ν. υ.
specimen acådeimicumj
De
QUOD ι
CONSENTIENTE AMPL. SENAT. PHILOS.
IN REGIA AGADEMI A UPSALIENSI,
PRiESIDE
AMl'LISSIMO & VJRü, CELE DOMINO
räg. LAURENTIO DAHLMAN,
Mor. et Polit. PROFESS. Reg. et Ord.
PUEI.ICO BONORUM EXAMINI SUBJICIT
GUSTAVUS ]OH. HEDBERG,
DALEKARL US.
IN AUD. CAR. MAJ. DIE*"**/ MART.
ANNI MDCCLIII.
II. A, M. S.
UPSALI iE,
Exc. L· M. H0JER, Reg. Acac!. Typ.
S:E K-.E M:TIS
'
MAGNiE FIDEI VlRO, ReverendiffimoΓ/ITU! nc DOMINO,
D:no SÄMUELI
TROILIO,
S.S. TheoL DO.CIORI longe Cckberrimo9
Inclytse Dicecefeos Aroiieniis EPiSCOPO Erninen·
είίΐίηιο, Ven. Coniiftorii PEiESIDI Graviffimo 7
Gymnaiii Scholarumque EPHORO Adcuratiifimo,
AljEQENAIl ΜΑΧΙΜΟ,
avor Tuus prorfiis fingularis, quo oir.fies
Mj fiib Falladif militantes fignis ampleéli
får foles > animum mihi addi t , ut fpecimen
hocce Acaäemicum, rudiore licet Almer*
na ehhoratum, furnna animi veneratione Tibi jet¬
er a··
er o,re aufm. Fronte igt tur, Reverendiflime Pater $
uti foles mitifftma , t ernte s bafce ftudiorum meorum pri- mittås, par it er ac offer entern , qui fe [uamque .for¬
tan am bumiUimus Tibi iommendatam cupit, fü/cipere digneris. Levi huic chartaceo munufculo tomites äfft·
dui .vota erunt devotiffima. T/i/VW rf/r/ /^//λ5 /<?.
"
/ρa Regi ς? Patria! Vivas Ecckfia Nobilifftmie*
que TuiE Famiii α! Sero denique adveniat ille dies,
IVDecenate orbatam fe lugeat Diateefis noftra Aroßenßs. ita intimis animi recéjftbus vo»
vet? vovebitque . ~
REVEBENDISSIMI NOMINIS
TUI
Ch/wc β* Gliens äevotifftmus
GUSTAVUS JOH HEDBERG·
KONGL ΜΛΖ.-IS
TRO-MAN och HAFRATTS-RAD ,
Then Wtllborne HERREN.,
Herr REINHOLD
RÜDKERSKIÖLD,
ΊΓ"* illåten. Hbgdunftige
Hög Gunßjge. Flerrar,
En. Wishetenes. Äinfkiönt. Ringai
Dock. Trogna. iElfkare.
För.
Edra, Wårdafte. ögon. Nedlågga.
Ett. Sniüeprof.
Som. Utaf.
E-ra, Widr-Frågdade Namn.
Vid. Låna. Någon. Glänts.
Winner.
Detta, Mitt. Wördnads-Offcr.
Edart. Belkyddi Och. Gynnande.
Så. Har. Min. Öaikan.
Wunnlt»
Siit. EfterLångiade, Syftemål.
Öru<
Eder. Höga. Ynneft.
FIog-Gunliige. Herrar.
Ta£. Fram
Wälbome Herr HOF
S3
Wälbome Herr oFWERSlE
PUSTA V pH.
KONGL. MAfcJS
TRO-TIENARE och oFWERSTE«
LIEUTENANT
Wid Wåitmanlands Regemente Samt RIDDARE af Defl Svertfs-Orden,
Iben Walbor ne Fl FRREN"%
Herr BERNHARD WALLENS TIERNA
HtiiRAR,
Giör. Jag. Mig.
En. Såker., For hoppning.
Grundad.
På. De. Dervid. Giorde. Såkra.
