JOHANNE et

DIS PUTATIO MEDICA

Dt*

C A U S O,

ghtatfL*

HYGIjE et pånaced

Parente Favente,

P R JE S I D E

Clartßimo £3° Excellentißimo Vtro

Dn-, JOHANNE

CH ESNECOPHERO NE-

ricioMedicinaeDodlore^Sc inRegiaUpfalienfi

Academia Profeffore Publico^

PUBLICE

Tro ingcnij viribusad diem^9. lunij in Audttorio ^ve¬

ni hortefolittetueri conabitur

PETRUS OLAI DALKARLUS

S. R. M. ftipendiarius-*.

U B S A L I iE»

JmprimehAtESCHILLUS MATTH!®,

ANNO M. DC. XXXII.

Reverendißimo in Cbrißo Patri

Da- IO HANN I RUDBECRIO

S.S. Theolog,Do6lori ceieberrirno,Diaeccfeos ^Aros.

Epifcopo dignifsimo,Patrono Sc Mecaenati _quo-

vis animi cultu fuspiciendo.

Nec Ncn

/ IR I S

Reverendü. Glar_tortbusiß. Humaniß. promotorilm ßtu

piurimum bonorandü M. Cjrolo M. P e tr o Drivio, Paft:

Reipub. Arb. & Praepofito vi.

gilantifs. Pareiitis loco fem-

perhabende-

M,matthiie tune-

mont. Paft:Coping. & Prapp,

dexcerrimo,prajceptoriquon damfidelisfimo.

Dn_j. DanieliinJJinWPa-

ftori commcndatifsimo.

Dil.,. Mathaso in ^iot*

ff00$/ Paftori indcfcflfo.

Ecciefiae qua; efl:

Päd. mcritifsimo.

Dfi_>. Magno ⁱⁿ

Paft. fidclifsirbo.§no in Xlm/

Diu, Olao in %}åå$ty/

Päd.folertifsimo.

Dru^. Vidichino in

Paft.diIigenrifsimo,affinilon- gecxoptatifsimo.

u t et

ReliquiePaßoribwinPrxpofitur* _Arbog:

Coping:promotorihm (jfauteriIm.

sR'lli'HMM8É"88 $& 8% ^ ls& lilllMsjHHli)§

^©cs>e>©oe©o©^^©©o©©0e®o0©o©©o©&€^

PR&fentemverend#dignitatihane DifputationemMedicamcumprimis infcribendam effctu&Re¬

nsoiui, Epifcopedigmßimeytionquodputem i11ameffc aliquoågratitudinm teHimoniumpro muhis bcncp-

cps, qutbmme Tbenignitasaffecit,tantum mihinon

placeo necchart# tribuoyfedut conatus meos z>eßr#

c enfur£pFlam5^cumunicéidagasutnon folumdignis

tua beneficia^>d^ecernantur,fed ^{ettam ne c}olat^ts malé

utantur. Fobis^a, viri Reverendi^e _{quorum promo*}

tionibus, cura (ffUbo-riSus beneficium iflud mihi de- pendet, eandern tanquamgrät# mentis teßificatio-

nemlubens off^{ero, cum} (ff inalps non liceat mentem decldrare (ff in u/u pofit^um effc norim ut ps,qui de

nolis malta merueruntxejmmodt exercitia infcriba-

mitt,quamvisnullus ^eaipfa infolutirationespro be- ncficpsinmecollatis referamaut unquam referenda effcputent-» Ea enim,perqua, minima eorum ref^c-

rendopar effem,majora pit oportetqua ut hifce the- fibm includantur, qua etiam cogito fi Deus ritarn

ztiresfa indulgeat (fffacultasaliquando obtingat. Fe-

ßrasRe verentias diumültum^falvas (ff incolumes fervetconditorilicorbis, _penes quemrepdet vit#ne*

cisq/potcßM*

Re/fondens,

A 2

De C auso

Sivc

FEBRE ARDENTE Thefis0 I.

Ebrisk*v<rorGnecisdicfta & Lati-

nisardens,utrifq;ficappeilataeft

abardore,quoniamper eamma»

gnuscalor oftenditur,& quiaea febrisomnium eft flagrätiflima.,

proptereainterdurn abfoluté

1/ id eftignisj,vocitatur. Avicennae, Gradio & Hepu-

lano dicitur caufon ^a caumateidemfonante qöod

incendium, Svetice^rrnttrfltlfa-

II.

