INFLUXU PROVIDENTIA

v

D. A.

DISSERTATIO

DE

INFLUXU PROVIDENTIA

DIVINAE

IN

ACTIONES HOMINUM LIBERAS,

•v ..

r-i--- -- - - --i- ■ i

, - .

QUAM,

C 0N£ AMPUSS. FACULT. PHILOSOPH.

PRiESIDE

Docr. PETRO _NICOLAO

CHRISTIERNIN,

LOG.

METAPHYS. PROF. REG.

ORD.

PRO GRADU

publice

exhibet

JOHANNES LAGERSTRÖM,

ostrq

gothus.

I'N AU DIT. GUST. MAJ. D. I. MAJI MDCCLXXXII.

UP SALI JE

Apud Joh. Edman, Direkt. & Reg. Acad. Typogr.

IN

S.CRAM R:AM M-.TEM

MAGNAE FIDEI P1R0„

NOBILISSIMO ATQUE REVERENDISSIMO

DOMINO,

DnoUNONIATROIL,

S. S. Theologie Doctori Celeberrimo,

DicecESEos Lincopensis

EPISCOPO

EMINENTISSIMO»

Synedrii Sacri

PPv^ESIDI

GRAVISSIMO,

öymnasii scholarumque per dlctcesin

EPHORO

A DC UR AT ISS I MO,

MJECENAT1 SUMMO MTERNCQLENDO

k

SACRUM.

5-1-

Verae afe ^omnino licet invicem adfertiones non ita dependeant, funt comparatge, ut, nunquam

tarnen inter fe adeo fint oppofitae, ut una alteram

eodem tempore & refpe£fcu plane tollat atque exclu-

dat. Accidit vero fiepius, ut duo vel plura adfcr-

ta primo quafi intuitu ita fibi repugnent, ut vix ul~

lam admittere conciliationem videantur: Ted re ta¬

rnen adcuratius examinata atque terminis utrinque

rite explicatis, optime eonfpirent atque infignem

fervent concordiairu Sic Articulus theognofiae pal¬

mar ius

qui Providentiam Dei cun£ta fapientiilime

dirigentem proponic atque extollit, cum do£trina

Pfychologica liberam hominis voluntatem adferente,

haud levern agitare videtur pugnam, donec ftabili-

tis tum provklentiae ^tum libertatis notionibus, logo-

machiae Vitium fuerit exterminatum. Utrumque e- nim longe efi: veriflimum, tum quod Deus provida

fua cura res omnes, atque adeo etiam homines, fa-

pientiffime dirigit, tum quod menti noftrae vera li-

bertas competit, quam ceu donum Creatoris exi-

mium maximi facere quisque debet. Cum vero dubium nonnullis immo abfonum videri foleat, quod

voluBtas fimul fibera ftatuitur fimulque divino nu-

A 2 tui

4 De Influxu Providentia Dei

tui atque moderamini fubjefta; haod vana fortaffis judicabitur ^opera, (i ^verum providentiae Dei in a-

£fciones hominum liberas influxum ita explicare po-

tuerimus, ut fua libemti noftrae veritas, lua univer- {ali Divinae providentiae conftet gloria.

Atque hoc eft argumentum, in quo brevi dis-

fertatione illuftrando, tenues periclitari vires confti- tuimus, Tuam B. L. cenfuram nobis _expetentes mitiorem*

§. IL

Notio veritas Providentia Divina„

Per providentiam Dei intelligimus a£him Optr

mi Creatoris perpetuum, _{quo res} omnes creatas fu*

ftentat & fingulas earundem mutationes ad fines fuis

perfe&ionibus dignos dirigit. Neque igitur prae?

fcientia futurorum eventuum notionem providentiae abfolvit, quamvis ipfa vocis origo a providendo d li¬

fta & fynonymum ejus apud Grascos eo in

primis fpeftare videätur: Ted aftio omnino adeft vo-

luntatis Dei praepotentis, per quam res omnes non

minus exfiftentiam fuam finibus divinis convenienter continuant, quam eandem ab initio funt adeptae. In-

telleftus certe nihil ponit, Ted fupponit; neque res ideo exfiftere fuisque mutari vicibus perguntquia

hoc Deus aeterna fua fcientia videt; fed ideo Dens cunfta per totam rerum & ^mutationum feriem

pcrfpicit, quia omnipotenti fuo nutu cunfta, _quse fuerunt, (unt & futura _erunt,. exfiftere jubet & ad

