s/
JOHANNIS
grjec. litt. prof ups. reg. acad. litt. Hl/M. HIST.
et antiquit. holm. membr.
FR/ELEGTIGNES ACADEMICiE
IN SCRIPTORES GR/ECOS
quarum IV partem
CONS. AM PL. FAC. PHIL. UPS.
PRjESIDE
CHRISTOPH. DAHL
s. theol. doct. gr/ec. litt. prof. reg. et ord.
reg. acad. litt. hum. hist. et antiquit«
holm. membro
I
PRO GRADU PHILOSOPHICO
exht8kt
ISACUS HERMANNUS KINNANDER
ostrogothus Q
in*audit. philosophico die xvii maji mdcccix
H. P. M. S.
upsalijs trpis edmaniåhis
Cap. 1. Efymeta. *5 tonßdera hoc et tecum perpende. Eft ergo fenfus horum verbo-
rum: quando quis elgoova rogaverit quidquam, vel ipfi fvaferit quidquam facere,nonquid de eo fentiat palam facit, neque adnuit
Iieque renuit, fed dicit, fecogitavisfe de ea re et deliberavisfe, led
nihil certiftatuisfe. Hoc etiamnum ufu venire novimusillis, quorum candiduin et apertum pecftus non eft, quando quis ab illis vel petit aliquid vel fvadet, non palam id rejicerefolent, led adfentandi ftudio ducli. bis utuntur verbis, jagfkall fanns rügen tcmka på den fa- ken, quamvis id tacite improbent et fecum rideant et contemnant:
alia dicit etgcov le perpendisfe , res äs 8K eiåevat et alia, de qui'
bus nempe fuam fententiam rogatur, dicit fe nefeire, quamvis probe caileat. Tes ås 5avfua£etv et alia dicitfe admirari. Hoc
eft fi quisquam retulerit aliquid, quod ipfo melius nemo nove- rit, videri vult fidem non habere dieftis, fingit fe de eo nihil inaudivisfe, dicens admodum fe mirari, an res fe ita habeat.
Et contra , fi quis de re vel negotio quoquam fuam aperiat
mentem, quamvis de eo ipfe non cogitaverit, fingit tarnen idem de eo et fe ipfum antea fenfisfe, ut dicit Autftor: ros $e
yjo'/i vsore x,at avres éroo ätaÅcytcrac&at« et de quibusdam dicit
idem et fe antea cogitasfe. Quod ad ftrutfturam horum verbo-
rum attinet, obfervandum eft, quando lententia manet in eadem perfona, confvevisfe Guecos excludere pronomen reeiprocum,
atque nomen infinitivo addendum ponere in eodein cafu, in quo
ponitur antecedens: fic fi Grasce efferenda esfet hasc fententia,
ilie dicebat fe esfe virum eruditum, non dico, avros Asyst eav-
rev ehest vqQcv vel Aoytov csvägcc, foret enim hic Latinismus! fed
ita ad Grascum genium, avros Asyst ehat roQos. Sic heic 0
s]goov (paerxet ra Se nat avros éroo äiaKcytcraa^ai pro, (ßao-xet
lavroM éroo ätaXcyirafäui, uti dicendum foret, fi ad Latini fer-
monis indolem verba Grasca conformanda esfent.
Kat ro ctov —) ro cAov abfolute ufurpatur frequéntisfime
»t redditur vei univerfm, in fumma, vel denique, iimno etLm
D omni"
Theophraßi Chara&eres.
omnino. Sic dieit Lucianus: IccTqos elpi rw 7rct$w wé.icw fum adfeSluum, ro h oKov ciAtjSsfot? TttägnTtif ejvcct ßaKopcc,i,
et in genere vel denique volo esfe veritatjs interprcs 5 interdum
vero additur sfaetv, 00s re cAcv einen vd uniyerßm vel i?i fumifia
dicam. K«; ro cåcv dicit audtor, et denique vel in Juiumq, fotvcf reo TcteToo T^oTtca T8 \oy8 xqyjo&oci, quae §yjcnf maxi-
me frequentamr a Theoprafto. Eft autem detyos, ut alias ejus fignificatione« nupc taceam, dum ad hominem transfenur, fo- lers, peritus, bivcs tu\jty\v rry Te%i>nv peritus hujiis artis, Sems eis roc 7tJXVT.ec ingenio valens ad omnia ; fed frequemior
tarnen eft ejus ftrudura cum infinitivo, Seivcs 7$ot(peiv peritus fcribendi, qui novit facile fcnbere, Sems Aeyeiv qui dicendi arte
valet. Significat ergo Audor his verbis rov etyvvoc, esfe peritum hujusmodi verbis ufeudi, vel ita compofitum esfe ut has loquen*
di formas frtquenter in ore habeat: 8 8a y7sohccpßotvüo,
hv7ihr\TTopcci, frequentat autem hos loquendi modos, quum quis
retulerit illi, quod verum esfe probe novit, fed confveta fibi eiQooreici non vult novisfe videri: tunc ha; ipfi folemnes funt
voces: non credo, non exißimo rem fe ita habere, obftupefco fc,
ad ea, quas refers.
