vifa; in hifce v er o indagandis prim am fuam o p e r a m collocarunt M onticolæ qvidam Parochiani E r i c
J o h a n s s o n a t q v e J o h . J o h a n s s o n . Q v o r u m u t r i q v e Col
legium R. M et . dono ideo dedit Poculum a r g e n t e u m inau
r a t u m , qvod hifce infigniebatur verbis; A r 1744- af Kongl. Bergs-Collegium fo rd rd till E r i c J o h a n s s o n i L ius- narn och J o h . J o h a n s s o n pa Sand få r et a f dem dr 1737 upfunnit Koppar malmßrek vid N ya Kopparberget, L iusgi u f- van kalladtR t
Rediius v e r o h a r u m F o d in a r u m pro diverfis t e m p o ribus diverfi h a b e n t u r ; max inos vero illos fuis fe confiât a n n u m circ. 1661 d u m fumma fuit æris cocti 470. Pond.
Nau t. a).
Qui dam P a r œ c i æ hu ju s m o n t e s Argenti a t q ve Plum
bi a l iq vantul um ab an tiqviore æ ta te de cet ero fuppedita.
r unt.
a) Æs usqve ad 200 Pond. Naut. Malleo Nnmario cudendi liber, tas Monticolis anno 1653 concedebatur, qva tamen feqventibus inde temporibus nunqvam ufi fuerunt.
r u nt . F u e r e a u t e m qui Lacui N orra Horken adjacent, e qui
bus an n o circiter 1674 A r g e n t i metalla praecipue effodie
b a n t u r , qui v e r o Chrißjerns et Sveparbergct a t qu e Win- tcrhalfcn n o mi n a n t u r , circa a nn u m 1733 mi ner is bifce ita a b u n d a r u n t , u t ad a r g e n t u m e x c o q u e n d u m Officina ( Se- gerfors Silfverhytta) eo d em t e m p o r e fuerit a cc ommo da
ta , e x qua 120 L i b e r æ A r g e n t i cocti t unc t e m p o r is r e die run t.
M o n t e s a u t e m Plum biferi f uere Brattbergs-K um la at q u e btdllbergs-.hôgdcrnc, ubi Fodinae Blancka, Glanz,a et Caris Grufvornc in primis c om m e mo r a n t u r . Officina v e
r o ad P l u m b u m e x c o q u e n d u m fita fuit j u x t a F l u v i u m m o n t e s hofce p r o p e flu en tem Hörcks- Elfven a}. O m n e s a u t e m labores metallurgici , v e n æ d um mi noris f uere p e r t i i , ad hofce m o n t e s ceslere.
I n t r a limites n of tr os p e r p l u r i m æ de c e t e r o exffant Ferri Fodinae, q u a r u m m a x i m a pars S æc ul o X V l l b v o initia fua refert. P l u r e s e a r u m dites quidem f u n t , mi
n e r a s ta me n fufïicientes quatuor P a r œ c i æ U/Irinis (M a s
ugnar) minime p r æ b e r e valent.
U s q u e ab an no 1628, t e m p o r e , q uo publi
cae heic c n r æ demandatae fuerint" r es metallicae, Socie
tas noßra Metallica (N y a Kopparbergs Bergslag). quam t o t a c omplect itur Paroeciae r e gi o , unicam t a n t u m conffitu- it Praefecturam Rei Metall. ( Bergmdßare dömme), cui hodie q u o q u e acc ed un t S oc ie t at e s Metallicae Grythyttenfes a t q ue Helleforsfenfes.
B Qui
a) V id. Litt. C ollegii R. Met. A :o . 16^4. seque ac R elation. Lib.
Bar. S. G. He r m e l i n i771. 1. c.
) »o C
Q ui ab illo inde t e m p o r e Societati noftræ præ- f u e r e , f e q u e n t es funt:
1. H a r a l d Ol s s o n. N o f t r a t i u m Pr aefectus rite con«
f titutus a n n o 1635. F u i t vero Territorii Praetor olim ad M agnum Cuprimontem, obiit 1650. a )
2. H a n s P h i l. L y b e c k e r. ( m a j o r n a t u ) ConfuI fuit F a l u n æ a t q u e P ræ fe ct u s ibidem Rei Met. dum m u n u s h u j u s P r æ f e C t u r æ aunoj 1650. fimul Ei obtigit; quo ve
r o fimul perfunCtus u s q u e ad a. 1656. Confiliarius dein
de d ef ig na t us rebus in metallicis m o rt e m fubiit 1671. G e n e r a u t e m d u m vix eri t fuit Ha r a l d i O l a i.