Haecfebris adSynochosrcfertur,quodaprin- eipioadfinem nullo excandefcentke ordineperfo.

veret Scquod eiusmateriafitin veniscordipropin- quioribus, ac proinde eius putredo ^corpari vehe-

mentiåexerceat,aut faltem fihabet exacerbatio¬

nes alternisdiebus, eaeobfcuraefint,utinSynochis,

Galenusfimiliterfebres Synochos ardentes nuncu-

payit. Nomen ardentisufurpatur etiampro febre

Symptomatica, qu&phlégmonealiquam.,ut pleu-

ritidcm, anginam 5c alias confequitur*

III.

Eft a. caufus five febris ardens,febris conti«

nua a bile flava &pituitainterdumfalfaputrefcé-

teinvenis cordi8c ventriculoproximiscumvchc«

tnentia accidentium contingenr*.

III1.

Hujus confider^ioj aliapathologjcacft> alia

Therapeutica-j.

V.

Pathologica, quae differetiarum,caufarumSC

-flgnorum rationem explicao.

VL

Febrem an/entemquidamdividuntin puram

8cnonpuram. Namfajunt^curnon abilefuccen-

fa Sc non putrefcentecaufos efficietur?cum exfan«>

gvi#e putredini obnoxio magis,non putrefcente,

fed inflammato tantum,flatSynochus.* verum alij

falfumid exiftimantperpetuoq;bilenauvcaufopu-

trere autumant, Åtq; propterea re&ius diuidife¬

bremardétem inexquiflta 8c nothamdicunt. Illa

eft inquaurens oiliditas 8cinexpugnabilisfitisho-

minem infeftat, eademq; vehemens 8cbiliola fe-

briseft. Haec^v.eft in _qua iftafuntremiffiora>utpo.-

te quae febris eftcumbile pituitae permixta^.

A ₅ Cau-

VII

Cauf»febrishujus,alias externasfunt,, alias in*

ternas. VIII.

Exnumero caufarumexternarum funt nimi*

labor, immodicaexercitatioj multa cogitatio, ci-

borumardcntiumufus,_potusvinilive cerevifioe fa-

tis liberalior,nec non resomnes nonnaturales^quae

ficcant Sc Calefaciuntritem_pororum cutis cordi:- patio., atq;indeipfaprohibita transpiratio*

IX.

Caufa interna veri Caufi efl humor biliofuscol- le&uscircaventriculurnScpraecipué circaipfi^^os,

circapulmones Sc fimas ^partes hepatir\ Caufi ^v.

Spurij caufa eftcrudus humor vel pituita falfa biie permixta,&:acciditferefubfineautumni vel hye- mis,poft mukös&graves labores^inedias Sc alias

caufas,_quae frigidos humoresaccendere poffuno

In vena cava fede cordi vicina, caufa hujus febris*

eil &proptereailIud aequaliigne continud flagrat

ScnullacmutatiÖesmanifefihe apparent, praefertim

cumad fummumprogreffuscalor intendi vix uke-

rius citra aegrotantisinteritumpoflit: nifi quod in-

terdum etiam circathoracemvelprascordia, circa Spinaeduftumindorfo^ubi putris lätetmaterianon

tacumcordi led Scvicinis partibp illic molefta^^ar-

dor intenfus ab asgro percipiatur,quse cafiia eft*

cur

curinha^c ardentefebre, qüaelipyriadicitur, inte-

riora urivideantur. X-

In arteriamagna fangvinis putrcdo caufonb

caufaefle poteft,vixautem folpaut feparatus^avc-

nas cavasSangvine, cumpurifIimpfit,poteritputre-

fcere^ nifi veifimulcumilloab eadécaufa moxpu trefcat,velob viciniamab eoquoq; feminaputrc-»

dinisconcipiat: praefertim cum exhalationes ^apu-

rido fangvine profedtaeperhasquoq;viasnon folü

in hac febre fed eciam inalijs intercnittentibus,ad cordeferriquéant: has obcaufasfiiam putredona-

icaturinarterijs,fine dubioprodibuntfebresarde*

tiflimae,praefertimfi in arteriae magnae trunco Cor-

divicinohoc accidat. utredte Medicorum noftrl

feculi fehx Plateru*part2.prax.pag. 4ß»

docet. XL

Quantum adfigna, quorumbeneficio mo*bi

inintimoreceffu corporisconditi^neq;ulloaliofen-

fupercipi pofTunt intelliguntur8c demonftrantur;

horumalia funt diagnoftiea^alia ^progno

XII.