Och. Ofkattbare. Ron.
Som. Wårf. Hus. Al tid.
Haft. Att. Fågna. Sig. Utaf.
Och. (Jtan.
Återvendo. Skal Weta. At.
Wårdera.
Föriynen.
Uppehälle. Eder.
'Hög Gunftige. Herrar.
Med.
Hela. Eder. Wårda. Wård.
Uti. En»
Långe'W; rande.
Lyckfaiig* Och. Fornogd.
Leina!
RÅ TTSRÅDEIS
Bit
X /E C/7 ΕΝΑΝ TENS
„V /'
.·
β Tienare
Maxime ReveYendo atque Ampli/fimo Vivi
D:no J A C O B O
SVEOELIO,
S. S. Theol. DOCTORI, Dioeceieos Aroffenfis ARCHI-PR^EPOSITO Meritiilimo, Ven. Confift.
ADSESSORI Primario.
PATRONO MAGNO.
V/ris Admodum Reverendis c5" Preeclarifftmis Regii Gymnaiiii Arofienfis
LECTORIBUS,
Ven. Confift.
AD SESSORIBUS,
FROMOTORIBUS EXOPTAFISSIMIS.
I dem. Fateri. Patron!. Cogor. Quod. Ef. Promotores. Olim. Virgiiius. Grates, Maximi. Exoptatifiimii Per- jolvere. Dianas* Non. Opis. Eß. Mete. Patiamini Igitur.
Ut. Prima. Haecce. Rudimenta. Vobis. Dicata. Inter- pretes. Agant. Devotoe. Mentis. Me#. Cum. Ardentis«
fimo. Omnigen«.Felicitatis. Voto. Ob. Plurima. InjMe.
Coliata. Favoris. Documenta. Permaniurus.
Maxime Reverend. Admodum Rev. ö Pr&clar\JJ.
NOMINUM VESTRORUM.
Cultor Humillimus
AUCTOR & RESPONDEN5.
Ι Μ f.
§. ι.
acukatem, rebus omnibus &ani-
matis & inanimatis, ad no- ftri confervacionem Divinique
Nominis gloriam iitendi nobis concéflam efle, tam verum ert,
quam veriffimum. Horninum
adbnc pauci exirtentes, de ilii
confervatione licet foliciti, non plura tamen ex creatis in communi pofitis, nulliusqae adhuc domi-
nio iubjeftis, fibi aflumere opus habebant, quam
quibus neceÖario indigebant. Viguit enim tunc
temporis communio qusedam, quam Philofophi
A Ne-
) 2 C
Wegativam appelJant, qua indicatunr voTuerunt,res
a& initia in med'io pofitas fiiilTe, qua? nullius fubje-
£fce erant domioio, 8k iic quodad proprietärem ne¬
un ini competebant,, quod ad jus vero· eas occupandi
ad omnes iimul pertinebant. Common i o itaque Negativa: dicicur, in:qua res commun.es, iunt nullius..
Crefcente vero· mortalium: numera, cum: ipon-
tanei terrae froEtus omnibus non iufficerent, pri¬
mae va decrevit communio, quae diuturna effe non
pocuit ob inclinationes hornmum diver fas imroo con¬
trarias. Unusquisque igirur necefium habuitma¬
jori cum cura, luae profpicere &luti, dbmioiumque·
esrum introducere rerum quas ad uius fuos habe¬
bat neceßarias,. quo iic obviam ire poflet mutuis
contenrionibus , ex comrnuniune alioquin orituris.
Dominium enim eil jus proprium de re pro arbicrio fuodiiponendi. Quantum vero temporis confum-
tum fuerit, antequam Jura poße(Horns certis legi¬
bus flabilita fint, ii'te de term i nar i nequi't et), Quod
autem dominiorum originem attinet, verolimile eil,
ea ab initio hoc modo introduEla fuiffe, ut horni-
nes primo FruElus, dein de rerum fu bilan tias in ter ie dividerenr, quarqtie indivifa manerenc, ei cede-
rent,, qui primus ea übt afleruerat.. Idcum huma~
ni gmeris in dies crefcentis conditioni maxime con- veniens fuerit y N u minis etjam acceiiiile approba-
tionem , inde colligirur ß). Hifce jam in ante- ceflum allatis, propoiitouneo me propius accingam.
