LVJHERANL EX

ό( Ο. 2).

specimine

_academico

NECESSITATEM

REFORMATIONS

LVJHERANL

EX _CONSENSU

VEN. FACULT. THEOL. IN REG. ACAD. UPS.

Pra:side

D:o

Mag.

_LAURENTIO

BENZELSTIERNA,

S. THEOL. _{PROFESS. REG. & ORD.}

PUBLICE _{EXAMINANDAM SISTIT}

PETRUS

ARRHENIUS

_Larsson,

Uplandus,

IN AUDIT. _{CAROL. MAJ. Die} Anni MDCCL.

η ο L Μ ι _Μ,

Benevole Le&or.

i ifliturTibi heic Benev. Leblor, necesfitas Reformationis

Eccle-)J βaflicke per LutberumfeIieiterperatt£, idque eum in

finem,

ut

Magnum huncVirum, £0/ tot tantaquc debemus, λ calumniis

Ro-manenfiumUberemus, 0/^0? probrofam eorumin

nosjablatamaver-runcemus vocem, Hacfc, resefi: Contendunt Romanenfes,

Luthe-rum_jufiastion habuijfe_{rationes, £0r /j ecclefia eorum}

antiquis-firnafolaquevera

recejferit» Novaturientem

itaque

noflram clamant

Ecclefiam, Lutherumdenique omnis erroris & vitii aublorem,

reticorum_{bäreticisfimum, apofiatam, bipedum nequisfimum}

male-dico _{pronunciant ore. ffuis itaque nen videt, quantum e re}

_noflra

Ecclefia fit , mtfero ante hac tempora Ecclefia

ftatu in

Capite&membris, i»fide &moribus, necesfitatem magni

hujus

ope-ris _{oftendere. gfiiis ignorat, noviiatem errorum}

_fuorum

_valide

_Ulis

opponi, £»/ Patrum, traditiones non

[criptas

atque

praxin

primitiva Ecclefia, prafidium

defperata

feta caufifa,

provocant9

eaque omnia maximi faciunt. fjuod vetoin

ipfa hujus rei trablatio*

nementio aliquando inj_ebl_a fit_eorum, quiad_tempora

reformationer*

hane_{Jubfecuta referendifunt, illud fcias velim,<?0 tantum}

_occafione

fuiffefablum, quandoextra controverfiampofitum fit, m

Antecef*

forum vefiigia fecutos fuiffe. Ceterum,

eonveniens,

£0/*/

jucundius, ^00;» ^0^ z«genere de

Ecclefia

Romana

dibla

funt9

rebus_{Ecclefia patria illufiriora}

_{reddere. Hoc mihi, fateor, primum}

fuit propofitum, tamencrefcentibus circapra

fens negotium

dicendisy

nec voluminisconficienåi adrifit moles, necefiy quod a metam

mul-ta _{pofcat Leblor. Jliosy ut hacagant9}

prafiantia

argumenti

in¬

vitatos _{cupiam, /0* efi. Si quid autem meriti}

_fibi

comparaverit

hic meus in_fcrutandis

_hiftoricorum

_{fcriptis labor,}

_zW

_0/«»*

C00-didolfi cura hacinfpicienti Leblori, »00 pagellis hisyfemper

refe-rwtacceptum. iV<?wrö indignerts, quafo,

quod

recepto o

lim

mori

mehaut _{adcoWqdans. quid fitformatio, £0*0}

reformatio,

^0/^

necesfitas, töbjomtane, 0» hypothetica,

moralisne,

jurisne

9

anfabli, demum Lutherus, multis dicere minus

duxerim

ne»

cejfarium, i?« ipfa me detinuit. Magna

fuit

reformationis necesfi¬

omanenfes

_praeciptium

_fux

_do&rinse

_hoc

pofuerunt

fundamentum

:

Efle

nimi-rum PontificemRomanum totius

Chri-ftianae Ecclefiae vifibile caput,

Vica-rium

_Chriiti,

_qua

_fidem

_&

_dignitatem

verum

Apoftoli

Petri

fucceflbrem,

omnium Ecclefiarnm

fuperlntenden-tem,

ad

has

pro

lubitu

gubernandas

imrpediate

a

Deo

conftitutum;

fummum

adeoque,

atqueinfaliibilem

con-troverfiarum ac cauflarum

Judicem,

nullique,

nifi

di-vinae cenfurae

_fubje&um.

Eft iane _{dogma hoc}

_Romanenfium

_ejus

_indolis,

_ut

car-do fere omnis controverfiae nos interatque illos, in

quaeftio-ne hacvertatur. Sienim ipfis conceditur,

Pontificem

_eorum

cfle_legitimum

_{controverfiarum}

_judicem,

_fimulque

infallibi-lem, fruftranea

prorfus poftmodum

föret

omnis

cum

iliis

in-ftituta _difceptatio.

_Cfr.

_quas

_eleganter

_in

_{hujus rei}

uberio-rem dilucidationemadfert Gv.Scherlock,libelloex

Angli-cana in_{linguam Gallicam}

translato

_:

Prefervatif

contre

le

Pa~

pifmeP. i.C\ i. Hincmirumnon

eft, illos

de

nullo alio

dog-mate _{magis efle folicitos, quam ut}

capiti

huic fuo

confulant,

illorummore, qui corpori

confultum

putant,

dummodo

ca¬

put abfconderint. Unde etiam mirum non

eft,

Coryphreum

illorum Bellarminum L· 4, de notisEulefice.

unicuique

lin-4 & Χ q Χ φ

linquere libertatem retinendi _religionem, quam velit,

dum-modo_{fe Pontifici Romanofubmittat. Ex eodem fonte}

quoque

fluit, quod fidem Chriftianam in obedientiacasca _ponant Ro¬

manenfes, cujus rei infignedocumentum habemusapud

Gre-gorium de Va lentia _{Jefuitam, qui in fidei analyfi adducit}

mercatorem Italicum ita fecum_{ratiocinatum, fumeret}

nePon-tificiam,an Lutheranam religionem: In Pontificia, ait,

reli-gione compendiodifcerepo(fumveritatem ,fi aio, quodait Ρontifex,

nego, quodnegat. Rmfum ait ille, aänuo &ego, Sivero Luthe¬

ranus_fieri

veilem,

_{catechifmwsmihi edifcendus, (β fcriptura}

fcru-tanda. _{Quodeqnidem facere nonpeffum, cumpotius mihi Italic<e}

näves _{obfervand#, transmarinee merces inveftigandafint. Ex}

his _{itaque quivis perfpicere poteit, quantum e re Eccleiice}

noitras _{fit, fundamentum hoc eorum fubvertere,}

Quoniam vero _{optima contra illos fit nrgumentandi} ratio, ii cxgenuinis antiquitatis monumentis oilendatur, quan¬

tum ill i a _{puritateeccieiice recefTerint, itaque confultura}

duxi-mus, eandem hac occaiione, breviffimo tarnendifcurfu_fequi.