3. Ge r h a r d. P Å Ål m a n. Societati n o f t r æ præf uit ab a n n o 1656 donec m o r t e defunCtus 1662,
4 . O t t o L y b e c k e r , Filins H. Ph. L y b e c k e r . P r æ f e é l u s n o f ter conftitutus 1663 obiit 1673. E x c e p i t illum
f. Jo n a s Sc h n a c k 1673. M u n e r e hocce ad a. i6gi p e r f u n c t u s , du m PræfeCtus Rei Met. Ver mel and iæ or
di na tu s fuit. S u c c e s f o r E j u s
6. Se b a s t i a n u s Ge i j e r. 1681. M u n e r e abdicatus 1688* P r æ f e C t u r æ n o ftræ metallicæ tunc tempo ris adjun
g e b a n t u r S oc ietates Grythyttcnfes atque Helleforsf. q u æ V e r m e l a n d i æ olim fuere lubjeCtæ.
7. Doct. E r i c Od h e l i u s Nob. Od e l s t j e r n a. Difp. d e Magnetismis Kerumy Præf. J. B i L L B E R G - U p f a l * 1683. E o
d e m
a) Situs eft in T e m p l o P arœ cîæ noftræ, ubi Cippo infcribiturr
Den Àreborne, HSgagtade och ït'àibetrodde Ha r a l d Ol s s o x
Bergmåflare vid JLiusnars Kopparbruk.
d e m a n n o , e x t e r a s falutavit o r a s , difp. de Tutrefattionc L i pf îæ. P r o G r a d u Med. de O rtu et effluviis M etallorum.
R e m i s (Rheims). 1687 c r e a t u s M ed . D oc to r. Societ, hifce Metall. P r æ f e é t u s 1688. Jusf u R. Ca r o l i XJ de- n u o e xo ti cas petiit r e g i o n e s , u t de Fab r ic a ti on e F e r r a ria per feéhu n libi a c q ui r e re t notitiam. P r æ f e é t u s R. M e tall. in O/lra och Weftra Jern Bergslagen 1691. M ed. Pr of es for Ac ad . Upfal. I nt e r e a v e r o conflit. A s f e s f o r R. Collegii Met al l . 1698- Nobil. 1698. D e n a t . 1704 d. 12 Oct. e t in T e m p l o C a t he dr . Arof. f e p u l t u s , ubi Infignia Illius conf piciuntur . Viri h uj ns R e b u s in Metallicis fagacisfimi opufcula M.Tcr. 1. Defcriptio Itin e r is , in A r c h i v o R. Coll.
Metal l. 2. Lexicon M etallicum« 3. Suecia Subterranea•
8. Da n i e l Sv e d b e r g. 1691. F r a t e r Epifc. Ie s p. Sv e d b e r g. P r o v i n c i a m illam ad a. 1719. obiit, dum ad o p p i du m Salain ledern mut a ri t . D e n. 1733.
9. H . P h . Ly b e c k e r. Cmino1* n a t u ) P r æ f eé tu s de- fign. 1719. M u n e r e fe I p o n t e abdicavit 1737. ob. 1746.
10. De t l o f He j k e. (N obilit. H e j k f.n s kÖl d) 1737.
Confiliarius dein o rd in ariu s re b u s in M etall, defign. 1758.
d u m fuccedit E i
11. La u r. H a r m e n s . 1759. anno v e ro feqv, m o r t e m fub iit
12. E r. O d e l s t j e r n a 1761. R u d e donatus 1793.
fato concesfit a. 1806. a )
13. E r. Tu n e l i u s. M u n e ri huic Vicarius fuccesfit
» . 1793. o b * i8 ° 2 .
_________________________________________________________________*4- a) N e p o s autem fuit Er. Odhelii, de qtio fupra. V in dex de cetero Antiquitatum Parœ ciæ e t In fig nem illum Primus edidit Lib rum , C o d i c e m fcilicet Praediorum R ecen f. Parœciæ noflxæ. Q u æ r e s , immenfi quid em o p e r is , quam m a x im e vero fructuofa fuit.
