SVLLOGE CHARTARUM HISTORIAM SUECA N A M
ILLUSTRANTIUM,
ii — awnqap—n
A M
C O N S E N S U A M P L . F A C . P H I L . U P S .
D o c t . e r i c o 'm e a n t ,
J U S T . P R O F . R E G . E T O R D , S O C . R E G . S C I E N T . U P S . E T A C A D . R E G . R I T T . H U M . H I S T . E T A N T I Q U I T , S T O C K H , M E M B R O ,
P . P .
JA C O B U S GEORG. G R A H L ,
N E R I C I U S .
in Audit Guft. Majori, Die XXV Maji MDCCCIIf.
H. P . M. S.
Ü P S A L I Æ ,
T T P I S 1 D I A N N U N I S .
T I L L
KONUNGENS
T R O - T J E N A R E OC H HOF - T RADUCANT #•
P R O S T E N OCH K Y R K O H E R DEN
VI D 3 . C A T H A R I N Æ F Ö R S A M L I N G I STOCKHOLM * H Ô G V O R D I G E O C H V ID T B S R O M D E
H E R R D O C T O R
S A M T
HÔGÂDLA FRUN
LOV. M. BERGSTEN
* . N O R T H M )
dm kchifla, fom helig pBgt och fr i hujelfe, cnplostigt förenade, ingjuta i et tackfamt brofi, ville jag racka E D E R ttfrnicra värdigt offer. Men må afven tilägnandet af desfa blad betyga, at det ringaße tilfällc år mig dyrbart, då jag offenteli
gen f å r erkänna E D E R godhet och fom en borgen af defs o- np hor liga minne frambära mina vdlßgnande fuckar fur E D E R T väl och E D R A Barns,
JACOB G E O R G GRAHL»
SYLLOGE C H A R T A R U M HISTORIAM SVECANAM
ILLUSTRANTIUM;
Ï. i n C o l!e £ io n ib u s m an u fcrip tis Ccl. Secreta rii G a h m9
quæ nuperrime Bibliothecae Academicae c e s fe r e , in ftru m e n - tum partitionis h e r e d ita tis , p o i l funus u x o ris ln g e b u rg is,, D u c is Ecnedifti filiae, a B irg ero P e tri ad F in fta fa£tæ, r e - pcritur. E do c em u r* e x h o c , q u o d nunquam antea im p r e s - fum e f t , partim quæ b ona & prædia liberis fuis tradide
r i t , partim qui illorum matri fuperftites f u e r i n t , e x q u o a u g eri & em en dari p o s f u n t , quae in C h r o n i c o de S. B ir
gitta ad fert M argaretha Abbatisfa V adftenenfis p. 6 &
ad illud Er. Benzelius p. 2 7 . D atu m eft h o c inftrum en- tutn an. 1320 d. 1 Sept.
I. Univerfis præfentes litteras infpe& uris Olaus d i vina miferatione A r c h ie p ifc o p u s U pfalienfis falutem in D o m i n o fempirernam. N o v e r i t i s , quod a n no D o m i n i M C C C X X Sabbatho infra o£lavas nativitatis b. V i r g i n is , apud ecclefiam Korfta c o n ftir u ti, in praefentia noftra n o b ile s viri Dn u s Birgerus Pehrsfon U p la n d ia ru m l e g i - fe r , v ic e & n o m in e filii fui Ifraëlis ex parte una; & M a g n u s G udm arfon & U l p h o frater ejus, g e n e r i fu i , v ic e
& n o m in e uxorum fu a ru m , filiarum D o m i n i L eg ifer i
A ejuS'
e j u s d e m , ex alter?., bona a m ib i a .& f i . n g i a - 1 * , re l i c h p o t ob itum nobilis Dominae, D .n æ In g e b u rgis, bcnæ m em o
rise, quondam uxoris; ipfius D-omkii Legiferi, in quatuor partes fubfcriptas inter fe partitionre de divifione heredi
taria, d i£L vulgariter Lutt 8c Kalle, aequaliter divi fe
runt ac divifionem ipfam coram nobis Öc altis pluri
bus fid e dignis præfentibus, ia communi praetorio fa£lam hinc inde unanimiter publitarunt. Haec igitur bona in partem ceperunt primam, videlicet G ronafikog, Leg- g i a w y , U b y , Y crasby, G ranås & Flokinkium. Secunda vero pars continer bona ifta videlicet H agsvulftrum , Or- h u lt, M arhult, Huius Fæ ræhuft, Hirlusryd, Skerfjô &
F u g l e m cum c o lo n is & adjacentiis bonorum eorundem.