Adco trita eil illaRomanenfes inter _{atque Epifcopalesin}

Än-glia ab una, Noftrates vero atque Presbyterianos ab altera

parte,innumeris ferefcriptis agitata controverfia, de originey

poteßafeatquejuribus Epifcoporum, ut adlum plane ageremus,

ii ca_{jam repeterentur, quse conlultius in ipforum fcriptis le¬}

gi poifunt. Tanquam ab aliis itaque abunde probatum

fup-ponimus, vana eile omnia illa, quasin fuas cauifas _prasfidium,

de _{difcrimine inter Epifcopos}

atque Presbyteros, ut originis divinas, fomniant, Ejusdem quoqueindolis effe illa, quibus ex loco Matth. ι<5. i8 _{praeeminentiam Petri pras reliquis} A-poftolis ftabilire conantur, nemo_{ignorat. Si porro ipfis}

con-cedimus Petrum _{aliquando Romas fuiiTe, quod tarnen non}

pauci eruditorum adhuc in dubium vocant, id tarnen omni dubitatione _{caret, eum nunquam in cathedra Romana,}

utepi-fcopum,qualem eundem _{fingunt Romanenfes, fediiTe. Si} ve¬

ro_{jam tranfitum facimus ad tempora cevumApoftolicum}

fub-fecuta, obfervamus quidem, Epifcopos Romanos mox

dorni-natum incccleiiam fibi_{arrogaiTe, fed quibus eorum} tentami-nibus

·

χ Ο χ 9 _{_}

_

I

nibus mafcule fcfe _{oppofuere reliqui, tantum non omriés, ut}

cx infra _{dicendis ulterius conilabit. Exiilimant}

quidem Ro¬

mani _{Pontifices, hane corum audoritatem in Concilio}

Nicce-no, Oecumenico primo, ejusque canone fexto, fuifle

ftabiii-tam, fed qui canon manifeite eandem deilruit, uti

fuihci-enter _{probavit Fr. Spanhemius Dijf. de cequaHt. &juribus}

vet. _{Metrop, Sed no va mox fefe Pontifici R. offerebat}

oc-caiio _{fupra reliquos, uti anxie cupiebat, emergendi^}

Scili-cet, Romaa Conilantino_{Magno Imperatorereiida, ac fede}

imperatoriaByzantium, urbem Thracite, poilea de Γπο no¬

mine _{Conilantinopolin adpellatam, traduda, dum in}

orien-tem omnia fere totius _{Europae ornamenta ac prreiidia, din}

primis XV Legiones militum validifiimie, antea in tutelam.

imperii ad Rhenum d Danubium conftitutas, fuiiTent

ad-vedae , fadum inde eil, _ut hinc inde cujuscunque _generis

bellicoii _{populi, inveterata in potentes Imperii manus}

iim-multate _{dudi, e vaginis fuis prorumpentes, injuriarum,}

a Julii Cadaris usque tempore fibi illatarum, iverint ultum.

Weil-Gothos _{loquor, Vandalos, Rugios, Thuringos,}

Oil-Gothos, Hunnos d _Longobardos, Svevos d Alanos,

Fran-cos d _{Burgundos, quorum aliis Hifpania d Gallia in}

con-culcationem patuere, alii vero cardinem imperii, ipfam ur¬

bem Romarn petentes, ac continuis velitationum

viciilitudi-nibus, cum otioforum Imperatorum parum fidis prsefedis

ri-xam _{moventes, tanto calamitatum cumulo totam fere}

Itali-am_{adfecerunt, ut inter miferum illorum regimen dubia, d} prteiidiis fuis nudata fluduans, OccidentalisImperii proram

perdiderit puppimque.

Hifce tam _{turbulentis,atque Gentium barbararum}

effre-ni furoreadflidis _{temporibus, quum parva Italiaepars,Roma}

nempe d ejus pomaeria, Urbs Venetiarum,

PentapoJis

d

Exarchatus _{Ravennatenfis, Longobardorumjugo haut}

fubje-da_{, ab Imperatoribus Orientalibus}

perExarchos regeretur,

Populus vailationibus _{lacelfitus, atque inter faedos barbaro¬}

rum errores _{vagabundus, horum Prasfedorum}

pertaefus

libi-dinofae

_{dominationis,}

_{ab Imperatore longe diilans,}

*

»

Χ

Ο

Χ

φ-icopis,

Ravennaro

fc. St Romano,

quia

aliunde

non

erat

ex-fpe&andum

auxilium,

adhserere

oeeepit,

eisdem

di&o

audi¬

ens, eosdem

St

honoris,

&

munificentise

quo

vis

adie&u

am-plexus.

Hi

vero

divitiis

St

pronis

in

fe animis

locuple-tati, paulo

akiores

hinc

erigere

conati

funt criilas.

Ete-nim _jam

_fecundis

eflati

rebus,

vigilias

fuas in id

digef-ferunt, ut lui

juris

fa&i fua

ipforum

quoque

quiererent

com-moda, Imperatorio

igitui

dominio

excuiTo,

pro re

nata

jam

modo'

Exarchos illos in

auxilium

Tibi

contra

hoiles

vocant, modo iisdem infenfi Stindignati,

eosdem

oppugnant.

Hase

veroRavennatis Epifcopis atque

Romanis

communia

fuere

molimina. Ait, quoniam rara

eil conjuratorum

concordia,ita

hi Ecclefue Antiliites

plebejam

na&i

auram,

contentionum

ferram·, uterfc.

horummajori

clarefceret

au&oritatisjudicio,

inter fe ilmulac Patriarcham

Conilantinopolitanum,

(qui

St _Epifcopus

Univerfalis

vocari

voluit) reciprocarunt,

neu-troalteri collafubdere

volente.

Interea tarnenEpifcopus

Romanus

casteris

St fortior,

Stfelicior, St

callidior

leonina

potitus

eil

parte,

dum Bonn

facius IIl-usEp. Rom.

fua,

Sc

qua: tot

Romanis

Epifcopis

in¬

trä

pnecordia

hxferint,

exfecutus

vota,

publico edi&o Sc

audfcoritate Phocoe

Imperatoris,

parricidii patrati

ab

Epifcopo

Conftantinopolitano

adeufati

Sc

reprehenfi (cui

vero

hic Ro¬

mano ecclefia: Praeful

blandiebatur;,

in

Synodo Romana

,

ad

annum6o<5 celebrata,

univerfalis

pronunciabatur

omniumec-cleiiarum _Epifcopus,

ipfaque

Eccleila

Romana

_mater

Sc

_Ca¬

put

reliquarum

omnium.

Ex hoc

tam

infauilo

rerum

arti-culo, verus Papatus

intromiffus,

fundamenta

jecit

omnimo-dee Eccleiiarum Catholicarum

corruptionis.

Pontifex

nam-que Romanus

hac

fuperinferiptione

tumens,

fuperciliofe

ne¬

minem _{Tibi parem}

agnovit

Ecclefiafticum,

atque

fpiritualem

adeo _agere

_expit

_Monarcham,ut

ejus

obfequio

maneipatiho-mines, eo

inconfulto,

ne

hifeere

quidem

fuerint

aufi. Nec

amplius i-s

confulitur,

tanquam

qui

ex

divinis

oraculis

g Χ O )( β 7. rpfe oraculum, utdeciforius Iudex, cujus tripodaeas

fenten-tias, ut totidem lcges Sc folam fapiendi normarn,deraiiTo

ani-mo, ae cteco pietatisadfeéhi venerari _{conveniret, imo ut}

Rex _{Anius, Rex idem hominum}

Phcebique Sacerdos\

Nec_{amplius quidqunm praecipit veljubet, quiajuflbum,}

aequum, vel bonum, rationi vel fcripturae facrae conveniens,

fed harum omnium oblitus is ultrafacerdotii limites

progref-fus, addito quoque bruto anathematis fulmine, fub

Symbo-10 _{Tyrannorum: Sic volo, sic jubeo, omniadijudicat.}

Nec adhuc fua forte contenti _{erant> qui nihil}

inexper-tura _{relinquere volueruntj audacia itaque horura Antiftitum}

eo _{usque proceilit, ut in Concilio Låterano, circa initium fec.}

XV:ti, "Julius 2:dus P, R. diSlus pubüce fuerit Alter

De-us, Leo vero X. P. R Leo de tribu_{Juda Sc}radix Da¬

vid, cujus confipettus Divin# majeßatis confpeäus fit, cui data fit omnispotefias in ccelo & in terra SeiT. IV* V. Sc X. Cfr*

plura ejusmodi ipfis data epitheta apud I. H.