Exfignis diagnofticis^quaepraefentem febris

ardentisftatum &:naturam declarant>alia funt_pa-

thognomonica feu effentialia, aliav.ailidentia^.

XIII.-

Febris ardentisfigna pathognomonica funt

ca~

calofurens, inquietudovelanxietaSj fitisinexple-

bilis,laffitudoulcerofa obtenuis humoris acrimo-

niam^e XIV.

Aflidentia fignafunt lingvaficca>nigra&a- iperaab aduftionc vcntris,dolor mordax&tormi-

nofusatenuis humoris affluxu,deje£iio interdum liquida,acopiaerudaeScacris materias intro motas

permorbivehementiam cum caufi fedes fit hepar

autventerr vigiliae dfiirium a caliditate&ficcita-

te,Sc ^a düirjo non rarophrenitis Sc convulfio,cor-

dis agitatiomaxima, tufsieula,vox elågofa &pau-

caextremeficcato gutture,eibifaftidium., profüdi

interdumfomni elevatis vaporibus craffis, qui ^ce-

rebrimeatusinfartiunt,praefertim cumcaufi fedes

fit in pulmonibus,aegrelpirant,magna Scdenfa^re-

ipirationeefflantq;igneum fpiritumorefemper^a-

perto Sc fic ab infpiratione frigidå juvantur^ os

amäricatabileflava tunieamventriculi interiotem

oricommuncmimbuete. InCaufo nothocorppnon itauriturScfitis leviseft,dimidiumhabet caufi^ve¬

rblingvaficcaeft,afpera, falfa,u»naaut paucaeft

autnullaobpit#itsecrafsitieoi-.. Ite/nurin«craflas,

turbulent«, confufae _propter crudoshumores ac- cenfos Sc cumbile ebuliientes in nervofum ^genus

ruentes Scdelapfor". Pulfus eft magnp,velox, fre-

quenscum duritiejurina rubra, fubtilis,aliquando

liyenp\ Si-

XV.

Signa prognoftica aliafunt falutaria, aliale-

thalia_». Salutaria fcu _quasfalutem denüciant,funt

fcbris noninvalefcens, fcd mitis exifiens,mensil- lasfa,appetitus non dejedhis,fonftnus quietus,faci-

esnon multum mutata, fiaegri morbum facilc fc*

rantita utnonadmodum »ftuent, neq;ita irrco-nw pefcibilifiti detineantur, neq; faftidiöfi fintj neq;

graviter premantur, fimiliterfibcneScfaGÜe ipi-

rent,,fi nuilpadfit dolor ißternarumpartium,ficor¬

pus aequalitercalidum fitSc molle^ lingva non ad-

roodum nigra,alperaautficca,fiurinae bon«acfta-

tim co&se appareant> fedirnentum album haben-

tes,leve Sc aequale per totum morbi decurfum*

fecuritate'm enim & morbumföre brevemfignifi-

cabunt,ut liquet 2. pnognoft. ^comm.36.Deje<kio-

nesfi fimiliterconcodtee appareant,bonaefunt: ka 6cfudoresboniper dierndecretorium venietesac

ex toto^corpore prodeuntes: fia fomno juventur,

falubre quoq;eritfignum, fimiliterfi nihil aut parü

faltem dÉjirent: nam inquolibet morbometecon- flareSc bene fe habere ad !lla,quaeofferuntur, bo-

num eft: contra vero fc habere, malum.*. Hipp*A~

pbor.31.f-2* XVI.