K«; Tseyej iccyrov —) Sunt, qui hasc verba, wi heyet
ectvTov eregcv yeycyevcci conjungant cum antecedenti, «cttAj-jtto-
ptM, hoc fenfu, percellor admiratione, obftupefco ad ea quas refers , adep ut prorfu,s alius nunc ftm, et quam antea habui fententiam, mptem : frequenter, audito quoq.ua,m ab alio, dicit,
riTTcppa, et porro addit fe etegoy yeyovFi'cet, fe nunc muta-
re animum, atque aliud quam quidem antea fentire. Sed malim
tarnen hasc verba alio referre. Nemp.e qui artem. callet flmu-
^andi et disflmulandi, is, quod dixit et fecit, videri vult non dixisfe, atque ideo quum adnionetur de eo, quod antea dixit 4tick^ dicere fojet, memoria Japfus me putas hoc dixisfe aut (Ecacisfc, quod tarnen aiium dixisfe audieris aut fecisfe videris:
Sve-
Cap. 1. Elfuvsix.
Svethice dixeris: du tager migfor tn annan, icke har jag fagt
eller gjort det. Köci prjv, a rctvroc Trqos ejus dtefyet — Parti-
cula py\v aiiis parriculis ut plurimum fubjungitUr variosque ufus
habet , nahl esÅAcs pev eil Ütqüi, jj pyi certe qtiidem, a pvjv
non tarnen, noci pyjv iteni, £«i» etiam. Quin eriam dicere iolet:
a TCCVT06 7t(jos eps Sietyei: nun hcec mihi narravit, diximus enim
antea verba &e£tevcei et J/eA3"e<v, quse proprie notant pervodere,
percurrere> frequenter etiam ufurpari in fenfu narrandi, ef esfe
quafi ^te^evoei Acyo; vsrbo percurfere. Dicit autem hoc ,
quando quis eum admonet alicujus, quod ipli narraverit alter:
tunc certe dicere fölet; erras, quod tu dicis , hoc ab eo mihi
narratum, id nunquam $te£t\et 7x%cs pe, TrccqooSofyv pot ro 7j^ocypoc. IIcc$cc,$c£ov dicitür, quod eil 7tot(>ct m£ocv prceter cpi-
nionent, inopinatum, atque ideo etiam admirabile, incredibile.
Res, quam narras, quamque mihi dixisfe alium ais, eil mihi 7rccqoc$c£ov ti, aliquid mirum et incredibile, ccAA« rm Aeye,
die hoc alii euipiam, h. e. qusére alium me magis credulüm,cui
hoc narres , apud nie iidem non inveniet. Portodicente aliquo,
cuicontrarium dixisfetalius, hac utiturloquendi forma: cc7ro^8pcct
oticus aoi d7r^r]7oo y ixena Kotrccyvoo. Particula cTTfiw, alios ut
taceam ejus ulus plurimos, faepe ponitur pro Ttcns extra in'er- rogationem aut certe in interrogatione indiredla, et reddittir
quomodo, quo paffio: éx l%ca c7roog ßotjSoo non habeo, quomodo
fuccurram, nullo padlo posfum fuccurrere, vel, non eil mihi
fuccurrendi facultas, cc7rc^apoci c7ras mro 7Foirjaoo^ dubinr heereo quomodo hoc faciam, vel, nefcio quomodo factre debiam, nam
cc7rc<?o0 vel UTCo^apcn redditur utroque modo et per dubito, et
per nefcio, quam poileriorem notionem priori prsciulero in hoc
loco : nefcio quomodo posiiin, vel tibi fidem denegare vel alte-
rius fidem damnare, quafi dicat eigoov: ambo eilis fide digni vjri
eaque die i tis, quae a veritate mihi non videntur abludere, atque
adeo parum abeil, quin ntrique veilrum credam: nam non pos¬
fum vel tibi oc7Ci^eiv non credere, vel alterius fidem damnare.