)
14- E l i a s No r æ u s. O r di n. C o n f t i t u tu s i g o 6 . S o cietatibus hifce Metall, adhuc præeft.
Sigillum y quo A cta Societatis nof træ Metallicæ con- f îg n an t ur q u o dque in titulo Disfertationis exhi buimus, d uo Piftit m o n t es igniferos, fluvio diftinctos & figno cu
pri o r n a t o s , cum infcriptione: L jusnars Kopparbergs Sig
net 1640.
Templum Sibi ædificandi poteftatem Incolis a.’ 1629 concesfam i nvenimus, a) T u n c enim t e m poris n u m e
r u s
a) Monumentum habemus in f ig n e , exob liviore Pofteritatis non pror- fus delendum , Chartulam fcilicet, cui infcripta nomina E o r u m , qui una cu m Præp. D r i v i o confultandi causfa ad Biörken convenisfe c o m m e m o r antur, A uctoresque ita primi merito habentur T em p li Ecclefiæque Liusnarsbergenfis : F ör ( l a g eller M a n t a l på de efter/kr efne F innar y f o m b e g ä r a - G u d stje n /l eller P r e d i k a n t . R a m s h y t t a . P Â d e r H i n
d e r s s o n , A n d . H i n d e r s s o n , Kiöfiö T h o m a s , O l u f S k o m a k a r ib. A n d e r s i K ä ll k å r n , Z a c h a r i a s i H o l m f w n, E r i c h v i d S a n f t ö ö, E r i c h i K l o t e n, M i c h e l l ib. L y s n a r n . G r e e l s , L a r s H i n d e r s s o n , P Å f v e l , H i n d e r s s o n , A n d e r s H i n d e r s s o n , H i n - d r i c h H i n d e r s s o n , S t a p h a n G r e l s s o n , P Å f v e l P e r s s o n . B i ö r k e n , N i l s H i n d e r s s o n , M a t s G ö r a n s s o n , H a n s B e n g t s s o n , O l o f S e f r e s s o n , P Å f v e l l H i n d e r s s o n , P a r L a r s s o n , i S e f r e M a t s s o n . H u s k a r l a r v i d L y s n a r n, E s c e l , M a t s M a t s s o n . Biörken , P å l P e r s s o n , M a r k u s G ö r a n s s o n , G ö r a n H i n d e r s s o n . B r u k s F o lk, N i c l a s P Å f v e l s o n , Pa r H i n d e r s s o n , H a n s A n d e r s s o n , A n d e r s J u t e , H i n d r i c h G r e l s s o n , T y r i s A n d e r s s o n , O l u f S m Å l t a r e , O l u f P e r s o n , E r i c h K o l a r e , O l u f O l o f s s o n , H i n d r i c h T y s k . ( E x C ollect.
M:fcr.). Qui anno dein 1 6 3 5 tributum folverunt Capitationis a pri
m o Ecclefiæ Paftore P e t r o O l a i 2 5 0 quoad numerum recenfentur.
Indices vero ab a. 1749 fummam referunt Incolarum 3 l6 8> S eq v en - tibus inde temporibus multitudo hujus Ecclefiæ hominum ita cre
v i t , ut Qvatuor Millia e t quod excurrit jam numerentur Parochiani.
r u s E o r u m , qui hac in regi on e o per am fuarn r e b u s in metallicis c o l l o ca r un t , indies crefrei e c œ p i t , atqne nimia locorum longinquitas o m n e s de c e t e r o , q u i , fixis quide m heic fedibus, T e m p l a ta me n vicini ruris ( L in d e, Ram s- b e r g , G r a n g d r d e & c.J adhuc f r e q u e n t a r u n t , multis adft-cit incommodis.
Aliquot dehinc praet ereun ti bus annis T e m p l u m , quod hodie e xf ta t, an no videl. 163s f un d at um , confectum at- q u e die omn. Sanet, a Praep. D k i v i o follemniter inaugu
r a t u m v id e ru n t Incolæ.
E o d e m v e r o l oc o, qui S ac r o Ufui pr imo fuit defti- n a t u s et de qu o fupra c o m m e m o r a t D r i v i u s, a) non ta m e n deinde jacta f uer e T emp li hujus F u n d a m e n t a , c om m o d i o r e m fibi et ad F o d in as Cupr i novas pr opior em P a - rochianis eligentibus.