•

/

cer-

in Aftionis hominum liberas> _y

certos collineare fines, Cumque in Deo nulla fit praeterki & futuri viciflitudo, fed conftans per o-

mnem, quae cogitari unquam poteft, durationis im-

menfitatem & nuspiam interrupta a&uofitas; provi- dentiam, _qua mundus regitur, per decretum aliquod antemundanum, feu infinitis, fi cogitare licet, ante mundi creationem feculis _per modum harrnoniae cu-

juspiam praeftabilitae pera&um, concipere haud con- venit: Sic enim confervatio Sc gubernatio rerum non minus, quam prima creatio, ut pera£ta £eu ^prae-

terita efiet cogitanda, neque Deus mundum proprie jam dirigeret aut in. p öfter um fatorum ordinem efiet

.direfturus: (ed fyftematis rerum Sc eventuum dudum abfoluti, nec ulla jam cura indigentis, otiofus foret Spe&ator, quod tum vitae Dei femper & ubique operands a), tum dulciftimae noftrae, ex praefentis-

fima Patris cceleftis cura Sc beneficentia, confolatio- ni£) e diametro _{repugnat. Deum} vero totius hu-

.

jus

a) Joh. v. 17. Efaiae 40: 28, 29,

b) Pfalm. 90. Sc 139. Efaias. 41: 10. 43 t 1. 2. Ad»

fcribam in hanc rem verba Max. Rev. Do£E Axelsson

^

cedro dignißima, in eximio Libro: Guds rad och verk i

Cm regering åfver inenmfkjo -ßägtet, hujus inledning pag.

2. Vijst maße det vara mer än förnöjetigit, at fe Guds fullkorn ligbeter i det präktigaße ljus, Jom breder lig ut öj-

ver

all

förundran: at befinna ßg fjelf fäfom ^et lefvande

bevis af Hans fader liga för forgy af Hans befkydd i fara, af

Hans hjelp i nöden och fem et befynnerligit mål for Hans

karlek och godhet, ^- bör ja kran der om at Gud regerar ofver all verlden och fiyrer alt hvad fom fhrelöper

i henne _{\ at} Han bar o/s i fynnerbet i fin nådiga åtanka

6 Ds Influ ^xu Providentia Dsi

jus univerfi curfum moderari ^aeque indubium eftf

atque ipfa Dei certa nobis eft exfiftentia. Ipfam e-

pim Summi Numinis notionem hoc ingreditur, qua-

tenus hac voce, fenfu proprio & excellentiori figni-

ficari lolet cceli terraeque Conditor & Gubernator.

Quod Deus ejusmodi gercre poffit curam, perfe-

£tiones quidem ejus infinitae nos admonent: Sed a-

ftualem tarnen rerurn gubernationem eo minus de-

monftrant, quod ex a&ibus creationis & Providen¬

tias nobis conftet, illa Deo inefle attributa. Quan-

do igitur in multis videmus rerum vicibus, (omnes e-

nim examinare nemo valet) praecipue vero in vita

noftra communi, non illis naturam creatam viribus

efie inftru&am, ut fe confervare-& dirigere valeat,

Ted multa cauflis plane occultis eile tribuenda: non quidem a Deo cun&a gubernari hasc indigentia per

fe probat; quia indigentibus non illud quod deeft

ftatim fubminiftratur: Sed ubi tarnen effe&us, caus-

fa licet latente, fenfu percipitur, probabilius muko eft,

o-

at intet kan banda o/s utom Hans vif;a och rad, är, [om

den varit ocb bIifv er det haft ^a medel, Jom kan fbrßingra

de forgeliga dunder, fom vilja går a ofs vara dagar tunga

ocb be/varliga; den bdfta utvägen til en ånfkelig finnes ro

ocb förnöjlig lefnad. Vet Gud alt bvad ofs gor es bebof\ dl-

fkar Han ojs af bjertat; haller Han får fin luft, at gjöra ofs

godt; dr Han alsmdgtig, ocb kan laga alt til vårt bdfta;

få kunna vi ock fullkomlige n be fred a våra bjer t an der med,

ocb _vara, viffe der om, at nar Han annamat ofs i fin om for g

oeb vård åro vi med alla vara angelägenheter i den fåkrafte

ocb trognafle banden.

