JOHANNE FLODERO,

DISSERTATIO GRADUALIS DE

SYNAGOGA

LIBERTINORUM

ACT. VI. _9.

QUAM,

CONSENT.

AMPLISé. FACULT. PHILOSOPH.

IN REG. AC ADEMI A UPSALIENSI,

PRAESIDE

MAG. JOHANNE

FLODERO,

Griec. Ling. PROFESS. Reg. et Orr.

/EQUJE

BONORUM

CENSURM SUBMITTIT

stipendiar1us thunianus

ANDREAS SJÖSTRAND,

SMOLANDÜS.

IN AUDIT. CAROL. MaJ. DIE XV

AjPRILIS.

ANNl MDCCLXVIL

HOR1S ANTE MF Ii[DIEM SQL1TIS

U P S A L I £

Impreflum apud Johannem Edman Reg. Acad. Typogr.

S:M RAS M:TIS

magnaj fide1 VIRO

reverendissimo PATRI ac DOMINO,

JD.no O L A V O O S A N D R O,

S. S. theologue DOCTORI ^longe cfileberrimö»

CONSIST. ECCI.ES# PR^ESIDIET .DIOECES. WEXiONENSIS

EPISCOPO gravissimo,

GYMNASIOR. SCHOLARWI(X EPHORÖ ADCURATISSIMO^»

MiECENATI SUMMO.

nec non

max. reverendo DOMINO s. s. theol.

DOCTORI ET ARCHI^• PRÄLPOSITO,

maxime et admodum reverendis, 1'rieclarissimis

experientissimisque DOMINIS,

s. s. theol, DOCTORI et

PROFESSORI,

NEC NON

rrliquis consist. eccles. ADSESSORIBUS,

et ad gymnasium wexionense LECTORIBUS,

PATRONIS ET

FAUTORIBUS,

SACRUM.

V1R0 SPECTAIISSIMO

Domino J O H. FRID-

EKE BER G.

INSPECTORI ad Officinam Ferrariam Wattholmenfem

Vigilantijflxmo,

PATRONO OPTIMO.

Inde

ab Wo tempore, quo optima

fpei filii

Tui in- ftitutioni ^me

prafecifii,

tanta mihi prccftita

funt

favoris

z? benevolentice

äocumenta, ut ingratjjßmus

viderer_> occafione?n hane e manibus ß

dimitterem,

publice

tefiificandi

quam in <ere

fim

Tuo : Igitur ac-

cipias,

PATRONE OPTIME, DiJJertationem

ha?ic-

ce,

qualemcunque,

ea

fronte,

gz/# 772<?

ipjum

exci- pere

foles, h.

e.

ferena,

«072 z/£ mercedems maxi- mis Tuis

refpondentem beneficiis, fed

veluti

fubmis*

gratijjimique

animi

tejjeram.

S/'m»

fupremum

Remuneratorem pro Tuo

Famiiiaque flore

atque incolumitate votis

fufpjriisque qdire calidijjimis

^non

p'taHr?nitta?n, dz/772 vixero permanfurus

SPEQTATISSIMI NOMINIS TUI

cultor lumiU'mut

ANDREAS

SJÖSTRAND.

D. D.

§. I.

rastertemplum, quod

Hierofolymasflo

ruit, in publicorum & folemnium fa-

crorum ufum toti paténs genti Judai-

cae, fuifle etiam Legis

leciioni

ac ex-

plicationi aliisque facris obeundis pas- öm dicata loca alia, _quae Synagogas vocarunt, res eft

notiffima. Neque domi atque inträ Judasas terminos té

iilarum ufus continuit, fed latius _evagatus, ubicunquc

terrarum & gentium difperfäm gentem recucitam ab

ävitse religionis exercitio ^non prohibuit Imperantium faevitia, religiofe fervatus eft. PHILO a) auftor eft,

