Dissertatio academica, de Eddis Islandicis, seu veterum septemtrionalium mythologiis, cujus partem priorem, consentiente ampliss. facultate philosophica in regia academia Vpsaliensi, præside ... mag. Magno Beronio ... publicæ bonorum censuræ submittit Ola

' _{'^ilM *} — 1 1

I

- . '

.10

1. N.

_J.

DISSERTATIO

ACADEMICA,

De

EDDiS

ISLANDICIS,

seu

VETERUM

SEPTEMTRrONAUUM

MYTHOLOGIIS,

Cujus

Partem

Priorem,

Conkntiente

Ampliff.

Facultate

PM-lo

_föchte

_a

_{in Regia}

Academia

Upfahenfi,

PR iES

IDE

vlro Admoäum

Reverendo

<&•

Clarißimo,

Mag.

MAGNO

BERONIO,

PoeC

PROFESSORE

Regio

&

Ordin.

Publica

bonorum Cenjura

fubmittit

Olavus

O. Nording,

ANGERMHNNUS.

In

Audit+

Guftav.

Majori,

d.

XI.

Decemb*

an. mdccxxxv.

Horts ante meridiem folitis

UPSALIM,

?'

jor

S:/E

_R:/E

_M:m

5UMM<£

FIDEI

_VIRO,

lllußrisfimo

_{Qelßsftmoc^ue}

HEROI

ac

COMITI,

Regis

_Regnique

_Sveciae

.

SENATORI,

Academiae

Lundenfis

C A

_NCEL

_LA

_RIO>

MiECENATI SUMMO.

IGnofctä

bis

literati

,

Celfisfime

minimus

COMES

_ego

_civis

>

quod

or->

<7^-tantum

_cerfm

,

Celfisfima

limine

Tua

_adire,

_atque

ex

fulgore

lÜußrisßmi

Nomi-n^BåBjOdendorem

aliquem

obfeuris btfce

c

har

t

is

nmv^^éniri

_fußmumm»

_§fui

_inter

tes

_hujus

_&

_vi

_tam

_illußrem

_tueris

_locum,

minus

förtasfis indigne

hoc feres

5

fiderumque

_principe,

folis,

hoc

ipfo

imitabere

naturam,

_qui,nulia

_Jm

_lu>

minis

_jaFiura

_aut

_damno,

_ikdem

radibs,depvejja

&

alta,

_parva

_{Q? grandia}

_eotiußrare

_[ölet.

Qttam-quam

disßnwlare

non

pojjum,

_aut

_etiam

_debeo,

quid

imprimis

mihi,

_fåne

tenuitatis

mea

probe

con-jcio,

haneßduciam

addidit,

ut

ad lares

tam

ex-celfos

vi

am

affe&are

non verer er. Luit _id

_inßgnis

ille

_favör

_ßf

_gratia,

qua, a

lYtultis

retro armis,

quando adhuc

de adolefcentia

Tua bene

_fp

_er

_ab

_at

Patria,

b,

_pareniem meum

amplefti

_atque

fove-revolmfli.

_{Pataans igitur, Celfisfiine COiVlES,}

ah_{quam tan}

_{ti favoris}

_{memoriam in}

filio

reflore-fcere

,

devotisftmacf

_mentis

hoc

qualecum^

a me

aeclarari

_documentum.

_Et,

ßprecari

fas

_eft,

con-cede,

_{ut, quo}

_parentis

o

lim

_fuerant,

_pari

_etiam

modo

_(fes

_meas

_humiles

_{ac tenues}

_Celßsßmo

No-mini Tuo commendatas

_e/fe

exoptem.

Dens

Te

9

Ceifisfime

_{CÖMES,Regi,Patru}

_ßf

_Literis

quam

dmtisfime

Jojfitem

atque

_{incolumem confervet}

\

Illuftriffimi

_{Excellentiffimique}

N

ominis

TUi

eultor _devotißmus

S:/e Ri/E M:tis

MAGN/E FIDEI

_VIRO,

Reverendißmo

PATRI

ac

DOMINO,

J

I C O L

S. S4

_Theologie

_{DOCTORI Celeberrimoy}

Norlandiarum _{Öccidentalium}

SUPERINTENDENT!

longe meritiffimo , Ven. Conlift. Hernofandenfis

FRAiSIDI _{Graviflrimo, Gymnafii Scholar}

um-que EPHOR.O Adcuratiflimo.

M.ECENATI MAGNO.

j/quid valeat grdti animi _{teftificatio ddvcrfus}

acccptöt

me _perpulerint

, ut ingenii hoc _{qualecumtfc tentamen} Maxima enim in

paternam domum_{? lubrico} nonnum-bus _{Mufa-s hafce llpfalienfes}

colere cceperim , fummi

tndignijfimus haberer , fi non , _captata aliqua _occafione

, ve-cium. Ceterum _{ingentem prioribus}

benefitiis hoc ipfo cumulum

ciperey iisque commendationem_{aliquam ex}

fulgentißimis

No-pro novo foliti favGris Veftri pignore venerabundus habeoy

pro perenni felicitate VefiTä _{calidißima fundere vota, ut}

ha-rum in numerum me _{receptum effe vehementer Utor}

? fulcra exoptatijjimdi

**9

_{Reverendiffimorum}

No-• ^ Cultor OLAVUS O.

-1.4.

S:®

R:^e

M:tis

MAGN AL FIDEI

_VIRO,

■

Revercndi/fimo

PATRI

ac

DOMINO,

Dn.

georgio

w

all1n,

S*

S.

_Theologie

_{DOCTOR! Celefaerrimo}

y

Gothlandiac SUPERINTENDENT! longe

meritiftt-mo Ven. Cotifift. Visbyenfts PRAiSIDI Graviffimo,

Scholarumque

ibidem E P H

O R O

Adcuratiflimo

,

A--cademiae

UpfalDnfts h.

t. RECTORI Magnifigo

&

Facultatis Theolog. DECANO Spedabili.

MECENAT! MAGNO.

benéfcia , non longe arceffendas rationes

effe duxerim

, qua

Nominibus Veftris ,

mÄCENaTES

, confecratum cuperem. quam cafu vexatam, inque me, a

primis

inde

annis

,

qui-fivoris Veftri exftare voluifiis

documenta

: quibus merito

nerabund*

piijfmtqué

_mentis

aliquod

_{pra me}

fernem

indi-addituri eflis, quod

juveniles hofce

conatus

benigna

fronte

ex-minibus Veftris accedere baut dedignemini. Erit hoc, quod femperque kabebo.

fjuodque fuperefi,

mearum

erit partiumt

beut _{ScclefiaDei, Res Literaria,}

clientes

denique Veftri,

_quo*

& _{patrocinia, de}

_quibus

_fibi

_grat

_{ular i}

_po

_fint,

_{longe certijjimay}

minum Vestrorum

• *

*

humillimus

. X - r «Lfci.

VIRO

Plurlmum Rever_{endo fltfy}

PrteclariJJinto ,

Mag.

N

1

C

O

L A

O

STECKSENIO,

PASTORI in _{Slntctå meritiffimo,}

PARENTI OPT1MO.