Heidegge-rum _{Babylone Magna 7", R p, 449. Quibus accedit, dementem}

VI in bulla anni _{Jubilaei abfolutum fibi tribuere jus in Angelos}

Paradifi, uti verba ipfa fatis teftantur a W, E, Tentzelio

tnoitutl. imtetrefc.ad Annum _{16Λ3. adlata»}

Contratam fanStam_{tyrannidem necfaserat,ne minimum}

quidem muflkare. Nam ficfantta fedis Apofiolica fanttiones ac-ceptand<e, tanquam ipfius divinavoce Petri firmatcs, inquit A"

gatbo Papa Dift. 19. c» 2. JurisCanon. QuidquidEcclefia

R0-mana_{fiatuit, quidquiå ordmat, perpetuoquidem & irrefragabilim}

ter_{obJeYvandum eft, inquit Stephanus P. R. Difi. 19. Quod Ec¬}

clefia Romanajugum imponit, etjamfi tolerabile nonfit, perfer

en-dum _{efl. Difi. Ά Immo, adfialutem mcefifarium efi, omnes}

ho-mines_{Pontifici Romano fiubfiint Difi. 96,}

Haftenus de _{imperio eorum in primis circa res}

fpiritua-les» A choro vero ad forum quoque _{progreffi, non}

fpiritua-11 _{imperiocontentum, fed Regibus Sc Imperatoribus fefe}

£e-quantem, immo eos _{fuperantem inveniemus Pontificem}

Chriilia-8

β Χ

o

Χ

β

nifmo, Chriftiani Impcratores

Occidentales &

Orientales, hi

a Patriarchis Conftantinopolitanis, illi a Pontifice Romano, religione

magis,

quam

officio dudti,

imperialem

coronamre-cipere , duxerint

confentaneum

,

inde, inquam,

fadtum eil,

quod magnis

faepe ditionis

fua

acceffionibus,

ab

inauguran-do novo _{Rege vel Imperatore}

eadem

occaiione

fadtis

il-ledtus Pontifex Roman,, neceiTarium omnino

eile

, ut

Imperator a

Pontifice

coronaretur,

juflerit. Qualia

fuerunt

decreta _{'Johannis XIII:i}

_{13 Gregorii}

_v.

PP. RR.

Nec

fuc-cefiu.caruit haec impudentiai nam

ilatim

invaluit

mos, quo Imperator ad pedes

Pontificis R.

detrufus, eosdemque

exof-culatus, grave

praeilitit,

de

tutanda

terra

Petri

atque

di-gnitate PapaV^

fidelitatis juramentum. Atque

ficin

obedien-tiam, Tedi Apoftolicas

prseftandam

inductis fummorum Re¬

gnorum

imperantibus,

paulatim

quoque

jugum

Imperatori-um, cui tanquam

Epifcopi huc

usque erant

fubjedti,

excu-tere funt conati Pontifices. Hinc in Concilio Claremontano ,

fufeipiendi

religio!!

belli

caufia

indidto, itatuitur,

Ecdefiam

Catholicamab omni_{feeularifervitute}

_{effe hberam.}

_Immo,

fecu-lodudumVlII:voConllantinopolitani regiminis

pertasfi,(quia

icilicet_imaginum

_adorationi

_valde

adverfabantur

Imperatores,)

eo rem fuarn perduxerunt

^ontifices Romani,

&

quidem

no-minatim _{Gregorius II:dus}

PNR.

, ut

effrenes Ital

oram

populi in

PaulumExarchum Ravenn<e muperint,jugum Imperatorium

ex-cuflerint, atquefolenni

facramento,

fe Pontificis Romani vitane

falutemque inperpetuum

defenfuros

atque

auäoritati

ejus

fore

ob-temperaturos, receperint.

Eo

autem non

contenti

fuerunt Ro¬

mani Antiilites, quod omne jus in

Ecclefiam

Imperantibus

denegaverint,

fed

voluerunt

quoque

fuam

poteilatem

ultra

Ecclefiseconfiniaextendere, Sic Nicolaus lats Ρ. R. Seculo

IXtno adferuit, Chriftum Petto &

fuccefiforibMjus

fimul

terre-ni&cceleflisimperiijufifa

commifijfe

Difl,

22.

&c. In

prim is

vero

hoc _{ipfum exfecutus}

_{eil See.}

_{XI Gregorius}

_VII

_us,

homova-ferrimus, audacifiimus 6c

turbando orbi

Chriiliano

natus.

Pri¬

musille fine confenfu Imperatoris, fecus _ac antea

fieri

con-fveverat, Papam

fe conftituit

>

primus

publice decreto

. )( o )( 8 3

mnes _{inveflituras laicales}

profcripfit& prohibuit^ primus Im¬

peratorem excommunicavit & _{imperio exuit.}

Mutatoita rerum ilatu_{·, non fervari}

amplius

poterantan-tiqui Ecclefiae _{canones, abfoluto quippe Pontincis R. im¬}

pcriocontraria. Hincnovxconfcribcndxerant_{legcs, novo}

ila-tui_{adcommod.indae.Hinciterum}

Gregorius P.R,trtgintaedidit

Capitula feu canones , quos Dittatus adpellavit, _quorum major

pars anteaparum_{in ufufuerat} , & a ne mine _{pradecefiforum}

fuo-rum

unquam attentata: verum ad_{firmiffimum Ecclefia}

fiatumja,-ciendum, & adomnia _{tentanda, qua animo agitabat, idonea, uti}

de illis _{loquitur Onuphrius iηvita}

hujus Gregorii, DiRatus

vcco illos le&u fåne _{digniifimos rccenfet Baronius ad Am,}

1076 N. 151., quoanno eos putat eiTeeditos. Hinc

poilmo-dum Adrianus IV P. _{R. nullum agnovit Imperatorem, niix a}

PontificeRom. _{inauguratum & coronatum, ilmulque}

con-tcndit, a fe imperatorem habuijje Imperium. Hinc

Innocenti-us III;us _P. R,fec. Xllhtio _{jus iibi vindicavit Imperatorem} cxammandi, _{£5?fi idoneusvideretur, adprobandi, fin}

fecus^rejici-endi. Hinc _{denique BonifaciusVlilyus in folenni}

Jubilxi, a

fe _{primum inilituti celebratione A.}

1300 _{publice edixit:}

E-gofum Pontifex & Imperator. Qute vero ex Monarchico hoc fan&oque Papac dominatu fluxerint Ecclefiae _incommoda,

di-cendorum _{fuperant molem. Quot}

Imperatores,quotque

Re¬

ges, vel quod Romarn non Ρ_apa, fed fuam dixerint, _ut

Frederi-cus _Barbarojfa

, (Ainobarbus), vel quod Imperatorem Ρ_apa

fubjicinegarint, ut Ludovicus_{Bavarus, velquod Imperio refiitui}

dittones _{Pontifcispopofcerint, utalii,}

e folio dejecerint, atquc

ab omni _{bonorum confortione excluferint Pontifices}

R,

lo-quuntur fat hiiloricorum fcripta. Quid circa civilia _egerit

fe-culo XI;o Bencdiftus_{IX:nus, qui mortuoConrado Impimpe¬}

rium ad Petrum _{Ungaria Regem dztzrre conatus eil, miiTa fe·}

eidem Corona _{hujus infcriptionis:}

Petra dedit Romarn _{Petro, TibiPapa coronam.}

QuidcumHenricoWxoImp.

egerit Gregorius illeVIIantea

memoratus, quemexcommunicavit,imperio fpoliavit, atqueid

Rudolpho

SvevKcducideferreconatuseil, iimilifereSymbolo:

t* _Φ X _O

)(

9

Petra dedit _{Petro, Petrus diadema Rudolphe.}

QuidcumeodemHenrlco^Pafcbalis a;dusP.