Sic fibi confveto ümulandi ingenio indulgens el^oov quid fentiat,
D 2 pa-
Theophraßi Choraäeref»
palam non facit. Kocrccyiwawsiv, quo heic utitur autdor, pro-
prie et habita ratione originis, eft yivoocKeiv xcctcc mos ftatuere aduerfus aliquem, vel fentire etjudicare de aliquo. Hinc facile
fuerit explicare gtjceis a Grsecis frequentatos: KUTccywucna ca
dpubiuv vel xukiuv9 redditur, arguo te imperitice vel malitice„
quad ytvooaxoo kukiuv koctu ca fentio vel cogito malitiam de te,
judico te esfe malitiofum : xuruytvoocKco ca (povovredditur damno,
condemiio te ccedis, quad yivoocKw (fiovcv kutu ca flatuo casdem
adverfus te, vel de te fentio casdem h. e. judico te casdis reum esfe. Sed hasc dru&ura cum accufativo rei et genitivo perfonas
convertitur nonnumquain, ut eniin dicitur KocruyivaocKc* ca Bcc-
vcatov vel (povovy ita etiam dicimus xurocyivrocxoo as (fiova, qaas ioquendi forma fimilis ed illi, quam Latini ufurpant, dicunt
etiim damnare aliquem ccedis. Quin etiam accufativus iile re;i
fupprimitur nonnumquam, ut in hoc ioco: UTro^apui onus cct UTtftYiccti, r\ ixeiva xooruyvu, fed addendus omnino ed accufati-,
vus, iJ/euclW vel \psv$oÅcyiuv, y\ yivoocv.u \pev$cÅcy;av kutu ca,
aut fentiam faldioquium de te, h. e. te arguam falfiioquii.
'Aåå' cqu /un cu — ) Podquam fic Auclor percurrit iilas
notas, quibus elgoov internofcatur, addit breve quoddam empv- Biov dve admonitionem: tu, inquit, Polycles, vide, prj Burrcv
Tri^svris rauvrus (ßoovtts ku t 7;xgkus kui nuKiKKoyius — Sunt, qui dicant, iegendum potius esfe in dativo cafu, (fioovocts kui ttkoxms, fed prasterquam, quod in nulio codice ita fcriptum ex-
dat, noa ida opus ed mutatione, quum , ut in Latino fermone
dicitur utrumque, credere alictti et credere aliquem vel aliquid,
ita etiam Gnecorum 7ri^eveiv utrique jungitur cafui cr^sieiv rt et rtvi: vide ne tu Buttov , citius quam nempe par fuerit, f£-
pente credas ißiumodi Qoovus voces, fermones h. e. cave ne cre-
das dmpliciter et ex animi fententia loqui illum, qui hujusmodi
utitur (puvuis kui nxokuis. yiäckyi, uno ra 7TÅexeiv neuere, de-
Jiotat nexum, dc tjkqkt] nexuscapillorum, cincimi, qui et
71ko*
Cap. L Elffflsiat.
TihoKOipoi vocantur et 7rkeyfjtara. Aoyitrpcov ikonen funt argu- tiarum nexus vei perpkxitatcs, h. e. argumenta fubdola, impli-
cata et ad fallendos alios compolita, et in hoc loco koyav
TCkoxat funt nexus et perplexitates fermonum, ita contexta et
complicata verba, ut,quiiliis fidem habuerit,is incidat indolum,
haut aliter ac fi occultis retibus implicaretur. Porro vocat Audtor fubdola hujusmodi dicfla 7taktkkoytas ancipites et contra-
rios fermones, qui. diverfo et contrario modo accipi queant, nam
•xukiv non tantum fignificat rurfus, iterum , quam fecuti notiö-
nem redderemus Tcuktkkoytas iterata ftepius didla, fed hasc notiö
huc non quadrat verum notat etiain contra, naktv keyetv coii~
tradicere , nakikkcyia contraria diStio, fibi repugnantia verba.