Illam a i r e m , q u a m h od ie , non f emp er T e m p l u m n o f tr u m praebuit fpeciem; ann o enim 1691 jufto dum a r ct ius fuit, Æ d i s cruci formis inftar , et Opera quidem laudabili Paftori s t u n c t e mp o r i s Ecclef. S B j u r b æ c k.
dilatatum fuit, ita u t fatis j a m am pl um hodie confpi- ciatur.
T u r re s , qu ib us antiquiori a t e m p o r e T e m p l u m e x o r n a b a t u r , u s q u e ad 15 n u m e r a n t u r . O m n es h a r u m f e r m e , q u æ mi nufculæ funt fti u é t u r æ at que formae, a. 1636 T e m p l o f u er u n t iinpofitæ, M a x i m a ver o e a r u m a. 1661 e t cura qnide.n Praef. Rei M e t . G. P a a l -
M A N
a) Fuit arennfj qusedam Pla nities , len defcenfu lacum in fubjectum Olofs-Sinn d ecu rren s, qnæ primis quoque Incolis lo c o Coemiterii infervierat. Crucem vero ideo lieic erectam atque haud lo nge a noftris temporibus fervatam fuisfe, traditnr.
m a n e x f t r u c t a , fequentibus dein temporibus anno feil.
1749 e t 1803 r e f e r a a t q u e r e n ov at a fuit impenfis
E c c l e f i a 209 T h a ï , i m p e r . Globis v e ro 5 inauratis æne- i s , Apici hnjus T u r r is infixis, Monetae Sve ciæ va» ii g e ner is c o n d u n t u r, quippe q u æ me moriam temporis, quo o p u s boc primo fuit coni om inatum , Polleris tradent.
Æ d e m n o f t r a m , internam E j u s fi infpexeris fa
c i e m , haud invenuftam facile inveneris. Inter alia a u t e m , quibus fulget o r n a m e n t a , prim um fe com mendat Tabula A lta r is , Hiftoriam Salvatoris no Ori ex parte qua
dam adumbrans, fupra quam de Lacunari Templi Pitfu- ra d e m i t titur, Symbolum quae Trinitatis confpiciendum ingeniofe p r æ b e t
Suggeflus non minus affabre elaboratus atque una c u m Tabula Altaris a. 1765 pictus.
O r n a t u r p r æ t e r e a T e m p lu m Organo Pnevmatico, q uo d in poftica E j u s parte po li tu m , 10 diftin&is tono
r u m ordinibus olim et a. quidem 1697 i nftruebatur ; bifee v e r o , dum ve tuftate fere confedti era n t , ia novi in p o f t e r u m addebantur.
H u j u s v e ro rei me mo ria m fervat Tabula quaedam lignea fubfellia pr op e Ipforum O r g a n o rum adfixa; habet v e r o haec inaurata verba:
In D e i Gloriam
Im penfis E ccle fiæ Liusnarsbergenfis Exftrufta funt
Organa haec Pneumatica Manuale 1 6 9 3 .
Pedale 1773.
Pfallite M ontani! N e o Cupri nomine clari, Præludentque fuis Organa Veftra tonis.
Cantica vo s c a n i t e , at furfum v os vertite cord a, N e c tite
N e c tit e vos P a lm a s , fle&ite v o s genu».
Compla cet h o c D o m i n u s , fas eft Cui fo lv e r e grate*
Continuasque S o l i , Perpetuasque Poli.
Ja h. Mo r e l i u s Pafl. L o ci Hanc dedit atque dicavit
Ni c o l. Sö d e r s t r ö m) A u x it et Organa junxit.
Lychnuchi T e m pl i penfiles e x Or ichalco confetfii 6»
a d n u m e r a n t u r , qui v e r o , impari nutriero candela
b r o r u m æ q u e ac f orma diverfa inf tr uéti, o m n e s munifi
c e nt i a m indicant Q u o r u n d a m P a r o c h i a n o r u m et infigni- oris q uide m f ortunae, quippe qui dono T em p lo h uic ab Hifce fuerint dati.