R,

quid

cum

Ö-ihoneIV^_{Imp.,Innocentius III:us P. R.,quidcum}

_Frederico

_II:do

Imp.,Gregorius IX;nusP.R.,quidcum Henrico

V

I:to,

Cceleßmus

Ilί:us, quidcumFredericoBarbaroßdy Adrianus

lV:tus,

Urbanus

III:us&Alexander III:us PP.RR _quid cumRege

Anglise

Hen-rico _{II:do, quid cum Ludovico Bavaro ,}

_Johannes

XXll;us,

quil Clemens V:tus P. R. cum duce

Venetorum

Dandalo

e-gerit, quem ad pedes fuosprofiratum, ferrea catena

collo

clevin-ilum, atquefubmenfa ejus, canis infiar,

(unde & ei

apud

fuos

canis eil nomen) jacentem tenuit, quid cum

aliis, alii,

non

cil, quod poil fcriptorum

confenfum

dicamus,

Qux

quo-que mala, qui tumultus, qua:

Civilis

flatus

deploranda

con¬

ditio hunc dominatum, perfidia

fxpiilime junctum,

fuerit

in-fecuta , tantum abefl, hifloriarum fugiat

ferutatorem

, ut

conllet, totum facileOccidentem, niii

meliora

profpexerat

fummum Numen, vel mutuisdiiltdiis, qua:

excitaffet

Papa,

ruptum, vel a Turcico

imperio, cui

Imperatores

prodere

haut erubueritidem, fuiile fubjugatum. Utautem

hane

fu-am tyrannidem _tegumento

quodam palliarent

Romani

Pontifi-ces, nonminoriaufu, quam apud

populum indodlum

fuccef-fu, pro genuinis atque

folis iucceilbribus

Apoilolorum

fefc

venditabant.

Hincde Primatu Petri Apofloli, &

ejus

Epifcopatu Ro¬

mano infomnia, de continua in

candem

federn Epifcoporum

fucceflione _gloriatio,

_de

_{EccleGae Romana:,}

_quam

federn

A-pollolicam vocarunt, a

primis

Chriftianismi

annis omnimoda

& adeo illibatapuritate, utnec

in

poilenim

errare

poflit,

men-dacia, Hinctraditionumerebrx

vibrationes,vi

quarum^

majori-bus aeeeptum falfo

retulerunt,

quidquid

commodo

ipforum

ob-venerit _{praeeipiendum vel}

_vetandum.

Hinc

decretales Epiilolas

Hygini,

Evarißi^Clementis,

AnacletiySixti,

Thelesphori, &

aiiorum

iater _{primos Roma:}

Epifcoposquas

inabufuum fuorum

effin-xerc maximum robur. Atquefic eorum

fludium

erat,nontam

ReckdamDei viv<e-vocispraconio

adißcareßßd lapides

vtvos

undique

■ ' ■ - ■ >.. · ■

β ₎₍ Ο

χ-

& Jr

congcrere^quam

magnifica

templa,facella, ßatuasexßruere^aliisque

ri-diculis

_{ττεξίβξγίακτ}

_{oncram navare, v}

_erbis

_u

_tor

_{Cl. Heideggeri}

Hiß _Pap.p,4f.Qux

_{vcrohincianioridoitrinx illata fuerit kra¬}

ges,quam

recerintja6turam,qui

antea

redliora

erant

edo<ki,quam

denique

fupcrficiariisfucatie

pictatis ritibus fe

imbui

ilveritru-dis ac fimplcx plebecula,_ex

iequentfkus conftabit,

_nec quen-quam

Fugic,

qui

vel minimum

perpendit,

quam

lubrica

at-que

periculi plena

res

lk,

unius, in

primis

fceleitisfimi

f&rpe

hominis, ihrejudicio.

Ignarum fanc rerum

eccleilailicarum

eile

oportet,

qui

nefcit, plurimos

Epifcopos,

vel

utivocari volunt,

Pontifices

Rom. _graviifimis

_hasrefibus,

_a

_Romana

_quoque

Eccleiiacon-demnatis,atquevariis

vitiisfuifleinfe&os.

ErravitRomanusillc

Pontifex, quem

nonnulli

Eleutherium

fuiife

putant,

quando

novasMontaniprophetias _per liter_as

adprobabat,

quas tamen

po-ßea,cognitoerrore,revocare coaftus

eft,

uti de

illo teftatur T«r»

tullianusadv. Praxeamp.684, ln

contrarium

incidebater-rorem _Stcpbanus, quando Cyprianum

refutando

docebat,

_quos·

Hhet haielicos a quacunque h&refi

venientes, fine

iterato

ba-ptifmo ejje fufcipiendos, quo

ipfo

omnium omnino

baptifma-ta, five in nomine Trinitatis,

iive

fecus

peraéta adprobavit.

Incaftra Arianorum tranfiebatLiberius,P.R, quinontantum

A-thanafii damnationi, fed 2c

fidei

formulae

hsereticce

fubfrri-pfit. Ccekßii

haeretici

libellum,

Catholicum pronunciavir;z<N.

ftmiis,p. R,cumquedatis

ad Africanos

literis

adprobavit.

Me*,

nothelitarum hicrefeos convidtus efbHonorius, eamque ob

cauf-fam afynodo_{, quam vocant,}

fexta

aecumenica

non

femel

_ana·

themate _pcrcuflus,

_quemadmodum

_hoc

ipfum

de

his

_fatetur

atque oilendit

L. E.

du

Pinius

de Antiqv'K

eccl.

difc; Dijf.

* _{§. 5·}

Si vitam _porro

_illorum

_refpicimus,

domeilicis

iterum

Romanenfium teftimoniisfacillimonegotio

probare poiFumus,

Pontifices eorum non _paucos,

omnibus

libidinum generibus

fuifie deditos.

_{Deploratiilima}

_illa

_tempora

_luget

Baronius

l, t, ad a, 897 Nf 4, quibus non tam

homines

3

Φ _Χ Ο

_Χ

_Φ num rnonto, Petri _{augufltsecathedra:}

mfidebant, a fcediiTimis

proftibulis Marozia & Theodora Pontificibus _{prollitutis. Pi¬}

us II*dus P.R,_{Eßiß. 15 non tantum fatetur,}

fcd gaudetfeque gloriatur, quod e fccHtatione filium _{fufceperit. Sixtus IV}

lu-panaris Romaearchiteétus, fequens mcruit_epitaphium;

Sixte_{jacestandem, deflent tua büßa}

cymoedi

Scortaque, Lenones, alea, vina, Venus.

Innoccntii VIII:vi vita _{ejusmodi erat, utMarulli}

pofife jreliquerit epigramma:

Ofionocens_{puerosgenuit, totidemque}

puellas5

Huncmerit&_{potuitdicere Roma}

patrem

QuodAlexander Vitusmonitrum_potius ex _Iibidine,

ava-ritia & _{perfidia conflatum fuerit,}

quam _{homo, plura adfunt,} quae evincunt,ipforum Römanenfiumtcftimonia.Sufficiat

ita-cjue

hocejus apud Sanazanum adducere _epitaphium:

Fortajfe nefcisy cujus hic tumulusjiet

Adßa Viator, nipiget

fitülum, quem Alexandra vides, haud illius

Magiii eß,fed hujus, qui modo

Libidinofa fangvinis captusfiti

Tot civitates _inclytas,

Tot _{regna vertit, tot duces letho dedit.}

Natos ut _impleatJuos

Humana _{jura, nec minus cadeßia}

Jpfosque fuflulit JD-eos

Ut _{Jcilicet Iicerety btu fcelus! Patri}

Nata_{finumpermingere}

Nec _{exfecrandis abstinere nuptih}

Timore _{fublato femel.}

I_{nunc, Neronei & Caliguhs nominci}

Turpeis & Heliogabalos.

Hoc_{fat Viator·, reliqua non finit pudor}

Ία _{[ufpicare & ambula}

Et _{ipii quidemPontifices auteceiTorum fangvine feie}

red-diderunt _{cruentos, cujus uuum fufficit exemplum ßrazutii}

y

quia Gregorio VII% ttinc temporis Apoilolic« dignitatis

caudi-β

χ

ο Υ &

_iß

candidato, inftigatus, inträ XIII annos, V 1 Pontifioes Romarns

vene no _{coegit mortalitatem teftari. Immo}

ipfi

PontificesRo-mani, quibus nonvi, aut fraude, aut aliis ejusmodi mediis,

ad Pontjficatum _{patuerit aditiis, pecunia eundemfunt adepti.}

Ha*c _{fpeciminis tantum lococommemoravimus,}

cumrc-liqua ejusmodi exempla adferre non _{permiferit inilituti ratio.}

Ea vero _{qui legere defiderat, adeatinter aliosHEiDEGGERUM}

de Babylone Magna P, 2. DiiT. _{14. p. 363 fequ. atque}

PlatinaM & Onuphrium invitiseorumPontificum. _Quot

vero _{quantasque ex hac impietatc, in primis}

vero eorum

ava-ritia, in Ecclefiamredtindaverint_{mala,fcquentes paragraphi} do-cebunt. Ηis omnibusmerito tarnen _{addimus,inferafi illo}

fclii-fmate, quandoper longiustemporis intervallumpltiresfimul e*·

rantPontifices_{Romani,eos fefc invicetfi excommunicafleyut}

re-ticeam,eosdem quoquetotius orbis, uti contendunt,

guberna-tores haut raro antecefforum _{fuorum decreta condemnaiTe.} Ex_{quibus omnibus rite demum}

cölligitur,. fallibilem prorfus

efle illam , _quam adeo auda&er jaetitant, _Epifcopi

Romani

infallibilitatem,

%

II.

