%%.
Q. F. S. F.&
DISSERTATIO PH1LOSOPHICA
de
DAMNIS
PHILOSOPHIE
PRACTICA
EX
STUDIO PARTIUM;
Quam
éx consensuampliss.facult. philos.
IN "REG. ACAD. UPSAUENSI,
PR^SIDE,
vrno CEL EBR,
MAG.
LAURENTIO
DAHLMAN,
Moral, et Polit. PROF. Reg. et Ord.
Η. T. Fac. Philos. DECANO Maxime Spect.
?R0SUMMISINPHlLüSOPHIA HONORIBUSRITEOBTINENDIS
PUBL1C/ECENSUR/EMODESTE SUBM1TTIT
PETRUS Matth.O-GOTHUS,Fil.
IN AUDIT. CAROL. MAJORI, D.XIV.SEPTEMBR.
ANNI MDCCLIV,
. · HORM' ΑΜΈ MERWIEMCONSVETIS.
URSALIbE, Exc. L. M. HÖJER, Reg· Acad. Typ.
S.-JE R:& M-.TIS
MAGNiE FIDEI VIRO,
Collegii Regii, quoda Camera ert,CONSILiARIO, EQUITI & COMMENDATORI DeStellaBoreali,
GENEROSISSIMO DOMINO,
Dn. JONiE
WUlFVENSTIERNA,
ΜΑ&ΕΝΑΊΙ MAGNO.
Ρ vi
Illuttre Nomenaris,fubmijfe
ψιφ, GenerofiffimeTuum, inPaternam domumDomin«,0$ in clientfsrFuos proptnfifftmum, adeoquenobis
minibus£5 longetarifimum£5 maximtfufpiciendum, opu- fculo buic pwfigi, ut Minerva me/e incomt/eac indi*
gn/e, qu<e tanta Iiminaadeat, cultum lucemqucomnem
jeneremncs,art excelfiliceat.animiDigneris quoque, pro ea, qua uhiquc indole, me exoptatißhm Tuo pa-
trocinio , ut, quemailmodum univerfa Patria Te, ut fa-
pientißmumetiam eruditionis &jufiitice Arbitrum veueratur, ego ipfo apere pntiam, quami fit, [üb gratis
Tum aIis delttefcere. DeusO.M.tf glori# & vite
Tum addat pertnnitatem , ut, adcommunia noflravota3 Svetbicx Itemidos delubrum fulgidiffimo Tuje Stel·
XiE jubare diutiffime exjplendefcat!
GENEROSISSIMI ΝOMINISTUI
Devotiifimus CuJtor PETRUS Μ.
genium idproh! do¬
lor pertinet»quod nihilferetam
mumtum detur, quin pruritus
novaturiendi omnia expugnet,
priftinaeque ac naturalis formx
partem ubiquc immutare defi-
deret. Sic videas Philofophiam,
quse iimplici ac nonfucato oris habitu ie oiferre ge- ftit, minioac cerufia derurpari, novis affumentis Qorrumpi, iub libertatis ipecie in graviffimum iér-
vitium detrudi, ac, Protei inftar , nunc banc nunc illam induerefaciem, ut naevis ejus medicina vix ap»
pHcetur, quinhaec, proprer abufum, novo ftarim
antidoto opus habcat. lnter duriora fata, quiePhi- Möphiam moralem ejusque progretfum nirniunj
quantum fiifflaminarunt, merito referas infelix illud
partium (iudtum: ex qua Pandene pyxide innumera
A fö-
P
2 DE DAMNIS PHIL PRACTY
fufpicionisr discordi« ac contentionum fémina in
Reinpublicarn, tam civilem, quam licerariam, pro-
rnanant, nov«que artes & calumniandi & quidli-
bet moliendi mirum in modum fuccrelcunt* Hu- jiis vero mali omne «vum ferax fuit, ut ex eo,
tarn in Theologicis quam Philoiophicis, meilem me¬
iere üceat uberrimam. Sunt ingenia, nunc in cae-
cam annqnitatis reverentiam, nunc in nimium no-
vitaiis fludium, fine debitn rationis examine , efFu-
ia, quam tarnen potiorem veritatis, quam tempo¬
ris, rarionem habere deberent. Sunt iterum alii, quibus immoderatum van« gloriol« aucupium
frigidam iüftundit, ut in ipfa meridiana lu»
ce titubent. Sunt denique, quibus , ex prapofte-
ro contradicendi ftudio,nihil magis dispiicet,quam aliorum veftigia premere, adéoque immaturum
fcetum orbi invito obtrudunt. Hos aliosqué fimiles pr«fenci opella qualitercunque indicaturus, non ea Fufe repetam argumenta , quibus do&i Viri uti
folent in hac macula^alte inufh, multo iale de·
fricanda, vel ftri&is pugionibus eradenda, fed in
brevem quendam pugillum pr«cipua momenta col»
ligam, ήιΐίε benign« legentium cenfur« reveren·
ter ac officioie fubmitto. -
- % II.