Quod fi jam relativurä, quod in fequentibus verbis occurrit, ad
fubftantiva hsec antegresfa rererretur, föret av %etgov esiv evgeiv
8osv, quibus, nempe Ttkoxais xat makikoytats, nihil inveniri poted deterius. Sed refpicit magis Audlor ad fenfum quam
grammaticum ordinem : é fc. %gY]fX6trcs\ qua re i^t evgetv, efi
invenire, h. e, licet invenire åoev %etgov nihil pejits, pernicioflus
nihil. Schvartzius, inore fuo,. ex fuo ingenio totum textum reconcinnat: ita autem legit: dkka cu dpa Sarrcv 7n^evY\s, vide
ne tu flatim credas 1c. hujusmodi hominem: hinc novam orditur iententiam, rctavras (fiocvas xxi 7skoxar xcc' waktkkcyias evgetv éx dneigd 'htv, non rudis et imperiti efl, tales invenire ancipi¬
tes et fubdolos fermones. Sed valeant hujusmodi confibiae ver¬
borum mutationes, quas nullius tuetur Codicis audloritas. Pergit
Au&or in coepta admonitione, ra ai] roov q&av — quo loco
eadem recurrit obfervatio, ac antea habuimus de ufu particulse
nempe dum adfeverandt et confirmandi ufum habet, add!t'
nefcio quid antecedentibus. Sic <^ixif Audor in antecedeatibus,
vide ne credas- hujusmodi fubdolos fermones, et ad dit ra
rav nB'av ptvi anka — quafi dicat, non tantum non debes cre-
dere illis, verum quod magis eß, debes cane pejus et angue fu-
gere ra y.rj d?jka, dkk' listß'dka rw q$<x>v: confvevere Ora?ci fcriptores, quum adjeclivum ponendum esfet in eodem- cafu
ar
30 Theöphräßi Chareitleres.
ac fubflantivuit», collöcare fubfiäntivum in genitivo plurali: fic
pro ao(pot av&fompi dieünt &o(pci rcov clv&'(><aistov, pro cc7TÅc6
Kai inißahoc fjbtj dicunt ccTiA« Kcct inißahcc tjbfov. Tribuunrur
autem Jfön ccnKcc^ mores ßmplices, illis, qui candido et aperto funt pedore, quorum verba confentiunt meriti, at inißaÅoc rj&ri inßaioß mores> funt lllörum, qui aliud 'dieünt ac fentiünt, quo¬
rum verbis Kl quis fidem habuerit, in infidias praecipita'tur. Hu-
|'üsmodi mores infidiofos dicit Audor, #et ae pocKKov (poKocrre-
c&oci r\ rås i%eis —- Notisilmdm efi Omnibus, verba media apud Grascos habere reciprocam figniffeatiönem, ut quum (pv- ßotrroc in forma adiva fit eußodio alhim; fit (pvXccrropai in forma media, eußodio nie tpfnm : cüfiodire fe ipium efi cauere
ßbi, jungiturque in hoc fignificatu et infTnitivo, (poKccrrararo
7rciGtv, cave ne hocfacias, et accufativo, (pvÄotrro/uoii raro ca- yeo mihi ab hac re, debes magis cavere tibi ab inlidiofis mori-
buS) vi ras i%sis quam a viperis. Id interefi imer ryj,v et
quod G"X}S efi vipera mas. ij^iüvcc vero vipera femina.
Ist efi: hsee loquendi forma et Grsecis et Latinis familiaris, qua
utuntur fignificaturi esfe aliquid maxime fugiendum. Latini di¬
eünt cane pejus et angve hoc fugito, hoc efi fuge hoc magis
quam vel venenatam viperam, vel rabiofum canem.
Cap. 11.
liege KoAuheims.
Quum ad vitam focialem degendam natura fadi fimus,
oportet nos in focietate et famiiiari congresfü , ith nos gerere,
ut fvaves fimus, et, quantum honefiatis leges permiferint, in
eam curärn ineumbere, ut aliis voluptatem creemus, tasdium ne-
mini. Hanc virtutemj in converfatione obfervandam, ita fo
daa-
Qap. IL JipLaxitß. 3*
t^antur nqnnujji, ut moduuv fuperent. Qui vero hpic in exce$- fu, ut dicitur, peccant, vocantur vei köxxxsf vei cxqfvrioi • ko-
Adepingit Aucrtor ia hoc capite, 'et dqetjv.as capite V.