in Aüiones kaminum literär. j opem, qux nobis praeter fpem interdum & exfpe-

£lationem adfertur, ab ente quodam benigno & va-

lido effe prseftitam ^, quam fortuitu & fine caufla ^y

adeo notabilem flatus noftri fieri mutationem. Ita-

que infinite multas habemus occafiones, mentem,

per fe quidem indigam, fed fublimiori auxilio ere-

£tam

ad invifibilem fed praefentiffimum tarnen fa-

torum moderatorem allevandi. Fulcherrimus qui¬

dem rerum ordo, _{per quem} cunfita etiam fibi per

naturam contraria, muttia quafi opera ad commu-

nem tendunt finem, Moderatorem univerfi rite con- fiderantibus prodit: Revelatio autem fan£lior provi-

dam Dei curam illuflriffimis confirmat teflimoniis

atque exemplis: & qui per gratiam Dei apertos o-

culos & exercitatos fenfus obtinuit, experientiam di-

vinae direfitionis habet jucundiffimam & omni de-

monflratione philofophica ftiperiorem.

§• HL

Lihertatis & Aclionis liber<£ notto evoluta.

Gum vero pnecipua heic quaeflio fit, utrum

cum providentia divina confifiere poffit libertas ho-

minum, & qna potiflimum ratione Iibcras dirigat

a&iones Summus univerfi Moderator: e re omnino

eft, ut libertatis aöionumque liberarum notionem

explicemus & ab ambiguo liberemus fignificatu. Li-

bertatem enim non unp omnes, qui de hoc argu-

mento difierunt, modo concipiunt atque definiuntr)*

Suf-

e) Cfr, Stapferi Fund, R. c. XI. §. 25. & feq.

% De Influxu Providentia Bei

Sufficiat vero pro fcopo noftrae meditationi praefixo,

ut ad diftin&ionem, _qua in internam atque ex-

iernam libertas difpefcitur, adtendamus. interna

facultas efl inter plura eligendi quod prae ceteris placet, feu quod melius judicatur: externa^atum

notat coa&ionis expertem, quo quis ^, nulla vi exter¬

na impellente aut impediente, velle aut nolle, & a- gere poteft quidquid vult ac eligit, Internam nobis

datam efte libertatem ^eo certius conftat, quod ex-

perientia cujusvis, plurima inftitutae eleftionis exem-

pla- fuggerit, in qua voluntas ^per fe in bonum pro-

pendens, meliora femper deterioribus praefert, ^nec

ulla vi poteft adigi, ut quae minora ipft repraefen-

ta»ntur commoda _prae majoribus aeque cognitis ad-

petat, nift cum praeftantioribus illa commoditatibus

connexa vel ad easdem ducentia, h<ec autem ma¬

joribus ftipata malis, mens intellexerit. Externam ^ve¬

ro libertatem faepius locum habere itidem experien-

tia docet, quotiescunque nempe gratis incitamentis

ad agendum ducimur

neque adeo duris compelli-

mur motivis ad hanc vel illam a£Honem fufcipien-

dam aut intermittendam. Pro diverfa vero hac li- bertatis notione, quae in fcriptis Ernditorum, atque communi loquentium ufu eft recepta, a&iones quo- que liberae variam fubeunt confiderationem: aut e-

nim is libere dicitur a&iones inftituere, qui (enfu

boni aut mali cum actione connexi, ad agendum aut omittendum fefe fponte determinat; quae libertas a-

gendi internae cuidam neceffitati, _agentem ad hoc

unice agendum determinanti, opponitur; quaefignifi-

ca-

in Aä Jones hominum Hieras. 9 catio in libris Philofophorum regnat; aut liberam is

committere dicitur aetionem, qui nulla vi externa cogente; Ted lubenti animo, atque adeo motivis du-

£tus jucundis ad agendnrn fefe accinxit; qux liber-

tas opponitur coa&ioni, & actio hoc feniu libera,

a&ioni invitae opponenda, alio nomine vocatur lu-

benter fufcepta &, ftri&o quopiam fenfu, volunta-

ria. Ita Cicero

clementiam Jul. C/esaris in ora¬

tions pro Ligario extollens, fatetur Ic nulla vi coa*

£tum, judicio & voluntate profe&um ad arma, qux

contra Gesarem erant fumta. A£tio igitur interne

libera feu ex libertate mentis interna, quae ipfam

voluntatis notionem ingreditur, profecta, fenfum bo-

ni &: mali velut rationem incitantem fequitur, at¬

que ideo in peffima etiam (ervitute, ubi minis vio

lentis hopio ad agendum, fed non ad adpetendum,

impellitur, illaela perfiftit. Externe autem libera a-

£tio, incitamenta vel impedimenta ingrata ac vehe-

mentius agentem trahentia aut cohibentia refpuit,

fed rationibus Ivaforiis & allicientibus fuam debei originem a).