Partium (Indium nobis dicitur, pr«poflerum ae temerarium illud Judicium, vel ex ignorantia vel
c«co afle&u ab iis Fuiceptum, qui fibi iolis fapere videntur, ac, iine debicoicrutinio, autlorkari äliorum
ie
fe mancipant, vel, ad gratiam Superiorum temere redimendam, negotiis le ingerunc, ad ie nihil per-
tinencibus, ut nubem faspe pro Junone arripiant·
Hinc videas eos, qui perniciofo hoc morbo corre- pti (int, anrecedencium comitari gregem, non qua
eundum eft iemita, fed qua itur. Ad rumorem aliorum CcECumqueplane obiequium compofiti,innu-
meris iemetipios implicant malis, ea optima repu-
tantes , quae, non ad rationis fiateram , led ad au-
ram plebiscaptandam, iunt conformata. Malunt,
ex praejudicio dogmatum magni cujusdam Viri,
cum eo errare, quam cum aliis fentire vera. Et
Jii , quo plures fuas parti addi&os inveniunt, eo
majori blanditiarum fuco mendacia fua obducnnt,
„animis inconftantibus & novi cupidis periuadendo,
latius efie credere, quam judicare, & in verba ipfis praeicripta, ut totidem apophthegmata, ad mar¬
tyrium usque jurare., Acque hcec efi illa icena,
quam miro apparatu, a pluribus retro ieculis, in-
firuxit omnjs hsereticorum caterva: quos, ad nova
& ingenioia quaevis commenta proclives, in varia prsecipitia ducit traditus permanus error, ut admo-
dum difficulter a perverio hoc partium fiudio defi- ftant, fed, pro opinionibus iuis praeconceptis, taq.
quam p.ro aris & focis^ pugnent, &, auiti infelici- teringeniofo, vel centena confingant κρησφύγετα,
ubi in publicum protra&i debita caftigancur cenfura,
| III.
Fontes &ineunabula hujus maii iacile le Offerent,
A a ubi
. 4 ÉE DAMNIS PHIL. PRACT.
libi homlncm iplum, hocvitio laborantem,ejusque
ffotum, penitus excmias. Vide-bis heic ignorantiam
m intclieäu, Ipiflis errorum nebuiis obda&m , ut fiicverum decedere ac -examinare neqweati 4ed ad
voluntatis & affe&uom impecum ie inclinans, id
reBmtn eile putet, quod cupiat, Etiam imaginativ-
"new animadvertes, quse chimaerica quadam iüuiionc
omnern mentis direftionem reipuic, falia pro veris arripiéns, Scüjus quoque circnlos onmes turbare cognoices, ut mens, officii fui immemor, in pee·
nitenda rrat facinora. Accedunt prejudicia aueda-
rimis cj prxcifitanti#, quas, ubi a vari rix & ambi¬
tionis fiabello excitemur, fecundam pariuntpravo-
rum jodieiorum & faliarumrationum inefiem. De- nique edueatjo, ton/vetudo, €onverfatw,prava fktlau-
tta <fjf prxpofterus multitudinis tonfenjusin maium hoc progignendum conipirant,quod fkjdii partium no¬
mine nobis venit, quodqtie omnem hominis vitam
& ipfam do&rinam moralem occultis cuniculis c- vertere, ex lequentibus latis coniiabit.