OT/

_ävmcr&ai

dTySäg

_iuct

sysi

_icroig

tovto

t2

Agi<roTsXxg, [uy)$svct

ttcokots

s7ti(psfsiv ysivozpismg , rf, ndxat ^ vvv rf,

_7iai/rayß

_{Xsysjoti rf, yyyjfJiovévsTOLi,}

_ti<f

spis

ßdXofJLSVOV TTSgl TdTOOV ol

_{fi(plCrßY)TSTv}

_{y ty £01 , W YlOCTSg}

zgocrtyitéfoiTS,

foyjv _{(ASTgsiv ttsigoipisvov psXÅsiv tyjv} jjls-yzTYjv ctvoiuv spiuvTü tyixocrla. _{y.xxayivdcrxsiv, AnoßÄs&ag}

yoig sig to

_pisysbog

TyjgZrjg _(pgovTidog , yjg spus 7TCti$£V'j)V 7tg/\v ftiv _STVLfXSÅdg

_"sT/ßg

, rf, tdg UÅXag TtXJTodoLTZOLg _sig

ifjis

évsgysortag

, åvgl?koj rocr-Jrd deiv t2

nocropSSv vrspl

ra _{dnay.sißsG-^21, üts rf, c}

poxoyetv rijg svsvutjosoug ts

rf1 TYjg

étyjyrlcrsug

_t2tw

_tfthjbjjvar

_{Ol» y.yjvdÅXd}

qiao-qpovug

to

d7ro$otvstv

_{såopsvogtrpo t2 tolc/siv (polivstrscti}

to

diG"X}g-Qv

_rijg

_dyotpig-fog

vrdSog, 2/, dtisXuv _rdvTYjg

rvjg

d(popturjg

_{, jjxoj}

Éot

_{dtotsååuv tccvty,v}

tyjv

cv^Yjty]'

Civ ,

fäpov pnh

SViSXSZOtloV

, TSXfAYjplOV

$S

T2_{'fJUfTS 7TWJTOt}

tovdiuvot _{(jlsXasivowijascrSai XrjSqv}

syjroiYjfroci x&vc?sciv}2

sig sus _{svspysTYjudrvv. Tsåsvtoovds}

, T'dvTyjg _piovov ryjg

b7isgßo?rjg

fxoi XsiQSsfoyjg , diarsÅu _{suycpisvog , oittog o}

Ssög 2« tö _{jtisyig-ov tipog to xotÅdg ts ty}

suSonpiomg Qj

)>

mußCCATJTOH

fJLÉgog' s

Optimi

Indulgentiflimique

Parentis

Tilius _{obedientijfimttt} OLAVUS O. _NORD1NG.

Plurimum Reverendo

_atque

Pr&cUrisßmo,

Mag.

O

L A

V

O

KENZELIO,

PASTORI

_{Nordingråenfium}

Vigi-lantifllmo.

AVUNCllLO DILECT1SSIMO»

DOSle

Ajfli&is

Vir

£5* noflriClarisßma

rebus

portus

Q?

ara

portio

meis.

Cleri

?

si_{cape, qua}

_ref

_er

_quamvis

_exiliar

_donav

Pro meritis

_jum?nis

_G?

_bonitate

_Eua.

Ad Pua

_refjptctas

_dementem

_teet

_a

_Sibjllam,

Qu&

prius his ovis uaticinata fuit.

Admittasque fav

ens

inträ

^lua

limina,

quafo?

Et

_{placidts animis}

_hofjpitioque

_bees.

Si qua

manent

lllt

vetens

prafagia

vert,

Ådunere _pro

_tanto

_profpera

_fata

_caneL

Plurimum

Reverendi

_atque

Praecla-risfimi Nominis

TUI

eultorobferVAtitiffiniHi OLAVUS O. NORDING«

Doäi/ßmo

Politiffimoque

Dn.

AUCTORL

|7Cce

Sibyllinos

numeros

efifataque

prifca,

Qua: cccinit noflris cana VOLUSPA _jugis,

Non meliore olim fonuerunt'carmine _rupes\ Numinc quas foetas fecla profanaftupent.

Non Carmenta _{fagax, non Manto, aut Pythia Phoebas,} Plus do&is folitae fata _{apcriremodis,}

Non _{Lyciae melius cecinere oracula fortes,}

Non aiio_{Delphis Cynthius orecluir,} Sicin Parualfo, fäcrapolt infomnia

, Divüm

Afcraausmemorat _{Hemma genusque lenex,}

Talia famofus diftat _{praefagia Proteus} Preefcia _{Carpathiis cum levat oravadis,} Talia , nafcentismundr cum_{panderet ortus},

CarminaSilenus, nee mtliora , dabat,

Credite : non folo _{viguerunt Marte Trionest} Bellonee hic _{quondam junfta}Minervafuit,

lulferat _{ingenioatquearmis Tiitonia Pallas,} Dotibus his binis culta _{virago Gothis.}

,• ''.

Ncc' tantum Boreas_{glaciales alperat irasJ}

Mitiorhicetiam mentibusaurafavet.

Vatibus hic medio creverunt _{frigore lauri,}

Palladiusque illis tempora lambit honos.

Vertice Sc hic _{aliquo libravit Pegafus alas.} Hic Helicon _{aliquis, Caftalis unda fuit.} Traxit5c hic _{Orpheus aliquis fua läxa ferasque,}

Praefuit his etiam dexter _{Apollo locis,}

Htec _{experta fuit, NORDING,Tua pulcra Thalia,}

Eallados Ardtoas dum Tibi feita _placent,

Mirentur _{Grajas alii Latiasque Camenas;}

Tc voeatin_{patriumpatria Mula decus,}

Lübens _gvatulatur

Caput

Primum

De

EDDIS

in genere.

I. Edda _quid.

§. II. Diftinguitur a Scalda.

§. III. Idipfum adduElis exemplis dedar4tur.

IV. Traditur _{Etymologia v oeisEdda.}

$. V. Ejusdem Homonymia.

$. VI. Dlftribuitur Eddain deperditam fuperßitem» agi~ tur de Eddis _{deperditis. Edda fuperftes diftefeitur}

in _{antiquam recentiorem}

5 feu, quod idem eft,

in _{Rhythmicam & profant}

, vel in Samundianam &

Snorronicam.

DDA eft

_döårina,

_qua

Philofo-phia pariter ac

_Theologia

vete-rum

_{hyperboreorum,}

per

fabulas

maxime , proponitur _: olim

qui-dem ad _{praxin Poeticam , nunc}

vero ad

_fapientiam

_veterum

co-gnofeendam,apprime utilis. Vel,Ii mavis, juxta STEPHANUM STEPHANIUM,in notis ad

Saxonem: Udda _{eft ars ex antiquijftmit ingenieforum}

i

-W)

o

CH»-numfabeUlsfterumvårte

adinveniis

yappellationibus

do

c

ens

Hyp

er*

boreorum poefin antiquam,

vulgo

obfcuram,

fapientibus

au

di

tu,

jucundam&

artifieiofam,

exercere

& exhibere,

qu<e,

inftar

ju-gisfonttsy veteres

fuggerity

& novasfemper

gignit

vocesy

ad

rem

Rhythmicam

facientes^omnibus infignibus

poetis

utilis,

quiiUam.

dextrevoluntficrutari a). Vel

apud

eundem

brevius: Ed¬

da _{efifons & fundamentum}

_fabulofum,

_un

de

_veteres

Island'ca

gentis Rhythmifta obfcuras rerum

adpeUationes

copiofos

poe-tica _{elegantia modosexftruxerunt}

b)*

§. II.

QUo

, tica,

ipfo,

SCALD^E

quid

Edda

nomine

a

veterum

vulgo

feptentrionalium Poé-

infignita

,

differat,

haut obfcure colligitur. Haec

enim in

univerfa

re

me-trica vetuftx Poéfeos

confiftebat

j

in carminum

puta

ge-neribus _{defignandis :}

_in

Rhythmorum

&

Stropharum

conftitutione legitima : in

quantitate

verfuum

definien-da : in harmonia & concentu literarum

&

fyllabarum,

ceterisque id genus

artificiis

ac

legibus

Profodaicis

prat-fcribendis fefe exferens c). Tot

enim

(verba

funt

MA¬

GNI OLAVI^) inveteri Poefi funt

Rhythmi

certa genera ,

Ht numero comprehendi vix pojfint , tot

&

tam

eleganter

fibi

invicem _{rejpondentes literarum ,}

fyllabarum

&

dittionum

con-fonantia , ut

audientes

mire

ajficiantur

&

deleftentur.