§. IV.

lnfluit Providentia Dei in Omnes totius natura

mutationes, fed diverfo modo pro varia rerutn capacitate atque indigentia.

Deus res omnes a fe ^{creatas, non} repetitis quovis momento creandi a&ibus, fed inftitutis fa¬

ll pien-

a) Cfr. Stapfer. L. cit.

10 De In flu xu Providentia Dei

pientiflime mutationibus indoli cujnsvis adcommo-

datis, confervat. Fruftra omnino disquiritur, ^an

Deus mundum, ita creare & inftituere potuifiec,

ut (ine ope ipfius fingulari perfiflere & fuas deter-

minare mutationes poller, cum attenta rerum exlb

ftentium conlideratio non obfcure oftendat, & ^re- velatio fublimior invita autoritäre confirmet, na- turam non elfe libi relitam, led prxpotenti dex-

tra, qux cunta commutare valet, luften tari. Ali-

ter vero Deus dirigit res corporeas, fenfu plane

deftitutas, _qux propolitis grati & ingrati lenfioni-

bus ad motum vel mutationem incitari nequeunt *, fed vi tantum externa moveri ac mutari poffunt:

aliam in natura, qux fenfu & voluntate prxdita eft, gubernanda viam ingreditur, utpote qux incitamen-

tis atque obftaculis lenfui morali adcommodatis ad

agendum vel omittendum fletitur. Etenim res o-

mnes a Deo dependent; atque fingulx rerum mu¬

tationes feu ationes & paffiones, quibus ad eas-

dem aut confervandas aut finibus prxftitutis attem-

perandas Deus utitur, iplius moderamini funt oh-

noxix: led modus tarnen dirigendi non ubique idem

ndhibetur. Ab initio quidem certas mundo materia-

11 vires indidit & leges quafi prxfcripfit Deus: led generaliflima tarnen hxc lex elf, quod per volunta-

tem Dei potentiftlmam cun&a fuum fervent motum 8z ordinem : & quas demumcunque ingeniofa Phi- lofophorum folertia invenit & adoptat hypothefes,

ad Syftema corporum cceleftium illuftrandum & ra- tiones phxnomenorum ^per totam rerum univerfita-

tem

\

in Actione* bominum liberaf. n

tem mirabilium, reddendas; femper tarnen a per¬

fecta operum divinorum cognitione longius homi-

num abedr intelleCtus, _utpotc limitibus ita circum- fcriptus, ut eorum, quse Dens fecerit, nec initium

nec finem exacte perfpiciat e). Neque vcro haec im- perfeCtio tantopere eft deploranda, cum ad bene

beateque vivendum vaftiflima & adaequata rerum co- -gnitio non fit neceffaria. Sufficit omnino (i illa mo¬

do rite cognofcimus ^, quac ad venerabundam divinae

bonitatis ac potentiae admirationem atque rerum, quas in noftros ufus Deus deftinävit, commodiorem

adplicationem nos excitant & conducunt. Quamvis

vero modum fpecialem ^{, quo} Deus hoc univerfum gubernat, njemo ita perfpiciat, ut omnium, quae obfervantur, mutationum, adcuratam reddere queatt rationem: multa tarnen etiam in hoc negotio fefe

nobis offerunt, facile admodum atque maximo cum fruCtu pernofcenda; ü modo ad confiderandum

fatis adhibemus temporis ^ac diligentiae, atque in qute- ftiones obicuras ac difficiles, vitasque humanae mini-

me profuturas, nimis magnum non conferimus flu-

dium.

§• V.

DWigit Deus homines libertate pYaditos fed modo

liher<e voluntati confentaneo, ut libertatern

nequaquam tollat.

Ex iis, _quae de Providentia Dei hominumque

libertate generatim difreruimus, facilius, ut fpera-

B 2 mus,

é) Ecclef. ^3. 11.