Dogmata publice

in

_{EccIefiaRomanenfttirnrecepta,}

rnaximam partem funt nova, _{atque a}

_{doQxina primiti¬}

vas ecclefias

_prorfus

_divcria,

Antiquitatem femper dogmatum fuorum crepantes Ro¬

manenfes, maximum _{religionis fuie palladium in tradkionibus} ätque confenfu Patrum qurerunt. Ulis _itaque debellandis »

prakter fcripturam S, nil Hiitoria Ecclefiaftica datur utiliue»

Ea enim örtum_{,progrefium novitatemque}

tot fuperiHtionuqa

& _{errorum, quibus ecelefiaeorum}

laborat, detegit; ex illa

cognofcitur, eosdem _{Romanenfes, quando ex Patrum}

fcri-ptis veritatinebulas offundere _{conantur, temerefsepifiimefeic}

gloriari, quod Patrum do&rinam _praxinque

primitivaeecele·-fi-x _{fequantur. Licet}

itaque argumenta afacris

fcripturisde-iumta his

_longc

_fint

ι*

g X

_c

X m

jamaliena,

practermittimus,

Le&orcm ad illos,

quiTheolo-giam

Syftematicam

tradiderc, ablegantes

5

neminem

tarnen

negaturum

forc

exiftimamus,

etjam hane

nrgumentandi

ra-tionem, non levern contra illos

habere

utilitatem,

At vero,

Utirerum feriem exadle

perfequi

inftituti ratio

non

permittir,

ita oceanum hunc dieendorum ca ratione ingredi nobis

ani-Uius eft, ut fummatantum

capita

tangamus.

DeSacra_Scripturaita

loquuti

Eint Patres,

uteamunicam

dogtnatumnormam

ilatuerint, Ego,

inquit

Augustinus

contra

XlreJconiumL·.z.C,

32.,

liter

as

Cyprian/,

non

ut

Canonicas

habeo,

fed

tas exCanonicisconßdero,&quod in (isdtvinarum

Script

urarum au.

61oritati_congruit, cum

laude

ejus accipio,

quod

autem non congru·

it, cumpace eius

refpuo.

Ita

Hieronymus

in

C.

7.

Jeremies:

Νtc_parentum,

_inquit,

_nec

majorum

errorfequendus

e/t,

fed

audlo-ritas _Scriptutarum

& Det

docentis

imperium.

Nec

ab eadem

fententiarecedit Chrysostomus,

quando hom':l.

49.

in Matth,

adferit, folamScripturam

S. ejfe

vera

Chriftianitatis probationem,

jltqueex illa tantum

fidei

veritatem

cognofci,

ut

reticeam ipfum

Gregorium Μ. P. R,

Moralium L.

18.

C.

14.

traditiones

non tantum rejecijfe, verum etjam Scripturet

S.

fufficientiam

ad-ftruxijfe,

Carolumjw

Magnu-m

Imperatorem

in

fuis

Capi-tulis_frequenter

_ad

verbum

Dei,

_tanquam

unicum

ficjei

noilrx

fundamentum

provocaile,

Plura

autem

Patrum

loca

hac de

re qui legere

defiderat,

adeat Mart.

Chemnitium Exam.

Conc, Trid.P. L p. 5o

fequ.

Joh. Gerhardum

Confef

Ca-thol.L. /. P. i* C, i

fp.

30.

fequ.

Centuriatores

Mag¬

deburg,_atque

Matthiam

Flacium

Catal.

Eeßium

F'eritatis

circa _fingula

fecula

,

aliosque.

Nullum

itaque eft dubium,

Romanenfesa dodtrina

veteris

Ecclefix

rccefliile,

quando

ad-firmant,majorem

eiTe

Ecclefix

audloritatem,

quam

Scriptura-rum,hasque

valeretanquamfabulasyEfopi,

fideß'ttuantur

audlor't-tate

^/^A^,quemadmodumhcecaliaqueejusdemindolis

videri

poflunt eorum

effata

apud

Gerhardum,

l,

c.

L.

2.

Art.

1.

C. f. />. 27f.

feq*.

Nihil unquani

acceptius

fuit omnium

veterum

con-fenfui , quam

promifcux

&

vernaculx

leetionis Sacrx

Scripturx

commenulatio &;

fevera

pncceptio

a,

01 pesr

© Υ ° _Χ © 15 "λ,νεζ, inquit Origenes, sv τοις ευχαϊς ΙϊΚψικοίς , οι

de

~ -> \ V «·/ \ Ί C -ν Λ / Υωμαιοι_' Γωμκικας , και χτως εκατος κατα την εχυτχ dia-v 1 ~ λ ~ \ «· ~ » \ c λ·' ' ν « ' λεκτον εύχεται τω Θεω, και υμνεί αυτόν ως άυναται, και ο πα," f ' ' ·> ν t » . ' ' ' * ' (τ^ςάιαλεκτχ κυράς των απο ττανης ώαλεζτχ ευχόμενωνockxm , « ν - » V V \ / '/ t 1 ' ' ως _{{Αίας φωνής της κατα τα σ-ημαινόμενα, ακχων, d^AXfievtff εκ}

τωνποικίλωνδιαλέκτων. Contra Celfum L·. 8. ρ, ^oi, IcJetÄ

confirmat _{fequens Justiniani}

_cdi&um

_:

_fiubemus

_omnes

epifcopos Ifi presbyteros, non in

fecreto

,

fed

cum ca voce, qua

a_fidelißimopopulo exaudiatury divinum oblat

ionem &

precationem,

ψιαfit in baptifmate, facere·■, ut

indc audientium animi

in

majo¬

remdevotionem, & Dei laudationem &benediäionem efferantur,

Sic enim divinus _{Apoflolus docet, dicens in priori Covinthios}

Epi-ftola: Sifolumbenedicis fpiritu, is, qui idiotα locumimplet^

quo-modo tua_{gratiarum aüioni DeofartRum}

_{illud dicet}

_Amen

_?

_fi,quio

dem_{quiddicisyionnovit:tuautcmpulcregratias}

_agis^fi

_alias

_non

iedifi-catur.Novell.ι37.C.6,Si

pneterealectioS. Scriptum

laicis

fuif-ict_cotempore

_{interdi&a,nonpotucrunteosadhortari Patres,}

_ut

audircntylegerentacorarentcum

adtentione

ac

fervore Spiritus,

quod tarnenab

ipils factum fuiiTe,plurimacoium iocaevincunt*

Adfertionem noftram_{porro probat Sacri Codicis in omnes}

fe-re _{lingvas,eotempore}cognitastranslatioy_quo

fc.

modo homtnes

barbaros _{phihfophari dtdieifife}y narrat Chrυso s t o mus. hom,

ι. in _{Job. Γη ecclefia quoque antiquiori interpretes quidam}

conilituebantur, qui bus injun£tum erat, in gratiam eorum ,

qui in lcåionibus Scripturse S. aut

concionibus prsefentes

e-rant ex diverfis nationibus, ea, quae. pronuntiabantur, in di«

verfas _{lingvasrnoxtransferrent.}

_Mos

_denique

_{erat eo tempo¬}

re reeeptusBiblia lingvavulgär i_exarat1

in commodo

eccle¬

fia: loco _{ponere, ut omnibusinde conccderetur}

_facultas

_le·*

gendr feripturas.