§. IV,
Inter Gentiies primi fuerunt GRiECI, qui hanc Philofophbe partern , qua» prattica nobis audit, in
formam difciplinve retuiertmt. Quantumvis vero
in Gr^cia,;eruditißtmis olim afRuente viris , litera¬
rum ßurlia ad magnum onrnino irto tempore fafK-
gium evehebantur ; majorem tarnen ejus progres«
fum haud parum retardavic multitudo feStarum, in quas haec poli'tioris literacurae fedes olim erat ieißa.
,Qui enirn ex hac vel illa ichola prodibantplaci-
«s magiitri iüi» eo menns fervore, inhserebant,ut
Iis tantum non divinam tribuerent eerdtudinem,
arque adeo, belloquab indiSto, ad interneeioneni
usque in fe invicem facvirent, Hinc faSlum eh:,
.tut morum do&rinatortuolis acombrarilibus verbo-
rum tricispodus pungeret, quam inftrderer,potujs fpinae &acuIeos^ quam virtures , nuda & inornata
pulcritiidine ipeciofas , produceret α), ΚΟΜΑΝΊ
plackis Grascorum adeo infiftebantut orbkam eο-
γum vebigiis imprefiam vix delererenc.
a) VM. BARBEYRAC in Pr<efat. VerfmniΟφ
PUFEND. de K G. prtmifa, jf. &feqif.
itemque ΊHÜΜAS. in CauteL circa Pntcogn.Jurispmi.
N. Cup.//. $.io. feqq.
$. V.
Hinc ad populum, JUDAICUM devol vimur,
cui pr# Gentiiibus clarior lux affulierat. H#c enim
•gens,Divin#manudu&ion'is grada adjuta,doärinam
moralem geotilismi fece purgavir, hominesque in·
perbitionTbus deditos in meliorem frugem redegit.
iEtate autcrn ieqüiori, pobquam mores Jud#orum
corruptiflimi, inbar herb# irrigu#, uberrime fuc·
crelcebant, evenit demum, pob temporacaptivita-
tis ßabylonic#, ut dolores Jud#orun? partium bu-
dio in varias fe&as, utpote Pharif#orum, Saddu-
caeorum, Ebenorum, dibrafti, defumds exinvete·
,rato paganismi fermento opinionibus, do&rinam
nioraiem nonturpiter modo contaminaverint, aSal¬
va-
é DE DAMNIS PHiL. PR ACT·
vatore proinde pluribus in facri Codicis locis atro carbone notati, ied mütuis etiam diflenfionibus, &
inanibus Repe litigiis exagitati, non niii nugas &
cerebrinascbimaericasque traditiones fanioribus Phi- lofophiae moralis praeceptis iubiiituerint b).
b) Vid. BUDD lntrod. ad Hifi. PhilofEhrtorum;
THOMAS. CautvL circa Pr&cogn, Jurisfr. Ecclefiafl.
GUNDL1NG. Hiß. Philof Moral.
§. VI.
Pöflqnam vero fic & inter Gentiles & Judaeos
-cmnia in pejus ruebanr* aftulfit tandem orbi uni-
verlo clariffimum illud Chrifiianismi lumen , quod
infcitiam graflantem & iniulfam doftrinae fecem mi-
rumin modum repreffit. Sed hac cynoiura, plane illibata, ob temporum injuriam,non diu licuit frui.
Seqnior enim setas, pro ea, quae in humaniseftin-
conftantia, in barbariem magis magisque propen-
dens, una cumChriftianismi & purioris Philofophiae
■rutna, omnem mentis culturam reddidit bonarum frugum flerilem, malarum autem feraciffimam,inihr
agri tribulis fpinisque obiiti, Poflea Seculo XII, Ii.
teris e calamitofo exilio revocatis, inftgnis Philofo¬
phiae moralis converiio contigit, fed non iatis pu¬
ra, feraciori exorto ingeniorum proventu, quae e
fchola PETRI LOMBARD1, Doftoris ac Epifcopi <
Pariiknfium celebratiilimi, & praecipui Theologie
Scholatticae ftatoris, prodibant, Hifce primordiis originem debet decantatiffima iilaScholaftica difcipH-
na, quae millenis diftinftionum plauftris aliisque e·
jus-
7 fösmodiquisquiFiis ledorem obruit, atqueARISTO-
XEL£M,ut numenquoddam,brutoaudoritatis ob- iequio,ica profequitur, ut ingens flagitium habere·
tur, ab ejus dogmatibus vei minimum recedere.