12 De Influxu Frovidenti<e Dei

mus, concih'antur propofitiones ^, quae licet veriffinrae

adverfa tarnen fronte inter fe pugnare videntur: Res

ornnes atque adeo etiam homines, a Divino nutu

tum in exfiftendo tum in agendo & patiendo, pror-

fus dependent; Sc voluntas hominis in adpetendo

Sc agendo libertate gaudet, fine qua naturam fuam

perderet atque in machinam ^mutaretur, cui a&io-

nes null# unquam poffent imputari Cum enim Pro¬

videntia decreto quodam abloluto Sc ferream rebus

atque eventibus inducenti neceffitatem non abfolva-

tur, fed in liberrima atque perpetua Supremi Nu-

minis femper Sc ubique praefentifftmi cura ac difpo-

litione confiftat, qua res tales perdurare jubet, atque

ad fcopum tendere praefixum, quales ab inido eas-

dem condidit: 8c voluntas noflra ^, tefte experientia,

talem habeat indolem, ut ad bonum Sc malum ^non

fit indifferens, fed ad bona adpetenda Sc ufii facul-

tatum adquirenda ^, 8c quidem,ubi plura oblata fue-

rint, pro menfura bonitatis eligenda, propendeat, ne-

que adeo, ad inflar trunci aut lapidis, violentam

impullionem exfpeflet j & licet homo interdum ad

nonnulla agenda cogi poffit, ipfis tarnen in hcc ca-

fu motivis durioribus unice cedat, cupiditate tarnen aliter, fi liceret, agendi refidua: facile omnino patet,

facultatem eligendi per creationem homini conceffam,

provida confervatione, quae modersmine mutatio-

Tium 8c eventuum peragitur , nequaquam tolli, fed

ad finem benigniffime propofitum per omnem fato¬

rum viciffitudinem dirigi. A&iories igitur hominis

ex interno principio, nullis neceffitatis vinculis ad-

.

ftri-

in Attiones hominum liberas. ^*3

ftri&o proficifci non definunt, quam vis ^tanta perfeftio

ne & libertate non (imus praediti, quae ne divina quk

dem dire&ione indigeat,aut ab ea limiteshaud accipiar.

Solus enim Deus abfolute liber eft ^atque independens,

ut nec ab ulla vi impelli aut retardari poffit, nec ratio-

nem fuarum a&ionum cuiquam reddere teneatur. Ho¬

mo autem libertatem fuam,ut ^cetera omnia, a Deo ha¬

bet, nec unquam paterna ejusope & gubernatione care-

re potefl:, ^nec ejus imperio benefico & mitiffimo feie

fubtrahere cupit, quamdiu fuarum tenuitatem virium

& praepotentem ipfius gratiam agnofcit. Quando i-

gitur faber fuae fortunre quisque falutatur, non hocqui-

dem fenfu verum eft, quafi vel omnis hominum (latus

ab a&ionibus eorum & meritis neceftario penderet, vel

homo ad agendum propria, eademque fola fefe deter-

minare poffet induftria ac prudentia; quia multi, pla¬

ne immeritis cumulantur bonis, multi infontes va- riis ad tempus premuntur malis; nec ulla fufcipitur

a&io,quae nen a praefentibus rerum momentis, arbi-

trio agentis minime fubje&is, fed divinae guberna-

tioni reliftis, quodamodo dependeat: fed ^eo tarnen refpe&u (ibi homines fuis moribus formare dicuntur

fortunam, quod cum aftionibus bonis ^{grata , cum}

malis vero ingrata fint confeftaria femper connexa.

Itaque non internam hominis libertatem, quae fen-

fu boni & mali ad agendum aut omittendum com-

rnoveri poteft, providentia tollit: neque externa,

ftatum coaQionis expertem denotans, per curam

'Numinis providam prorfus excluditur, quamvis du-

rioribus interdnm incitamentis vel remoris ad fegnio-

B ₃ res

14 De Inflnxu Providentia De i

res exftimulandos & improbos ab a&ionibus perm- ciofis retrahendos, fapientiflime Deas uti foleat,

$. VI.

Nec guberruitio actionwn Uberarum Deo d'/ffici*

Iis eß ^aut indigna.

Ut vero moderamen divinum idemque univer- fale, libertati hominum non detrahit, fed eandem fapienti direclione confirmat: ita racionibus a liber-

tate noftra delumtis Providentia Dei fruftra omnino impugnatur. Neque enim difficultas ulia Deum ab

hominum vita dirigenda abftinere poteft; cum Rex

ilie fupremus, omni prorfus momento & loco fuis

in ampliffimo natura regno civibus prafens, omnes

non modo a&iones fed intimas etiam curas & ^co-

gitationes, atque adeo (Ingulas cujusque neceffitates pecvideat, & cun&is fuis finibus, libejrrima bonita-

te conftitutis, optima femper parare poffit fublidia.