Si etiam neq; timeat,neqjmssfKfint,ac de fa-

luteconfidant, bonunu. Inaliquo diecriticofi lar-

ß gum

f^ioum_aeger

fiat fangvinis

^naribus

(uperveeric. Hipp*/4pborj8>f4>fi dejedHovomitus

auturinx copiofx die dccretonoiequatur,folvitur

tnorb5 Scasger liberatur. Si caufus abfq; vacuatio*

nibus tumnaturalibus*tummedicis cefTavcrit,re*

cidivatn facilt ^autdolor erit crurum Sc coxx^ Sc

iputum craflfrm _cxpuitiifanusfuturusfio* Caufus

»othus finicur quoq;fluore fangvinis, ut verus,yel

abfceffu circa collü, utparotidibp, autdolore cru¬

rumvcl_coxasjcü alvo ftridla,& fputo craffo: Nant

febrespituicofemagisabfccflibus quam aliqua in- figni excretione folvuntur.. Nicol. pifo Hb. decu-

rand.feb.^c. 6* XVIL

Signa lethaiia: Caufus exquifitus feptimum

diemvix tranfcendit/quartovel tertio die foletin- tcrficere fiameraciorebilcexcitetur: fiineipiente

' febreardcnteconfcftim _parum rigeantlaborätesj

pravumfignumefl. Ga?. incom. üb.i. Hipp, ^{de mor.}

vulgär. Quib9fangvis dietertio autquartoin cau- fo paucpfluxitj quiaimperfedUfluxit>^omnesmor¬

tuifunt. Si bile ad eutem depofitadie fexto in fe-

bre ardenti idterus fupcrveniatjpravum _eftfignüj

quiaantefeptimüapparuit^fcd pravitatem emen-

V ; dat eius_»arium*vacuatio per_die alvum, urinas,haerno^iagia

yigefimovelalio die critico fuperve-

ni-

mehr*, infüper ⁱⁿ ardentibusmakim ^eftj Si infora-

nes Scfaftidiofi fint aegriScgraviter angantur.Ad.

hasc ubi paululum infronte Stclaviculisfudabunt

Stmultüdelirabunt. Itemtimores, maeftitias, extre mitatesfubfrigidae,utfummi pedes., ingens fitis,^u»

finas nigrae,tenuesScpaucac,alviq; dube in hacfe«

bre exitialiafigna funt: involuntarias etiamlachry-

mxfiex oculiscadant,^mortemfignificant;fi fuffb«

catiorepenté fupervenerit, nullotumörein fauci«-

busexiftente. Item fihancfebrem habend Collum pervertatur ac fix devocare poffit, nullotumor©

exiftente^lethale: fortisaeftus circaventriculum &

cordis morius^malumu. Item conv^fiones & cir¬

cavüceradolores fortes.,malum. Floccorum avul«

fio> ftragularum colleddo: fenibus eft calamitofi febrisardens, immanisenim caufa fit_oportet,un- defenile corpp infantum abripiatur ardorem; lu-

venibus freques>hoc malum* necaequefuneftum., puerisnonadmodumlethalejquia^ut fcribit Hipp»

/. *.^/#örfof,hsefebresficcando enecahC?.:

XVIII.

Pars altera thefiü reftat^Therapeutica didlaj

Sein febris ardentis curationeoccupata eft: medi-

cari auteoportetinhacfebri valde ^{accuta, exfen-}

tentiåHyppocratisaphor^10.£4.eodem diefiexpe¬

dit, differre enim in talibus malum eft. Siquidem

B z tar-

tafdando vires magis exolvuntuf, ia&atione eof.

poris & agitatioe humorö; I>eindemateriamagis putrefcit,udecalor& febris ^augetur: Tertio, quia perieulum ett^ne materia.,dumnon excernitur fed

vagatur per corpus,inpartemnobilem& principe

ntpote cor*pulmones& caput, ut ßepifGmc fit in

hacfebre, decumbat*aegrumq; interficiatj».

XIX,

Totacuratiohujus febrisin tribus confiflks

i. inlegittima vidhis ratione. 2. in rcmediorum

convenientiufu. 5. Et in adminifiratione chirurgi-

«- XX»

Quantum adDiaetåm,haecintotumfitrefri-

gcrans&humeöansjⁱⁿ primls ^autemfex res nen naturales amedicis di£iag*hic obfervandaefunt*ex

quibus primumlocumfibivendicataer*quiirihoc morbofrigidus &humidus fit eligendus^finon na¬

tura*arte tarnentalis efficietur*^utfparfis hinc in«, defolijsexgramincjfalicibus,plantagine., la&uca, nymphea* rofis&catt:vel ctiamafperfaundiq;atq*

©ffufaaqua purißima^»

XXL

In eibfefculentorumveexhibitione triaob-

lervaridebént. 1 qualitasciborum... 2.quantitar-*»

tempus,quo eibusexhiberi debeO.