Haec

MAGNUS OLAVUS d). In

hifce

igitur

per

fe

eximiis,

& in _quibus

_genium

_ac

elegantiam

veteris

Poerica:

fu-fpicere

conveniat,

Scalda

occupatur

:

in

re vero ma¬

joris

adhuc

momenfi

verfatur

Edda. Cum

enim

fapien-tia omnis veterumnoftratium,

quemadmodum

reliqua-rum gentium ,

carminibus

comprehenfa fuerit

j

unde

vifay carmen,

quah dicas fapientiay

a

vijs,

fipiens

,

ho-dieque

-a) Pag. 17' b) Loc.

cit.

c)

Conf.

Wormii

Literat.

Run

im

ea_{pag. 177.}fiqv.

d)

In

difcurfu de

Toeft

Septemtrionali apud

4$S) o '<«»• > i

diequé nuncupatur :

hasc

ipfa

Edda

nihil efi: aliud,

quam

Mythologia vetus

hyperborea

,

hoc eft

Theologiae

o-mnis ac Philofophiae Ethnicaequoddam velut fyftema 8c

complexus; unde non tantum quae,

&

qualis

,

fapien-tia in ardoo hocce orbe olim exftiterit, hodie

cogno-fcerelicebit: fcd ex _qua prifci etiam Poetae, _ac, ut

an-tiquitatum

fcriptoribus

vocantur ,

Rhythmiftae

,

quo-rum in _{gratiam confcripta}

_{fuit Edda}

_,

_fabulas

_,

inven-tiones , verba , copiamque

dicendi,

ad argute

poetan-dum , concinnaverunt , & univerfum , ut ita dicam,

fermonem _{poéticum addidicerunt &}

_conflarunt.

_Ha-U

buit _{quippe Poéfis veterum}

_{hyperboreorum}

_,

_(verbis^

utimur _{ejusdem MAGNI OLAVI) tot}

_fibi

_peculiares"

orationis flofculos, figuratas formulas, adpellationes u

rerum diverfas , ab antiquis fabulis venufte, varie,u

obfcure , dedudas, uteam

nulli vulgarium

omnium

u

lingvarum, & arte,

8c

effedu,

inferiorem

efie credere<(

oporteat e).

§. TIL

PRoinde

_{litas,quod ipfa}

ex eo

imprimis Eddas

_{omnes has fapientes,}

elucet

prasftantia

_easque

_feledis-

8c

uti-fimas , in fe contineat fabulas &

mythologias

$

unde,

per

ingeniofas

figurarum &

troporum

alluliones,

re¬

rum appellationes

varias

&nomina,

copiamque

verbo¬

rum fubminiftrat uberrimam.

Fiat

res

exemplo

illu-ftrior: Terram Scaldi Tmes held,

Ymeri

carnemj

coelum

Tmes hatts Ymeri caput 5 Montes Tmes beinum ,

Ymeri

offa _{5 herbas Tmes}

_haare,

_Ymeri

_crines

_vocarunt:

ed

quod ex bis

membris

Tmeri

gigantis

univerfam

rerum

naturam a Diisfabricatam finxerit vetuftas. Pro

fluvio

Giallam _{pofuere ,}

_quod

_ejus

_nominis

_arnnem

apud

infe¬

ros docuerit Edda /). Sylvam

luetaphorice campi

ju*

bam _{} nodem Döttur} Niorva jotuns _,

Niorvi

gigantis

fi-A i liam;

c) Loc. cit. f) Edda Srnrr.

Mjth,

FT

teuf.

Warm.

Lit%

Rm, _{fag. igt.}

4 48* ) ° ( H*

liam; folem Dottur Mundilfara, _{Mundilfari filiaffl ^}

Poefin _{Kvafers dreiri, Quaferi cruorem : dvergaskip,}

navem Nanorum : _{Dverga miodur} , Jotna miodur, Sutp

tunga miodur , Odins miodur, Afamiodur , Nanorum

gl-gantum , Suttungi, Odini , Afarum mulfum : _Logur

Hvitbiarga,\\c\xxQVzm Hvitbiorgorum;_{appellarunt,&quae}

infinitahu_{jusgeneris funtalia, haurienda uberiusexalte¬}

raEddae parte,_{Kienningar dida : quae ipfa eft}

phrafeolo-gia quaedam Scaldica , epitheta , fynonoma , ac

deno-minationes rerum _{poeticas, ex ipfa}

_Mythologia

Scal-dorum _{defumtas, in fe continens. Haec inquam omnia,}

uti _{videmus, ad formandum fermonem poéticum}

, ex

Edda _{depromunturj utadeo pateat,hancinPoéfi Scaldica}

eundempraeftare ufum,quempraeftatHESIODI

Theogo-nia,_{Mythologia NaTALIS COMITIS,GYRALDI}

hifto-ria_{Deorum,&tot praetereajEraria, Thefauri poetici, &}

alia _{id genus artis inftrumenta , in Graeco carmine &}

Latino. _Quare , ut ad id, unde itum fuerat,

redea-mus _{, ad conftituendum legitimum difcrimen Scaldac}

atque Edd£,dicere fufficiat cum RESENIO g) :Scalda _eft

metrica_{, qua de ratione metrorum variuque carminum}

ge-neribus _{agit : Edda vero eft Mythologiapoetica veterumIs->} landorum. _{De Scalda} conf.ARNGRIM._{JONA:, Island. *)}

§• IV.

EDDjE

_OLAVI

vocem

_Islandus

originis

eile Latinae

,

vult

MAGNUS

, & quidem abEdo, quod eü:

com-pono y meditor &c. Quia Poétae Islandiex Edda fuas

fa-bulas & _{appellationes fumunt h). GUDMUNDUS}

ANDRERE Island, i) & PAULUS _{RESENIUS k)} ,

Pe-tri

g) In Praf. ad Sddam. *) Crymog.Lib. I. conf.etiamP.

Re-fen. inpraf. Edda &Wormium Lit.Run. p-104. _{h) Vid.Pet.}

Refenii praf. ad Sdd. Irl. i) In Lex. Irl. Tit. _{Edda. conf.}

praf. Refen. ad idem Lexicon. _{k) In Etymologico Danice}

•t®* ) o (*«• y

2}tri avus»

vocém

Edda,

Edde

,

vel

JEtte

( ab

Åtta

pater)

'«aviam _{delignare ajunt; quo etiam} graecum , avia ,

reducit idem _{GUDMUNDUS:]adjiciens hoc} nomine in«

vdicari librum iUumpeculiarem , qui mythologiam arttox

gen-tia _{poeticamin lingvaIslandica tradit : quod ismatrix quafi.}

& _{origoßt poefeos ,* atqueprima mäter velatavia verborum}

\copix

& phrafium IJ. Dum in incertis derivationibus

verfamur , pronum eft conjicere _, Eddam dici

pofle ab

"/Ett _{profapia m) , progenies : quod in ea , non fecus}

i<ac in Hefiodi ®ioyovU , Deorum totiusque naturae

or-tus ac _{generationes enarrantur. Nomen} hoc _prifcum

ad _{triplicem radicem , nempe HTn > VT} » & DTH

re-•ferri _{pofle , more fuo , hoc eft , profunda cum} erudi-frtione , oftendit Magnus Heliconis noftri Polyhiftor, Nobiliftimusque Archiater , D:nus OLAVUS

RUDBEC-cKIUS> Filius , qui ut commentationes fuas in hane

vo-cem , & quidem ex Theflauro ipfius Lingvarum Afiae

Europxque excerptas, conciliante nobis hunc favorem

Cl. Pradide noftro , benigne nobiscum

communica-vit, ita non exiftimamus fore Tibi_{ingratum , H. L. Ii}

eas etiam heic adferamus. _{riTH Ebr. aenigma}

, pro-<c

blema, _yfQos , conf. i. Reg. X. v. i. Judic. XIV. v." 12. Gadanie SI. L. aenigma , gadannu Si. aenigmatice."