Vafa a t q u e Vcjlimenta facro ufui deftinata q uo ad m a x i m a m p a r t e m T e m p l o huic legatis P r i v a t o r u m ac-
c e s f e r u n t
A r g e n t u m v e r o Æ d i s , pr aet er t r e s Calices fuis c u m fc u tu lis Cantharisque q u a t u o r Vinariis var iæ f o r m æ dive r- fique P o n d e r i s , d u o b u s de c et e ro confiat ma gn is Cande^
la b ris, Patera q ua d a m ad B a p t i s m u m ufitata æ q u e ac Co*
rona n up t i al i , q u æ omnia conj un&im fumta 564 femiunc»
p o n d e r a n t u r ,
R e s inter pretiofas T e m pl i noftri q u a m q u a m m i ni me r ef err i p o s fi nt , tiec t a m e n filentio p r æ t e r e u n d a p u t a v i m u s Manuale q uod dam æ q u e ac Biblia lingva F e n - nica t y p i s e x f c r i p t a , q u o r u m h æ c dono dedit T e m p l o L i u s na rs b er g en fi R. S e n a t o r L. B. Ca r o l u s B o n d e, a)
Illud
a) Ille infîgnem E cclefiæ hujus curam dum vixerit fem p er habuit et ob beneficia primis hifce In colis haud fem el præftita m e m o ria femper profequendus. Litterae Ejus ad E pifc. J, Ru d b e c k i-
Illud v e r o , Manuale feil. P r æ f e é tu s Rei Metallicae H a- r a l d u s O t S S O N legavit. A d m o n e n t L i b r i i f l i t e m p o r i s , quo m a xi ma pars Incolarum Lin gu a F e n n ic a adhuc u t e b at ur .
In T e m p l o æ q u e ac A r e a Ej u s plurima de r e t e r o e x i l a n t Monumenta Sepulchralia, q u æ fufius heic recen- f e r e , anguftia loci probibet.
In
u m , dum infigniores funt, lo cum h eic jure quodam fibi adfcifcere viden
tur , hujusmodi vero funt tenoris :
F r i h e r r e Ca r l Bo n d e, R i k s - R å d , P rœ ftd e n t m . w . TFår v il
lige v ä n lig e häl/an och a l t g o d t a f G u d / i l s m å g t i g till/å . rene & c . & c .
"Ä r e v ö r d i g e H e r r B i/k o p p D o c t. Jo h. Ru d b e c k i u s , f y n n e r lig e
"Gode ( F å n , efter fom till det N y a K o p p a r b e r g e t v i d L in d eså hs en ''fkicklig och b eqvam lig P r å f i m a n , fo n t f å vål uti det Finfka fom Sven- ' j k a S p r å k e t g o d erfaren h et h a fv a k a n , å r a f noden; altfå vele v i ef-
" te r det a f t a l , f o m j a g Ca r l Bo n d e med E d e r ftdfl g j o r d e , d it ' f å r o r d n a en f ä d a n P e r f o n , font både u ti L å r d o m och L e f v e r n e fln n e s
’’tjen lig en Jådan F å rfa m lin g uti G u d s fanna o r d u n d e r v ifa och lå r a ''och a t han med f å r (la m åtte b lifv a d i t upp/kickad, hälft emedan v i
’’h a fve till /k r itv i t L a n d s h o f dingen I F å lb o m e Gu s t a f Le j o n h u f v u d , ''det han honom nu lågenhet v i d L iu s n a r n u ti Lindes Sochn til P r a .
^ "flebohl i n r y m m a (kall. F å r fe ojs till Bifkope ’ a t han denna v å r nå.
* ”d i g a b e g ä ra n icke aff iå r utan f o m han vet a t f â d a n t verk lä nder til
”G u d s n a m n s Å r a och fin F å rfa m lin g s u v p b y g g e lf e , altfå ville han fa -
’’d a n t de.fto h å g re b e f o r d r a : IVilje ock härm ed altid h a fv a Bifkopen ''uti G u d s m ild a S k y d d och befkårm till g o d vcilmåga IF anligen be-
"fallad a f Stockholm d. 2 7 M a ji 1635-
Pfi Dragande kall o ch Ä mbetes Vägnar.
Ca r l B o n d e.
Friherre till Mörby och Lin dholm en. Sv. R. Skattmäftare.
Ga b r i e l Ox e n r t j k r n a. Co n r a d v o n Fa l k e n b e r g.
Gr. Gu s t a f s s o n. E x A c t is Confiftorii A ros. de Parœcia Ljusnarsberg N:o 1.