Alexandriam luo complexu coércuifte & continuifte plures JudaeorumUpcaev%uS)quas Alexandrini,rati ferem gratam fa&uros eue Caio Ccefari, Judasorum nationi lnfeftiffimo, _partim fuccifis arbuftis vaftarunt, partim

diruerunt funditus. Quo etiam referente £), difcimus Auguftum fivifle Judasos,Romas

degentes,

fuas

habere

II^ccr?u%«cV, quo ftatis diebus convenirent tcqcs rus rctv

vo/Liuv vQnyweis. Quin etiam Tiberius, qtsum, Sejani in- ftin&u, in eos faeviiftet, quos indulgenter habuerat Au- guftus, poftmodum tamen, mutato animo, publico ^c-

ditfto cavit, ne provinciarum Praeftdes Synagogas ever-

te-

a) Legat, dä Cajum ^{p. m, ton} b) ibid\ p. it14*

£ ) t ( JK

terfcnt, aut avitos Judstorum ritus cöercerent c), Ut

vero Hierofolyma princeps fuit religionis fedes, atq-ue

a variis gentibus, eorumdem

fociis

lacrorum, frequen-

tata, ita credimus non tantum, fed a Judarcrum quoque

Magiftris edo£ti novimus ^, perplurima illic viguille Col- legiahujufcemodi, inqua: diftributi tuerint, qui vel un-

dique exciti (edes illic fixerant, vel ex aliis terris con- fluxerant _eo, tamquam in communem Academiam, ut inftituerentur atque ad omne facri officii munus inftrue-

rentur. Et quidem, quum tempore tnanifeftatarum, port:

Chrifti adfcenfum ad fuperos, Spiritus Sancti virtutum

in Apoftolis, fuifle dicantur Hierofolymis Parthi & Medi

& Elamitar &c. d), eft locus conjiciendi, fuifle illis gen¬

tibus fua diftin&aCollegia vel Synagogas, ubi &

ipft

fa- crisoperarentur, &illorum juventus

infiituéretur:

quem- admodum etiam alias e) diferte nominantur Synagogae

Libertinorum &Cyrenaeorum & Alexandrinorum & Cili-

cum & Afianorum. Non quidem nos fugit, exiftimat

re norinullos, unam tantum ifto loco defignari Synago-

gam, nempe rvjv rciv faßegrlveov, qui ex pluribus colle-

&i nationibus, Cyrenasis, Alexandrinis, Cilicibus&A- fianis, unum conftituerint corpus. Quam fententiam

THEODORUS BEZÅ illuftraturus,mutato, qui inGrae-

co textu comparet, verborum ordine, ita transfert LU- CM, verba: Exorti flint e Synagoga, fuß dicitur Liberti-

norum, quidam Cyrenaorum Alexandrinorum £? eo- rum, quifunt ex Cilicia & Aßa. Quam quidem expli-

cationem, utpote fimplicidimam, & nonnullis tallendis

difficultatibus adcommodatiflimam, etiam nos ample&e-

remur, nifi altera illa, _qua ftatuitur plures notari di- Verfas Synagogas, verborum ordini naturali & ftruåu-

ras convenientior videretur: quod verbo ^nunc indica-

viile fuffecerit, _quum alio tendant noftrae perbrcves&

A 5 tn-

c)

ibid,

d) Att. 11, y. ey

Att, FL

y.

$ ) « ( MS

tumultuariae exercitationes, nernpe ut quaenam fit *j rZv

Xißegrhoov cruvayooyrj aliquantum apertius explanemus.

§. II.

Hoc molientibtiS nobis primo omnium perftrin- genda occurrit iliorum audacia, qui mendi fufpe&a ver- ba hceccc habeates, facillimo ajant Librariorum lapfu ^,

in locum Aißv^lvcav fubrepfide ro Xißg^rlvooy. Quam qui¬

demleäionem eile aptiffimam exiftimant, quum fic fin- gulas, quae enumerantur, Synagoga: nominibus notentur, duvftis a nationibus, _quac iIlas

celebrarmt.

Erant autem

Aißu^lvci incoiae ty\s AÄV» Africa: regionis: Quomodo

STEPHANÜS /) exponit: A//3^v?, inquit, ko^iov. kKIvsjo&i Xlßvos d(Q é Xißvrj, ro éSvmov Aißve ^, AtßvKos nooj Aißvrlyoc.

Et frequentatur iiThoc nomen a:que a Latinis ac gra:- cis (eriptoribus.

VETSTÉNIUS

non quidem, renuente o-

mnium, _quos infpexerat, codicum confenfu, palam di- cereaudet, vitium aliquod heic per negligentiam in tex- tum irrepfille, led tamen ex fubjunctis obfervationibus patet, non JLatini vocabuli, Likertinus, infiexionem in Kißvrwcs, ipfl videri incommodam: non, inquit, major

efl inflex-iö Xtßv^lvm in Xiße^rlvöov, ^quam Sextarii in ptnulß in (pshovvjv. Verum pace Viri dixerina, non eamdem utrobique eile rationem: multa Latina voca-

bula, in alium contorta & deflexa habitum, eo tempo¬

re immigravifle in Grecam Linguam res eft notiffima.