Sed priusqoam pedern. ulterius promoveo, ea,
qua
) 3 (
qua par eil obiervantia, Te B. L. cbiecro, digne*
ris conatus meos inroxios oeulo fa vente adfpice·
re, eosque miriori fubjicere ceniurae.
a) Canzis Di/c. mor. §. 16:83·
β) Buddes B bil. Pmct. Pars Ildk Cap. IV»
Se cl. VI. jf. X Khferi Ιηβ. Mor. Lib. ./:<? C#/>.
XII ;Qv. Ill.
$. Π.
'Αδέσποτα ab λ privat!vo & δεσπότης domino
ita ditt a, Junt res domino adhuc carentes , five d<mi-
nio nan dum fuere fahjeclcc , five a dominis dereliätz # five <cafu quodam domtnio exemt<e.
Wolf. ,·?«/♦ IL Cap. IL §. 313.
Ratio denominationis των αδέσποτων, .quid hoc
vocabulo fignificatum velimus , facile prodir. Res
dominio nunquam iubiedtas αδέσποτα merico dici, claret; illse enim domino adhuc carent & femper-
caruere. Cum deinde dominium fit jus proprium
in rebus § 1. & αδέσποτα fint res domino non gnudentes, cui jus proprium de iis pro arbi-
trio diiponendi competat; hie, licet antea dominio
fuerint fubjedtse, five a dominis derelidtse, jfive
cafu quodam dominio exennta? fint , modo in
prxfenti, domino careant , funt & redte dicun-
tur αδέσποτα,
§■
III.
Si rem a domino derelidtam reperimus, eum
A 2 vel
) 4 (
vel fponte , vel neceffitate quadam adductumid fecis-
fe conftat.
Si fponte rem fuam dereliguerfc dominus , pa- tet, quod illam non amplius fuam eile, nude vo- loerit. Nude velie a Woiffio dicitur is, qui rem foam ea mente abjicit* ut eara amplius in rerum iüarum numcro habere nolit, parum folicitus', qnis
eandem fuam faciat fi vero rem tuam alteri ven¬
dis , eani qnoque non amplius tuam eile vis, fecl
non nude: vis enim fimul ut fit emtoris. Ex li¬
bertäre enim natural! domino competit jus proprium, rem fuam quomodo libuerir, derelin- quendi, guatenus ejus eit dominus. Fatemur ta¬
rnen homines iponte Sc nude non derelingnere fi»
biutilia, niiT ratione prorfus fint defiituti, velu-
ti infames Sc amentes, qui quod agunt neque in- felligunt neque eonfiderant: Ipia enim experientia edoäi obfervamus, homines rerum fuarum eile a·
mantifiimos. Cafu etjam neceßitatis a domino dere- linqui poffuntres, e.g. quae in gravi tempefiate
navis levande caufla, in mare projiciuntur. H22
non eo quidem animo ejiciuntnr, quafi domi¬
nus eas ulterius retinere nollet; ied ut ipfe cum
navi imminens effugiat periculum eas derelin- quit. Quam primum iraque res a domino dere- linquitur vel dereliföa pradumitur, ac fi nullius eilet, habetur, Sed dixerit forte quispiam, prx~
fumtionem fallere poife, & rem pro dereli&a ha¬
ben, quam tarnen rccuperandi dominus Sc ani*
mum Sc ipem adliuc habet; quod quidem faciles
COß·
β*# ; 5 c
coneedimus; pro dereli&a tarnen atque nullius
talis eil habenda , donec contrarium fueric proba-'
tum: Omnts enim prasiumtio huc tendrt, ut pa- teat, quid interea pro vero habendum fit, donc#-
de veritate conftec
$· IV.1
'Αδέσποτα flint vel Covporalta, gute fenfu ex¬
tern o pereipi pofiunt, vel bicorporalia , quas fen¬
fu non percipiuntur.