Ad

"

XXIL

Åd qualtitatem quod ättinet* cum friorbus

hiccalidusfit*efculenfafrigida fintoportet,tenuia

atq; eocodiufacilia,mölliaatq>neutiquamobftru-

entia,circaquätitatemciborum:inquitHippocr. Å-

fhor.£./u cum morb* eft acutifiim*& visilli5> ma¬

xima,tumcibo utendum eft tenuiflimo: fin minus pleioremviftum licetexhibere&in tantumremit*

tendum* in quantum morbus extremis remiflior

fuerit. Apbor. *. virium ^tamen rationefemper

habitauthabetAphortßnu*p. didlaef. ^z. (fc. Ab

initio fit forbilis ut aqua hordei, cremor ptifanac,

juspulliin ^quo la&ucafuerit cofta: deindeappa-

rentibusfignis concoélionis,panatainaquisco£ia>

aquapanata^ lacam^gdalinum: item cremor ave-

naruminquibushume&andiineftfacultas ptaefta-

tiflimajficuti Sc_aquacaponumvelgallinarum^mo¬

dofimplex,modoviolarum,boraginisautbugloffae

confervateperata:pifces*cumhumid»natur»fint3

in hoc affeftu comsaode exhibentur; fed cum a debili ventriculo, vix concoquantur Sc faciiein putredinemabeant,vix cöcedendi videntur: quod

(ia. segris gratificaricogamur,concedentur pifccs

faxatiles rite pracparati inexigua quantitate exhi-

bitif. XXIII.

Tempus ^quo cibusofferetur, fitaurora,quia

B ₃ tum

tuna aurå frigidiore* vires funt validiores, pluri-

mura hic conferunt humida, quibus ad fomnuna

conciliandum additurdrachmauna _pap. alb-

XXIIII.

fot9 fit _aqua hordei cum acredine citrioröj

vel ferum acidi ladrisjin _quo coxit acetofa;item aquacoéia ^cum modico faccharo violaceo;aqua hordei cumfyrupoviolaceo; detur ctiam _{aqua pu¬}

ra fontana_{in qua} panis medulla ^Iota fuerit,vel ^a-

qua inqua pauulae^tatumlotaefuerint; quemadmo-

dum ctiam aquapura fontana fimplex^ quäquidS

nihil ad infringendum calorem praeternaturalem

Valerius Gal. /._j?.m.maximé fi nullavifccrum infir«

jnitasadfuerio.Inprimis commedantur acidulas, quik nonfolu refrigerandifed etiamputredincm corrigedi fummafacultas ineft.

XXV.

His etiara annumeranturjulapiavel ex aqua

fimpliciffimatåtumjVelexaquis diftillatis, ut aqua ladt, cichor.borag. bugl. acet.endiy.nenuphar. &;

parata cumjulapio rofateoaut violaceo,aut fyrup.

acetofit. citri vel ^acet. convenit etiam pro potu emulfio amygdalinatalis: R.amygdal. dulcrexcor- tie. uncias 4.femin. frigid, maior;ana drachmas ij,

fortiter omnia teranturin mortario affufis fenfim

aquis ladiuc. vel endiv* aut etiamfontana likis

dua-

duabus &c £emulfio. fiJpmniis fimulprovocandus fitraddi poteft fernen _pap» alb. drachmauna: loco papav. addantur nepenth»grana 4.velf. folutå fe*

bri_{concediturvinum album}

oligophoruirL**

xxvr.

Quiesfittumagfmbtum corporis,(bmn* ^co«

fvetofitlongior, &quidemnodiurn9, alv*quotidie

laxa fitne exerementapräster naturamin _corpore detineantur,& finaturatalisnonfuerit,tunc natu*

ra arteiuvetur,_utpote* deco&o fimpliciprutaoru jf

dulcium,in _quo Üiorum fenas drachmae fex deco- chefuerint.*vel etiamin praedidio decodlo _pru^o» ff

rumdiffolvaturEledluarijdiacathol. ^{unc. una^«}

■XXVII.