Ex bis omnibus _{aliisquc argumentis, qute pluribus}

explicata reperiuntur apud Jos. Binghämum Orig·„ Εccl. L.

13. C, 4. T. f. p, 84. fieqq, abtinde conftat, privilegium illud

nemini eo _{tempore denegatum} fuiffe

, nifi a Tyrannis illis ,

1$ Χ o X &e

delendi animura induxerant. Hos autern omnes fequiori

acvo fecuti funt Pontifices Romani , quando primum feculo

]£l, Gregorius VII Bohemis hoc ipfum dencgabat, poftea

ve-ro

, Intiocentius III, occafione Comilii Laterarienfis A. I2if

habiti, crudeliter, cum in lpgentesScripturam , rum in ipfos

translatorum Bibliorum libros ficviebar. cfr. Jon. Franc,

Buddei _{Dijf, deomnibusconced. S. S. letlione, occafione bulla}

un-tiQucfnell. in

MifcelL ejus

Sacris P. 3. p.

281,

feqq,

Qiuc

dein-de decrcta in famofo illo Concilio Tridentino, ubi ex folo

Pontificis nutu _{pcndebant Patrum fentetnke, renitentibus}

li¬

cet _quibusdam, ulterius

confivmabantur.

Qiiibus

addimus,

conftitutionem illam Clementis Xlmi, ab iηitio fuo ita voca-tam, \Jnigenitus, peftiferum idem dogma bruto fulmine ana-thematis adverfus contradicentes , ilabiliviffe.

Verfionem_{vulgatam proauthentica declarabatSynodus}

Tri-ientinafett. _{4.Can 2:do,utpotequas, iecundumcorum}

opinio-nem,longototfeeulorum ufu in1ρfa ecclefia probata fuerat.

Sed

habethaecargumentandi ratioparumfane roboris·, praetcrquam Cnim _{quodex longo}

_{ufu Eccleike}

_{rite non}

_concludatur,

verfio-nem quandam eile authenticam,

adfunt

_praeterea

teilimonia,

quxfatis

evincunt,

Fertullianum,

Fulgentium, Vigilium,

Hierony-tnum, y/fca/##?#denique,qui vixittempore Caroli M.etalios in

fuis _{fcriptis 110η verfione hac, qute plurimis}

_erroribus

n-ae-Visquc fcatet,

fed

alia

facri codicis translationc ufos fuifie,

u-ticonftatexeflfatis eorumapud Dan.Chamierium Panflrat.

Cath.L. 14. C. 2.. ST. i,p. 234. atque Chr. Kortholtum

'de variis Scriptura edit. p. 115.

Libros Sacrse _{Scripturte Canonicos ita enumerant Pa¬}

tres _atque Concilia veteris

ecclefice,

_ut

nulla prorfus ibi

_eo¬

rum, quos apocryphos adpellamus,

fadta fit mentio

5

&

pru-denter cavebant prifci Antiftites, cx quojam Theodotionis

Yel ope,vel exemplo fa<5lum eilet, ut

apoeryphi

cum

Cano-nicis uno voluminejungerentur, & fcniim in ecclefia

irrepe-rent, ut pluribus, iisque publicis indiciis omnes

intelligerent

£t admonerentur , non eandem horum ac canonicorum eile

originem atque

«iiimationem,

Hinein

quibusdam

ecclefiis

Φ Χ ο )( Φ 17

ledbio _{quidcm eorum erat permifla}

, fcd cum nota

diilindtio-nis, tanquam librorum pietate & morali _{inilrudlione, ad a>} dificationem _{plebis, nonad audboritatem dfgmatum} eccleil-afticorum confirmandam facicnte _{, reiertorum,}

adeoque nec

intcr canonicas _{fcripturas receptorum. Et}

memoratu eil

di-gtium, Gregorium Μ, P* R. locum quendam ex libris

Macca-htforum ita _{aliquando adlegaiTe , ut}

prius fe excufarit, quod

teilimonium _{proferret ex libro non canonico}

, [cd tantum ad

<edificationem eccleߣ edito , vid. Binghamum l c. L. _{14. C.}

3,2". 6,/>. 91. atqueJac. Triglandum _{Dtff.de apell. Libr.}

apocr. in Syllog, ejusDiff.ρ. if. Cum vero _{deinceps e re Ro¬}

mano Eccleiise eile _{vidcbatur, fuperilitionis}

atque errorum

fundanienta iarta_{tedbaque confervare, avide etjam}

hoc

arre-ptum, ut _{Ecclefiailici quidam Iibri} cum Canonicis ac

divi-loitus _infpiratis uno _{eodemque loco habercntur.}

In veterieccleila trium _{primorum feculorum,}

rcligiofutn

cultum _{Angelorum atque Sandborum in ufu non}

fuifle,

abun-de _{probavit Cl. Joh, Dallexjs in de}

relig. cultus objeäo. Lib.

7,:tio. Quod Patres 11011 tantum _{hujus setatis, verum etjam}

illi, qui fequenti tempore vixere, docuerint, folum Deum

eile _{religiofc colendum, cultumque}

Angelorum atque

fan-dlorum _{tanquam idololatriam 6c ilücitam}

rejiciendam

ef-fc, ex _plurimis eorum efFatis oftendit Binghamus l. c. L.

13, C. 3, Vol. f. p. 6). feqc/. Licet autem haec ita _comparata

fuerint, ca:pit tarnen Ortgenis dudum tempore _opinio illa in

ecclefiam _{irrepere, quod animce beatorum in alteravita}

foli-citae iint de noilra _{falute, atque pro nobis apud Deum}

inter-cedant_{orentque. Vires}

quoqueaccepit eundo eadem

fenten-tia, quandonimia ejus aetatis erga Martyrcs vcneratio effece-rit, quodfeculo lV:to memoriameorum _{celebrantes,inGraeca}

Eccleiiain_{primis Bafiliusatque Gregorius}

Nazianzenus,in

La-tinavero _Ambrofius

Mediohnenßs , orationes fuas

panegyri-cas declamatoriis _{flofculis atque}

hyperbolicis

laudationi-bus _{exornaverint,}

atque exinde fermonemadabfentes

itacon-vcrterint, ut eos _{tanquam prsefentes compellarint. Hanc}

autem eorum _{grjmdiloqucntiam cum male}

acceperit

£8

®

χ

ο

χ

m

tum_atque fuperilitionibus

deditum vulgus,

invocationis

cor-ruptelaadeo in

ecclefia

glifcere caepit,

ut

in

apertum

fcanda-lum res demumeruperit. Tantum_tarnen

abeit, erroremhunc

eo _tempore communi _voto

fuifie

_{receptum, ut}

potius haut

defuerint, quifuperilitioni

&

idololatriae

increfcenti

acriter

fe _oppofuerint,

_{quod in primis}

_ex

_Epiphanio,

_Hieronymo

_,

_&

Auguflino conftat, Accedit,

quod Patres illi,

qui

invocationi

fanctorum favere videbantur, italoquantur, ut hautobfcure

innuant, fe nihil certi ea de re

habere.

Et qui vult

Ori-fenem

ros,in

ex

quibus

Origene

foli Deo

cognofcere,

invocationis

legat

honorem

ejus

contra

tribuit,

Celfum li-

omnes-que Angelos &

Sandtos ab illo

prascludit.

Accedit

quoque,

quod ingens

fit

difcrimen inter

errorem

illum

antea

memora-tum

_{quorundam in antiquiori}

ecclefia,

_{eumque, quem}

poile-riori asvoeffinxere Romanenies, cfr. J. A. Quenstedii

an-tiq. Bibl, Iß

EccleJ,\

C. 6.p.

620.