Ert quidem inter koAxksixv et c&qecxeictv pennultum cognationis, utrique epim huic vitiq dediti homines eo fua dicta et fatrta p-
mnia dirigunt, ut placeant aliis, in oninibus adfentiant illis, queis placere volunt: Ted iq eo differunt, quod $på<xksf, Latinis dicrti adfentatores et parafiti, fui connnodi et lucri causfa, fe totos
ita componunt et conformant, ut verbis et fatrtis placeant, dqs-
CKOt vero nihil fuis blanditiis quserunt aliud, nifl" ut grati iint
et fvaves. Hane differentiam inter koåxkx pt ctgepxov debemus
Arirtoteli, qui in Ethicorum libris, de virtutjbus obfervandij in converfatione, verba faciens, ita de utroque hoc vitio loquitur:
c df u7repßotÄÄMV, dicit, fc. sv rot ij&ei r» sv too ßioo* si usv
>T\ c > 5 r\ > ' ' * i 4 't
téåsvos evexoc, ctgearxos, si de ojtpeXsicis rv\s ocvrs^ jccA«£ Asy?-
T061, id ert, qui modum fuperat infedtanda fvavitatq in congref-
ßone cum aliis, ß quidem nullius fui comniodi causfa hoc fece-
rit, dicitur d$s<rxcs, ß vero proprium qucerit lucripn et utilita-
tcm, vocatur koKcl£. Et alio loco dicit ArirtQteleg: o psv ry
ißue shc&t 5o%x£opevc?, fxY] $ict ti ccÅXo dqevKcs, qui eo iendit
fuis diclis et faclis utfvavis fit, fi nullius fei causfa fiat, dici¬
tur uqsaxos, at pergit, o 07ltx>s ooCpeXsicc ris uvtoo yiyvvjrut sk %%'rpocrcc xxi oaoc hot, %^vipccToov, xoXccj*, qui vero quaerjt
tivoci tjåv? ut aliquid ipfi accedat ntilitatis, nempe vei opes, vei aliud, is dicitur xcXcefc. Tangit etiam Auöor hane notam, qua
KpXctjr internofcatur et ab ccgsaxoo dirtinguatur? ita enini defjuiit
ftcxocksixv —
Tvjv JV kcxxksiccv •—) cpiXix, quod geperis loco ufurpa-
tur in Hac definitione, fignirtcat ipfum ad.um verfandi in ccetu hominutn, converfationem etfamiliärem congresfnpi. Et ert ergo ofxiXix , turpis et indecora converfdtio, qux videri posfit
psfe aliquantum generalior iiota, .quam ut adfentatoribus tantum
32 Theophraßi Chcira&eres.
conveniatj quum et alii fe congresfibus familiaribus turpifer ge- rant, quam qui adfentationis vitio laborant; Ted meminisfe opor¬
tet, non conrexere audorem nofirum adcurafas et ad Logicorum regulas conformatas definiriones, led, quod in capite antecedenti
atque alias fiepe dicit, tvttoo tantum ^s^iKaßsiv, rudi defcriptio-
ne vitia, quse depingit, comprehendere, ita tarnen, ut ex fub- jundis notis manifefiius pateat, quid nominato vitio intelligaf.
Addit esfe vsKccxsietv ifiiusmodi turpem congresfionem, qüse ovp-
(fifgfi too xoÅciY.svcvTt conducit adfentatori, qua quidem nota di«
fiingvitur xchocxsicc ab ccqecneict, quas, ut didum eil, non fe-
datur privatum commodum, fed fvavitatem tantum in colio- quio et congresfione, fed ne lic tarnen fatis confultum esfe opi-
namur illi adcurationi, quam in definirione exigunt Logicie re¬
gulär. Verum quod rv7ico et univerlim dicitur in definitione,
id fpecialius definiunt fequentia, quibus ofiendit c7icios Tis i^iv
S KcKctjr qualis fit adfentator.
Tw koxoiycc t018t0v tlvct —) tov xckdxci TC18TCV tlvcc fc. u7roA«/3o; ccv ris eivcti, dixerit aliquis vel exifiimaverit ad.
fentatorem talem esfe oo^e 7roqeuopevov dp.cc fc. avv toi, sivrsiv, ,
ut quum ambulant una cum aiiquo, dicat, animadvertisne quo->
modo omnes in te oculos convertant, omnes tuarum virtutum
et dotum admiratione capti in te fpedent et digito xnonfirent:
hoc neniini prceterquam tibi contigit. Verba funt clara, ncque eft quisquam, quin per fe videat etiam nofiri feculi adfentatori-
bus hoc convenire. Hv^extpsts yßes) —- åoxipos efi probus,fpe- fiatus-, foxipov dqyvqicv proba pecunia, non adufterata; hinc svdoxipos, probatus et laudatus ab hominibus, celeber, iniignis.
Unde sv^cKipeiv efi fermone homimim celebrari, bene audire et in exifiimatione esfe: yjv^oxipsts %$ss■, heri fermone homimim cc-
Ubrabaru, otfines de te bene loquebantur, iv rr\ sccc. Urcoiy
Latinis porticus, efi locus adverfus tempefiates et atfium folis
tedus ac columnis fufpenfus, et deainbulationi inferviens." cujus- modi loca plurima fuisfe Athenis cocfiat, et in illis ceiebris
im-