Altera curationis pars<£>«^**<£77*7didlaunx- verfaliseft, velparticularis:univerfaliscofiftit1. in humoris peccantis praeparatione* 2. ineius.dem ^e«

vacuatione: praeparantia funt _quaebilem alterado^

extingvunt 6c concoquunt, utfaciliusalvo exclu«

dipoflitjatq;ficcaufam febrisardentis_oppugnant«

XXVlIf.

Cum _auteminboemorbo bilis fit tenuis,

ffuansacferociens^proptereapnmo ^omniumante

evacuationem obtundenda _atq; lenienda efteius acrimonia, ijs nimirumremedijsquae ferocientem

illam bilem turgentem & _quo qudyerfum_impul-

fam-

famcoefceantatq;corapefeant: exquorumnumV-

toaliafimplicia fimt> alia compofitsu*

XXIX

Exfimpliciu numero funt ladt,portul.plant.

fo£ malv. nymph. borag. bugloff. viol. cucum.

cucurb. oxalis. fenecio. liquir. omphac.cerafa. ri-

bes. berber, papaveralbum,iuiubae,febeftcn,ta-

morindij pruna,hordeum excorticatum., amygd.

dulc. faccusmalipunici acidi, citrij limonumjgra-

natorurxu&c. Exhispartimaquae diftillatae ^con-

venientesutpotejlaél.borag.fenecion.portul.plant,

nymph. &c. partimetiam fyrupi &c confervas pa-

rantur; utSyrupi & confervaerofar.violar.nymph.

borag.deacetofitatecitri,limoni/cichor.endiv.fyr.

granat.acidorumjfucc^ribes,oxiocanth.acetofus,

de agrefla,depapaver.additisaliquot guttisSpiri¬

tus vitrioli XXX.

Excompofitis aliaufualiä,alia minp: ex ufua-

libusfuntfyrupidegranotisacidis,de fuccooxali-

dis,fyrupus ex ornphaco.-fyr. myrthinus, nymph*

violarum ex defcriptioneFernelij, de papaver. fy-

rup.zyzipharum: ni quatvorpofterioresfyrupi lo¬

ge praeöantifliirii funt, quia rerocientes humoris

biliofiimpetus compefcunt, quibus etiam fumma

urgente neceffitate diacodium annumeratur. His

omnibusaddimusfyrupum^exfragis^quiidempne-

ftar^epotefl,quodfyrüpi ilKexperegtinis pKtispra&

ftant: unde^cumhabeamus conveientia domeftica fiveexpatriånoftra retnedia., nontemere ad exott

ca 8c peregrina confugere debemus:fraga ^a. cö- quunturin aqua donec tinduramaqua ab Ulis^ac~

ceperit>hisdeinde remotis8calijsin eandem aqua

repofitis injedisq; iterum coquantur: Sietertio 8c

quartofieripotefl: illaimpoficio &eritfyrupus ele- gantiflimus 8c pr#ftantiffimu$> qui ad ufum ferva-

ri potefh XXXL

Ex minusufualibus in rem prsefentem parari pofTunt iulapia decoda, emulfioncs, ut R. aquar.

lad.portul analib*bfyrup. graat.acidor.fyr. iui jb*

ana uncias tres f.iulap.quod fi nimis fueritferoci-

ensbilisatq;aeftuas^ poteft däriaqualad.8cnymp.

cum fyrupo papav. 8cnenuph.veldetur in eum nv

nem decoduexprunis^iujubis tamarindis 8c hord.

excorticato^in cujus co^laturse librisduabus diffol.

vanturpraefcripti fyrupi,vel etiamdiacodiurnFer- nelij^autPlateri ü fuma requiratneceffitas 8c seger diuinfomnisfuerit. Emulfiones fiantex aquispras- fcript. ^ut R. aquar. lad. plant, nymph.8c portul.fl

nimirumvigili# 8c deliria infeftentanalibram unä amygdal.dulc excort. uncias4.femin.papav. alb.

unc.1. f. emub^a.jprodeft& folus hordeicremor acid^aut tamarindorüdecodüjfimot*bilisfuerit

leyior. G Hit

XXXII.