Crepit

vero

deinde

hsecSan-dtorummortuorum invocatio_{partim perPctrum}Gnapheum

ha:-reticum_{Eutychianum inOriente,}

_partim

_per

_{Litanias Gregorii}

I.inOccidente_{publicumobtinerelocum„}

_Tandem

verofuper-llitio illa femeladmiiTa inimmenfumadeo crevit, ut inter

ido-lolatriam _{gentilium, & inter cultum ac invocationem}

mortu-rum, nihil, nifi nominum

feu adpellationum

tantum

mutatio

interfueritj id,quod Lud^Vives Comment.

inAugußini

Lib. 8«.

de civii. Dei diferte fatetur.

Erat _{quidem inter prascipuos}

_{Pelagius, qui}

_naturas

_viri¬

bus _{plus, quam decet,}

_{tribuebat, qui}

_{autem tanto}

_minus

_pro

primo hujus

hasrefeos audtore

habendus eil,

quanto

magis

conilet, errorem hunc eum fuifie fcopulum, in quem

nau-fragium pafiura fides perverforum hominum,

inde

ab

anti-quiifimis retro

temporibus

impingebat.

Adeo

vero

abunde

hoc _{ipfum demonilrarunt viri}

_eruditiflimi

_non

_{pauci, qui hoc}

argumentumexplicarunt, ut

fupervacaneum

plane

ducamus

his ulterius immorarfi _Propius autem nos tangit

quceilio il¬

la _{magnis animorum contentionibus agitata: utrum, nempe ,}

Patres_{primitiv# ecclefi# pr#curfores}

_{fuerint Pelagii}

_?

_Si

Pelagi-um hic audiamus, isfanecum

fedlatoribus

contcndit, fe

nil

# χ o y *§e i9

novi docere , Ted receptam Patrum tenere

fententiam.

Si

vero ab altera _parte Patrum

fcripta

evolvantur

atque

exami-nentur, iimulque obferventur ea, quae

ab

Hiilorias

Pelagia-nte fcriptoribus Sc

nominatim

VoJJio,

Norifio

atque

Banagio,

circa_{locaqusedam eorum}

difficiliora,

reperiuntur

adlata,

_non

iine ratione _adferetur, plerosque eorum

ab

hoc

errore

fuifie

immunes, licet aliquando

ideo,

quod haec

haerefis, in

pri-mis in Ecclefia Orientali, non adeo

innotuiiTet,

paulo

Übe-rius locuti fint. Dicimus hoc ipfum tantum

de

plerisque Pa¬

trum, utpotequi non

ignoramus,

Origenem,

quem

Sc in

aliis

Articulisnimius EthnicaePhilofophia^amor occupaverat,

hu-jus etiam

erroris

fuifle

participem.

Fatemur

quoque

praeter

ea,

Theodorum, a civitate ita

diStum,

Mopveficnum,

atque

Ruffi*

num Pelagiohocin

negotio

praeivifle»

Fruftra

vero

ad

eorum

au&oritatem incauflse fute

praefidium

provocant

Romanen¬

fes, cum conilet

reliquos

tantum non omnes,

tarn

ante,

quam

poit Pelagiitempora

acriter

fe

his

erroribus

oppofuifle. Sic

enim _{, ut reliquos}

_mittam,

Augufiinus

_atque

Hieronymus

in

illis

_opprimendis

exilirpandisque

adeo

fedulam

navabant

ope-ram, ut in variis

Conciliis

damnati,

totius

ecclefias

conienfu

rejicerentur.

Horum

itaque

opera

haerefis haec

fere

extinSla

vi-debatur, Ted quae per

femiPelagianos

quodam modo

repul-lulavit, Sc

poitliminio

a

Scholaiticis

atque

Romanenfibus in

ecclefiam reduéta eil. Nimirum, utin

Auguitinum

iniqui-oriseratanimi CaJJianus, vir cetera

eruditiifimus, ita

a

feim-petrare non

poterat,quod in

iis

etjam,quas

de

gratiadocuerat,

in_ejus

_plane

_fe

_concederet

fententiam,

_cumque

Cafliani

_magna

apud

multos

eilet

auSboritas,

haud

difficile

ipfi fuit,

quos-dam ecclefise DoStores non minus, quam

alios,

in

fodalitium

fuum _pertrahere.

_Porroj

Etfi

poilea

fequentibus

tempork-bus non defuerint, qui errores

hos

Pelagianos

reprimcre

ilu-debant, nihilo tarnen

minus

in

dies,

opera

in primis

eorum,

qui novos

Monachorum

ordines

condebant,

Benedikt

nem-pe ,

Francifci

atque

Dominki,

ferpebant

illi latius,

Sc

no-vasfubinde adquirebant vires.

Exftitit

tarnenex

ipfo

Domi-nicanorum ordine Thomas de Hquino^

qui

Auguilini veiligiis

in-a χ o.x a

fiilens, veriora_{reétioraque perfpexit, Ted cujus dodlrinam}

i-terum _{oppugnabat Johannes Duns Scot as,}

qui poil varia hac

de re mota _{certaminaid tandem}

impetravit, quodejus fenten-tia _{apudplerosque prasvaluerit, Hare}

itaque erat Ecclefiai

Romano in hoc _{negotio facies, quando B. Martinus} Luthe-rus _ihipendum

opus Refarmationis_{iiifcipiens, etjam hos ejus}

errores _{reprehendebat. Pofl hasc}

tempora, & tam in Concilio

Tridentino,

quamalibi, perpetuae inter Romanenfes hac de re

erant rix_{a:, usque dum tandem incaujfaQuesnelliana Clemens}

XI. Ρ. R. luculento certe _{documento, quod in Ecclefia Ro¬}

mana_{Pelagianifmus triumphet,dotlrinam}

Auguilini atqueA* quinatis, quos tarnen maximi fecere _{plurimi ejus}

anteceflo-res, brutoquodam fulmine condemnavit.

Quemadmodum vero is eil nexus articulorum _{fidei, ut}

error contra unum _{articulum quoque in alios,}

tantum non

o-mnes _{impingat, itanon aliter potuit fieri,}

quamquodhsec

eo-rum a vero tramite aberratio eos ad _plurima,

eaque

graviili-ma _{figmenta in articulis de}

peccato originis, gratia Dei, de

converfione ac _{regeneratione} , de fide, ac merito Chrifli, de

juflificatione aliisque fanioris do6trinse capitibus deduceret,

ut reticeam _{, hinc enata efie vanaeorum, qua: tanto}

jacti-tant _opere

, fatisfaftoria opera , in quibus omnibus, illi_apri¬

ori dodtrina _{primitivce Ecclefia; quoque reccilere. Cum vero}

hac ratione _{ipfa origo horum crrorum a nobis detedla ht, ita¬}

quebrevitati_{iludentes, fpecialiori eorum}

indagationefuperfe-demus.

Quando de MiiTa

_{Romanenfiumagendi}

_{nobis animus eft,}

jubet ipfa argumenti ratio, ut _{paulo altius originem δ: fata} hujus erroris repetamus, Inde enim rite demum _judicium ferre _{pofiumus de difcriminehac in re Romanenfesinter}

at-,que primitivam ecclefiam intercedente. Mos erat inde ab

an-tiquiifimis temporibus receptus, oblationes in varium

eccle-fix ufum facere , unde quoquefrequentiffima _earum apud

pri-mos Eccleiiailicos _{feriptores fit mentio, uti loca}

eorum _apud

budde υ μ _{Dijf. de origine mijfce Ρ}

ontij. in Mifcell. ejus [acris,

Ρ, ι,ρ. 13. atque Chr. Saligium de_{Diptyehisveterumρ. 41.}

ilas-Φ Χ β Χ Φ *r

teftantur. Ofterentibus bis _{primus locus in Diptychis conce~}

debatur, cfr» eundem Saligium /. c.p. 36. Exiftimabant

por-ro veteres Chriftiani iibiincumbere, votis piis cos profequi,

qui fuum hac ratione teftabantur amorem, in quem ctjam

u-fum formulae _{quaedam precumortae, quas Miflale adhuc}

Ro-manum confervat. _{Cum praeter ea}

, haec fua dona fportulis

afportarint Chriftiani, fadtum indeeft, utClerici illas

recipi-entes, Fvatresfportulantesvocati fuerinc a Cypriano Ep. i«.