In partem autem tertiam ifia bona ceperunt, fcilicet R yd
& W y cum colonis & adjacendis bonorum eorundem.
Quarta v er o pars bona continet infraferipta, videlicet D u d r u lta , T h e e p , Bierg cum infulis & abis pertinendis o m n ib u s in N e m b y g d , H u lfjô k lo , cum pifcatura Salmo
num in. — D e præmisfis igitur partibus juxta leges 8c p a trite co n fv e tu d in em Dominus Legifer pracdi£lus elegit, ex parte & n om ine filii fui praefati, partem primam. Se
cu n dam vero partem elegit U lp h o Gudmarlon ex parte U x o r is fuæ, fecundo genitæ D:ni Legiferi prædidii: T er
tiam infuper partem elegit M agnus Gudmarfon ex par
te & n om ine u xoris fuæ, videlicet Terriogenitar ejusdem D :ni L e g iferi. Quarta autem pars refidua cepit iterum filius prædiclus D :n i L egiferi memorati. A dhibita etiam fuit fu p er d ivifion e præmisfa^ receptio firmariorum & te- ftiu m , quorum nomina inferius fubfequuntur, videlicet D:nus N icolau s Chriftinæ ôc Andreas G reg o rii, Canonici U p f a l i e n f e s , item Johannes Philippi de Frôfundum, A n
dreas de H u fe b y ernau y, Ragvaftus de Nordarunum, Ar- n o l-
noldus de S ke le , Johannes de G a r n , T he m a s d e K o rfta , Petrus de Fåi i ogiarunura, N i c o l a u s Petri Sc B ero M a r g a r e t « Presbyteri, in p ræ mi s fo r um igitur t efti moni ti m fi- gtlium noftrum ad p et i ti on e m <Sc inftamiarn D:ni B irg ert L e g i f e r i , M a g ni Sc U l p h o n i s praediatorum præfentibus eft ep p en fu m . D a t u m a n n o , D i e Sc loco fupradi&is.
II. Subftitisfe per inim ica Catholicismo. R e g um G u f t a v i I.mi Sc Erici X I V tempora ccenobium Va d fte n e n f e Sc d e m um poft c o n ciliu m U p fa lie n fe an 1593 a D u ce C a r o l o p e n it u s fuisfe everfu m ; e x annalibus patriae ecclefiafticis conftar. Ita autem fub R. J o h an n e III r e v i x i s f e , ut c o n firm ationem eledlæ priorisfte Catharinæ O la i d ed erit L e gatus Pontificis G r e g o r i i X I I I A ntonius P o s f e v i n u s , d o c u m e n t o funt fequenres ejus d. 1 Martii an. 158 0 in la u dato m on afterio datæ litreræ.
E x Orig. in Bibi. Upf. I530.
A nronios PosCevinus , profesfus S o cieta tis J e f u , T h e o l o g u s San&isfimi D o m i n i noftri, D o m i n i G r e g o r ii X I I I , Pontificis M a x im i Sc ab ejus San&itare Sc a San£la S e d e Apoftolica pro fidei C a th o lic æ negoriis ad regna S e ptentrionalia Sc ad alias r e g io n e s misfus. D ile£tæ fîliæ K atherinæ Olai V a fie n e n f i, priorisfæ Mo n a fterii V a f t e - n enfis San£lœ B ir g itr « , falutem in e o , qui eft vera falus.