Hifcefemedijs ubi bilis alterata.» ciufqifero-

eiaScacrimoniafedata atq; mitigatafuerit,tumfa- ciliuseväcuariatq; in aivum deduci poteft: undc quamprimü evacuari atq; alvo excludidebet,idqj tripliciradone, alviprofufione, purgante quodam

ore aflumpto,Sc fudor£j>.

XXXIII.

S- i ■ '

Alvi profufloperficitur clyftere faöo ex nu-

mero refrigerantium &hüme<£iantium: &fiaeger

voluerit, ftatim in principio morbi> appltcandus

ctiam antepraeparationem utcaveatur alvi confti- patio^qui etiam repetipoterit exigente ncceflitä¬

te.-talis igiturclyftermollisfit,quoniamutplurimü

excrementa alvi in hoc morbolicca funt> cujp for-

mula talis effe poteft. R. Crem. hord. aut prun.de-

codhilib.i* _{in qua} diffolvätur mellisviol. velrofac.

caffixpro clyfteribusextr^dfoe ana unc. ij. ol. vioL unciij. falisdrach.£ mifc. Scf. clyft. qui aivum le-

niter educiteiusdeq; coftipationesprohibet., quaß:

in febrehac ardente omnium maxime praecavröi

debent:lococlyftnatumuti etiampoffumus fuppo- fitorijs,fi incomoditas aliqua., autaegri nimia mo- deftia clyfmatum ufnm impediant, ^quae ftimulan-

do_{tantum* utnatura} feces protruda^illas provo- eant,comunefumipoteftexmelleSc falecodlumu

XXXIV.

Pufgantia, quae intro aiTumuntur, alia fimpli- tiajfunt, alia compofita: flmplicHutfyr.rof.folut.

Ca(T+manna,rhabarbarum,Ted pofteriora Haseduo

a nonnullis impr.obantur: ^manna quidem quod ob

naturamellisfaciiein bilem vertatur: rhab. a^pro- ftervim aflridtoriam. verum manna cum Frigid!«

commixta & inaq+hü Sc endiv. diffolucain bilem

Aon vertitur, _neq; rhabarbari aftriflio metuenda

€(l,fifueritinfufum inaq.endiv.5c cumfyrup.vioL

rof. folut. exhibitum.Felix T'UteriPsl.i.vrax«

XXXV.

Excompofitis aliaufuaüafunt*alia minus: ex

ufualibusfunt diacath. diaprum.laxat.eieöLde ^fuc-

corof eleö-Jenit, _üiacaff XXXVI.

Exmin9 ufualib9 decoQum tale Fat/_{B. prun*}

febellen,^{an, n.} X. tamarind. ^unc.i.flor.trijumcord

an. p. i.Femin: 4. frigid. major.an. drach. i. coqua-

turexaq.Font,velhord. ib. i.adm cdie^tatIS cöiurn-

ptionem^ colaturae R. unc. iüj. diacath. ^unc. ?. fyr.

viol. unc. i. 8c fiat baußus. Quodfi perturbatio bilisprorfus fedatafuerk.,^tum in un-eijs tribus de-

codli pnefcripti aut in decodlo tamaririd. diffolvi poflunteledl. de fucco rof unciaef. fyrup. rofar- fo¬

lut. unc. i. f prohauflo, veldcntur cum aq- acetof uucijsiiij. fyrup.rofJolut4 ^unc.tres, C ²

XXXVII.

QuaerituranInhacfebre ardentcvomit*con- vcniat? Refyondemus fi citra primas regionigcrr- ditetem haecfebris affliget^fedemq; habeat intra

vafa,vomitumciendum non efle, nefcilicet agite-

turferum biliofum^cujusniotum Scperturbatione

fedare animus eft:quod fi vero cruditas in prima corporisregionedepraehendatur,vomitus impere-

tur,in ijspotiflimum, quifacile vomere folent>in

celiquisnon item/ed cruditas peralvum potipexi- genda erit. movetur a. vomitus ^{cum aq.} tepida&

ol.ranc.velf. de codi,ex ladl.atripl. ScportuLcui5*

decodiiR. unc.vij. velviij. Ol. communisunc: iij.