Penula genuit (p^Xovrp, flagellum (p^uykxxtov, titulus ^r;*

rAov £fc, At vero gentile nomen,

Libykinus,

^non id ex-

igente Lingvo indole, ita potuifle quemquam transfor-

mare, ut inde nafceretur Xtßsfrlvos, vereor, ut ulla ra-

tione adleratur, inprimis quum Latino illi, Libyftinus,

confonum Xißv^lvos non Greese Linguae fcriptorjbus fit

non frequentatum. Neque ergo nos quidem fibi con-

fentientes liabent, qui in hifcc LUOL [verbis fibi men-

dum

f) de

urbibus

p, m, 184.

& ) 7 ( ^

dum dctexifle videntur, donec vel unius non fubleftar füei aucloritate codicis fuam firmaverint fuCpicionem,

neque adfentiri poftumus, fl quis dixerit ab adjeftivo, Libyfiimts formatum ab ipfo facro fcriptore eile, exigua inftexione, Ktßßgrivoc. Quin potius perfvafiim eft, eo tempore non ignot« fignificationis Latinum vocabulum, Libertimis, de induftria «iurpavifte facrum fcriptorem,

neque alius generis homines intellexiile ^, nifi qui inter Romanos vocabantur Libertini. Ludere enim viaetur

RUDOLPH CADEMANNUS g), dum Ktß^rhcs ad

Chaldaicam refertoriginem deducendam ab quafi Kißs^rivos apud LUCAM foret pnioyb *1210 Ebraice Jo-

3uens,

^arorum

&

ⁱⁿ

jj rcov

^Palaeftina

Kißs^rlvm

degentiuna.

awccyooy/j

Ut

eilet

vero

Synagoga

hic eft lcc-

Ju-

cundi luius ingenii, ita MAJI b) eft conjeftura inanis, exiftimantis fuiile Imperatorum cujusdam Libertum, au-

ftdritate & opibus prrevalentem, qui in ufum fui fimi- lium, Profelytorum, Synagogam exftruxerit, diftam ^a

Conditore fuo Libertinorum. Qiiod fi _ergo minus pro- babile eft Synagogam hanc nomen fortitam eile ab

auftore fuo, Liberto, quam a coctu illam* frequentante,

Libertini generis, e re eft ut explanemus, qui fuerint

lic difti Libertini.

$. III.

Antiquiftimis Reipubiic« Roman« temporibus, ita,

ratione conditionis, diftinctos fuiile homines, ut qui ex fervitute in libertatem vindicati _erant, Liberti diceren- tur, qui ex his prognati erant, Libertini, atque horum pofteri ingenui nuncuparentur, paftim docent ^rerum Ro¬

manarum Scriptores. Inde vero uiu venit, ut, confufö Libertinorum ac Libertorum difcrimine,quicunque fer-

vitutis jugo exuti libertatis jura indepti erant, Liberti¬

norum

g) Dißert. de Schola Libert. conf. Wolfii Philo/. in

A3. FL h) L III. Obferv. Sacr.

8

)«.(

&

norum titulo figna-rentur, quum cetcri omnes;

qni li-

bcri nafcebantur, ingenui dicerentur. Hac nota

aiftin-

gvuntur hxc horninum ^genera in

Inftitutionibus Jufti-

nianirita autem ibi: Ingenuus dicitur, qui ftatim, ut na-

tus efl, liber eft, five ex duobus ingenuis matrimonio

editus fit, five ^ex Libertinis duobus, fivc ^ex altero Li¬

bertino & aitero ingenuo. Libertini autem funt, qui-

ex jufta fervitute manumifli funt i). Quum vero, a- lios ut taceam modos, quibus in (ervitutem

quis tradi

potuerit, permultos in bello captos jus

gentium fervi-

tuti addixerit, mirum non eft, fi bellicofiffima Roma¬

na Civitas fuo foverit gremio Libertinos

multos

pere- grini fangvinis. In bello Pompejano

aliisque in Ori¬

ente geftis haud exiguam Judseorum turbam in

fervitu-

tem abftra&am fuifle Romarn, credere fas eft: cujus-

modi cohors fuifle .videtur feminarium Judaeorum Li¬

bertini generis, quorum in

Romanahiftoria fit mentio.