C u m t e , quae C an on ice fuifti ele&a in P r i o r i s f a m , prac- fentib u s tuis fororibus p r o fe s fis , nos n om i n e San&is&mi D o m i n i noftri Papae G r e g o r i i XIII c o n fir m a v e r im u s ; p e te res autem a n o b i s , u t , quia in his r e gio n ib u s C a th o lic i E p i f c o p i d é fu n t, fidem di£tse confirm ationis in m a n ibu s
îikü
tu æ Abbatisfæ ad m a jo rem in pofterum firmirafem 5c cau
telam relinqueremus. N o s fidem præfenribus liceris faci
m u s , te a nobis ejusdem Pontificis m ax im i n o m i n e , in priorisfam prædi£U M o n a fterii fuisfe confirm atam . T e ig itu r h o r ta n te s , ut tuæ abbatisfæ in d i£ to m onafterio fi
d e le m & fedulam in D e o op eram præftes. R o g a m u s D i
v i n a m c le m e n tia m , ut fua ineffabili m ifericord ia iftud M o n a fteriu m dirigar, m uniat 5c denique ad aeternam feli
citatem perducar. In n o m i n e Patris Filii & fpiritus fan-
£ l i , amen. In quorum fid em Societatis noftræ lig illo ob- fignatis manu propria fubfcripfirnus. Datum in m onsfte- rio V aftenenfi die p rim a m entis Martii an ni D o m i n i mi!* lcfim i q uin gen tefim i, 80.
A n to n ius Posfevinu«. Joannes F o r n e n Notarius A p oftolicu s.
Ex Orig. ibid. I 6b< f.
III. D i l c & o filio n o b ili viro C arolo Archiduci Au- ftriae.
Paulus P. P. V:s. D ile £ te fili, nobilis vir falutem &
A p o fto lica m b en ed i& io n e m , T a n to majori caritate dili
g im u s nobilitatem T u a m , quanto ar£liori v in c u lo te no bis d e v in c it fingularis p ie ta s , qua fpeciali difpenfatione divinae mifericordiæ præditus pueririam tuam D e o d ev o v i- fti adferiptus clericali militia: & in ejus o b feq u io p rogre- d ie n s de virture adolevifti. Propterea jusfimus v en e r a bili fratri E p ifc o p o L unenfarzanenfi Prælato noftro do*
m e ftic o & asfiftcn ti, q u e m venerabili fratri E pifcopo A-
drien-
H ifi oriam S v ec an avi. 7
drienfi fuffecimus ia A p o fl o l i c i N u n c i i m u n e r e , ut v e niens ad v o s tibi dil i genter e x p o n e r e t , quanta jucunditate afficiamur de (ludio r e li g i o n is , q u o tc i n c c n f u m esfe i n - t el l igi mu s , & quam e x a n i mo te d i l i g a m u s , ti bi que A p o - i lolicam b en ed ii l i o ne m noil ram impertiretur. Con f i rma bis noftram de tua virtute & pietate o p i n i o n e m , fi n u n - cium noftrum Apofi ol icum in o mn i b u s rebus, quæ ad d i gnitatem hujus S a n& æ Sedis p e r t i n e n t , auxilio & gratia profecutus fueris. Q uod ut î edul o præftes, c u p i m u s , ac limul tibi peramanter benedici mus. Datuan Romae apud San£him Petrum fub annulo pifcatoris pridie n on a s n o - veinbris M D C V I . pontificatus Secundo.
Carolus archidux Auftriæ, Caroli ex Mar i a Bavarics inter X V liberos filius pofthurnus, natus 1 5 9 0 , Epifcopus Breslavienfis 1608, obiit 1 62 4 , Ordi ni s T e v t o n i c i m a g i ster. L itteras Pontificis Pauli V , licet patriae hiftoriam n©n t a n g a n t , tamen ex o ri gi nal i in Bi bl i othec» Upfalien- fi publici juiis facere non dubitamus.