In Ædificio a. 1640 e x f t r u c t o , quod haud p r o cul a T e m p l o dift at, t r e s diverfi p o n de ri s Tonique h a u d ingrati Campana p en d en t . H a r u m v e r o M a x i m a m u nificentia R e g i n æ Ch r i s t i n æ a n n o 1637 E c c l e fiæ legabatur. S e c u n d a m a u t e m , q u æ mi no ri s eft p o n d e r i s , æ t a t e t a m e n P ri or i n o n p a r u m c e d e n s , a. 1661 Vu lc an o p r i m u m fuisfe r e n o v a t a m conflat. Minima v e ro i m p e n d s Ecc lef i æ preti o 180. Thal. cupr. emta fuit.
O m n e s a u t e m o p e r a Is aa c i R o o c m a n a. 1738. it er um f u n d eb an t ur .
Pafloref, qui cura h uj us Ecclef iæ funéti f u e r u n t , p r o u t i Tabula Par iet i cui dam T emp li affixa indicat, illi q u id e m r e c e n f e n t u r :
1. Pe t h u s O l a i R y t t e r e n s i s. P r i m u s infcri- bitur Pafior Neocuprimontanus a). S a cr i s initiatus or di
ni bu s 1630. P a f t o r v e r o h uj us loci a. 1635 rite fuit conf ti tut us. M u n e r i Tuo a u c t o r i t a t e a t q u e vigilantia viginti circiter a n n os pr æfu it . T e m p u s , q u o m o r t e m obiit p r o c e r t o f lat uer e n on p o s f um us . U x o r e m hab ui t A n n a m P e t r i F i l i a m , q v æ Vidua E j u s ex actis 1655 c o m m e m o r a t u r .
2. Ch r i s t o p h o r u s Pe t r i R o t c h i n f. R a t c h i n v u l g o R a t k i n. Nat. Holmienf. M u n u s iniit facerdotale a. 1649 A d ju n ct . G y m n a f Arof. æ q u e ac D i r ec t or Mufi- ces; dein v e r o N o t a r i u s Confifl. a t q u e C o n r e c t o r S c h o l æ Arof.- P a f t o r L i u s n a r s b e r g e n f i s defign. 1656. R e u s in j u d i ci um v o c at u s a t q u e c o nv i é l us a. 1662 Officio at-
C q u e
a ) Referunt quidem acta Confift. A rof. B e n e d i ï ï u m quendam, utpo- t e qui primus C o n d o n a to r fuit L i u s n a r s b e r g e n f i s . Suas vero c o n c i o n es habuisfe dicitur æ de quavam Sacelli indar juxta praediolum quod- datn ( h o d i e K on ß b a ck en ) exftrutta. Illum ve ro Curam Padoris h o c l o c o
nunquam g e s f is f e , condat.
q ue beneficio p r iv a t u s . Obiit a n n o feqv. 1663, U x o r E j u s P r i m a fuit H elena Bartholomæi, Secunda, B a r bara T h u m b e l.
3. Ni c o l a u s Ni c. Iv r o k. Salenfis nat. 1617. S acerdos 1645. Sacel lanu s Rytt er enl' . 1646. P a l l o r L i u sn a r s b e r - genfis 1663. ubi c o m m o ra tu s us qu e ad a n n um 1669.
d u m c u r a m P a l l o r i s Eoclefiæ R y t t e r e n l i s adiit. M o r t e a d e él us 1694. P r i m a m U x o r e m d ux it Pal lo ris R y t t e r e n - fis filiam E l i s a b. B i o r k , qua P a r e n s faélus R e u t e r - hu f io r um , A v u s v e r o M a t e r n u s S a t r a p æ et Lib. Bar . N i c o l a i R e u t e r h o l m. S e c u n d a m C h r i s t i n a m
L a u r. F . E n b o j i, q u æ olim Vidua P a l l or is Lindesber- g e n l i s , Pe t r i La u r. Vi n t h e r i.
4 . E r i c u s M a t t h i æ G u s s a r f v i u s. H e d e m o r e n f . Nat. 1622. P a l l o r Li u sn a r s b e r g e nf. 1669. Q uo officio u s q u e ad m o r t e m fuit occupatus. E vita d ecesl it i6g6. In ma tr imo ni o habuit. R e b e c k a m L a u r . G e or g.
Sch ed vi rno nt ani Filiam.
5. Si m o n Ma r t.] Bj u r b æ c k. D al ec a rl us T u n e n f . N a t . 1653. S a c e r d o s 1674. Apologilla Sc h ol æ Arof. 167$.