Dum i gitur iefuamque ientiendi libertatem huicPhi- lofopho in iervitutem adjudicäbant, mirum nen eft,
cur infterili quadam virtutum Ariftotelicarum ex·
plicatione vitam omnem coniumerent, de ulterio·
ri icientiarum progreflu minus folliciti c).
t) Vid. Cid. THOMAS. Hiß. g.N. SJOLL. i»Der
•^tfJotie Der -£>eibntfc&enMoral, diosque.
%. VII.
Sed pergendum ad lucem, quae ab animo x*
que acab oculis deniam hane caliginem fenfim dis-
pulit. Scilicet SecuIoXV literae e favilla quafi re-
lufcitatse,& in auguftiorem gradum deinceps eve-
dae, liberiori aura frui cceperunt Poftquam enim
b. LUTHERUS monarchiaePapali letale iηfliχit vul-
nus, nihil il Ii in votis magis fuit, quam ut Philofo- phia Ariilotelica e fcholis & Academiis extermina-
retur, morumque difciplina, nugis ac barbarie
Scholaflicorum mifere lacerata, meliorem indiaerec
formam d). Ateventus voto minus reipondebat. Prae·
_ terquam enim, quod religionis diifidiahaud parum occuparent eruditos, impediebat vei maxime ni-
mius Philippi Melanchthonis in Ariflotelem amor, -quo abreptus,opera ejus,a barbaris perperam träns·
lata, repurgavit, & inAcademiam Vitembergeniem
introduxit, Ex hac Melanchthonis, utpote com- ΪΪΙψ
g DE DAMNIS PHIL. PR ACT.
munis Germani# praceprorts, fchofa, Philofophra
AriftoteJica reliqnas Acadernias ah'aque Europ# re¬
gna, invafit. Unde hac literarum cempefate, diicipli-
na moralis meliorem quidem, &β tricisScholaflico-
rumaliquatenusrepurgatam,formarn,fed vixaniplio-
rem, obtinuit, progreflum ejus, dominioAriftotelis,
cornmuni applaulü recept-o, iufflaminante. Hac
autemfervili philofophandi ratione, praeteralios, non
contentus Fr. Baco de VERULAMIO, vir capa- c-iftimi ingenii, in"tra&aeu de Augmentis Scientiarum
n#vis Philoiophiae candide dete&is, monitravic,'
qua eundum via, quave ratione do&rinse morum,
ad incitas fere redafbe, eilet profpiciendum. Hoc
adeo falutare propoiitum dein exfecutus eil HUGO
GROTIUS, vir profund# eruditionis: qui, hanc
rem aggreflus, pr#cepta moralia univeriim jufto
ordine in fyftema redegic, quod fub ticuio, de Ju-
re Belli tf Paris, lucem publicam, Pariiiis 1625, primum vidit, & fui famam tam late fpariit,utim-
pedimenta, qu# Philoiophias moralis initiis obfb'te-
rant, magis, quam unquarn exipe&ari poterat
difcufla videsentur. Tum demurn ea illuxerune
tempora, quibus morum difciplina, cum ceteris
Philofophi# partibus, folidiori Audio excoli ccepit
Succefiere nimirum PUFENDORFFIUS THO*
MAS!US , WOLF1US, & qui funtceteri, ad noftrci
"irsque tempora, Viri derepublica literaria meritiifr-
mi, quorum felici opera-ad hoc, in quonunc co- rufcat, faftigium, illa dedu&a eit. Sed,utinrebus ha-
manis nihil omnibusnumeris abfolutum perfe&um-
que
EX STUDIO PARTIUM. '9 qiie depreftendktir: rta nec innova hac philofophari*
di ratione partium ftudium defuit, quofaicinaticom-
plures, ÄriftoteHs-jugiim cervicibus fois excutiendo*
novum fibi irnponi patiebantur. Nunc enirn aucu·
pio gratis potentiorum commodis(]iie fuis promo·
vendis intcnti, nunc ftudio inclärefcendi capti, nunc odii Sc invidiae ceilro perciti, virgam cenioriam ia alios Hrnjgebanc, imbrem convitiorum & ore &
calamo effutientes. Qu od omnitvo Sc Eris Scandica PUFENOORFFM, & icripta aiia eriftica , noftros-
vo frequentiißma, fatis confirmant. Sed nefcio qui fiat, quod faihiofr ejussnodi di&atores, aliorum de-
trahcndo fams, propriam plerumque amittant.
dy vid: THOMASU JpiftoTteDet Söetß&cii unO S&otftctt/P. ip'7'fiw
$. VliF.