ad _Furnitanos, A vocedemum hac Offerrehoftiae

Eucha-rifticae nomen.oblatarum fortitae _{funt, quando fucceffu tem¬}

poris panis vinum offerri defierant. Hactcnus & quidem

usque ad linem feculi fecundiulterius cum his fuis

oblationi-bus non _{progrediebantur Patres, adeo ut fruftranea} prorfus

iit opera Romaneniium, quando illos tanquam hoc in

nego-tio fecum confentientes citare folcnt. Concedimus _quidem

illis, eosdem ea, quas Chriftiani in Euchariftiae

celebratio-ne offerebant, _{vocare facrificia, fed quitarnen addunt,}

ea-dem in _{precibus et gratiarum adtione confiftere. Seculo}

ter-tio _{caepit Fertullianus loqui de oblationibus pro mortuis,}

poft illum reliqui Patrum, iique plurimi, fenfu tarnen a

Romaneniis Eccleiiae _{fuperftitione quam longifllme}

rc-moto. _{Offene enim pro mortuis idem ipiis erat, acnomine}

mortuorum oblationes _{porrigere &: communionem}

mortuo-rum cum ecclefta firmare_{, utegregieohfervat Sarigius l. c.p.}

346» Licet autem haic aliaque Patrum effata perfe quidem

Miffae facrificium nulla ratione _{ftabiliverint, occaiionem ta¬}

rnen _{huic, qui eccleiiam invaiit errori praebere potuerunt,}

Quibus etjam accedit, incautos _{poftmodum Ledtores} ex

ni-mia _{Symbolorum rituum, quibus Evchariftia}

celebraba-tur, veneratione, feculo in primis IV & Vto invalefcente ,

fuifle _{deceptos, Qua tarnen occaiione obfervari meretur ,}

perperam credere Romanenfes, fe pro Evchariftiie adoratione

praeiidium invenifte _{apud Patres hujus temporis, quippe qui}

non _{docent, fymbolaexterna,fed}

carnemChrifti in

Sacramen-to _{Eycharifticepraefentem eile adorandam. Si jam} progredi-»lur ad _{tempora Gregorii M, fatebimur, Miftam Pontiiicianii}

mui-22 g )( O )(

«

multum _{ipiidebere, cujus autem}

_audtoritas

_non

_impediebat,

quin purior

dodtrina apud

non paucos

in

Ecclefia

Occidenta-li, in primis veroapud

Orientales,

incorrupta

manferit,

do-nec _{pedetentim, ac}

fufpenfo

quidem

gradu

tandem

ad illud

failigium pervenerit error

hic

gravifiimus,

qualem

eundem

fiilunt Patres Tridentini feiT. XXII. Cum vero prästereaRo¬

manenfes errorem hunc fuum maxime ab ipfa voce Missve

confirmare _annitantur, e re eft obfervare, eandem antiquis

his _{temporibus quamcunque}

_cultus

_divini

_partem

_denotafie

_, quod etjam

de vocabulo

facrificii obtinet,

cfr,

Bingham. /.

c. L. _{13. C. i. t.} f. />. 8+ fequ„ qui etjam

L.

2.

C.

19,

T,

1. p.

290 indicat, formulas illiusapud

Romanenfes

in

confecratio-ne facerdotum ufitatas, quapoteftas

ipfis

confertur

celebran-di MiiTam pro vivis &: mortuis, in

veteri

Ecclefia nulla

repe-riri _{veitigia. Pro meris}

_{tandem figmentis}

_{habenda funt illa,}

quae pro

itabilicndo hoc

fuo

errore

fabulantur de vocis

Mif-fae _{originc, quam}

_alii

_{eorum ex}

_{Hebrasa, alii}

_{vero a}

verna-culanoftra lingva derivandam cenfent.

Nechis fubfiilebat _{graviflimahasc, qua}

_ecclefia

_eorum

laborabat, corruptela* Hinc enim

latiffimus fuperilitioni

pa-tuit campus & ut cuneuscuneum, ita error errorem

trufit,.

Sic Miffarum folitariarum antiquiori asvo prohibitarum ufus

& audtoritas mirum in modum crevit. Sic Miflatica hasc

pompa

apudillos

in

tanto

pretio

erat, ut

rituum,

qui in

dies

augebantur,

frigidifiima interpretatio,

&

ineptiflima

myile-

,

riorum in iis confedtatio, fublime & divinum prorfus philofo-phias genus

videretui\

Horum

vero

myfteriorum

fupremus

arbitererat Pontifex Rom. idque ita, ut quas hocce ejus

ju-gum fubire

recufabant

gentes,

imperatoria

ad id

cogendas

ef-fent audtoritate,cfr. §. r. Sic per nimiam

fymbolorum

exter¬

norum venerationem fenfim in eam opinionem indudti funt ,

panem & vinum

confecratum,

etjam

extra

ufum,

verum cor¬

pus verumque

fangvinem

efie.

Id

vero curn non

viderent,

quo

padto

fieri

poifit

,

nifi mutatio

quasdam iilorum

Symbo¬

lorum in corpus Sc fangvinem

Chrifti

acceptaretur,

nihil

ali¬

® χ o

χ ®

η

fucceffu faétum _{eil, ut licetea etjamin re omnem}

antiquita-tem a fe habuerint diiTentientem, ut folide probavit fepius

citatus Binghamus l. c, L. if. C. 5.

T,

VI,ρ,

4fι.7%£·

pub»

lica tarnen audloritate /» Concilio Lateranenß IVto fub

In-nocentio Illtio P. R. Ao. 12.15% habito, ecelefias

obtrude-retur error hic quam maxime

perniciofus.

Porro

_ex

trans-fubftantiationis hoc commento in eam ingrefli

funt

fenten-tiam, ingens peccatum

committi,

fi quid

forte

vini

confe-crati _{eifunderetur, cum tunc, ut ipfi}

_{quidem putabant, ali¬}

quid

de

fangvine

Chriiti

periret.

Hinc

confultius quidam

du-xeruntab ufu calicis abitinere, unde mox contra omnem

ite-rum _{praxin primitivae}

ecclefiae,

_(ut

ingenue

fatentur etjam

i-pii cordatiores

Romaneniiuma Binghamo

/,

c.L,

15%

C.

6,ρ, 43i.commemorati,) non

obilante

inilitutioneDivina, in

Concilio _{Conßantienß Ao. 141p}

_communio

_fub

_utraque

_fpecie

Laicis _{prorfus eripiebatur·,}

_quod

_{autem eorum}

_decretum

e-jusmodifuit, quod

exceptiones

ilatim

admiferit,

quando

poil

aliquot annos e re ipforum erat,

Bohemos

illos, qui

a

calice

nuncupabantur Calixtini, in Concilio

Baßlienß,

per

fpeciale

ipiis de communionefubutraquefpecie

conceflum privilegium,

fraudulenter _decipere.

Si_{denique cadibatum facerdotum refpicimus,}

_adeo

evi-dentia a Viris Eruditiffimis adlatafunt argumenta, quibus

e-vincitur, clericos cujuscunque ordinis in antiquiori

ecclefia

iine ulla _{reprehenlloneveldignitatis imminutione}

_uxoribus

fu-iife _{jundlos , ut non opus}

_{fit iisdem}

_immorari.

_Et

_fane

tempus nos ante

deficeret,

quamargumentorum

copia,

fiju-lla lance _{perpenderenturomnes illi errores,}

_quibus

_a

doÄri-naveteris Ecclefiae receflere Romanenfes. Nobis hac

occa-fione fufficere _{poterit, hsec de priecipuis eorum}

_oilendiiTe

_}

Reliqua, quac hoc in negotio adhuc

fuperfunt, aliis

exami-nanda_relinquimus,

§. III.

Immani Pontificis Romaniau&oritatc adeo

mäncipa-tis hominum

_ingeniis,

_ut

_ultra

_ejus

_decreta

_haut

lape-re