Gata, gothicegata ,

Verelii

Lex. aenigma, gddka Pol."

id. _{po-hadkaBoh. id.n in n mutato. eifian 8cgißan Perf."} id. Meninsk. Thef. idiy. & i(5pp. gonitka Dalmat. id."

llggnkaSlav.Uganene, Carniol. id, hincKuxde G. A.i yf.a

cantilena _{, metrum ,}

_rhythmus

_{, qvadSved. Eda five"} Edda liber _Rhythmicus

_&

_{mythologicus populorum"}

feptemtrionalium. conf. PETRI JOH. RESENII praef." hujus caput primum vocatur Volufpa, h. e. artificium"

yaticinandi a Fol, f« vel. h. e, arsy & vaticinari. conf.eC

» G.And.

I) In Lex. Xsl. loc. cit. m)Conf. de hae vseeprolixe apud

8 _4®*) «

fW*•

volo y Ttanorum antiquiores conflicua fortitudinis opcribiu

editis _{y gloria amulatione fujfufos, Romani fly Ii imitatione,}

non _{folum rerum a fe magnifice geflarum} titulos _exquiflto contextus _genere , veluti Poetico quodam opere

perfirinxis-fe ; verum etiam majorum abla patrii fermoms carminibtis

vulgata y lingva fua literis , faxis ac rupibus infculpenda.

curaffe. Quorum vefligiis feu quibusdam antiquitatis

volu-minibus inbarens , tenoremque veris translaticnü paßtb_tis

amulattis _{, metra metris reddenda curavi} quibus} fcriben-dorum _{feries fubnixa , non tam recenter conflata , quam}

antiquitus edita cognofcatur. Quid prafens opus non nu~ gacem fermonis luculentiam, fed fidelem vetuflatis notitiam

pollicetur. Et paullö poft : CunElarumt quippe nationum

res _geftas cognoffe _{, memoriaque} mandare _, voluptatis loco

reputant : non minoris glori<e judicantes alienas virtutes

dijferere , quam proprias exhibere, Quorum thefauros

hi-floricarum rerum pignoribus refertos curiofltis confulens,

haut parvam prafentis operis partem ex eorum relationis imitatione contexui : nec arbitros habere _{contemfi , quos}

tanta vetuflatis peritia callere cognovi q). Ac meretur

praecipue attendi teftimonium BRYNOLFI

SVENONII,

Epifcopi in IslandiaAuftrali

Skalholtenfis

,

quod

dedit

fuper hac eadem re, in

epiftola ad

STEPHANIUM ,

fe-quentibus verbis : ut enim Norvegorum , Danorum, Sve-corum hominum aEla _{, infinitam} materiam _ex rebus domi

forisque fortijfime prudentijfimeque gtfiis prateream 5 ipfa

velut _{collapfa fapientia rudera rerum Normannicarum}

Le-Etoribus _{femet Jpeclanda exhibent, qua tarnen paucijftma}

de _{pluribus fuperfunt. llbi enim ingentes thefauri totius}

humana _{fapientia confcripta a Samundo Sapiente ? &}

in-primts nobilijfima illa Edda , cujus v

ix

milleflmam partem

reliquam , nunc prater nomen habemus ? atque

id ipfum

quod habemus omnino fuijfet deperditum > nifl

Snorronis

Sturlo

4S-I ) 0 9

Sturlonil _{epltome umbram potius}

_&

_veftlgla

_{, quam}

ve-rum _corpus Edda Ulitts antiqua

reliqua fecijfct.

llbi

_vers

ingeris volumen Hißoriarum ab

Odino

ad

fua tempcra con■*

textum ab Ario Polyhifiore diblo ? llbi prafiantißima Gun->

logi Monachi fcripta ? llbi regiorum per totum arttoum.

orbem Poetarum admiranda carmina ? Nolo ctbnicos alios

(S> in _{paganifmo viventes nominare? Thorallum}

_{de Sido^}

_ejus-,

que vaticiniaj Sricum Rufum , ejusque

pofteros

?

&

qui

navigationes eorum in occidentem

periculoßjßmas

annotarunt

r). HaecBRYNOLFUS. Sed cum

de

deperditis hifce

Ed-dis _{praeter meras}

_doditfimorum

_virorum

_conje&uras

_ac

fufpiciones ,

quantumvis juftas

eas ac

probabiles,

nihil

afferre _{queamus j ad Eddam , nos}

_convertimus,

_aiiam

hodie

_Supe^ftitem

_habemus

, eatnque

rurfus

in

rekentio-rem & _antiquam difpefcimus.

Cap.

Secundum.

De

EDDA

_ANTIQUA

_:

feu

S/EMUNDI,

SeßioI.

De

_origine

_&

_antiquitate

_Eddx

Sxmundianas,

§• i. £ dttdAntiqua.

Ejutobfcuritas.

Obfcuritntis cauffa.

s- "• Auftor

Saemundus

j

qui

genus:

unde domo

: ejus (etatt

v Studia : Scripta.

III. _{Sjgp fenfttEdda}

_Saemundo

_{5 ceu}

_aublori

_,

_tribuitur.

de_{antiquitate Edda}

_differitur

_contra

_Huetium

_{j ar"}

B ' _{gum en*}

* - r ^AJL.

i» - 4K) ° (Hi>

gumentis ex religione veterum hyperboreorumgen*

tili, ejus4s tiexu cum Mythologia,

§, IV. Ipfius Arftoe Pocfeos antiquitate.

§. V. Comparatione Mythologie Eddice cum Green, Roman*

& aliarum _gentium.

§. VI. Teßimoniis virorum doftorum.

§. VII. Modo tradendi fapientiam apud veteres.

§. VIII. Rationibus denique nonnullis Criticis.

§, IX. Partes Edde Semundiane Tres : _Volufpa,

Hava-maal ö" Runa _{Capitula. nec non XVI. aIia ca*}

pita Edde huic adnumerarifolitz.

1#

Lla , de qua primo loco agendum, diverfo

$.

I.

tempore

a diverfis _compilata fuit _{audoribus 5 & obfeuris}

adeoinvoluta & referta efl: _{fabulis, ut ab}

recentio-ris asvi Poétis Islandicis , veterisque idiomatis ejus alias

callentiflimis viris , genuinus ejus fenfus _, in omnibus,

vix , ac ne vix quidem , erui ac pereipi potuerit. In

caufla efl: , cum lingvac Islandicac , _qua confcripta fuit

Edda , tum rerum , _quas continet, incana & annofa

x-tas. Monumentorum _{denique vetuftiflimorum defedus}

ac orbitas _{, quam} varii cafus _{ac temporum injuria}

di-verfimode intulerunt. _{Imprimis, aevo exorientis in}

hoc orbe _{jubaris Evangelici, notum efl: permultos id}

an-xie _egifle , utcarmina & feripta majorum Runica _,

vel-ut _{magise fufpeda , & curfum Chriftianifmi inhibere}

credita _{, funditus delerentur a). Ipfa vero}

lingva par¬

tim

a) Brynolph. _{Sven, apud Steph. in not. adSax.}

p. 46. Loc*

cen. Antiq. Svco-G. _{Lib. II.} c. ij. Ol. Verelii Hiß. Sveo-Goth,

Lib. II. c. z, _{conf. P. Salan, in not. ad hiß. Eigilli (!>}

Afmun<-di p. $z.

) o C It

tim _per

_{aliarum gentium}

commercia b)

_,

_partim

_per

Monachorum ex Italia , Gallia* Germania, Britannia,

Brabantia , aliisqueterrarum

tra&ibus

,

in

feptentrio-nem acceffus c) , peregrinis vocibus depravata 8c

corrupta , a priftina

puritate

admodum recefllt.