E x O r ig f ib id . 1 6 2 5 .
I V. Dan K on u ng s l i ge Ratt ens i F i n l a n d h å n dt li gh e fentens o c h D o m uthi Sigfrid Jönsfons till T a v a f i b y faak, anlangando hans frålfe affagd Å b o d . 0 £ l o b r i s äåhr
1625.
Ejfter fa/ig b och IHglofit g i hugkommelfe Komngh Gu- ß af f fordom Sveriges Gbtbes och JVânàts Konungb, uti tven-
ne
g Sy lloge Cb art ur. Hiß o*. Svee. llluftr.
ne fina Konungslige B r eff à a t et ade anno 15^2 à, 6 Septem- h i s ocb anno 1553 d . 27 N ovem bris kånner bans f w a ld r e r ocb fö r fa d e r a t haffva v a r id fralfesm dn ocb man icke heller annorlunda baffuer kunned fphrie eller fb r n im m e , an a t be- m â lte S ig f r td Jhnsj'otis fö r fa d e r t i l l n agre tider tillbaka b a f f va n u titt frâlje fr ib r e jff, der fö re erkänner R itte n , a t ban ocb bans B ryjla rvin g a r fy n a gods undber fr d lje frybet oek b a r effter ma njuta Ja jo m nndhre a f A d bel ocb g i r a Kronan d e r tjen ß utaff. A ä u m u t Jupra. P a den Konungslige R i u wegne.
Niels Bjelhe Jåns Nielsfon.
til Salfiad, Friherre.
a ~ . - tT T / q VmT --- _
T H E S E S R E S P O N D E 1S T I S\
Th. I.
R a r a fu n t a d m o d u m P oetaru m e x e m p l a , ejui p r o v e c ta x ta te c a r m in a , quæ p lacere diu atq u e v iv e r e p o t u e r i n t , c o n d id e r e . V o l t a i r e , K l o p s t o c k , G l e i m . & W i e l a n d a lle g a s fe fufficiat.
A d e o c u m fu cco & fan g vine e x a r e fe e r e fo le t vena P o ë f i c a , u t etiam ab em en d a n d i priîfîinos fu o s fe tu s jure e x c lu li esfe d eb e
ren t, p o f l unum alteru m q u e lu l lr u m , v e l in g e n io lis fim i auefiores.
T h . II.
C u m Sacer S u g g e flu s u n ic u s f e r e apud n os lo c u s fit, in q u o exercendse S v a d s c o c c a fio d a tu r , m ira ri certe f u b i t , quod tam pauca e x ile n t c o n c io n u m fp e c im in a , q u x aetatem fe r r e p o s f e v i dentur.
T h . III.
M u lta apud recen tio res o ffe n d e r is ferip tion is g e n e r a , eu i p a ria ex veterib u s p r o v o c a r e n e q u im u s . In p rim is m o n flr u o fu m i l - Jud , g ig a n t e u m , a^que extra o m n e s accurationis te r m in o s v a g a n s, q u o in c la r u it G d t h e , S c h ille r , G erm a n o ru m q u e a lii.
T b . I V .
In la c r im a s, quam c a c h in n o s , p ron iu s esfe h u m a n u m g e nus f a c ile d ix e i it , q u i a n im a d v e r te r it, d e c e m , q u i e x c e llu e r in t ,
T r a g ic is vix u n u m C o m ic u m h a b e r i, qui » q u ip a r a r i p o sfit.
T h . V .
L i n g i s quaelibet in g e n iis , quae ead em fc r ip fe r in t, fuas d eb et d ivitias. Paupertati* n em o n o fir a m in f im u ia t, q u i Gyllentjqr- G K j L e o p o l d i aiio ru m q u e v e r la v c r it carm ina.
fl
mmmmrnm