PHILO k) memoria? prodidit, multos

Judseos, Augufti

permiflu, non parvam

tenuifle

urbis p3,rtem trans

Ti¬

berin, quorum plurimi erant

u7fe\ev§e(>oo$é\T9s Libertini^

h. ^e. bello eapti & poftmodum a Hominis

manumiffi,

ut docent fequenti^t:

diyjAuÅwTci

yccg,

inquit, dyßevres

eis Wählet» v?ro roöv KTtjvxfxévoov yhevQegdüSricrotv. Neque ab bis

diverfos fuifle exiflimavero illos Libertinos e Judaica gente, quorum quatuor millia,

latrociniis coercendis,

in Sardiniam ablegaverit Tiberius, ceteris cedere Italia juflis. I) Hofce Judaeos dicit SIGONIUS m),

habuis-

fe Synagogam quum Romse, tum

Hierofolymis, dictam

in Actis Apoftolicis Synagogam

Libertinorum, quod

in facros ulus patuerit Judaris

Libertini generis. Quam

fen-

Ij vid. ROSINI antiqu. Rom. Z. Z c. 20.

k) Leg. ad

Caium p. in. lotq. 1)vid. JACH Iann.

L. II.

c. 8j.

SC El VN

Z. III. ^c. 38. & JOSERH. antiqv. Z.

XVIII.

c. j. m)

de

Rep. Hdr. L. V. c. 10.

/

19 r $

(ententiam adprohat Sc rationibus rhunit CÄMPF.GTUS

VITRINGA fi). Et iicct iflam explicatiooem nos qui- dem funditus rcpudiare non audeamus, utpote qui ni¬

hil habeamus certS, quod de ifta re ftatuarnus, tempo¬

räre tarnen nobis non poiuimus, quommus qni rem

penlltantium animis inje&us eft, Fcrupulum allquem &

dubitationetn aperiarwus. Judaeos illos Libertini gone ris Romas degentes fuas habuifle Synagogas vel ^c<r- sv)(pis iubentiffime etjam nos damus, an vero illa*, du- dio nominea conditione Sc ftatu, vel a Judreis ipfis vel

Romanis diet» fint Synagogx Libertinorum, dubitamus

nonnihil: indefinit» notioms nomen illud fuifle cfixeris,

quum iftius ordinis fuifle videantnr alii permulti ex aliis

oriundi Gentibus. Quin eredimus potius, qua: Röras flo- ruit, Synagogam ^,tradta abotigine hominum & religione,

quam profitebantur,adpel'atione, dictaro fimpliciter"fuitlb SynagogamJud»orum. Utique quum Inte difpferfa Judxa

gens in aliis regionibus compluribus Synagogas habue- rit, nonalio tarnen , quam generali ifto, nomineeas no- tari videmus in actis Apoftolicis. Sic Paulus& Barnabas,

quum Salaminem venitlent, KoerqyyeKcv rov Xcyov r« QeS

sv rocis owooyooyoiK tmv ly.taloov o), itide Jconii ingreffi Tunt

hs rv\v'avv&.yooyyjv Is^ctlw _p;: quin etiam quze ThefTa-

lonicx & Berhoex _patuere Synagoga: tantum vocantur vüvctyayMt roiviad'ocl^v. q). Cur ergo, quas Rom» exulan-«

tesJudxi

tenueri|pl,

fcholarum peculi re nomen flatus ^&

eonditionis ^eorum memoriam confervare debuiffe dice*

mus? Sed dixeris forte, Judxorum, qui Rom»fuerunt,

omnium non eamdem fuifle fortem, Libertini nempe

generis fuifle multos acque alios ingenuos, qui fponte il-

ltic habitatum concefliflent, iflos vero, quum una non

caperet Synagoga, in plura particularia coltegia & ^ccetus

n) de Synag, Vet. L. I. pars l e. 14. 0) a&, XIiL\

j. p) Att. XIV. /. q) AU. XVII 2, io.