R e c t o r S c h o l æ a t q u e C o m m in id e r in Afveftad 1680. P a l l o r hujus Ecc lel iæ cre at us i688- D e n a t u s a t q u e no- f tr o in T e m p l o fepultus 1697. a) U x o r e m fibi adj unx it Ca t h. Ar n d t.
6. J o h a n n e s A n d r . F e l l e n i u s . Nat. 1658- S a c e r d o t i u m accepit 1689. P a l l o r in L i u s n a r s b e r g 1699.
M o r t u u s 1719. M a t r i m o n i o libi adj unxit He le na m G u l l a v a m E l v i a m , q u æ Filia fuit Pa llor is Rættvicenf.
G . E l v i i.
, ._____________________________________________ 7-
a) Cippus Ejus hanc habet Tnfcriprioneni : ”H ä r u n d e r l i g
ger b e g r a f v e n den Ä r e v ö r d i g e och H o g v å l l å r d e , tiu m e r a hof G ud f a l i g e H e r r e n , H e r r Si m o n B i u R b æ c k , denna F ö r fa m li n g s uti 9 å r s t i d b t r ö m l i g e K y r k o h e r d e , hvilken efter 5 3 å r s C h r iß e lig vandel i
Herranom a ff o n m a d e anno 1 6 9 g , d. 6
7- Mag . P e t r u s L u n d i u s nat, 1678. Difp. p r o E x . D e R o m a n a M o n a r ch i a p e r d u r a n t e , P r æfi lac A r r b e n i o .
1 7 0 4 . P r o G r a d u de P o te n t i a D e i abfoiuta. Præf. F a b . T ö r ner. 1709. S a c e r d o s 1713. P af to r a t q u e Præpof* h o n o r a r i u s in L i u s n a r s b e r g defign. a. 1 7 2 1. A n t e c e s f o r i s Vid uam in M a t r i m o n i u m asfumferat . Obiit 1747.
8. M a g . Isa c u s Is a c s s o n , V ef tma nn. nat. 1692.
Difp. p ro E x . De R e v o l u t i o n e Perfica hodierna, P. r. Pr.
A G r ö n va li . 1725. P r o G r a d u E j us d. Mat. P. n . P r . J. H e r m a n s f o n 1725. S a c e r d o s 1729. R e c t o r p imum f u it Scholao Norenf. dein P a f i o r in L i u s n a r s b e r g a nn o 1748- E vita exiit 1760. U x o r E j us fuit C.
M . C h r i f t j e r n i n , Filia P a t ro ni rei. met. Chrift. C h r i ftjernin.
9. Mag. Jo n a n n eS Ne t z e l. N a t. in N o r b e r g Veftm. 1713. Studiof. Upf. 1723. Difp. pro E x . D e M o r a l i t a t e e x e v en t u . P i æf . P. Ullen 1738. Difput. pro G r . D e Syllogifmo P. acfico M o r al i , P r. A. G r ö n vall. A- m a n u e n f Bibliothecae Upfalienf. 1738. P r o m o t u s Magi- fter 1740. S ac ri s initiatus 1744. Commi ni ft er an t e a fuit Ecclef. Or ien t. Leuffiad. Upland, d u m Paf io r hujus loci confti tut us 1760. M u n u s quod t ue b a t u r u s q u e ad a n n u m 1768 , quo P a f io r et P r æ p o f . defign. in L e u f f t a d , ubi f u p r e m u m funm diem obiit 1775. T e n u i t m a t r i m o n i u m J acobinæ E kh ol m.
10. J a h a n n e s 1. H a n s Mo r e l i u s. Dalec. M o r e n - fis nat. 1716. Studiof. Upf. 1737. S acer d. 1742. E od er n anno defign. A d j u n c t u s Paf to ri s Ssernenf. dein A d j u n c t u s P r æp o f. Norenf. 1747. C o mm in if t er ibid. 1756.
M u n u s Paf tor is heic adiit 1768. D e n a t u s 1789. a). P o e ta
a) M onumentum Ejus S e p u lc h r a l e , quod in C o em o terio extt a t, habet h æ c verba:
Ja h a n Mo r e l i u s. Mora. Da l e k a r l u s
N i t . 1716 d, 23 D e c . D en a tu s 1789 d. 25 >}pr.