Nec metuendum eil ^ne mali moralis feu peccati

Deum faciamus au&orem, quando providentiam ejus fänQ:iflimam ad malas quoque a&iones dirigen-

das extendimus. Neque enim a£tiones ullas alium

habere poffunt auäorem, quam illum qui eas com- mittit: adeoque cum homo divinis fub aufpiciis re-

£te agens, vi libertatis per naturäm conceflas, fua-

rum fit au£fcor a&ionum, _quae alioquin imputari non

poffent: nulla utique eft ratio, cur male factorum

idem au£fcor ^non exfifteret, _quae Deus, qua talia,

nec probat nec promovet

quamvis eadem, ut mu-

ta

in Actione s hominum Ith eras* 15 tationes rerum, difpofitis fapientiffime confecutioni-

bus, ad maximam illam dirigit gloriae fuae manife-

ftandaemetam. \ eriflimum equidem eft, quod Deus

mille modis omnem praecavere atque impedire pos-

fet a&ionem creaturarum malam, fi hoc ipfi magis placeret, quam malos nonnunquam a£his permitte-

re. Neque tarnen neceftum eft, ut iilis aftenium

praebeamus, qui malum illud morale ad mundum

optimum ita pertinefe ajunt,. ut hoc exterminato as-

que bonus non exfifteret: licebit- enim nobis igno-

rare quid in alia rerum ferie poftibili fieri aut non

fieri falva perfe&ione potuiftec, dum in exfiftente

hoc mundo tarn multa nobis fint incognita. Id vero

tuto adfirmari poterit, malorum aduum permiftionem

plurimis in mundo pneclaris a&ionibus & virtutibus

fubminiftrare occafionem, _quae nullum alioquin ha-

berent locum. Quis enimforti ac intrepido patriam,

amicos, innocentes, defenderet animo, fi nulli daren-

tur injufti tranquillitatis publicae atque innocentiae ^op- preflores? Quin potius admirari convenit ftimmäm

optimi rerum moderatoris fapientiam, qui bonis ma¬

la admifceri permittens, bonorum fenfum efficit ju-

cundiorem atque dum unius male faftis, vel furorem

aliorum cohibet vel patientiam & pietatem exercet, certiffima utique ex venenis parat remedia. Nihil

utique in hominum focietate committitur mali, quod

non certis eancellis Deus limitat, atque ad exitum

tandem bonum perducit; quod exemplo 1 Jofe- phi luculentiftimo illuftratur. Neque vero miran-

dum eft, quod inepta plerumque de regimine divi-

no

16 Ds Irtfluxu Pr&vidsnt. Deiin det. hovi. Uber as.

no fe ram iis judicia: minimam enim operum divino-

rum partem oculis animoque contemplamur, neque

caufFarum & eventuum feriem perfpicimus univerfam.

Hinc multa Deo indigna nobisque peftifera accide-

re querimur, ^qua: poftmodum non minus glorias

Numinis illuftrandx, quam noftrae felicitati ampli-

ticandae deprehenduntur convenientiffima. Interim

quo magis noftrae diffidimus folertiae, & quo con-

fidentius fata noftra omnia Deo committimus, eo

lastiori animo divinam celebrare licebit providen-

tiam, quae fuo in a£tiones liberas influxu, nofrros

ita dirigit greflus, ut ad veram tandem & gloriofam

beatortim perveniamus libcrtatem/j.

Soli Deo Glonn,

Sin

di i neque pojfwit nos juvareneque volunt j nec omnino

curant, ne c

qtiod agamus animadvertunt. Nec efl ^quod ab his ad bomt-

num

vitam promunnre p^ffle: quid efl, quod ullos diis tmmortalibus eultus,

btnores, preees adbibeamus Cicero de Nar. Deo Lih. 1. cap, 2.

f) Doft. Axelsson Libr. cit. pag. tertia: önfke vi ofs

fjeljom en förnöjlig lej n ad; vilje vi gå var vcrld på det

lättafie igenom; få viågc vi aldrig ßappa den Gudomliga, firfynen utur våra tankar; aldrig låta något tvifvehmål

rubba vår tro ocb forjåkran der om, at HEr ren år Konung

Pfalm. _{$i: 1.}