B diftri

T"

& 5 «o C &

diftributos fuifTe, ifa ut qui e/usdem efTent ordinis ^{a ce¬}

tera fecreti turba fibi propriam tenuerint fcholam, qua:

dikta fit Synagoga Libertinorum, ut hac ratione a ceteris difiingveretur Synagogis Ju-dteorum. Neque, noftra qui-

dem fententia, fine ratione dicicur, ut in aliis terra par¬

tibus, ubi magna fuit Judseorum frequcntia, ita etjam

Roma: plures patuifle partikulares Scholas & Synago¬

gas, ita ^vero illas fuifle diftindtas, ut unice Libertini generis hominibus deftinata cum alius ordinis Judafis

communicanda non fuerit, conjektura eft, de cujus pro-

babilitate in utramque partem difputari poteft. ^Nam

alius dixerit difcriminis, quod ratione reipublicae Ro¬

mana: fancitum erat inter ingenuos & Libertinos, Jii- da'os ipfos in peregrina terra rationem ^non habuifle, quin potius, quos facrorum omniumjure ex^quaverat communis origo, eos etjam facrorum loco & pubiico

coetu inter fe sequaville. Fieri ergo potuit, ^ut fi Ro—

peregrinantes Judsei in plura oefcripti fuerint col- legia, ifta fakta fit partitio ex alio fundamento,fine com-

paratione, utrum quis ingenuus efiet an Libertinus rc-

fpekfu. •peregrinas Civitatis, Quod fi ^vero 6c daremus

fuifTe Judmis Libertini generis Romse propriam & a ce¬

teris diftinktam Synagogam, nihilominus tarnen, de quo

nunc pracipue quseftio eft, idem manet dubium, an,

fi etiam Hierofolymte Synagogam ifti homines habue- rint, ea fit Libertinorum Synagoga illa cujus memi-

nit LUCAS. Nos quidem nihil definimus, dubia tan- tum, quos nobis occurrerunt, proponimus. Et primo quidem obfervamus Judteos, ^quum plurimis in terris pefegrini efient 6c advent, patrium tamen nomen nunquam exuifie, dicios,

ubicunque

degerunt gentium, Jucja:os, ne cum civibus ipfis confunderentur, quemad-

modum etiam, qnas illic habuerunt, Synagogas vocatas fuifle Judaeorum Synagogas fupravidimus: Sed iidem illi

;

pere-

8» ) H ( &

pefegrinantes Judsei coilati cum illis, qui patriae fioibus

non exceflerant,alio diftingvebantur cognomento,trafto

a gente,q ute ipfis habitandi iocumconcesferat.Hoc obfer-

vat JOSEPHUS q): quum enim Åpion mirari Fe dixifiet,

cur,qui Alexandrijp fedes ftxerant,Judafi quum eflent, ^ta¬

rnen vocarentur Alexandrini,_arguitillum infcitiae, quod jgnoraret omnes, qui adcoloniam aliquam devocantur,a Conditoribus accipere adpellationem: Sic, pergit JOSE¬

PHUS,Judteorum illi, qui Antiochiam habitant vocantur Antiocheni, fimiliter &qui EpheFi commorantur &in ali*

coioniaeamciem acCivcs ipfi habent adpellationem.Quin

veroetiam id dicendum Fit de illisJudteis,qui Roma? con-

federant, dubitare ^nos nonfinit PHILO,difertevoeansLi¬

bertinos iilos, quorum fupra faddaeft mentio, goo/ucclas.Ne-

que improbabileeft,hujus generis permultos hiillein illo-

rum numero, quos IAJCAS r) adpeliat

e7n$rjfx$vTcc?

gocfxcct-

ec, quos tarnen, non habita ratione conditionis, ^qua in peregrina civitate fuerant, diftingvit in Libertinos & in- genuosjfed ^{asque ac} ceteros, in

isiptkte k#}

7rgo<rqXw8sh*

e. Jud#os originarios & adventitios. Jam vero porro ha-

buerunt exteri illi Judad etiam Hierofblymis iuas Syna¬

gogas,quo

vej juventutem

inftituendarn mitterent, vel

quas ip(i frequentarent,Fi quando Rierofolymamdiverte-

rent negotiorum caufla, aut habitatum concederent. Et

quemadmodum ip.fi nomen duxerunt a gente in cujus ci-

vitatem erant recepti, ita eadem notad:fcernebanturSy¬

nagoga? illorum. Quam Alexandrini Judaci exftruxerant, Synagoga di&a eft Alexandrinorum Synagoga, Quae in

Cilicia degentibus Judaeis deftinata erat vocabatur Syna¬

goga Cilicium, Afianis paténs, Afianorum, & lic porro.