6c f. vomitf tepide aflumendunu.

XXXVItL

Ad fudoresquod attinet, inquit Gal. I/.de ^ra

ftoneeurandiadGlauc. r. 9• quodpeccäs febris ma¬

teriaperfudoresquoq; exigendafit;fudora. expri-

minon debetnifi manifefia concoftionis fignaap«

pareantScmaxime infebrisdeclinatioe, quotem¬

pore dari poffunt remedia vias aperientlaSc,utvo-

cant, deobftruetia.cujusmodifudoriferumeftpti-

fanavulgarisadunc.iij. cumfyr acet. uncijsij. ca«

lideexhibita:darietiampoteil C. C.uftiScpraepa- rat.drach.iJn._aq. veron.unc. ij.item procedete té-

poreScpraefertimfebre declinäte cöceditur drach

naa

matheriacaeAndromachi^cum _aq.Card. Benedi

difloluta, fisegerdives fit, lapidisBezoardici grana

v. cumaq. Card-Bened. exnibentur.« hoc enim re- medium fudoresconfertimprovocat& febrisma-

lignitatenamitigat. Urinafi in minori copia fluat*

provocanda eft medicamentis diureticis.- diureti-

curn a. quod urinasadmodü provocat,eft decodtö

afparag.injure exhibitum: item granatorum fuc-

cusexhibitus Fotanonus exhibet _aq.Adianti cum decodlohordei &radie, fseniculi:item radie,_gra- minis, rufei petrofilini,quatvor femin.frig. major, alij exhibent decodE chinae fatis dilutum 8cc. &

hasc de cura univerfall

XXXIX.

Curatioparticularisconfiftittum inipfiusfe-

bris intemperiei ablatione,viriumcorroboratione*

tuminfymptomatumeorrediion£>

xxxx.

Priorisgeneris funt, quserefrigerando 8chü-

medlandointemperie tolluntfimulqjipfas vires ^re-

ficiunt, _quorum alia interna funt, aliaexterna. Ex

intcrnorumnurnerofunt, _aq. fyr. conf. tab.facch.

rob. Aq- ut borag. buglofl ladhnymph. nenuph.

pap.viol.rof.acet. cich. endiv. Exfyrop. numero funt,fyr. nymph. nenuph. viol. borag. bugloff. rof.

port. ungul. cabali, flor.nenuph. 8c ratione putre-

C _} dinis

dlnis fyr. acetofitatis citri, oxiocancha», fyrup. dc

granat,acidis, fragorum,de ficco oxalidisSc acet.

£x quibus iulapia 5c emulf. fieri poflunt:Cofervse,

ut viol.borag. bugloff. nenuph. cichor. acet. 5cc.

Tabute diarrhod* Abbat* fine fpeciebp triafand.

diamarg. frigid, ^manusChriftiperiatae.- lacch.vioL

rob.acet.deribes, cerafor. acidorutru. 5cc.

XXXXL

Qu« extrinfecusadhibentur,fu_nt,epithe^ma¬

ta, inundlioneSj balnea. Ex epith. funt, quae capiti,

frontijcordi, hepati, carpismanuum^ato; etiåplan-

tis pedumapplicantur.

XXXXII

Capiti,fronti Sc temporibus epith. tale fut: •

R.aq. IaÖ.rof^{an. unc.} iij. album. ^{ovor, n.}ij, acet.

rof unc. i. ol. viol.rof ^{an. unc.} i.f.epith. pro corde:

R. aq. borag. unc.iij. rof unc. i. fpecier. diamarg.

frig. drach. ij tochifcorumde camphora drach.i.

f* epith* cordi applicandum** pro hepate R* aq*

rof* endiv* läéh* an* unc, ij* fpecier* diatfiurn fan-

dal* drach* i* aceti rofar*unc*f* mifc. Sc f* epith«, hepaticum* pro carpis ^manuum: R*aq*rof. unc« ij*

aceti rofacei_unc* f* crocimodicum^mifceantur &

pulfibus carpi citcumligentur panni intindli* pro

plantispedum: R*fol* anfer*hederae^{ana m*} i* inci-

dantur5cparum conquafctkurjaddanturfaliscom*

unc*