Certe THOMAS HOßBESfUS, vir acris in- genii, iuo exemplo iatis declarat, qus nialorum
Sc turbarum meffis ex funefto hoc Mio oriunda%
Specimen hujus rei nobis dedit in duplici libro,
quorum alterum de Civeyalrecum de Leviatbane, con- fcripfit, ut imperitis ac judicio exercitato deftitutis
fucum faceret e). Etenim ubi vidit, imperancc CAROLO I. quibiTs quantisque Anglia implicata
eilet internecinis motibus, auÅor fuk turbulentis ci·
-vibus^ leditionis malum, jam prope erumpens, re-
primerent, Regis arbitrio ie fponte fubjiciendo.
Bellum kaque oinnium in omnes principii Foco as-
iumfiik cenietur, ut ciyibus luis,. quorum turbs
£ fta-
to DE DAMMS JPRACT.
ftatum belli omnium in omnes referebant, ob ocu- los ponerec pericula arqtie incommoda, in hoe Ii-
bertaris, vet potius iicentiae, flactijure metuenda,
adeoque anümis eorum inftillarer, fub unius Princi-
pis umbra ialutem eiTe unice quaerendam. Hincut
partibus Regisco impeniius velihcaretur, commo-
da, ex imperio abioluto in fubditos reiukanria,
füfe recenfet, immo poceßatem, nullis plane can- cellis definitam, Principi adjudicat, quam ad ipla
lidei capita, pro lubitu mutanda,temerario aiifiiex- tendir. Verumenimvero, quam male hac philoio-
phandi ratione poteftati Regum profpexerit, fatis
probatum dedit RICH. CUMBERLAND /): ut
mirari conveniat, eam olim arrififle Regi CARO-
LOIt, qui, in prseientia SAM.SORjHERII,hunc
dicitur comparaiTe philofophum cum urfo, quoad
moloflorum vires tentandas & acuendas ticeretur.
e) PVFEND. Specim. Controv.§. t. BUDD. Hift.
3* 1V. jf. 2&> BoHM. Intvoå* in Jus Pähl, Univ. j>. m.
f) Vid. CUMBERLAND. Disquifit. Pbshfofk de Le¬
gibus Not.
$. IX.
Neque Uli a via regia minus aberrant, qtfi partium fludio praerepti., Monarcbiam Univerfalem,
magna argumentoram mole, ftafoilire conantur.
Scilicet fervens haec dorainandi libido Hifpanosan¬
te duoiecula invafit, quam fcripds^ in publicum e- ditis, iftius gentiserudiciexcitabant, urgentes,adpie-
tatis atque religionis1 propagationem hocinfiitutuai1
plurimum conferreadeoque toti prodefleChriftia-
fiismo , fi in unam gentern Europas regimen con-
flueret, nec unqiiam Mtihanimedantsmum alias*
que hserefes alicer pofle exitirpari. Hiice autem,
quibus iuperbiebat Hiipania , fpiritibus, per Gal¬
los atque Anglos contufis, nervisqne exie&is , ift-
hxc dominandi cupido* iecnlo fuperiori, lede mura-
ta, ad Gallos pertranfiit. Hane lubje&a face maxi-
tne accenditEpiicopus quidam Metenfis, qui in Re¬
gis LUDOVICI XIV prseientia, afleverare nondu- bitabat, ftatum Europas monarchiam univerialem requirere, quam regali Gallias throno unice ad-
fignabat ξ). Hinc fa&um eit, ut in difciplinismo-
ralibus haec quoque controverfia Jocum occuparet,
in primis poilquam Gallias Hiipaniasque erudiri,
afie&ibus & partium fludio praspediti, mutuamac-
mutationen* litesque acerrimas , de praecedentia &
principatu, incredibiliquadam vi alere atque augerc cceperunt, Proeminentia Regum Hifpania* iueta-
runt MENCHAC.A, VALDES1US,GALERA-
TUS, CHIFLET1US, BORELLUS & alii. Gal¬
lorum autem patrocinium in ie iufeeperunt PI- THOEUS, VIGNIERIUS, RIGNON, AUßERY,
MQLINjEUS« TERNEURIUS, GODOFRE-
DUS, SORELJJUS h)t
ξ) Vid, RECHENß, in dißert. An Monarchie V-
niverjalis inEuropa exfpcclanda ? ψκεhabetur in Volum,
I. Dijjevtationum htflorjco politicavum. h) Cfr.ό TIE-
VEin &CK1 Europeif$tl\ JpofCerimonieL
B a
IDE DAMNIS PHIL. PRACT.