Ipfi Jslandi _{, inquit MAGNUS OLAVI , poetico non ajflati}

fliritu, veterum Rbythmos aut etiam rccentiores ex

Ed-dico _{compofitos fundamento non percipiunt. Et ejttsmodi}

Rhytbmicum a communi remotum fermonem antiquitas

no-fira Afamal,idefl Aftaticum vel Afarum fermonem

appella-rat _{, qui tanten nofier efl : fed} obfcurior (fl vulgi minus

obvius intelleciui. H<ec cauffa efl , quod viris magnis (fl eruditis _{, quibus lingva noftra ignota eft , interim tarnen}

quid Edda noftra, Poefeos aliquale fundamentum, trattety

inquirere non dedignäntur , in illius translatione , uti de-bemus _{, gratificari facile non poffumus. Etfi enim formula} Eddie# _{appellationes rerum multiplices}

_(fl

_{longe petita,}

quodammodo defcribi (fl Latine nominari queant: vocum tar

men _fplendor

, elegantia grandi* , (fl genuina proprietär,

prout in lingua noftra fonat , exhiberi (fl oftendi nequa-quam poteft ; dulcius bie ex ipfo fönte bibuntur aqua d).

Haec MAGNUS OLAVI. Haut fcio , annon & hane

cauflam obfeuritatis adjicere liceat : Codicum fcilicet

manuferiptorum

infignem

varietatem

5

unde hic etiam

criticis , ut fit , de vera le&ione &

fenfu carminum

larga

dijudicandi

materies

fubnafcitur.

B 1 §. IL

b) Conf. Tbeodori Thovlacii Hola-Islandi dijfertat,

de Jslandia_{, fubprafiäio JEgidii Strauchii, Witteberga}

babi-tam A:o 1666. _{c) Vid. Otb. Sperlingii de Danica lingv.}

com-ment._{p. n.conf,} Reverendijf. _S, Arch. Ep. _Haqu. Spegelii praf.

ad _{Glojfarium Sveo-Gothicum. d) Vid. Append, adLiterat.} Dan. _{Vormii p. ipi.}

ii ' _{>m) o c m*}

§. IL

THDda hsec _{antiquior audori adfcribitur SdEMUNDO}

SIGFUSONIO, gente Islando $ utiquidem

expres-fe id _{ipfum indicat etiam infcriptio Volujp* , qu<e lic ha¬}

bet : _{Volufa epter Sarnundar Eddu, Volufpa fecundum Ed}

dam SjEMUNDI e). Vel ut hunc citulum vertit

GUD-MUNDUS ANDREJ _{*) SdEMUNDI j£NUS-} . Hunc

Paftorem _{quondam exftitiffe parcecias Odde , Dicecefis}

Sehalholtenfis , in parte Islandiae meridionali , &

Pro-vincia_{RangervallaSyfla lita?;} ac _{tempore papatus viguifie,}

perhibet STEPHANllS OLAI, Islandus f). Nec defue-re, qui aeram ejus retulerint ad annum Chrifti circiter

centefimum _{lupra millefimum. Anno quippe millefimo} quinquagedmo feptimo natum

fuilTe.

ScripfilTe circa

annum M. CXIV. _{denique anno M. C. XXXIII.} diemo-biilTe _{fupremum, nonnulli adferunt g). Fuiffe}

praeter-ea _{praeclarse eruditionisvirum, cum}

pauca ifthasÄjj, quac

in hunc diem relidua manent , Eddica veftigia, _tum vel

ipfe fapientü, feu Dettoris, titulus , quo ab aevi fui

homi-nibus maftatus_{fuit, fatis fuperque commonftrant. Fro~}

de _{enim^quod ipfi cognominis loco adhaelit, eruditum,} fapientem 9 rnultifcium , Dodorem , Polyhiftorem h) delignat. Videturque ea vox titulus fuiiTe Dodoris

a-pud veteres , Ut Are hin Frode , Samundr hin Frode? quafi DoctorÄras, Doctor Saemundus, didumfuerit i).

Namque

e) Apud Fet. Refen. in Edit. Volufpa de A:o 1665. *) Vid.

Volujpam a _{Refen. Editnm A:o 1673. f) in} not. ad_Volujp.

Atroph.p Ht. n. conf. Refen. in Praf. adEddam. Item

adden-da adeandern_{prafat. g) Vid. addend. ad}

praf, Refenii.conf

Barth, _{antiquitat. Dan. pag. ipz. h) fpuod ex Lex. Island.}

Gudm. Andr. _{probat Refcnius. conf. Steph. Stephanius in notis}

ad_{Sax. Gram. pt 136. &}

p.p3. it. Steph. Ol. in not. ad_Volujp*

I

) O C Wr* *3

Ndmque cum

vir ejfet

rarareconditaque

dottrina (Vérba flint

THORMODI THORF/EI) Iß magna experientia, ut qui

in _{iüuflrißimis Germania Iß Italia Schölts Iß Aeademiis a,}

puero enutritus admodum agre ab Epifcopis

Iß

DoSloribus

patria tantum virum invidentibus

dimijfus

,

omnibus

omni*

no _feculorum hißoriis _, quibus uüa borealium _, prafertim

trium _{regnorum Dania , Norvegia Iß Svecia Iß bona ex}

parte Germania Iß Anglia memoria

continebatur

,

fideliter

perlußratis , irnmenfa Volumina fingularifolertia

confecit;

e quibus _temporum injuria iß _perdit_a pofieritatis negligen¬

tia _{pauca nobis reliquit *). Qucenam vero}

_haec

_lint,

_paucis.

inferius^ indicabimus. Alia ad SvEMUNDUM >

ejus-que vitam , pertinentia , peti

poßunt uberius

ex

prsef.

PET. _{JOH. RESENII ad Lexic. Island. GUDM. AN¬}

DRERE,item ex praef. ad

Volufpam ab

eodem RESENIO

Anno _{1673 editam k), §*}

_III.

*) Prolegom. Secl. I.

k) ßpuia uterque big Uber rarior , nec ubique ob-iiius _{eß, locum hunc ex quo defiudiis acfcriptis Samundi}

ple-niora hauriri_{poflunt, dignum judicavi, qui integer htfc}

trans-[criberetur: 4fCum ante annos circiter fexcentos Islandi j,quidem

Chriftianifmo

nomina

dedißent, dodrina

ve-„ro tam Theologica ? quam bonarum

artium

compre-„henliva adhUc ibidem eßet jejuna,

partim

ob nationis.

„barbariem , tum quia

Papiilicae

tenebrae lud

dodrina-„rum umbram fecerant.

fadum efb

autem eo tempore, ,

3,ut duo juvenes ex Islandia difeendi gratia in Germa«

„niam tranfierint, quorum nomenSAlMüNDER & ARE.

5,Hi Coloniae ad Moenum Gymnafium tandem

triennio

„frequentarunt , & bonas literas

fceliciter

addifeentes

„profedum

fecere,

fpe

magiftri

fui

uberiorem. Itaque

„cum illos in patriam revertere

velle

cognovit, multis

3, modis id _£gre tulit&

inhibuit,

aeftimans

fcilicet

bar-3,baram hanc _gentem

&

fqyalidam

terram tum

peritis

* - r SLÅ*.

14 4^ ) O (

§• III.

CEterum

_{DUM, non}

Eddac audorem

_{hoc dicimus, odas}

cum

celebramus SJEjM LIN¬

_{hafce, omnigenae}

fa-pientiae

refertifiimas,

ab ipfius ingenio excogitatas

pri'

mum & confidas fuifle 5 quod PETRO HUETIO l)

de

Eddi-♦,viris ac tantis ingeniis fore omnino indignam$ ipfeqj

„ingeniofa eorum opera

frui defiderans

illos tardavit.