Αδέσποτα incorporalia, qua: intelie&u tantuna
concipiuntur, fiince. g. Jura, qua* vel connata, vel aäquifita vulgo nnneupari folenr, Jus xonnatum
dicitur id , quod absque fafto quodam noftro a ίο-
la natura oritur. Adquifttum vero, quod, acceden-
te fafto quodam noilro, poffidemus. Nil fane impedit, quominus res incorporafes , xque ac
corporales dominio & fubjici & eximi poiiinc, in
numero namque rerum pariter ac corporales funr,
fuumque prssfhnt ufum· E. g. jus piieandi, ve- nandi $:%' quod fenfu licet externo non perci- piatur, de illo tarnen seque ac de corporali dis-
ponere poflum; & quatenus άδέσποτον, vel illucl
mihi attribiiere, vel dominio ejus obtento, idem
alii concedere, cum ex libertate naturali mihi, tänquam domino, facultas concedatar rem mearn^
ii libuerit, derelinquendi §. III.
S.v.
9 Αδέσποτα Corporali a funt vel Mimet* vel
inanitnata» Ad
ΌΧ3 ) 6 C
Ad &h<rKom ammaia,, qnascunque animantia,
corpore orgauico, vata .& fen ii bus prasdir.a, anima
«a Litern ra tion a ii deilituta, referimns: Qiialia fnnt
.aves, pifces, ferie &c quamdiu a nemine adhuc icccupata flint, Inammata domino carentia efle pos»
flint res alias vita & fenfu carentes, ut Metalla in
terrae vifceribus faten tia, Thefann, qnorum domi¬
nus ignoratirr, Π vel maxime aliqnis ibperiles (Tt,
flCui dominium com petat ; Loca adhuc inculta, in- lulae in mari 8zc. Hifee etjam adnumerari poiTunt
ibona ejus, qui intetfatus decedit, nec heredem
ab inteftato habet.
Wolffl Jus Hat. Ö G. Fars II. Cap. II.
xirc. annot.
§. VI.
Dantur res quam plurimas, quas propriae He¬
rl St dominio fubjici nec debent nec poiTunt; id-
eoque inter d$émτοτα merito referuntur.
Sunt hasc I;o res ufus inexbaufli, quarum ic*
η Tus omnibus fufficit hominibus & iisdem patet, quoties eodem indigent, ut aer , aqua profluens
St lumen folis.
JI:do Res limitum tf defenponis nefcia, tales funt, quae dominii non funt capaces, & quarum
cuttodia uni cuidam populo eft impoilibil is, E. G.
Mare illud vaftum, q nod Ocean um appellamus,
unde terrarn mari contineri veteres dixerunt· Tbv
ilasavov $ε<τμ2 htm τjj yjj πεξβεβfunt
,ΑροΙΙοηί* verba apud' Philoftratum, Quid fot eft
y 7 c
diet circa Ocecmum eße, (lnterrogatSuipit. Apollinaris;
apud Geliium) ciim undicfue Oceanus circumfcribar o-
mnes ter ras, ςf ambiat ?■ Mox : Quum ver o· omnes terraS' omni fari am & undique verfmi circwnfiuar, ni"
bil citraeum efi, fed undarum illius: ambitu terris o-
mäbus conva Ileitis in media ejus funt omnia,. ψιne m·
tra or as ejus inclitfa funt,. M. Ad lins conful in orat.
ad m i Ii tes , quae legicur apud Li vi an, Ö^eanum inquit r orbem terrarum wnplt xu fin tre. In Sene-
c?ß fva foriis,, Oceanus, dicitur tot tus vt bis vincu- tum terravumque cuftodia· et).. Vaitus Oceanus o-
mnium r.fibus promifcuis eit fufticienriifimns , Sc
η ni alicui populo cuitodia illius impofiTbilis eit.,
Q lätenus jam ufum inexhauftnm probet, Sc cu-
itodiri nequitdominium quoque refpuit, quo-
niamque don in ii non ed capax, adefpocis annu- merandns· venit. Obiervandum tarnen #- nobis··
non ferrnonem eile de mari; quodam arcgnftiori,, praefertim q,ua lfttora allnic:: hoc iub dominio»
eile poile, nemo facile inficias ihit..
ct) G rot, de Jure B, P. Libro ll:o> Caρ. IE f.. III,.