§. χ.
Forro nequeimmunis a partium Radio exflitit
'>üöörina de verum dominio, Eeenim deeantatifiima
illa controvörfia*de dowinw maris, eruditos in tot iparfes diftraxit, utquisqueamoris patriae,, quam veritatis, -ftudiofior videatur. Sub initium icculi iuperioris, funeilum exarfit hac de re bellum, non salamis minus , quam.gladiis, geftum.Contendebant
Hifpani &Belgae de commerciis, in utraque Inda
Jibere exercendis. Belgis hanc praerogativam ?aile«
rebat HUGO GROTIUS, tunc admodum juvenis,
Jibello publici;juris fa£k>, de mari Iibero: in quo fatis prodidit, quo flagraverit iuae gentis iludioli¬
cet haud diffitendumßt, varias ibi comparere Re-
gurn & ICtorumfanftiones, in nullo non pretio ha-
bendas. Plurima vero eorum, quse in hoc fcripto
^csecum patrixamorem redolent, poftea in opere de
:$ure Belli tf Paris i) quodanimodo immutavit,cer- tisque circumicripiit cancellis. Nemo controver-
tfiam Grotio movere iuihnujt, usque dum piicatu«
ram halecumBelgis incerdixere Angli, exiftiman-
. tes, dominium vicini maris fibi folis competere.
Hinc, quoniam Regibus Angliae,JAGOBQ E& CA-
ROLO I, yidebatur afförtio Grotiana haud parum
fiibi obefle, fparta cauilam haue defendendi JO-
H ANNI PELDEN O ab iis demandata, qui & his-
ce partibus défunÄus eil in dnqbus demari tlaüfo
libris: qnibus in publicum editis, plurimos erudi-
rtorum, ßne dubio partium ftudio correptos , inar-
?■iöis confpicereiieoit. IiSdÜcet SELDENO feop-
mx STUDIO PARTIUM. &
pöiuit JOH. IS. PONTANUS, cauilam Regis Da-
nix CHRISTIANi LV agens,. qui in Jiceris, ad An-
2glise ;Regem dacis, graviter expoftulabat,jora Britan-
nia^ maritima judo latius efiea SELDENO extenfa,
?-utJimites.marisSeptentrionälisv-regno Norvegiasvi- .cirii, rinde. turbarencur. Partesautem GROT1I at-
que Ordinum 'Belgii tuendas in ie Tukeperont
ULR. HUßERUS, VITRIARIOS,:C,van Β Υ Ν¬
ΕΕRSHÖEii, atque THEOD. GRASWINGKE- LIUS, contra.J. B. ßURGUM &GV.AVELWQO-
",.DUM, qui partibus Angliae favebant, acri calarao
. infurgeqtes. Porro,quemadmodum interhoscaus- ia Britanniae &: Belgii ulrro citroque .agebatur; ita
in aflerendo maris dominio.Lu/itanis graciijcabatur>
-DE FREITAS: Veneds, in cuic□ m aris Adria tici, SARPIUS, aiiique: Genuenfibus-deniqiie BURGUS A), Et binc enatae non paucie, quas voeant, con-
troverfe &.prästenfiones iilnflres, quarum iumma capita legas apud SCHWEDERUM, in theatro hü florico fruetenfionum ξ5' ccrntröverßamm iüußrium. To-
tam autemhane controverfiam , il ad amußim ve-
ilitatis examines, in otioiam tandem de verbis diice-
ptationem abire videbis, eleganterYd rnonftrante TREUERO /)."