„Verum illi, ut fit, ob dulcedinem natalis foli , a

ma-,,giftro fuo arte elufo fe avulferunt , tandemque elu-„dantes folum vertebant. Saxonia , itaque Dania & „Norvegia perluftrata domum tendunt. SjEMUNDUS

„vero ille , ut eratin ftudiis fuis diligens, ita in

com-„parandis fibi documentis undique

vetuftiffimisnonfuit

„negligens. In patriam igitur reduces benigne funt fu-,,fcepti Anno iozy _, & ob eruditionem quafi in gremio

„foveri crepere. ARE quidem hiftorias aliquot &

calen-„darium ijconfcripfit, munusque ecclefiafticum

admini-„ftrandum fibi accepit: SdEMllNDilsvero Latifundium

,>fuum haereditarium , in auftrali tribu Islandico ödda

„vocatum, occupavit, ibidemque fcholam qualemcun-„que initians literas docere & libros confcribere

ince-,,pit. Inter cetera multa annales feu chronicon aburbe „condita usque ad fua tempora retexens, latinisut

plu->,rimum literis _{adipfum exaravit:} cum antea in ufu

tan-„tumRunica eflet literatura. Literam p exRunicis

ne-„ceffario retinuit, Alphabeto latino ad finem illam

fub-^ungens, ne illius ufus, & valör peculiaris ab

idioma-,,tis commoditate periret. Idem SAEMUNDIIS fabulas

,,Poéticas, feu Schaldricam hujus nationisMythologiam „ex Runicis documentis illuftratam latinis charaderi' „bus defcripfit, magna poétarum utilitate , eundemqj

,,librum Eddäm vocavit, cujus initium eft ha:c IFolufp*.

I) In libro de orig*Fab* Romanenfiumex _{verfione Lat.Guil,}

4M) 6 ff» i;

Eddicis _Mythologiis erroneum

perplacuilTe

judicium,

viri eruditi monent; Norvegorum coloni, inquit, qui

transfrctarunt in Jslandiam, illa c &

ingenium

fuum &

fa-bulas intulerunt. _{jg)ui in} hac infula magis ingenio

vale-bäntf ii novis comminifcendis animum applicabant.

Recen-tiores eas colieffas in voltimen redegerunt, atqne has

fig-mentorum _congeries Edda Volufa nominibus affecerunt;

qua ab annis circiter fexcentis ad

hane

diem fervata funt.

Oftendit ita Vir _{Magnus fe} non

minus

prarpoftere

de

vetufta _{gentis ar&oae religione , quam}

_angufte

_nimis

_&

abjefte de ipfis

Mythologiis

Eddicis

fentire.

Harum

quippe ortus &

initia ad fequiora

,

quod

is

facit,

fecu-la detrudere , & frivolis Thuleniium

quorundam

com-mentis , ac ingenii luhbus,

adfcribere

:

quid aliud eft,

quam non modo

Eddam

,

fed ipfam

etiam religionem

feptemtrionalem, cum

Edda

connexam,

&

ab

ea

expli-catam, ea antiquitatis

opinione

ac

exiftimatione

defrau-dare, quae utrisque

nullo

modo

aut

jure

auferri

queat?

Ita credita , ita pro

veris

habita

fuine antiquitus,

quae

in Edda hac Samiundiana leguntur ,

quis dubitet

,

nifi

qui fimul in

dubium

revocare non vereatur

omnia

ea,

quae vetus

omnis

hiftoria

Hyperborea,

ejusque

prascipua

pars,

Skaldrorum

monumenta

,

de

religione

ac

fapien-tia prifcorumr

teftantur ?

§. IV.

QUid

piet

de

inventum

poefi

dicam

,

fi

,

hae mythologiae

quae

nunc

modernum

,

antequam

efle occi-

Ed¬

da , & id genus

fabulas

Ethnicas,

literis

confignarentur,

nonolimufu firmatae atque

frequentatae

carminibus

fue-runt; id _quod

_omni

_{veritati in aprico}

_pofitae

_aperte

re-clamat. Nec temere _{quisquam huic}

alferto

refragabi-tur , qui modo

cogitaverit,

Poetas

utique

exftitifle in

feptemtrione , qui

hac

eadem

mytliologia

9

quae

in

Ed¬

da traditur , tamquam

poetico

per

omnia

tempora

fer-mone

*

4M ) o (

nione ufi Fuerint. Confulatur tantum _{, exempli loco,} carmen iliud vetuftiffimum REGNERI LODBROGI> quod inftar cantionis cygneas, Rex idem ac poéta,

mor-ti _{jam vicinus, intet viperarum morfus,cecinifie fertur,} circa annum Chrifti _{, ut computat Wormius m),} DCCC. L. VII, _{iitiperii Germanici fceptra tenente}

LU-DOVICO II. hoc efl: duobus fere fecuiis cum dimidio

ante SdEMUNDUM. _{Infpice hoc elegantilfimumpoema,} & fanenullam _{nonftropham exquifiti,proejus feculi}

ge-nio _{, artificii poétici rcecundiffimam hic deprehendes,}

live _fynonyma , five Epitheta & phrafeologias _ex ipfa rerum indole _petitas

, five denique integras fidiones

fpedes, quarum origo & fundamentum in Mythologia

Eddica refidet. V. _{gr« quod in Stroph. IV. pugnas}

ap-peliat Heidins Kuonar , Heidini (Regis) _uxores: terram

VocatAsver h. e. Odini _{conjugeirq nävern in Stroph. V.}

heimIm _{heftum, quafi dicas equos remigantes; fangvinem} Stroph. II. Sueiti j fudorem 5 vulnera cruenta Sallium

vulnerum Oceanum Str. III. item Str. VIII. Snira virtur _{, cervicum muftumj beftias Carnivora« in}

Stroph.

VII. _Faluhefium , a Fala, femina gigante, artisque

ma-gicse

ftudiofa

(conf. Eddam in Kenning: in Tit.

Trold-qvenna) Sc hefium , eqvus : quod illa _pro eqvis uteba-tur feris. näves _{Stroph. XI. appellat Eirefis aundrum,}

Eirefis _{remigia. quod Str. XVill. Ulfa Eindil, numinis} cujusdam marini 3 Skopnoma, Nornarum feu Parcaruro

Str. XXIV. Baldur _{Fadur, Balderi Patris Str. XXV.}

ce-revifiae in aula Balderi Patris ibid. Scamnorum in Balderi

aula ibid* _{Difarum Stroph. XXIX. Se id}

genus aliorum

cqmmemorat: quis , inquam , hecc, Sc ejusdem notas

alia , videns non agnofcit _{ac veneratur} poéfin _prifca

Mythologia animatam ? confule etiam celebratifilmanr

illam Odam EIGILLI _{SKALLAGRIMI, Poetae Islandi,}

quam

) o iy

quam is in

laudem

Regis ERICI

BLODOXII

modulatus perhibetur. ättende-hie

ad

voces

hafce

veneresque

poe-ticas : Beb eig Odins miöd, fpargo Odini mulfum.

Gu-dur _{Voks, Deae militia:, & Afiaticae. Vefurparader} ,

te-la _{Daradi, pro morte. Ordstyr, laus, encomium , a}

Tyro Afiatico. Odins eike, Odini eqvi. Gior, quod eft

nomen _{lupi Odini. Flagdas eqvus, a Flagt}

femina monftrofa , de qua Edda. Niot Nara foror Nari,

pro morte. Freke

Odini

lupus.

Saka

Snöt,

femina

Rea,

pro Hilda, Högni

filia. fatebere fåne

haec fingula, & ejus

commatis, alia ultimam _{antiquitatem Mythicam}

redole-re j ita ut absque Eddicis fubfidiis vix , ac ne vix

qui-dem , intelligi queant. nec nifi fpeciminis tantum

caus-fa haec _{exempla leviter attigi} : plCirium immenfa copia

oculis fefe offert eorum , qui Skaldorum carmina

dili-genter legunt &

evolvunt.

Eat vero nunc HUETIUS

& dicat has _{mythologias efie recens Islandorum}

com-mentum _{, quas tarnen nobiliftimi vätes vena fua ce*}

lebrarunt _{integris feeulis} , non dicam ante

SiEMUN-DUM , fed ante infeffam ab Norvegis Islandiam.

5- V.

DAtur

_eis,

haec

venia ceteris

profanis

gentibus

,

Grae*

puta , Romanis,

&aliis,

ut hiftoria omnis

initium fumat a Poéfi , quaeque fabulis involuta

-legun-tur , ea reputentur pro

omnium

antiquifiimis. Quam

veritatem nemo facile follicitaverit, nifi _quireceptam apud Hifioricos ^

temporis

diftingvendi

rationem

in _{[AV&IK0V Sc}

_iroqiKcv,

_pro

_nihilo

_habere

_fufiineat.