ξ., vir.
Tales res dominio vacu^,, adhud manent
femperque commune«? man* bunc.
Res uf s inexhauiti,. arqie limit· im & de-
fenfionis neicias, dominio ni.nqnam fuifTe fubje- 6tas, neque iubjicii pofley ex §; j VI. conitat;; ma¬
nent:
) 8 C
fient itaque a communione primaeva fiiperflites,
8z per confequens communes, omniumque ufibas
patentes· Nec neceiTum fuit, ut omnes & fin- gnlae res proprio fierent: qnod egregie faris, pro
xnore ίιιο> innirit Roierus in Infiitutionibus fuis Moralibus: Uti res, inqnit, non fimul Ö fetnel in froprietatem iventnt, fed Jucceffive , ö prout ufus generis htmani po flu!are vijus ef!, it a non necejjum f uit, ut omnes cJ fingul<e res proprio fierent, fed falna pace generis humant, aliqua res potuerunt, λ/*- dehuerunt, inträ primeevam ve lut communionem pernumer e. Νam quce titilia licet hominibus, /«<?#·
kauf a t amen funt, fic ut omnium ußbus pofftnt pate-
rcy nec tarnen fingulis ufus ifte redda t ur malignt ort
ca di vi dere velie, fupervacuum fimul
ac ineptum föret
Klferi Itifiit. Mor. Li b. J. Cap. Xll.Qv.lX,
T AN TU NL
Ρ O L·! TI S SIΜ θ
D:no G U S T A V O
HEDBERG,
De Adefporis publice diiputaturo»
Jufte partiri, calamo dextraque miniftris^
Aera diffufum , terras & marmora ponti
Omnibus, at nulli certum propriumve dicaflc, HicJabor, hoc opus eft: vix, quos annofa vetuftas
Menfores terrae numeroque carentis arena;^
t
Ja&itat, eile pares ifl^potuere laböri,
Frgo Tuas Findus laudes iignabit, Amice;
Patriaque & plaudens operas Tibi prarmia reddef.
laßt
C. J. ALSTRoM.
Min HERRE!
A t (iyika företaga , men fig for det, oförtrutenhet fom fynes ofvervåga dock fvigtar, ens
det beiömss afhvar man, det hciirar fin jMåftare,
det fågnar defs vänner. Min Herre, detta rörer
vin med* fördel Eder Perfem, dä I na lem nar u-
ti liufet ett arbete, tom utmerker Edert lyckeli¬
ga fnille. Jag kan ei annat, än taga del uti Eder
välgång, cchonikar, at ingen mulen Himmel må
förhindra Eder lycka och fortgång! Når J då hun¬
nit det före/åtta målet, år jag iåker, at ej Eder ån¬
grar den möda J anlagt. Lef val.
JOH. MORiENIUS.
Til
Herr AUCTOREN.
Se Sala Sofa Nympher> håren aiilrad på" Ert falt, för förftling Eder båres afden groda, fram!
Se prof af vittert vett, af ofp^rd flit och möda,
Når täcka Våren bår den mögna Hoffens kram:
Er täcktes då Er Wån med blida låter hägna,
Så /kål des lycka mig och andra vänner fågna.
Han fåekfat för Er magt, och okat Eder Η eder;
Ty ring, fom ingen förr uti fit välde haft,
Dem lägger han nu hår för Eder åfyn neder,
Förutan vapne gny ef blodröd Purpurfafc;
Men Nympher, til hvars lof Han lärt fin penna
•