/) Vid. LiK2. C. 2.&3. k) Cfr. BUD D.Hiß, g. N.$. SCHWARTZII Controv. g. N. ö G. fye-
iimen llL it) Differt. de Logomacbiis in K doärina.
XL
iDoärina de occmatione' iua quoqqe iubiit fata?
PPÖ-
i4 DE DAMNIS PHIL. PRÄGT.
poffquam Hifpani hoc ticuio dominium in Ainerf-
ricam iibi vindicarunc. Hac in caufla genti fux
nimiutn quantum favec FRANC.DE VICTORIA;
qui,in operereleBionumde jure,quoFERDlNANDUS
CATHOLICCJS, inoccupatulis<eque acdominandis novi
terrls, ufus(it, Hiipanorum in Indos crudelitarerti
ratam habere fuftinuit, Idem faxumvofvit J.G. SE-
PULVEDA, iα iibro dejuflis belli cauffis fujcepticon¬
tra indos, quem debita notavit cenlura J. W. JJE·
GERUS, in Öbferv. ad HUG. GROT1UM deJ.B.
& P. Praecipna vero ratio, cur tyrannidiHifpanicse
juftus affingeretur occupationis titulus , ex Ameri.
canorum ingenii hebetudine ac barbarie deiumivul-
go iolet, quafi jus in Indos, iub jugum miflös, eo
nomine hoftibus competeret, ut illi in ieJenciis &
moribus melius eflertt inftituendr. Sic enim jure ae- qualitatis, inter homine?. quod ianxit natura, pe-
nitus everfo, exiih'maba"nt hi adulatores, in genti-
fes ac haereticos igne ac Ferro impune eile iaevien-
dum ac poflefliones eorum jure dirrpiendas. At,
quantum hinc confpnrcetur do&rina mora!is,omne
jus ac fas in fumum quafiabeat, & bona quaevis
in incertorelinquantur, facile liquec.
5. XII.
Progredimnr, brevitati litantes, miffis aliie, ut
de polygamia ξ$ concubinatu, de probnbi/ifm, de peccaf philofopbicoy ceterisqueejusmodipravi ingeniifcetibus,
ad decantatiffimum illud dogma, deobedientia avium pa([ivu\ cujus ftamina primumja&a func, JACO-
BO I ad clavum imperii Anglicani iedente, led
deinceps,iub imperio CAROLII &CARGLI II ar-
tiRcioie contexta. Detorierumnempe, ad amplian*
da Regum Anglise jura, &n£Mmam de Salvatoris
obedientia aähva & paifiva doörinam, quam ila-
tuertim civubus debere in exemplum ire. Atfiva,
qua legibus as mandatls Regum juftis, honeßis at- que licitisobiequantur: Fafltva vero, qua, fine o- mni rdu£fontia & injurias expoftuiatione, qusevis perpetiantur, quantumvis inique & injuiie a Princi¬
pe exacta. CiaiHcum in hoc certamine arctentifllmo
cecinifle dicicur D. SACHEV£RELLJUS^ ecclefiae Anglicans presbyter: mox vero totum regnurn ad excremam fere tabem pervenit, famofis Mis fa*
£h'onibus lorys ,ξ$ Whigs caput extollentibus m).
Plurtma circa hoc tcmpus evolabant fcripta, ubi
caufia hxc in ucramque parrem, prout icribentjum afFe £tus id ferebajt, fult perorata, Mitto Macbia- vellismum, quem in republica literaria fru&us, mul-
ta &bile & amaritudine repletos, edere, docent Ce¬
leberrimi Viri MENCKEN1US & LILLJEtf-
THALIUS n\
tn) Cfr% ΡALTHEN, Program. de åogmate fa»
iitico obfdientU paffiv*: RAPINI differtation fur les Whigs cf les Torys. n) In Charlataneria Erudit»
(f Mathiavellifm. Liter.
% XIII.