Cur ergo dicemus reis

evr^rj/uSo-t

fafxccloisid accidifte

fingu?

lare,ut nec ipfi,nec,FiquamHiérofolymis habuere,Scno- la illorum nomenhaberent agente,

(ed

a

dignitate

&fta-

q) contraA$ion.

Z,

II.p. m. 24$.

r) Ali. IL

to*

3K ) « (

$

tu, quem ipfis peregrin« civitatis leges attuliflent Sed

Fuit forte h«c illispropria (ors; adeo ut,quum nusquam

aliasperegrinantesJud«i fuerint otTrehevSefJoo&hres,de mdu-

Itria eos Jud«i fignaverintLibertinitatis nota, qua nove- rint eos etjam Rom« notari. At longe falleris opinione;

multa enim Jud«orum millia tempore Pcolem«i Lagi &

poftea in a'gyptum abftraita fuiile & divendita, teftatur JOSEPHUS s),quibus omnibus, eodem referente, liberta*

tem reftituit Ptolem«us Pbiladelphus. Quamvis veroAle.

xandriniJud«i ilii maximam partem fuifle videanturaV*- AsvBffCi, non ideo ^tarnen vel ilii^? vel quam Hierofolym«

habuerunt,Synagoga eorum ejusconditionis memoreno¬

ta diltingvebantur. Qu« cum ita fint, eft, fateor,cur ad-

firroate dicerenon audeamSynagogamLibertinorum ex- ftructamfui(Te inufam illorumJud«orum,qui ex fervitu-

te in Jibcrtatem vindicati Rom« degerunt.

> lV'

DeLibertinis ex inftituto reipublic« Roman« difle-

ruimushaftenus: fequitur, ut non nihil etiam dicamus de

fervitutis& libertatis difcrimine in jure Hierololymicano

velJudaeo. Non belli tantumjuredevi&os hoffe«, (ed pe-

regrinos quoque alios ultroneavenditione, non renuente

Motaicaleget), inJud«orumdominium tranfiille, notifli-

flounii ed Qui vero hoc modo in fervitutem dati erant, illis non omnis pr«clufus erat ingrefTus in Ecclefiam &

Rempublicam

Judaicam.

Acciditnonnunquam, ut, inter-

veniente circumcifionisac baptismatis ritu, ferviin Juda-

ismumcooptarentur, ealege & conditione,utiisdem, qui^

bus antea, lervitutis vineulisconftriåi manerertt:Ted nec

detee,qui itatranfierint in Judaicorumlocietatemfacro-

rum,utfimul libertate donarentur. Hi iisdemqüidemffiu- niebantur juribus & privilegiis, quibus gaudebant

profe-

lytijuftiti«, fed

priftinae

tarnenconditionis memofem no-

tam s) jéMr jtwd* L.XfÄ c.i. t) Levitk

& > i» ( &

tam retinebant, diåi O^-nnttfD- Atquehi nomine tantum,

nonordine ac conditione, diverfi erant ab illis, qui in ju¬

reRomano vocanturLibertini. Horumergo ufibus (i di-

camusSynagogam Libertinorum fuifledicacam,nihil

for¬

te videbimuradferuifle, quod incredibile fit& abfurdum:

nos utique faeilius inducemur utcredamus, hujusgeneris

bomines feparatam habuifle Schölam & oratorium,quam

quidem illos origine & genereJudaeos, qui licet, belliur¬

gentefortuna, Romanis dati eflent in fervitutem, in patria

tarnen fua iisdemacceterigaudebant juribus&privilegiis.

Id forteremoratur adfenfum, quod,quumKiße^rlvos in La.

tio natum vocabulum fit,de induflria aLUCAadhibitum, refpicere videtur ad

Romanurcfjus

& qui ex illo Libertini

fuerint,LUCAM dixeris omnino ufurum fuiflealio voca-

bulo, fl quidemdefignarevoluiflet fervos manumiflos in aliaquam Romanarepublica. Sed contraoa dici potefl:,^ut permulta alia Latinavocabula & nota eo tempore & ufur-

pata füere in Judaea, itanec ignoratum

fuifle

Libertini no- men,& cujus generis eflent, qui eo notarentur in Latio :

quumqueadeo videretSacer ScriptorLibertinisRomano¬

rumrelpondere quiin jureHebrseo vocabantur OVftfWD»

videri potefl:illud transtulifle vocabulum ad deflgnandos

eos,qui Libertinitatisjurefruebanturin republicaJudaica.