_Jam

TACITUS ait : dpud _Germanos (h. e. noflrates,) car¬

mina _{antiqua unum quondam memoria ac annalium genus}

fuijfe n). Sc JORNANDES , prifcis carminibus biftorico

pene riiu fua recoluiffe dicit of Cernimusque eodem

C

i8 4^*1 ) ° ( Hfr

tra&andi modo_{J eodem fermonis filo ; per commenta}

quippe ,

&

fabularum involucra

/

remotiflimi aevi

res

geftas

defcriptas

antiquitus

fuiffe

apud

Noftrates,

quo

apud

reliquos

populcj

:

&

tarnen

haec

nova,

(i Diis

pla-cet, haec heri &nudius tertius nata erunt nobis, quae illis funt _{antiqua, & fuperantiamuitas aetates. Cur quae}

alienis concedimus, denegamus noftris? Profe&o, quod

circa _{Odini tempora Ar&oa omnis hiftoria erat}

Mythi-ca, hoc ipfum pro praecipuo habuitargumento laudatus

SERINGHAMUS aa Eddae yvtjrioTtjTa

confirmandam.^»-tiquitatem Edda, inquit, multa tefiantur ; illud imprimis, quod circa tempora ifta , quibtis Wodintu bore/iles plagas

ad-iit, omnis hifioria fabulis involuta erat p). Et porro, cui umquam in mentem veniat, ut

ftatuat

Mythologiam

Graecam & Romanam _{nuperum eile figmentum, contra} fidem tot veterum Hiftoricorum,Poétarum,

Philologo-rum, qui eam, fecundum opinionem veteris

gentilifmi,

fcriptis fuis partim prodiderunt primum , partim

expli-carunt? _{Cui, inquam,}

_id^in

_{mentem veniat, nid quem}

HARDUINI_{prodigiofum dele&et, omnem}

anti-quitatis memoriam novitatis

(ufpedam

reddere

geftien-tis? Par _{judicium de}

_mythologiis

_{feptemtrionalibus}

fe-rendum efTe arbitror.

§. VI.

QUocirca

ne, _egregii

HUETIANO

_ejusdem

longe

_{viri,SERINGHAMI,veneramur}

folidius,&egregiumpla-hac de re _{judicium : In ipfis,} inquit, _{fabulis nihil aut}

parum inefl quod vitiatum aut muta tum videatur : multzt etiam _{, ut in fabulis Homeri , Hefiodi ? & Gracorum vera}

ejfe creduntur. Ea praoipue , qua anfam fabulis dederunt, & qua ad Theologiam & Religionem Gothorum jfeHant q).

Quo

p) Lib. fup. cit.p,zdj. q) VeAnglor,Gent,orig. C, XII, ptlg% iöq..

o (Jf»- _i9 Quo etiam

pértinet

,

quod

nobiliflimas

has éthnicae

fa-pientiae

reliquias

majtificis Vir

ille

exornans

laudibus,

Eddam vocat monumentum

antiquiflimum,

quod

Theo-logiatn,

Religionen!,

plurimasque

antiquitates Gotho»

rum & Anglorum

exhibeat-

Certe

fi

Edda,

inquit,»«?»

fuijfet , majorum noftrorum

fatta

,

obfcuritate

&

ca

ligi

ne obruta oblivioni traderentur. Nam ad hifioria feriem

inu-tili's ut _fit , in eadem tarnen eorum

Theologia

?

religio,

mores & confuetudines verißime

defcribuntur r).

Nec

dis-fentit fummus apud Danos

Antiquarius,

ClarilT. THO¬

MAS BARTHOLINITIS, cujus de

antiquitatibus

Eddicis

hoc luculentum eft teftimonium : Ha Oda ab

Samund»

unum in corpus digefta _, uti & Edda

ab

Snorrone

Sturla-fonio compilata , divinas continent

Mythologias,

qua

omni~

bus _ofiendunt , Deos in feptemtrione

fuijfe,

fapientibtis

ve~

ro _{, qualis eorum} fuerit _{natura ,}

&

qaibus

ceremoniis

coli

voluerint; qua fabulas , non

folis Foetts

,

fed

Philofopbo«•

rum _{optimo cuique ,} facra

infiituenti.bus,

Hits

ipfis

in

fundendis oracults ußtatas^

docere

,

Saluftitts

Philofophus

in-culcat i fimul graviter admonens ,

in

fabulis

abßrufijfimis

certifiimum ejfie plurima latere

myfteria

,

ideoque

in

iis

e-ruendis multum laboris infumendum. Hoc

nullatentis

atten*

dens PETRUS HUETIUSy ut ccecus

de

coloribus

,

inconfi-derate _{, plurimum erroneum}

de

Eddicis

Mythologie

evomit

judicimn /).

5. VII.

QUantum

. fvafutn nobis

igitur

habemus,

ad

hanc

Eddam

SjEMUNDUM,

Saemundianam

Mytholo-

,

per-gicos hos foetus,

qui

tot

prifcse

Theologie

,

Philofo-phiae, morum ac

religionis

myfteria

comple&untur,

ex

antiquorum partim

narrationibus,

partim

monumen-tis, acceptos,

digefliffe

in

unum

corpus,

atque

ita

a

fe

C i

dige-r) Lib.fupr. cit.

/)

Antiquit. Hatt»

Li

b.

/. C,

XI9

pag. ipj.

20 _{4^) O}

digeftos ad feram poßeritatem transmifißej ficut eodem

quoquepa&oEddam fuam

STtlRL^ONIDES

compilafle

videtur. Vetercs enim_{feptemtrionales,quemadmodum} alias _gentes

, antequam introdufta efiet literatura,

hi-ftorias , artes & fapientiam _omnem , non tam _pap)TO

& _{fcriptis, quam potius narrando & refercndo,}

perque

5rctTPOTragfiJcrLUv , pofterorum memoria: mandabant.

De STARKATHERO docet SAXO GRAMMATI-CUS : _{Hifloriam , inquit , belli Svetici STARKATH6RLI&,}

qui CT ejusdem pracipuum columen erat , primus Danico

di-geßit eloquio , memoria magis _quam Ii_teris traditnm _t).

Deque infigni Islandorum

_{Hiftoriographo}

, ARE HIN

FRODE, feu ARA _{MULTISCIO, idem}

teilaturSNOR-RO STURLAiSONIUS. Dicit hic notanter _Norvegiac

Regum vitas ab ARA Sacerdote _{confcriptas fuiße &}

quidem ex relatione ODDI filii Kolli , filii Halli de

Sido i idque _{prout eas didiciß&t ODDUS aTHORGERO}

AFRADSKOLLO , viro fapienté & _{grandaevo : Ad,dit}

porr o ab HALLO HAUKADALO , viro valde fapiente,

& memorias felicis , educatum , omnesque illas

hifto-rias & rerum _{geftarum memoriam,}

quam _{poftea literis}

tradiderat _{, edoftutn fuiße. Net minora didieiße}

a

THURIDA, SNORRON1S Godi _filii, .excellentis

in-genii ac _{fapientias femina. linde concludit demum}

Hi-ßoricus : Mirandum non _{ejje Aram Sacerdotem}

rerum

an-tiquitus gefiarum _{fuiße peritißimum} ; quippe cum tot &

tanta a. viris atute ac _{fapientia clarißimis didieiße}

t, ipCeq*

pratcrea literis apprime deditns memoria gauderet

felicißi-ma _{u). Gemina hifee}

funt, quibus audor vitas

TRYGG-VASONII , OBDURUS _Monachus, fub _finem

operis, fatetur, fe hiftoriam fuam contexuiße ex _{narrationibus}

ASGRIMI, Abbatis Veftlida: filii: BIARNONIS

Sacer-dotis, _{Bergthori filii: GELLIRI,}

_Thorgilfi

filii:

HER-DIS,

0 Libro VIII. _{u) Snorr, Sturlaß Heims}

_ .<?//

•m ) o (**• a

DIS, Davidis filiae :

THORGERDiE

,

Thorfteini

filiae:

INGUNN./E > Arnari filiae. Hij

inquit, hifloriam

Olavi

'Regis , filii Tryggonis , itu me

docuerunt

,

quemadmodum

eam jam tradidi. Pari ratione

Eddicas

Mythologias

a

SjEMUNDO, atque

ajiis

, ejus

temporis,

vetuftae

Poé-feos ac fapiehtia:

amatoribus,

fuifie colle&as,

inque

u-nam velut maffam &

farragirjm

comportatas _,

vero

confentaneum ducimns j tanto quidem

magis

, cum jflfam etiam

fabularem

fapientiam

,

eodem

modo

,

quo

reliqua omnia

fcitu

ac memoratu

digna,

in

feram

po-fterorum memoriam , propagatam

fuifle

,

conftet. In

cujus rei fideiu

proferre

non

dubitamus

infignem

ex

Ed-da SNORRON1S locum v) , ubi de GYLFONE

Eddicas

traditiones jam edo&o, inque regnum

fuum

redeunte,

ita _loquitur

_Mythologus

_:

Steffner hann

tha

bröt

leid

fina og kemur heim i

rike

fitt , og

feiger

thaug

tidende

er hann hafde-fied _og heyrt _{, og} efter

hönum

fagde

huor

madur ödrttm thejfar fbgur. h. e. Tunc ille (G/3NG

LE

RUS)

iter _{fuum perfequitur , in regnum}

redit

_,

&

_qua

vide4

rat _quaque audiverat, ref_ert. Poß _eum

unusquisque

alteri

bas _{fabulas narravit. Jim} , cum

duumviri

famofi,

ARAS FRODE, & SAiMllNDUS

FRODE,

primi

fue-rint _{\ qui in}

feptemtrione

_res

ar&oas

hiftorico

lumine

illuftrare cceperint j Et vero

ARAS,

uti

jam

ex

SNOR*

RONE oftenfum , fua , magnam

partem

, per

traditio¬

nes Sc narrata

congeflerit:

an

credimus

ovy%pw

ipfi

S-EMUNDUM , in fuis

confignandis,

alia

uium

fuifie

methodo } Praeter Eddam enim ,

quod

etiam

indicafie

-oportet , multa

alia

vir ille

confcripferat

fed

quae

in¬

juria temporum

perierunt.

Qua

de

re

THORMODUS

THORF/HUS ita : Immenfa volumina fingulari

folertia

CSsEMllNDLlS) confecit , e qui

bus

temporum

injuria

&

perdita pofteritatü

negligentia

pauca

nobts

reliquit

_tamen,

:

Sed

v) Mytholog, XLtfc)

r 5LÄJU

) ° (

tanten , unde pr£cipuorum Dynaftarum qui tribus hifce rc~

gnis prafuerunt, feries 7 Ö" aliqualis etfi non abfeluta hi~

fioria poffit baberi y tum certa Epocha ex antiquitus

pro-ftantium faniorum monumentorum confenfu & harmonia clare _{demonftrari tv). Nectamen traditionestantumac}

nar-rationesvivas_{hominum,quasFrafaguryFomaFroediy\re.tzres}

appellabant j fed vel

majlme

libros etiam

yetuftos

(For-nar bokur. x) in fublidium utique vocafte cenfendus

e-rit SIGFQSONIUS , qualis fuit Liber Sibyllinus _,

ali#^

Volujpa Major di&us , a quo in hac fua multa is

hau-fifte _{putatur , ut in iis , quae fequentur , videbimus.} Qualia etiam procul dubio fuere manu exarata

monu-menta _{alia, quibus BRYNOLFUS SUENONIUS loco}

fupra cit. ait eum ingentes totius humanae fapientiae

Thefauros _{confcripfifte.}

VIII-DEnique

Cnriftiano,

quis

coetui

dicat SiEMUNDUM,

addidtum , & eccleliae

hominem

anti-ftitem , in fabulis ac deliriis ethnicis

commini-fcendis ftuitas ac impias captafte delicias _{? Quafi vero}

id conveniat _{ejus xvi zelo7 quo, ad exftirpandas} Paga-nifmi _{fuperftitiones ac}

_{ß^vypoc&Tu^n}

_ipfa

_gentilium

fcripta ac literaturama Chriltiams Docftoribus fevitum

ftilfte novimus: Tantum abeft> ut _{novisejusfarinae} effin-gendis eosdem incubuifte fentiamus. Quid?

quodEd-dae , de _qua agimus _, nonnulla infperfa reperiuntur, quibus ipfe SyEMUNDUS, ut homo Chriftianus,figmeri-tis hifce _{, afe licet confignatis}

, contrarium fe fovere

fenfum , fubindicare voluit. Quäle eft illud, _{quod in}

carminis _{Volufpianiverfu hoc intercalari:}

„Tha _{gengeingu Reingin 611 åRockftoola}

,,Ginnheilög God _{og um} pat giåttuft

hoceft , vertente Steph. OlaVi: Tum

w) Thornt.Thorf. feriesReg.Dan.prol.SeöhV, x) Verel,

ad_Herv.

HM ) o (*«* - t} Tunc _{oecuparunt Dii omnes}

tribunalla

_.*

SanBuli Deafiri tonfiderantes.

Deaftros vocat Ginheilög

God,

quafi

dicas

illuforia

& falfa numina 5 a prifca voce Ginna,

decipere,

falle-re ,

praeftigiis

uti

(fjlp

Ebr.

Ital.

lngannare)

&

Heilagur , fandus :

quod

illorum

fanditas

Ethnicos

de-ceperit 5 ut

in

notis

ad

Volufpam

erudite

obfervat

STE-PHANUS OLAVI

Islandus y).

Sed

cum

videam

GUD-ML1NDUM ANDRERE ,

virum

profedo

eruditum

,

in

fuis ad Volufpam notis,

rejicere

hane

crifin

, qua

vox

Ginnheildg pro

SyEMUNDI

verfione,

non

vero pro

ipfius

Volas idiomate, habeatur :

fateor

me non

multum

tri-buere huic argumento,

quin

GUDMUNDO

potius

af-fentior, non modo vocem

Ginnheilög

,

fed

&

ipfam

liri-gvam, qua

Eddicum

carmen

confcriptum

fuit,

non

in-ter Afas minus in ufu, quam

apud

StEMUNDUM

fuilfe,

afferenti: ac propterea

aliam

etiam

vocis

gin

,

gan

affe-renti

_Etymologiam

, quam quae

a

STEPHANO

OLAI

adduda fuit. Contra

STEPHANI

enirn 8c

verfionem

& _{explicationem agens}

his

verbis

utitur

_,

quae

omnino

heic adferri oportet. Addere proterea

videtur

fSTE¬

PHANIES OLAI) S<emundi

fuifife

hane

verfionem

in

Volu-fpa : non

VoU

idioma

5

dt

ego

contrarium

ajfiero,

nam

hac

lingua inter

Afas

non

minus

in

ufu

,

quam

apud

Samun*

dum _legitur

fuijfe z).

Quid

autem

SjEMUNDUS hic

pneftiterit,

porro

verbis

proxime

feqventibus

notanter

idem docet :

SdEMllNDUS

tantum5

inquit

>

qui literas

_latinos

y) In not. ad

Volufi.

Strogh%p.

Ii

t.

n.

z)

Vid.

GUDM.

ANDREJ IsL not.feu

levis

paragraphus in

explicationem

fu-perverfus

Sibyllinos^

feu

Philo

fophiam

Volujpa ad Str.

fupr.cit,

tarnen _fi infpicias notas

ejusdem in

Volupp.

a

PET.

JOH.

R€-SEN10 , Hafnia A:o

MDCLXXIII.

editas

,

in

pag.

16,

depre-hendes Etymologiam , quam

i

bi

tradit

>

hujus

vocis

,

haut