Neque exaltera parte defunt, qui do&inani
de jure majeßatm impie laceflunt, omni niiu inid tendentes, ut, perruptis repagulis , a Deo Tk lapa carione eonftitutis^ iacram Principum majeftate®
ι :,, cob*
i$ DE ÖAMNIS mit.· PRACT;
cönculcenf & indomitse plebis judicio, vel potius' furori, fubjiciant Dicuntur hi Monarcbomafoi, qui dbgmatä, infimiE plébis animos auresque titillan·
tia, frenaque cupiditatibus & affetbibus laxantiar
procudlirtty funima imis, (acra profanis, mifeendö.
Ut autem fundamento , quod aliquarn veritatis fpe.
ciem prse fe ferretf, fiicnta haccmendacia fuperdrue-
rent, infelici protruierunt partu fcediilimumiilud di-
ftinärionis mondrum, mafrfiatem inter realem <*Γper^
finalem: Per hane intelligunt potentiam, Principi
a populo conceilam, quae in iola imperii adminr-
dratione confiftit: per iJlam ipfum imperiijus in-
rtuürtt, quod populo ea latitudine affignant, ut fumma penes eum refideat pocedas fine exceptio*
ne. Principem coercendi, fieubi ipfi videatur fua
abuti maiedace. Cum jam fuperiori ieculo popu- lüs Anglicamis regicidio CÄROLI fmanus iuas tur- piter cöntarninafiet, monarchornachismus incre-
rtienta cepit, calamis in hnjus facinoris propugna- tionern fatls audatfcer dri&is. Horum antefigna-
flus J. MILTON US, partium ftudio vehemen¬
ter correptus, in caufia nefandi idius facinoris tu^·
enda, omnes ingenii nervös intendit. Eodem
enim anno, quo regicidium patrabatur, hie juris public! fecit tra&atunyde Bure Kegum & magiflra-
iuum: quo evincere annieitur,, Principem teneri
rationem reddere a&ionurn, ubi in jus a populo
fiierk vocatus, atque hine eum, reum deprehenium,
licite pofie puniri. I loc opuiculum Senatui Anglf-
cane eum in modurn arrHitr ut ejus aufforGon-
eili®
*7 ciiro Status,in negotiis exoticis,a iecretis effejubereturv' Hocdogma majori deinceps apparatuidem MILTO-
NUSpropugnavic,dum C.SALMASIÜS, aCARO«
LO IIexu!e,mereedecondu&us, cauflamRegiamtuen- dam inieiufcepit,indefenfiont RegiaproCAROLOI. ad SerenifftmumMagnee Britamtit RegemCAROLUMII,^
liumnatumajorem}hjeredem fuccefforemlegitimumquod
tamenopnicaliim eruditi orbis exfpe£tationi non ti-
biqgeiatisfecifle,·plurimi cenienc. MILTONUSenim^
utpotead acuieata di&erranatus,eoAnglorumapplau-
fu hunc excepit, in defenfione propopulo Anglicano,ton-
tra Clcmdii Anonymi,alias Sahnafti, defenfionem Regiamr
utnrille librarum Sterlineniinmpra?mium reportaret.
Nec defunt, qui putant LOCKIUM a monarchom^
chorum erroribus haud plane immunem eile, intra-
£tatu,thegouvernement civil difto. Adhane clailem et-
iarn Dolores Pontificii(olentreferri, quipoteftati Pa·
px Romani in rebus fecularibus (urnmos Principes
fubeflecontendunto).
o} Vid.BUDD. Hiß.Ν. ff. fl STRUVII ÉU
hlioth. PhilofXap. 7.ff. 27. WALCH.Liχ.Philof. ρ.
$, XIV.
Ex hifceallatisfatis conftare opinor,quotichisma-
ta, quot haereies in diieiplinismoralibus progenue- rit perverium ifhid partium fludium, tetra odii &
invidiaefuboles, exipio orcoevocata. Sed,quemad-
moduminmorbotantumcognoicendo nobis iubfifte-
fcnon licet, ratioquoque eum depellendifanandique
eft addifeenda; ficetiam intereft, vulnerihuic, jam in- ciio & levicerta£to3 ialubriaadhibere remedia. Praeter
G pie-