HtecLatinavocabula,quum graeca non deeflent, ufurpan-

dijus,ob flgnificatus cognationem, fibi fumfit MARCUS

dicens Herodem 77rsv.nK»roi^os ufum minifterio caput abfcidifle Johanni. Nempe Speculatores ^erantcerti ordinis

milites in exercitu Romano, _neque adeo propriefic diftt

miniflrabantHerodi: Sederant tarnen &huic, qui eadem peregerint minifteria,^qua? Romanorum Speculatores, &

quum ejus generis fuerit illeHerodis fatclles, qui Baptiftte

caput detruncavit, vocat illum c7isy.aKctrcc^quum vel

<5#-

gc<pG$cv

dicere

vel aliograeeo nominenotare potuiflet, Jam

B 3 vero

«) VL 27.

&

J 14 ( $

vero dicit quidem V IT RINGA x) vix probabile effe tot inJudaea fuide fervosgentiies, libertatc donatos,utadSyn¬

agogans exflruendam neceflariis fumtibus fuidicere potu-

ifiet, necpraetereafuifle rationem,cur, qui in Judaismum cooptati eränt,a ceteris fegregarentur religionis fociis,'&

in péculiärem libi Synagogani fecederent. Verum, quod

ad primum attinet, monerinön fitie ratione poteflyjudae-

os _, qui profelytorum numerum ampliandi ftudio duce-

bantur maximo, non forte prartermifille locum facrorurn ipfis profpicere, fi quidem ipfi tot tolerandis fumtrbus pa-

res non fuiffént.Neque

exiftimamus

^adeo exiguirm fuide

illorümnumerum;ututenim,quodoblervatLIGHTFOO- TUSjGdifficiliöres fuerint Judaei in manumittendis fer- vis gentilibus, nihil tarnenobflat, quominus dicamus pau-

cös illos,propagata permulta feculaftirpe^'enrum, in eam excreviflemulti- tridinem,titfatis amplöm corrftituerecollegium potuifle videantur»Porrove¬

ro nonnegamus tranfiifleLibertinershofceinfocietatemJudaejororn,facrorurn' emnium , Ted ßc ^tarnen contendimus non defuiife rationem, curfibi habe-

rentpeeuiiarem fcholnm &Synagogam, quum enim in plures particulares

ctetus omnino defcribenda e/Teteamdemreligionem profitennum numero-*

fa turba,fvafit ordinis ratio,^utqui aliundeaccitierant,ad facrorurn commu-' nitatemconjungerentur. Sicextentnationés firsetinmHierofolymisliabué- runtScbolasparticulares,quovel inftitutionis vel iacrorumobeundorumcaus*

fg convcnerint,lineullajurium diminutione,qua?ipfiscumceterisJudaeiscom-, munia ^erant. Majori profecto ratione hoc opponi pofTe videturfentcurire LIGHTFOOTI z),qui Libertinorum nomine intellfginit illos qui ex gente hebrara,velexfenatusdecreto, velultronea veiidirione,paupertatis oberepres-' {r^htfervitiAtemdati <Se deinde manumiflierabt.His enim, dum^,exactofervf- tutis tempore,libertate donabantur, redire licuit ex lege Dei sr), adtribum

& gentemfuam, atqueideoad eamdem facrorurn communionem_{,qua ante} fervitiitempor a inter contribulesfnös fr.uebantur;adeoutnonfuilTe videa¬

tur,cur in illorum ufurnipeculians Synagogaconftituerétur, _{quüm contra^}

prioribusillisqui ad nullam tribum ^autfacrorurnecetümantea pertinuerant,

eaomnuioopus fuiflet. ^Sedvero, quumydéficienfibus rem illuftraturisrhö->

nimentis, evidentideraonftratione fententiae huicfidem nos non faCere _pos- fe videamus,-ultraconjecturae qualemcunque probabilitatem

non'progrefli, certiora doceri ab aliis aVemiis.

xj de Symg. véi. L. I.pars I. c. 14. y) Har. Hebr,Jn Acte VI, z) ibid,rf) Lev. XXV> 46.

# # O